TVP Historia                    Sobota, 04.01.2025

07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 4 STYCZNIA

Felieton, 2 min, Polska, 2005
Autor: Janusz Weychert

1809 - urodził się Louis Braille, twórca alfabetu dla ociemniałych; 
1928 - urodził się Jan Lenica; 
1960 - w wypadku samochodowym zginął Albert Camus; 
1983 - władze PRL usunęły z dyrektorskich stanowisk w teatrach 
Adama Hanuszkiewicza i Gustawa Holoubka;



07:10 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 216 (SEZON 2 ODC. 91)

Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024
Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz
Scenariusz: Katarzyna Terechowicz-Cesarz, Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak
Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Mateusz Weber, Michał Chruściel, Aleksandra Radwan, Adrian Budakov, Klara Williams, Pavel Kryksunou, Malwina Dubowska, Adam Zdrójkowski, Radosław Jamroż, Tomasz Lipiński, Sebastian 
Magdziński, Przemysław Stippa, Bartosz Obuchowicz

Uwięzieni. Jesień 1433. Spytek (Adam Rosa), księżna Anna (Weronika Malik) i malutki Korygiełło, w drodze do Krakowa, omal nie wpadają w ręce bojarów. Z opresji ratuje ich guślarz Krywe (Lech Dyblik). Na wieść o zaginięciu Anny, Świdrygiełło (Michał Chruściel) szaleje i przysięga zemstę. Na Wawel przybywa zdetronizowany mołdawski hospodar Eliasz (Adrian Budakov) z żoną Marią (Olga Rayska). Jagiełło (Sebastian Skoczeń) nazywa Eliasza zdrajcą i zamyka ich w areszcie domowym. Zofia (Maria Pawłowska) nie wie, że Eliasz znęca się nad swoją żoną. Na królewski zamek, po raz kolejny, przybywa także Petra, szpieg Luksemburczyka. Hynek (Jakub Zdrójkowski) znów podszywa się pod Gromka (Adam Zdrójkowski) na randce z Jagną (Malwina Dubowska). Tym razem Jagna odkrywa podstęp.



07:45 FLESZ HISTORII - ODC. 693

Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2025

Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce.



08:05 HISTORIA KUCHNI POLSKIEJ - CHRZEST. WINO, OLIWA I POST

Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022
Reżyseria: Tomasz Rostworowski, Mirosław Bork
Scenariusz: Mirosław Bork, Tomasz Rostworowski

W studiu kulinarnym Historii Kuchni Polskiej, prof. Jarosław Dumanowski i kucharz rekonstruktor Maciej Nowicki, sięgają po receptury z najstarszych zbiorów przepisów kulinarnych.



09:00 CZARNE CHMURY - ODC. 7/10 - PANTOMIMA

Serial TVP, 50 min, Polska, 1973
Reżyseria: Andrzej Konic
Scenariusz: Ryszard Pietruski
Zdjęcia: Antoni Wójtowicz
Muzyka: Waldemar Kazanecki
Aktorzy: Leonard Pietraszak, Stanisław Niwiński, Ryszard Pietruski, Janusz Zakrzeński, Edmund Fetting

Kostiumowy serial przygodowy, dla wszystkich, którzy lubią filmy "płaszcza i szpady" i interesują się historią. Serial ukazuje dramatyczną walkę o utrzymanie Prus Książęcych przy Polsce w drugiej połowie XVII wieku. Ziemie te pozostawały w lennej zależności od Rzeczypospolitej od 1525 r. , kiedy to Albrecht Hohenzollern sekularyzował państwo zakonne i złożył w Krakowie hołd królowi polskiemu. W XVII wieku na mocy traktatów welawsko - bydgoskich przypadły elektorowi brandenburskiemu. Osnową scenariusza serialu stały się burzliwe dzieje pułkownika Ludwika Kalkstein - Stolińskiego, który stanął na czele opozycji przeciwko elektorowi Fryderykowi Wilhelmowi. 
Odc. 7: Straż marszałkowska wydaje Dowgirda, ale pod bramą zbiera się szlachta pod przywództwem Kacpra. Przybywa także Sobieski i nakazuje natychmiast uwolnić pułkownika. Von Hollstein nie może pogodzić się z tą porażką i knuje intrygę. Wykorzystując miłość pułkownika do Anny i nadopiekuńczość jej kuzyna, Andrzeja, doprowadza do pojedynku obu szlachciców. Zawiadomiona o wszystkim straż marszałkowska znajduje na miejscu tylko zakrwawioną pelerynę. Wszyscy sądzą, że Dowgird zabił Andrzeja. Grozi mu za to kara śmierci. Dopiero Kacper w rozmowie z Sobieskim wyjawia całą prawdę: kuzyn Anny żyje, a zranił go człowiek wynajęty przez elektorskich urzędników. Von Hollstein sądzi, że schwytanie Dowgirda jest już tylko kwestią czasu. Nieoczekiwanie wraz z margrabią i namiestnikiem elektora otrzymuje zaproszenie na przyjęcie do pałacu hetmana. Tam wędrowni komedianci odgrywają pantomimiczną scenę prawdziwej wersji pojedynku.



