TVP Historia Środa, 21.02.2024 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 LUTEGO ODC. 479 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1431 - początek procesu Joanny d'Arc; 1914 - odczyt Jozefa Piłsudskiego w Paryżu, w którym przepowiadał on wielką wojnę; 1916 - początek bitwy o Verdun; 1958 - zmarł Henryk Arctowski, polarnik; 07:10 CZAS HONORU - ODC. 71 "DZIECI WOJNY" Serial wojenny, 47 min, Polska, 2013 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki ODCINEK 6 DZIECI WOJNY Woźniak dowiaduje się o pieniądzach przywiezionych w plecaku Michała. Otwiera się przed nim szansa na spłacenie Rainera. Dochodzi do sporu między Michałem i Władkiem. Michał nie chce zostawić bratu pieniędzy, które miały być rozdzielone między całe podziemie. Władek jest wściekły. Michał jedzie do Warszawy, gdzie spotyka się z Leną. W Hotelu Royal UB przesłuchuje gości w sprawie niedawnej strzelaniny. Przerażony Rainer zaraz po przesłuchaniu idzie do Woźniaka i Emilii. Daje im nowe ultimatum. Emilia spotyka się ze swoim wojennym ukochanym. Kobieta jest początkowo wściekła, oskarżając byłego narzeczonego, że ją bezwzględnie porzucił. Bronek spotyka się z Celiną. Wypytując ją o Karkowskiego, orientuje się, że dziewczyna ma w Warszawie tajnego współpracownika. Przypadkowo, po roku rozłąki, Wanda spotyka Helenę. Podczas emocjonalnej rozmowy Wanda zwierza się matce z dręczących ją problemów. Porwany na ulicy dr Otto zostaje wywieziony do tajnego ośrodka rządowego, gdzie czeka na niego pułkownik Lebiediew. Starając się namówić doktora do współpracy, wyciąga asa z rękawa. W tym samym tajnym ośrodku rządowym dochodzi do siebie prezes Janisz. Trwają przesłuchania Rudej. Dziewczyna jest nakłaniana, by przyznała się do stawianych jej zarzutów. Ma szanse na proces i amnestię. Podczas napadu partyzantów na wojskową ciężarówkę konspiratorzy biorą w niewolę niezwykle cenną zakładniczkę. 08:40 HISTORIA POLSKI - SERCE DLA POLSKI. KAROLINA KACZOROWSKA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Film dokumentalny o śp. Karolinie Kaczorowskiej - nauczycielce i działaczce emigracyjnej. Pierwsza dama Polski, żona ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego. 09:45 SENSACJE XX WIEKU - DWA POCISKI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 1989 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek na temat okoliczności śmierci premiera Szwecji Olofa Palmego. Centrum Sztokholmu, Bogusław Wołoszański wypowiada się na temat okoliczności śmierci premiera Szwecji Olofa Palmego. Na strzelnicy mówi o motywach zamachu. Oglądamy filmowe materiały archiwalne z zamachów na życie króla Jugosławi Aleksandra, prezydentów USA Gerarda Forda i Ronalda Reagana, papieża Jana Pawła II i prezydenta Egiptu Anwara Sadata. Prowadzący przedstawia domniemane motywy zamachu na Olofa Palmego oraz sam moment zamachu, a także działania policji szwedzkiej bezpośrednio po zabójstwie Olofa Palmego. Bogumił Rydz wypowiada się na temat metod stosowanych w badaniach porównawczych broni i pocisków. W podsumowaniu prowadzący informuje o bezskuteczności działań policji szwedzkiej. 10:15 SENSACJE XX WIEKU - ZEMSTA Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 1984 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Tematem odcinka jest Organizacja Tajnej Armii, w skrócie OAS. Założona w 1961 roku OAS była zaliczana do skrajnie prawicowych grup terrorystycznych, zwalczających ideę przyznania niepodległości Algierii, będącej w tamtym okresie częścią Republiki Francuskiej, zamieszkiwaną przez liczną mniejszość francuską. 