TVP Historia Wtorek, 23.01.2024 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 23 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1556 - trzęsienie ziemi w prowincji Szanksi w Chinach, 830 tys. ofiar; 1881 - premiera opery "Eugeniiusz Oniegin" Piotra Czajkowskiego; 1949 - dekret rządu ograniczający publiczne uprawianie kultu; 1953 - rozpoczęto regularną emisję programów TVP; 07:10 CZAS HONORU - ODC. 50 "OSTATNIA PODRÓŻ" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Wanda i Bronek cieszą się, że znowu są razem. Bronek umieszcza Wandę i Helenę w bezpiecznym mieszkaniu. Załatwia dla nich papiery. Na Kercelaku Michał pierwszy raz od lat widzi matkę. Romek pociesza zrozpaczoną Lenę. Mówi, że powinna myśleć o dziecku. Lena martwi się, że przesłuchania złamią Janka. O akcji na niemieckiej stacji jest głośno w gazetach. Krawiec mówi, że zna plan Rainera wobec Janka. Potwierdza, że Janek nikogo nie zdradził. Krawiec prosi Władka, żeby przekazał matce, by spróbowała zdobyć informacje w willi gubernatora. Fischer żałuje, że nie zlikwidował Rainera. Jest pewny, że to on stoi za zniknięciem Blazera. Osmańska przynosi zakupioną na bazarze kopię obrazu Jana Vermeera Dziewczyna z perłą. Ruda mówi Władkowi, że widziała Osmańską, jak spotyka się jakimś mężczyzną w parku. Idą do magazynu, gdzie Władek rozpoznaje kompana Osmańskiej. Jest nim Rosjanin Dykow. Rainer składa Jankowi propozycję. Jako genialny fałszerz ma rozpracowywać podrobione dokumenty. Bronek przyprowadza Bogusia do mieszkania Wandy i Heleny. Mówi, że chłopak zamieszka z nimi. Władek znajduje w mieszkaniu Osmańskiej kilka fałszywych paszportów jednej kobiety, które zostały wystawione na różne nazwiska. Michał jest wściekły na Karolinę. Władek nie pozwala mu się zdradzić. Każe nadal grać rolę narzeczonego. Tylko tak mogą wpaść na trop dokumentów, które nadal posiada Osmańska. Władek mówi dowódcom, że Osmańska ich oszukała. Lena sprawdza adres podany przez Osmańską w Poznaniu. Dowiaduje się od dozorcy, że prawdziwa Osmańska zmarła w obozie. Maria zakrada się do gabinetu Fischera. Kiedy przeszukuje jego biuro, ten przyłapuje ją. Z kłopotów wybawia kobietę Fischerowa. Tłumaczy, że wysłała Marię po wagę. Nieufny Fischer sprawdza Marię. Dowiaduje się, że jest matką znanych Niemcom działaczy polskiego podziemia. Lena wraca z Poznania z informacjami o Osmańskiej, jednak wpada w ręce gestapo, co wykorzystuje Rainer. Chce zmusić Janka do zdrady. Serial wojenny, 08:05 TOWARZYSZE SEKRETARZE ORAZ INNI DYGNITARZE - ODC. 9 PIOTR JAROSZEWICZ. CZŁOWIEK BIERUTA, CZŁOWIEK GOMUŁKI, CZŁOWIEK GIERKA. CZŁOWIEK - ZAGADKA. Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Dobrosław Rodziewicz Scenariusz: Dobrosław Rodziewicz Wykonawcy: Dobrosław Rodziewicz Piotr Jaroszewicz. Jego kariera była długa i bardzo zagadkowa. Do dziś nie wiemy, dzięki czemu szeregowiec w ciągu trzech lat został generałem brygady, dlaczego nauczyciel budował przemysł zbrojeniowy w rządzie Bieruta, a stanowisko wicepremiera zachował także za Gomułki, by następnie awansować na premiera u boku Gierka. No i nie wiemy, z jakiego powodu i przez kogo Jaroszewicz został, wraz ze swoją drugą żoną Alicją, zamordowany we własnym domu. Odcinek pt. Człowiek Bieruta, człowiek Gomułki, człowiek Gierka. Człowiek - zagadka przypomina życiorys i karierę Jaroszewicza, a opowiadają o nich historyk dr hab. Mirosław Szumiło oraz autor i narrator cyklu "Towarzysze sekretarze oraz inni dygnitarze" Dobrosław Rodziewicz. 