TVP Historia Niedziela, 07.01.2024 06:50 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 91 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz, Tomasz Matuszczak, Łukasz Wiśniewski Scenariusz: Anna Krasuska, Monika Zięba-Rybowska Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Milena Staszuk, Przemysław Stippa, Arkadiusz Janiczek, Jerzy Zelnik, Daniel Mosior, Maciej Raniszewski, Żaneta Homa, Julia Łukowiak, Mariusz Jakus, Jakub Wieczorek, Sylwester Maciejewski, Hubert Jaśtak, Jakub Jankiewicz, Malwina Dubowska "Jak udobruchać legata?" Rok 1412. Sofia (Julia Łukowiak) planuje ucieczkę do Wielkopolski, ale brakuje jej pieniędzy. Femka (Żaneta Homa) namawia ją, żeby jeszcze raz porozmawiać z królową. Anna Cylejska (Milena Staszuk) ukrywa Sofię na Wawelu i rozmawia z legatem w sprawie unieważnienia jej małżeństwa. Legat papieski (Jerzy Zelnik) nie jest zadowolony z pobytu na Wawelu. Nie dość, że sienniki są twarde, to jeszcze koza zjadła mu kawałek kardynalskiego kapelusza. Żąda więc zadośćuczynienia. Zbigniew Oleśnicki (Przemysław Stippa) dostaje od Jagiełły (Sebastian Skoczeń) zadanie - ma udobruchać legata. Koza Izolda zostaje aresztowana. Lech (Mariusz Jakus) siedzi w lochu i spowiada się Bdzigostowi (Jakub Wieczorek). Wyznaje, że na polecenie Mścisława dosypał odurzających ziół do polewki Zyndrama (Maciej Raniszewski). Królowa Anna prosi legata o radę, jak unieważnić małżeństwo Sofii. Branda Castiglione żali się nawet Jastrzębcowi (Arkadiusz Janiczek), że królowa zawraca mu głowę takimi sprawami. Króla ponoszą emocje w rozmowie z królową. Anna źle się poczuła. Niestety, poroniła. 07:25 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 92 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz, Łukasz Wiśniewski Scenariusz: Ewa Ratusińska, Anna Krasuska, Maria Czudowska Aktorzy: Milena Staszuk, Jerzy Zelnik, Sofia Kimla, Maciej Raniszewski, Dawid Czupryński, Filip Gurłacz, Żaneta Homa, Julia Łukowiak, Mariusz Jakus, Jakub Wieczorek, Piotr Napierała, Laura Solongo, Malwina Dubowska, Marianna Młynarczyk, Małgorzata Jabłońska "Złoczyńcy". Koniec 1412 roku. Królowa Anna (Milena Staszuk) po wczesnym poronieniu jest w żałobie. Jedyną osobą, z którą chce teraz być jest Sofia (Julia Łukowiak). Mikołaj Trąba (Radosław Pazura) tłumaczy Jagielle (Sebastian Skoczeń), że musi zabezpieczyć dziedzictwo swojego jedynego potomka - królewny Jadwigi (Sofia Kimla). Król postanawia ogłosić Jadwigę następcą tronu. Mszczuj (Dawid Czupryński) opowiada Jagielle o zbrodniach Mścisława. Król każe wezwać Arunasa (Filip Gurłacz), królewskiego justycjariusza, który ma rozpocząć śledztwo. Słyszy to legat papieski (Jerzy Zelnik). Potem, widząc posiniaczoną Sofię, obiecuje napisać list w sprawie unieważnienia małżeństwa. Dostaje w prezencie materiał na nowy kapelusz i kosztowny drobiazg. Koza staje przed sądem. Dominikanin (Mirosław Siedler) skazuje ją na śmierć. Ale Bdzigost (Jakub Wieczorek) zostaje jej obrońcą - jej głosem. Potem na krakowski rynek przychodzi legat Branda Castiglione i wybacza kozie. Lech (Mariusz Jakus) zostaje ułaskawiony przez króla, ale będzie pomocnikiem kata. Zacznie od czyszczenia rynsztoków. Zyndram (Maciej Raniszewski) wraca do łask króla Władysława. 