TVP Historia                    Niedziela, 09.02.2025

07:05 BYŁ TAKI DZIEŃ - 9 LUTEGO ODC. 467

Felieton, 2 min, Polska, 2006
Autor: Janusz Weychert

1881 - śmierć Fiodora Dostojewskiego; 
1943 - zwycięstwo Amerykanów na Guadalcanal; 
1970 - proces "Taterników"; 
1996 - w Darmstadt uzyskano nowy pierwiastek Unubium 112;



07:15 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 228 (SEZON 2 ODC. 103)

Serial historyczny TVP, Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2024
Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Bieliński, Tomasz Matuszczak, Piotr Fiedziukiewicz
Scenariusz: Ewa Ratusińska, Anna Krasuska, Beata Deskur
Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Kacper Koter - Nastaga, Fabian Małkiewicz, Jacek Kopczyński, Bartosz Obuchowicz, Sylwia Gliwa, Wiktoria Gąsiewska, Klara Williams, Joanna Moro, Monika Cieciora, Kamil Szklany, Pavel Kryksunou, Anna Miśta, Daniel Zawada, Maksymilian Zieliński

Trudne rozstanie. Sierpień 1434 r. Królowa Zofia (Maria Pawłowska), zgodnie z umową z biskupem Oleśnickim (Przemysław Stippa), opuszcza Wawel. Ciężko jej się rozstać z synami. Młody król Władysław (Maksymilian Zieliński) wynagradza Daniła (Pavel Kryksunou) i Awdokię (Joanna Moro) za wierną służbę. Dowiaduje się także, że małopolscy możni planują jego ślub z dwuletnią księżniczką Anną - córką Elżbiety Luksemburskiej i Albrechta Habsburga. Na Wawel zjeżdża matka Ofki - Anna Fiodorowna (Sylwia Gliwa). Rozmawia z Jastrzębcem (Arkadiusz Janiczek). Arcybiskup orientuje się, że ukochany stryjeczny wnuk go okradł. Tymczasem Dziersław (Karol Lelek) planuje ucieczkę z Ofką (Wiktoria Gąsiewska).



07:50 RZECZ POLSKA S.I - KLOCKI ZOFII STRYJEŃSKIEJ

Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018
Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska
Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska
Muzyka: Bartosz Kruczyński
Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz

100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! W pierwszym odcinku bohaterem będą klocki Zofii Stryjeńskiej. Projekt tej drewnianej zabawki powstał w 1918 roku i był związany z aktywnością artystki w ramach Warsztatów Krakowskich. Klocki miały przedstawiać 6 scen nawiązujących do tradycji ludowych jak np. puszczanie wianków na rzece czy oczepiny. W ten sposób Stryjeńska chciała edukować najmłodszych w polskich zwyczajach. 
Cykl TVP Kultura to propozycja przyjrzenia się krajowej sztuce projektowania. Będzie to zarówno odpowiedź na obserwowaną od jakiegoś czasu modę na przedmioty vintage, jak i promocja najciekawszych nowych rozwiązań projektowych. Choć polski design w ostatnich latach staje się jednym z naszych eksportowych hitów, to wciąż zbyt mało się o nim mówi. Program ma opowiadać o konkretnych przedmiotach, rekonstruując historię ich powstania, pokazując ich funkcję w przestrzeni, przedstawiając twórców i projektantów. Ta opowieść o rzeczach stanie się również opowieścią o najnowszej historii Polski.



08:05 WSPÓLNY DOM

Magazyn, 25 min, Polska, 2025
Autor: Katarzyna Sitnik

Magazyn ekumeniczny, który prezentuje wpływ Kościołów mniejszościowych na polską kulturę i codzienność. To wyjątkowa okazja, aby zobaczyć, jak różne tradycje chrześcijańskie współtworzą tożsamość narodową, rozwijają sztukę i zmieniają społeczeństwo. 
W każdym odcinku widzowie mają okazję zapoznać się z wielokulturowością Polski przez pryzmat teologów, artystów oraz myślicieli i działaczy społecznych zakorzenionych w różnych tradycjach chrześcijańskich. Program przybliża różne poglądy i nurty działania, które mają wpływ na rozwój polskiej kultury, sztuki i duchowości. Cykl, poprzez przekrojowe podejście do ważnych i bieżących tematów, prezentuje także sposoby integracji i budowania jedności w społeczeństwie. Widzowie poznają również historie lokalnych społeczności, które kultywują swoje tradycje oraz ciekawych bohaterów "małych ojczyzn".