08:40 HISTORIA POLSKI - DZIEWCZYNA SMOK Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2023 Reżyseria: Dorota Kosierkiewicz Scenariusz: Dorota Kosierkiewicz Portret Anny Henryki Pustowójtównej to nie tylko dokumentalny film historyczny o bohaterskiej dziewczynie, która musiała wybierać pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem, pomiędzy Polską a Rosją, ale przejrzenie się w lustrze historii. Poszukanie odpowiedzi, czym jest wolność. Mija 160 lat od Powstania Styczniowego, które zmieniło nasze spojrzenie na Ojczyznę, kobiety i sposób walki. Dzisiaj, kiedy za drzwiami mamy wojnę Rosji z Ukrainą, postaci Powstania Styczniowego są nam wyjątkowo bliskie. A Pustowójtówna, córka oficera armii carskiej i Marianny Kossakowskiej herbu Ślepowron, której rodzina zaangażowana była w Powstanie Listopadowe, jest symbolem polskich losów. Henryka Pustowójtówna była adiutantem gen. Dionizego Czachowskiego. Została aresztowana 19 marca 1863 i osadzona w Krakowie. Zwolniona za wysoką kaucją wiosną 1864 ruszyła do Francji, gdzie udzielała się patriotycznie, zbierając pieniądze dla byłych powstańców. 09:35 SENSACJE XX WIEKU - STALIN - DROGA DO WŁADZY /1/ Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1993 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii XX wieku. Pierwsza część odcinka poświęconego Józefowi Stalinowi - drodze do władzy i rządom. 09:55 SENSACJE XX WIEKU - STALIN - DROGA DO WŁADZY /2/ Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1993 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii XX wieku. Druga część odcinka poświęconego Józefowi Stalinowi - drodze do władzy i rządom. 12:00 DOKTOR EWA - ODC. 9/9 - POŻEGNANIA Serial obyczajowy, 40 min, Polska, 1970 Reżyseria: Henryk Kluba Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Zdjęcia: Wiesław Zdort, Tadeusz Wieżan Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Ryszard Pietruski, Jolanta Lothe, Katarzyna Łaniewska, Franciszek Pieczka, Natalia Szymańska, Romana Kamińska, Janusz Kłosiński, Jan Zdrojewski, Bogusław Sochnacki, Igor Śmiałowski, Lech Ordon, Marek Dudek, Celina Klimczak, Celina Niedźwiecka Pobyt młodej lekarki w Międzyborzu dobiega końca. Doktor Ewa ma prawo mówić o zawodowym sukcesie. Dzięki jej staraniom we wsi powstała izba porodowa. Podczas uroczystego otwarcia nowej placówki Ewa żegna ludzi, których tak niedawno poznała, a z którymi już zdążyła się zaprzyjaźnić. Wszystkim dziękuje za okazaną jej pomoc i życzliwość. Serial telewizyjny, 45 min, Polska 1970 Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Reżyseria: Henryk Kluba Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Jolanta Lothe, Ewa Berger - Jankowska, Joanna Jędryka, Franciszek Pieczka, Katarzyna Łaniewska, Bogdan Baer, Edmund Fetting, Janusz Kłosiński, Ryszard Pietruski, Bogusław Sochnacki, Igor Śmiałowski, Zygmunt Zintel 12:50 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - GRIMALDI. WŁADCY MONAKO (THE GRIMALDIS) Cykl dokumentalny, 94 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel Historia władców najmniejszego księstwa Europy Monaco, z udziałem suwerennego księcia - Alberta II. Rodzina Grimaldi rządzi tu od ponad 700 lat. W połowie XIX wieku Monaco zyskało międzynarodową sławę dzięki utworzeniu kasyna w Monte Carlo, co uratowało rodzinę od bankructwa. Ale historia tego miejsca kojarzy się także z osobą pięknej hollywoodzkiej gwiazdy filmowej Grace Kelly, która poślubiła władcę Monaco, stając się księżną Monaco. Ten znakomicie zrealizowany film, to fascynująca historia znanego miejsca i mało znanych losów rodziny Grimaldi. 