10:55 WYJŚCIE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Król, Roman Sikoń Scenariusz: Joanna Zając, Michał Król Zdjęcia do filmu realizowane były w dniach od ok. 10 października do ok. 20 października 1989 roku. To nigdy wcześniej nie emitowany unikalny materiał, rejestrujący ważny moment historyczny - Jesień Ludów 1989, początek przemian polityczno - społecznych w Europie Wschodniej. Latem 1989 roku Niemcy z NRD rozpoczęli swój exodus z ojczyzny. Początkowo przez Węgry i Austrię. Gdy ta droga została zamknięta przez władze NRD, kierowali się do Czech i Polski. Nielegalnymi drogami napływali na tereny ambasad RFN. Film dokumentuje relacje indywidualne i grupowe uchodźców, którzy po nielegalnym przekroczeniu granicy NRD i Polski, dostali się do Ambasady RFN w Warszawie. Też Niemców z NRD, którzy korzystając z legalnego pobytu w naszym państwie, postanawiają opuścić swój kraj. Film odsłania emocje zdesperowanych ludzi. Ich sytuację zawieszenia. Większość z nich po raz pierwszy w swoim życiu publicznie rozmawia o sprawach własnego państwa. Nie tylko przed kamerą, też między sobą, w grupach. Próbują przekazać, co zdecydowało, że uciekli z własnego kraju. relacjonują swoje drogi ucieczek. Często wiele godzin trwało namówienie ich do udzielenia wypowiedzi. Boją się. Są z "gołymi rękami", tak jak stoją - bez niczego i z trudno jeszcze przyswajanym poczuciem właśnie pozyskanego małego bezpieczeństwa. (Licencja od Salezjańskiego Wolontariatu Misyjnego - Młodzi Świata - od 15.04.2021 do 14.04.2026) 11:55 KORONA GÓR POLSKI - TURBACZ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Nad Gorczańskim Parkiem Narodowym rozpościera się Turbacz, najwyższy szczyt Gorców, w okresie letnim pokryty białymi, puchatymi owcami, których wypas na tych terenach jest powszechny i popularny. Gorce to góry zamieszkane przez Wołochów, wędrowny, koczowniczy lud żyjący właśnie głównie z owiec. Nawet teraz można zobaczyć pozostałości po tamtych przyzwyczajeniach - wypas owiec rozpoczyna się jeszcze w maju i prowadzący wygon górale pozostają w górach aż do jesieni, kiedy powracają do wiosek, żeby przezimować. Jest to również teren wyjątkowo ukochany przez Władysława Orkana. Ten pisarz okresu Młodej Polski urodził się właśnie w Gorcach i mimo próby osadzenia w Krakowie, ostatecznie powrócił na te ziemie i tam rozpoczął budowę domu. Po jego śmierci w Krakowie, pociąg przewożący jego trumnę do Zakopanego zatrzymywał się na każdej stacji, aby każdy mógł pożegnać Dumaca z Gorców. 12:25 DORASTANIE - ODC. 6/7 - 1977 - 1979 Serial społeczno - obyczajowy, 59 min, Polska, 1987 Reżyseria: Mirosław Gronowski Scenariusz: Tadeusz Zając Zdjęcia: Ryszard Janowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Cezary Morawski, Tomasz Dedek, Marcin Sosnowski, Dorota Pomykała, Marek Kondrat, Wojciech Pokora, Andrzej Zieliński Serial społeczno - obyczajowy, 58 min, 7 odc. , Polska 1988 Reżyseria: Mirosław Gronowski Scenariusz: Tadeusz Zając Zdjęcia: Ryszard Janowski Występują: Katarzyna Chrzanowska, Tomasz Dedek, Cezary Morawski, Anna Kaźmierczak, Dorota Pomykała, Andrzej Zieliński, Marek Bargiełowski, Marek Kondrat, Andrzej