TVP Historia                    Sobota, 30.03.2024

07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 30 MARCA

Felieton, 2 min, Polska, 2006
Autor: Janusz Weychert

1912 - zmarł Karol May; 
1943 - zmarł z ran Jan Bytnar "Rudy", odbity w akcji pod Arsenałem; 
1963 - Maria Dąbrowska w swoich dziennikachskomentowała podwyżki cen; 
1995 - w Paryżu otwarto nową Bibliotekę Narodową;



07:05 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 137 (SEZON 2 ODC. 12)

Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2023
Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz, Tomasz Matuszczak
Scenariusz: Ariadna Lewańska, Ewa Bulanda, Katarzyna Terechowicz-Cesarz
Aktorzy: Przemysław Stippa, Mateusz Weber, Klara Williams, Justyna Ducka, Kamil Szklany, Arkadiusz Smoleński, Jakub Wieczorek, Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Marcin Piętowski, Radosław Pazura, Mikołaj Chrostowski, Joanna Moro, Milena Suszyńska, Wojciech Stagenalski

Panny dworskie. Rok 1422. Jagiełło (Sebastian Skoczeń) planuje wojnę z zakonem krzyżackim. Zofia (Maria Pawłowska) martwi się i o niego i o Hinczę (Kamil Szklany). Na Wawel przyjeżdżają nowe dwórki, panny Szczukowskie - Kachna (Justyna Ducka) i Eliszka (Milena Suszyńska). Okazuje się, że Zofia i Olga (Klara Williams) znają je, ale z najgorszej strony. Jagiełło obiecuje pomoc Zygmuntowi Korybutowiczowi (Mikołaj Chrostowski), którego Witold wysłał jako swojego namiestnika do Pragi. Tymczasem Oleśnicki (Przemysław Stippa) w swoim kazaniu piętnuje husytów. Mikołaj Trąba (Radosław Pazura) ostrzega króla przed kanonikiem Oleśnickim: "Ma dar przekonywania ludzi i prowadzi swoją grę...". Lech (Mariusz Jakus) wymyśla intrygę przeciw Sławojowi (Arkadiusz Smoleński). Upija go w karczmie, ładuje na wóz i planuje wywieźć z Krakowa. Ale konkurent w złodziejskim fachu ląduje w lochu, uznany za szpiega. 



07:40 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 138 (SEZON 2 ODC. 13)

Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2023
Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak, Piotr Fiedziukiewicz
Scenariusz: Ariadna Lewańska, Ewa Ratusińska, Małgorzata Jurczak
Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Maja Szopa, Marcin Piętowski, Radosław Pazura, Przemysław Stippa, Daniel Mosior, Mikołaj Wachowski, Klara Williams, Joanna Moro, Julia Łukowiak, Justyna Ducka, Milena Suszyńska, Anastazja Skoczeń, Kamil Szklany

Spowiedź Hinczy. Rok 1422. Król Władysław (Sebastian Skoczeń) wyrusza na wojnę. Żegna się ze swoim przyjacielem i doradcą Mikołajem Trąbą (Radosław Pazura). Nie wie, że to ich ostatnia rozmowa. Jagiełło zostawia na Wawelu Jana Hinczę (Kamil Szklany), aby opiekował się Zofią (Maria Pawłowska). Zmęczony zakazanym uczuciem Jan, na spowiedzi wyznaje Mikołajowi Trąbie swój afekt do Zofii. Zofia próbuje przełamać lody z Jadwigą (Maja Szopa), ale tylko ją rozdrażnia: "Nie będziemy objadać się na słodko, kiedy mój ojciec, król Polski i Litwy, wyrusza zaraz na wojnę". Tymczasem w mieście, Ciołek (Daniel Mosior) walczy o powrót do łask, spisując cuda Jadwigi Andegaweńskiej. A Sławoj (Arkadiusz Smoleński) opuszcza lochy i zapowiada zemstę na Lechu (Mariusz Jakus). 



