TVP Historia Wtorek, 20.02.2024 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 20 LUTEGO ODC. 478 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1816 - premiera "Cyrulika sewilskiego" Rossiniego; 1915 - urodziła się Danuta Szaflarska; 1962 - John Glenn pierwszym Amerykaninem na orbicie; 1975 - Zjazd ZLP - komentarz Kazimierza Orłosia; 07:10 CZAS HONORU - ODC. 70 "PACZKA Z BERLINA" Serial wojenny, 46 min, Polska, 2013 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Trwa obława KBW na Władka, Michała i ich kolegów z oddziału. Po nieudanej akcji odbicia Janisza ze szpitala, partyzanci ukrywają się we wsi, dokąd przybywa dowodzący akcją pułkownik Jabłoński. Sytuacja konspiratorów staje się coraz trudniejsza. Rainer i Karkowski wpadają na siebie w hotelu. Karkowski dostaje propozycję nie do odrzucenia. Rainer nie wie jednak, że sam jest bacznie obserwowany przez dwóch tajemniczych typów. Misja Rainera i Celiny jest prześwietlana przez komunistyczne służby. Ruda próbuje się kontaktować z Marią, wysyła gryps. Bronek dołącza do Wandy w ich nowym mieszkaniu w Otwocku. Oboje starają się odbudować zaufanie do siebie. Nie ułatwia im tego wciąż niewypełniona misja Bronka. Celina śledzi profesora politechniki Błaszczyka, z którym niedawno kontaktował się poszukiwany przez nią Blachnitzky. Celina zastaje profesora na zaskakującym spotkaniu... Pomimo protestów Wandy, Bronek rusza tropem Karkowskiego. ODCINEK 5/70 Paczka z Berlina 08:05 TOWARZYSZE SEKRETARZE ORAZ INNI DYGNITARZE - WOJCIECH JARUZELSKI. MATRIOSZKA Z NIESPODZIANKĄ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Autor: Dobrosław Rodziewicz Scenariusz: Dobrosław Rodziewicz Wykonawcy: Dobrosław Rodziewicz Wojciech Jaruzelski bardzo różnił się od innych pierwszych sekretarzy KC PZPR. Był wśród nich jedynym szlachcicem. Był wśród nich jedynym generałem. I był wśród nich jedynym komunistycznym zbrodniarzem, który przeżył upadek PRL, a przeżywszy pozostał bezkarny. Dzięki czemu i dzięki komu człowiek, który z racji swego pochodzenia nie miał prawa zrobić w komunistycznej Polsce kariery wojskowej i politycznej, został w roku 1956 najmłodszym generałem LWP, a w 1981 szefem czerwonej junty wojskowej, opowiedzą w odcinku pt. "Matrioszka z niespodzianką" historyk dr Maciej Korkuć oraz autor i narrator cyklu "Towarzysze sekretarze oraz inni dygnitarze" Dobrosław Rodziewicz. 08:40 HISTORIA POLSKI - MARIA Dokument fabularyzowany, 56 min, Polska, 2011 Reżyseria: Alicja Albrecht Scenariusz: Alicja Albrecht Zdjęcia: Małgorzata Ząbkowska, Artur Zdral Alicja Albrecht odkrywa nieznane dotąd oblicza polskiej noblistki Marii Skłodowskiej - Curie. To portret niezwykłej kobiety, czułej matki, kochającej siostry. Film nie przemilcza tematu romansu uczonej ze współpracownikiem jej męża, Paulem Langevinem. Dzięki niepublikowanym dotąd listom Madame historia obfituje w zaskakujące szczegóły z życia Marii Skłodowskiej i jej bliskich. O polskiej uczonej wypowiadają się znakomite postaci francuskiej i polskiej nauki, a także wnuczka samej noblistki, Helene Langevin - Joliot. Ten filmowy, a zarazem poetycki portret jednej z najwybitniejszych Polek, wiele zawdzięcza aktorskiej kreacji Joanny Szczepkowskiej. W pozostałych rolach: Anna Szawiel, Adam Szyszkowski. 09:45 SENSACJE XX WIEKU - TAJNA HISTORIA Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1990 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański W tym wydaniu postacią główną jest Harold Adrian Russell (Kim) Philby, oficer British Secret Intelligence Service, który współpracował z radzieckim wywiadem KGB. 10:15 SENSACJE XX WIEKU - AMBASADOR ANDROPOW INFORMUJE Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1995 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program o roli, jaką w stłumieniu powstania w Budapeszcie w 1956 roku odegrał radziecki ambasador, późniejszy sekretarz generalny KPZR, Jurij Andropow. 