TVP Historia Środa, 28.08.2024 06:25 BYŁ TAKI DZIEŃ - 28 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1850 - odbyła się premiera opery "Lohengrin" Richarda Wagnera; 1947 - władze komunistyczne zamknęły "Tygodnik Warszawski"; 1963 - świat usłyszał przemówienie Martina Luthera Kinga: "Miałem sen"... ; 1980 - piętnasty dzień polskiego Sierpnia; 06:30 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA GÓRNIKA Z DONIECKA Reportaż, 20 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Jewgienij Linnik W tym wydaniu spotkanie z Władimirem Litwinowem, brygadzistą górników, który mieszka i pracuje w Dobropolu na Ukrainie, typowym górniczym miasteczku Donbasu zaliczanego do największych na świecie zagłębi węgla kamiennego. 06:55 SPÓR O HISTORIĘ - BILANS WOJNY OBRONNEJ Debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska "Zniszczenie Polski jest naszym pierwszym zadaniem. Celem musi być nie dotarcie do jakiejś oznaczonej linii, lecz zniszczenie żywej siły. Nawet gdyby wojna miała wybuchnąć na Zachodzie, zniszczenie Polski musi być naszym pierwszym zadaniem (...). Podam dla celów propagandowych jakąś przyczynę wybuchu wojny. Mniejsza z tym, czy będzie ona wiarygodna, czy nie. Zwycięzcy nikt nie pyta, czy powiedział prawdę, czy też nie. (...). Bądźcie bez litości, bądźcie brutalni." - mówił Adolf Hitler do dowódców w przededniu podpisania paktu Ribbentrop - Mołotow. 1 września zaatakował. Kilkanaście dni później, 17 września przyłączył się Stalin. W czasie trwających do 6 października walk straciliśmy około 70 tys. żołnierzy i oficerów. Rannych było 133 tys. Do niewoli niemieckiej trafiło około 400 tys. żołnierzy i oficerów. Zaś w niewoli sowieckiej znalazło się 230 tysięcy żołnierzy. Około 88 tysięcy żołnierz przedostało się za granicę. 07:30 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 17 PRZYJAZNA HAŁDA. ROK 1944 Serial historyczny, 69 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Aktorzy: Zbigniew Zaniewski, Czesław Stopka, Krzysztof Stroiński, Maria Mielnikow-Krawczyk, Dorota Pomykała, Grażyna Barszczewska, Lidia Bienias, Ewa Ziętek, Teresa Lipowska, Tadeusz Szaniecki Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Czerwiec 1944. Zygmunt przyjeżdża na urlop do domu. Gdy dowiaduje się o śmierci ojca, postanawia nie wracać do służby w znienawidzonym Wehrmachcie. Zamierza wstąpić do partyzantki w Generalnej Guberni. Tymczasem gestapo prowadzi na Śląsku "czystkę", mającą na celu likwidację wszystkich byłych powstańców. Na "czarnej liście" są m. in. Garus, Robert i Mendera. Zygmunt wspólnie z kolegami z wojska ratuje dwóch ostatnich przed niechybnym aresztowaniem. Razem uciekają do Krakowa, skąd dzięki Gustkowi dostają się do partyzantki. 08:45 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - ODC. BAZAR, TARG I FAŁSZERSTWO Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola Prowadzący: Łukasz Modelski W okresie międzywojennym na bazarach i targach fałszowano wszystko. Były też miejsca, gdzie nie fałszowano żywności i można było tam kupić mięso najwyższej jakości. Były to żydowskie jatki na warszawskiej Pradze. Obok mięsa, można tam było nabyć cieszące się dużą popularnośćią podroby. Program zaczynamy od nereczek duszonych. Fałszowanie to nie tylko zastępowanie dobrych produktów złymi, to także zastępowanie jednych potraw przez drugie. Maria Disslowa w książce "Jak gotować" pisze o wielu fałszywych potrawach. Kolejną potrawą w tym odcinku programu jest fałszywy szczupak z cielęciny. 