08:30 MOZAIKA ŻYDOWSKA. MAGAZYN KULTURALNO - RELIGIJNO - SPOŁECZNY

Magazyn, 20 min, Polska, 2025

"Mozaika żydowska" to magazyn kulturalno - religijno - społeczny, który przybliża najważniejsze wydarzenia związane ze środowiskami żydowskimi w Polsce. Program koncentruje się na przedstawieniu życia współczesnej społeczności żydowskiej, pokazując jak tradycja i nowoczesność współistnieją w jej codziennym funkcjonowaniu. W tym odcinku m.in.: święto Chanuka, żydowski Poznań, powstanie styczniowe i o tym, czym jest sztetl.



09:00 DOM - ODC. 9/25 - PO OBU STRONACH MURU

Serial TVP, 97 min, Polska, 1982
Reżyseria: Jan Łomnicki
Scenariusz: Andrzej Mularczyk, Jerzy Janicki
Zdjęcia: Bogusław Lambach
Muzyka: Waldemar Kazanecki
Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Bożena Dykiel, Stefania Iwińska, Barbara Sołtysik, Joanna Szczepkowska, Anna Ciepielewska, Jan Englert, Wirgiliusz Gryń, Tadeusz Janczar, Wacław Kowalski, Gustaw Lutkiewicz

Siostra Wiktora, Jadźka, przynosi z więzienia wiadomość, że Łukasz i Wiktor sądzą, iż siedzą przez Andrzeja. To niesłuszne oskarżenie załamuje go. W przetrwaniu trudnych chwil pomaga mu zakochana w nim Ewa. Doktor Kazanowicz, nie mogąc dłużej patrzeć na męki swojego psa, strzela do niego. Milicja udowadnia, iż z tego pistoletu został zastrzelony były kapo obozu koncentracyjnego, Erwin Szulc. Lokatorzy kamienicy przy ul. Złotej organizują obronę doktora. Mecenas, były więzień obozu, odnosi sukces i Kazanowicz może wrócić do domu. W FSO sporym echem odbijają się wydarzenia czerwca 1956 w Poznaniu.



10:45 GÓRNA PÓŁKA SMAKU - ODC. (6)

Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2024
Reżyseria: Michał Czerwonka
Scenariusz: Michał Czerwonka, Marcin Kurek
Zdjęcia: Rafał Brzuś
Muzyka: Sebastian Ładyżyński

Na antenie TVP2 zadebiutuje nowy format kulinarno - detektywistyczny z udziałem znanego szefa kuchni młodego pokolenia - Orsona Hejnowicza, oraz gwiazdy polskiego kryminału - Marka Krajewskiego. Będzie to program o produktach i tradycjach Dolnego Śląska, pokazujący także znane i mniej znane atrakcje turystyczne tego regionu. Program realizowany będzie metodą filmową, z dużą dbałością o detal. Pisarz Marek Krajewski nie tylko wystąpi jako bohater serii, ale użyczy też w programie swojego głosu jako lektor. Ekscentryczny kucharz Orson Hejnowicz odwiedza ciekawych producentów, poznaje ich tradycje, przepisy, ogląda produkty, sprawdza warunki ich uprawy itd. Tajemniczy, introwertyczny pisarz - detektyw podąża za nim krok w krok opisując lokalne historie z dreszczykiem. Finałem odcinka jest wielkie rodzinne gotowanie z produktów pokazanych w odcinku.



