TVP Historia Środa, 05.02.2025 06:45 BYŁ TAKI DZIEŃ - 5 LUTEGO ODC. 463 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1916 - w kabarecie w Zurychu narodził sie artystyczny ruch "Dada"; 1951 - Maria Dąbrowska o planach "umasowienia" nauki języka rosyjskiego w polskich szkołach; 1971 - Apollo 14 na Księżycu, pierwsza lunarna partia golfa; 1982 - w Świdniku zapoczątkowano bojkot "Dziennika TV" poprzez masowe wychodzenie na spacer w czasie emisji. 06:50 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA MUZYKANTA Z JAŁTY NA KRYMIE Reportaż, 28 min, Polska, 2001 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu jeden dzień z życia Wołodii Zorki, który pracuje jako muzyk w jednej z nadmorskich restauracji Jałty. Z wykształcenia jest animatorem kultury. Na Krym przyjechał ze wschodniej Ukrainy. Urzekła go krymska egzotyka, przyroda, góry i ciepłe morze. Od trzech lat mieszka tu na stałe i jak większość mieszkańców miasta, utrzymuje się dzięki turystom. Barbara Włodarczyk towarzyszy mu z kamerą przez jedną noc. Oglądając nocne życie krymskiego kurortu, słucha opowieści Wołodii o jego życiu i pracy, a także o ludziach odwiedzających nocne lokale Jałty w poszukiwaniu rozrywki i mocnych wrażeń. 07:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 332 NIGDY Z KRÓLAMI... Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2024 Autor: Adam Sikorski Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. "Nigdy z królami" Ruszamy nad Wisłę, w okolice Czerwińska. Tu, posiłkując się pozyskaną stara mapą odnajdujemy wysepkę o nazwie Konfederatka. Co to takiego? Według przekazów historycznych to wyspa, która odegrała ważną rolę w czasie Konfederacji Barskiej. Stąd udawało się konfederatom kontrolować żeglugę na Wiśle. Przypuszcza się, że z Gdańska płynęło dla nich na barkach wiślanych zaopatrzenie, pieniądze i broń. Dziś Konfederatka to wspaniały fragment dzikiej przyrody. Ale wyobraźnia przywołuje tu rozstawione namioty i wozy taborowe, płonące ogniska i grupki ćwiczące fechtunek, a do prowizorycznego portu dobijają galary ze sprzętem wojennym "Aleksandra Sochaczewskiego reportaż z piekła" Kibitka - okratowana karetka więzienna, która toczyła się wybrukowanymi drogami coraz dalej na wschód wraz z Polakami, którzy po powstaniu styczniowym zsyłani byli na Syberię. Często nie wiemy jak dokładnie wyglądał los zesłańca. Nie było wówczas aparatów i telewizyjnych kamer, by takie losy zarejestrować. Do głosu dochodził więc artysta malarz. Aleksander Sochaczewski sam był powstańcem styczniowym, skazanym po jego upadku na dwadzieścia lat pobytu na Syberii. Dziś mamy wyjątkową okazję by obejrzeć wystawę jego prac plastycznych, dokumentujących losy zesłańców. 08:00 CZAS HONORU - ODC. 37 "POCZTÓWKA Z HAJFY" Serial TVP, 45 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Karol składa propozycję Halbemu - chce wymienić polskiego generała za sowieckich agentów, którzy są w rękach Niemców. Halbe proponuje Tannenbergowi dojście do polskiego Komendanta Głównego. Tannenberg chwali się, że już go aresztował. Halbe jest zdziwiony, że Tadeusz współpracuje z Tannenbergiem. Romek pokazuje Lenie pocztówkę z Haify. Janek obiecuje Lenie, że ją wyciągnie z getta, ale potrzebuje więcej czasu. Tadeusz rozmawia w celi ze Szpakowatym. Jest pewny, że to komendant. Tanennberg sprawdza mężczyznę. Okazuje się, że mężczyzna jest znanym bokserem. Maria opatruje na Pawiaku Milenę. Skatowana kobieta jest w ciąży. Okazuje się, że ma zostać wkrótce wywieziona do Oświęcimia. Maria planuje przyspieszyć poród u kobiety, co uratuje ją od transportu. Na Pawiaku pojawia się nowy lekarz, Schroeder. Zostaje przełożonym Marii. Bronek mówi Jankowi, że nie jest zdrajcą i chce wyjaśnić sprawę. Wypytuje ojca o firmę i powiązania handlowe z Niemcami. Bronek i Woyciechowski