10:00 W KOTLE HISTORII - PIENIĄDZ KRĘCI ZIEMIĄ. KOPERNIK I EKONOMIA

Magazyn, 25 min, Polska, 2023
Reżyseria: Jerzy Grabowski
Scenariusz: Łukasz Modelski
Prowadzący: Łukasz Modelski

21 marca 1522 roku Mikołaj Kopernik na Sejmiku Generalnym Prus Królewskich wygłosił traktat o monecie. Chodziło o unifikację systemu monetarnego Prus Królewskich i Korony. Przy okazji najsłynniejszy polski ekonomista stworzył jedno z praw do dziś obowiązujących w tej dziedzinie nauki. Kuchnia kujawska i krzyżacka.



10:35 CZTERY STRONY ŚWIATA - KOSTARYKA. W POSZUKIWANIU EDENU. ODC. 4
(LANDS OF THE EARTH)

Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2022
Lektor: Maciej Guzowski

Dziś zwiedzanie świata nie jest już tak odkrywcze jak dawniej. Niewiele jest bowiem zakątków naszej planety, które pozostają nieznane. Autorzy serii z wielką pasją i ciekawością eksplorują miejsca spoza utartych szlaków, małe wioski, których piękno do tej pory nie zostało odkryte. Docierają do nich pieszo, pociągiem lub łodzią i niezwykle uważnie przyglądają się temu, co napotkali.



11:35 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 4 VALLE VERZASCA
(UNTAMED SWITZERLAND 04. THE VALLE VERZASCA / WILDE SCHWEIZ 04. DAS VERZASCATAL)

Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017
Reżyseria: Anne Wigger

Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku czwartym - Valle Verzasca. Dolina Verzasca znajduje się w regionie Locarno, w kantonie Ticino, w Szwajcarii. Obejmuje gminy: Mergoscia, Vogorno, Corippo, Lavertezzo, Brione, Gerra, Frasco i Sonogno.



12:35 PIĘKNO UTRACONE

Reportaż, 29 min, Polska, 2024
Scenariusz: Marcin Bradke

Opowieść o uszkodzonych i bezpowrotnie zniszczonych w wyniku powodzi obiektach architektonicznych i dziełach sztuki, zarówno sakralnych, jak i tych o charakterze świeckim. Terenem realizacji obrazu jest ziemia kłodzka. Odwiedzimy Kłodzko, w którym pokażemy zdewastowane stare miasto, zabytkowe kamieniczki oraz kościół i klasztor franciszkanów, dotknięty po raz czwarty w swej historii powodzią. Będziemy w Lądku Zdroju, który bodaj najbardziej ucierpiał - do rangi symbolu urasta tu późnogotycki most z figurą św. Jana Nepomucena dosłownie zniesiony przez wody Białej Lądeckiej. Pokażemy zniszczenia substancji zabytkowej w Bystrzycy Kłodzkiej i Stroniu Śląskim. Wykorzystamy również reporterskie materiały z powodzi, a także archiwalia, ukazujące wspomniane miasta przed zniszczeniem i - na przykład - fragmenty realizowanych tam przed laty dokumentów. W filmie wystąpią historycy, przewodnicy, w niektórych przypadkach włodarze miast, jak choćby Tomasz Nowicki - burmistrz Lądka, który jest z wykształcenia historykiem sztuki. Historykiem sztuki jest także narrator filmu, Juliusz Woźny, nota bene - choć wrocławianin - to pochodzący ze zniszczonego Domaszkowa, nieopodal Kłodzka.



13:10 WOJOWNICY CZASU - LEGIONOWE TERMOPILE, CZYLI KRZYWOPŁOTY 1914

Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024
Reżyseria: Grzegorz Gajewski
Scenariusz: Grzegorz Gajewski
Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski
Muzyka: Krzysztof Ridan

Cykl Wojownicy czasu prezentuje historię i tradycję polskich formacji wojskowych. Kolejne odcinki opowiadają o wyjątkowych ludziach, zapomnianych bitwach i przedmiotach. Program jest zrealizowany we współpracy z pasjonatami historii, którzy możliwie wiernie i widowiskowo starają się ją odtworzyć.