11:20 NIEZNANE TWARZE HISTORII - JOANNA D'ARC. ODC. 5/6
(THE FACES OF HISTORY)

Serial dokumentalny, 36 min, Wielka Brytania, 2022

Pamięć o niektórych osobowościach przetrwała próbę czasu. Wielu ludzi kojarzy Kleopatrę, Joannę d'Arc, Marco Polo, Szekspira czy św. Mikołaja, ale czy na pewno ich znają i czy wiedzą jak wyglądali. Seria zagłębia się w osobiste historie tych niezwykłych postaci. Aktor Derek de Lint podróżuje po całym świecie, aby odkryć nowe dowody, które przybliżą nas do nich jak nigdy wcześniej i ujawnią nam psychologiczne, fizyczne i społeczne profile każdej z tych osób. W trakcie podróży zespołu badawczego każdy nowy dowód jest przekazywany uznanemu grafikowi 3D Mao Lin Liao, który wykorzystuje wyniki badań do stworzenia zdumiewającej, przypominającej wyglądem postać historyczną, rekonstrukcji. W końcu jesteśmy w stanie spojrzeć im w oczy.



12:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 9 LUTEGO ODC. 467

Felieton, 2 min, Polska, 2006
Autor: Janusz Weychert

1881 - śmierć Fiodora Dostojewskiego; 
1943 - zwycięstwo Amerykanów na Guadalcanal; 
1970 - proces "Taterników"; 
1996 - w Darmstadt uzyskano nowy pierwiastek Unubium 112;



12:10 DZIKI BAŁTYK - MIĘDZY DANIĄ A ŁOTWĄ ODC. 1
(WILD BALTIC SEA / WILDE OSTSEE / 1. BETWEEN DENMARK AND LATVIA)

Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017
Reżyseria: Christoph Houschild

Serial dokumentalny o dzikiej przyrodzie Bałtyku. Natura tego najbliższego nam morza oferuje wiele niespodzianek. Pierwszy odcinek prowadzi nas z Danii przez Mierzeję Kurońską Litwy na Łotwę. Zabiera nas z północnego krańca Danii, via Półwysep Dar i Mierzeję Kurońską - do rozległych plaż Łotwy. Bałtyk różni się od innych mórz, bo jest morzem śródlądowym, ze słonymi wodami na zachodzie i słodkimi na północnym wschodzie. To najmłodsze morze na świecie powstało po ostatniej epoce lodowcowej. Po dziś dzień wiatr i fale kształtują wybrzeże, niosąc piasek z klifów na moreny. Powstają wysokie wydmy i rozległe, piaszczyste plaże, charakterystyczne zwłaszcza dla zachodnich i południowych regionów Bałtyku. Blisko Skagen znajduje się najbardziej wysunięty na północ kraniec Danii, gdzie łachy piaszczyste wchodzą daleko w morze, a między Skagerrak i Kattegat Morze Północne spotyka Bałtyk.



13:15 WOJOWNICY CZASU - ZAKON W ODWROCIE, CZYLI ŚWIECINO 1462 ODC. 99

Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024
Reżyseria: Grzegorz Gajewski
Scenariusz: Grzegorz Gajewski
Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski
Muzyka: Krzysztof Ridan

Zwycięstwo nad Krzyżakami odniesione w pamiętnej bitwie na polach Grunwaldu w 1410 roku nie zakończyło polskich kłopotów z zakonem wojowniczych Teutonów. Wojna stoczona z nimi w latach 1409 - 1410 osłabiła ich, ale nie zniszczyła całkowicie. Pół wieku później, w 1462 roku pod Świecinem doszło do starcia, które było przełomem w kolejnej wojnie z zakonem.



14:00 VERA CRUZ

Western, 89 min, USA, 1954
Reżyseria: Robert Aldrich
Scenariusz: Roland Kibbee i James R. Webb 
Aktorzy: Gary Cooper, Burt Lancaster, Denise Darcel, Cesar Romero, Sara Montiel, George Macready, Ernest Borgnine, Morris Ankrum