chcą stanąć przed sądem wojskowym. Michał mówi Celinie o aresztowaniu Krzysztofa. Tadeusz podsłuchuje Krzysztofa badanego w trakcie przesłuchania. Niemcom nie udaje się wyciągnąć od niego żadnych informacji. Rappke bije Tadeusza dla niepoznaki. Helena zauważa zdjęcie chłopca na wystawie zakładu fotograficznego. Wypytuje o niego dozorczynię kamienicy. Dowódca podejrzewa zdradę w oddziale. W czasie przesłuchań Tannenberg dysponuje szczegółowymi informacjami na temat ostatnich działań oddziału. To nowy plan Tadeusza. Władek chce, by Ruda wyjechała na jakiś czas. Nina mówi Rainerowi o aresztowaniu Tadeusza. Rainer prosi Ingę, by wyciągnęła informacje od Halbego. Halbe namawia Tannenberga, by przyjął propozycję Karola. Maria i Schroeder opatrują Krzysztofa, Dowódcę i Tadeusza. Krzysztof przekazuje gryps przez Marię. Tadeusz, Dowódca i Krzysztof jadą na egzekucję. Uciekają przed plutonem. Krzysztof zostaje ranny. 08:50 NA TROPACH HISTORII - (17.04.2022) PRZEZ KRZYŻ Program historyczny, 11 min, Polska, 2022 Autor: Dorota Kosierkiewicz Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisując zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne twórcy cyklu podążają śladami, które pozostawiła historia, zapisana ruinami zamków, kościołami, dziełami sztuki. 09:05 HISTORIA POLSKI - WOLNA RZECZPOSPOLITA ŁUPKOWSKA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2018 Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski Scenariusz: Arkadiusz Gołębiewski 13 grudnia 1981 roku na terenie Zakładu Karnego w Łupkowie (Bieszczady) został wyodrębniony tzw. Ośrodek Odosobnienia dla Internowanych. Osadzeni w nim zostali działacze solidarności i peerelowscy opozycjoniści. Po 26 latach w czasie prac remontowych w ZK Łupków na ścianie jednej z cel odnaleziono napis "SOLIDARNOŚĆ" wykonany charakterystycznym krojem, tzw. solidarycą, jak się potem okazało przez jednego z osadzonych. Wydarzenia te stały się pretekstem do powstania filmu dokumentalnego pt. "Wolna Rzeczpospolita Łupkowska". Historia ratowania napisu, jego wykucie wraz z kawałkiem ściany i umieszczenie w gablocie jak zabytkowego fresku, staje się przyczynkiem do wielu wspomnień i refleksji, czym był stan wojenny wtedy, czym jest po latach. Film Arkadiusza Gołębiewskiego wraz z odkuwaniem kolejnych warstw tynku i farby pokrywającej napis pokazuje opresyjność poprzedniego systemu, jego brutalność, nie przez czołgi na ulicach czy działania SB, ale przez postrzeganie, czym to było dla rodzin osadzonych. Wyjątkowością filmu jest nieobecny w przestrzeni publicznej dotyczącej tamtych dni wątek żon i dzieci internowanych, które aby odwiedzić swych mężów, ojców musiały pokonywać setki kilometrów, niedogodności klimatu, ograniczenia stanu wojennego itp. Dla 5 - letniej wówczas Oli i 12 - letniej Agaty stało się to przyczynkiem do trwającej do dziś rzyjaźni. Co z tych wspomnień zostało, czym był, czym jest dziś stan wojenny? Film przez losy jego bohaterów jest próbą świeżego spojrzenia na tamte czasy. Dlaczego 70 proc. osadzonych wtedy w Łupkowie działaczy związku i opozycji demokratycznej zostało zmuszonych do emigracji? Szukanie wartości pierwszej Solidarności przez ratowanie napisu staje się czymś metafizycznym, nie tylko jak się dziś mówi muralem, ale ikoną wolności! Internowani w Łupkowie stworzyli tam podziemną przestrzeń wolności, wydawali gazetki, wykonywali własnoręcznie koperty i inne ciekawe przedmioty, które przetrwały do dziś i do których w przenośni nawiązuje tytuł filmu. Jak nauczał Jan Paweł II: "Niech jeden będzie obok drugiego, a nie jeden przeciw drugiemu", nasi bohaterowie filmu udowodnili, że przeciwstawić się złu można tylko wzajemnie się wspierając, tworząc wspólnie dobro, tak powstała nieformalna Wolna Rzeczpospolita Łupkowska. 10:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DROGA PRZEZ PIEKŁO CZ. 1 Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczny program Bogusława Wołoszańskiego, popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. W tym wydaniu autor omawia: - dzieje konwojów wiozących sprzęt wojenny dla Związku Radzieckiego, - sytuację na frontach europejskich, - zajęcie Norwegii przez Niemców, - pomoc Anglii w transporcie broni dla Związku Radzieckiego, - szlaki morskie z portów amerykańskich i kanadyjskich do Murmańska, - rolę Norwegii w planach wojennych Adolfa Hitlera, - znaczenie strategiczne portu w Murmańsku, - atak wojsk niemieckich na Murmańsk. 10:45 LEGENDY EUROPY - ALPY ODC. 4/12 (LEGENDS OF EUROPE MYSTICAL AND FANTASY TALES 4. THE ALPS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Hudson Seria przedstawia nowe, niemal magiczne spojrzenie na europejskie dziedzictwo. Inspirowane na nowo odkrywanymi odwiecznymi legendami. Czy przerażające, czy zaskakujące, te historie, inspirowane naturalnymi wspaniałościami, są jednocześnie mistycznymi i niejasnymi zagadkami do rozszyfrowania. Piraci, bestie, zaczarowane lasy, skamieniali pasterze, zaczarowane jeziora, dziwaczne potwory lub uwięzione księżniczki to bohaterowie tej serii, która z północy na południe i ze wschodu na zachód na nowo odkryje Europę. Dziś wyruszymy w Alpy. Wiatr, który porwał włosy Królowej Śniegu, oprószył szczyty białymi płatkami. Nieskalana biel francuskich Alp zasłania całą brzydotę świata i brudne uczynki jego mieszkańców. Góry budzą zachwyt i napawają przerażeniem. Mieszkają tu zjawiskowe wróżki i okrutne bestie... Wiatr hula po lodowych połaciach, wzbijając lśniące gwiazdki śniegu. Urocza szarotka zaś zawsze ma dla nas jakąś opowieść. Alpy są wyjątkowe. Stanowią naturalną granicę nie tylko między Europą wschodnią i zachodnią, ale także między północną i południową. My zaś znajdujemy się w ich sercu, w miejscu, gdzie wyznaczyły sobie spotkanie wiatry z czterech krańców świata. To właśnie tworzy fantastyczny krajobraz i bajeczną atmosferę tego miejsca. 11:40 SŁOWNIK POLSKO@POLSKI - TALK - SHOW PROF. JANA MIODKA (625) 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Witold Świętnicki, Beata Świętnicka Scenariusz: Witold Świętnicki, Dariusz Dyner Muzyka: Tymon Ratajczyk Prowadzący: Prof. Jan Miodek, Justyna Janus - Konarska Słownik polsko@polski to program edukacyjny o języku polskim z udziałem wybitnego i lubianego językoznawcy prof. Jana Miodka. W rozmowach z widzami profesorowi asystuje dr Justyna Konarska - Janus językoznawczyni. Uczestnicy programu, za pośrednictwem komunikatorów internetowych, mogą zadawać pytania dotyczące gramatyki, ortografii czy słowotwórstwa języka polskiego. Prof. Miodek w lekki i przystępny sposób opowiada o najczęstszych błędach językowych. Odwołuje się przy tym do żywego języka, głównie mówionego, który można usłyszeć na polskiej ulicy i którym posługuje się współczesna polska emigracja. Program nagrywany jest w historycznej bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego. 12:15 DROGA - ODC. 1/6 - MUSISZ TO WYPIĆ DO DNA Serial obyczajowy TVP, 58 min, Polska, 1973 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Andrzej Ramlau, Jacek Stachlewski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Wiesław Gołas, Stanisława Celińska, Anna Nehrebecka, Zygmunt Malanowicz, Wanda Łuczycka, Maciej Damięcki, Andrzej Gazdeczka, Edward Lubaszenko, Ferdynand Matysik Serial telewizyjny uhonorowany medalem Komisji Edukacji Narodowej za walory wychowawcze filmu (1975), przyznanym Andrzejowi Mularczykowi, Sylwestrowi Chęcińskiemu i Wiesławowi Gołasowi. Odcinek ostatni pt. "Stan wyjątkowy" otrzymał nagrodę w plebiscycie publiczności w kategorii filmu telewizyjnego na I Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (1974) oraz wyróżnienie MON