09:20 WIEDŹMIN - ODC. 7/13 DOLINA KWIATÓW Serial fantastyczno-przygodowy, 46 min, Polska, 2002 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Michał Szczerbic Zdjęcia: Bogdan Stachurski Muzyka: Grzegorz Ciechowski Aktorzy: Michał Żebrowski, Anna Dymna, Ewa Wiśniewska, Grażyna Wolszczak, Andrzej Chyra, Maciej Kozłowski, Zbigniew Zamachowski, Michał Milowicz, Dorota Kamińska, Henryk Talar, Karolina Gruszka, Agnieszka Sitek, Maja Ostaszewska, Agata Buzek, Daniel Olbrychski Dzielny wiedźmin Geralt w swojej wędrówce trafia do Novigradu. W wielkim mieście, pełnym banków, targów i sklepów, spotyka dawnego kompana, barda Jaskra. Poeta przeżywa właśnie kolejny zawód miłosny i utratę względów pięknej Vespuli. Bohaterowie planują wspólny wypad do domu uciech "Passiflora", by bard mógł uspokoić zszargane nerwy. Zamierzenia te biorą jednak w łeb. Geralt i Jaskier ratują z opresji sympatycznego mieniaka, przez przyjaciół zwanego Dudu. Temu przedstawicielowi starożytnej rasy istot potrafiących naśladować inne postaci, grożą tortury i śmierć na stosie. Tętniący życiem Novigrad jest bowiem także miastem nietolerancji dla nieludzi, pełno w nim szafotów i szubienic, władzę sprawują kapłani Wiecznego Ognia z budzącym trwogę Chapellem na czele. Wiedźminowi udaje się ocalić życie swoje oraz towarzyszy i wyrwać się z rąk siepaczy ze straży kapłańskiej. Następnie Geralt wspólnie z Jaskrem udają się w daleką podróż na sam koniec świata. Docierają do pięknej i zielonej krainy, Doliny Kwiatów. Wśród szczęśliwych, pracowicie spędzających czas chłopów, Geralt ma wielkie trudności ze znalezieniem dla siebie zarobku. Wreszcie wiedźminowi trafia się niecodzienne zadanie wygonienia z cichej wioski samego "diaboła". Pierwsze spotkanie z tajemniczą istotą kończy się dla Geralta oraz Jaskra zaskakująco. Niełatwo przepędzić sprytnego rogacza, którego wieszczka - wiedząca wioski, zabrania zabić. Ostatecznie bohaterom udaje się rozwiązać kłopotliwy problem, ale w zamieszaniu spowodowanym nagłym pojawieniem się elfów z gór nieomal tracą zdrowie i życie. Ocalenie przynosi mistyczna Pani Pól. Geralt rozstaje się ze starym towarzyszem i rusza w dalszą drogę, aby spełniać swoje powołanie. DOLINA KWIATÓW Serial fantastyczno - przygodowy, 46 min, 13 odc. , Polska 2002 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Michał Szczerbiec Aktorzy: Michał Żebrowski, Zbigniew Zamachowski, Arkadiusz Bazak, Daniel Olbrychski, Iwo Pawłowski, Magdalena Rembacz i inni 10:15 W KOTLE HISTORII - BITWA POD PŁOWCAMI - ZWYCIĘSTWO, CZY REMIS? Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski Być może, gdyby nie Płowce, nie byłoby Grunwaldu. Okazało się, że Krzyżaków daje się pokonać w polu, nie tylko podczas wojny szarpanej. Dla tych ostatnich również był to wstrząs. Wycofali się do Torunia, by jak mieli w zwyczaju korzystać z najlepszych dokonań ówczesnej kuchni. Słynęli zarówno z odległych importów, jak i toruńskiego wina. Przy okazji Płowców spotkanie z kuchnią wykwintną XIV wieku. 12:50 DZIKA KRAINA - ODC. 2/2 TAJEMNICE WALII (ODC. 2/2 TAJEMNICE WALII) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Adrian Seymur Film opowiada o dzikiej przyrodzie Walii na przestrzeni dwunastu pełnych dramatyzmu miesięcy. Oglądamy momenty najbardziej kojarzące się z daną porą roku: narodziny i regenerację w miesiącach wiosennych, dorastanie i tworzenie nowego życia w okresie letnim, przygotowanie do zmian jesienią, a następnie przetrwanie zimy. Kamera przez cały rok podąża śladami endemicznych dla tego kraju zwierząt, takich jak na przykład foki szare, co pozwala zrozumieć, jakie siły wpływają na dziką przyrodę w tym kraju. 