TVP Historia Piątek, 12.07.2024 06:20 BYŁ TAKI DZIEŃ - 12 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1870 - opatentowano celuloid; 1940 - ukazał się pierwszy numer "Dziennika Polskiego" w Londynie; 1946 - ogłoszono wyniki sfałszowanego referendum tzw. "3 x tak"; 1968 - zmarła Ada Sari. 06:30 JA CIĘ UCZYĆ KAŻĘ - ODC. 10 Program dokumentalny, 21 min, Polska, 2023 Scenariusz: Wiktor Szymborski, Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Wojciech Kursa Prowadzący: Paweł F. Nowakowski, Wiktor Szymborski Połączenie niestandardowego podejścia do historii nauczania i edukacji z ujęciami znanymi z opracowań dotyczących historii wychowania. Przełamanie pewnych stereotypów, dotyczących dziejów wychowania i nauczania w poszczególnych wiekach. 06:50 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - ROSJA W KRĘGU "KULTURY" Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prowadzący: Andrzej Mietkowski W tym odcinku: Zmiana nastawienia Polaków do Rosji, wykorzenienie historycznych antagonizmów to był fundament polityki rosyjskiej Jerzego Giedroycia. Redaktor przestrzegał: Boję się, by walka z sowietyzacją, z komunizmem nie przekształciła się w walkę antyrosyjską. Te odruchy są szalenie groźne. Musimy im przeciwdziałać. Powtarzał: Rosja fascynuje mnie jako kultura, literatura, poezja i zagrożenie. Oswajał czytelników Kultury z Rosją na wygnaniu i dysydentami w ZSRS. A przyjaciół Moskali nauczał: Nie może być wolnej Rosji bez wolnej Polski. Jego strategia dobrych stosunków z Ukrainą, Litwą, Białorusią i przede wszystkim Rosją nie znajduje precedensu w dziejach polskiej myśli politycznej. Cykl powstał we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. 07:25 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 1 PUŁKOWNIK CESARZA Serial historyczny, 54 min, Polska, 1979 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Marek Siudym, Henryk Machalica, Zdzisław Kozień, Mariusz Benoit, Bogusz Bilewski, Wieńczysław Gliński, Grażyna Szapołowska, Jerzy Janeczek, Ewa Milde, Stanisław Niwiński, Michał Białkowicz, Aleksander Gawroński, Andrzej Grzybowski, Bogdan Łysakowski Filmowa saga ukazująca na przykładzie kilku rodzin walkę Polaków z naporem germanizacyjnym w Wielkopolsce w okresie od 1815 do 1918 roku. Wielu krytyków zaliczyło "Najdłuższą wojnę..." do "najmądrzejszych i najważniejszych polskich seriali". "Oto historia jedynej polskiej wojny w XIX wieku, konsekwentnie przeprowadzonej i do końca wygranej, o której jednak głucho w podręcznikach historii. Czy dlatego, że jej największe batalie stoczono nie na koniu i z szablą, ale w zaciętej, organicznikowskiej pracy na wszystkich polach społecznej aktywności, od handlu, bankowości i wzorowej organizacji życia gospodarczego poczynając, a na wysokiej kulturze rolnej chłopa wielkopolskiego kończąc? Czyżby ten rozdział naszej historii był wstydliwy, niedorównujący barwnością stuleci spisków, powstań i klęsk, jakie w świadomości narodowej wyżłobiła romantyczna tradycja spod znaku wieszczów? Serial Jerzego Sztwiertni likwiduje te białe plamy w społecznej świadomości" - pisał recenzent "Filmu". Twórcy serialu zastosowali znakomicie sprawdzającą się w tym gatunku metodę narracji - vie romance, biografie autentycznych bohaterów przedstawiając w formie zbeletryzowanej i umieszczając ich w tłumie postaci fikcyjnych. Dzięki temu ten gigantyczny fresk historyczny pulsuje życiem, widz równie mocno przejmuje się i wzrusza losami bohaterów wymyślonych przez scenarzystów jak i głośnych postaci. 