w dziedzinie teatru i filmu - dla scenarzysty i reżysera (1975). Swą popularność wśród widzów serial zawdzięczał w dużej mierze odtwórcy głównej roli. Wiesław Gołas początkowo wcale nie był zachwycony propozycją zagrania w kolejnym serialu - po dwóch latach wyjętych z życiorysu przez "Czterech pancernych". Przeczytał jednak scenariusz i - jak wyznał w wywiadzie - od razu zmiękł: "Postać kierowcy Marianka była inna od tych, które dotychczas grałem. Ujęła mnie przede wszystkim jego wrażliwość na cudze nieszczęścia, krzywdę i chęć niesienia pomocy". Osią fabularną serialu są przygody kierowcy bazy transportowej PKS. Każdy wyjazd Mariana Szyguły w teren to pretekst do pokazania innych ludzi i nowych spraw. Główny bohater to trochę życiowy nieudacznik. Kiedyś opuścił swego syna i jego matkę, pogubił się, ale wierzy, że zdoła jeszcze naprawić swój błąd. Równocześnie jest to człowiek o gołębim sercu, który zawsze jest gotów dzielić kłopoty innych, choć sam nie zawsze wychodzi na tym najlepiej. Poszczególne nowele reprezentują różne gatunki filmowe - jest tu melodramat i komedia, dramat obyczajowy i sensacyjny. We wszystkich jest sporo humoru i trafnych obserwacji obyczajowych, podobnie jak w najbardziej znanych filmach spółki Mularczyk - Chęciński: "Sami swoi" i "Nie ma mocnych". Nawiasem mówiąc, w jednym z odcinków "Drogi" Marianek odwiedzi rodziny Kargulów i Pawlaków. W pierwszym filmie z tej serii Marian Szyguła śpieszy z pomocą przyjacielowi, który został zwolniony z pracy za pijaństwo i spowodowanie wypadku samochodowego. Marianek nie wierzy w winę kolegi-kierowcy, postanawia doprowadzić do wyjaśnienia sprawy. Dowiaduje się, że Garlicza napadli i wlali mu wódkę do gardła ludzie wynajęci przez kobietę, która w ten sposób chciała zemścić się na Zbyszku za poślubienie innej. Teraz obaj muszą doprowadzić do tego, by Garlicz mógł wrócić do pracy. 13:20 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - BUDOWA MOSTÓW. ODC. 10 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Dziesięcioodcinkowa seria dokumentalna prezentująca najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia inżynierii świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na inżynierię współczesną. Każdy odcinek ukazuje jedno przełomowe osiągnięcie, np. budowę piramid, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. W każdym są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, wspaniałe zdjęcia z lotu ptaka a także wiedza zaczerpnięta z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu można lepiej odkryć tajemnice świata starożytnego. Autorzy serii rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. 14:25 UPADEK. JAK UKRAIŃCY ZNISZCZYLI IMPERIUM ZŁA - ODCINEK 3 BEZ EUFORII (THE СOLLAPSE: HOW UKRAINIANS DESTROYED THE EVIL EMPIRE / KOLAPS. JAK UKRAJINCI ZRUJNUWAŁY IMPERIJU ZŁA) Film dokumentalny, 48 min, Ukraina, 2020 Reżyseria: Sergij Łysenko Dokładna i jak dotąd najpełniejsza opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR. W cyklu dokumentalnym widzowie zobaczą nigdy wcześniej nieprezentowane tajne dokumenty CIA i KGB; zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. 30 lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła. Odc. 3 - "Bez euforii". 21 sierpnia rozpoczął się wiadomościami o zabitych w Moskwie. W rosyjskim Białym Domu przez całą noc oczekiwano szturmu, ale coś poszło nie tak. Rozmowa między sekretarzem stanu Giennadijem Burbulisem i szefem KGB ZSRR Władimirem Kriuczkowem odbyła się prawie o świcie. O piątej rano Kriuczkow kapituluje: Możecie spać spokojnie. Szturmu nie będzie. Ale ze spokoju nic nie wyszło. O świcie Moskwę obudził zgrzyt czołgów. Późniejsze śledztwo pokaże dokładną chronologię wydarzeń. Jazow wydał rozkaz "Stop" dwadzieścia minut po śmierci trzech obrońców rosyjskiego Białego