Baranowski, Stanisław Biczysko, Bohdan Ejmont, Adam Ferency, Marek Frąckowiak, Ewa Kania, Krystyna Kołodziejczyk, Helena Kowalczykowa, Piotr Kozłowski i inni Na mieszkających w wynajętej kawalerce Braniaków spadają nowe kłopoty. Joanna źle znosi ciążę. Pojawiają się komplikacje. Po omdleniu w pracy na krótko ląduje w szpitalu. Tymczasem w życiu uczuciowym Kuli wreszcie sukces! Bożena zgodziła się zostać jego narzeczoną. Objęła też funkcję agronoma. Jej chęć wprowadzenia zmian i unowocześnień natrafia wszakże na opór naczelnika. W związku chorobą matki Kuli Bożena zajmuje się przygotowaniem wigilii w domu narzeczonego. Ku lekkiemu zdumieniu zauważa, że czuje się tu swojsko i dobrze, niemal jak u siebie. Idyllę przerywa decyzja Kuli o kandydowaniu na sołtysa. Z początku wszystko przebiega dobrze. Kula wygrywa wybory, mimo że jego rywal Machalica miał poparcie Frontu Jedności Narodu. Naczelnik jednak nie ustępuje łatwo. Podejmuje próbę dyskredytacji wyników pod pozorem wyborczego fałszerstwa. Tymczasem stosunki między Leszkiewiczami stają się coraz chłodniejsze. Wreszcie dochodzi do rozwodu. Niedługo potem Tadeusz zaczyna się interesować jedną ze studentek - Kozłowską. Ze zdumieniem odkrywa jednak, że wpadła ona w oko również jego dawnemu promotorowi - Kolińskiemu. 15:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - O HONOR FRANCJI CZ 1 Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Audycja cykliczna popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony budowie francuskiego systemu fortyfikacji - Linii Maginota. Wykorzystano archiwalne materiały filmowe. 16:10 OKRĘTY PODWODNE - CZ. 2. NIEBEZPIECZEŃSTWO Z GŁĘBIN (SUBMARINES) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 2 - częściowy serial dokumentalny. Dzisiejsze okręty podwodne to skomplikowane maszyny naszpikowane technologią i bronią. Ich konstrukcja jest równie imponująca, co ich niszczycielska siła. Mało która broń wywołuje tyle emocji, co okręt podwodny. Uderza z zaskoczenia i może użyć pocisków nuklearnych, by wciągnąć cały świat w dramatyczny konflikt. Okręty podwodne powstały z zupełnie innego powodu - z chęci ludzi do oglądania świata pod wodą. Jednak zainteresowanie wojskowym wykorzystaniem łodzi podwodnych wkrótce przeważyło. 17:10 HISTORIA POLSKI - DIABEŁ Z KATOWIC Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Geremek Scenariusz: Rafał Geremek Film jest poświęcona osobie Fritza Brachta, najważniejszego dygnitarza nazistowskiego, działającego na Górnym Śląsku w okresie II wojny światowej. Jako gauleiter (przywódca lokalnych struktur partii narodowosocjalistycznej) oraz zwierzchnik administracji cywilnej, Bracht należał do elitarnej grupy funkcjonariuszy, którym Adolf Hitler powierzył administrację terenów okupowanej Polski. W przeciwieństwie do Hansa Franka, Arthura Greisera, Alberta Forstera czy Ericha Kocha, Bracht jest jednak postacią niemal zupełnie nieznaną. Jest to więc próba przedstawienia biografii człowieka, który odpowiadał za całokształt polityki III Rzeszy wobec Górnego Śląska. To właśnie jemu należy przypisać współudział w wielu nazistowskich zbrodniach oraz realizację polityki narodowościowej na tym obszarze. Odpowiadał m.in. za wdrożenie zbrodniczej polityki rasowej i narodowościowej oraz działalność aparatu terroru. To właśnie on kierował akcją masowych wpisów Górnoślązaków na niesławną volkslistę. Niewątpliwie był jednym z nazistowskich morderców zza biurka. 