Rok 1866. W Meksyku trwa wojna domowa. Los styka przypadkowo dwóch awanturników: byłego majora wojsk Południa Benjamina Trane'a (Gary Cooper) i zuchwałego bandytę Joe Erina (Burt Lancaster), którzy trafili tam w poszukiwaniu łatwego zysku. Postanawiają walczyć po tej stronie, która zapewni im jak największe korzyści w zamian za ich usługi. Decyzja nie jest jednak łatwa, bo zakochana w majorze meksykańska dziewczyna namawia go, by zasilił szeregi rewolucjonistów Benita Juareza. Markiz de Labordere przekonuje ich z kolei, że powinni wspomagać cesarza Maksymiliana. Na dworskim balu Trane i Erin poznają piękną hrabinę Marie Duvarre. Obaj zostają zaangażowani jako eskorta arystokratki podczas jej podróży ze stolicy Meksyku do Vera Cruz. Droga jest bardzo niebezpieczna, prowadzi bowiem przez tereny opanowane przez zwolenników Juareza. W czasie jazdy Trane i Erin dowiadują się, że hrabina wiezie złoto dla wojsk cesarskich. Postanawiają je zrabować, ale z takimi samymi zamiarami nosi się także markiz de Labordere. Cesarski skarb chce zdobyć również Ramirez, generał armii Juareza. Na jednym z postojów hrabina ucieka ze złotem, zostawiając Trane'a i Erina, którzy wpadają w pułapkę zastawioną przez generała. Za odpowiednio wysoką zapłatą obaj wspólnicy zgadzają się pomóc mu w odzyskaniu skarbu. Zmarły w 1983 r. reżyser Robert Aldrich, twórca m.in. "Ostatniej walki Apacza", "Śmiertelnego pocałunku", "Wielkiego noża", "Ataku", "Ostatniego zachodu słońca", "Co się zdarzyło Baby Jane?" i "Parszywej dwunastki", wzbudzał często skrajne opinie. Jego filmami zachwycano się i lekceważono je. Oskarżano o zły gust, przejaskrawione efekty i wychwalano konsekwencję mrocznego stylu. Aldrich zaczynał pracę reżysera od współpracy z telewizją, ale gdy na początku lat 50. nadarzyła mu się okazja nakręcenia filmu dla wytwórni MGM, skwapliwie z niej skorzystał. 
Pierwszy sukces przyniósł mu jednak dopiero "Śmiertelny pocałunek" z 1955 r. Od tego czasu zaczął się kształtować charakterystyczny dla niego styl: brutalna ekspresja, zatarte podziały na pozytywnych i negatywnych bohaterów, postacie przerysowane, niemal karykaturalne, kierujące się irracjonalnymi, okrutnymi instynktami, walka o dominację jednego człowieka nad drugim jako jeden z głównych motywów jego dzieł, a jednocześnie nieobecność w nich wątku prawdziwej, spełnionej miłości. Świat pokazywany w filmach Aldricha jest z reguły światem przesyconym przeczuciem zagłady, gdzie lęk i swoista dekadencja wyładowują się w aktach przemocy. Tak jest i w westernie "Vera Cruz": wszyscy walczą tam ze wszystkimi, nie przestrzegając żadnych reguł. Gary Cooper jako szlachetny rewolwerowiec irytuje sztywnością i chłodem, a pełen dzikiej energii, amoralny Burt Lancaster jako Joe Erin wzbudza żywiołową sympatię. 
(VERA CRUZ)



15:35 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 19

Program historyczny, 50 min, Polska, 2025
Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska
Reżyseria: Marzena Strąg
Prowadzący: Wojciech Szeląg

"Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie.



16:10 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - ŁÓDŹ

Reportaż, 8 min, Polska, 2017
Reżyseria: Tomasz Drozdowicz
Scenariusz: Tomasz Drozdowicz
Prowadzący: Krzysztof Grzybowski