10:45 PODRÓŻE PO BAŁTYKU: LATO NA WODZIE - SANKT PETERSBURG (CRUISING THE BALTIC SEA - A SUMMER ON THE WATER) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Johannes Backes Dokumentalna seria 5 ODCINKÓW, podróżnicza. Każdego roku do nadmorskich krajobrazów Bałtyku zbliża się nowy rodzaj krzyżowców, tak jak kiedyś łodzie wikingów czy statki Hanzy. Pływają po morzu, aby odkrywać korzenie cywilizacji europejskiej. Od zakończenia zimnej wojny i otwarcia Europy Wschodniej coraz więcej turystów wyrusza w długie rejsy po Bałtyku, jednym z najmłodszych mórz na świecie - powstałym po ostatniej epoce lodowcowej. Fascynują ich dobrze zachowane zamki, malownicze archipelagi, rozległe i dziewicze krajobrazy, marzycielskie wioski, historyczne metropolie handlowe i niekończące się piaszczyste plaże. Seria łączy niezwykłe piękno nadbałtyckich krajobrazów z ekskluzywnymi obrazkami życia na pokładzie statków wycieczkowych. Zobaczymy też atrakcje przyrodnicze i imponujące miasta, spotykając ich mieszkańców, którzy zaproszą nas do swojego domu. Podróż przez Morze Bałtyckie rozpoczyna się w Szwecji i prowadzi przez Finlandię i Sankt Petersburg do krajów bałtyckich. Równolegle do trasy po morzu i do dużych miast portowych widz odkryje ekscytujące przystanki na lądzie. Krajobrazy opowiedzą historię. Usłyszymy też codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, sprawiają, że prawdziwa osobliwośćtego świata staje się nam bliższa. Odc. 1. Szwecja; Odc. 2 Finlandia; Odc. 3 Sankt Petersburg; 4. Estonia; 5. Litwa i Łotwa. Producent: Taglicht Media 12:05 DORASTANIE - ODC. 5/7 - 1976 - 1977 Serial społeczno - obyczajowy, 59 min, Polska, 1987 Reżyseria: Mirosław Gronowski Scenariusz: Tadeusz Zając Zdjęcia: Ryszard Janowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Cezary Morawski, Tomasz Dedek, Marcin Sosnowski, Dorota Pomykała, Marek Kondrat, Wojciech Pokora, Andrzej Zieliński Serial społeczno - obyczajowy, 58 min, Polska 1988 Reżyseria: Mirosław Gronowski Scenariusz: Tadeusz Zając Zdjęcia: Ryszard Janowski Występują: Katarzyna Chrzanowska, Tomasz Dedek, Cezary Morawski, Anna Kaźmiercza Stanisław Biczysko, Renata Domagała, Adam Ferency, Zdzisław Kozień, Czesław Lasota Piotr Skarga, Andrzej Szejnach, Cezary Świtkowski, Tomasz Taraszkiewicz i inni Mimo trudności Braniak nie zaprzestaje działalności na rzecz praw robotników. Lokalni notable starają się ostudzić jego zapędy wpływając na Joannę. Wreszcie pada ultimatum: albo zabawy w opozycję albo mieszkanie. Braniak wybiera to pierwsze. Postanawia też wynająć samodzielną kawalerkę. Tymczasem nadchodzi lato. Leszkiewiczowie i Braniakowie spędzają wakacje na wsi u Kuli. Ochoczo rzucają się do pomocy przy żniwach, choć kondycja raczej im nie dopisuje. Na wieść o trudnościach Kuli ze zorganizowaniem drużyny siatkówki Braniak poddaje myśl zaproszenia do Kobylnicy Huberta Wagnera - legendarnego trenera reprezentacji Polski, która wywalczyła złoty medal olimpijski. Kula ma jednak i inne zmartwienia. Wciąż nie udaje mu się zdobyć Bożeny Nawet jego nowy traktor nie wywiera na dziewczynie wrażenia. Pojazd staje się na dodatek przyczyną konfliktu między Kulą a naczelnikiem gminy. Wszystko to wszakże blednie w porównaniu z wiadomością, że Hubert Wagner niebawem przyjeżdża do Kobylnicy. 13:15 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - KAROL V HABSBURG, TWÓRCA IMPERIUM (CHARLES V) Cykl dokumentalny, 95 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel Historia żyjącego w XVI wieku w Hiszpanii, cesarza Karola V - syna austriackiego cesarza Maksymiliana I z rodu Habsburgów i burgundzkiej księżniczki Joanny. Posiadłości cesarza Karola były tak rozległe, że mówiono: słońce nigdy nie zachodzi nad jego imperium. Rządził Hiszpanią, Holandią, Cesarstwem Niemieckim, ale także królestwem Neapolu i Sycylii oraz nowo zdobytymi terytoriami w Ameryce. Lwią część swego panowania spędził, podróżując po Europie - z jednego terytorium na drugie, próbując skutecznie administrować swym imperium. Miał wielu zwolenników, ale i licznych wrogów, do których zaliczali się: Franciszek I cesarz Francji i Sulejman Wspaniały władca turecki. Pod koniec życia, chory i zmęczony sprawowaniem władzy, abdykował i osiadł w malowniczym klasztorze San Jeronimo de Yuste w Hiszpanii, gdzie zmarł na malarię w 1556 roku. Program zabiera nas w podróż do miejsc związanych z życiem cesarza: do pałacu Alhambra w Granadzie, czy do klasztoru El Escorial w pobliżu Madrytu. Historie epoki przybliżają nam profesorowie francuskich uniwersytetów oraz hiszpańscy i francuscy historycy i pisarze, specjalizujący się w tej epoce. 