TVP Historia Poniedziałek, 22.01.2024 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 22 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1863 - wybuch Powstania Styczniowego; 1980 - deportacja Andrieja Sacharowa do Gorkiego; 1983 - konspiracyjne kierownictwo "Solidarności" wydało oświadczenie programowe; 1984 - pierwszy komputer osobisty Macintosh trafił do sprzedaży; 07:10 CZAS HONORU - ODC. 49 "WYPRAWA DO RZESZY" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Bronek prosi Krawca o zgodę na uratowanie Wandy w drodze powrotnej z Berlina. Dowódca Rainer wypytuje Janka, czy znaleźli u Holtza złoto. Janek mówi, że w archiwum były tylko dokumenty. Brodowicz mówi chłopakom, że celem akcji w Berlinie jest propaganda. Zadanie polega na podłożeniu bomby na stacji Keiserstrasse. Władek przekonuje Bronka, żeby nie mówili Krawcowi, że widzieli Janka z gestapowcami pod kawiarnią. Władek przypomina Bronkowi, że sam był kiedyś niesłusznie oskarżony o zdradę. U Rainera zjawia się Guido Lichtmann, następca Brehma. Rainer zleca mu śledztwo w sprawie śmierci jego poprzednika. Akcja na dworcu w Berlinie kończy się sukcesem. W drodze powrotnej Władek, Bronek i Michał kradną furgonetkę potrzebną do transportu. Lena i Alan, jako urzędnicy Rzeszy, Manfred Werner i Elfride Kuntz, jadą do Czerniejewa. Na posterunku dowiadują się, gdzie przebywa Wanda. Przestraszony obecnością urzędników Kugel, posłusznie wypuszcza Wandę. Wanda jest zaskoczona widokiem Leny. Ruda widzi Osmańską z obcym mężczyzną w parku. Rainer torturuje Blazera. Chce uzyskać informacje, kto kieruje Stockiem. Serial wojenny, 08:25 HISTORIA POLSKI - OBÓZ PŁASZÓW Reportaż, 41 min, Polska, 2016 Reżyseria: Ewa Święs Scenariusz: Ewa Wojnar, Ewa Święs Coraz trudniej znaleźć osoby, które przeżyły lub pamiętają o niemieckim obozie koncentracyjnym Płaszów i tragicznych losach jego więźniów. Chcemy dotrzeć do tych osób i zachować ich relacje o tamtym czasie. 09:20 SENSACJE XX WIEKU - NIEZNANA WOJNA Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 1992 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kulisy nieznanej wojny radziecko - fińskiej, zwanej też wojną zimową, którą zaliczono do najbardziej interesujących konfliktów zbrojnych XX wieku. Program ilustrują archiwalne materiały filmowe. 09:50 SENSACJE XX WIEKU - NA WŁASNE RYZYKO Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: BARBARA GAJOS Scenariusz: Bogusław Wołoszański Muzyka: DARIUSZ ŻEBROWSKI Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kulisy wydarzeń związanych z próbą obalenia sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa, podjętą przez grupę jego najbliższych współpracowników. 10:35 WIDOKI Z RAJU. KULTURA OGRODOWA W ŚWIECIE ISLAMU - ODC. 4. AL - ANDALUS. DZIEDZICTWO MAURÓW (A GLIMPSE OF PARADISE - GARDEN CULTURE IN THE ISLAMIC WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Veronika Hofer Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny - podróż po świecie islamu. Rozpoczyna się w ogrodach Imperium Perskiego, obejmuje zielone oazy na subkontynencie indyjskim, w Afryce Północnej i południowej Hiszpanii, a kończy refleksją o przyszłości w państwach Zatoki Perskiej. Ogrody są wehikułem do poznania i zrozumienia całego obszaru kulturowego w jego odrębności. Dokument skierowany jest do odbiorców zainteresowanych podróżami i kulturą, ale także do tych, którzy chcą poznać rejony o coraz większym znaczeniu na świecie, ich historię i kulturę. Odcinek 4 - "Al - Andalus". 