TVP Historia Czwartek, 25.01.2024 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 25 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1858 - odbyło się prawykonanie "Marsza weselnego" Mendelssohna; 1924 - w Chamonix we Francji odbyła się pierwsza olimpiada zimowa; 1938 - urodził się bard rosyjski Włodzimierz Wysocki; 1975 - premiera "Sprawy Dantona" Stanisławy Przybyszewskiej w Teatrze Powszechnym w Warszawie; 07:05 MYŚLICIELE - SYLWETKI POLSKIE - ODC. 24 Cykl reportaży, 3 min, Polska, 2023 Scenariusz: Jacek Kloczkowski Zdjęcia: Wojciech Kursa, Kacper Solan Prowadzący: Lidia Olszak 07:10 CZAS HONORU - ODC. 52 "ZŁOTY KONWÓJ" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Brodowicz przekazuje chłopakom ostatnią wiadomość z Londynu. Likwidacja Osmańskiej okazała się fatalnym błędem. Była podwójną agentką i pracowała dla MI6. Brodowicz przedstawia następny plan - napad na konwój Fischera i Stocka. Krawiec daje Władkowi i Michałowi zgodę na pomoc w uwolnieniu Marii. Fischer wzywa Rainera, któremu mówi, że matka Władysława i Michała Konarskich przebywa w jego domu. Chce, by po wyjeździe jego matki, Rainer wziął Marię na przesłuchania. Otto zjawia się w willi Fischera ze sfałszowanym rozkazem zabrania lekarki do pomocy w szpitalu. Rainer melduje się w centrali gestapo w Berlinie u Brigadefuhrera Kirstena. Mówi przełożonemu o swoich podejrzeniach wobec Fischera i Stocka. Kirsten każe Rainerowi odzyskać skradzione złoto. Sam obiecuje zająć się Fischerem i Stockiem. W więzieniu Lena rodzi syna. Oddział pod dowództwem Krawca rozpoczyna ostrzał konwoju. Fischer i Stock zdają sobie sprawę, że wpadli w zasadzkę. Rozpoczyna się krwawa walka na śmierć i życie. Romek rani nożem gubernatora, który spada z mostu do rzeki. W furgonetce Polacy znajdują skrzynie wypełnione złotem. Tryumf jest krótki. Wojna nadal trwa. Serial wojenny, 08:00 WOJOWNICY CZASU - ŻOŁNIERSKIE SZCZĘŚCIE, CZYLI 20 PUŁK UŁANÓW Cykl reportaży, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Cytowane wielokrotnie i przypisywane Napoleonowi - bogu wojny powiedzenie mówi, że prowadząc wojnę potrzeba nie tylko broni i amunicji oraz świetnych dowódców, ale też żołnierskiego szczęścia. 20. Pułk Ułanów im. Króla Jana Sobieskiego to pułk, na którego przykładzie prawda ta sprawdziła się w sposób bardzo wyrazisty. W tym odcinku spotkamy rekonstruktorów, którzy kultywują tradycje, odtwarzają uzbrojenie i umundurowanie tej legendarnej formacji. 08:40 HISTORIA POLSKI - W ODMĘTACH RAVENSBRUCK Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Marek Zając, Mirosław Krzyszkowski Scenariusz: Marek Zając, Joanna Zając Zdjęcia: Mirosław Krzyszkowski, Manuel Frauendorf Muzyka: Krzysztof Odrobina Filmy "W odmętach Ravensbruck" i "W czeluściach Gusen" tworzą dyptyk dokumentalny. Tragizm rzeczywistości niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych został w nich pokazany z perspektywy kobiet i mężczyzn, którzy doznali cierpień, przekraczających granice ludzkiej wyobraźni. KL Ravensbrück położony nad idyllicznym jeziorem, gdzie przed wojną odpoczywali berlińczycy. A potem największy w III Rzeszy obóz koncentracyjny dla kobiet, w którym najliczniejszą grupę stanowiły Polki. Rytm wyznaczały mordercza praca i głód, przemoc i wszechobecna śmierć. Przerażających obozowych dni i nocy nie jest w stanie oddać żadna forma sztuki. Dlatego głos oddajemy więźniom, ich wrażliwości i woli przetrwania. 