TVP Historia Poniedziałek, 08.01.2024 07:10 CZAS HONORU - ODC. 39 "WIECZÓR W EDENIE" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Sąd podziemny skazuje Bronka i Woyciechowskiego na śmierć za zdradę. Janek dzieli się z przyjaciółmi podejrzeniami Wandy wobec Tadeusza. W czasie obserwacji fotoplastykonu Michał rozpoznaje tajemniczego mężczyznę, z którym spotyka się Tadeusz. Jest nim major Abwehry Halbe, którego wcześniej próbował rozpracować. Szybko kontaktuje się z Dowódcą, jednak nie udaje im się uratować gen. Radziszewskiego przed aresztowaniem. To ostatni ruch zdekonspirowanego Tadeusza. Bronek zostaje oczyszczony z zarzutów. Dziękuje Wandzie i chłopakom za pomoc. Halbe, Tadeusz i Tannenerg zostają odznaczeni przez gubernatora. Zamierzają świętować sukces w restauracji Eden, gdzie z recitalem wystąpi Inga. Rainer, ośmieszony ostatecznie przez Halbego, szykuje zemstę. Przez Ninę przekazuje Bronkowi zaproszenie na wieczorny występ. Chłopiec wraca do mieszkania Heleny. Na widok Wiesławy przestraszony chowa się w szafie. Chce zostać z Heleną, do której zdążył się przywiązać. Mimo uczuć, jakimi go darzy, Helena decyduje się rozstać z chłopcem. Sajkowscy żegnają się przed wyjazdem. Obiecują sobie, że spotkają się po wojnie. Trafiają do ekskluzywnego hotelu - pierwszego przystanku na drodze do wolności. Prośba o wypisanie pocztówki dla rodziny nie wzbudza ich podejrzeń. Wyprowadzeni na podwórze, zostają rozstrzelani przez Niemców. Przepustka do wolności okazała się pułapką. Janek wyprowadza Lenę z getta. Romek rezygnuje z tej możliwości, decyduje się zostać w getcie. Celina żegna się Michałem. Władek oświadcza się Rudej. Przedstawiciel Komendy Głównej oficjalnie rozwiązuje oddział Władka, Bronka, Janka i Michała. Gratuluje im udanych akcji i dziękuje za współpracę. Chęć zemsty na Tadeuszu i Niemcach mobilizuje ich jednak do zorganizowania ostatniej akcji - zamachu w Edenie. W czasie trwania bankietu wysadzają jedną ze ścian lokalu i wpadają do środka. Ich strzały dosięgają m. in. Halbego, Tannenberga, Fuchsa, Rappkego i Ingę. Tadeuszowi udaje się wydostać z Edenu. W czasie ucieczki rani Bronka. Zostaje zastrzelony przez Janka. Rainer triumfuje. Morduje swoją agentkę Ninę, ostatniego świadka jego intryg, i szykuje się do odzyskania utraconego stanowiska szefa warszawskiego gestapo. 08:00 HISTORIA POLSKI - WIGILIE ANNY SZAŁAŚNEJ Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Jan Gajewski Muzyka: Igor Awdiejew Ten godzinny film dokumentalny prezentuje postać pani Anny Szałaśnej, etnomuzykolog, byłej więźniarki obozów koncentracyjnych w Auschwitz i Ravensbruck. We wrześniu 1939 roku Anna Szałaśna straciła nogę w ostrzelanym przez niemiecki samolot pociągu, którym wraz z rodziną ewakuowała się z Torunia. Pomimo kalectwa przeżyła prawie trzy lata obozowego koszmaru, o którym opowiada na spotkaniach z polską i niemiecką młodzieżą. Wspomina też lata powojenne, studia muzykologiczne oraz lata pracy polegającej na dokumentowaniu muzyki ludowej. 09:10 SENSACJE XX WIEKU - STALOWE PRZYMIERZE ODC. 1 Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program poświęcony współpracy wojskowej III Rzeszy i Związku Radzieckiego w latach poprzedzających II wojnę światową. Już na początku lat 20. podjęto próby odtworzenia niemieckiej potęgi wojskowej, ograniczanej postanowieniami Traktatu Wersalskiego. Rosła również w siłę Armia Czerwona. W programie wykorzystano najnowsze dokumenty ujawnione przez archiwa rosyjskie, dotyczące tajnych porozumień militarnych między ZSRR i Niemcami. 