08:15 W KOTLE HISTORII - ŁAZIENKI ZNOWU KRÓLEWSKIE. LUDWIK XVIII NA WYGNANIU W POLSCE

Magazyn, 25 min, Polska, 2023
Reżyseria: Jerzy Grabowski
Scenariusz: Łukasz Modelski
Prowadzący: Łukasz Modelski



08:45 WOJOWNICY CZASU - OSTATNIA REDUTA, CZYLI KONFEDERACI W ZAGÓRZU

Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023
Reżyseria: Grzegorz Gajewski
Scenariusz: Grzegorz Gajewski
Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski
Muzyka: Krzysztof Ridan

Po śmierci zwycięzcy spod Wiednia, króla Jana III Sobieskiego na polskim tronie zasiadł wybrany w trybie wolnej elekcji elektor Saksonii z dynastii Wettynów. Wówczas to zaczyna się nieuchronny upadek Rzeczypospolitej, którego finałem są jej trzy rozbiory. Poprzedza je jednak desperacki zryw w obronie wiary i niepodległości - konfederacja barska.



09:20 U PANA BOGA ZA PIECEM

Komedia, 95 min, Polska, 1998
Reżyseria: Jacek Bromski
Scenariusz: Zofia Miller
Zdjęcia: Ryszard Lenczewski
Muzyka: Henri Seroka
Aktorzy: Ira Łaczina, Jan Wieczorkowski, Krzysztof Dzierma, Andrzej Zaborski, Ania Janowska, Artur Krajewski, Alicja Bach, Iwona Szczęsna, Eliza Krasicka, Małgorzata Płońska, Mieczysław Fiodorow, Ewa Sierzputowska, Babiker Artoli, Władimir Abramuszkin, Alicja Butkiewicz

Wschodnią granicę Polski przekracza autobus pełen drobnych handlarzy zza Buga, udających się na przygraniczny bazar. W lesie autobus zostaje napadnięty przez bandę "reketierów", dowodzonych przez pewnego Ukraińca, kamuflującego się pod pseudonimem "Gruzin". Przestępcy zmuszają handlarzy do złożenia haraczu. Wśród pokrzywdzonych jest młoda dziewczyna Marusia. Choć w porównaniu z innymi traci stosunkowo niewiele, to jako jedyna decyduje się zawiadomić policję. Najbliżej ma do komisariatu w Królowym Moście. Jest głównym świadkiem napadu, miejscowy komisarz postanawia więc na pewien czas zatrzymać ją w miasteczku. Proboszcz, faktycznie osoba numer jeden w okolicy, umieszcza Marusię w domu młodego organisty Witka, ćwiczącego właśnie "Ave Maria" na ślub córki burmistrza. Urocza przybyszka od razu wpada chłopakowi w oko, lecz nieśmiałość uniemożliwia mu rozpoczęcie otwartych zalotów. Kiedy proboszcz odkrywa, że dziewczyna ma piękny głos, postanawia za wszelką cenę zatrzymać ją do dnia ślubu. Nie będzie to jednak łatwe, gdyż Marusia myśli przede wszystkim o odzyskaniu utraconej gotówki. Choć z drugiej strony zarówno miasteczko, jak i Witek coraz bardziej się jej podobają. 
"Czytając pamiętniki Marii Dąbrowskiej, natknąłem się na refleksję, dotyczącą jakiejś wizyty w małym miasteczku, jakiejś kolacji w towarzystwie lekarza, proboszcza i aptekarza: "Jakaż ta prowincja duchowo samowystarczalna, jak właściwie ona nas do niczego nie potrzebuje... "Pomyślałem sobie, że jeśli mamy gdzieś szukać jakichś wartości, o których w mieście dawno zapomnieliśmy, to właśnie w prowincjonalnym miasteczku na Białostocczyźnie, cokolwiek by to znaczyło" - mówił w jednym z wywiadów Jacek Bromski. Przyczyną powstania "U Pana Boga za piecem" nie było jednak reżyserskie pragnienie apoteozy tradycyjnego polskiego etosu. To pojawiło się nieco później. Najpierw Studio Filmowe "OKO" zaproponowało Bromskiemu scenariusz, którego akcja toczy się w prowincjonalnym miasteczku. Potem reżyser przypomniał sobie o Białostockim Teatrze Lalek, który niegdyś zrobił na nim wielkie wrażenie. W efekcie większość ról w "U Pana Boga za piecem" zagrali aktorzy tej sceny, a miasteczko ze scenariusza zostało umieszczone przy wschodniej granicy i nazwane Królowym Mostem. Skoro mieszkańcy Białostocczyzny wcielili się w filmowe postacie z macierzystego regionu, to główną rolę Rosjanki mogła zagrać tylko Rosjanka. Na próbne zdjęcia w Moskwie stawiło się około pięćdziesięciu kandydatek. Rywalizację wygrała aktorka sławnego Teatru na Tagance Ira Łaczina, która, mimo młodego wieku, miała już na koncie występy po francusku i angielsku. Krytyka przyjęła komedię Bromskiego życzliwie. "W końcu na ekranach pojawiły się filmy, świadczące, że twórcy przestali się wstydzić polskiej, niekiedy żenującej, niekiedy magicznej swojskości" - donosiła prasa. Potwierdzeniem tych opinii były liczne wyróżnienia, w tym nagrody publiczności na festiwalach w Słupcy k. Konina (1999) i w Chicago (1998), Brązowe Grono na Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie (1998), Brązowy Granat na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu (1999) oraz grad laurów na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni ("Złoty Klakier" oraz za dźwięk, drugoplanową rolę męską, scenariusz, reżyserię i inne). 