13:50 W POLSKĘ JEDZIEMY - SANDOMIERZ Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Jaroszyński Scenariusz: Krzysztof Jaroszyński Prowadzący: Krzysztof Jaroszyński Cykl prezentujący ciekawe miejsca w Polsce okiem Krzysztofa Jaroszyńskiego. pisarza, satyryka, artysty kabaretowego. Siedzący we mnie entuzjasta proponuje: pokażę wam najpiękniejsze rzeczy w Polsce, a siedzący obok ironista odpowiada: a ja te najbrzydsze. Właśnie tak sam autor prezentuje swój cykl. Podróże po Polsce w sezonie grzewczym słońca są jego pasją od lat. Każdy odcinek cyklu dedykowany jest jednemu miejscu. Czasem są to znane turystyczne atrakcje, innym razem miejsca z dala od głównych szlaków. Zawsze jednak ciekawe, takie, z którymi związane są anegdoty, osobiste przeżycia i pasjonujące historie. Program ma charakter przewodnika turystycznego, jednak z przymrużeniem oka. Znajdą się w nim użyteczne rady, podpowiedzi wartych odwiedzenia miejsc, ale także mnóstwo humoru, subiektywnych ocen i intrygujących zwrotów akcji. W tym odcinku zawitamy do Sandomierza. 14:20 PRZEZ ŁZY DO SZCZĘŚCIA Dramat, 89 min, Polska, 1939 Reżyseria: Jan Fethke Scenariusz: Jan Fethke, Napoleon Sądek Zdjęcia: Jerzy Sten, Wacław Sankowski Muzyka: Zygmunt Wiehler Aktorzy: Irena Malkiewicz - Domańska, Mieczysława Ćwiklińska, Tamara Wiszniewska, Maria Buchwald, Maria Żabczyńska, Franciszek Brodniewicz, Helena Sulima, Józef Orwid, Stanisław Grolicki, Jerzy Kobusz, Stanisław Sielański, Henryk Małkowski, Aleksander Bogusiński, Zygmunt Chmielewski, Leopold Morozowicz Film obyczajowy, romans, 88 min, Polska 1939 Reżyseria: Jan Fethke Scenariusz: Jan Fethke, Napoleon Sądek Zdjęcia: Jerzy Sten, Wacław Sankowski Muzyka: Zygmunt Wiehler Aktorzy: Irena Malkiewicz - Domańska, Franciszek Brodniewicz, Mieczysława Ćwiklińska, Tamara Wiszniewska, Stanisław Sielański, Józef Orwid, Maria Żabczyńska i inni W Zasielsku miejscowy lekarz, Jan Mankiewicz, prowadzi dom sierot. Darzy dzieci odwzajemnioną miłością. Pewnego dnia wypadkowi samochodowemu ulega znana aktorka Lena Merwińska. Doznała kontuzji nogi i musi na kilka dni zatrzymać się w Zasielsku. Między Leną a doktorem rodzi się uczucie. Lena przedstawia pracę naukową Jana profesorowi Tomczyńskiemu, który wróży lekarzowi wielką karierę. Jan przenosi się do Warszawy, gdzie dostał propozycję objęcia kierownictwa nad kliniką dziecięcą. Tymczasem Lena ma wyruszyć na dwuletnie tournee po Ameryce. Rezygnuje jednak z wyjazdu, by pozostać u boku ukochanego. Po pewnym czasie Jan odwiedza Zasielsk, chcąc zobaczyć się ze swoimi podopiecznymi. Uświadamia sobie, że tu jest jego miejsce i rezygnuje z posady w Warszawie. Lena rozstaje się z nim i postanawia wyjechać do Ameryki. Tymczasem jedna z sierot, Wisia, widząc jak ukochany doktor tęskni za Leną, ucieka z domu, by prosić ją o pozostanie w kraju. Po drodze zaskakuje ją potężna burza. Ciężko chorą Wisię przypadkiem odnajduje Lena, która pod wpływem dramatycznych wydarzeń, rezygnuje z artystycznej kariery. Od tej pory razem z Janem opiekuje się jego ukochanymi dziećmi. 16:00 GIGANCI HISTORII - POTOP SZWEDZKI Teleturniej, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Prowadzący: Maciej Kurzajewski W lipcu 1655 roku Szwedzi wkroczyli z dwóch stron w granice Rzeczypospolitej. Uwikłana w wojnę z Moskwą i Kozakami Rzeczpospolita wydawała się łatwym łupem dla spragnionych nowych zdobyczy Szwedów. Początkowo Szwedzi kroczyli od sukcesu do sukcesu, zajmując Rzeczpospolitą. W tej sytuacji Jan Kazimierz schronił się na Śląsku. Kolejne miasta kapitulowały. Wydawało się, że szwedzki "potop" doszczętnie zaleje Rzeczpospolitą. Rozpoczęła się bezprzykładna grabież i bezprawie. Wkrótce jednak losy wojny zaczęły się odwracać. Co o potopie szwedzkim wiedzą uczestnicy teleturnieju Giganci historii? 