08:25 POLSKI ZWYCIĘZCA BITWY O ATLANTYK Film dokumentalny, 42 min, Polska, 2020 Reżyseria: Norbert Rudaś Scenariusz: Norbert Rudaś, Jan Tarczyński O losach bitwy o Atlantyk, kluczowej dla przetrwania Wielkiej Brytanii i możliwości wsparcia przez USA walk w Europie, zadecydowała taktyka i technologiczny wyścig, który doprowadził do gwałtownego rozwoju lotnictwa morskiego, dekryptażu niemieckich szyfrów kodowanych maszynami Enigma oraz masowego wprowadzenia urządzeń wykrywających niemieckie okręty podwodne. Urządzenia te to aktywne sonary, radary oraz radionamierniki HF/DF. Radionamierniki, które przyczyniły się do ok. 1/4 wszystkich strat U - bootów podczas wojny, stały się potężną bronią aliantów dzięki przełomowemu wynalazkowi polskiego inżyniera Wacława Struszyńskiego. Jednego z pięciu i pół tysiąca naukowców, inżynierów i technologów, którzy po przegranej we wrześniu 1939 r. walce z niemieckim i sowieckim najeźdźcą, znaleźli się na ziemi zachodnich sojuszników, wspierając ich ośrodki badawcze i przemysłowe w wojnie z III Rzeszą. Radionamierniki, czyli urządzenia umożliwiające namierzenie sygnału pracującej radiostacji były powszechnie stosowane przez obydwie strony konfliktu w pojazdach i samolotach. Jednak ich skuteczne użycie na okrętach powszechnie uważano za niewykonalne. Wacław Struszyński udowodnił, że to założenie było błędne i dostarczył aliantom broń, która pomogła rozbić zgrupowania okrętów podwodnych, tzw. wilcze stada, uderzając w podstawę ich taktyki - komunikację między U - bootami. Efekty tej pracy przez dziesięciolecia stanowiły tajemnicę wojskową. Film opowiada historię prac nad wynalazkiem zespołu inż. Struszyńskiego na tle dramatycznych zmagań na Atlantyku. 09:10 KUCHNIA POLSKICH ŻYDÓW - BRAKTEATY I ARENDY Magazyn kulinarny, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski W kolejnym odcinku poznamy przepis na cymes z marchwi i kaczkę w pomarańczach. 09:45 HISTORIA POLSKI - BYŁO SOBIE MIASTECZKO Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2009 Reżyseria: Tadeusz Arciuch, Maciej Wojciechowski Scenariusz: Tadeusz Arciuch, Maciej Wojciechowski Zdjęcia: Paweł Pełech Historia Kisielina, miasteczka na Wołyniu, w którym do czasów II wojny światowej żyło w zgodzie kilka narodowości: Polacy, Ukraińcy, Żydzi, Niemcy, Czesi. Miasteczko było zamożne, dobrze prosperowało, stanowiło też silny ośrodek ariański na tych ziemiach. Znajdowała się tam drukarnia i biblioteka, działała tłocznia oleju, gorzelnia, cegielnia, mleczarnia. Dziś po dawnej świetności zostało niewiele, choć ziemie tam urodzajne. Przedwojennej mieszanki narodów też już nie ma; mieszkają tam sami Ukraińcy. Za to pośród zieleni wciąż stoją ruiny kościoła, który był miejscem i niemym świadkiem tragedii, jaka rozegrała się w Kisielinie 11 lipca 1943 r. Tego dnia nacjonaliści ukraińscy właśnie w murach świątyni brutalnie wymordowali część polskich mieszkańców Kisielina. Reszta ratowała się, uchodząc na zawsze z rodzinnej ziemi. Narratorami filmu jest rodzina Dębskich: Krzesimir Dębski, jego matka Aniela, brat Wisław, syn Radzimir, bratanica Ulesława Lubek. Występują także Ukraińcy - obecni mieszkańcy Kisielina, z których większość pamięta tamte dramatyczne wydarzenia. Tytuł filmu to również tytuł monografii o Kisielinie i jego mieszkańcach napisanej przez nieżyjącego już ojca Krzesimira, Włodzimierza Sławosza Dębskiego. Oprawę muzyczną filmu stanowi muzyka Krzesimira Dębskiego zainspirowana wspomnieniami kresowymi, a zwłaszcza fragmenty Oratorium Kres Kresów, skomponowanego dla uczczenia pamięci ofiar mordów na Wołyniu. Prawykonanie utworu odbyło się 17 września 2008 r. w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Film jest nie tylko opowieścią o Polakach z Kisielina. To także refleksja nad zagładą polskich Kresów, ich bogatej kultury i tradycji, nad trudnym dziedzictwem tej zagłady. 