14:30 JERZY ORDA. ANARCHISTA W DUCHU ŚW. AUGUSTYNA Film dokumentalny, 55 min, Litwa, 2022 Reżyseria: Dovil Gasinait Scenariusz: Ilona Lewandowska Jerzy Orda, wnuk uczestnika Powstania Styczniowego, a po kądzieli też historyka Stanisława Smolki, wychował się w atmosferze humanizmu, patriotyzmu i tolerancji. Podczas okupacji hitlerowskiej brał udział w tajnym nauczaniu. Po zakończeniu wojny nie miał meldunku ani pracy. Rozwiązaniem okazał się fikcyjny ślub zawarty jesienią 1945 roku z zakonnicą wizytką, Heleną Zienowicz, z którą wspólnie opiekowali się sześciorgiem sierot, w tym trójką żydowskich dzieci uratowanych przed Holokaustem. Dr Jerzy Orda był jednym z niewielu przedstawicieli polskiej inteligencji, którzy po wojnie zostali w Wilnie. Ponieważ nie ukrywał swojej religijności, wiele razy tracił pracę. Przez pewien czas pracował jako portier w Litewskiej Akademii Nauk. Jednak w 1957 roku wrócił do Centralnego Archiwum Historycznego Litwy. Był jednym z najbardziej kompetentnych pracowników tej instytucji, występował m.in. przeciwko wywiezieniu z Wilna części archiwów Wielkiego Księstwa Litewskiego, dotyczących terytorium dzisiejszej Białorusi, a także planom zburzenia Ostrej Bramy. Mimo trudnych warunków okresu sowieckiego brał udział w życiu kulturalnym społeczności polskiej. Założył teatr poezji, był współzałożycielem zespołu pieśni i tańca Wilia, oprowadzał wycieczki po Wilnie. Zmarł 8 czerwca 1972 roku na skutek ciężkiej choroby. Został pochowany na wileńskim cmentarzu na Rossie. Dr Jerzy Orda był indywidualistą o buntowniczej postawie życiowej, barwną postacią życia naukowego i kulturalnego Wilna. Po wojnie nie opuścił miasta, lecz w Wilnie pozbawionym na skutek repatriacji całej niemal inteligencji polskiej, dbał o zachowanie kultury narodowej. W filmie udział wzięli: Krystyna Adamowicz, dr Rasa Antanaviit, Alwida Bajor, ks. Wojciech Górlicki, prof. Zigmantas Kiaupa, Wojciech Piotrowicz, doc. dr Andrzej Pukszto, dr Vitalija Stravinskien, Wojciech Zagała, Paweł Zienowicz. Producent: Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie. 15:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KILKA NAJDŁUŻSZYCH DNI CZ. 2 Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii drugiej wojny światowej. Odcinek poświęcony największej operacji desantowej mającej na celu otwarcie drugiego frontu w Europie Zachodniej - lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 roku. 16:10 TAJEMNICE POCZĄTKÓW POLSKI - WYSPA WŁADCÓW Cykl dokumentalny, 44 min, Polska, 2012 Reżyseria: Zdzisław Cozac Scenariusz: Zdzisław Cozac, Janusz Górecki Zdjęcia: Stanisław Plewa, Zdzisław Cozac Lektor: Maciej Gudowski Tytułowa wyspa władców to Ostrów Lednicki, leżący między Gnieznem a Poznaniem, na którym znajdowała się jedna z siedzib Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Film przedstawia jego dzieje od czasów rozpoczęcia budowy rezydencji książęcej na wyspie (druga połowa X wieku) do najazdu na Wielkopolskę i zniszczenia grodu przez czeskiego księcia Brzetysława (ok. 1038 r.). Sceny z prologu filmu symbolizują historyczny przełom w państwie Mieszka I; dotychczasowe wierzenia pogańskie ma zastąpić wiara chrześcijańska, wprowadzana z woli księcia Polan. Jednym z najważniejszych zadań w tym planie była budowa nowych grodów, a w nich murowanych obiektów sakralnych, kościołów i kaplic oraz rezydencji pałacowych władcy. 17:05 HISTORIA POLSKI - URODZONY POD SZCZĘŚLIWYM MINERAŁEM Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marcin Kopeć Scenariusz: Tomasz Grzywaczewski, Tomasz Błasiak, Beata Pawelczyk - Błasiak, Maciej Pawełczyk Widz podąża za coraz bardziej emocjonalnymi poszukiwaniami śladów wyjątkowo ciekawego życia Ignacego Domeyki, urodzonego w szlacheckim domu na Litwie. Jego rodzina to ród o wielkich majętnościach, znaczących koligacjach (np. z Ancutami oraz rodem Pileckich, z którego pochodzi nasz inny narodowy bohater Witold Pilecki) oraz silnym przywiązaniu do narodowości polskiej, czego dowodzili orężnie przez wieki. Pierwszoplanowa postać jest odkrywana i opisywana przez narratora, podróżnika, a właściwie poszukiwacza niezmiernie fascynujących faktów z życia Domeyki. 