13:55 TRĘDOWATA

Melodramat, 91 min, Polska, 1976
Reżyseria: Jerzy Hoffman
Scenariusz: Stanisław Dygat
Zdjęcia: Stanisław Loth
Muzyka: Wojciech Kilar, Piotr Marczewski
Aktorzy: Elżbieta Starostecka, Leszek Teleszyński, Jadwiga Barańska, Czesław Wołłejko, Lucyna Brusikiewicz, Irena Malkiewicz, Anna Dymna, Gabriela Kownacka, Mariusz Dmochowski, Piotr Fronczewski, Zbigniew Józefowicz, Janusz Bylczyński, Barbara Drapińska, Aleksander Gąssowski, Wiesława Kwaśniewska

Trzecia ekranizacja wydanej w 1908 r. powieści Heleny Mniszkówny (do 1939 r. książka była wznawiana przeszło 20 razy). Tytuł "Trędowata" stał się w powszechnej świadomości symbolem kiczu, hasłem wywołującym charakterystyczne reakcje - miażdżące opinie krytyków i aplauz tzw. szerokiej publiczności. Z takim przyjęciem spotkały się obie przedwojenne adaptacje filmowe - niema z 1920 r. , w reżyserii Edwarda Puchalskiego i Józefa Węgrzyna, z Jadwigą Smosarską i Bolesławem Mierzejewskim, oraz dźwiękowa z 1936 r. , w reżyserii Juliusza Gardana, z Elżbietą Barszczewską i Franciszkiem Brodniewiczem w rolach nieszczęśliwych kochanków. Po wojnie powieść Mniszkówny, długo niewydawana, staje się mitem, na czarnym rynku za odbitki maszynopisowe płacono horrendalne sumy. Gdy wreszcie książkę w 1973 r. wznowiono, zniknęła z księgarni błyskawicznie, a jej adaptacje sceniczne zaczęły ratować budżet teatrów, które zdecydowały się wprowadzić na afisz tytuł niezawodnie przyciągający masową publiczność. Wreszcie z fenomenem "Trędowatej" zmierzył się twórca "Potopu". Już w czasie realizacji Jerzy Hoffman podkreślał, że nie chce robić pastiszu ani parodii, tylko zwyczajny melodramat, film całkiem serio o nieszczęśliwej miłości. Wykreślił z tekstu wiele wątków ubocznych, zredukował do minimum egzotyczną otoczkę "z życia wyższych sfer". Zrealizował kulturalny film w stylu retro, z pięknymi zdjęciami Stanisława Lotha (wnętrza pałacu w Łańcucie, powozy, parki i ogrody, m.in. w Książu) i dobrą muzyką Wojciecha Kilara. W pierwszoplanowych rolach wystąpili Elżbieta Starostecka (piękna, wrażliwa Stefcia Rudecka), Leszek Teleszyński (zabójczo przystojny ordynat Waldemar Michorowski), Czesław Wołłejko (bardzo prawdziwy w roli starego ordynata), Jadwiga Barańska (trochę z przymrużeniem oka zagrana baronowa Elzonowska), Irena Malkiewicz (godna księżna Podhorecka; w "Trędowatej" z 1936 r. debiutowała rolą Melanii). 
Ordynat Michorowski poznaje guwernantkę swej kuzynki Luci. Zakochuje się w pannie Stefanii Rudeckiej, zdobywa jej wzajemność. Ich miłość bulwersuje arystokratyczne środowisko. Szlachetnie urodzone damy i wykwintni panowie podczas balu jednoznacznie dają odczuć ubogiej dziewczynie, że wśród nich zawsze będzie trędowata, a jej małżeństwo z panem na Głębowiczach byłoby niewybaczalnym mezaliansem. Zrozpaczona Stefcia biegnie w strugach ulewnego deszczu przez park. Wkrótce spełni się to, co jej przeznaczone.



