TVP Historia Wtorek, 29.10.2024 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 29 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1787 - Praga, premiera opery Mozarta "Don Giovanni"; 1864 - w Genewie powstał Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża; 1956 - kryzys Sueski; 1959 - władze komunistyczne zakazały Janowi Józefowi Lipskiemu wykładu o faszyźmie; 07:00 SPÓR O HISTORIĘ - SOBÓR WATYKAŃSKI I Debata, 30 min, Polska, 2022 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller W grudniu 1869 roku w Watykanie rozpoczął obrady sobór ekumeniczny - pierwszy sobór zwołany bez udziału władz świeckich. Miał być odpowiedzią na wyzwania, które niósł antykościelny liberalizm, marksizm i ateizm. Obrady zostały przerwane po zajęciu Rzymu przez rewolucyjne wojska włoskie. Mimo to Sobór Watykański I przyjął dwie ważne konstytucje dogmatyczne: "Pastor aeternus" o nieomylności papieża i "De fide catholica" o relacji między wiarą i nauką. O soborze rozmawiają prof. Marek Kornat i dr Stanisław Królak. 07:35 FLESZ HISTORII - ODC. 684 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 08:00 STULECIE WINNYCH S.III - ODC. 27 (S. III, ODC. 1) Serial historyczny, obyczajowy TVP, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Śliskowski Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Barbara Wypych, Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Weronika Humaj, Lesław Żurek, Patryk Szwichtenberg, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Kamila Bujalska, Sonia Mietielica, Bartłomiej Kotschedoff, Bruno Campbell Winni szykują się na wielkie rodzinne wydarzenie jakim będzie ślub Stanisława i Andzi. Nieoczekiwanie Andzia stawia poważne ultimatum. Po czterech latach pobytu w więzieniu, na wolność wychodzi Michał. Przed więzieniem czeka na niego stęskniona Ania. Czy Michał odnajdzie się w nowej rzeczywistości? Po śmierci Stalina, w Polsce nastaje odwilż. Gomułka przemawia w Warszawie i porywa tłumy. Wszyscy mają nadzieję na zelżenie reżimu i powrót do życia w choćby umiarkowanej wolności. Ania, Mania i Ryszard są świadkami tego wystąpienia. Tymczasem życie na wsi płynie własnym rytmem. Ewa, Kasia i Basia, dorastające córki Ani i Mani, rywalizują o względy Benka, przystojnego syna Andzi. 08:45 GIGANCI NAUKI - IGNACY MOŚCICKI Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 2021 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Kto jest twórcą terminu witamina? Dlaczego każdy ma przy sobie monokryształ stworzony metodą Czochralskiego? Kto był nazywany Edisonem metalurgii? Wynalazek którego z gigantów nauki był umieszczony na wieży Eiffla? Do czego wykorzystywany był polon? Kto opracował oznaczenia grup krwi? Jak nazywał się twórca pierwszej skutecznej szczepionki na tyfus? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziemy w minicyklu "Giganci nauki". Są wśród nich polscy odkrywcy, wynalazcy, konstruktorzy i projektanci. Przedstawimy ich największe osiągnięcia, wyjaśniając równocześnie wagę poszczególnych innowacji oraz ich wykorzystanie. Zaproponowane postacie to przedstawiciele nauk medycznych, fizyki, chemii oraz matematyki. 09:15 HISTORIA POLSKI - NIEPOKONANY. OPOWIEŚĆ O GENERALE STANISŁAWIE MACZKU Dokument fabularyzowany, 60 min, Polska, 2019 Reżyseria: Rafał Geremek Scenariusz: Rafał Geremek Lektor: Robert Samot, Michał Skolmowski, Mariusz Bartusiak Wykonawcy: Redbad Klynstra - Komarnicki, Emilia Klynstra - Komarnicka, Arkadiusz Głogowski, Wiesław Machnicki Zdjęcia: Michał Jarosiński, Piotr Racinowski Dokument fabularyzowany o życiu generała Stanisława Maczka. Film pokazuje jego całą wojenną drogę - od służby w armii austro - węgierskiej, poprzez walki z Ukraińcami i bolszewikami, udział w kampanii wrześniowej i obronie Francji w 1940 roku, aż do utworzenia 1. Dywizji Pancernej, która biła się we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech w latach 1944 - 1945. W filmie pokazane są również powojenne losy generała Maczka, który został zmuszony do pozostania na emigracji. 10:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - MOŁOTOW Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Wydanie poświęcone ministrowi spraw zagranicznych ZSRR Wiaczesławowi Mołotowowi i dyplomacji radzieckiej. Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe. 10:50 ZAPOMNIANE SZLAKI PIELGRZYMKOWE EUROPY - ODC. 2. DROGA DO MONT - SAINT - MICHEL (ODC. 2. FRANCE: THE MONT - SAINT - MICHEL WAY) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy/Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Mareike Mueller Scenariusz: Mareike Mueller Seria przybliża trasy trzech dawnych zapomnianych szlaków pielgrzymkowych prowadzących przez cztery kraje europejskie. Podąża śladami zwycięzców, trasami, które Napoleon i Rzymianie przemierzali przez imponujące Alpy Szwajcarskie, przez tereny wiejskie Włoch w kierunku Watykanu na Via Francigena. Wędrujemy romantycznymi ogrodami, podziwiając krajobrazy południowej Anglii szlakiem pielgrzymim i odkrywając Boski szlak Mont - Saint - Michel w Normandii. 11:45 WOJOWNICY CZASU - BURZA NAD BUGIEM, CZYLI LUBELSZCZYZNA 1944 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan Latem 1944 roku wynik II wojny światowej wydawał się przesądzony. Siły niemieckiego Wehrmachtu cofały się na zachód przed Rosjanami, którzy wkroczyli na ziemie polskie. Rozpoczęta w czerwcu operacja "Bagration" Niemcom miała przynieść sromotną klęskę. Częścią tej ofensywy była operacja brzesko - lubelska, w której niepoślednią, choć tragiczną rolę odegrali Polacy... 12:15 WOJNA DOMOWA - ODC. 3/15 - WYWIADÓWKA Serial komediowy TVP, 28 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Jarema Stępowski, Wojciech Siemion, Wiesław Michnikowski Pani Irena w zastępstwie chorej matki Pawła idzie na wywiadówkę. W szkolnej ławie spostrzega swoją sympatię z lat młodości. Po zebraniu oboje wybierają się do kawiarni odświeżyć wspomnienia. Przy winie znajomy pomaga pani Irenie obliczyć, jak procentowo wyglądają stopnie Pawła. 12:50 WOJNA DOMOWA - ODC. 4/15 - PIERWSZY DZIEŃ Serial komediowy TVP, 29 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Jarema Stępowski, Anna Jaraczówna W mieszkaniu pani Ireny i jej męża pojawia się Anula. W związku z rozwodem rodziców siostrzenica pani domu zatrzyma się tutaj na dłuższy czas i będzie chodziła do tej samej szkoły, co Paweł. Chłopak jest mile zaskoczony tą wiadomością, z przyjemnością nawiązuje znajomość z nową, atrakcyjną koleżanką. 13:25 WIELKIE RZEKI ŚWIATA - CZ. 3 MISSISIPI (EARTH’S GREAT RIVERS. MISSISSIPPI) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Flowers Trzyczęściowy serial dokumentalny BBC Studios o trzech największych rzekach na świecie: Amazonce, Nilu i Missisipi. Niezwykła i pełna emocji podróż po dzikim świecie rzek, z których każda jest osobnym ekosystemem. Z użyciem nowoczesnych technologii filmowania autorzy pokazują te rzeki z lotu ptaka i z niewidzianymi dotąd szczegółami. Śledzą te wodne arterie od ich źródeł aż po ujścia. Cudowne laguny Amazonki, niesamowitych rozmiarów węgorze, afrykańscy mieszkańcy Nilu, niespodzianki pięknej Missisipi. Potężna, mulista Missisipi. Serce i dusza amerykańskiego Południa. Źródło natchnienia wielu pokoleń pisarzy i muzyków. Jednak tak naprawdę to zaledwie ostatni fragment wielkiego systemu rzecznego. Dorzecze Missisipi obejmuje olbrzymią sieć dróg wodnych, która docierając do kilku stanów, zbiera wodę z niemal połowy obszaru Stanów Zjednoczonych. Początkowo jako górskie strumienie, z czasem