15:25 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ATAK NA ZSRR Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony atakowi na ZSRR. 15:50 AUTOR NIEZNANY Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wiesław Paluch Scenariusz: Wiesław Paluch Film opowiada historię słynnego fotoreportera Jerzego Kośnika, który w latach osiemdziesiątych dokumentował dramatyczne losy Polski. Fotografie Kośnika opowiadają o najważniejszych wydarzeniach tamtych lat, m.in. o karnawale Solidarności, stanie wojennym, brutalnie tłumionych manifestacjach. W trakcie filmu dowiadujemy się o istnieniu nieznanych zdjęć z pacyfikacji Kopalni Wujek, w której zginęło dziewięciu górników. Jerzy Kośnik po wielu latach odnajduje ich autora, Marka Janickiego, który w 1981 r. miał 18 lat. W trakcie pacyfikacji kopalni Wujek Janicki odważnie wmieszał się w walczący tłum i zrobił tam najważniejsze zdjęcia ukazujące prawdę tej tragedii. Marek Janicki, obawiając się represji, przez ponad 30 lat nie przyznawał się do autorstwa swoich fotografii z tamtych czasów. Gdyby nie przypadek, a później gdyby nie Jerzy Kośnik, tych zdjęć świat już by nigdy nie ujrzał. Ta sytuacja jest pretekstem dla autorów i bohaterów filmu do poruszenia kwestii niezwykłej roli fotoreporterów, ich odpowiedzialności, postaw moralnych, jako tych, którzy opowiadają prawdziwą historię i zatrzymują tę prawdę na zdjęciach. 16:55 HISTORIA POLSKI - SERCE DLA POLSKI. KAROLINA KACZOROWSKA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Film dokumentalny o śp. Karolinie Kaczorowskiej - nauczycielce i działaczce emigracyjnej. Pierwsza dama Polski, żona ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 71 "DZIECI WOJNY" Serial wojenny, 47 min, Polska, 2013 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki ODCINEK 6 DZIECI WOJNY Woźniak dowiaduje się o pieniądzach przywiezionych w plecaku Michała. Otwiera się przed nim szansa na spłacenie Rainera. Dochodzi do sporu między Michałem i Władkiem. Michał nie chce zostawić bratu pieniędzy, które miały być rozdzielone między całe podziemie. Władek jest wściekły. Michał jedzie do Warszawy, gdzie spotyka się z Leną. W Hotelu Royal UB przesłuchuje gości w sprawie niedawnej strzelaniny. Przerażony Rainer zaraz po przesłuchaniu idzie do Woźniaka i Emilii. Daje im nowe ultimatum. Emilia spotyka się ze swoim wojennym ukochanym. Kobieta jest początkowo wściekła, oskarżając byłego narzeczonego, że ją bezwzględnie porzucił. Bronek spotyka się z Celiną. Wypytując ją o Karkowskiego, orientuje się, że dziewczyna ma w Warszawie tajnego współpracownika. Przypadkowo, po roku rozłąki, Wanda spotyka Helenę. Podczas emocjonalnej rozmowy Wanda zwierza się matce z dręczących ją problemów. Porwany na ulicy dr Otto zostaje wywieziony do tajnego ośrodka rządowego, gdzie czeka na niego pułkownik Lebiediew. Starając się namówić doktora do współpracy, wyciąga asa z rękawa. W tym samym tajnym ośrodku rządowym dochodzi do siebie prezes Janisz. Trwają przesłuchania Rudej. Dziewczyna jest nakłaniana, by przyznała się do stawianych jej zarzutów. Ma szanse na proces i amnestię. Podczas napadu partyzantów na wojskową ciężarówkę konspiratorzy biorą w niewolę niezwykle cenną zakładniczkę. 