„Odciągnęli młodzież od konspiracji. Do oddziałów leśnych udała się mniej niż jedna trzecia studentów”. Andrzej Dobosz w 11. odcinku programu „Spis treści” przybliża książki: „Szkoła Główna – kręgi wpływów” oraz „Metamorfozy Pałacu Staszica” Aleksandry Wójtowicz.
„Szkoła Główna – kręgi wpływów” to praca zbiorowa kilku autorek i autorów, wydana ostatnio przez wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Po powstaniu listopadowym Rosjanie zlikwidowali Uniwersytet Warszawski. Na początku drugiej połowy wieku terror nieco zelżał i – jak zawsze w takich razach, kiedy władza przestaje być bezwzględna – nastroje opozycyjne społeczeństwa rosną.
Około roku 1860 kolejne powstanie zaczynało już wisieć w powietrzu. Wtedy zarządcę cywilnego Królestwa, margrabiego Aleksandra Wielopolskiego odwiedził doktor Józef Mianowski i nakłonił go do stworzenia Szkoły Głównej, wykorzystującej dawny budynek uniwersytecki na Krakowskim Przedmieściu, uważając, że stworzenie takich studiów odciągnie młodzież od nastrojów rewolucyjnych i konspiracji.
Szkoła Główna powstała w roku 1862 i rzeczywiście – kiedy po roku wybuchło powstanie, nie więcej niż jedna trzecia studentów opuściła Warszawę, udając się do oddziałów leśnych.
Uczelnia była stworzona dość szybko i była to uczelnia wyjątkowa, w której nazwiska wychowanków – Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa, Adolfa Dygasińskiego, poety Wiktora Gomulickiego, etnografa Zygmunta Glogera – bardziej pozostały w historii kultury polskiej niż nazwiska wykładowców.
http://tygodnik.tvp.pl/37625474/kiedy-wladza-przestaje-byc-bezwzgledna-nastroje-opozycyjne-spoleczenstwa-rosna