09:35 SENSACJE XX WIEKU - STALOWE PRZYMIERZE ODC. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1999 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program poświęcony współpracy wojskowej III Rzeszy i Związku Radzieckiego w latach poprzedzających II wojnę światową. Już na początku lat 20. podjęto próby odtworzenia niemieckiej potęgi wojskowej, ograniczanej postanowieniami Traktatu Wersalskiego. Rosła również w siłę Armia Czerwona. W programie wykorzystano najnowsze dokumenty ujawnione przez archiwa rosyjskie, dotyczące tajnych porozumień militarnych między ZSRR i Niemcami. 10:00 WIDOKI Z RAJU. KULTURA OGRODOWA W ŚWIECIE ISLAMU - ODC. 2 INDIE. SPLENDOR CZASÓW MOGOŁÓW (A GLIMPSE OF PARADISE - GARDEN CULTURE IN THE ISLAMIC WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Veronika Hofer Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny - podróż po świecie islamu. Rozpoczyna się w ogrodach Imperium Perskiego, obejmuje zielone oazy na subkontynencie indyjskim, w Afryce Północnej i południowej Hiszpanii, a kończy refleksją o przyszłości w państwach Zatoki Perskiej. Ogrody są wehikułem do poznania i zrozumienia całego obszaru kulturowego w jego odrębności. Dokument skierowany jest do odbiorców zainteresowanych podróżami i kulturą, ale także do tych, którzy chcą poznać rejony o coraz większym znaczeniu na świecie, ich historię i kulturę. Odcinek 2 - "Indie". Splendor czasów Mogołów. Indie. Gęsto zaludnione i pełne kolorytu, biedne i pogrążone w chaosie. A jednak tutejsze ogrody świadczą o ich bogactwie i porządku. W jaki sposób zdołały uzyskać balans pomiędzy orientalną wspaniałością i rygorem islamskiej kultury ogrodowej? Wyruszyliśmy w odkrywczą podróż do najwspanialszych ogrodów kultywowanych pośród harmidrui zgiełku współczesnych Indii. W Indiach mieszka prawie jedna piąta ludności świata. To sprawiło, że okręg rządowy w Nowym Delhi stał się ważnym punktem na politycznej mapie świata. Prezydent Indii mieszka i rządzi za tą bramą i w tym ogrodzie. Teren ten, widziany z góry, wygląda jak dywan, z wzorem poprzecinanym surową geometrią osi i kanałów nawadniających. Jest to jednak zdecydowanie ogród, zaprojektowany według islamskich zasad. Jak to możliwe, że głowa państwa w kraju zamieszkanym w dużej mierze przez Hindusów żyje w otoczeniu ogrodów islamskich? Ogród powstał ponad sto lat temu, gdy Brytyjczycy przenieśli siedzibę rządu z Kalkuty do Delhi w północnych Indiach. Zbudowali w tym celu nowe miasto, Nowe Delhi, z własną siedzibą rządu i ogrodem. W ten sposób brytyjscy władcy kolonialni skupili się na poznanych tu ogrodach, łącząc zawarte w nich pomysły z własnym zamiłowaniem do wystawnych kwietników. 