Domu o godzinie pierwszej trzydzieści w nocy. O drugiej trzydzieści rozpoczęła się narada u Kriuczkowa na Łubiance. Jazow się na niej nie pojawił. Funkcjonariusze KGB i MSW doszli do wniosku, że się wystraszył. O świcie Kriuczkow odwołał operację Grom. 15:15 GALERIA WIDMO - SZKATUŁA KRÓLEWSKA Serial dokumentalny, 7 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska "Galeria Widmo" prezentuje animowaną historię zrabowanej drogocennej szkatuły królewskiej, najważniejszego artefaktu Świątyni Sybilli. W szkatule wykonanej na zamówienie Izabeli Czartoryskiej w 1800 roku księżna przechowywała zgromadzone przez siebie historyczne pamiątki po królach polskich. 15:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 164 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Marcin Marciniak, Marta Hryniak Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Krzysztof Pakulski, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Martyna Dudek, Sławomir Orzechowski, Marcin Rogacewicz, Krzysztof Wrona, Karol Biskup, Piotr Nowak, Hubert Wróblewski, Paulina Kondrak, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Dominik Łoś, Wojciech Czerwiński Regina ogłasza wszystkim, że z okazji przyjazdu legata, bramy zostaną otwarte i wszyscy będą mogli wziąć udział w uroczystej mszy. Problemem okazuje się - kto jakie miejsce zajmie w kościele, przez co dochodzi do sprzeczki pomiędzy Gabiją a Reginą. Legat papieski oznajmia królowi, że papież poprze panowanie Luksemburczyków na Śląsku. Kazimierz jest zszokowany i czuje, że za tą decyzją stoi Grot. Rozemocjonowany rozwojem wydarzeń Grot nagle upada na ziemię. 16:05 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIERNIEJSZY ŻOŁNIERZ HITLERA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony sprawie udziału Erwina Rommla w spisku na Adolfa Hitlera. W 1944 roku feldmarszałek Erwin Rommel uważany za najwierniejszego oficera Hitlera przyłączył się do spisku antyhitlerowskiego. Program przedstawia nieznane dotąd fakty z frontu zachodniego, gdzie Niemcy i Amerykanie podjęli próbę zawarcia pokoju. Jednym z uczestników rokowań był Erwin Rommel. 16:40 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIĘKSZA TAJEMNICA KSIĘCIA WINDSORU Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony sprawie abdykacji króla brytyjskiego Edwarda VIII, który porzucił tron dla Amerykanki Wallis Simpson. Sprawa ta została wyjaśniona tylko częściowo. Czy powodem abdykacji rzeczywiście była wielka miłość do dwukrotnej rozwódki? Wiele wskazuje na to, że w sprawę zamieszany był wywiad radziecki, a na pewno Anthony Blunt, zdemaskowany dopiero w 1979 roku. 17:15 HISTORIA POLSKI - MICHAŁA BUKOJEMSKIEGO GRYPSY Z INTERNY Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2007 Reżyseria: Michał Bukojemski Scenariusz: Michał Bukojemski W lecie 1982 r. , w ósmym miesiącu obowiązywania stanu wojennego w Polsce, Michał Bukojemski został internowany. Najpierw trafił do zakładu w Białołęce. Otwarte cele, nieograniczone spacery, wykłady - to było oszałamiające. Zaczął prowadzić dziennik w formie listów do żony. Przeszmuglowanym do internatu aparatem fotograficznym robił zdjęcia, gromadząc dokumentację. Film jest jego bardzo osobistą opowieścią. Codzienne wydarzenia - pobyty w następnych obozach: Załężu (Rzeszów) i Uhercach (Bieszczady) są opisywane na bieżąco. Uzupełnione zdjęciami, tworzą unikatowy obraz tych ośrodków oglądanych od środka. Na tym tle pojawiają się w filmie osobiste refleksje, odniesienia do domowego życia. 18:00 PRASA DONOSI - MOTORYZACJA W II RP Felieton, 6 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska W nowo odrodzonej Polsce w okresie międzywojennym nastąpił rozwój motoryzacji. W kolejnym odcinku z cyklu "Prasa donosi" opowiemy o tym, kto w tamtych czasach mógł sobie pozwolić na zakup auta, jakie zagrożenia czyhały na użytkowników samochodów i jak wyglądała sieć dróg, po których mogły się one poruszać. 