15:30 PODRÓŻNIK. JAN POTOCKI, WIELKI NIEZNANY

Film dokumentalny, 103 min, Polska, 2023
Reżyseria: Maria Guzy
Scenariusz: Maria Guzy
Zdjęcia: Krzysztof Kalisz, Jeremi Grzywa
Lektor: Jacek Romanowski
Aktorzy: Grzegorz Mielczarek, Oskar Hamerski, Grzegorz Mielczarek, Bolesław Brzozowski, Andrzej Deskur

Film opowiada o Janie Potockim - literacie, podróżniku, polityku, badaczu. Choć dziś znany jest głównie jako pisarz - autor "Rękopisu znalezionego w Saragossie" - Jan Potocki był przede wszystkim podróżnikiem i pierwszym Polakiem, który z absolutnie niezwykłą pasją chciał poznać, a potem opisać cały świat. Gdyby nie podróże, nie napisałby "Rękopisu...", nie prowadził badań, nie został politykiem. Stąd świat, przez który podążał, będzie się przewijał przez cały film. Niestety z oczywistych powodów twórcom nie udało się pojechać z kamerą do wszystkich miejsc, w których był (poświęcił na to ponad 30 lat), ale przybliżyli je w najróżniejszy sposób. Pomogło w tym malarstwo - nie było wówczas fotografii i to ono opisywało, utrwalało świat. Oblicza miast, wojny, bitwy, sposoby spędzania czasu poznamy z obrazów, pomocne będą także rysunki i szkice, w tym te przywożone na pamiątkach z podróży (np. porcelanie z Chin). Potocki sam rysował i w ten sposób zachowywał to co zobaczył, niestety niewiele tych rysunków się zachowało. Ale na wzór tych zachowanych grafik kilka z nich spróbuje odtworzyć, a w filmie pokazano ten proces twórczy. Jan Potocki, znany przede wszystkim jako autor niezwykłej powieści "Rękopis znaleziony w Saragossie", ewentualnie również jako podróżnik, odnosił duże sukcesy również na wielu innych polach. Był wybitnym erudytą, realizującym własne projekty badawcze wielu nauk: etnologii, geologii, antropologii, historii i archeologii. To pierwszy archeolog polski, badacz starożytności słowiańskich, inżynier, pierwszy polski aeronauta, kawaler maltański odznaczony Krzyżem Devotionis. Działał także w polityce, publicystyce i na niwie wydawniczej. Jego samobójcza śmierć stała się dopełnieniem barwnego życia i wpisała w oryginalny charakter jego dorobku literackiego. Film pokazuje tę interdyscyplinarność i stara się zobrazować ową wszechstronność bohatera, ale także przybliżyć jego niezwykle ciekawe, choć dość tragiczne życie. Zdjęcia realizowane są w wielu wnętrzach naturalnych jak np. Zamek Królewski w Warszawie, Wilanów, Zamek w Łańcucie, ale też w zabytkach i plenerach Szwajcarii, Hiszpanii, Maroka, Turcji. Ponadto w zainscenizowanych scenach cytowane są słowa bohatera i innych postaci z jego epoki. W postać Potockiego wcielił się Oskar Hamerski, aktor Teatru Narodowego w Warszawie, a narratorem filmu jest Grzegorz Mielczarek, aktor Narodowego Starego Teatru w Krakowie.



17:20 NAJMNIEJSZE KRAJE EUROPY - ODC. 1 ANDORA - MAŁY WIELKI KRAJ
(MICROSTAATEN EP. 1 ANDORRA - KLEINES LAND GANZ GROSS / EUROPE'S MICROSTATES)

Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021
Reżyseria: Michael Gregor

Seria dokumentalna opowiadająca o najmniejszych państwach Europy. Mikropaństwa Andory, Liechtensteinu, Luksemburga, Malty, Monako i San Marino są bardzo łatwe do przeoczenia. Są wciśnięte między największe kraje. Niemniej jednak mikropaństwom udało się zachować własne tradycje oraz florę i faunę, które obecnie są rzadkością dla reszty świata. Niezwykłe lokalizacje mikropaństw często znajdują się w ekstremalnych regionach górskich lub przybrzeżnych, co czyni je rajem dla zagrożonych gatunków. Jednak stabilność ich środowiska naturalnego jest zagrożona przez problemy środowiskowe, które należy rozwiązać. Podróżujemy do każdego z tych mikropaństw i opowiadamy historie ich odważnych wysiłków na rzecz zachowania ich naturalnych cech i kulturowej autonomii. 
Odcinek pierwszy to wycieczka do Andory. Jest to małe państwo w południowo - zachodniej Europie, bez dostępu do morza. Leży w Pirenejach, granicząc od północy z Francją, a od południa z Hiszpanią. Niektórym kojarzy się wyłącznie z zakupami w strefie bezcłowej, innym z jazdą na nartach zimą, ale to fascynujący kraj w pięknych górach - świetne miejsce na spędzenie wakacji.