Kolejnym miejscem, jakie odwiedzimy w ramach cyklu "Pomniki Historii", będzie Łódź. Podobnie jak górnicze miasta Zagłębia Ruhry rozwinęła się ona w wyniku gwałtownego boomu gospodarczego. Wszystko zaczęło się 18 września 1820 roku. Wtedy to namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek ogłosił zarządzenie, na mocy którego na terenie miasta mogły powstawać osady fabryczne. Przeznaczono je dla sukienników i tkaczy. Liczba ludności szybko rosła: na początku XIX wieku Łódź liczyła 800 mieszkańców, w 1864 roku już 38 tysięcy. O tym z jakich towarów słynęło miasto, co było jego znakiem rozpoznawczym i co pozostawili po sobie najbardziej znani łódzcy przemysłowcy, opowie nam Ryszard Bonisławski z Towarzystwa Przyjaciół Łodzi. Wśród przybyszów, którzy zjechali do miasta wielką rolę odegrał Saksończyk Ludwik Geyer, do którego Białej Fabryki sprowadzono mechaniczne krosna i 50 - konną maszynę parową. Słynna na całą Europę była także Centralna Fabryka Karola Scheiblera oraz przędzalnia Izraela Kalmanowicza Poznańskiego, na terenie której dziś znajduje się Centrum Handlowe Manufaktura. Cenną częścią łódzkiego Pomnika Historii są rezydencje fabrykantów, takie jak Pałac Poznańskiego oraz bogaty zespół kamienic czynszowych przy ul. Piotrkowskiej. Budynki powstały w różnych stylach architektonicznych, każdy zdobiły charakterystyczne motywy. Nie sposób nie wspomnieć słynnej dzielnicy Księży Młyn, na terenie której znajdowały się mieszkania łódzkich robotników. O tym co jest dziś najcenniejszą pamiątką po tamtych czasach oraz jak te dziś opuszczone i często zaniedbane miejsca odzyskiwać dla miasta, porozmawiamy z Miejską Konserwator Zabytków Kamilą Kwiecińską -Trzewikowską.



16:25 REPORTAŻ Z OBCHODÓW AUSCHWITZ

25 min, Polska, 2025

Reportaż z 80 rocznicy obchodów wyzwolenia obozów w Auschwitz



16:55 OKRĘTY PODWODNE - CZ. 1. PŁYWAJĄCE LEGENDY
(SUBMARINES)

Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2020
Lektor: Marek Ciuniel

Dwuczęściowy film dokumentalny. 
Dzisiejsze okręty podwodne to skomplikowane maszyny naszpikowane technologią i bronią. Ich konstrukcja jest równie imponująca, co ich niszczycielska siła. Mało która broń wywołuje tyle emocji co okręt podwodny. Uderza z zaskoczenia i może wystrzelić pociski nuklearne, wciągając cały świat w dramatyczny konflikt. Okręty podwodne powstały z zupełnie innego powodu - z chęci ludzi do oglądania świata pod wodą. Jednak zainteresowanie wojskowym wykorzystaniem łodzi podwodnych wkrótce przeważyło.



18:00 CZTEREJ PANCERNI I PIES - ODC. 13/21 - ZAKŁAD O ŚMIERĆ

Serial TVP, 55 min, Polska, 1969
Reżyseria: Konrad Nałęcki
Scenariusz: Janusz Przymanowski, Maria Przymanowska, Stanisław Wohl
Zdjęcia: Romuald Kropat
Aktorzy: Janusz Gajos, Franciszek Pieczka, Wiesław Gołas, Pola Raksa, Włodzimierz Press

Załoga czołgu 102 oczekuje wraz z całą brygadą na przeprawę. Janek i Wichura jadą do Marusi. W tym samym czasie Gustlik i Grigorij kończą naprawę czołgu. Postanawiają wypróbować uszkodzone wcześniej działo, oddając kilka strzałów. Podczas kontroli żandarmerii okazuje się, że Janek nie ma przepustki. Ostatecznie, po interwencji w sztabie dywizji, zostaje uwolniony i wkrótce dołącza do kolegów. Załoga Rudego zostaje odznaczona orderem Zasłużonego na polu chwały, gdyż próbne strzały trafiły w niemieckie składy amunicji. Nadchodzi dzień przeprawy, ale we mgle Rudy gubi drogę i wpada w ręce Niemców. Wrogowie domagają się od załogi współpracy. Polacy początkowo się na nią zgadzają. Korzystają jednak z nadarzającej się okazji i uciekają pośród ostrzału nieprzyjacielskich dział. Niestety, jeden z pocisków trafia w czołg.



19:05 HISTORIA BRONI - BROŃ MIOTAJĄCA. ODC. 1/10
(HISTORY OF WEAPONS)

Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017

"Historia broni" to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny, przybliżający historię różnych rodzajów broni, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu oręża a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii.