10:45 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - SPALIĆ LONDYN CZ. 3 Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Ułłowicz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzującą wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony jednej z trzech niemieckich broni odwetowych V3. Bogusław Wołoszański prezentuje pozostałości po podziemnym kompleksie w Mimoyecques, niedaleko Calais we Francji, w którym zlokalizowano docelową baterię. 11:20 Z MATKĄ W SERCU Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1999 Scenariusz: Alina Czerniakowska, Zbigniew Napiórkowski Wykonawcy: Aleksandra Wysocka, Krzysztof Wysocki Polskie losy pokolenia ludzi urodzonych przed wojną, którzy przeszli przez trudne lata wojny i powojenne. Opowieść o roli matek i znaczeniu wychowania w domu rodzinnym. 12:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ZWIAD NA POLU CHWAŁY Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Byliśmy tu wczesną jesienią, ale dziś zastajemy krajobraz odmieniony. Pomiędzy Grajewem a Łętownicą poszukujemy miejsca, gdzie kończył się szlak bojowy samodzielnej grupy operacyjnej Narew. Miejsce, w którym jesteśmy, to tylko wycinek tego obszaru, na którym rozegrała się bitwa pod Andrzejewem. Na tych wzgórzach Samodzielna Grupa Operacyjna Narew została otoczona przez Niemców. Po dramatycznej, całodziennej bitwie o Zambrów przetrzebione oddziały rozpoczęły bitwę o wszystko. Jak zwykle w takich momentach wyżsi oficerowie stanęli w szeregach nacierających tyralier. Jak w wielu bitwach września, kadra oficerska nie tkwiła na zapleczu, lecz walczyła w pierwszych szeregach. My poszukujemy dziś pamiątek po tej bitwie. 12:45 ALTERNATYWY 4 - ODC. 5/9 - DWUDZIESTY STOPIEŃ ZASILANIA Serial komediowy TVP, 56 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybinski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Gustaw Lutkiewicz, Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Kazimierz Kaczor, Bożena Dykiel, Bolesław Płotnicki, Jerzy Kryszak, Zdzisław Rychter, Ryszard Pietruski Przychodzi zima. W bloku wyłączają ogrzewanie, ciepłą wodę, często i światło. Towarzysz Winnicki namawia lokatorów, by trzymać się solidarnie, razem, po czym przenosi się do willi byłej żony. Pozostali mieszkańcy nie załamują rąk. Manc znajduje na wysypisku starą lokomotywę kolejki wąskotorowej, Kotek dźwigiem przenosi ją pod blok. W kolejce pali się węglem, a rura doprowadza ciepło do węzła w piwnicy. Do bloku wprowadza się nowy lokator, Murzyn, który wynajmuje mieszkanie od inżyniera. Kiedy Anioł ogłasza czyn społeczny - skopanie terenu pod trawnik - pojawia się tylko ów Murzyn i sam jeden wykonuje całą robotę. 13:55 TAJEMNICE WYSP BRYTYJSKICH - ODC. 3/4 (BRITAIN'S SECRET ISLANDS) Serial dokumentalny, 60 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Stewart Mcpherson Podróż dookoła Wielkiej Brytanii, połączona ze zwiedzaniem mniejszych wysp, uznających Elżbietę II za swą królową. Jest ich ponad 6 tysięcy, niektóre wielkości boiska piłkarskiego. Rejs zaczyna się w Greenwich, pierwszy przystanek to archipelag Farne, a ostatni - opancerzone wieże Maunsella u ujścia Tamizy. Brytyjczycy ostrzeliwali z nich niemieckie samoloty, sposobiące się do bombardowania Londynu. Widzowie będą mieli okazję zobaczyć: latarnie morskie, megality, ruiny opactw i średniowiecznych zamków, pamiątki po wikingach i epoce rewolucji przemysłowej, florę i faunę oraz osobliwości geologiczne i krajobrazowe. Przed kamerę zapraszani są lokalni patrioci i historycy. Realizatorzy odwiedzą między innymi: Bass Rock - dawniej wyspa twierdza, potem więzienie, a obecnie raj dla tysięcy głuptaków. Szetlandy: mieszkańcy przebierają się za wikingów, których zresztą są często potomkami i maszerują z pochodniami. Tubylcy z Fair, najbardziej odosobnionej z zamieszkałych wysp brytyjskich, nie poddają się rozpaczy: hodują owce i z ich runa produkują słynne swetry. Z takich miejsc dobrze widać zorzę polarną, zaś mieszkańcom kulturowo i