11:35 FOTOHISTORIE - SZKIEŁKO, OKO, OBIEKTYW Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Scenariusz: Dariusz Fedorowicz, Marek Szczepanek Fotografia naukowa jest kluczowym narzędziem w procesie poznawania i zrozumienia świata naturalnego oraz zaawansowanych dziedzin nauki. Od samego początku, pełniła istotną rolę w dokumentacji i analizie naukowych odkryć i eksperymentów. Odwiedzamy Polską Akademię Umiejętności w Krakowie, by zapoznać się z ogromną spuścizną Karola Lanckorońskiego i przedstawiamy kontekst, w jakim ponad stuletnie fotografie są wykorzystywane obecnie. Omawiamy rolę i znaczenie kolorowej fotografii na przykładzie dokonań Jana Szczepanika i Jana Włodka, przedstawiamy sylwetkę pierwszego polskiego fotografa przyrody Włodzimierza Puchalskiego i przyglądamy się pracy archeologów, gdzie fotografia pełni kluczową rolę w dokumentowaniu ich badań. Fotografia naukowa jest kluczowym narzędziem w procesie poznawania i zrozumienia świata naturalnego oraz zaawansowanych dziedzin nauki. Od samego początku, pełniła istotną rolę w dokumentacji i analizie naukowych odkryć i eksperymentów. 12:10 DOKTOR EWA - ODC. 8/9 - PORWANIE Serial obyczajowy, 36 min, Polska, 1970 Reżyseria: Henryk Kluba Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Zdjęcia: Wiesław Zdort, Tadeusz Wieżan, Jerzy Groszang Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Ryszard Pietruski, Jolanta Lothe, Joanna Jędryka, Franciszek Pieczka, Lech Ordon, Jan Nowicki, Zbigniew Dobrzyński, Paweł Unrug, Maciej Rayzacher, Celina Niedźwiecka, Jerzy Szpunar, Witold Dederko, Edward Rączkowski, Jerzy Molga Zbiegły więzień porywa doktor Ewę, aby uratowała człowieka, którego dotkliwie zranił. Młoda lekarka przeprowadza "polową" operację, a jednocześnie przyczynia się do wykrycia prawdziwego przestępcy. Serial telewizyjny, 37 min, 9 odc. , Polska 1971 Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Reżyseria: Henryk Kluba Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Jolanta Lothe, Ewa Berger - Jankowska, Joanna Jędryka, Franciszek Pieczka, Katarzyna Łaniewska, Bogdan Baer, Edmund Fetting, Janusz Kłosiński, Ryszard Pietruski i inni 13:05 POSZUKIWANY, POSZUKIWANA Komedia, 83 min, Polska, 1972 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Fedorowicz Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Wojciech Pokora, Jolanta Bohdal, Maria Chwalibóg, Wiesław Gołas, Mieczysław Czechowicz, Krystyna Borowicz, Witold Dobrowolski, Jerzy Dobrowolski, Barbara Rylska, Adam Mularczyk, Wojciech Siemion, Jolanta Wołłejko Twórczość Stanisława Barei dzieli się zwykle na dwa okresy. Pierwszy obejmuje lata sześćdziesiąte. Reżyser kręcił wówczas lekkie, przyjemne komedie sytuacyjne, zatrącające nawet o bulwarową farsę i wodewil. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych beztroski "śmiech dla śmiechu" zastąpił "śmiech z podtekstami" - zjadliwa ironia i kpina z peerelowskiej rzeczywistości, satyra na narodowe przywary, posunięta nierzadko aż do surrealizmu. Te cechy po raz pierwszy ujawniły się w "Poszukiwanym, poszukiwanej". Sprzyjał temu złożony z ciągu epizodów scenariusz, któremu krytyka początkowo zarzucała "niespójność", by po latach dostrzec w nim "głębszy sens". Bareja i Fedorowicz potraktowali zmiany miejsca pracy przez głównego bohatera jako doskonały pretekst do humorystycznego sportretowania różnych środowisk: od socjalistycznych "technokratów" począwszy, a na domorosłych bimbrownikach skończywszy. Stanisław Maria Rochowicz, fajtłapowaty