09:35 SENSACJE XX WIEKU - WYROK WYKONANO, CZ. 1 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Pierwsza część programu o kryzysie kubańskim w 1962 roku, do wybuchu którego przyczyniła się działalność Olega Pienkowskiego, pracującego w Moskwie dla wywiadu brytyjskiego. 10:00 SENSACJE XX WIEKU - WYROK WYKONANO, CZ. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Czasem bywa tak: po obu stronach spinającego rzekę granicznego mostu zatrzymują się kolumny limuzyn osłanianych przez wojskowe jeepy na jednym i gaziki na drugim brzegu. Z samochodów wysiadają ludzie i idą powoli przed siebie, mijając się na środku mostu... W takiej scenerii antagonistyczne strony wymieniały swoich szpiegów i agentów, tak Rosjanie i Amerykanie odzyskali, wzajemnie, pułkownika Rudolfa Abla i kapitana Francisa Powersa, pilota samolotu U - 2 zestrzelonego nad Związkiem Radzieckim, podobny epizod ma w swym życiorysie także polski as wywiadu... Oleg Pienkowski, wpółpracujący z CIA funkcjonariusz KGB nie miał takiego szczęścia. Zdemaskowany przez kontrwywiad, skazany został na śmierć za zdradę ojczyzny. W kilka miesięcy po ogłoszeniu wyroku popełnił, w równie tajemniczych jak cała afera okolicznościach - samobójstwo. SENSACJE XX WIEKU WYROK WYKONANO (2) Program dokumentalny, 25 min, TVP 1994 Autor: Bogusław Wołoszański 10:40 GÓRNY ŚLĄSK 1919 - 1921 FOTOPANORAMA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2021 Reżyseria: Krzysztof Glondys Scenariusz: Krzysztof Glondys Zdjęcia: Sławomir Chudkowski Lata 1919 - 1921 to szczególny okres w dziejach Górnego Śląska ze względu na ówczesne polityczne, propagandowe i wojskowe zmagania o państwową przynależność tego regionu. Dramatyzm tych wydarzeń przyciągał uwagę współczesnych, którzy zdawali sobie sprawę z ich znaczenia dla przyszłości Polski i Niemiec, a także Europy. Z tego powodu czasy powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku są okresem najlepiej opisanym w historiografii tego regionu, a także najbardziej obfotografowanym (przynajmniej do połowy stulecia), czemu sprzyjał zaawansowany już wówczas poziom rozwoju techniki fotograficznej oraz jej powszechność. Film dzięki fotografiom wykonanym przed stu laty na Górnym Śląsku, przywołuje wydarzenia związane z powstaniami i plebiscytem oraz odnawia pamięć o ich uczestnikach. Opowiada też o twórcach tych zdjęć, o ludziach, którzy je przechowali do naszych czasów i współczesnych badaczach zajmujących się odczytywaniem z nich prawdy o tamtym miejscu i czasie. 11:30 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 4 SEZON I - ŚLADY MŁODOŚCI W ZAKOPANEM Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Łukasz Rogowski, Aleksander Macierzyński, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel-Bułecka Lektor: Sebastian Karpiel-Bułecka W tym odcinku po Podhalu i Zakopanem chodzić będziemy ścieżkami Sebastiana Karpiela-Bułecki i jego wspomnień z młodości. Jako pierwsze Sebastian odwiedzi swoje technikum, czyli słynne Technikum Budowlane Nr 1 na Krupówkach. Drewniany budynek szkoły powstał według projektu Antoniego Łuszczkiewicza w 1883 roku. Szkoła szybko zyskała ogólnokrajową sławę, a znane osobistości przyjeżdżały tu, by odwiedzić miejsce, które wypuszczało w świat najlepszych cieśli i snycerzy. Kolejnym miejscem na osobistej mapie Sebastiana jest karczma Sopa, w której jako nastolatek grał pierwsze utwory na skrzypcach, a gdzie w latach 80. i 90. odbywały się góralsko-jazzowe jamy muzyczne. Muzyka w życiu Sebastiana to przede wszystkim skrzypce. Nie mogło zabraknąć więc wizyty u znakomitego lutnika Stanisława Marduły. Pokaże nam on, co oznacza i jak wygląda tzw. dusza skrzypiec. 