11:00 DALEKO OD SZOSY - ODC. 5/7 - POD PRĄD Serial obyczajowy, 71 min, Polska, 1976 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Henryk Czarnecki, Zbigniew Chmielewski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Krzysztof Stroiński, Sławomira Łozińska, Antoni Jurasz, Gustaw Lutkiewicz, Irena Kownas, Jan Himilsbach, Janusz Paluszkiewicz, Andrzej Wichrowski, Bogusław Semotiuk, Tomek Wilczyński, Ferdynand Matysik Pobyt Leszka w wojsku i długa rozłąka nie osłabiają uczuć obojga młodych. Po odbyciu służby chłopak przyjeżdża do Łodzi, kończy kurs dla kierowców autobusowych, pracuje i z pomocą Ani pilnie się uczy. Aby nadrobić stracony czas, zamierza zdawać od razu do drugiej klasy technikum samochodowego. Bariery biurokratyczne są jednak nie do pokonania, Leszek nie uzyskuje zgody kuratorium ani ministerstwa oświaty. 12:25 JANOSIK Film przygodowo-historyczny, 126 min, Polska, 1974 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz Kinowa wersja jednego z najpopularniejszych i lubianych polskich kostiumowych seriali przygodowych. Pełna humoru i zabawnych scen przygodowa opowieść o zbójnickiej kompanii, do której trafia Janosik. To legendarny zbójnik tatrzański łupiący możnych i stający w obronie biednych. Atrakcją filmu są niezapomniani odtwórcy głównych ról oraz widowiskowe bójki i walki, szaleńcze jazdy na koniu, a nawet mrożące krew upadki ze skały. Pierwsza połowa XIX wieku. Górska okolica. Hrabia von Berger gnębi chłopów. W ich obronie staje przechodzący drogą młody góral - Janosik. Zostaje pojmany przez hrabiowskich hajduków i wtrącony do lochów. W ucieczce pomaga mu córka Hrabiego, której spodobał się dzielny góral. Kiedy zbiegów dopada pogoń, z pomocą przychodzą zbójnicy pod wodzą Harnasia - Jakubka. Janosik i Kwiczoł przyłączają się do zbójeckiej kompanii. 14:45 SPÓR O HISTORIĘ - SANACJA Debata, 30 min, Polska, 2023 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller 2 sierpnia 1926 roku, blisko trzy miesiące po przeprowadzonym przez Józefa Piłsudskiego przewrocie majowym, przyjęto tzw. nowelę sierpniową. Jej zapisy zmniejszały uprawnienia parlamentu. Wzmocniona została pozycja prezydenta. W Polsce rozpoczęły się rządy sanacji. 15:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KURSK CZ. 2 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Druga część odcinka poświęconego bitwie o Kursk. 15:50 DZIKA KRAINA - ODC. 2/2 TAJEMNICE WALII (ODC. 2/2 TAJEMNICE WALII) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Adrian Seymur Film opowiada o dzikiej przyrodzie Walii na przestrzeni dwunastu pełnych dramatyzmu miesięcy. Oglądamy momenty najbardziej kojarzące się z daną porą roku: narodziny i regenerację w miesiącach wiosennych, dorastanie i tworzenie nowego życia w okresie letnim, przygotowanie do zmian jesienią, a następnie przetrwanie zimy. Kamera przez cały rok podąża śladami endemicznych dla tego kraju zwierząt, takich jak na przykład foki szare, co pozwala zrozumieć, jakie siły wpływają na dziką przyrodę w tym kraju. 16:45 HISTORIA POLSKI - 1982 Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jan Czarlewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku, strajki zostały stłumione terrorem. Społeczeństwo polskie się jednak nie poddawało. "Solidarność" zeszła do podziemia. W maju następnego roku ludzie wyszli na ulice. Na 31 sierpnia 1982 roku , w drugą rocznicę porozumień gdańskich, zaplanowano protest przeciwko komunistycznej władzy. Żądano uwolnienia wszystkich internowanych oraz przywrócenia legalnego statusu NSZZ Solidarność. W tym dniu, demonstrowało ponad 300 000 osób w całym kraju. Były to największe manifestacje uliczne w historii Polski. 