11:10 GRECJA. OD GÓR DO MORZA - ODC. 5 WSCHODNIA MACEDONIA I TRACJA
(GREECE! FROM THE MOUNTAINS TO THE SHORELINE EPISODE 5 EASTERN MACEDONIA & THRACE)

Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016
Reżyseria: Johannes Backes, Dennis Wells

Seria filmów dokumentalnych (5 odcinków) o Grecji. Od bujnych, zielonych lasów po ośnieżone góry, od wysokich klifów po nagie mielizny, Grecja jest krainą o naturalnym pięknie, z którą może konkurować jedynie jej historyczne znaczenie. Widziała najwcześniejsze cywilizacje Europy, jej filozoficznych założycieli i decydujące bitwy. Wspaniałe zdjęcia lotnicze tej wyjątkowej części Europy pokazują malownicze zatoki, zapierające dech w piersiach góry, dzikie delty rzek, malownicze wioski i klasztory. Krajobrazy, które widzimy, mogą oddychać i opowiadać swoje historie. Codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, tworzą równowagę dla widoku z lotu ptaka i zapraszają publiczność do doświadczenia najbardziej autentycznej kultury greckiej. Rybacy, mnisi, rzeźbiarze - zwykli ludzie żyjący w wyjątkowych miejscach - dają oryginalny wgląd w historyczne budowle, miejsca sakralne, starożytne tradycje i tradycje kulinarne, które od wieków wpływają na Europę.



12:15 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 1 GÓRNA ENGADYNA
(UNTAMED SWITZERLAND 01. ENGADINE / WILDE SCHWEIZ 01. DAS OBERENGADIN)

Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017
Reżyseria: Anne Wigger

Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. 
W odcinku pierwszym - Engadyna. Jest to długa dolina górska w Gryzonii, na południu Szwajcarii. Rozciąga się na przestrzeni 100 kilometrów wzdłuż rzeki Inn, od jej górnego biegu przy przełęczy Maloja, w kierunku północno - wschodnim aż do miejsca, gdzie Inn wpływa na terytorium Austrii. Otoczona ze wszystkich stron wysokimi górami Engadyna słynie ze słonecznego klimatu, wspaniałych krajobrazów i tras wycieczkowych.



13:20 OSTATNIA HABSBURŻANKA

Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2022
Reżyseria: Judyta Syrek, Wojciech Kursa
Scenariusz: Judyta Syrek
Zdjęcia: Tomasz Stańco, Michał Bożek, Wojciech Kursa
Wykonawcy: Krystyna Czubówna

Film pokazujący losy ostatnich Habsburgów z Żywca na bazie rozmowy z księżną Renatą Habsburg Lorena de Zulueta, córką arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga, ostatniego dziedzica z Żywca i arcyksiężnej Alicji Ancarcrona (primo voto Badeni). Kanwą scenariusza filmu jest treść pocztówek, które księżna Renata i jej rodzeństwo otrzymywali od swojego taty z podróży. Pocztówki te zostały wystawione na sprzedaż przez jednego z mieszkańców Żywca na jednej z najpopularniejszych aukcji internetowych. Treść tych pocztówek przeniesie widzów w czasy przedwojenne i będzie pretekstem do opowiedzenia historii ostatnich żywieckich Habsburgów.