20:00 OKRĘTY PODWODNE - CZ. 2. NIEBEZPIECZEŃSTWO Z GŁĘBIN (SUBMARINES) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 2 - częściowy serial dokumentalny. Dzisiejsze okręty podwodne to skomplikowane maszyny naszpikowane technologią i bronią. Ich konstrukcja jest równie imponująca, co ich niszczycielska siła. Mało która broń wywołuje tyle emocji, co okręt podwodny. Uderza z zaskoczenia i może użyć pocisków nuklearnych, by wciągnąć cały świat w dramatyczny konflikt. Okręty podwodne powstały z zupełnie innego powodu - z chęci ludzi do oglądania świata pod wodą. Jednak zainteresowanie wojskowym wykorzystaniem łodzi podwodnych wkrótce przeważyło. 21:10 VABANK II, CZYLI RIPOSTA Komedia sensacyjna, 97 min, Polska, 1984 Reżyseria: Juliusz Machulski Scenariusz: Juliusz Machulski Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Jan Machulski, Leonard Pietraszak, Bronisław Wrocławski, Witold Pyrkosz, Jacek Chmielnik, Krzysztof Kiersznowski, Marek Walczewski, Ewa Szykulska, Beata Tyszkiewicz, Kuba Geiger, Elżbieta Zającówna, Józef Para, Ryszard Kotys, Grzegorz Heromiński, Joachim Lamża Kontynuacja "Vabanku" - debiutu Juliusza Machulskiego. W wyniku misternej intrygi Kwinty Kramer ląduje w Sikawie - więzieniu o zaostrzonym rygorze. Podczas jednego ze spacerów niejaki Sztyc proponuje byłemu bankierowi ucieczkę w zamian za połowę ocalonego przed konfiskatą szwajcarskiego konta. Kramer wyraża zgodę. Po kilku dniach do więzienia przyjeżdża kobieta podająca się za hrabinę Żwirską. Łatwo terroryzuje skonsternowanego naczelnika Twardyjewicza i umożliwia Kramerowi ucieczkę. Ten od razu zaczyna knuć plan zemsty na Kwincie, który niczego nie podejrzewając, prowadzi spokojny żywot hodowcy warzyw. "Riposta" nie spotkała się już z takim aplauzem krytyki jak "Vabank" i "Seksmisja" - dwa wcześniejsze filmy Machulskiego. Realizując klasyczny "sequel" reżyser nie uniknął autocytatów i kopiowania pomysłów z pierwszej części. Gdzie zawiodła go inwencja, posłużył się pastiszem i traktowaną z humorem aluzją. Uważny widz dostrzeże w wielu scenach "Vabanku" prześmiewcze nawiązania do "Ojca chrzestnego" Coppoli, "Żądła" Hilla, klasycznych westernów w rodzaju "Rio Bravo" czy stylu gry takich aktorów, jak Humphrey Bogard i Edward G. Robinson. Lista zapożyczeń jest zresztą dużo dłuższa. Jednak nie sam talent parodystyczny Machulskiego sprawił, że"Vabank II" poprawił sytuację finansową wielu kin. Inne mocne strony "... Riposty" to interesująco opowiedziana intryga i świetne aktorstwo, zwłaszcza w wykonaniu Leonarda Pietraszaka (Kramer) i Bronisława Wrocławskiego (Sztyc). 22:55 SENSACJE XX WIEKU - TAJNA HISTORIA Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1990 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański W tym wydaniu postacią główną jest Harold Adrian Russell (Kim) Philby, oficer British Secret Intelligence Service, który współpracował z radzieckim wywiadem KGB. 23:30 SENSACJE XX WIEKU - AMBASADOR ANDROPOW INFORMUJE Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1995 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program o roli, jaką w stłumieniu powstania w Budapeszcie w 1956 roku odegrał radziecki ambasador, późniejszy sekretarz generalny KPZR, Jurij Andropow. 00:05 BAR NA STAWACH Reportaż, 30 min, Polska, 1976 Scenariusz: Zdzisław Wójcikiewicz Zdjęcia: Jan Popczyk Wykonawcy: Jerzy Harasymowicz, Andrusy - Zespół Wokalno - Muzyczny Bohaterem reportażu "Bar na Stawach" jest zwierzyniecki bard Aleksander Kobyliński Makino i członkowie jego zespołu "Andrusy". Piewca dawnego Zwierzyńca - poeta Jerzy Harasymowicz opowiada o wielkiej fascynacji folklorem miejskim dzielnicy, jak również członkami Zespołu Andrusy. Poeta w swoich wypowiedziach podkreśla autentyczność "folkloru miejskiego" dzielnicy Zwierzyniec przejawiającą się w używanym języku, zwyczajach, wykonywanych zajęciach. Emanacją tych cech typowych dla Zwierzyńca jest zespół Andrusy i jego repertuar wokalno - muzyczny. W reportażu utwory poetyckie Jerzego Harasymowicza z tomu "Bar na Stawach". 01:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PIRAMIDY XX WIEKU Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony fortyfikacjom Linii Maginota, Linii Zygfryda oraz Wałowi Atlantyckiemu.