09:20 HISTORIA POLSKI - CO SIĘ STAŁO Z NASZYM ZJAZDEM? Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2005 Reżyseria: Ewa Róża Fabianowska Scenariusz: Ewa Róża Fabianowska, Sławek Malcharek Zdjęcia: Sławek Malcharek Film opowiada o I zjeździe NSZZ "Solidarność" widzianym oczami grupy przyjaciół, inteligentów będących uczestnikami wydarzeń wtedy i komentujących je dzisiaj. Historycy zgodnie dzisiaj twierdzą, że postulaty "Solidarności" przed jej delegalizacją były czystą utopią, nierealnym pomysłem na zbawienie świata w warunkach tzw. realnego socjalizmu. Na bramie stoczni numer dwa obok obrazu matki Boskiej Częstochowskiej i portretu Ojca Świętego wisiało też hasło: "Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się". Działacze "Solidarności" mieli poczucie, że związek jest zdobyczą, której nikt i nic nie jest w stanie im odebrać. Tak naprawdę chyba nie zdawali sobie sprawy, że ich idea odmieni świat. 10:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DROGA DO WOJNY Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1993 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Ładysław Lipkowski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kolejny odcinek cyklu poświęcony jest wydarzeniom związanym z prowadzonymi przez Niemców przygotowaniami do wojny. Omówiono między innymi współpracę Hitlera z Mussolinim oraz działania prowadzące do aneksji Austrii. Program bogato ilustrowany archiwalnymi materiałami filmowymi. 10:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KORSYKA, PIĘKNA I DZIKA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 49 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Korsyka. 11:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KAŻDEGO ROKU NAD SOKOŁDĄ ODC. 250 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 12:20 OGNIEM I MIECZEM - ODC. 3/4 Serial historyczny, przygodowy TVP, 51 min, Polska, 2000 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Izabella Scorupco, Michał Żebrowski, Aleksander Domogarow, Krzysztof Kowalewski, Bohdan Stupka, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski, Daniel Olbrychski, Ewa Wiśniewska, Andrzej Seweryn, Wojciech Malajkat, Rusłąna Pysanka, Marek Kondrat, Gustaw Holoubek, Andrzej Kopiczyński Skrzetuski z Wołodyjowskim i Podbipiętą spotykają Zagłobę uciekającego w chłopskim przebraniu spod Baru. W zdobytym przez Kozaków zamku Bohun odnajduje Helenę. Ranną wywozi do Czarciego Jaru, gdzie mieszka zaprzyjaźniona z nim czarownica Horpyna. Sam zaś wyrusza na wojnę. Tymczasem Skrzetuski dzieli swój oddział na cztery podjazdy. Komendę nad jednym z nich obejmuje Zagłoba. Niestety, wkrótce dają o sobie znać przywary pana Onufrego. Świeżo upieczony dowódca upija się na chłopskim weselu i traci kontakt z rzeczywistością. Budzi się przywiązany "w kij" do własnej szabli i wrzucony przez Bohuna do chlewu. Fortuna wszakże mu sprzyja. Ponownie z odsieczą przychodzi Wołodyjowski. Dochodzi do pojedynku między "małym rycerzem" a Bohunem, podczas którego watażka zostaje ranny. Opiekujący się poszkodowanym Rzędzian uzyskuje informację o miejscu ukrycia Heleny. 