14:20 NOCE I DNIE

Film obyczajowy, 170 min, Polska, 1975
Reżyseria: Jerzy Antczak
Scenariusz: Jerzy Antczak
Zdjęcia: Stanisław Loth 
Muzyka: Waldemar Kazanecki 
Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Barbara Ludwiżanka, Jerzy Kamas, Janina Traczykówna, Andrzej Seweryn, Olgierd Łukaszewicz, Elżbieta Starostecka, Emir Buczacki, Kazimierz Opaliński, Stanisława Celińska, Ilona Kuśmierska, Kazimierz Mazur, Karol Strasburger, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Władysław Hańcza, Marek Walczewski

Film po rekonstrukcji, w jednej części (wersja reżyserska). Ekranizacja wydanej w 1934 roku powieści Marii Dąbrowskiej. W kinach obejrzało ją blisko 25 mln widzów. Saga rodzinna, ukazująca losy rodzin Niechciców i Ostrzeńskich, od upadku powstania styczniowego do wybuchu I wojny światowej. Nominacja do Oscara w 1977 r. , Srebrny Niedźwiedź dla Jadwigi Barańskiej na MFF w Berlinie Zachodnim w 1976 r. , Złote Lwy Gdańskie oraz nagrody za role dla Jadwigi Barańskiej i dla Jerzego Bińczyckiego na II FPFF w 1975 r. 
"Zafascynował mnie proces przemijania, śledzenie 40 lat życia bohaterów, Barbary i Bogumiła. W moim przekonaniu "Noce i dnie" są rzadko spotykanym utworem o przemijaniu, jakie wydała światowa literatura, a Barbara Niechcic to jeden z najpiękniejszych i równocześnie najbardziej złożonych portretów kobiecych w naszej literaturze" - mówił reżyser. Ekranizacja "Nocy i dni" Marii Dąbrowskiej to jedno z największych swego czasu przedsięwzięć polskiej kinematografii - przez trzy lata Jerzy Antczak pisał scenariusz, a realizacja trwała ponad dwa lata. W filmie udział wzięło kilkuset aktorów i tysiące statystów. Na terenie PGR-u Seroczyn koło Warszawy wybudowano Serbinów - dworek Niechciców, zabudowania gospodarcze, posadzono nawet trzysta starych wierzb i wykopano staw, a na wydzierżawionych gruntach powstały specjalne uprawy. Sceny rozgrywające się w Kalińcu nakręcono w Krakowie, w dawnej dzielnicy żydowskiej. 
Sierpień 1914 roku. Zajęty przez Niemców Kaliniec w pośpiechu opuszczają mieszkańcy. Jest wśród nich Barbara Niechcic. Zagubioną i bezradną odnajduje dawny znajomy, stary Żyd Szymszel. Ofiarowuje jej pomoc - zawiezie ją do pobliskiego Borowna, będącego posiadłością Józefa Toliboskiego. Po drodze Barbara wraca wspomnieniami do przeszłości. Toliboski był jej pierwszą, młodzieńczą miłością. Adorował ją przez kilka lat, by nagle ożenić się z inną. Barbara jednak nigdy nie przestała go kochać. Gdy miała lat 25, podczas świąt spędzanych jak co roku u państwa Ładów w Borku, poznała dobiegającego czterdziestki Bogumiła Niechcica. Mimo że brak mu było ogłady i polotu, a wizja spędzenia reszty życia na wsi przerażała ją, następnego roku wzięła z nim ślub. Powoli przyzwyczajała się do nowej sytuacji. Narodziny syna były dla obojga wielkim szczęściem. Piotruś jednak zmarł, mając cztery lata. Barbara popadła w głęboką depresję. Bogumił, wierząc, że odmiana dobrze jej zrobi, zarządził przeprowadzkę do dużego, ale zaniedbanego majątku. Dewastacja Serbinowa początkowo przeraziła Barbarę. Jednak dzięki ciężkiej pracy i determinacji Bogumiła, by wydźwignąć posiadłość z ruiny, po roku Serbinów wyglądał "znośnie". Na świat przyszła ich pierwsza córka, Agnieszka. Choć w chwilach załamania Barbara obwiniała męża za "oderwanie od świata", na które zostali skazani, przyzwyczaiła się do życia u jego boku. Jego ogromna miłość dawała jej poczucie bezpieczeństwa, jego wyrozumiałość uspokajała. Urodziły się kolejne dzieci, rodzina Niechciców rozrastała się.