historyk sztuki, zostaje niesłusznie posądzony o kradzież obrazu. Domniemanemu złodziejowi grozi 5 lat więzienia. Zdesperowany postanawia ukrywać się w przebraniu kobiety, dopóki nie namaluje kopii zrabowanego przez nieznanych sprawców płótna. Pozbawiony środków do życia musi na jakiś czas podjąć inną pracę, rzecz jasna jako kobieta, by nikt go nie rozpoznał. Zatrudnia się więc w charakterze pomocy domowej. Nie ma jednak szczęścia do chlebodawców: pierwszy chce wykorzystać go, a raczej ją w celach erotycznych, drudzy mają rozwydrzone dziecko, trzeci pędzi w łazience bimber, a czwarty to dyrektor głupek, za którego nasz bohater pisze artykuły. W końcu obraz odnajduje się, ale panu Stanisławowi, zaprawionemu już w "gosposiowaniu", trudno zrezygnować z lukratywnego zajęcia i wrócić na cienką, muzealną posadkę. Czy więc nadal pozostanie pełną wdzięku gosposią Marysią? 14:40 SPÓR O HISTORIĘ - ZRYW 1863 ROKU Debata, 30 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller 22 stycznia 1863 roku wybuchło w Królestwie Polskim powstanie. Bezpośrednią przyczyną wybuchu była branka, czyli pobór do wojska rosyjskiego wśród młodzieży miejskiej w Królestwie Polskim. W tym czasie w Królestwie Polskim przebywało ponad sto tysięcy żołnierzy rosyjskich. Przeciwko nim stanęło zaledwie sześć tysięcy powstańców. Uzbrojeni często tylko w broń myśliwską i osadzone na sztorc kosy podjęli walkę partyzancką. Powstanie rozszerzyło się na cały kraj, a następnie na Litwę, Białoruś i Ukrainę. Dyktatorem powstania mianowano Ludwika Mierosławskiego. Wkrótce zastąpił go Marian Langiewicz. W październiku 1863 roku dyktatorem powstania został Romuald Traugutt. Powstanie Styczniowe było największym i najdłużej trwającym polskim zrywem narodowym. Podczas jego trwania stoczono ponad tysiąc dwieście rozproszonych potyczek i mniejszych bitew. Mimo ogromnej przewagi wroga, powstanie zakończyło się wiosną 1864 roku. Izolowane oddziały powstańcze na Podlasiu walczyły do wiosny 1865 roku. W jakich okolicznościach dochodzi do wybuchu powstania w 1863 roku? Czy Powstanie Styczniowe było nieuniknione? Czy zryw z 1863 roku miał szanse na powodzenie? Jakie ziemie objął? Kto obejmuje dowództwo? Struktury Państwa Podziemnego. Najważniejszą cechą odróżniającą Powstanie Styczniowe od innych polskich powstań, był brak stałej regularnej armii. Dlaczego jednak powstańcy tak długo byli w stanie stawić opór znacznie silniejszej armii rosyjskiej? Sposób prowadzenia wojny [brak dużej bitwy; wojna partyzancka]. Czy słuszna jest teza, że dla realizacji w przyszłości polskich aspiracji niepodległościowych większe znaczenie miała wojna krymska, która skonfliktowała Rosję z Austrią i otworzyła drogę powstaniu w przyszłości dwóch przeciwstawnych bloków polityczno - wojskowych, niż kolejne polskie przegrane powstanie? Car Aleksander uważany jest za reformatora. Czy w przypadku Polski taki wizerunek daje się utrzymać? Jak powstanie zostało przyjęte w Europie? Czy powstańcy mogli liczyć na pomoc? Bilans Powstania Styczniowego: postępująca rusyfikacja, zesłanie tysięcy ludzi na Sybir. Ubocznym skutkiem klęski powstania była depolonizacja ziem zabranych. Ale i jego wpływ na kolejne pokolenia Polaków walczących o odzyskanie niepodległości. 15:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KILKA NAJDŁUŻSZYCH DNI CZ. 1 Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii drugiej wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego największej operacji desantowej, mającej na celu otwarcie drugiego frontu w Europie Zachodniej - lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 roku. W nagraniu unikatowe materiały archiwalne. 