18:10 SPÓR O HISTORIĘ - PAKT HITLER - STALIN Debata, 30 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller , 23 sierpnia 1939 r. w Moskwie zawarty został pakt o nieagresji między Niemcami i Związkiem Sowieckim, zwany paktem Ribbentrop - Mołotow lub Hitler - Stalin. W tajnej części układu podzielono Polskę między sygnatariuszy układu. Prowadzone wcześniej przez kilka tygodni rokowania brytyjsko - francuskie ze Związkiem Sowieckim, które miały zapobiec wojnie, zakończyły się fiaskiem. Hitler i Stalin zignorowali oba mocarstwa. 1 września Niemcy zaatakowały Polskę. 17 września, wypełniając zobowiązania moskiewskiego paktu, agresji dokonał Związek Sowiecki. Lata współpracy obu państw osiągnęły apogeum, czego wyrazem była wytyczona jeszcze w tym samym roku granica przyjaźni między obu państwami. Porządek wersalski runął w gruzy. 18:45 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 8 SEZON I - BACÓWKI Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Łukasz Rogowski, Aleksander Macierzyński, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel-Bułecka Wykonawcy: Sebastian Karpiel-Bułecka Wypasanie owiec to ciężka praca. Jedynym schronieniem przed słońcem czy wiatrem były na Podhalu szałasy, czyli bacówki, proste konstrukcje budowlane. Do jednej z nich zawitał Sebastian, by poznać pasterskie zwyczaje, dowiedzieć się więcej o produkcji oscypka i tajemnicach jego wędzenia. W progi swojej bacówki przyjął Sebastiana baca Józef Słodyczka. 19:10 CZAS HONORU - ODC. 72 "ZAKŁADNICZKA" Serial wojenny, 46 min, Polska, 2013 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki ODCINEK 7 ZAKŁADNICZKA W obozie partyzantów Władka trwa spór, co zrobić z zakładniczką. Część żołnierzy uważa, że należy ją wykorzystać do walki z komunistami, inni sprzeciwiają się tego typu metodom. Woźniak usiłuje dowiedzieć się od pojmanego partyzanta Okonia, co stało się z plecakiem pełnym dolarów. Brutalne metody Woźniaka nie są skuteczne. Celina chce pomóc Bronkowi w ujęciu Karkowskiego. Wypytuje o niego Rainera. Ważnym tropem może być kobieta bliska kiedyś Karkowskiemu. Michał postanawia podjąć samotną próbę odbicia Janisza. Tymczasem Celina z agentem amerykańskiego wywiadu, Maksem, trafiają na trop Blachnitzky’ego. Michał, pomimo ostrzeżeń ze strony Celiny, czuje, że Lena staje mu się coraz bliższa. Helena chce umożliwić Wandzie ujawnienie się i rozpoczęcie normalnego życia. Po pomoc zgłasza się do starego znajomego... Wanda postanawia wystartować w konkursie na spikerów radiowych. W więzieniu Ruda czeka na rozprawę. W celach obok trwają rozstrzeliwania. 21:15 WOJNA O TRONY. PRAWDZIWA HISTORIA EUROPY S.I - KRÓL I CESARZ. 1515 - 1558. ODC. 4/4 (REAL WAR OF THRONES. ODC. 4/4) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Vanessa Pontet, Alain Brunard W burzliwym okresie średniowiecznej Europy głodne władzy dynastie walczyły między sobą o dominację na kontynencie. Starli się krwią i żelazem na polach bitew, ale prawdziwa walka o władzę rozgrywała się na osobności. Za kamiennymi murami zamku znajdował się świat strategicznych sojuszy, cudzołóstwa, zdrady i morderstwa. Bezwzględna intryga rozdzieliła wiele legendarnych rodzin i ukształtowała sposób, w jaki rządzili swoimi imperiami. Te epickie wojny trwały przez wiele pokoleń i