17:15 KOBIETY PRZY GROBIE

Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2022

W sercu pogrążonej we śnie Jerozolimy, o świcie, kobiety jako pierwsze przekraczają bramę Bazyliki Grobu Pańskiego. Katolickie, prawosławne, etiopskie, są dziś świadkami nadejścia nadziei, która zamieniła w łzy radości płacz Marii Magdaleny i innych niewiast. Kim były kobiety wybrane przez Jezusa, aby ogłosić całemu światu wiadomość, która odmieniła jego los? Jaka była i jest dziś rola tych kobiet w Świątyni, powołanej do życia obok najświętszego miejsca chrześcijaństwa? Film to podróż, w której biblijna historia pierwszych świadectw zmartwychwstania splata się z historiami chrześcijan różnych obrządków, żyjących dziś w Jerozolimie. Producent - TV2000



17:45 SKALSCY. HEROICZNA I CHWALEBNA EPOPEJA

Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2021
Reżyseria: Ryszard Montusiewicz
Scenariusz: Ryszard Montusiewicz

Bohaterem filmu jest generał Stanisław Skalski, as polskiego lotnictwa II Wojny Światowej i jego rodzina, w tym dwóch kapłanów: ks. inf. Teofil Skalski i ks. prał. Antoni Skalski. Splot losów osobistych i rodzinnych na tle wojen i totalitaryzmów XX wieku. 
1. Exodus: ucieczki i tułaczka w obliczu I Wojny Światowej i rewolucji, osiedlenie w Dubnie. 2. Chwała: szkoła Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, kampania wrześniowa, wojenne dokonania, Bitwa O Anglię, "cyrk Skalskiego". 3. Represje: powrót do Polski w 1947 roku, aresztowanie, przesłuchania, tortury, wyrok śmierci, ułaskawienie. 4. Powrót do służby - samotność bohatera. 



1. Podolskie korzenie, zamieszkanie w rejonie Kodymy, na wschodnim Podolu. Losy ziemiańsko - inteligeckie polskiej rodziny (poniekąd typowe, zarazem zindywidualizowane): ojciec - zarządca majątku, wujowie: kapłan (proboszcz w Kodymie), lekarz, inż. kolejnictwa, ciotki po konserwatorium. Matka ze Zbaraża. 

2. Exodus i prześladowania: rozproszenie ucieczki i tułaczka w obliczu I wojny światowej, rewolucji lutowej, rewolucji październikowej. Osiedlenie w Dubnie (szkoła podstawowa, gimnazjum). Rozłąka z ojcem do 1923. 

Prześladowania sowieckie różnych członków rodziny w tym obu kapłanów: Antoniego i Teofila

3. Chwała: Szkoła Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie - edukacja wojskowa i lotnicza w II RP. Wojenne dokonania St. Skalskiego: kampania wrześniowa, Bitwa o Anglię: zwycięstwa lotnicze (najwięcej strąceń niemieckich samolotów), cyrk Skalskiego. 

4. Represje w PRL: powrót do Polski w 1947. Aresztowanie (1948) więzienie mokotowskie do 1949 (przesłuchania, tortury), wyrok śmierci (1950), ułaskawienie w więzieniu do 1956 

5. Powrót do służby samotność bohatera (zm. 2004). Uznanie dla obu kapłanów



18:40 ŚLADAMI SIOSTRY HELENY MAJEWSKIEJ

Reportaż, 20 min, Polska, 2022

Reportaż przedstawia historię siostry Heleny Majewskiej ze Zgromadzenia Sióstr od Aniołów na tle wojennych i powojennych losów Zgromadzenia w Wilnie. Siostra Helena była więźniarką sowieckich łagrów, a po wyjściu na wolność nie wyjechała do Polski, lecz w Wilnie w ukryciu pełniła swoją posługę.



19:00 GIGANCI HISTORII - CHRZEŚCIJAŃSTWO OD JEZUSA CHRYSTUSA DO KONSTANTYNA WIELKIEGO

Teleturniej, 45 min, Polska, 2023
Reżyseria: Tomasz Motyl
Scenariusz: Mikołaj Korzyński
Prowadzący: Przemysław Babiarz

Dziś chrześcijaństwo to religia jednej trzeciej mieszkańców Ziemi. Choć dzieli się na liczne odłamy, jego korzenie pozostają od ponad 2 tysięcy lat niezmienne. Zaczęło się w Palestynie od narodzin Jezusa z Nazaretu, od których liczymy nadejście nowej ery w historii świata. Wiara w jego nauczanie, męczeńską śmierć i Zmartwychwstanie przekazywana była ustnie na terenie rzymskiej Judei. Po stłumieniu powstań żydowskich i zburzeniu Jerozolimy w roku 70, wraz z migracją ludności, jego wyznawcy zaczęli rozprzestrzeniać się po całym obszarze cesarstwa. Nad Tybrem, z powodu odmowy składania hołdu tradycyjnym bóstwom chrześcijanie budzili nieufność. Za panowania cesarza Nerona doszło do pierwszych prześladowań, które osiągnęły apogeum w III wieku. 