18:10 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 19 Program historyczny, 50 min, Polska, 2025 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 18:45 NA TROPACH HISTORII - (23.01.2022) DOM ARIAŃSKI Program historyczny, 12 min, Polska, 2022 Autor: Dorota Kosierkiewicz Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisując zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 38 "PRZED SĄDEM" Serial TVP, 45 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Rozpoczyna się rozprawa sądu podziemnego. Bronek i Woyciechowski uparcie utrzymują, że są niewinni. Tadeusz zeznaje pod przysięgą, że nie mówił Bronkowi o akcji likwidacyjnej jego ojca. Dowódca potwierdza dowody winy Bronka i opowiada o zabójstwie fotografa Sołtana. Halbe jest wściekły, że w czasie ucieczki z egzekucji zginął Krzysztof. Nadal mógł być ich szansą dotarcia do Komendanta Głównego. Celina dowiaduje się od Michała o śmierci Krzysztofa. Romek mówi rodzicom, że ma namiary na Klugego, który może załatwić im legalny wyjazd do Palestyny. Zabiera na spotkanie Lenę. Dowiadują się, że cena wyjazdu z getta jest tak wysoka, że znalezione pieniądze wystarczą na ucieczkę jedynie dwóch osób. W obliczu gróźb pomniejszenia getta, udaje im się przekonać rodziców, by wyjechali. Do pracowni futrzarskiej w getcie wpadają Niemcy. Aresztują Mongoła pod zarzutem prowadzenia nielegalnej działalności. Szop zostaje zlikwidowany. Lena i Rutka tracą pracę. Tadeuszowi udaje się namówić chłopaków na kolejną akcję, która pomoże im odzyskać zaufanie dowództwa. Wanda próbuje ratować Bronka. Kieruje podejrzenia Janka w stronę Tadeusza, nowego w oddziale. Zaczyna go śledzić. Szybko odkrywa, że Tadeusz regularnie chodzi do warszawskiego fotoplastykonu, gdzie spotyka się z nieznajomym mężczyzną. U Heleny zjawia się ciocia chłopca. Dowiaduje się, że Adaś zniknął. Helena obiecuje jej, że jak tylko go odnajdzie, rodzina znów będzie razem. Maria opiekuje się na Pawiaku Mileną. Kobieta rodzi. Marii udaje się uratować więźniarkę przed wywózką, jednak gdy sprawa wychodzi na jaw, Maria zostaje wysłana do Oświęcimia. Rainer spotyka się z Tadeuszem. Próbuje go przekonać, że Halbe zabił Kellera. Janek przekazuje Staszkowi pismo z Komendy Głównej, które zaprzecza wydaniu w ręce Niemców sowieckich agentów z listy mikrofilmu. Staszek wraca z nim do Sorokina. Nie zdaje sobie sprawy, że śledzi go Ruda. Janek, Władek, Michał i Bronek wpadają do kryjówki Sowietów. Wywiązuje się strzelanina. Sorokin ginie. Staszek umiera na rękach Janka. Karol wskazuje miejsce ukrycia gen. Radziszewskiego. Tymczasem Tannenberg zastanawia się, dlaczego Sowieci nie pojawili się w miejscu wymiany. 20:00 NIEZNANA WOJNA NA PÓŁNOCY S.I - ODC. 4/6 (UNTOLD ARCTIC WARS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma Scenariusz: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma To pierwsza w historii seria, która ujawnia rolę państw regionu arktycznego w II wojnie światowej i próbuje odtworzyć militarne zmagania w tym rejonie. Widzowie będą mogli obejrzeć w akcji nurków odnajdujących zatopione niemieckie wraki samolotów, archeologów badających ukryte masowe groby i historyków tropiących tajne nadmorskie fortece. W serii kolorowe materiały archiwalne oraz wysokiej jakości animacje komputerowe. 21:05 A NAD STUTTHOF DESZCZYK PADA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2024 Reżyseria: Mirosław Basaj Scenariusz: Mirosław Basaj Zdjęcia: Mirosław Basaj Film dokumentalny o Halinie Banasiak, nauczycielce z Torunia, która w obozie koncentracyjnym Stutthof napisała książkę z bajkami dla swoich dzieci. Dla autorki "Bajki" były sposobem na przetrwanie rozłąki i ogromnej tęsknoty za dziećmi. 