kręte dopływy leniwie przemierzają otwartą prerię. Setki rzek scalają się w jedną, łącząc ze sobą zwierzęta i ludzi na przestrzeni tysięcy kilometrów. Nic tak nie zespala Stanów Zjednoczonych Ameryki jak rzeka Missisipi. Większość jej wód pochodzi z pasa o szerokości dwóch i pół tysiąca kilometrów, który biegnie przez północ Stanów Zjednoczonych i graniczy z górami. Najdłuższy dopływ Missisipi ma źródło na północnym zachodzie, pośród wysokich Gór Skalistych w stanie Wyoming, ponad pięć i pół tysiąca kilometrów w górę rzeki. W tej krainie zima trwa pięć miesięcy. W ostatnim fragmencie biegu Missisipi ludzie poświęcają miliony dolarów, by odtworzyć to, co niegdyś zachodziło naturalnie. W całym dorzeczu Missisipi zwierzęta zawdzięczają przetrwanie naturalnym zasobom rzeki. Przez wiele lat ludzie wykorzystywali jej wielkie możliwości, by łączyć i wzbogacać Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. Missisipi, olbrzymia, mętna rzeka zawsze była potężnym nieposkromionym żywiołem. I wciąż pozostaje siłą napędową Ameryki. 14:25 OPUSZCZONE MIEJSCA - ODC. 1 AMERICAN DREAM (FORSAKEN PLACES - GEHEIME WELTEN / AMERICAN DREAM) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 W tej 4 - odcinkowej serii zbudowane ze stali, zalane betonem lub wydobyte spod ziemi pomniki przełomowych momentów historii ożywają na nowo. Swoje osobiste wspomnienia o tych zapomnianych, ale często niedostępnych i groźnych miejscach przywołują związani z nimi świadkowie. Opowiadają o klęskach żywiołowych, wojnach lub wielkich katastrofach, które odcisnęły piętno na tych zabytkach, a także na ludziach mieszkających czy pracujących w ich pobliżu. W czterech odcinkach widzowie poznają dwanaście takich "zaginionych miejsc" - to bazy wojskowe, pokazowe budynki epoki, turystyczne raje i szpitale. 15:25 KORONA KRÓLÓW - ODC 102 Telenowela historyczna TVP, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jerzy Krysiak, Piotr Fiedziukiewicz, Wociech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Konrad Sobieszczański, Monika Zięba - Rybowska Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Marta Wiśniewska, Sławomir Orzechowski, Piotr Gawron - Jedlikowski, Agnieszka Mandat, Wiktoria Wolańska, Paulina Lasota, Tomasz Ciachorowski, Gabriela Chojecka, Krzysztof Grabowski, Tomasz Miechowicki, Paweł Kleszcz, Maksymilian Michasiów, Witold Wieliński Odc. 102 Kazimierza odwiedza Eberhard Muelheim, reprezentujący radę miasta Wrocławia. Prosi o zwolnienie kupców wrocławskich z wydłużonego prawa składu w Krakowie. Król zdecydowanie odmawia. Dlaczego? Bolko sprowadza Guncela, który w tajemnicy ruszył porwać Henryka Żagańskiego. Książę jest wściekły z powodu jego lekkomyślności. Agnieszka liczy, że rycerz zostanie surowo ukarany. Zrezygnowany Niemierza niespodziewanie odzyskuje nadzieję na odnalezienie swojej córki. 15:55 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - GOSTYŃ Reportaż, 8 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski W kolejnym odcinku cyklu Pomniki Historii odwiedzimy Gostyń. Ta niewielka miejscowość znajduje się 70 kilometrów od Poznania, 37 km od Jarocina, 34 km od Leszna i 100 km od Wrocławia. Na wzniesieniu zwanym Świętą Górą położony jest zespół kościelno - klasztorny Filipinów. Jego główna część to kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Filipa Neri zbudowany na wzór weneckiej bazyliki Santa Maria della Salute w Wenecji. Świątynie zaprojektował Baltazar Longhena, a ufundowała ją rodzina Konarzewskich. Ten Pomnik Historii to największe sanktuarium Maryjne w Wielkopolsce. W rozmowie z księdzem Markiem Dudkiem, przełożonym kongregacji Oratorium św. Filipa Neri dowiemy się dlaczego świątynia powstała właśnie tutaj, skąd się wzięli Filipini oraz świadkiem jakich ciekawych wydarzeń była Święta Góra. Z kolei Wojciech Czeplik, skrzypek, członek Kapeli Świętogórskiej opowie nam co szczególnie cennego znajduje się w archiwach klasztornych, kim był Józef Zajdler i dlaczego uważano go za polskiego Mozarta. Zwiedzimy wnętrze świątyni, zajrzymy do zakrystii, przyjrzymy się bliżej niezwykłym freskom pod kopułą i odwiedzimy podziemia bazyliki. Przewodnikiem po tym miejscu będzie Krzysztof Grzybowski. 