20:00 PRAWDZIWE MĘSTWO
(TRUE GRIT)

Western, 105 min, USA, 2010
Reżyseria: Ethan Coen, Joel Coen
Aktorzy: Jeff Bridges, Matt Damon, Hailee Steinfeld, Josh Brolin

Remake filmu Henry’ego Hathawaya pod tym samym tytułem z 1969 roku. 10 nominacji do nagrody Oscara, w tym m.in.: 
dla najlepszego filmu, a także za reżyserię, scenariusz, kostiumy, zdjęcia oraz za kreacje aktorskie dla Jeffa Bridgesa
i 14 - letniej wówczas Hailee Steinfeld. 
Czternastoletnia córka zamordowanego Franka Rossa, Mattie Ross (Hailee Steinfeld), zrobi wszystko, aby pomścić swego 
ojca. Postanawia dopaść zabójcę i postawić go przed sądem. Dziewczyna zatrudnia człowieka o prawdziwie mocnym 
charakterze - Reubena J. "Roostera" Cogburna (Jeff Bridges), który ma jej pomóc w schwytaniu Toma Chaneya. Ubija z nim 
interes, choć wszyscy przestrzegają ją przed tym pijaczyną i awanturnikiem. Ale Mattie wierzy w powodzenie misji. 
Postanawia też towarzyszyć mu w polowaniu na mordercę. Mimo początkowego sprzeciwu "Koguta", udaje się jej go 
przekonać i wyrusza z nim w pełną niebezpieczeństw wyprawę. Mattie zyskuje także drugiego sojusznika, młodego 
rewolwerowca La Boeufa, który liczy na wysoką nagrodę. Obieżyświat z Teksasu jest przekonany, że uda mu się wykorzystać 
Cogburna do własnych interesów. Ponadto chce zaimponować pewnej majętnej pannie i doprowadzić do skazania Chaneya. 
Ślad wiedzie w sam środek ziem Indian, gdzie niezwykła trójka tropicieli przeżyje wiele przygód i napotka liczne niespodzianki. Bohaterowie przejdą najcięższe próby charakteru i wytrwałości, wykazując przy tym tytułowe prawdziwe męstwo. 


(TRUE GRIT)

Western, USA 2010
Reżyseria: Ethan Coen, Joel Coen
Aktorzy: Jeff Bridges, Hailee Steinfeld, Matt Damon, Josh Brolin, Barry Pepper



22:00 CZŁOWIEK Z ZACHODU
(MAN OF THE WEST)

Western, 95 min, USA, 1958
Reżyseria: Anthony  Mann
Scenariusz: Reginald Rose
Zdjęcia: Ernest Haller
Muzyka: Eve Newman
Aktorzy: Gary Cooper, Julie London, Arthur  O'Connell, Lee  J. Cobb

(MAN OF THE WEST)

Western, USA 1958
Reżyseria: Anthony Mann
Scenariusz na podstawie powieści Willa C. Browna: Reginald Rose
Aktorzy: Gary Cooper, Julie London, Lee J. Cobb, Arthur O’Connell, Jack Lord, John Dehner, Royal Dano, Robert Wilke, 
Jack Williams i inni

