P. Pietraszek zarzuciła autorowi filmu „nadużycie jej praw autorskich przy realizacji paszkwilu filmowego” jako autorki emitowanego w TVP przed trzema laty reportażu filmowego „Każdy dzień święty ojca Rydzyka”. Komisja otrzymała również skargę p. Leokadii Zagóżdżon, która zarzuciła filmowi J. Morawskiego brak obiektywizmu.
W związku z tym Komisja Etyki TVP:
– obejrzała oba wymienione filmy,
– zapoznała się z opinią Biura Prawnego TVP,
– zapoznała się z pisemnym wyjaśnieniem producenta filmu p. Ryszarda Urbaniaka, złożonym kierownikowi redakcji filmu dokumentalnego TVP1 Andrzejowi Fidykowi,
– przeprowadziła rozmowy z p.Ryszardem Urbaniakiem i p.Anną Teresą Pietraszek,
– zaproszony na rozmowę w Komisji Etyki, p. Jerzy Morawski odmówił przybycia, uzasadniając, że w tej sprawie nie ma nic do dodania.
Na tej podstawie Komisja Etyki TVP stwierdza, że p. Jerzy Morawski jako autor filmu dokumentalnego „Imperium ojca Rydzyka”, p. Ryszard Urbaniak jako producent filmu, oraz p. Andrzej Fidyk jako redaktor odpowiedzialny za wyemitowanie tego filmu uchybili „Zasadom etyki dziennikarskiej w Telewizji Polskiej S.A.”, które w p.12 „Rzeczywiste autorstwo” nakazują: „Rzeczywiste autorstwo materiałów filmowych czy tekstów powinno być zawsze podane do wiadomości odbiorców”, a w rozwinięciu p.12:
”Uczciwość obowiązuje dziennikarza oczywiście nie tylko w stosunku do odbiorców (...) Ten nakaz moralny odnosi się również do relacji dziennikarz – jego koledzy”.
Autorzy filmu „Imperium ojca Rydzyka” nie uprzedzili p. Pietraszek, ani nie informowali w trakcie realizacji, że wmontują fragmenty reportażu filmowego „Każdy dzień święty ojca Rydzyka” do swego filmu, przeciwnie, utrzymywali, że posłużą się kopią jej reportażu tylko do przeglądu. Wykorzystane fragmenty reportażu tworzą nowy, odmienny kontekst.
Zdaniem p. Urbaniaka, były to tylko kilkusekundowe nieme przebitki, a „jedyny materiał dźwiękowy to 26 sekund publicznego, plenerowego przemówienia o. Rydzyka w obecności tysięcy wiernych i wielu kamer, dziękującego ambasadzie rosyjskiej za udostępnienie nadajników w Rosji”. Natomiast p. Pietraszek oświadczyła stanowczo, że podczas tego przemówienia była tam tylko jedna kamera i to ta właśnie, którą ona zainstalowała za zgodą o. Rydzyka.
Autorzy filmu „Imperium ojca Rydzyka” podali wprawdzie, jako jedno ze źródeł, reportaż filmowy p.Pietraszek, ale postawiło to ją w dwuznacznym świetle, ponieważ wymowa filmu „Imperium...” była diametralnie różna od przesłania filmu „Każdy dzień święty...” Tymczasem przynajmniej wymieniony 26–sekundowy fragment należało opatrzyć dokładną informacją, skąd pochodzi i czyjego jest autorstwa. Autor filmu p. Morawski, i redakcja filmu dokumentalnego TVP1 nie dopełnili obowiązku starannego sprawdzenia, czy wszystkie elementy konstrukcyjne filmu „Imperium ojca Rydzyka” zostały wykorzystane zgodnie z zasadami warsztatowymi i etycznymi dziennikarstwa w Telewizji Polskiej oraz z wewnętrznymi przepisami TVP S.A. i prawem autorskim.
Komisja Etyki TVP podkreśla, że autorzy i redaktorzy programów i filmów telewizyjnych powinni dołożyć starań, by użycie cytatów z dzieł innych autorów nie nabierało charakteru manipulacji, naruszającej zasady etyczne dziennikarstwa w telewizji publicznej.
Przewodniczący Komisji Etyki TVP
Andrzej Matyni