mentalnie blisko jest do Norwegów czy Islandczyków. Związki z Londynem poświadcza czerwona budka telefoniczna. Północne wody są niebezpieczne, wybrzeża skaliste i zdradliwe, na dnie morza zalega mnóstwo wraków. Koło Hebrydów pod wodą rdzewieją pozostałości niemieckiej floty, zatopionej po przegranej pierwszej wojnie światowej. Wybrzeża są usiane fortami i bunkrami, budowanymi w obawie przed inwazją Hitlera. Na wyspie Man kultywuje się celtyckie, pogańskie święta. Połączona mostem z Kornwalią arturiańska wyspa Tintagel wabi jaskinią, w której ponoć zamieszkiwał Merlin. Na wysepce Brownsea na kanale la Manche narodził się ruch skautowski: lord Baden - Powell w 1907 roku zorganizował tam obóz dla 20 młodzieńców. Narratorem i dowódcą ekspedycji jest 38 - letni Stewart McPherson, który zasłynął z serii książek o dzikiej przyrodzie, zrealizował też dla BBC i SkyVision wiele serii dokumentalnych. 14:45 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - UKRYTE SKARBY HISTORII. ODC. 8 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Serial dokumentalny (10 odcinków) prezentujący najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na współczesną inżynierię. Każdy odcinek pokazuje jedno przełomowe osiągnięcie, takie jak np. piramidy, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. Filmy łączą materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, zapierające dech w piersiach zdjęcia lotnicze oraz czerpią z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu odkrywają tajemnice starożytnego świata. Autorzy rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. 15:45 KORONA KRÓLÓW - ODC 25 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak Scenariusz: Ariadna Lewańska, Ewelina Chyrzyńska, Monika Zięba Zdjęcia: Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Halina Łabonarska, Mateusz Król, Marta Bryła, Agnieszka Mandat, Robert Gonera, Sławomir Orzechowski, Wenanty Nosul, Dagmara Bąk, Andrzej Popiel, Julia Młynarczyk, Tadeusz Kwinta, Karina Seweryn, Tomasz Sapryk, Wiktoria Zembrzycka, Maurycy Popiel Odc 25. Sytuacja polityczna staje się coraz bardziej napięta. Król obawia się wojny. Podejrzewa, że za zniknięciem posłów wysłanych przez Bolka na Wawel stoi sam król Jan Luksemburski. Anna wspiera Kazimierza w trudnych chwilach. 16:20 SENSACJE XX WIEKU - POLOWANIE NA MÓZGI Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odtworzenie nieznanej historii ostatnich miesięcy II wojny światowej, gdy specjalne jednostki amerykańskie i radzieckie usiłowały schwytać niemieckich konstruktorów rakiet. 17:15 HISTORIA POLSKI - WOŁYŃ - ZAPIS ZBRODNI Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2003 Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Zdjęcia: Dariusz Jadach Muzyka: Jan Zawierski Film poświęcony tragicznym wydarzeniom, jakie miały miejsce na Wołyniu. Bohaterami są ludzie, którym udało się przeżyć. Dramat wołyńskich rodzin pozostawał przez lata objęty politycznym milczeniem. Dopiero teraz badacze zajmują się zbieraniem dowodów i opracowywaniem dokumentów. Wołyń od 1919 roku należał do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie traktatu ryskiego. Polacy stanowili tu liczną grupę, bo ponad 300 tysięcy osób. Stosunki z Ukraińcami układały się dobrze. Dlatego zaskoczeniem i szokiem stały się narastające w 1941 roku napady na Polaków, których organizatorami byli nacjonaliści ukraińscy skupieni w OUN i UPA, kierowani przez Melnyka, Bulbę i Banderę. Ich akcje cechowało niesłychane okrucieństwo połączone z rabunkiem i paleniem gospodarstw. Film zrealizowany w Polsce i na Ukrainie zaczyna się mszą w kościele w Otwocku, gdzie przed obrazem Matki Boskiej przywiezionej przez ocalałych Polaków z Wołynia spotkali się świadkowie tamtych wydarzeń. Pokazano także miejsca kaźni Polaków, prace ekshumacyjne i stan prac nad śledztwem, jakie z ramienia Instytutu Pamięci Narodowej prowadzi prokuratura. 