11:55 DOKTOR MUREK - ODC. 2 Serial obyczajowy, 63 min, Polska, 1979 Autor: Tadeusz Dołęga Mostowicz Reżyseria: Witold Lesiewicz Scenariusz: Witold Lesiewicz, Eugeniusz Kabatc Zdjęcia: Witold Adamek Aktorzy: Jerzy Zelnik, Krystyna Adamiec, Maria Ciesielska, Krystyna Tkacz, Jerzy Kaliszewski, Eugeniusz Robaczewski, Zbigniew Zapasiewicz, Bronisława Gerson Dobrowolska, Karol Strasburger Nira Horzeńska wyjeżdża do Warszawy, zatrzymuje się u wujostwa Bożyńskich. Jest sekretarką i kochanką aferzysty Junoszyca. Franciszek Murek tymczasem odrzuca ofertę bardzo dobrze płatnej posady dyrektorskiej w firmie eksportującej "panienki" na Zachód. Karolka, z którą romansował, zawiadamia go, że spodziewa się dziecka. Murek nie godzi się na aborcję. Wyjeżdża do Warszawy szukać pracy. Ostatecznie doktor praw zostaje tragarzem. Zakochana w Junoszycu Nira ułatwia mu prowadzenie brudnych interesów. W rezultacie wuj Bożyński bankrutuje i popełnia samobójstwo. Nira wyjeżdża z Junoszycem do Paryża. Serial obyczajowy, 64 min, Polska 1979 Reż. Witold Lesiewicz Wyk. Jerzy Zelnik, Krystyna Janda, Krystyna Adamiec, Zbigniew Zapasiewicz, Maria Ciesielska, Jerzy Kaliszewski, Karol Strasburger, Eugeniusz Robaczewski, Juliusz Berger, Maciej Szary, Krzysztof Kołbasiuk, Krystyna Tkacz, Janusz Paluszkiewicz i inni 13:10 HENRYK WARS - PIEŚNIARZ WARSZAWY Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2007 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Scenariusz: Wiesław Dąbrowski Zdjęcia: Kamil Dąbrowski, Jan Komasa, Zbigniew Mazur, Piotr Rejmer Wykonawcy: Irena Santor, Hanka Ordonówna, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Andrzej Piszczatowski, Jan Kobuszewski, Bohdan Łazuka, Jadwiga Andrzejewska, Maria Winiarska, Barbara Winiarska, Anna Janta, Barbara Rylska, Hanna Banaszak, Maria Pakulnis, Jadwiga Barańska Film dokumentalny o wielkim polskim kompozytorze Henryku Warsie, którego twórczość i piosenki są powszechnie znane i do dziś chętnie wykonywane. Wars był również kompozytorem muzyki filmowej do ponad 50 filmów zrealizowanych w Polsce (przed wojną) i ponad 60 w Hollywood (po wojnie), co zapewniło mu trwałe miejsce w literaturze muzycznej. Film został zrealizowany w 2007 roku. Autorów filmu zainspirowało odkrycie nieznanych dotychczas utworów muzyki poważnej skomponowanych przez Warsa. 14:15 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 1 HONG KONG (CITIES BY THE SEA 1. HONGKONG) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Dziesięcioodcinkowy cykl dokumentalny o najciekawszych nadmorskich miastach - bramach na świat. Wszystkie są nieodłącznie definiowane przez ich położenie, a co za tym idzie, przez otwartość na świat, ducha odkrywania i pragnienia przygody. Ich geostrategiczna lokalizacja przekształciła je w figury szachowe zmieniających się sił i systemów politycznych, w miejsca tranzytowe marzycieli i migrantów oraz w tygle ludzi z różnych środowisk i kultur. Autorzy serialu, wędrując przez wybrane najciekawsze morskie miasta świata, odkrywają je na nowo, korzystając z najnowszych technologii lotniczych i bogatego języka filmowego. Odcinek 1. W Hongkongu czas biegnie szybciej. Mieszkańcy tej azjatyckiej metropolii uważają swoje miasto za na wskroś nowoczesne. By tu mieszkać, nie można mieć klaustrofobii, bo brak miejsca to główny problem tych, którzy tu mieszkają. Hongkong posiada specjalny status w ramach Chińskiej Republiki Ludowej, a jego mieszkańcy szczycą się swoją tolerancją i umiłowaniem wolności. Nazwa Hongkong po chińsku oznacza pachnącą przystań. Niegdysiejsza wioska rybacka już dawno przekształciła się w wielką metropolię. Rytm tego miasta wyznaczają pieniądze. W ciągu ponad stu pięćdziesięciu lat brytyjskiego panowania Hongkong rozrastał się i bogacił dzięki handlowi. Również dziś to dolary przyciągają ludzi do tego miasta. 