	Anthony Mann zapisał się w historii kina jako jeden z najwybitniejszych twórców westernu. Współpracował też 
ze znakomitymi aktorami, którzy stali się gwiazdami tego gatunku: Jamesem Stewartem ("Winchester’73", "Zakole 
rzeki", "Naga ostroga", "Mściciel z Laramie"), Henrym Fondą ("Gwiazda szeryfa") i właśnie Garym Cooperem grającym 
właśnie główną rolę w "Człowieku z Zachodu". 
	Film ten to dramatyczna opowieść o człowieku, który chce być uczciwy na terenach, gdzie rządzi bezprawie. 
Akcja rozwija się nieśpiesznie, a gwałtowność reakcji i zachowań bohaterów kontrastuje z sielankowym krajobrazem 
ukwieconych łąk. 
	Arizona, rok 1874. Link Jones, mieszkaniec maleńkiej osady na Dzikim Zachodzie, udaje się pociągiem do Fort 
Worth. Ma stamtąd sprowadzić nauczycielkę, która poprowadzi w osadzie szkołę świeżo zbudowaną wysiłkiem 
wszystkich mieszkańców. Choć żyje się im bardzo biednie, zebrali pieniądze potrzebne na opłacenie nauczycielki. 
Link, któremu je powierzyli, bardzo chce wywiązać się z zadania. Ale gdy na jednej ze stacji pociąg zatrzymuje się 
w celu uzupełnienia zapasów wody i drewna do paleniska w lokomotywie, zostaje zaatakowany przez uzbrojoną bandę. 
Rabusie okradają pasażerów, niektórych ranią lub zabijają. Powierzone mu pieniądze traci również Link. Tymczasem 
załoga próbuje ratować się, uruchamiając skład i pośpiesznie odjeżdżając. 
 W ogólnym zamieszaniu na torach zostaje troje pasażerów: Link, który uderzony kolbą stracił przytomność, 
podstarzały szuler karciany Sam Beasley oraz piosenkarka z saloonu, Billie Ellis, która liczyła, że w innym mieście 
znajdzie więcej szczęścia. Link, który wydaje się najlepiej znać okolicę, zostaje ich przewodnikiem. Pod jego kierunkiem 
wszyscy troje docierają po kilku godzinach marszu do starej chaty. Jak się okazuje, Link wychował się i przez wiele lat 
mieszkał w tym domu. Chata nie jest jednak pusta. Stanowi siedzibę bandy, która napadła na pociąg. Niestety, jest 
już za późno, żeby się wycofać. Dowodzący bandą, mocno już podstarzały Dock Tobin rozpoznaje w przybyszu swego 
siostrzeńca. Wychodzi na jaw, że Link też kiedyś należał do bandy, napadał i kradł z innymi. W końcu, mając dosyć 
takiego życia, nagle opuścił swych współtowarzyszy. W odległej osadzie zaczął wszystko od nowa, stał się uczciwym 
człowiekiem, założył rodzinę. Teraz jednak, bez broni, w dodatku czując się odpowiedzialny za los Beasleya i pięknej 
Billie, postanawia z konieczności udawać, że wrócił, by znów wkroczyć na drogę przestępstwa. Zgadza się też wziąć 
udział w napadzie na bank w miasteczku Lassoo. Ale najbardziej zdeprawowany z całej bandy Coaley przez cały czas 
go prowokuje, a kuzyn Claude nie wierzy w zapewnienia Linka. Podejrzewa, że ten chce ich zdradzić. 



23:50 NARODZINY NAZIZMU S.II - WOJNA DYKTATORÓW. STALINGRAD
(RISE OF THE NAZIS)

Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2019
Reżyseria: Julian Jones, Julian Jones

Ta niezwykła seria przybliża decydujące starcie II wojny światowej, kiedy to Hitler stawił czoła równie bezwzględnemu dyktatorowi: Stalinowi. Będąc u szczytu swej potęgi, Hitler próbuje oszukać sowieckiego przywódcę, przedstawiając plan inwazji na Wielką Brytanię, jednocześnie potajemnie przygotowując atak na Związek Sowiecki. Stalin ma jednak szpiega w kwaterze głównej Hitlera. Obaj dyktatorzy przejmują dowodzenie nad własnymi armiami. Ludzie Hitlera składają fałszywe obietnice, a w Stalinie Hitler znalazł swojego przeciwnika. W obliczu klęski Niemiec na froncie wschodnim Hitler zostaje zmuszony do odwrotu. Pojawiają się głębokie konflikty, a jego najbliższy krąg walczy o władzę. W miarę jak narasta opór przeciwko niemu, a wewnętrzny wróg knuje, jak go zabić, Hitler popycha Niemcy ku zniszczeniu. Wniknięcie w umysły dwóch dyktatorów, których złudzenie niezwyciężoności doprowadziło do ich własnej klęski, to opowieść o tym, dlaczego dyktatury upadają. Jest to również przerażający opis pychy, decyzji i mrocznej sztuki politycznej, która sprzysięgła się, by zniszczyć wolność, ale ostatecznie zniszczyła samą siebie. 