17:55 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - ROSJA W KRĘGU "KULTURY" Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prowadzący: Andrzej Mietkowski W tym odcinku: Zmiana nastawienia Polaków do Rosji, wykorzenienie historycznych antagonizmów to był fundament polityki rosyjskiej Jerzego Giedroycia. Redaktor przestrzegał: Boję się, by walka z sowietyzacją, z komunizmem nie przekształciła się w walkę antyrosyjską. Te odruchy są szalenie groźne. Musimy im przeciwdziałać. Powtarzał: Rosja fascynuje mnie jako kultura, literatura, poezja i zagrożenie. Oswajał czytelników Kultury z Rosją na wygnaniu i dysydentami w ZSRS. A przyjaciół Moskali nauczał: Nie może być wolnej Rosji bez wolnej Polski. Jego strategia dobrych stosunków z Ukrainą, Litwą, Białorusią i przede wszystkim Rosją nie znajduje precedensu w dziejach polskiej myśli politycznej. Cykl powstał we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. 18:30 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 2 LANCET I PŁUG Serial historyczny, 58 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Marek Siudym, Henryk Machalica, Zdzisław Kozień, Mariusz Benoit, Joanna Sobieska, Beata Tyszkiewicz, Grażyna Szapołowska, Marek Bargiełowski, Ewa Lemańska, Jerzy Bończak, Henryk Boukołowski, Aleksander Gawroński, Andrzej Krasicki, Ryszard Pietruski Połowa lat trzydziestych XIX wieku. W Poznaniu następują aresztowania młodzieży polskiej pod zarzutem dążenia do obalenia rządów pruskich. Wśród aresztowanych jest Karol Marcinkowski, późniejszy działacz Wielkopolski. Coraz więcej ludzi uważa, że najbardziej słuszną drogą i sposobem na zachowanie polskości jest podnoszenie wydajności majątków ziemskich, rozwój polskiego przemysłu i handlu. Tymczasem w zaborze rosyjskim wybucha powstanie. Chociaż hrabia Chłapowski uważał, że to powstanie nie ma większych szans, jednak wraz z Józefem Frankowskim, Karolem Marcinkowskim i wieloma innymi przedzierają się przez granicę, by wziąć udział w walce. 19:35 PŁYNĄ TRATWY Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1962 Reżyseria: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Leszek Krzyżański Muzyka: Zbigniew Rudziński Film ukazujący pracę flisaków. 20:00 NAZISTOWSKI SZWADRON WIELORYBNICZY (THE NAZI WHALING SQUADRON) Film dokumentalny, 45 min, Francja/Niemcy/Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Frido Esser Działania III Rzeszy miały prowadzić do wygrania przez nią wojny, w tym celu nazistowskie Niemcy zbudowały trzecią co do wielkości flotę wielorybniczą na świecie. Co najmniej 15 000 płetwali błękitnych i płetwali zwyczajnych zostało zabitych przez niemiecką eskadrę wielorybniczą w latach 1936 - 1939. Była to tak ogromna ingerencja w naturę, że populacja wielorybów nigdy w pełni się po niej nie odbudowała. Reżim nazistowski chciał zamknąć tak zwaną "lukę tłuszczową", aby rozwiązać problem podaży tłuszczu w kraju. W latach 1935 - 1939 zakupiono siedem statków - przetwórni oraz ponad 50 statków rybackich uzbrojonych w nowoczesne harpuny. Pouczające i przejmujące głosy ostatnich żyjących naocznych świadków rekonstruują, jak największe zwierzęta na Ziemi zostały prawie wytępione, aby Niemcy mogły przystąpić do wojny. 