15:20 GIGANCI HISTORII - HISTORIA POLSKIEJ MOTORYZACJI Teleturniej, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Prowadzący: Przemysław Babiarz Wiadomo, że my Polacy nie gęsi i swój język mamy, ale czy mamy swoją motoryzację? W dzisiejszym odcinku zmierzą się pasjonaci polskiej motoryzacji zarówno tej przedwojennej, jak i współczesnej. Przypomnimy polskie maszyny i ich konstruktorów. Zapraszamy na kolejny odcinek Gigantów historii. 16:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "PRZEBUDZENIE STULATKA" ODC. 307 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska Lektor: Artur Kalicki "Przebudzenie stulatka" O historii, wzorem niegdysiejszych kronikarzy, zwykliśmy dotąd myśleć w kategorii zbrojnych mężów i wielkiej polityki. Z coraz większym jednak impetem przebija się ku nam pamięć o niezwykłych, polskich konstruktorach, natchnionych inżynierach i romantycznych przemysłowcach podejmujących bardzo ryzykowne wyzwania. Ich dzieła przepracowały w potulnym mozole dziesiątki lat. I jak zamierzamy dziś widzom pokazać, wcale nie wybierają się na milczącą emeryturę. Odwiedzimy Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowej i przynajmniej spróbujemy zaprezentować niesamowitą aurę tego miejsca. 16:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - CHARLES DE GAULLE Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek przedstawia sylwetkę generała Charles' a de Gaulle' a. Obraz w całości stworzony z czarno - białych archiwalnych materiałów filmowych. 17:15 HISTORIA POLSKI - W CZELUŚCIACH GUSEN Film dokumentalny, 35 min, Polska, 2020 Reżyseria: Marek Zając, Mirosław Krzyszkowski Scenariusz: Marek Zając Filmy "W odmętach Ravensbruck" i "W czeluściach Gusen" filmy tworzą dyptyk dokumentalny. Tragizm rzeczywistości niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych został w nich pokazany z perspektywy kobiet i mężczyzn, którzy doznali cierpień, do dzisiaj przekraczających granice ludzkiej wyobraźni. KL Gusen, jak mówili więźniowie: najstraszniejsza mordownia świata. Obóz zagłady dla polskiej inteligencji, jak mówili esesmani. W filmie historię Gusen opowiadamy przez pryzmat obozowej doby od świtu do nocy. Mówimy głosem tych, którzy doświadczyli piekła. Po Gusen pozostały zaledwie resztki, które czas wciąż znosi z powierzchni ziemi. Za chwilę nikt nie uwierzy, że TO wydarzyło się naprawdę. Jak temu zapobiec? 17:55 PRZYPADEK POLSKI. POLITYKA I IDEE - WŁADYSŁAW LEOPOLD JAWORSKI ODC. 5 Magazyn historyczny, 19 min, Polska, 2023 Scenariusz: Jacek Kloczowski Zdjęcia: Wojciech Kursa Władysław Leopold Jaworski (1865 - 1930). Przez wiele lat jeden z przywódców krakowskich konserwatystów. Krytyk racjonalizmu usuwającego czynnik religijny z myślenia o polityce. W II RP czołowy uczestnik dyskusji o prawie i ustroju. Krytyk demokracji wyradzającej się w panowanie demagogii, partyjnictwa i radykalizmu. Zwolennik silnej władzy skupionej w rękach jednostki. Autor projektu konstytucji, który wywarł duży wpływ na dyskusje poprzedzające uchwalenie Konstytucji kwietniowej. 