18:05 KSIĘŻA WOLNOŚCI 1914 - 1981 - KS. MICHAŁ SŁOWIKOWSKI Magazyn historyczny, 29 min, Polska, 2023 Scenariusz: Tadeusz Pużański Ks. Michał Słowikowski urodził się w 1898 r. w Tarkowie. Dyrektor gimnazjum biskupiego (tzw. Biskupiaka) w Lublinie w latach 1935 - 1939 (zlikwidowane przez Niemców) oraz 1944 - 1962 (zlikwidowane przez komunistów). Więzień gestapo na Zamku Lubelskim. Po zwolnieniu organizował tajne szkolnictwo w powiecie lubartowskim, był też kapelanem AK. 18:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "ŚWIAT MIAŁ O NICH ZAPOMNIEĆ" ODC. 305 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska Wykonawcy: Artur Kalicki "Świat miał o nich zapomnieć" Po wybuchu II wojny światowej los całej okupowanej Polski był tragiczny. Jednak ziemie na wschód od linii Ribbentrop Mołotow historycy nazwali później ziemiami skrwawionymi. Najpierw tkankę społeczną krwawo przeorali tu Sowieci, potem od czerwca 1941 roku tę operację przejęli Niemcy, a pierwszym celem była inteligencja - ci, którzy mogli stanąć na czele przyszłego, ewentualnego oporu. To kolejny etap naszych badań i poszukiwań. Jesteśmy w Lesie Przestrzelskim, zwanym także lasem śmierci. To właśnie tutaj żandarmi z posterunku w Jedwabnem mieli rodzaj swojego pola, gdzie mordowali swoje ofiary. Wcześniej, wraz z kolegami ze stowarzyszenia Wizna 1939, odnaleźliśmy tu dwie rodziny - Mościckich i Bronakowskich. Zostali ekshumowani, zidentyfikowani i pochowani z honorami wojskowymi na cmentarzu w Jedwabnem. Także tutaj, z dokumentów, relacji i badań dowiadujemy się, że odnalezione szczątki to ofiary zbrodni niemieckich z 1943 roku. "Wieś umarła o świcie" Następnie przenosimy się na malownicze Roztocze, na południe od Zamościa. Tu także niemieckimi ofiarami padły tysiące ludzi, lecz to, co stało się we wsi Sochy, trudno opisać słowami. 1 czerwca 1943 roku w kierunku Soch ruszył niemiecki atak. Padły strzały, rozgorzały pożary, nadleciały też niemieckie bombowce. Zamordowano większość mieszkańców wioski, ale ten dramat staje się dla nas bardziej czytelny, gdy zajmujemy się losami poszczególnych rodzin. To nieprawda, że wojny kończą się wraz z podpisaniem traktatów. Rany i blizny dziedziczy się przez pokolenia. 19:05 CZAS HONORU - ODC. 51 "DZIEWCZYNA Z PERŁĄ" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Lichtmann przesłuchuje Lenę. Wypytuje ją o zamach bombowy na Keiserstrasse. Grozi jej, że zostanie przewieziona do Berlina. Lena i Janek mijają się na korytarzu na Szucha. Lena mówi Jankowi, że Osmańska zdradziła. Krawiec informuje Bronka, że Osmańska była kiedyś prostytutką. Miała romans z angielskim agentem. Po jego śmierci przejęła kontakty. Teraz zależy jej na sprzedaży dokumentacji broni V2, obojętnie któremu wywiadowi, liczy się tylko najwyższa cena. Janek zostaje przewieziony do niemieckiego archiwum, gdzie ma rozpracowywać dokumenty. Wykorzystując okazję, zabija obstawiających go Niemców i ucieka. Janek zjawia się u Rudej i spotyka tam Władka. Mówi, że Niemcy chcą wywieźć Lenę do Berlina i że podejrzenia wobec Osmańskiej się sprawdziły. Michał przeszukuje rzeczy Osmańskiej. W kopii obrazu Vermeera znajduje mikrofilm z brakującą dokumentacją V2. Przekazuje mikrofilm Brodowiczowi. Dowódca zarządza akcję likwidacyjną. Michał decyduje się wziąć w niej udział. Serial wojenny, 20:05 NARODZINY NAZIZMU S.II - WOJNA DYKTATORÓW. BARBAROSSA (RISE OF THE NAZIS) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Julian Jones, Julian Jones Seria przybliża decydujące starcie II wojny światowej, kiedy to Hitler stawił czoła równie bezwzględnemu dyktatorowi: Stalinowi. Będąc u szczytu swej potęgi, Hitler próbuje oszukać sowieckiego przywódcę, przedstawiając plan inwazji na Wielką Brytanię, jednocześnie potajemnie przygotowując atak na Związek Sowiecki. Stalin ma jednak szpiega w kwaterze głównej Hitlera. Obaj dyktatorzy przejmują dowodzenie nad własnymi armiami. Ludzie Hitlera składają fałszywe obietnice, a w Stalinie Hitler znalazł swojego przeciwnika. W obliczu klęski Niemiec na froncie wschodnim Hitler zostaje zmuszony do odwrotu. Pojawiają się głębokie konflikty, a jego najbliższy krąg walczy o władzę. W miarę jak narasta opór przeciwko niemu, a wewnętrzny wróg knuje, jak go zabić, Hitler popycha Niemcy ku zniszczeniu. Wniknięcie w umysły dwóch dyktatorów, których złudzenie niezwyciężoności doprowadziło do ich własnej klęski, to opowieść o tym, dlaczego dyktatury upadają. Jest to również przerażający opis pychy i mrocznej sztuki politycznej, która sprzysięgła się, by zniszczyć wolność, ale ostatecznie zniszczyła samą siebie. 21:10 OGNIEM I MIECZEM Dramat historyczny, 174 min, Polska, 1999 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Andrzej Krakowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Michał Żebrowski, Izabella Scorupco, Aleksandr Domogarov, Krzysztof Kowalewski, Bohdan Stupka, Andrzej Seweryn, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski, Wojciech Malajkat, Ewa Wiśniewska, Daniel Olbrychski, Marek Kondrat, Gustaw Holoubek, Maciej Kozłowski Kinową wersję dzieła Jerzego Hoffmana obejrzało ponad siedem milionów widzów, nie wspominając już o nagrodach i wyróżnieniach dla twórców filmu. Geneza powstania oraz wieloletnie kłopoty związane z realizacją "Ogniem i mieczem" obrosły legendą. Film Hoffmana przeszedł też do historii jako w pełni udana superprodukcja, która sprostała ogromnym oczekiwaniom zarówno widzów, jak i krytyki. Reżyserowi udało się pozyskać nie tylko rekordowe - jak na polską kinematografię - środki na realizację, lecz także znakomitych aktorów, których kreacje zapadają głęboko w pamięć. Krzysztof Kowalewski, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski z powodzeniem nadali indywidualny rys postaciom Zagłoby, Wołodyjowskiego i Podbipięty, nie wchodząc przy tym w kolizję z duchem powieściowego pierwowzoru. Dla Michała Żebrowskiego rola Skrzetuskiego stała się trampoliną do kariery, której widomym znakiem były tytułowe kreacje w "Panu Tadeuszu" Andrzeja Wajdy i "Wiedźminie" według prozy Andrzeja Sapkowskiego. Prawdziwym objawieniem był jednak Aleksander Domogarow, rosyjski aktor, odtwarzający postać Bohuna. W opinii wielu to właśnie on stworzył najbardziej przejmującą kreację filmu. Na uwagę zasługuje też niezwykła skrupulatność w odtworzeniu realiów epoki, plastyczne, "epickie" zdjęcia oraz przekonująco zainscenizowane sceny batalistyczne. Film historyczno - przygodowy, 00:15 SENSACJE XX WIEKU - STALIN - DROGA DO WŁADZY /1/ Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1993 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii XX wieku. Pierwsza część odcinka poświęconego Józefowi Stalinowi - drodze do władzy i rządom. 00:45 SENSACJE XX WIEKU - STALIN - DROGA DO WŁADZY /2/ Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1993 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii XX wieku. Druga część odcinka poświęconego Józefowi Stalinowi - drodze do władzy i rządom. 