20:55 ZAPIS ZBRODNI W POWOJENNYCH NIEMCZECH - WSCHÓD (CRIME IN POST - WAR GERMANY) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2021 2 - częściowy serial dokumentalny. Niemcy w 1945 roku. Głód i przeciwności losu kształtują codzienne życie ludzi w całym kraju. Jaki wpływ miały okrucieństwa II wojny światowej na stosunek mieszkańców do prawa i moralności? Ten dwuczęściowy film dokumentalny pokazuje, jak trudne było życie w latach 1945 - 1949 w czterech strefach okupacyjnych Niemiec. Na przykładzie pojedynczych, najcięższych spraw kryminalnych, np. w Dreźnie zbieracz drewna odnajduje odcięte nogi człowieka czy w Hamburgu, gdzie tzw. morderstwa w gruzach wywołują przerażenie mieszkańców. Psychologowie kryminalni i eksperci medycyny sądowej wyruszają na poszukiwanie tropów i analizują te brutalne zbrodnie. Historycy i świadkowie opisują stan wyjątkowy z końca lat czterdziestych, który zakończył się powstaniem dwóch państw niemieckich. 22:05 ZDRAJCA - ODC. 5 (TRAITOR, EP 5) Serial sensacyjny, 59 min, Estonia, 2018 Reżyseria: Ergo Kuld Aktorzy: Eva Koldits, Margo Mitt, Mart Nurk, Tambet Tuisk, Veiko Porkanen Serial inspirowany aferami szpiegowskimi współczesnej Estonii. Rosyjscy agenci podrzucają podejrzliwemu informatykowi pornografię dziecięcą. Mildeberg zostaje aresztowany. Vint prosi Walerija o pomoc w sprawie Rity, w efekcie czego kobieta znika. Tymczasem major Arrak na własną rękę szuka powiązań Vinta z Rosjanami. 23:15 SENSACJE XX WIEKU - ROK 1941, ODC. 1 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański 22 czerwca 1941 roku generał Żukow powiadomił Stalina o ataku wojsk hitlerowskich na ZSRR. Dlaczego właśnie Żukow, szef Sztabu Generalnego, a nie marszałek Timoszenko, komisarz obrony - wyższy stopniem i stanowiskiem? To jedno z wielu pytań, na które Bogusław Wołoszański spróbuje opowiedzieć w tym programie. Autor zrekonstruuje wydarzenia z 22 czerwca, jakie miały miejsce w najbliższym otoczeniu Stalina. Jak zareagował on na wieść o ataku wojsk Hitlera, jakie decyzje podjął i jakie wydał rozkazy? 23:45 SENSACJE XX WIEKU - ROK 1941, ODC. 2 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Tomasz Madejski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Krzysztof Dracz, Krzysztof Globisz, Michał Grudziński, Jan Łochowski, Marek Obertyn, Jan Peszek, Andrzej Szopa, Włodzimierz Maciudziński 22 czerwca 1941 roku generał Żukow powiadomił Stalina o ataku wojsk hitlerowskich na ZSRR. Dlaczego właśnie Żukow, szef Sztabu Generalnego, a nie marszałek Timoszenko, komisarz obrony - wyższy stopniem i stanowiskiem? To jedno z wielu pytań, na które Bogusław Wołoszański spróbuje odpowiedzieć w tym programie. Autor zrekonstruuje wydarzenia z 22 czerwca, jakie miały miejsce w najbliższym otoczeniu Stalina. Jak zareagował on na wieść o ataku wojsk Hitlera, jakie decyzje podjął i jakie wydał rozkazy? 00:20 WOŁYŃ Dramat historyczny, 143 min, Polska, 2016 Reżyseria: Wojciech Smarzowski Scenariusz: Wojciech Smarzowski Zdjęcia: Piotr Sobociński Muzyka: Mikołaj Trzaska Aktorzy: Michalina Łabacz, Arkadiusz Jakubik, Vasili Vasylyk, Adrian Zaremba, Izabela Kuna, Jacek Braciak, Vasil Vasylyk, Lech Dybik, Oleksandr Zbarazkyi, Maria Sobocińska, Volodymyr Protsiuk, Oleksandr Chesherov, Roman Skorovskiy Mała wioska w południowo - zachodniej części Wołynia, zamieszkała przez Ukraińców, Polaków i Żydów. Rok 1939. Zosia Głowacka jest zakochana w ukraińskim chłopcu z tej samej wsi. Jednak ojciec postanawia wydać ją za najbogatszego gospodarza, Polaka Macieja Skibę, znacznie starszego od niej wdowca z dwójką dzieci. Życie wioski odmienia najpierw okupacja sowiecka, a niemal dwa lata później niemiecki atak na ZSRR. Przez następny rok trwa polowanie i brutalne mordy na Żydach. Tymczasem ukraińskie aspiracje do stworzenia niepodległego państwa, choć nie zyskały poparcia Niemców, wciąż rosną. Rośnie też napięcie między polskimi i ukraińskimi sąsiadami. Dochodzi do zatargów, znikają ludzie. Do wsi docierają wieści o krwawych zdarzeniach na wschodzie Wołynia. W końcu, latem 1943 roku, wybucha pożoga mordów i okrucieństwa. Oddziały UPA atakują polskie osady, a Polacy niekiedy z równą bezwzględnością biorą odwet na Ukraińcach. Pośród tego morza nienawiści Zosia próbuje ocalić swoje dzieci.