18:25 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - KRES "RUSKIEGO MIRU?" Magazyn, 30 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński, Andrzej Mietkowski Prowadzący: Andrzej Mietkowski Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Doktrynę "ruskiego miru" długo uznawano za "soft power"- za miękką siłę Moskwy. Putin ustawia Rosję w opozycji do wolnego świata. Celem jest ekspansja i niszczenie. I to jest naga prawda na temat doktryny "ruskiego miru" w jej praktycznym zastosowaniu. Na pytanie, czy obserwujemy upadek tej ideologii, odpowiadają była korespondentka Sekcji Polskiej BBC Maria Przełomiec; historyk, sowietolog i politolog prof. Andrzej Nowak i Piotr Skwieciński, były szef Instytutu Polskiego w Moskwie, ambasador RP w Armenii. 19:05 CZAS HONORU - ODC. 53 "KONIEC I POCZĄTEK" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2012 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Jest maj 1945 roku. Losy rozdzielonych przez wojnę bohaterów Janka, Władka, Bronka i Michała krzyżują się ponownie za sprawą pułkownika Wasilewskiego, ideowego komunisty i wysokiego funkcjonariusza UB. Pewnego dnia pułkownik zostaje wezwany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przed oblicze dyrektor Ady Lewińskiej. Ada zleca mu zadanie jak najszybszego ujęcia wszystkich skoczków angielskich, przeszkolonych w czasie wojny w Anglii i zrzuconych do Polski. Serial wojenny, 20:00 HALINA KONOPACKA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Dancewicz Scenariusz: Maciej Dancewicz Historia Haliny Konopackiej, kobiety, sportowca, osoby niebanalnej, posiadającej artystyczną wrażliwość, przedstawiona na tle historii Polski, historii sportu, ale i historii polskiej kultury oraz życia codziennego. W filmie ukazane zostały dwie równolegle toczące się historie. Pierwsza, historyczna, oparta na relacjach, artykułach prasowych, wspomnieniach, wywiadach. Dzięki niej śledzimy życiorys Haliny Konopackiej. Z kamerą poruszamy się po miejscach związanych z bohaterką, a dziennikarze, historycy, aktorzy opowiadają o kolejnych etapach jej życia. Ta część oparta jest w dużej mierze na wspomnieniach, relacjach prasowych z wydarzeń sportowych, kulturalnych, na artykułach i wierszach autorstwa Haliny Konopackiej. Druga, poprzez wykorzystanie fragmentów telewizyjnego filmu fabularnego pt.: Konopacka. Walka o złoto, z Polą Błasik oraz Piotrem Głowackim w rolach głównych, jest innym wariantem biografii Haliny Konopackiej. Próby aktorskie, filmowanie pierwszych ujęć i scen, charakteryzacja i kostiumy z epoki stanowią integralną część obrazu i uzupełniają w oryginalny sposób historię bohaterki. Ważnym elementem są także materiały archiwalne: filmowe i fotograficzne, ale również dokumenty, artykuły prasowe, itp. z zasobów WFDiF, TVP, Polskiego Radia, NAC, Muzeum Sportu i Turystyki oraz z archiwów zagranicznych. 21:00 OBIETNICA PORANKA (LA PROMESSE DE L'AUBE (AKA PROMISE AT DAWN)) (LA PROMESSE DE L'AUBE/PROMISE AT DAWN) Dramat, 125 min, Francja, 2018 Reżyseria: Eric Barbier Scenariusz: Eric Barbier, Marie Eynard Aktorzy: Pierre Niney, Charlotte Gainsbourg, Didier Bourdon, Jean - Pierre Darroussin "Obietnica poranka" to tytuł wydanej w 1960 roku autobiograficznej książki Romaina Gary’ego, jednego z najbardziej znanych pisarzy XX wieku. Naprawdę nazywał się Roman Kacew, ale pisał pod pseudonimami. Samotnie wychowywała go matka. Przyszedł na świat w Wilnie, gdzie spędził wczesne lata swego życia. Jako nastolatek wraz z matką wyjechał do Warszawy, a wkrótce osiedli na południu Francji, w Nicei. Studiował m.in. w Paryżu. Podczas II wojny światowej służył w lotnictwie francuskim. Po wojnie rozpoczął karierę dyplomatyczną. Ten czas poświęcił również na twórczość. Pisał książki fantasy, science fiction, powstała literatura piękna, klasyka. Na podstawie jego wspomnień "Obietnica poranka" nakręcono właśnie film pod tym samym tytułem. To opowieść o macierzyństwie, o wielkim uczuciu matki do syna. Otoczony bezgraniczną, matczyną miłością Romain Gary żył złudzeniami, zbudowaną wokół niego iluzją wspaniałego świata. 