18:20 CZTEREJ PANCERNI I PIES - ODC. 1/21 - ZAŁOGA

Serial TVP, 53 min, Polska, 1966
Reżyseria: Konrad Nałęcki
Scenariusz: Stanisław Wohl, Janusz Przymanowski
Zdjęcia: Romuald Kropat
Aktorzy: Janusz Gajos, Franciszek Pieczka, Wiesław Gołas, Pola Raksa, Włodzimierz Press

W latach 60. ówcześni recenzenci pisali, że historia załogi czołgu Rudy i psa Szarika "zaspokaja u młodych nienasycony głód przygody, tęsknotę za własnym wzorcem bohatera, a przy tym godzi harmonijnie odwieczny kontrast między romantyzmem a codziennością, nadając zwyczajności żołnierskiego trudu polor niezwykłości". Janka Kosa, głównego bohatera filmu, los rzucił na daleką Syberię. W assuryjskich górach, pod okiem starego myśliwego Jefima, poznaje tajemnice tajgi, staje się wybornym strzelcem. Młody Polak wciąż myśli o swoim ojcu, którego szuka od września 1939 roku. Poznaje Gruzina Grigorija; wspólnie próbują wstąpić do wojska, ale radziecki dowódca sprzeciwia się temu. Janek rozstaje się z Jefimem, wraz z psem Szarkiem dostaje się do pociągu, który wiezie radzieckich żołnierzy na front, później przesiada się do transportu z Polakami. Poznaje Lidkę i Ślązaka Gustlika, który uciekł z Wehrmachtu. Wspólnie docierają do formowanej Dywizji Pancernej im. Bohaterów Westerplatte. Gustlik zostaje przyjęty, ale Janek ma kłopoty. Jest za młody i dopiero dzięki chytremu wybiegowi dołącza do przyjaciela. Obaj zostają członkami załogi porucznika Olgierda Jarosza. Niespodziewanie okazuje się, że kierowcą czołgu 102 jest Grigorij. Dzięki prośbom Janka dołącza do nich także Szarik.



19:25 WOJENNY STAN

Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2024
Reżyseria: Tomasz Wolski
Muzyka: Jerzy Rogiewicz

Filmowa opowieść o stanie wojennym, rozpoczynająca się od wydarzeń, dziejących się w się w styczniu 1981 r. Obejmuje okres tzw. Karnawału Solidarności, m.in. próby rejestracji wiejskiej Solidarności, strajki głodowe, strajki rolników, studentów. Po wprowadzeniu stanu wojennego, zobaczymy wojsko na ulicy i w telewizorze. Usłyszymy głosy poparcia dla wprowadzenia stanu wojennego. Zobaczymy generała Jaruzelskiego, który objeżdżał z wizytą zakłady pracy. Film pokaże także manifestacje i walki z milicją w tym mrocznym okresie polskiej historii.



20:35 RÓŻOWA PANTERA
(THE PINK PANTHER)

Komedia, 115 min, USA, 1964
Reżyseria: Blake Edwards
Scenariusz: Maurice Richlin, Blake Edwards
Zdjęcia: Philip H Lathrop
Muzyka: Henry Mancini
Aktorzy: Peter Sellers, Capucine, David Niven, Robert Wagner, Claudia Cardinale

Pierwsza część jednej z najznakomitszych serii komediowych w historii filmu. Gapowaty inspektor Clouseau (Peter Sellers) dostaje zlecenie pilnowania niezwykle cennego diamentu "Różowej Pantery". Dżentelmen-włamywacz sir Charles (David Niven) ma ochotę ukraść diament. Inspektor Clouseau ma mu w tym przeszkodzić za wszelką cenę. Clouseau jest przekonany o swej bystrości, ale ciągle pakuje się w coraz to nowe tarapaty. Film wypełniony jest gagami i angielskim humorem, co zapewniło mu sukces.