20:05 KRONIKI HITLERA - ODC. 4. MORDERCA. LATA 1933 - 1934
(KRONIKI HITLERA)

Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018
Reżyseria: Hermann Pölking

Kroniki pokazują codzienność zwykłych ludzi w Europie w latach 1889 - 1945. Stanowi to tło dla szczegółowej relacji z życia Adolfa Hitlera - od jego dojścia do władzy po samobójstwo w berlińskim bunkrze. To najobszerniejsza do tej pory kompilacja materiałów archiwalnych, z których prawie połowa nie była wcześniej publikowana.



21:10 07 ZGŁOŚ SIĘ - ODC. 11/21 - WAGON POCZTOWY

Serial TVP, 61 min, Polska, 1981
Reżyseria: Krzysztof Szmagier
Scenariusz: Krzysztof Szmagier
Zdjęcia: Wiesław Rutowicz
Muzyka: Włodzimierz Korcz
Aktorzy: Bronisław Cieślak, Zdzisław Kozień, Ewa Florczak, Zdzisław Tobiasz, Jan Ciecierski, Józef Korzeniowski, Artur Barciś, Marcin Rudziński, Zygmunt Fok, Stanisław Michalik, Nina Gocławska, Ewa Zadrożna, Magdalena Szmagier, Aleksandra Koncewicz

Podczas jazdy pociągu nieznani sprawcy włamują się do wagonu pocztowego, ich łupem pada pół miliona złotych. Okazuje się, że trzej konwojenci zostali uśpieni środkiem nasennym podanym w piwie. Mógł to zrobić któryś z nich, w zmowie mógł być wózkarz, który przywiózł piwo i steward, który zaniósł je do wagonu. Jednak w pociągu podawano jedynie Okocim, a badania wykazują, że środek podano w Żywcu. Do wagonu wchodził też elektryk. Borewicz odkrywa pod podłogą skrytkę, w której znajduje skradzione pieniądze. Zastawia pułapkę i czeka - kto przyjdzie zabrać pieniądze ze skrytki?



22:25 07 ZGŁOŚ SIĘ - ODC. 12/21 - ŚCIGANY PRZEZ SAMEGO SIEBIE

Serial TVP, 69 min, Polska, 1981
Reżyseria: Krzysztof Szmagier
Scenariusz: Krzysztof Szmagier
Zdjęcia: Wiesław Rutowicz
Muzyka: Włodzimierz Korcz
Aktorzy: Bronisław Cieślak, Zdzislaw Kozień, Ewa Florczak, Zdzisław Tobiasz, Gustaw Kron, Grażyna Dyląg, Maria Homerska, Izabella Trojanowska, Bożena Krzyżanowska, Elżbieta Kijowska, Irena Kownas, Marek Bargiełowski

Niezmordowany porucznik Borewicz prowadzi dochodzenie w pozornie banalnej i prostej sprawie. Ofiarą jest kobieta, która wypadła na ulicę podczas mycia okna. Nie wiadomo jednak, czy był to nieszczęśliwy wypadek, czy morderstwo. Wkrótce po tej tragedii, podczas kąpieli w wannie, ginie niejaka Klementyna Nawrocka. Porucznik Borewicz odkrywa, że obie te śmierci mają związek z przypomnianą właśnie w telewizji sprawą dokonanego przed laty napadu na bank. Nawrocka widziała wówczas bandytę, a Jagodzińska mogła domyślić się czegoś po obejrzeniu programu. Czy Henryk Jagodziński naprawdę ma bezwładne nogi? Śledztwo musi rozwiać wszelkie wątpliwości.



23:50 ODYSEJA ZŁOMOWA

Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2009
Reżyseria: Paweł Ferdek, Łukasz Gutt