16:05 SENSACJE XX WIEKU - TUNELE WOJNY, CZ. 1 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1998 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański W czasie wojny wietnamskiej w rejonie Sajgonu partyzanci wybudowali gigantyczny system podziemnych tuneli o łącznej długości ponad 200 km. Umieścili tam szpitale, warsztaty, bunkry, magazyny. Dzięki podziemnemu miastu, rozciągającemu się pod amerykańską bazą w Cu Shi, mogli walczyć i regenerować swoje siły. Program przedstawia sposób budowy podziemnych tuneli i prowadzenia walki. 16:40 SENSACJE XX WIEKU - TUNELE WOJNY, CZ. 2 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1998 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Stany Zjednoczone, mimo zaangażowania ogromnie wielu środków, nie zdołały wygrać wojny w Wietnamie. Dlaczego tak było? W czasie wielkiej operacji "Imadło" w 1966 roku żołnierze amerykańscy odnaleźli tajemnicze podziemia. Jeszcze nie wiedzieli, jak ogromną rolę tunele odegrają w tej wojnie. Szybko przekonali się, że nie są to podziemne schrony, lecz bardzo rozbudowany system tuneli, ciągnący się przez setki kilometrów. Program przedstawia sposób budowy i użytkowania podziemnych tuneli i pomieszczeń, które chroniąc partyzantów, umożliwiały im jednocześnie prowadzenie bardzo skutecznych działań. 17:15 HISTORIA POLSKI - POLSKIE LATO, WĘGIERSKA JESIEŃ Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2006 Reżyseria: Zofia Kunert Scenariusz: Zofia Kunert Jesień 1956 roku to okres, w którym pragnienie wolności znalazło swój zewnętrzny wyraz jednocześnie w Polsce i na Węgrzech, czyli w krajach, gdzie już wcześniej rozwijał się najsilniej opór przeciw komunistycznej dyktaturze. 23 października 1956 roku w Budapeszcie, pod pomnikiem Józefa Bema, odbyła się ogromna manifestacja, której uczestnicy poparli zmiany zachodzące po Czerwcu '56 w Polsce i zaczęli żądać "węgierskiej drogi do socjalizmu". Był to początek rewolucji węgierskiej. Film Zofii Kunert przypomina dramatyczne losy powstania na Węgrzech w 1956 roku, krwawo stłumionego przez wojska radzieckie. Prezentuje także postawę polskiego społeczeństwa, które spontanicznie udzielało Węgrom wszechstronnej pomocy. 27 października 1956 roku poleciał do Budapesztu pierwszy samolot z darami, przede wszystkim z krwią dla rannych. Transportowi temu towarzyszyła grupa literatów i dziennikarzy. Autorka dotarła do jednego z nich, Zygmunta Rzeżuchowskiego, którego barwne wspomnienia są niewątpliwie dużym walorem filmu. O swym udziale w walkach na ulicach Budapesztu opowiadają m.in. Maria Wittner, Tibor Pakh, Akos Engelmayer, Peter Palloi, zaś stosunek Polaków do powstania węgierskiego omawiają m.in.: Maksymilian Respondek z PCK, Franciszek Starowieyski, Urszula Kozioł, Anna Retmaniak, Jerzy Bajszczak, Jerzy Jaworski i inni. 18:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 340 SIŁA LOKALNEJ PAMIĘCI Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Było nie minęło" to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. 17 kwietnia 1794 roku to Wielki Czwartek. Dla rozdartej przez zaborców Polski podwójnie wielki. Insurekcja rozpoczęta słynną przysięgą złożoną narodowi przez Tadeusza Kościuszkę pędzi przez kraj. Powstają coraz to nowe grupy spiskowe. Najpierw wybucha Warszawa, chwilę potem w Kobyłce pod Warszawą dochodzi do starcia polskich rzemieślników z Kozakami. Bitwa pod Kobyłką to wydarzenie mało znane. Dziś w prawdopodobnym miejscu tej bitwy autorzy cyklu poszukają miejsca spoczynku bohaterów tych wydarzeń. 