13:20 PLANETA SKARBÓW - ODC. 4 AMERYKA ŁACIŃSKA (PLANET OF TREASURES EP. 4 LATIN AMERICA) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 4 - "Ameryka Łacińska". Poznamy obiekty z listy dziedzictwa UNESCO. Oblicze tej ziemi to efekt pracy pradawnych kultur i europejskich konkwistadorów. Poznamy trudną historię Kuby oraz jej mieszkańców nietypowe podejście do życia. W Ekwadorze zbadamy spuściznę epoki kolonializmu. Następnie, półtora tysiąca kilometrów dalej, zajrzymy na Wyspy Galapagos. Odwiedzimy też zabytkową Hawanę, gdzie poznamy historię niewolnictwa. Najpierw Meksyk i starożytne światy Majów oraz Azteków. Tutaj, pośrodku dżungli, wyrastają ruiny Palenque Majów. Hiszpański podbój Ameryki Łacińskiej i Karaibów otwierał nowy rozdział. Miejscami wymierały całe populacje. Opresja i niewolnictwo były na porządku dziennym. Ruchy oporu i zrywy niepodległościowe pojawiały się co raz. Mimo to europejskie podboje dalej kształtowały tutejszą historię. 14:15 PODZIEMNE WŁOCHY - DOLINA FUCINO. ODC. 8/8 (UNDER ITALY) Serial dokumentalny, 60 min, Włochy, 2016 Reżyseria: Dario Marani Pełna przygód podróż po podziemnym, nieznanym i tajemniczym świecie kryjącym się zarówno pod największymi miastami, ale i wioskami Włoch. Miały one często ogromne znaczenie historyczne, dlatego ich eksploracja pozwala poznać od podszewki dawne i współczesne dzieje tego kraju. W każdym odcinku gospodarz serii, amerykański archeolog Darius Arya, osobiście odkrywa włoskie podziemia: od Rzymu do Neapolu, od Narni do Gran Sasso, przez miejsca o ogromnym znaczeniu historycznym i archeologicznym, po współczesne miejskie kanały, a to pozwala prześledzić historię Italii od prehistorii, przez epokę grecko - rzymską, wczesnego chrześcijaństwa i średniowiecze do dziś. 15:25 KORONA KRÓLÓW - ODC 58 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Małgorzata Jurczak, Agnieszka Olejnik Zdjęcia: Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Halina Łabonaska, Mateusz Król, Marta Bryła, Paulina Lasota, Piotr Gawron - Jedlikowski, Agnieszka Mandat, Sławomir Orzechowski, Marcin Rogacewicz, Renata Berger, Agata Bykowska, Karina Seweryn, Karol Zakrzewski, Tomasz Sapryk, Adam Bobik, Zbigniew Waleryś Odc. 58 Jadwiga martwi się, że Kazimierz nie ma jeszcze syna. Postanawia wziąć sprawy w swoje ręce i podjąć rozmowy, by zabezpieczyć tron. Egle podejrzewa, że Cudka chce wyznać Aldonie prawdę o jej romansie z Kazimierzem. Gotowa jest w każdej chwili temu zapobiec. 16:00 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 3 (ENIGMA CZ. 3) Widowisko, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Aktorzy: Jakub Wesołowski, Modest Ruciński, Lesław Żurek, Maciej Mikołajczyk, Michał Czernecki, Ireneusz Czop, Tomasz Borkowski, Mirosław Zbrojewicz, Arkadiusz Janiczek, Przemysław Bluszcz, Mariusz Bonaszewski, Anna Kerth, Andrzej Precigs Zdjęcia: Waldemar Szmidt Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję wśród klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny - skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny - ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich; naukowy - tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu. Jednakże ten sukces został nam ukradziony; tylko historycy wiedzą, że Polacy złamali Enigmę. Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechny odbiór tej przygody nie jest kształtowany przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany, by nie rzec przewrotny. Można próbować to zmienić, jedynie oddziałując innymi produktami kultury masowej. Czteroodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 16:50 KALENDARIUM POWSTANIA WARSZAWSKIEGO Felieton, 1 min, Polska, 2018 Autor: Anna Szołajska Lektor: Krzysztof Ziemiec Kalendarium Powstania Warszawskiego obejmie dni od 1 sierpnia do 3 października 1944 roku. Jest to cykl 63 felietonów, poświęconych wydarzeniom poszczególnych dni Powstania. Każdego dnia zostanie wyemitowany 60 - sekundowy felieton na temat tego, co danego dnia działo się w Warszawie roku 1944. Kalendarium opatrzone zostanie specjalną grafiką, archiwalnymi zdjęciami oraz nagraniami obrazującymi wydarzenia z poszczególnych dni Powstania oraz wypowiedziami świadków. Walorem kalendarium ma być także jego warstwa wizualna i muzyczna. Poszczególne felietony będą charakteryzowały się dynamicznym montażem oraz muzyką. Opiekę merytoryczną nad projektem sprawować będą historycy z Muzeum Powstania Warszawskiego oraz eksperci z TVP Historia. Kalendarium będzie miało dynamiczną formę, dlatego będzie trwało dokładnie 1 minutę. W rolę lektora wcieli się Krzysztof Ziemiec. Produkcją zajmie się Wojciech Kasprzyk. Redaktorem odpowiedzialnym z ramienia Agencji Publicystyki, Dokumentu i Audycji Społecznych będzie Teresa Litkowska. 17:00 HISTORIA POLSKI - GDZIE JEST POROZUMIENIE GDAŃSKIE? Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2017 Reżyseria: Krzysztof Brożek Scenariusz: Krzysztof Brożek Prowadzący: Jakub Baran Dziennikarskie śledztwo, poszukiwanie zaginionych w tajemniczych okolicznościach egzemplarzy porozumień podpisanych 31 sierpnia 1980 roku w Stoczni Gdańskiej. Nawet wśród historyków mało kto wie, że dziś nie ma oryginałów Porozumień, a przecież wciąż czeka na nie miejsce na Światowej Liście Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Jest jednak szansa na ich znalezienie lub chociażby zrekonstruowanie ich losów. W tym celu od jesieni 2016 r. spotykamy się z rozmówcami w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Tczewie, Warszawie, Legionowie, Częstochowie, Krakowie, Myślenicach, rekonstruując i odrzucając kolejne hipotezy na temat zaginięcia Porozumień Gdańskich. Skradzione przez SB? Celowo lub przypadkowo zniszczone? Przechowywane - jak twierdzi jeden z rozmówców - jako Święty Graal? Wywiezione za granicę? Z zarejestrowanego już materiału wynika, że często rozmówców zawodzi pamięć, ale też równie często niechętnie opowiadają o okolicznościach ukrywania, przechowywania czy przewożenia cennych dokumentów, na które polowała Służba Bezpieczeństwa. A jednak z mozolnego śledztwa, konfrontowania i porównywania wielu wypowiedzi układa się kilka tropów, które mogą doprowadzić do miejsca przechowywania lub ukrycia Porozumień Gdańskich. W filmie dokumentalnym jest również mowa o tym, że strajk 1980 r. był początkiem przemian nie tylko w Polsce, ale i w tej części świata. Przypominamy o idei, która przyświecała Wolnym Związkom Zawodowym. Zapominanie o Porozumieniach Gdańskich, niedbanie o pamięć o Sierpniu 1980 przyczyniło się do tego, że na plan pierwszy w międzynarodowej świadomości wybiły się inne symbole, na przykład mur berliński. 17:40 KRZYŻ W LESIE Reportaż, 15 min, Polska, 2024 Autor: Dorota Kosierkiewicz Reportaż przedstawiający historię dramatycznych wydarzeń z 29 września 1944 roku. Dziś o wydarzeniach przypominają krzyż w lesie i obelisk w Gałęzicach. 18:00 SPÓR O HISTORIĘ - 21 SIERPNIOWYCH POSTULATÓW Debata, 32 min, Polska, 2015 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Maciej Zakrocki Wykonawcy: Andrzej Friszke, Ryszard Bugaj, Jerzy Eisler 35 lat temu strajkujący robotnicy upomnieli się o swoje prawa. 