Antyczna droga do Chin - Jedwabny Szlak. Stara ciężarówka wiezie poradziecki złom do chińskiej huty: szutrową drogą przez puste góry Tien Szan, wspinając się na przełęcz Torugart 3750 m n.p.m. Śledzimy ostatnią podróż pordzewiałej ramy łóżka, wyrzuconego z jakiegoś domu przed laty. Rozmaite metalowe resztki upadłego imperium ZSRR spotykają się na przyczepie ciężarówki. Rosnące w potęgę Chiny, głodne surowców, pochłonęły już prawie cały złom, jaki można było znaleźć w Kirgistanie. W drodze poznajemy życie kilku osób: złomiarza, kierowców, pani z przydrożnej "gościelnicy" - noclegowni urządzonej w wozie Drzymały. Opowieść toczy się jednocześnie w skali makro i mikro: historia dwóch cywilizacji splata się z walką kilku ludzi o przeżycie i lepszą przyszłość. Ile czasu zajmuje przejazd ze złomowiska w Tokmoku do huty w Urumchi? To niewiele ponad 1000 kilometrów, ale złom będzie jechał miesiąc. To prawdziwa podróż w czasie. Ludzie w Kirgistanie żyją w tempie antycznym, z dala od nowoczesnej cywilizacji. Chińczycy pędzą w rytmie polifonicznych dzwonków komórkowych, szelestu banknotów, neonów w centrach handlowych. Historia jest zapętlona wokół kirgiskiej wielopokoleniowej rodziny mieszkającej w dolinie At - Baszy, przy drodze prowadzącej do Chin. Życie płynie tam bardzo powoli, zgodnie z rytmem przyrody. Mały chłopczyk Nursułtan całymi dniami bawi się przy drodze albo w strumieniu, brak zabawek zastępuje mu bogata wyobraźnia. Sam kiedyś chciałby być kierowcą ciężarówki, na razie wozi kamyki na kawałku drewna. Rodzina żywi się mięsem swoich zwierząt, prawie nie potrzebują gotówki. Dziadek dorabia przez szukanie złomu. Tym razem znajduje metalową ramę łóżka, którą sprzedaje na złom. Łóżko razem z fragmentami starych samochodów, innych łóżek, elementami fabryk pociętymi na kawałki, jedzie do chińskiej huty. 50 - tonowy ładunek wiezie Sania, z pochodzenia Rosjanin. Gruntową drogą wloką się przeładowane poradzieckie ciężarówki, w przeciwną stronę ciągnie sznur nowoczesnych chińskich tirów z towarami. Wszystkie te samochody mijają po drodze dom Nursułtana i jego dziadka. Sania zatrzymuje się co chwilę, chłodzi silnik maza, spotyka miejscowych ludzi i innych kierowców. W Chinach, w bazie Topa, robotnicy ręcznie rozładowują złom. Są ich tłumy - śniadzi, zmęczeni, ubrani byle jak. Złom dalszą drogę odbędzie chińską ciężarówką. Nasze łóżko wjeżdża w inny świat. To już betonowe autostrady, ogromne stacje paliw i centra handlowe. Tutaj każdy się spieszy, ludzie są nieufni, trudno nawiązać kontakt. W hucie w Urumchi łóżko trafia do pieca, stapia się w czerwoną surówkę, zmienia formę, jest nową blachą, zaraz będzie nowym chińskim produktem. Robotnik metalurg pobiera pensję i zabiera swoją rodzinę do centrum handlowo - rozrywkowego. Jedną z głównych atrakcji jest strzelanie do czerwonych baloników, synek robotnika z pasją ściska rewolwer. Ściana telewizorów w sklepie z elektroniką pokazuje chiński cud gospodarczy - budowę miasteczka olimpijskiego w Pekinie, statki z towarami wypływające z Szanghaju. Z hutniczej linii zjeżdża blacha, z niej wytłacza się miski. Są ich tysiące. Wyjeżdżają z magazynu, robotnicy pakują je do nowoczesnej chińskiej ciężarówki. Jedną z tych misek widzi dziadek Nursułtana na bazarku w pobliskim miasteczku, Narynie. Długo targuje się o cenę, wreszcie kupuje, zawija w gazetę.



01:00 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA MASZYNISTY METRA W MOSKWIE

Reportaż, 24 min, Polska, 2003
Autor: Barbara Włodarczyk

Reportaż o moskiewskim metrze. Jest to nie tylko środek transportu i ciekawy zabytek architektury. Metro w Moskwie to także hala targowa, dom dla bezdomnych i miejsce pracy potężnej armii ludzi. To mikroświat, który odzwierciedla znaki czasu i przemiany rosyjskiej metropolii.