18:50 STULECIE WINNYCH S.III - ODC. 28 (S. III, ODC. 2) Serial historyczny, obyczajowy TVP 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Katarzyna Terechowicz, Ilona Łepkowska, Małgorzata Retei Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Barbara Wypych, Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Weronika Humaj, Lesław Żurek, Patryk Szwichtenberg, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Mateusz Janicki, Kamila Bujalska, Sonia Mietielica, Bartłomiej Kotschedoff Rodzinny dom Winnych zostaje strawiony przez pożar. Michał junior nie może się pogodzić z tym, że musi zaczynać grę na skrzypcach od nowa. Nieoczekiwanie do Brwinowa powraca Jasiek i obejmuje ważne stanowisko w PGR - ze, stworzonym w pałacu Wieruszów. Poznaje Lottę, Niemkę, która została po wojnie na terenach Polski. Nawiązuje się między nimi ciche porozumienie. Władek, mimo starszego wieku, jako zagorzały przeciwnik komunistycznej rzeczywistości odmawia jakiejkolwiek pomocy ze strony swojego syna przy uprawie pól. Kazia znowu jest rozdarta między miłością do syna i męża. Z więzienia wychodzi Kazimierz i po raz kolejny staje rodzinie Winnych na drodze do szczęścia i spokoju. Córki Ani i Mani szykują się do egzaminów na studia. Ku uciesze rodziny Ewa i Basia zdają na medycynę. Kasia oświadcza, że postanowiła zostać aktorką. 19:40 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - KOTLINA JELENIOGÓRSKA Reportaż, 8 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski Kotlina Jeleniogórska często nazywana jest śląskim Elizjum od mitologicznej krainy wiecznej szczęśliwości i wiecznej wiosny. To pamiątka po czasach, gdy na odpoczynek zjeżdżały tu najdostojniejsze pruskie rody. Pozostało po nich kilkadziesiąt niezwykłych kompleksów pałacowo-parkowych, które dziś są unikatem na skalę europejską. Na zaledwie 100 kilometrach kwadratowych podziwiać można aż 30 zabytkowych rezydencji. Jedenaście pałaców wpisano na prestiżową listę Pomników Historii. W Dolinie Pałaców i Ogrodów odnajdziemy praktycznie wszystkie style architektoniczne od gotyckich zamków z wieżami obronnymi, renesansowych dworów i klasycystycznych rezydencji, po barokowe pałace. To, co je łączy, to rozległe parki i widok na Śnieżkę - górę w tamtym czasie uznawaną za magiczną. Po latach zapomnienia i zaniedbań, dzięki pracom konserwatorskim, rezydencje w dużej mierze odnowiono i udostępniono turystom. Dziś mieszczą się w nich hotele, szkoły, siedziba fundacji, muzeum i galeria sztuki. 20:00 HISTORIA BRONI - BROŃ MIOTAJĄCA. ODC. 1/10 (HISTORY OF WEAPONS) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 "Historia broni" to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny, przybliżający historię różnych rodzajów broni, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu oręża a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. 21:00 ZAĆMA Dramat, 109 min, Polska, 2016 Reżyseria: Ryszard Bugajski Scenariusz: Ryszard Bugajski Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Aktorzy: Maria Mamona, Małgorzata Zajączkowska, Marek Kalita, Janusz Gajos, Marcin Kwaśny, Sławomir Orzechowski, Kazimierz Kaczor, Bartosz Porczyk Film ten oparty na faktach - pokaże pewien nieznany epizod z życia stalinowskiej zbrodniarki pułkownik Julii Brystigerowej. W latach 1945 - 1956 była ona dyrektorem Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego nadzorując m. in. sprawy religii i kleru. Nazywano ją Krwawą Luną, gdyż w czasie przesłuchań pastwiła się nad aresztowanymi z niebywałym okrucieństwem. W roku 1956, po rozwiązaniu Ministerstwa Bezpieczeństwa, przeniesiono ją na emeryturę. Duchowa przemiana tej kobiety, długi i trudny proces odchodzenia od ideologii komunistycznej i stopniowe zbliżanie się do Boga, jest właśnie tematem "Zaćmy". 