17 sierpnia 1980 roku przedstawili 21 postulatów. Dlaczego wybuchły strajki? 30 sierpnia 1980 r. podpisano porozumienia szczecińskie, kończące strajki 1980 roku na Pomorzu Zachodnim. Było to pierwsze z porozumień zawartych pomiędzy strajkującymi robotnikami a rządem. Kolejne podpisano następnego dnia w Gdańsku. Porozumienia sierpniowe doprowadziły do powstania NSZZ "Solidarność". Co pozostało w naszym życiu społecznym i politycznym z marzeń o Polsce sprawiedliwej zawartych w robotniczych postulatach? 18:35 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 18 TA ZIMA BYŁA GORĄCA. ROK 1945 Serial historyczny, 73 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Aktorzy: Zbigniew Zaniewski, Czesław Stopka, Krzysztof Stroiński, Dorota Pomykała, Lidia Bienias, Tadeusz Szaniecki, Ewa Ziętek, Teresa Lipowska, Eugeniusz Kujawski, Grażyna Barszczewska, Adrianna Biedrzyńska Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Styczeń 1945. Jerzy Passtenreich - nowy dyrektor kopalni - postanawia ją zatopić. Jednak jego niecne zamiary w porę uniemożliwiają górnicy i partyzanci, którzy na czele z Zygmuntem, Robertem i Menderą zajmują kopalnię. Na szybie mocują biało - czerwoną flagę. Chcą w ten sposób powitać wkraczających na Śląsk polskich żołnierzy. 20:00 PRAWDZIWE "POLOWANIE NA CZERWONY PAŹDZIERNIK" - ODC. 2/2 (THE REAL HUNT FOR RED OCTOBER) Serial dokumentalny, 50 min, Kanada, 2020 Ten dwuczęściowy film po raz pierwszy ujawnia odtajnioną historię rosyjskiego okrętu podwodnego Czerwony Październik. O jednostce opowiadał film fabularny z 1984 roku "Polowanie na Czerwony Październik", w którym sowiecki atomowy okręt podwodny próbował uciec do USA i jednocześnie był ścigany przez amerykańską i sowiecką marynarkę wojenną. Oparty na bestsellerowej powieści Toma Clancy'ego, ukazywał aspekty techniczne, dramat i charakter podwodnej bitwy. Niewielu zdaje sobie sprawę, że książka i film zostały zainspirowane tajną konfrontacją nuklearną, która według niektórych zmieniła bieg historii świata. 20:55 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 9/18 - GENIALNY PLAN PUŁKOWNIKA KRAFTA Serial TVP, 53 min, Polska, 1968 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Zdzisław Mrożewski, Maciej Damięcki, Józef Nalberczak, Joanna Jędryka, Jan Englert, Andrzej Jurczak Szef niemieckiego centrum dywersyjnego, pułkownik Kraft, wpada na genialny pomysł, który może mu przynieść szybki sukces i prestiż. Cały plan sprowadza się do sprytnej mistyfikacji z wykorzystaniem braci bliźniaków, których życiowe drogi się rozeszły. Wacek Słowikowski jest agentem wywiadu polskiego, Erich Getting - niemieckiego. Kraft proponuje Erichowi, by zajął miejsce brata. Erich godzi się na to pod warunkiem, że brat nie zostanie zabity. Oczywiście pułkownik nie zamierza dotrzymać umowy. Kloss dowiaduje się o jego zamiarach i skutecznie im przeciwdziała. 22:00 UPADEK. JAK UKRAIŃCY ZNISZCZYLI IMPERIUM ZŁA - ODCINEK 5 (THE СOLLAPSE: HOW UKRAINIANS DESTROYED THE EVIL EMPIRE / KOLAPS. JAK UKRAJINCI ZRUJNUWAŁY IMPERIJU ZŁA) Cykl dokumentalny, 47 min, Ukraina, 2020 Reżyseria: Sergij Łysenko Dokładna i jak dotąd najpełniejsza opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR. W cyklu dokumentalnym widzowie zobaczą nigdy wcześniej nieprezentowane tajne dokumenty CIA i KGB; zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. 