18:00 TOWARZYSZE SEKRETARZE ORAZ INNI DYGNITARZE - ODC. 7 WŁADYSŁAW GOMUŁKA, CZYLI DWUKROTNA KARIERA TOW. WIESŁAWA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Dobrosław Rodziewicz Scenariusz: Dobrosław Rodziewicz Wykonawcy: Dobrosław Rodziewicz Władysław Gomułka. Dwukrotny pierwszy sekretarz partii komunistycznej, od 1943 roku PPR, a od 1956 roku - PZPR. Zbrodniarz komunistyczny dwukrotnie odsuwany od władzy; najpierw przez Bieruta, a następnie przez Gierka. Odcinek przypomina życiorys i karierę polityczną towarzysza Wiesława. Opowiadają o nim: historyk dr hab. Filip Musiał, oraz autor i narrator cyklu "Towarzysze sekretarze oraz inni dygnitarze" Dobrosław Rodziewicz. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 40 "JUŻ CZAS..." Serial TVP, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Czwarta seria odcinków "Czasu honoru". Odnajdujemy bohaterów: Władka, Bronka, Janka, Michała oraz ich bliskich w okupowanej Polsce niecałe trzy lata po wydarzeniach opisanych w części trzeciej. Jest kwiecień 1944 roku. Odwracają się wojenne koleje losu. Niemcy przegrywają na wszystkich frontach. W jednym z oddziałów partyzanckich w Górach Świętokrzyskich działają Bronek i Janek. Spotykamy ich w momencie, kiedy przeprowadzają atak na posterunek niemieckiej żandarmerii. W obozie niespodziewanie pojawia się major Krawiec, ich dowódca z czasów warszawskich. Okazuje się, że po fali ostatnich aresztowań Bronek i Janek znowu są potrzebni, dostają rozkaz powrotu. W Warszawie spotykają się ze swoimi ukochanymi, Leną i Wandą. Bardzo szybko dochodzi do pierwszej akcji. Bronek i Janek uczestniczą w zamachu na szefa gestapo w Warszawie, Petera Schoebbla, który niechlubnie wsławił się wyjątkowym okrucieństwem. 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - JULIUSZ CEZAR (JULIUSZ CEZAR) Cykl dokumentalny, 107 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel Film z cyklu "Historia w postaciach zapisana" zabiera widzów w podróż do starożytnego Rzymu. Mogą tu poznać wyjątkową postać Juliusza Cezara. Wielkiego wodza, polityka i uwodziciela. Człowieka wybitnie uzdolnionego, o ponadprzeciętnych walorach fizycznych i umysłowych, przy tym jednak przekonanego o swoim geniuszu, wręcz boskości. To za jego panowania Rzym z małego, brudnego miasteczka zaczął stawać się centrum administracyjnym, politycznym i kulturalnym imperium. A serca Rzymian podbił, dając im to czego pragnęli: chleba i igrzysk. Film przybliży fascynujący świat gladiatorów i olimpiad, zabawy i rozpusty. Dzięki zręcznym zabiegom politycznym i czterem małżeństwom Cezar stał się pierwszym po bogach w Cesarstwie Rzymskim. Nim do tego doszło, przez 8 lat podbił tereny leżące w granicach dzisiejszej Szwajcarii, Francji, Niemiec, Belgii. Jednak jego celem był Rzym. W 49 roku p.n.e. Cezar przekroczył Rubikon. To otworzyło mu drogę do cesarstwa i do spotkania na swojej drodze Kleopatry. Panował krótko. Zamordowano go podczas id marcowych, 15 marca 44 roku przed Chrystusem. Zamach zorganizowała grupa republikanów obawiających się powrotu monarchii. 22:55 KAMERDYNER Dramat, 141 min, Polska, 2018 Reżyseria: Filip Bajon Scenariusz: Mirosław Piepka, Michał S. Pruski, Marek Klat Zdjęcia: Łukasz Gutt Aktorzy: Janusz Gajos, Anna Radwan, Sebastian Fabijański, Marianna Zydek, Borys Szyc, Adam Woronowicz, Kamilla Baar-Kochańska, Diana Zamojska, Daniel Olbrychski, Marcel Sabat, Łukasz Simlat, Sławomir Orzechowski Dramat historyczny w reżyserii Filipa Bajona miał swoją premierę w 2018 roku na festiwalu w Gdyni, gdzie został uhonorowany nagrodą Srebrne Lwy. Akcja - w dużej mierze oparta na faktach - rozgrywa się na ziemi kaszubskiej w pierwszej połowie XX wieku i obejmuje lata 1900 do 1945, w tym dwie wojny światowe. Film ukazuje powikłane i burzliwe losy bohaterów, przedstawicieli różnych nacji: Niemców, Kaszubów i Polaków, z wplecionym centralnym wątkiem miłosnym. Zostały przedstawione skomplikowane postawy i wybory, jakich musieli dokonywać ludzie zamieszkujący północe Kaszuby. Pruska antypolskość walczyła z kaszubskim patriotyzmem, co zakończyło się masowym mordem popełnionym na tysiącach Kaszubów w lasach pod Piaśnicą. Po śmierci matki, nieletni Mateusz Kroll zostaje przygarnięty przez pruską arystokratkę Gerdę von Krauss. Kaszubski chłopiec dorasta w pałacu. Rówieśniczką Mateusza jest córka von Kraussów Marita. Między młodymi z czasem rodzi się miłość. Ojcem chrzestnym chłopca jest kaszubski patriota Bazyli Miotke, który podczas konferencji pokojowej w Wersalu walczy o miejsce dla Kaszub na mapie Polski, a potem buduje symbol jej gospodarczego sukcesu: Gdynię. Traktat wersalski, podpisany w 1919 r. i kończący I wojnę światową daje Polsce niepodległość, co sprawia, że von Kraussowie tracą majątek i wpływy. Wszyscy bohaterowie czują, że świat, który znali, wkrótce diametralnie się zmieni. Wśród żyjących obok siebie Kaszubów, Polaków i Niemców narastają złe nastroje, niechęć i nienawiść. II wojna światowa wybucha 1 września 1939 roku. Już pod koniec października w lasach piaśnickich rozpoczynają się egzekucje ludności kaszubskiej dokonane przez okupantów niemieckich. Było to pierwsze masowe ludobójstwo tej strasznej wojny. Dramat historyczny, Polska 2018 Rezyseria: Filip Bajon Scenariusz: Mirosław Piepka, Marek Klat, Michał S. Pruski Aktorzy: Sebastian Fabijański, Janusz Gajos, Adam Woronowicz, Anna Radwan, Marianna Zydek, Borys Szyc 01:35 SENSACJE XX WIEKU - STALOWE PRZYMIERZE ODC. 1 Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program poświęcony współpracy wojskowej III Rzeszy i Związku Radzieckiego w latach poprzedzających II wojnę światową. Już na początku lat 20. podjęto próby odtworzenia niemieckiej potęgi wojskowej, ograniczanej postanowieniami Traktatu Wersalskiego. Rosła również w siłę Armia Czerwona. W programie wykorzystano najnowsze dokumenty ujawnione przez archiwa rosyjskie, dotyczące tajnych porozumień militarnych między ZSRR i Niemcami. 02:00 SENSACJE XX WIEKU - STALOWE PRZYMIERZE ODC. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1999 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program poświęcony współpracy wojskowej III Rzeszy i Związku Radzieckiego w latach poprzedzających II wojnę światową. Już na początku lat 20. podjęto próby odtworzenia niemieckiej potęgi wojskowej, ograniczanej postanowieniami Traktatu Wersalskiego. Rosła również w siłę Armia Czerwona. W programie wykorzystano najnowsze dokumenty ujawnione przez archiwa rosyjskie, dotyczące tajnych porozumień militarnych między ZSRR i Niemcami.