15:55 WIELKIE RZEKI ŚWIATA - NIL CZ. 2 (EARTH’S GREAT RIVERS NILE) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Flowers Wykonawcy: Krystyna Czubówna Cykl dokumentalny BBC Studios o największych rzekach na świecie: Amazonce, Nilu, Missisipi. Będzie to niezwykła podróż po dzikim świecie rzek, z których każda jest osobnym ekosystemem. Przy użyciu nowoczesnych technologii filmowania zobaczymy te rzeki z lotu ptaka i ze szczegółami, których nigdy dotąd nie widziano. Prześledzimy te wodne arterie od ich źródeł aż po ujścia. Cudowne laguny Amazonki, niesamowitych rozmiarów węgorze, afrykańskich mieszkańców Nilu, niespodzianki pięknej Missisipi. Nil, najdłuższa rzeka świata. Płynie od równika przez Afrykę Północą do Morza Śródziemnego, mijając zadziwiające, ukryte krainy. Zmienia swe oblicze na każdym z licznych zakrętów w czasie wędrówki liczącej 6650 kilometrów. Dała początek wielkim cywilizacjom. Jej wody sprowadzają życie na obszary, które inaczej byłyby pustkowiem. Źródła Nilu przez tysiące lat spowijała tajemnica. Starożytni Grecy dopatrywali się początków rzeki w mitycznych Górach Księżycowych, dziś utożsamianych z potężnym masywem górskim Ruwenzori. Górujące nad Demokratyczną Republiką Konga i Ugandą to najwyżej położone i najbardziej widowiskowe źródło Nilu. Nazywano Nil matką wszystkich ludzi i wychwalano cudowne zdolności rzeki do tworzenia życia wszędzie tam, gdzie bez wody nie mogłoby ono zaistnieć. Dziś Nil jest wychwalany wszędzie wzdłuż swojego całego biegu. Od górskich źródeł po egipskie pustynie. Ci, którzy żyją nad Nilem, wykorzystują wody rzeki na najrozmaitsze, często zaskakujące sposoby. Po przepłynięciu ponad sześciu i pół tysiąca kilometrów przez Afrykę potężna rzeka kończy swój bieg w Morzu Śródziemnym. Po drodze ożywia wszystko, z czym się zetknie. 17:00 HISTORIA POLSKI - DZIEWCZYNA SMOK Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2023 Reżyseria: Dorota Kosierkiewicz Scenariusz: Dorota Kosierkiewicz Portret Anny Henryki Pustowójtównej to nie tylko dokumentalny film historyczny o bohaterskiej dziewczynie, która musiała wybierać pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem, pomiędzy Polską a Rosją, ale przejrzenie się w lustrze historii. Poszukanie odpowiedzi, czym jest wolność. Mija 160 lat od Powstania Styczniowego, które zmieniło nasze spojrzenie na Ojczyznę, kobiety i sposób walki. Dzisiaj, kiedy za drzwiami mamy wojnę Rosji z Ukrainą, postaci Powstania Styczniowego są nam wyjątkowo bliskie. A Pustowójtówna, córka oficera armii carskiej i Marianny Kossakowskiej herbu Ślepowron, której rodzina zaangażowana była w Powstanie Listopadowe, jest symbolem polskich losów. Henryka Pustowójtówna była adiutantem gen. Dionizego Czachowskiego. Została aresztowana 19 marca 1863 i osadzona w Krakowie. Zwolniona za wysoką kaucją wiosną 1864 ruszyła do Francji, gdzie udzielała się patriotycznie, zbierając pieniądze dla byłych powstańców. 18:00 POWSTALI 1863 Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Kalwat, Marcin Kołaczkowski Scenariusz: Marcin Kołaczkowski, Wojciech Kalwat Animowana opowieść o najważniejszych wydarzeniach Powstania Styczniowego 1863 roku. Scenariusz powstał na podstawie wspomnień, relacji i archiwaliów. Pasjonująca opowieść o ludziach związanych z ruchem insurekcyjnym, począwszy od przedstyczniowych manifestacji, przez przebieg walk, udział w nich wybranych postaci oraz różnych grup społecznych. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 50 "OSTATNIA PODRÓŻ" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Wanda i Bronek cieszą się, że znowu są razem. Bronek umieszcza Wandę i Helenę w bezpiecznym mieszkaniu. Załatwia dla nich papiery. Na Kercelaku Michał pierwszy raz od lat widzi matkę. Romek pociesza zrozpaczoną Lenę. Mówi, że powinna myśleć o dziecku. Lena martwi się, że przesłuchania złamią Janka. O akcji na niemieckiej stacji jest głośno w gazetach. Krawiec mówi, że zna plan Rainera wobec Janka. Potwierdza, że Janek nikogo nie zdradził. Krawiec prosi Władka, żeby przekazał matce, by spróbowała zdobyć informacje w willi gubernatora. Fischer żałuje, że nie zlikwidował Rainera. Jest pewny, że to on stoi za zniknięciem Blazera. Osmańska przynosi zakupioną na bazarze kopię obrazu Jana Vermeera Dziewczyna z perłą. Ruda mówi Władkowi, że widziała Osmańską, jak spotyka się jakimś mężczyzną w parku. Idą do magazynu, gdzie Władek rozpoznaje kompana Osmańskiej. Jest nim Rosjanin Dykow. Rainer składa Jankowi propozycję. Jako genialny fałszerz ma rozpracowywać podrobione dokumenty. Bronek przyprowadza Bogusia do mieszkania Wandy i Heleny. Mówi, że chłopak zamieszka z nimi. Władek znajduje w mieszkaniu Osmańskiej kilka fałszywych paszportów jednej kobiety, które zostały wystawione na różne nazwiska. Michał jest wściekły na Karolinę. Władek nie pozwala mu się zdradzić. Każe nadal grać rolę narzeczonego. Tylko tak mogą wpaść na trop dokumentów, które nadal posiada Osmańska. Władek mówi dowódcom, że Osmańska ich oszukała. Lena sprawdza adres podany przez Osmańską w Poznaniu. Dowiaduje się od dozorcy, że prawdziwa Osmańska zmarła w obozie. Maria zakrada się do gabinetu Fischera. Kiedy przeszukuje jego biuro, ten przyłapuje ją. Z kłopotów wybawia kobietę Fischerowa. Tłumaczy, że wysłała Marię po wagę. Nieufny Fischer sprawdza Marię. Dowiaduje się, że jest matką znanych Niemcom działaczy polskiego podziemia. Lena wraca z Poznania z informacjami o Osmańskiej, jednak wpada w ręce gestapo, co wykorzystuje Rainer. Chce zmusić Janka do zdrady. Serial wojenny, 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - BURZLIWE ŻYCIE WALLIS SIMPSON (WALLLS: LA SULFUREUSE DUCHESSE DE WINDSOR) Cykl dokumentalny, 102 min, Francja, 2016 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel Cykl biograficzny, pokazujący losy najbardziej charakterystycznych postaci historii europejskiej. Cykl oparty jest na archiwaliach i wypowiedziach ekspertów. Cykl dokumentalny, 22:00 HISTORIA LITERATURY WEDŁUG ANTONIEGO LIBERY - SOFOKLES I DRAMAT ANTYCZNY Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 2023 Cykl rozmów z jednym z najwybitniejszych polskich tłumaczy, poświęcony antykowi i kluczowym zjawiskom z historii literatury powszechnej do antyku się odwołującym. 23:40 SENSACJE XX WIEKU - NIEZNANA WOJNA Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 1992 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kulisy nieznanej wojny radziecko - fińskiej, zwanej też wojną zimową, którą zaliczono do najbardziej interesujących konfliktów zbrojnych XX wieku. Program ilustrują archiwalne materiały filmowe. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - NA WŁASNE RYZYKO Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: BARBARA GAJOS Scenariusz: Bogusław Wołoszański Muzyka: DARIUSZ ŻEBROWSKI Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kulisy wydarzeń związanych z próbą obalenia sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa, podjętą przez grupę jego najbliższych współpracowników. 