30 lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła. 23:10 SENSACJE XX WIEKU - ROMAN CZERNIAWSKI. TAJNA GRA Cykl dokumentalny, 46 min, Polska, 2001 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Wojciech Pacyna Prowadzący: Bogusław Wołoszański Historia polskiego agenta kpt. Romana Czerniawskiego do dzisiaj pozostaje tajemnicą archiwów. Działając jako agent Abwhery, wprowadzał Niemców w błąd i przyczynił się do zwycięstwa wojsk alianckich w Normandii w 1944 roku. 00:10 ZWERBOWANA MIŁOŚĆ Dramat, 85 min, Polska, 2009 Reżyseria: Tadeusz Król Scenariusz: Tadeusz Król, Paweł Szlachetko Zdjęcia: Tomasz Augustynek Muzyka: Agim Dżeljilji Aktorzy: Robert Więckiewicz, Joanna Orleańska, Sonia Bohosiewicz, Maria Seweryn, Krzysztof Stroiński, Leszek Piskorz, Adam Woronowicz, Dorota Landowska Styczeń 1989 roku. Polska stoi na skraju bankructwa. Społeczeństwo domaga się ustąpienia komunistycznego rządu, krajowi grozi krwawa konfrontacja. Wśród wysokich funkcjonariuszy SB dochodzi do brutalnej walki o wpływy, pieniądze i polityczną nietykalność. Niedługo zostaną podjęte rozmowy z Solidarnością, coraz częściej mówi się o Obradach Okrągłego Stołu. Autorzy scenariusza już na początku filmu sugerują, że zainspirowały ich wydarzenia, jakie rozgrywały się w Polsce wraz z zaczynającymi się wielkimi zmianami ustrojowymi. Solidarność powoli przejmuje władzę. Odchodząca ekipa rządząca postanawia skopiować meldunki operacyjne oraz akta i tajne teczki najważniejszych osób w kraju, by móc w odpowiednim momencie posłużyć się szantażem. Zabezpieczone cenne materiały co tydzień docierają do Wiednia, gdzie przejmuje je zaufana agentka i umieszcza w skrytce w bankowym sejfie. Zostały jeszcze dwa albo trzy austriackie przerzuty i wysoko postawieni urzędnicy będą mogli czuć się całkowicie bezpieczni. Zgromadzone teczki zagwarantują im nietykalność i spokój do końca życia. O swoją przyszłość w nowej Polsce zamierzają walczyć także niżsi rangą funkcjonariusze SB, którzy dzięki podsłuchom znają wszystkie plany przełożonych. Agenci służb specjalnych kap. Andrzej Leszczyński i kap. Leon Siejka śledzą każdy krok ekipy rządzącej, której dni są już policzone. Kiedy Siejka czuwa na podsłuchu i nagrywa rozmowy, Andrzej konsekwentnie realizuje inną część ich przebiegłego planu. Nawiązuje kontakt z prostytutką Anną, dając jej do zrozumienia, że ich związek to coś więcej niż przelotna znajomość. Jednocześnie przygotowuje kolejny etap intrygi, co wymaga wtajemniczenia lekarza z przychodni. Faszerowana przez Andrzeja lekarstwami Anna czuje się źle, a wykonane przez znajomego doktora badania wykazują, że dziewczyna ma białaczkę. Życie może jej uratować przeszczep, na co potrzebne są spore fundusze. W tej sytuacji Andrzej, który wyjawia Annie, że jest pracownikiem służb specjalnych, proponuje dziewczynie wykonanie tajnego zadania w Wiedniu dla jego przełożonych, w zamian za duże pieniądze i zagraniczne leczenie. Nie mając innego wyjścia, Anna wyraża zgodę. Ale kiedy dziewczyna orientuje się, że została oszukana i jej ukochany chciał się nią tylko posłużyć, rozpoczyna własną grę. Nie wie jednak jednego, że Andrzej jest w niej zakochany naprawdę i zrobi dla niej wszystko. 01:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KAŻDEGO ROKU NAD SOKOŁDĄ ODC. 250 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:25 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - NARODZINY WOJNY - POLITYKA CZ. 3 Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Trzecia część odcinka poświęconego genezie wojny.