22:45 UCIECZKA Z ALCATRAZ
(ESCAPE FROM ALCATRAZ)

Film fabularny, 107 min, USA, 1979
Reżyseria: Don Siegel
Lektor: Stanisław Olejniczak
Aktorzy: Clint Eastwood, Fred Ward, Jack Thibeau, Robert Blossom

Film twórcy "Brudnego Harry'ego" opowiada o sensacyjnej ucieczce z zakładu karnego Alcatraz, które przez wiele lat uchodziło za miejsce, skąd nie ma odwrotu. Na niewielkiej wyspie w zatoce San Francisco słynne więzienie federalne o zaostrzonym rygorze istniało w latach 1934 - 1963. Tu trafiali najgroźniejsi i najpilniej strzeżeni skazańcy, wśród nich był m.in. Al Capone. W całej historii Alcatraz było wielu śmiałków, którzy na próżno próbowali brawurowych ucieczek. W końcu trzem więźniom udało się skruszyć solidne mury niezdobytej dotąd twierdzy. Właśnie o nich opowiada film Donalda Siegela. Za podstawę scenariusza posłużyła powieść J. Campbella Bruce'a, w której autor opisał dramatyczną historię. Jeden z najsłynniejszych dramatów więziennych przeszedł już do historii kina jako film kultowy. "Ucieczka z Alcatraz" to, po "Brudnym Harrym", kolejne dzieło powstałe we współpracy Dona Siegela z Clintem Eastwoodem, któremu krytyka wystawiła najwyższe oceny, uznając film za jeden z ciekawszych w amerykańskiej produkcji lat 70. 
Bohater "Ucieczki z Alcatraz", Frank Morris (Clint Eastwood), zostaje w 1960 roku przewieziony do najcięższego z amerykańskich zakładów karnych, uznawanego za najlepiej strzeżone więzienie świata. Poprzednio wielokrotnie próbował ucieczek, tym razem jednak ma niewielkie szanse na pokonanie wszystkich zabezpieczeń na wyspie. Sadystyczny naczelnik zakładu (Patrick McGoohan) chełpi się swymi osiągnięciami przed nowicjuszem w Alcatraz. Poddany surowej dyscyplinie i rygorowi Frank nieprzerwanie myśli o ucieczce. Choć pomysł wydaje się szalony, postanawia wcielić go w życie. W swój plan wtajemnicza braci Johna i Clarence'a Anglinów (Fred Ward, Jack Thibeau), dawnych kompanów, którzy również zostali umieszczeni w Alcatraz. Żmudne przygotowania do ucieczki trwają długo. Po dwóch latach pobytu za kratkami dla Franka i jego "wspólników" wybija godzina zero. Więźniowie wydostają się na zewnątrz przez wydrążony w ścianie otwór. Wypływają w morze na tratwie uplecionej z nieprzemakalnych płaszczy. Od tej pory ślad po nich ginie. Zdaniem władz więziennych, przepadli w zdradzieckich nurtach wody. Zorganizowane na szeroką skalę poszukiwania uciekinierów nie przyniosły żadnych rezultatów. Nie odnaleziono ich ani żywych ani martwych. Dwanaście miesięcy później, w roku 1963, słynne więzienie Alcatraz zostało zamknięte.



00:50 "BAREIZM"

Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1997
Scenariusz: Agnieszka Arnold
Zdjęcia: Tomasz Malinowski
Wykonawcy: Andrzej Wajda, Anna Bareja, Janusz Morgenstern, Jan Łomnicki, Zofia Czerwińska, Krzysztof Teodor Toeplitz, Jerzy Markuszewski, Jacek Kuroń, Stanisław Tym, Bożena Dykiel, Witold Pyrkosz, Kazimierz Kaczor, Kazimierz Kowalewski, Ewa Ziętek, Jerzy Turek

Dokument prezentujący sylwetkę twórczą Stanisława Barei, ilustrowany fragmentami jego filmów oraz wypowiedziami reżyserów, aktorów i wielbicieli jego kina.



02:05 SZEROKIE TORY - SZEROKIE TORY. SEKTA WYZNAWCÓW PUTINA

Reportaż, 24 min, Polska, 2012
Autor: Barbara Włodarczyk

Są ubrane jak mniszki, dzień spędzają na modlitwach i bezgranicznie wielbią Putina. Jego oponentów uważają za wcielenie szatana. Mowa o członkiniach sekty, która czci Władimira Putina jako... kolejne wcielenia świętego Pawła. Ich siedziba znajduje się w wiosce Bolszaja Jelnia, 400 km od Moskwy. Założycielka sekty, zwana przez wyznawców matuszką Mariją, twierdzi, że prezydent powiela drogę biblijnego apostoła. Bo Paweł, zanim został uczniem Chrystusa, najpierw gnębił chrześcijan. A Władimir Putin najpierw służył w KGB, a dziś "zbawia Rosję". Reportaż przedstawia sektę wyznawców Putina od środka. Główną bohaterką jest przywódczyni grupy, w przeszłości karana za oszustwa finansowe.