17:55 CHŁOPI - ODC. 1/13 - BORYNA Serial obyczajowy, 51 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz na podstawie powieści Władysława Reymonta: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Tadeusz Fijewski, August Kowalczyk, Magda Wołłejko, Jadwiga Chojnacka, Kazimierz Wichniarz, Mieczysław Czechowicz, Bronisław Pawlik, Irena Karel, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka, Tadeusz Janczar, Franciszek Pieczka, Lech Ordon, Halina Kossobudzka Adaptacja najsłynniejszej, uhonorowanej Nagrodą Nobla powieści Władysława Reymonta, a zarazem jeden z najpopularniejszych seriali wyprodukowanych swego czasu przez TVP. Akcja toczy się w ciągu 12 miesięcy na przełomie XIX i XX w. Powikłane i często dramatyczne losy mieszkańców Lipiec nierozerwalnie wiążą się z biegiem pór roku. Na znakomicie zarysowanym tle społeczno-obyczajowym rozgrywa się dramat rodziny Borynów i uwikłanej w jej losy młodej dziewczyny, Jagny. Pierwszy odcinek przybliża rodzinę Borynów. Maciej Boryna - czołowa postać filmu - to blisko 60 - letni wdowiec, który terroryzuje swoim despotycznym charakterem pozostałych domowników: syna Antka i jego żonę Hankę, córkę Józkę, małego wychowanka Witka i starszego sługę Kubę. Sąsiadka Dominikowa namawia Borynę, aby wyszukał sobie młodą żonę. Na wsi są przecież dorodne panny, które wydadzą się chętnie za najbogatszego gospodarza. Nie bez znaczenia jest fakt, że Dominikowa sama ma urodziwą córkę Jagnę. 21:05 NEVADA SMITH Western, 125 min, USA, 1966 Reżyseria: Henry Hathaway Scenariusz: John Michael Hayes Aktorzy: Steve McQueen, Karl Malden, Martin Landau, Brian Keith, Suzanne Pleshette, Arthur Kennedy, Janet Margolin, Howard Da Silva, Raf Vallone, Pat Hingle Zrealizowany w malowniczych plenerach Owens Valley i na terenie Inyo National Forest w Kalifornii klasyczny już dziś western, którego bohater wywodzi swój rodowód z bestsellerowej książki "The Carpetbaggers" Harolda Robbinsa. Tytułową postać odtwarza Steve McQueen, niejednokrotnie wcielający się w postaci kowbojów. Max Sand miał białego ojca i matkę Indiankę. Pewnego dnia spotyka na prerii trzech jeźdźców wypytujących go o ojca i podających się za jego dawnych kumpli. Max wskazuje im drogę do rodzinnego domu, nieświadom tragicznych następstw tego spotkania. Mężczyźni: Bill Bowdre, Jesse Coe i Tom Fitch nie mają bowiem uczciwych zamiarów. Stary Sam Sand poszukiwał złota w opuszczonej kopalni znajdującej się w pobliżu jego domu, ale przez całe lata znalazł tam zaledwie kilka grudek. Bill, Jesse i Tom nie wierzą mu jednak, są przekonani, że ukrywa w domu wielką fortunę, domagają się jej wydania. Na nic zdają się tłumaczenia i prośby Sanda, jego zapewnienia, że gdyby istotnie tak się wzbogacił, nie mieszkałby w skromnej chatce na prerii. Przybysze biją go brutalnie i lżą. Ze szczególną wrogością i pogardą traktują jego indiańską żonę. W końcu mordują oboje. Po powrocie do domu Max znajduje ich zmasakrowane zwłoki. Zrozpaczony i pałający żądzą zemsty postanawia odnaleźć zabójców swych rodziców i odpłacić im śmiercią. Nie ma jednak wielkiego doświadczenia w strzelaniu ani w tropieniu ludzi. Niebawem przekonuje się, jak niewiele potrafi, gdy zostaje okradziony z konia i strzelby przez kilku napotkanych po drodze kowbojów. Na szczęście, na jego drodze staje Jonas Cord, wędrowny rusznikarz i handlarz bronią, człowiek zrównoważony i prawy. Wysłuchawszy opowieści Maxa, zgadza się nauczyć go dobrze władać bronią, choć nie pochwala jego dążenia do zemsty. Max jest jednak głęboko przekonany, że tak straszliwa zbrodnia może być pomszczona tylko w jeden sposób. Po pewnym czasie Jonas i Max rozstają się już jak prawdziwi przyjaciele. Maxowi udaje się ustalić miejsce pobytu jednego z morderców, Jessego Coe. Odnajduje go w saloonie, gdzie Jesse gra w karty. Zacięta walka na noże kończy się śmiercią Jessego, ale również Max zostaje ciężko ranny. Z pomocą przychodzi mu jedna z dziewcząt z saloonu, Indianka Neesa. Dziewczyna pochodzi z tego samego plemienia, do którego należała matka Maxa. Neesa zawozi go do obozu swoich współbraci. Nawiązuje się między nimi bliższa więź. Gdy Max odzyskuje siły, rusza w dalszą drogę. Dowiaduje się jednak, że Bowdre przebywa w więzieniu na otoczonej bagnami wyspie w Luizjanie. Aby się tam dostać, pozoruje napad i zostaje zesłany na wyspę jako skazaniec. Chcąc pozyskać zaufanie Bowdrego, udaje przyjaźń i namawia go na wspólną ucieczkę. 