00:45 NIGDY NIE MÓW NIGDY
(NEVER SAY NEVER AGAIN)

Film sensacyjny, 128 min, USA, 1983
Reżyseria: Irvin Kershner
Aktorzy: Sean Connery, Max Von Sydow, Barbara Carrera, Klaus Maria Brandauer, Kim Basinger

 Po zakończeniu pracy nad "Żyje się tylko dwa razy" (1967)
 Sean Connery wypowiedział wielokrotnie cytowane potem zdanie: 
 "Następnego Bonda nakręcę tylko za całe złoto Fortu Knox". 
 Zmęczony rolą brytyjskiego superagenta z ulgą zaangażował się w
 inne projekty. Jednak po nieudanym występie George'a Lazenby'ego
 w kolejnym filmie bondowskiego cyklu, producenci zdołali namówić
 Szkota na jednorazowy powrót. Zrealizowane w 1971 roku "Diamenty
 są wieczne" przywróciły kinowemu serialowi dawną rangę. Utrzymuje
 się ona zresztą do dziś, również dzięki niezwykle starannemu
 doborowi kolejnych odtwórców postaci Bonda. "Diamenty..." nie były
 wszakże definitywnym pożegnaniem Connery'ego z rolą agenta wszech
 czasów. Dał się skusić jeszcze raz. W 1983 roku, mając już 53 lata, 
 wystąpił w filmie "Nigdy nie mów nigdy", jednym z dwu tzw. 
 nieoficjalnych "Bondów" (drugim jest "Casino Royale" z 1967 roku
 z Davidem Nivenem w głównej roli). Obraz wyprodukował Jack
 Schwartzman, podczas gdy oficjalna seria od lat powstaje za pieniądze
 duetu Broccoli/Saltzman. Kluczowe role obsadzono wielkimi
 gwiazdami (Klaus Maria Brandauer, Max von Sydow, Kim Basinger, 
 Edward Fox), reżyserii podjął się Irvin Kershner, będący wówczas
 "na topie" po sukcesie "Imperium kontratakuje" (1980). Pikanterii
 całej sprawie dodawał fakt, że również w 1983 roku odbyła się
 premiera kolejnego oficjalnego "Bonda" - "Ośmiorniczki". 
 "Nigdy nie mów nigdy" miał więc stanowić swego rodzaju konkurencję. Z
 rywalizacji zwycięsko wyszedł film z Rogerem Moore'em, ale come
 back Connery'ego również cieszył się popularnością i przychylnością
 krytyki. Na niekorzyść "Nigdy nie mów nigdy" być może przemawiał
 fakt, że była to po prostu nowa wersja "Operacji Piorun", czyli
 "Bonda" nr 4. Poza tym w filmie jest wszystko, do czego przywykli
 wielbiciele cyklu: widowiskowe, emocjonujące sceny (Bond walczy z
 elektronicznie zaprogramowanymi rekinami); piękne kobiety (Kim
 Basinger i Barbara Carrera); egzotyczne krajobrazy (wyspy Bahama, 
 północna Afryka); powiew wielkiego świata (Monte Carlo); 
 futurystyczne gadżety oraz - jakżeby inaczej - słynne odzywki Bonda. 
 M, przekonany, że metody pracy Jamesa Bonda przestały się
 sprawdzać, postanawia wysłać go do specjalnego sanatorium dla
 podratowania zdrowia. W ośrodku uwagę komandora zwraca dziwne
 traktowanie jednego z pacjentów, nazwiskiem Jack Petachi. Niebawem
 Petachi ginie, zlikwidowany przez tajemniczą organizację, która
 wcześniej wykorzystała go do wykradzenia dwóch uzbrojonych
 pocisków Cruise. Wkrótce okazuje się, że za kradzieżą stoi Blofeld, 
 dawny przeciwnik Bonda. W zamian za zwrot rakiet domaga się on
 sporego okupu, który ma być dostarczony w ciągu siedmiu dni. M, 
 chcąc nie chcąc, nakazuje agentowi 007 powrót do czynnej służby. 
 Bond, nie zwlekając, wkracza do akcji. 



 (NEVER SAY NEVER AGAIN)

 Film sensacyjny, 128 min, Wielka Brytania/USA 1983
 Reżyseria: Irvin Kershner
 Scenariusz: Kevin McClory, Jack Whittingham, Lorenzo Semple
 Zdjęcia: Douglas Slocombe
 Muzyka: Michel Legrand
 Aktorzy: Sean Connery, Klaus Maria Brandauer, Max von Sydow, 
 Barbara Carrera, Kim Basinger, Bernie Casey, Alec McCowen, 
 Edward Fox, Pamela Salem, Rowan Atkinson, Valerie Leon, Milow
 Kirek, Pat Roach, Anthony Sharp, Prunella Gee, Gavan O'Herlihy, 
 Ronald Pickup i inni