01:10 NOWA ZIEMIA - ARCHIPELAG STRACHU Film dokumentalny, 54 min, Polska, 1997 Reżyseria: Jerzy Śladkowski Scenariusz: Jerzy Śladkowski Zdjęcia: Mikołaj Sidorczenko Cykl trzech reportaży, nakręcony we współpracy TVP S. A. z niemiecką telewizją publiczną ZDF i programem satelitarnym ARTE, opowiada o ludziach żyjących na zamkniętych terenach, pilnie strzeżonych ze względu na ich strategiczne czy gospodarcze znaczenie dla byłego imperium sowieckiego. Nowa Ziemia - dziewięćsetmetrowy pas lodu, kamienia i tundry na Oceanie Arktycznym. Od ponad 40 lat najlepiej na świecie strzeżone wybrzeże. Supertajny obiekt oznaczony kryptonimem 700, zajmujący teren równy obszarowi Austrii. Tu w 1955 roku, na przylądek Minszykowo, przywieziono kilka żelaznych baraków. Dały one początek centralnemu poligonowi atomowemu Rosji, na którym 7 września 1954 roku zdetonowano pierwszą bombę. Do służby na tym terenie wybierano najzdrowszych i najodporniejszych psychicznie. Bardzo często byli to wychowankowie domów dziecka, bo o nich w razie śmierci nikt nie pytał. Takim właśnie wychowankiem domu dziecka skierowanym na Nową Ziemię w 1961 roku był Jewgienij Gaładut. Wtedy musiał złożyć przysięgę zobowiązującą go do milczenia przez 25 lat o tym, co widział i przeżył. Kiedy minął ten okres, Gaładut postanowił zdobyć dokumenty świadczące o jego służbie na Nowej Ziemi w warunkach zagrażających życiu i zdrowiu. Są mu one nieodzowne do naliczenia specjalnej emerytury. Ekipa telewizyjna towarzyszy Jewgienijowi w jego poszukiwaniach, stopniowo odkrywając przerażającą prawdę o tym, co działo się na Nowej Ziemi z ludźmi i naturą. Jest pierwszą ekipą cywilną wpuszczoną na ten obszar, by zarejestrować na taśmie przygnębiający krajobraz po atomowej bitwie. Gaładut i wędrujący z nim reporter Paweł Ogariow udają się m.in. do Archangielska i Amdermy, docierają do ludzi, którzy niegdyś służyli w supertajnym obiekcie, rozmawiają z tymi, którzy tam służą dziś lub żyją po przejściu na emeryturę. Słuchają opinii bagatelizujących radioaktywne skażenia, pokrętnych, wymijających odpowiedzi na pytania, ale też szczerych wspomnień o niefrasobliwości i krótkowzroczności w obchodzeniu się z najgroźniejszą z broni. Porusza zwłaszcza wypowiedź oficera, który na Nowej Ziemi spędził 20 lat. Nie zgodził się pokazać swej twarzy, nie ujawnił nazwiska. Żyje w poczuciu winy, bo dopiero po czasie zrozumiał, czym był centralny poligon. Jest przekonany, że ten milczący od 1990 roku obiekt, czekający w uśpieniu na rozkaz o ponownej gotowości bojowej, nawet jeśli nie doczeka się tego rozkazu, wybuchnie. Jest bowiem największą na świecie bombą ekologiczną, zbudowaną z ogromnej ilości zatopionych w oceanie odpadów radioaktywnych. Cykl reportaży, 54 min, 3 odc. , Polska/Niemcy 1997 Reżyseria: Jerzy Śladkowski Zdjęcia: Nikołaj Sidorczenko 02:25 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PODWODNA WOJNA CZ 2 Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Część druga audycji, w której Bogusław Wołoszański przedstawia przebieg działań wojennych prowadzonych przez niemieckie okręty podwodne u - booty. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe. W tym odcinku autorzy skupiają się na początkowym okresie II wojny światowej, kiedy to obie strony konfliktu doskonaliły swój sprzęt i techniki działań.