00:25 GRY WOJENNE - CZ. 1 Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dariusz Jabłoński Scenariusz: Dariusz Jabłoński Zdjęcia: Tomasz Michałowski Muzyka: Michał Lorenc Historia człowieka uważanego przez historyków za najważniejszego szpiega w historii zimnej wojny. On sam twierdził, że był zwykłym żołnierzem, który spełnił swój żołnierski obowiązek, a to, co zrobił, zrobił z miłości do swojej ojczyzny. Serial dokumentalny "Gry wojenne" przedstawia jego historię z wielu stron, szukając przede wszystkim odpowiedzi na pytanie, kim naprawdę był pułkownik Kukliński. Wokół osoby pułkownika od lat toczy się w Polsce gorąca dyskusja, budząca ogromne emocje, polaryzująca społeczeństwo. Jak w soczewce skupiają się tu najważniejsze pytania nurtujące współczesnych Polaków. Serial dostarcza obszernego materiału do tej narodowej dyskusji, najpełniejszego, jaki obecnie można zebrać. W serialu zabierają głos tylko i wyłącznie świadkowie i bohaterowie wydarzeń związanych z historią pułkownika Kuklińskiego. Zebranie materiału było tym trudniejsze, że są to ludzie, którzy ponad trzydzieści lat temu dowodzili Układem Warszawskim lub pracowali w służbach specjalnych. Wioząc w USA prochy płk Kuklińskiego na uroczystości żałobne, reżyser szukał odpowiedzi na pytanie, jak i kiedy zaczęła się współpraca pułkownika sztabu generalnego LWP Ryszarda Kuklińskiego, o którym niektórzy mówią, że uratował świat od trzeciej wojny światowej. Wszystko prawdopodobnie zaczęło się w 1972 roku, kiedy grupa oficerów sztabu generalnego LWP pod kierownictwem Kuklińskiego wyruszyła na jachcie Legia w rejs do portów zachodniej Europy, mając na celu rozpoznanie zachodniego teatru działań wojennych. Powodem misji miało być zagrożenie, jakie stanowił dla Polski ewentualny konflikt militarny dwóch bloków. Wypowiedzi na ten temat udzielają dowódcy LWP z gen. Jaruzelskim na czele oraz odnalezieni w Moskwie dowódcy Układu Warszawskiego, a także stający dopiero teraz przed kamerą agenci CIA, którzy jako pierwsi spotkali się z Kuklińskim i odbierali przysyłane przez niego dokumenty do analizy. Przedstawiona przez tych ostatnich świadków wersja wydarzeń może być potwierdzona jedynie przez list z propozycją współpracy, który podobno został wysłany przez Kuklińskiego do ambasady amerykańskiej w Bonn. Ówczesna sytuacja polityczna i wojskowa jest przedstawiona w konwencji gier komputerowych, a historię prywatnego życia Kuklińskiego opowiada poruszająco jego żona Hanna, również po raz pierwszy pojawiająca się na ekranie. Dokumenty i zdjęcia dotyczące prywatnego życia pułkownika zostały odtworzone z wykorzystaniem nowoczesnych technik audiowizualnych. 01:20 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA CHARAKTERYZATORA Z PRACOWNI FIGUR Reportaż, 24 min, Polska, 2004 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż z Rosji o pracowni figur woskowych w Moskwie. Bohaterem jest artysta plastyk i charakteryzator - autor figur najbardziej znanych postaci z historii i współczesności. Wśród nich są między innymi: Piotr I, Dostojewski, Czajkowski, Lenin, Stalin, Jelcyn, Żyrynowski i Putin. Reportaż pokazuje kulisy produkcji figur woskowych i jest pretekstem, by przedstawić najpopularniejsze osobistości i autorytety społeczeństwa rosyjskiego. Kamera - jak zwykle - towarzyszy bohaterowi w pracy i w domu.