01:25 KRAFFTÓWNA W KRAINIE CZARÓW Film dokumentalny, 81 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kowalewski, Piotr Konstantinow Scenariusz: Remigiusz Grzela Zdjęcia: Marcin Janos Krawczyk, Bartosz Piotrowski Muzyka: Aleksander Krzyżanowski, Bartosz Dziedzic, Krzysztof Ligocki "Krafftówna w krainie czarów" to dokumentalny portret aktorki, będący jednocześnie portretem epoki w której przyszło jej tworzyć. To podróż w głąb historii Polski, historii teatru i kina. Główną oś filmu stanowi rozmowa Barbary Krafftównej z Remigiuszem Grzelą, autorem wywiadu - rzeki z aktorką, podczas której widz zostanie przeprowadzony przez kolejne etapy jej życia i pozna ważne dla niej miejsca: Warszawę, Gdynię, w końcu Los Angeles, gdzie aktorka kontynuowała swoją karierę, zaczynając od zagrania w "Matce" Witkacego w języku angielskim, którego wtedy nie znała. Będziemy również towarzyszyć artystce w spektaklu "Trzeba zabić starszą panią", w którym gra do dnia dzisiejszego. Pokażemy kulisy pracy aktora, który mierzy się z wiekiem, zarówno na scenie, jak i poza nią. Wywiadowi będzie towarzyszyć wyciszona obserwacja samej bohaterki w miejscach dla niej magicznych i ważnych. W tych częściach dokumentu słyszymy tylko voice over - monolog wewnętrzny bohaterki, jej wspomnienia, marzenia, przemyślenia. Czy chciałaby wrócić do tamtych chwil? Do zdarzeń, które są dla niej ważne, ale czasami trudne? To świat kreacji, wyobraźni, świat Alicji z powieści Lewisa Carolla, bo jak mówi bohaterka, wyobraźnia to rzecz najważniejsza. Rzecz, która wiele razy pozwalała jej przetrwać. Film kończy się sceną, jakby po drugiej stronie lustra - zabieramy w niej Barbarę Krafftównę do ogrodu pełnego kwitnących wiśni. Czy to Japonia? Polska? Czy może znowu to tylko wyobraźnia? 03:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "ŚWIAT MIAŁ O NICH ZAPOMNIEĆ" ODC. 305 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska Wykonawcy: Artur Kalicki "Świat miał o nich zapomnieć" Po wybuchu II wojny światowej los całej okupowanej Polski był tragiczny. Jednak ziemie na wschód od linii Ribbentrop Mołotow historycy nazwali później ziemiami skrwawionymi. Najpierw tkankę społeczną krwawo przeorali tu Sowieci, potem od czerwca 1941 roku tę operację przejęli Niemcy, a pierwszym celem była inteligencja - ci, którzy mogli stanąć na czele przyszłego, ewentualnego oporu. To kolejny etap naszych badań i poszukiwań. Jesteśmy w Lesie Przestrzelskim, zwanym także lasem śmierci. To właśnie tutaj żandarmi z posterunku w Jedwabnem mieli rodzaj swojego pola, gdzie mordowali swoje ofiary. Wcześniej, wraz z kolegami ze stowarzyszenia Wizna 1939, odnaleźliśmy tu dwie rodziny - Mościckich i Bronakowskich. Zostali ekshumowani, zidentyfikowani i pochowani z honorami wojskowymi na cmentarzu w Jedwabnem. Także tutaj, z dokumentów, relacji i badań dowiadujemy się, że odnalezione szczątki to ofiary zbrodni niemieckich z 1943 roku. "Wieś umarła o świcie" Następnie przenosimy się na malownicze Roztocze, na południe od Zamościa. Tu także niemieckimi ofiarami padły tysiące ludzi, lecz to, co stało się we wsi Sochy, trudno opisać słowami. 1 czerwca 1943 roku w kierunku Soch ruszył niemiecki atak. Padły strzały, rozgorzały pożary, nadleciały też niemieckie bombowce. Zamordowano większość mieszkańców wioski, ale ten dramat staje się dla nas bardziej czytelny, gdy zajmujemy się losami poszczególnych rodzin. To nieprawda, że wojny kończą się wraz z podpisaniem traktatów. Rany i blizny dziedziczy się przez pokolenia. 03:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PODWODNA WOJNA CZ 3 Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Tematem odcinka jest przebieg Bitwy o Atlantyk.