23:00 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA BUNKRA HITLERA Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Glacel Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Krzysztof Dracz, Janusz Bukowski, Beata Kawka, Agata Buzek, Antoni Ostrouch, Henryk Sobiechart, Paweł Sanakiewicz, Sławomir Holland Stało się to bez mała 60 lat temu, a zeznania świadków, protokoły sekcji zwłok, wyjaśnienia śledczych odtajnione ostatnio dowodzą, że przez dziesiątki lat byliśmy oszukiwani. Wierzyliśmy w sprytnie spreparowaną wersję śmierci Adolfa Hitlera i Ewy Braun. Dzisiaj znamy już pytania, które należało zadać, aby sprawę tę wyjaśnić do końca. Kluczem do rozwiązania tej zagadki sprzed 60 lat jest los Ewy Braun. 00:10 PLATERÓWKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Maciej Kieres Scenariusz: Daniel Jasiński Zdjęcia: Marcin Grobelny, Piotr Marcjasz, Artur Stroiński, Jerzy Szota, Miłosz Mickiewicz Film opowiada o losach młodych Polek, które po wybuchu II wojny światowej, w wieku kilkunastu lat, zostały wywiezione przez NKWD ze wschodniej Polski w głąb ZSRR. Pracując katorżniczo chciały wrócić do Polski. Zrobiły to, przyłączając się do formowanego pod kuratelą Stalina Wojska Polskiego. Jako żołnierki 1. Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater ruszyły na Zachód, walcząc z niemieckim okupantem, własnym strachem i kpinami kolegów żołnierzy. Młode żołnierki bohatersko walczyły o powrót do Polski, do swoich domów na wschodzie II Rzeczpospolitej. Po ustaleniach w Jałcie ten powrót okazał się jednak niemożliwy. Żołnierki często musiały osiąść na terenach znienawidzonego, niemieckiego wroga, na Ziemiach Odzyskanych i tam stworzyć swój nowy dom, nową Polskę. 1. Samodzielny Batalion Kobiecy im. Emilii Plater był wyjątkową jednostką w historii polskiej armii, a celem filmu ma być oddanie hołdu kobietom walczącym o Polskę. Platerówki, występujące w filmie: Helena Jabłońska, z domu Figura, Anna Lewkowska, z domu Figura, Wiktoria Leoniarek z domu Krzywoń, Maria Starczewska, z domu Kamińska. Film przybliża dramatyczne losy kobiet i ich rodzin po zajęciu Kresów przez Armię Czerwoną: wstąpienie do armii i chęć walki o Polskę, udział w boju (od rzeki Oki do Warszawy), a potem zakończenie wojny. Było ono dla tych kobiet często gorzkie, bo walcząc o Polskę, walczyły o domy na wschodnich terenach II Rzeczpospolitej, które musiały opuścić i do których nie było już powrotu. Powrót do powojennej Polski oznaczał już powrót do Polski po Jałcie, w której ziemie zachodnie przypominały o niemieckiej kulturze, przypominały znienawidzonego wroga. W filmie pokazano również skomplikowane położenie tych kobiet w ogólnej polityce aliantów walczących z III Rzeszą. Żołnierki były prostymi dziewczynami chłopkami, szlachciankami, wyrwanymi brutalnie z własnych domów przez Armię Czerwoną. W tych przedwojennych domach pielęgnowano patriotyczne i religijne wartości. Problem walki z faszystowskimi Niemcami, u boku wcześniejszych katów - Sowietów - był dla nich szczególnie bolesny i miał wymiar tragiczny. 01:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NA PANCERNYM SZLAKU ODC. 265 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 01:55 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PODWODNA WOJNA CZ 1 Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Bogusław Wołoszański przedstawia przebieg działań wojennych prowadzonych przez niemieckie okrety podwodne u - booty. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe.