TVP Historia Wtorek, 20.08.2024 06:15 BYŁ TAKI DZIEŃ - 20 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1941 - dokonano mordu na Lwie Trockim; 1943 - zginął Tadeusz Zawadzki ps. Zośka 1965 - Ray Dolby zaprezentował nowy system zapisu dźwieku na taśmie magnetycznej; 1968 - początek inwazji na Czechosłowację; 06:20 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA MILICJANTA W DONIECKU Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2003 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż z Ukrainy. Jeden dzień z życia dzielnicowego w jednej z dzielnic w Doniecku. Kamera towarzyszy mu od rana do nocy, w domu i w pracy podczas obchodu i wezwań. Jest to pretekst do pokazania warunków, w jakich żyje milicja mieszkańcy Doniecka, gdzie według oficjalnych danych dokonuje się co siódme przestępstwo na Ukrainie. 06:45 SPÓR O HISTORIĘ - GDAŃSK I RZECZPOSPOLITA Debata, 30 min, Polska, 2022 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska "Z łaski Boga przez was królem waszym obrany zostałem; przybyłem tu za waszymi prośbami, waszymi głosami. Przez was korona została na mą głowę włożona, zatem jestem królem waszym, ani nie urojonym, ani nie malowanym. Chcę panować i rządzić, ani nie ścierpię, aby ktoś z was w tym mi przeszkadzał. Bądźcie strażnikami wolności waszej, ale nie pozwolę, abyście byli moimi nauczycielami i stróżami moich senatorów. Zatem pilnujcie tak wolności waszej, aby wasza swoboda w swawolę nie została obrócona" - powiedziedział do szlachty na sejmie toruńskim w październiku 1576 król Stefan Batory. W następnym roku zmierzył się z armią zbuntowanego Gdańska. Jakie było podłoże konfliktu i jak się on zakończył? Co dostał Batory, co zyskał Gdańsk? Jakie były relacje między Gdańskiem a Rzeczpospolitą? O tym w "Sporze o historię". 07:20 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 11 U PASTERNIKÓW WESELE. ROK 1926 Serial historyczny, 74 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Ewa Ziętek, Eugeniusz Kujawski, Jan Frycz, Teresa Lipowska, Czesław Stopka, Grażyna Barszczewska, Tadeusz Szaniecki, Krzysztof Stroiński, Dorota Pomykała Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Nadchodzi rok 1926. Po ukończeniu studiów w Krakowie Henryk wraca do rodzinnych Katowic. Tu znajduje pracę w biurze wojewody Michała Grażyńskiego. Młody Pasternik przywozi ze sobą Wandę - swą towarzyszkę życia, która zostaje bardzo serdecznie przyjęta przez pozostałą część rodziny. Pasternikowie z trudem wiążą koniec z końcem. Niestety, praca w kopalni, choć ciężka, nie przynosi wysokich dochodów. Najwięcej powodów do narzekań ma Robert. Jego zarobki ciągle maleją, a potrzeby rodziny rosną. Poprawę sytuacji może przynieść wstąpienie w szeregi volksbundu. Namawia go do tego Jerzy, namawia majster. Robert wciąż się waha. 08:45 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - PŁYWAJĄCY LUKSUS. POLSKIE TRANSATLANTYKI. Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola Prowadzący: Łukasz Modelski W okresie międzywojennym uruchomiono polską linię oceaniczną pod nazwą Gdynia America Line. W roku 1939 posiadała ona osiem transatlantyków. Polskie transatlantyki woziły pasażerów do obu Ameryk. Najważniejsze z nich były prawdziwymi ambasadorami polskiej sztuki, polskiego przemysłu, a przede wszystkim polskiej kuchni. Serwowano dania kuchni polskiej, tradycyjnej, a także rzeczy nieznane. W kolejnym odcinku potrawy z transatlantyckiego menu. Pierwszy przepis pochodzi z kuchni transatlantyka Batory. Potrawa jest trochę zapomniana, ale w polskich książkach kucharskich występuje od połowy XIX wieku; jest to pieczeń po huzarsku. Potrawa prosta, jednak czasochłonna. Drugie danie było serwowane na transatlatyku Piłsudski, Są to kotleciki rybne z sosem tatarskim. 09:20 HISTORIA POLSKI - ODTAJNIONE POWSTANIE Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2001 Reżyseria: Stanisław Kalisz Poruszający temat powstania w Sejnach 1919 roku. Ten zapomniany fragment polskiej historii dotyczy skomplikowanych relacji polsko - litewskich: procesu kształtowania się granic po zakończeniu I Wojny Światowej. Na terenie południowej Suwalszczyzny w sierpniu 1919 roku doszło do walk pomiędzy Polakami i Litwinami. Film relacjonuje przebieg Powstania Sejneńskiego i prezentuje na ten temat różne opinie historyków. Przedstawia również zapis odsłonięcia pomnika Powstania Sejneńskiego. Jednym z najważniejszych motywów filmu jest dążenie mieszkańców Sejn, aby odkrycie prawdy o powstaniu służyło budowaniu pojednania polsko - litewskiego. 10:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - EBEN EMAEL CZ 3 Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykl popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Bogusław Wołoszański przedstawia historię zdobycia przez niemieckich spadochroniarzy fortu Eben Emael, pełniącego kluczową rolę w belgijskim systemie obronnym. Fort ten, zbudowany w newralgicznym miejscu połączenia Mozy z Kanałem Alberta, miał w maju 1940 roku zagrodzić drogę wojskom niemieckim w ich pochodzie w głąb Belgii i Francji. Opanowanie fortu przez niemieckich spadochroniarzy pozwoliło na sforsowanie Kanału Alberta przez główne siły niemieckie i w konsekwencji szybkie opanowanie Belgii. W trzeciej części Bogusław Wołoszański opowiada o desancie niemieckich spadochroniarzy na fort. Jeden z belgijskich weteranów walk relacjonuje, co przeżywali obrońcy Eben Emael. 10:50 BOŚNIA I HERCEGOWINA - BUJNA PRZYRODA PÓŁNOCY (BOSNIEN UND HERZEGOWINA) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Caroline Haertel, Marjana Momirovic - Film dokumentalny (2 części) o Bośni i Hercegowinie - kraju dzikim i nieznanym - w samym sercu Europy. Z kaskadowymi wodospadami, dziewiczymi krajobrazami rzecznymi i skalistymi pasmami górskimi. Bośnia i Hercegowina urzeka jałowym pięknem krasowego południa i dziewiczą przyrodą gęsto zalesionej północy. Rzadkie i zagrożone zwierzęta wędrują po dolinach i górach pierwotnego lasu Perućica. Nietknięta przyroda oferuje dziewicze środowisko i jest świadectwem imponującej różnorodności ekologicznej. Dlaczego na górze Cincar żyją dzikie mustangi? Jak powstały wodospady wzdłuż rzeki Trebiat? A gdzie można spotkać płaszczki i skorpiony w zatoce Neum? 11:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SIŁA LOKALNEJ PAMIĘCI Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2018 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Na styk Mazowsza i Podlasia w okolicy Paproci Dużej, Andrzejewa i Szumowa powracamy często. Zaczęło się od odkrycia zbiorowej mogiły dziesięciu żołnierzy z 201. Ochotniczego pułku, bestialsko pomordowanych przez bolszewików, idących w sierpniu 1920 r. na Warszawę. Potem, gdy dzięki badaniom archiwalnym, zaczęły się pojawiać losy i nazwiska, poczuliśmy mocną więź z tymi nastolatkami w gimnazjalnych i harcerskich mundurkach, w cywilnych marynarkach, gdzie tylko orzełek na czapce sygnalizował ich przynależność do wojska. Dziś, tym, których udało się odnaleźć i przenieść na cmentarz w Szumowie, mieszkańcy okolicznych wiosek mówią: nigdy już nie będziecie sami. 12:20 ROBIN Z SHERWOOD - ODC. 23 PRETENDENT (ROBIN OF SHERWOOD) Serial, 50 min, Wielka Brytania, 1983 Reżyseria: Richard Carpenter, Paul Knight Aktorzy: Clive Mantle, Mark Ryan, Phil Rose, Ray Winstone, Jason Connery "Robin z Sherwood", brytyjski serial fantasy nakręcony w latach 1983 - 1986, znany też w Polsce pod tytułem "Robin Hood". Serial liczy w sumie z 26 odcinków nakręconych w trzech odrębnych cyklach. W pierwszych dwóch sezonach w roli tytułowej występował Michael Praed, natomiast w trzecim syn Seana Connery'ego, Jason. Producentem serialu był Paul Knight, a głównym scenarzystą Richard Carpenter. W tworzeniu scenariusza współpracowali z nim: Anthony Horowitz, Andrew McCulloch i John Flanagan. Reżyserem pierwszego sezonu był Ian Sharp, drugiego Robert Milton Young, a trzeciego Ben Bolt, James Allen, Gerry Mill, Sid Robertson i Alex Kirby. Serial nawiązuje do legendy o Robin Hoodzie; akcja filmu rozgrywa się na tle Anglii przełomu XII i XIII wieku, za panowania króla Ryszarda Lwie Serce i jego brata Jana bez Ziemi. Inicjatorem powstania tego serialu był jego producent Paul Knight; początkowo zamierzał on nakręcić sześcioodcinkowy mini - serial o przygodach Robin Hooda w nowej konwencji, odpowiadającej publiczności lat 80. XX wieku. 13:15 NAJMNIEJSZE KRAJE EUROPY - ODC. 5 LUXEMBURG - MAŁY WIELKI KRAJ (MICROSTAATEN EP. 5 LUXEMBURG - KLEINES LAND GANZ GROSS / EUROPE'S MICROSTATES) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o najmniejszych państwach Europy. Mikropaństwa Andory, Liechtensteinu, Luksemburga, Malty, Monako i San Marino są bardzo łatwe do przeoczenia. Są wciśnięte między największe kraje. Niemniej jednak mikropaństwom udało się zachować własne tradycje oraz florę i faunę, które obecnie są rzadkością dla reszty świata. Niezwykłe lokalizacje mikropaństw często znajdują się w ekstremalnych regionach górskich lub przybrzeżnych, co czyni je rajem dla zagrożonych gatunków. Jednak stabilność ich środowiska naturalnego jest zagrożona przez problemy środowiskowe, które należy rozwiązać. Podróżujemy do każdego z tych mikropaństw i opowiadamy historie ich odważnych wysiłków na rzecz zachowania ich naturalnych cech i kulturowej autonomii. Odcinek piąty zabierze nas do Luksemburga, państwa położonego w Europie Zachodniej. Graniczy ono z Francją od południa, Niemcami od wschodu i z Belgią od zachodu i północy. Jest państwem członkowskim Unii Europejskiej oraz NATO. Główne ośrodki turystyczne: miasto Luksemburg, Vianden oraz dolina rzeki Mozeli i Ardeny. Serce Europy. Centrum polityczne. Władza i pieniądze. Tak znamy Luksemburg. Jednak ta minimonarchia to również różnorodne krajobrazy. Bajkowe lasy na północy i urokliwa dolina Mozeli na południowym wschodzie. Skalne olbrzymy w Małej Szwajcarii i jezioro zaporowe na rzece Sure na zachodzie. A przede wszystkim ludzie, którzy ten kraj kształtują i żyją w harmonii z otoczeniem. Którzy chronią to, co im drogie. Naturę. 14:20 NIEZNANA WOJNA NA PÓŁNOCY - ODC. 3/6 (UNTOLD ARCTIC WARS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma Scenariusz: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma To pierwsza w historii seria, która ujawnia rolę państw regionu arktycznego w II wojnie światowej i próbuje odtworzyć militarne zmagania w tym rejonie. Widzowie będą mogli obejrzeć w akcji nurków odnajdujących zatopione niemieckie wraki samolotów, archeologów badających ukryte masowe groby i historyków tropiących tajne nadmorskie fortece. W serii kolorowe materiały archiwalne oraz wysokiej jakości animacje komputerowe. 15:20 KORONA KRÓLÓW - ODC 52 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Halina Łabonaska, Mateusz Król, Marta Bryła, Paulina Lasota, Sławomir Orzechowski, Wenanty Nosul, Marcin Rogacewicz, Andrzej Popiel, Maciej Mikołajczyk, Aleksandra Grzelak, Wojciech Czerwiński, Krzysztof Chudzicki, Krzysztof Wrona, Jacek Kopczyński, Tomasz Sapryk Odc. 52 Bolko odwiedza w Sączu Jadwigę i opowiada o zakończonych obradach w Wyszehradzie. Udało się odzyskać tytuł króla polskiego. Anna czuje, że król nie ma dla niej czasu i ją zaniedbuje. Jaśkowi nie udaje się uratować ukochanej. 15:55 SENSACJE XX WIEKU - STALIN - DROGA DO WŁADZY /3/ Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1994 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Trzecia część odcinka poświęconego Józefowi Stalinowi - drodze do władzy i rządom. 16:20 SENSACJE XX WIEKU - STALIN - DROGA DO WŁADZY /4/ Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1994 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Czwarta część odcinka poświęconego Józefowi Stalinowi - drodze do władzy i rządom. 16:50 HISTORIA POLSKI - KOŁO HISTORII - DZIWNY ROK 1968 Cykl reportaży, 30 min, Polska, 2018 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Zdjęcia: Adam Fręśko, Ładysław Lipkowski Film "Dziwny rok 1968" opowiada o tym, jak wiele zjawisk kryje się pod pojęciem Marca’68. To wydarzenia, często bardzo od siebie odległe, które niekiedy w dramatycznych okolicznościach miały swoją kulminację właśnie w 1968 roku. Te procesy historyczne ujawniły się w Polsce i na świecie w okresie od czerwca 1967 roku i trwały do końca 1968. To historia zaczynająca od wojny sześciodniowej w czerwcu 1967 roku i rozpoczynającego antysemicką nagonkę przemówienia Władysława Gomułki we wrześniu 1967 roku, zakazie wystawiania "Dziadów" Adama Mickiewicza, brutalnie rozpędzonych wieców i demonstracji, w których brali udział nie tylko studenci, ataków na ludzi kultury i antysemickiej nagonki, która zmusiła do wyjazdu z Polski 15 tysięcy ludzi. To także interwencja wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w sierpniu 1969 roku. I ogłoszenie przez sowieckiego przywódcę Leonida Breżniewa na V zjeździe PZPR w Warszawie doktryny ograniczonej suwerenności państw socjalistycznych. Przeszła ona do historii pod nazwą doktryny Breżniewa. W programie występują Irena Lasota, aktywna uczestniczka tamtych wydarzeń, oraz profesor Jerzy Eisler, autor wielu publikacji na temat Marca 1968 roku. 17:25 POLSKIE 100 LAT - POLSKIE LATO 1980 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Lektor: Tomasz Marzecki Wykonawcy: Kazimierz Kaczor Muzyka: Michał Lorenc 1 lipca 1980 roku władze wprowadziły kolejną podwyżkę cen mięsa i przetworów mięsnych. Strajki objęły ponad połowę z 49 województw. Najintensywniejsze były w Lubelskiem, w Trójmieście, Szczecinie, Wrocławiu i na Górnym Śląsku. W Sierpniu ukształtowały się specyficzne formy zachowania obserwowane później w okresie legalnej działalności Solidarności. Między innymi publiczny charakter obrad oraz jawność, demokratyczne procedury podejmowania decyzji. Strajkujące załogi mogły na bieżąco śledzić przebieg rozmów, transmitowanych przez radiowęzły zakładowe. Lipcowe i sierpniowe strajki w 1980 roku zmieniły Polskę. Po raz pierwszy w historii PRL władze podjęły negocjacje ze strajkującymi załogami. W ich wyniku powstał niezależny od władz, samorządny związek zawodowy Solidarność. 17:55 SPÓR O HISTORIĘ - FRANCJA - CZWARTE MOCARSTWO Debata, 30 min, Polska, 2023 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Niemcy potrzebowały sześciu tygodni, aby w 1940 roku pokonać armię francuską. 22 czerwca Francja i Niemcy podpisały w Compiegne rozejm. W północnej Francji rządzili Niemcy, na południu w Państwie Francuskim ze stolicą w Vichy rządzili Francuzi. Z Niemcami współpracowała w równym stopniu prawica jak i lewica francuska. A jednak Francja znalazła się w czwórce zwycięskich mocarstw przyjmujących akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy i dostała swoją strefę okupacyjną. Dlaczego? Dyskutują profesorowie: Małgorzata Gmurczyk - Wrońska, Marek Kornat i Henryk Stańczyk. 18:30 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 12 ZŁOTA LILIJKA. ROK 1932 Serial historyczny, 76 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Ewa Ziętek, Jan Frycz, Teresa Lipowska, Czesław Stopka, Tadeusz Szaniecki, Krzysztof Stroiński, Dorota Pomykała, Piotr Skiba, Lidia Bienias Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Rok 1932. Śląska gospodarka boryka się z poważnymi problemami. Z miesiąca na miesiąc powiększa się obszar nędzy. Bieda i problemy z pracą nie omijają Pasterników. Robert po awanturze z majstrem ląduje na bruku. Ratując się przed biedą, dołącza do górników nielegalnie wydobywających węgiel z biedaszybów. W jego ślady idzie Tomasz. By zarobić na chleb, gotów jest ryzykować nawet kłopoty z policją regularnie niszczącą biedaszyby. Brak pracy popycha Gustka, syna Roberta, do szukania zarobku w przemycie i hazardzie. Na tym tle dochodzi do rodzinnego konfliktu. Nie wiedzie się też Bolkowi, synowi Tomasza. Brak pieniędzy uniemożliwia mu naukę w gimnazjum. Wspólnie z kuzynem Ryśkiem zaczyna sprzedawać węgiel z biedaszybów na placu targowym. 20:00 PODZIEMNE WŁOCHY - MATERA. ODC. 7/8 (UNDER ITALY) Serial dokumentalny, 60 min, Włochy, 2016 Reżyseria: Dario Marani Pełna przygód podróż po podziemnym, nieznanym i tajemniczym świecie kryjącym się zarówno pod największymi miastami, ale i wioskami Włoch. Miały one często ogromne znaczenie historyczne, dlatego ich eksploracja pozwala poznać od podszewki dawne i współczesne dzieje tego kraju. W każdym odcinku gospodarz serii, amerykański archeolog Darius Arya, osobiście odkrywa włoskie podziemia: od Rzymu do Neapolu, od Narni do Gran Sasso, przez miejsca o ogromnym znaczeniu historycznym i archeologicznym, po współczesne miejskie kanały, a to pozwala prześledzić historię Italii od prehistorii, przez epokę grecko - rzymską, wczesnego chrześcijaństwa i średniowiecze do dziś. 21:10 OPERACJA SAMUM Film sensacyjny, 88 min, Polska, 1999 Reżyseria: Władysław Pasikowski Scenariusz: Maciej Dutkiewicz, Robert Brutter Zdjęcia: Paweł Edelman Muzyka: Goran Bregovic Aktorzy: Marek Kondrat, Radosław Pazura, Anna Korcz, Bogusław Linda, Olaf Lubaszenko, Tadeusz Huk, Krzysztof Globisz, Tugrul Cetiner, Jerzy Skolimowski, Gustaw Holoubek, Hakan Akin "Operacja Samum" to filmowa wariacja Władysława Pasikowskiego na temat autentycznych, choć bardzo zagadkowych wydarzeń. Chodzi o ujawnioną przez "Washington Post" brawurową akcję polskiego wywiadu w Iraku, tuż przed wybuchem wojny w Zatoce Perskiej. CIA miała wówczas poprosić nasze służby specjalne o pomoc w wywiezieniu amerykańskich szpiegów, którzy namierzeni przez iracki wywiad znaleźli się w bardzo niebezpiecznym położeniu. Bezprecedensowa misja polskiego wywiadu zakończyła się sukcesem, lecz jej okoliczności i personalia uczestników utajniono. I gdyby nie wścibstwo amerykańskich żurnalistów, "Operacja Samum" zapewne nigdy by nie powstała. Tym bardziej że niechętnym okiem na zamiary filmowców patrzył też Gromosław Czempiński, szef polskiego wywiadu podczas irackiej akcji, który - jak sam powiedział - długo i skutecznie blokował przyznanie pieniędzy na projekt Pasikowskiego. Zmienił jednak zdanie pod wpływem narastającej w mediach krytyki służb specjalnych i w rezultacie został merytorycznym konsultantem filmu, co oczywiście nie znaczy, że doszło do jakiegokolwiek naruszenia tajemnicy państwowej. Główną rolę w "Operacji..." gra Marek Kondrat. On to nakłonił Władysława Pasikowskiego, by po raz pierwszy zrealizował film na podstawie cudzego scenariusza. Tekst Dutkiewicza i Bruttera tak bardzo przypadł aktorowi do gustu, że zdecydował się zostać współproducentem filmu. "Irackie" sceny plenerowe powstały w Turcji. Muzykę do "Operacji..." napisał sam Goran Bregovic. Wybucha wojna w Zatoce Perskiej. Józef Mayer, chory na serce były as polskiego wywiadu, na wieść o uwięzieniu syna, inżyniera, w Iraku, postanawia przypomnieć sobie dawne, dobre czasy i na własną rękę rusza chłopakowi z odsieczą. Doskonale wie, że może liczyć wyłącznie na siebie i stare, wielokrotnie sprawdzone metody. Samozwańczą misję Mayera po cichu wykorzystują dawni przełożeni, którzy chcą go użyć jako przynęty dla służb bezpieczeństwa Saddama Husajna. Były agent miałby odwrócić uwagę tamtejszej tajnej policji od równoległej, niezwykle ważnej akcji polskiego wywiadu, polegającej na wywiezieniu z Iraku amerykańskich szpiegów. Zadanie to zostaje powierzone agentom Brońskiemu i Kosińskiemu. Czy chcąc osiągnąć swój cel, zdecydują się poświęcić życie Mayera? 23:00 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJCY Cykl dokumentalny, 46 min, Polska, 2003 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Tomasz Dedek, Artur Dziurman, Piotr Grabowski, Rafał Mohr, Dorota Chotecka, Anna Wesołowska, Andrzej Warcaba, Wojciech Leśniak, Robert Talarczyk, Antoni Gryzik, Bogdan Kalus Prawdopodobnie w grudniu 1926 roku w Moskwie powstała tzw. Grupa Jaszy, której zadaniem było likwidowanie ludzi poza granicami Związku Radzieckiego Nie ma wątpliwości, że zamach na gen. Kutiepowa, przywódcę emigracyjnej organizacji byłych carskich oficerów przeprowadzony w Paryżu 26 stycznia 1930 roku, był ich dziełem. Grupa Jaszy liczyła tylko 20 osób w centrali w Moskwie i 212 agentów w 16 państwach. 24:00 POWSTANIE SEJNEŃSKIE 1919 641 min, Polska, 2018 Reżyseria: Stefan Skrzypczak Scenariusz: Stefan Skrzypczak Zdjęcia: Roman Wasiluk Wykonawcy: Andrzej Chichłowski, Wacław Warchoł, Wacław Zawadzki, Sebastian Dudała, Adam Rudnicki, Marek Grabiniok, Franciszek Juszczyk, Konrad Darocha, Tadeusz Katelbach, Urszula Schmidt, Aleksandra Niedzielska Dzieje południowej Suwalszczyzny okresu 1918 - 1920 nie doczekały się pełnego opisu. Powstanie Sejneńskie zostało wymazane z podręczników historii, a przecież wniosło niezaprzeczalny wkład w proces kształtowania się granic Państwa Polskiego. My, synowie tej ziemi, obarczeni dziedzictwem jej losów, postanowiliśmy przywołać prawdę o czynach naszych ojców i dziadów. 00:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SIŁA LOKALNEJ PAMIĘCI Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2018 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Na styk Mazowsza i Podlasia w okolicy Paproci Dużej, Andrzejewa i Szumowa powracamy często. Zaczęło się od odkrycia zbiorowej mogiły dziesięciu żołnierzy z 201. Ochotniczego pułku, bestialsko pomordowanych przez bolszewików, idących w sierpniu 1920 r. na Warszawę. Potem, gdy dzięki badaniom archiwalnym, zaczęły się pojawiać losy i nazwiska, poczuliśmy mocną więź z tymi nastolatkami w gimnazjalnych i harcerskich mundurkach, w cywilnych marynarkach, gdzie tylko orzełek na czapce sygnalizował ich przynależność do wojska. Dziś, tym, których udało się odnaleźć i przenieść na cmentarz w Szumowie, mieszkańcy okolicznych wiosek mówią: nigdy już nie będziecie sami. 01:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DESANT Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Jerzy Dłużkowski Rola wojsk desantowych podczas walk w II wojnie światowej. Program ilustrowany fragmentami filmów archiwalnych z frontów II wojny światowej.