wstrząsały Europą i nadal rozbrzmiewają w niezliczonych hitach i serialach takich jak "Królowie przeklęcie" (The Accursed Kings), "Tudorowie" (The Tudors) czy w największym hicie współczesnej telewizji "Grze o tron" (Game of Thrones). Serial dokumentalny, 22:15 MISTRZ I MAŁGORZATA - POŻEGNANIE Serial fantasy, groteska, 93 min, Polska, 1988 Reżyseria: Maciej Wojtyszko Scenariusz: Maciej Wojtyszko Zdjęcia: Dariusz Kuc Aktorzy: Anna Dymna, Władysław Kowalski, Gustaw Holoubek, Zbigniew Zapasiewicz, Tadeusz Bradecki, Janusz Michałowski, Mariusz Benoit, Marek Gołębiowski, Marek Ptyś, Zbigniew Zamachowski, Marek Obertyn, Jan Jankowski, Krystyna Feldman, Jan Gudejko, Krzysztof Stelmaszyk Serial, 94 min, Polska 1988 Scenariusz i reżyseria: Maciej Wojtyszko Zdjęcia: Dariusz Kuc Muzyka: Zbigniew Karnecki Scenografia: Małgorzata Spychalska Występują: Anna Dymna, Gustaw Holoubek, Zbigniew Zapasiewicz, Władysław Kowalski, Tadeusz Bradecki, Janusz Michałowski, Mariusz Benoit, Marek Gołebiowski, Igor Przegrodzki, Jan Jankowski, Krystyna Feldman, Jan Englert, Jerzy Bończak, Jan Tesarz, Zdzisław Wardejn, Wiesław Drzewicz i inni Woland, ujęty dobrocią Małgorzaty, zwraca jej mistrza i pozwala obojgu zamieszkać razem w suterenie na Arbacie. Małgorzata czyta powieść ukochanego, a w niej Piłat, nie mogąc inaczej poprowadzić sprawy, zleca swemu agentowi zamordowanie donosiciela Judy z Kiriatu, który za trzydzieści tetradrachm wydał Sanhedrynowi Jeszuę. Procurator Judei otacza też opieką jedynego wiernego ucznia Jeszui - Mateusza Lewitę, który postanawia spisać własną wizję losów swego nauczyciela. Tymczasem Woland, poprzez swych pomocników, rozprawia się z zakłamanymi i obłudnymi krytykami literackimi. Niedługo potem odwiedza go wysłannik Jeszui. 00:10 SENSACJE XX WIEKU - DWA POCISKI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 1989 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek na temat okoliczności śmierci premiera Szwecji Olofa Palmego. Centrum Sztokholmu, Bogusław Wołoszański wypowiada się na temat okoliczności śmierci premiera Szwecji Olofa Palmego. Na strzelnicy mówi o motywach zamachu. Oglądamy filmowe materiały archiwalne z zamachów na życie króla Jugosławi Aleksandra, prezydentów USA Gerarda Forda i Ronalda Reagana, papieża Jana Pawła II i prezydenta Egiptu Anwara Sadata. Prowadzący przedstawia domniemane motywy zamachu na Olofa Palmego oraz sam moment zamachu, a także działania policji szwedzkiej bezpośrednio po zabójstwie Olofa Palmego. Bogumił Rydz wypowiada się na temat metod stosowanych w badaniach porównawczych broni i pocisków. W podsumowaniu prowadzący informuje o bezskuteczności działań policji szwedzkiej. 00:45 SENSACJE XX WIEKU - ZEMSTA Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 1984 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Tematem odcinka jest Organizacja Tajnej Armii, w skrócie OAS. Założona w 1961 roku OAS była zaliczana do skrajnie prawicowych grup terrorystycznych, zwalczających ideę przyznania niepodległości Algierii, będącej w tamtym okresie częścią Republiki Francuskiej, zamieszkiwaną przez liczną mniejszość francuską. 01:55 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - CHURCHILL Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony polityce Wielkiej Brytanii w pierwszej fazie wojny. Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.