23:15 SENSACJE XX WIEKU - WYROK WYKONANO, CZ. 1 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Pierwsza część programu o kryzysie kubańskim w 1962 roku, do wybuchu którego przyczyniła się działalność Olega Pienkowskiego, pracującego w Moskwie dla wywiadu brytyjskiego. 23:45 SENSACJE XX WIEKU - WYROK WYKONANO, CZ. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Czasem bywa tak: po obu stronach spinającego rzekę granicznego mostu zatrzymują się kolumny limuzyn osłanianych przez wojskowe jeepy na jednym i gaziki na drugim brzegu. Z samochodów wysiadają ludzie i idą powoli przed siebie, mijając się na środku mostu... W takiej scenerii antagonistyczne strony wymieniały swoich szpiegów i agentów, tak Rosjanie i Amerykanie odzyskali, wzajemnie, pułkownika Rudolfa Abla i kapitana Francisa Powersa, pilota samolotu U - 2 zestrzelonego nad Związkiem Radzieckim, podobny epizod ma w swym życiorysie także polski as wywiadu... Oleg Pienkowski, wpółpracujący z CIA funkcjonariusz KGB nie miał takiego szczęścia. Zdemaskowany przez kontrwywiad, skazany został na śmierć za zdradę ojczyzny. W kilka miesięcy po ogłoszeniu wyroku popełnił, w równie tajemniczych jak cała afera okolicznościach - samobójstwo. SENSACJE XX WIEKU WYROK WYKONANO (2) Program dokumentalny, 25 min, TVP 1994 Autor: Bogusław Wołoszański 00:25 NIE WOLNO BYŁO PŁAKAĆ Film dokumentalny, 77 min, Polska, 2023 Reżyseria: Małgorzata Grygiel, Wojciech Saramonowicz, Michał Miziołek Scenariusz: Małgorzata Grygiel, Michał Miziołek Historie Polek, które Niemcy wywieźli do obozów koncentracyjnych, to właściwie gotowy scenariusz na film. Tym razem jednak życie okazało się bardziej przewrotne niż niejedna fabuła. Bohaterki filmu trafiły do KL Auschwitz - Birkenau, KL Bergen - Belsen, KL Ravensbrück. Jak to się stało, że przetrwały piekło na ziemi? Relacje matka - córka, porody w nieludzkich warunkach, eksperymenty pseudomedyczne, przypadki, gdy szczęście jednej więźniarki oznaczało dramat innej, to wszystko składa się na unikalny obraz obozów koncentracyjnych z kobiecej perspektywy. (Zakup od Instytutu Pileckiego.) 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "PRZEBUDZENIE STULATKA" ODC. 307 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska Lektor: Artur Kalicki "Przebudzenie stulatka" O historii, wzorem niegdysiejszych kronikarzy, zwykliśmy dotąd myśleć w kategorii zbrojnych mężów i wielkiej polityki. Z coraz większym jednak impetem przebija się ku nam pamięć o niezwykłych, polskich konstruktorach, natchnionych inżynierach i romantycznych przemysłowcach podejmujących bardzo ryzykowne wyzwania. Ich dzieła przepracowały w potulnym mozole dziesiątki lat. I jak zamierzamy dziś widzom pokazać, wcale nie wybierają się na milczącą emeryturę. Odwiedzimy Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowej i przynajmniej spróbujemy zaprezentować niesamowitą aurę tego miejsca. 02:25 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ROMMEL Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckiemu feldmarszałkowi Erwinowi Rommlowi. Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.