21:55 POCIĄGI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - ODC. 3/4. PRZEMYSŁ (TRAINS THA CHANGED THE WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Seria opowiada o tym, jak cztery pociągi zrewolucjonizowały podróże koleją i zainspirowały niesamowite projekty kolejowe na całym świecie. Bez wątpienia od ponad 200 lat pociągi zmieniają życie ludzi. Zrewolucjonizowały sposób podróżowania, sposób pracy, a nawet sposób spędzania wakacji. Autorzy podróżują na pokładzie legendarnych lokomotyw kolejowych, takich jak Flying Scotsman i Stephenson's Rocket i w każdym odcinku przybliżają dziedzinę życia, która uległa epokowej przemianie dzięki pociągowi. 22:45 SERCE DLA POLSKI. KAROLINA KACZOROWSKA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Zdjęcia: Michał Jarosiński, Marcin Peresada, Witold Kornaś, Piotr Dobroniak Film dokumentalny o śp. Karolinie Kaczorowskiej - nauczycielce i działaczce emigracyjnej. Pierwsza dama Polski, żona ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego. 23:55 "SENSACJE XX WIEKU" - NAJWIĘKSZY WRÓG HITLERA (NAJWIĘKSZY WRÓG HITLERA) Widowisko, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Tomasz Lulek, Piotr Głowacki, Przemysław Stippa Czy to możliwe, że jeden z najbardziej zaufanych ludzi Hitlera, Heinrich Himmler, mógłby odważyć się zorganizować zamach na swojego wodza? Czy powszechnie znana historia pierwszego poważnego zamachu dokonanego przez stolarza Georga Elsera w listopadzie 1939 roku mogła wyglądać zupełnie inaczej niż wersja jaką znamy? Georg Elser, sympatyk Niemieckiej Partii Komunistycznej, miał w 1939 roku przeprowadzić zamach na Hitlera. Bomba podłożona przez niego w piwiarni Bürgerbräukeller w Monachium eksplodowała jednak już po wyjściu Hitlera, zabijając osiem osób. Co najdziwniejsze, Elser nie poniósł za to kary. W komfortowych warunkach doczekał końca wojny i został stracony dopiero w kwietniu 1945 roku. Przestaje to jednak dziwić, jeżeli przyjmiemy, że był narzędziem w rękach Heinricha Himmlera, szefa SS, policji i tajnych służb. Wiele na to wskazuje, choć Himmler był zbyt inteligentny, aby pozostawić jakiekolwiek dowody. Na tę wersję wydarzeń wskazują jednak wspomnienia Waltera Schellenberga, szefa hitlerowskich tajnych służb i Heinricha Müllera, szefa gestapo. Taki wniosek potwierdzają też zeznania Sigismunda Payne Besta, brytyjskiego agenta uprowadzonego przez SS w Venlo, osadzonego w obozie w Sachsenhausen, gdzie skontaktował się z Elserem. Tę tezę jeszcze mocniej uwiarygadniają wydarzenia z 1942 roku, gdy w rozmowie z Schellenbergiem Himmler zgodził się obalić Hitlera. W postać Georga Elsera wcieli się Piotr Głowacki. 00:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 338 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Było nie minęło" to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. W tym wydaniu magazynu autorzy odwiedzają wieś Wyliny Ruś, gdzie znajduje się tajemnicza leśna mogiła. Dzięki kwerendzie zrobionej przez miejscowych pasjonatów historii dowiadują się, że los spoczywającego tu bohatera wpisany był w ramy zadania z militarnego punktu widzenia nie do zrealizowania. We wrześniu 1939 roku dwie brygady kawalerii i dwie dywizie piechoty miały bronić północno - wschodniego odcinka frontu i utrzymać linię rzeki Narwi i Biebrzy. Generał Młot - Fijałkowski, dowódca SGO Narew zdawał sobie sprawę, że w pasie obrony istniały duże luki. Te luki potem, przez ponad dwa tygodnie wojny wypełniali żołnierze i ułani swym nieopisanym poświęceniem. Jednym z nich był bezimienny dotąd bohater pochowany z leśnej mogile... 01:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - GENERAŁ MRÓZ Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony hitlerowskiej agresji na ZSRR. W programie wykorzystano czarno - białe archiwalne materiały filmowe.