TVP Historia Środa, 12.02.2025 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 12 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1798 - śmierć Stanisława Augusta Poniatowskiego, ostatniego króla polskiego; 1947 - pierwsza kolekcja Christiana Diora; 1955 - początek zrzucania nad Polską broszur z relacjami uciekiniera Józefa Światły; 1990 - GUS podał wiadomość o znaczącym spadku inflacji, efekcie reform Balcerowicza; 06:55 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA DYREKTORA SANATORIUM NA KRYMIE Reportaż, 25 min, Polska, 2001 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W czasach komunizmu do krymskich kurortów ściągali wczasowicze i kuracjusze z całego Związku Radzieckiego: wczasy i leczenie w sanatoriach było tanie i dostępne dla wszystkich, dlatego też Półwysep Krymski odwiedzało rocznie 10 milionów przyjezdnych. Dzisiaj gości jest trzykrotnie mniej: biednych nie stać na przyjazd tutaj, bogaci wybierają wypoczynek za granicą. Jak wygląda Krym u progu XXI wieku? Czy dawne kurorty podupadły, czy nadal prosperują świetnie, tyle że obsługują inną klientelę? Pretekstem do opowiedzenia o dzisiejszym dniu czarnomorskich wczasowisk stała się wizyta w jednym z tamtejszych sanatoriów niedaleko Jałty. Placówką kieruje Władymir Rajenko. Niegdyś w jego ośrodku odpoczywały głównie partyjne elity, dziś może tam przyjechać każdy, bez względu na poglądy polityczne. Warunek jest tylko jeden - zasobny portfel. 07:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 333 ZAGINIONE MORSY Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2024 Autor: Adam Sikorski Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. "Zaginione "Morsy" Każda wojna pozostawia po sobie skomplikowany splot zagadek. To będzie jedna z takich właśnie tajemnic. Nasz dzisiejszy cel to Tereszpol Zaorenda. To tędy 27 września 1939 roku maszerowały oddziały 39 Dywizji Piechoty. Przy kolejowych torach żołnierze zrzucali swoja broń - połamane karabiny, pokrzywione lufy, które celowo niszczyli, by przyzwoita broń nie wpadła w ręce Niemców. Wszystko, co stanowiło uzbrojenie 39 Dywizji legło tutaj. Zabrakło tylko jednego - pistoletów maszynowych "Mors". Gdzieś w tym właśnie terenie zostały one ukryte. Nas - co oczywiste - intryguje los zaginionych Morsów. "Podlaski Tesla" Zabieramy Państwa na Podlasie, gdzie poznamy historię Stanisława Szepietowskiego, podlaskiego wynalazcy. Urodzony w Warszawie w 1900 roku, prowadził wraz z ojcem zakład ślusarski. W wieku 25 lat przybył na Podlasie i poza pracą rzemieślnika zajął się pracą wynalazczą. Nas zaintrygowały jego wczesne próby pozyskania energii elektrycznej z wyładowań atmosferycznych. To dlatego miejscowi do dziś nazywają go łowcą piorunów. 08:00 CZAS HONORU - ODC. 42 "KIM PANI JEST?" Serial TVP, 44 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Brehm i Rainer przyjeżdżają na miejsce znalezienia zwłok SS - mana. Zabójcy oddali do mężczyzny dwa strzały z bliska w głowę. Zabrali ofierze broń, dokumenty i pieniądze. Na murach zostawili namalowana kotwicę, znak Polski Walczącej. Po badaniach Gertrudy Fischer, dr Otto Kirchner nie ukrywa, że stan matki Gubernatora jest poważny, ale stała opieka specjalisty mogłaby doraźnie pomóc. Otto poleca Fischerowi dr Marię Konarską, z którą pracował przed wojną. Pojmani w zasadzce Władek, Michał, Alan i Lolek atakują strażników. Próba ucieczki nie udaje się, gdyż Dykow bierze na muszkę płk. Skotnickiego. Sowieci wyprowadzają więźniów. Pakują ich na ciężarówkę. Razem z nimi wiozą tajemniczą osobę w kapturze na głowie. Ruda wykonuje wyrok na Holtzu. W jego mieszkaniu Janek i Ernest znajdują skrytkę z dokumentami, którymi mężczyzna się posługiwał. Wśród kennkart, zaświadczeń i blankietów Janek znajduje kennkartę Leona Sajkowskiego. Dociera do niego, że rodzice Leny nie wyjechali do Palestyny. 08:45 ZDOBYWCY KARPAT - WALERY ELJASZ RADZIKOWSKI Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1998 Scenariusz: Jacek Zygadło Zdjęcia: Jacek Zygadło, Jacek Zygadło Lektor: Wysocki Wysocki Wykonawcy: Wacław Polakiewicz Sylwetka Walerego Eljasza - Radzikowskiego (1841 - 1905), wielkiego miłośnika Tatr, malarza górskich pejzaży, scen rodzajowych, historycznych, obrazów o tematyce religijnej, autora ilustracji do poematów Antoniego Malczewskiego i Wincentego Pola. Radzikowski był jednym z założycieli Towarzystwa Tatrzańskiego i współorganizatorem Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem. W 1870 roku wydał "Ilustrowany przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic", w latach 1879 - 1905 ukazało się jego czterotomowe dzieło "Ubiory w Polsce i u sąsiadów". Był jednym z pionierów taternictwa, całym sercem związanym z Zakopanem i górami, wielkim miłośnikiem folkloru i góralskiej kultury. (www.filmpolski.pl) 09:10 HISTORIA POLSKI - WSPOMNIJ MNIE Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1989 Reżyseria: Marian Kubera Scenariusz: Marian Kubera Film poświęcony życiu i twórczości Mariana Hemara. Ukończył gimnazjum we Lwowie, następnie studiował na wydziałach medycznym i filozoficznym miejscowego uniwersytetu. Był popularnym autorem tekstów rewiowych, kabaretowych, szopek politycznych, komedii, przeróbek sztuk dramatycznych, a także poezji. Współpracował z warszawskimi teatrami rewiowymi; był kierownikiem literackim "Qui Pro Quo" (1929 - 31; z J. Tuwimem), "Cyrulika Warszawskiego" (1936 - 39), "Cyganerii Warszawskiej" (1933 - 34), "Wielkiej Rewii" (1934 - 36, z J. Tuwimem), był także kierownikiem artystycznym "Bandy" (1931 - 33, z J. Tuwimem i F. Jarossym). W latach 1933 - 34 wspólnie z S. Jaraczem i M. Modzelewską prowadził teatr Nowa Komedia. We wrześniu 1939 r. wyjechał z Polski. Przez Rumunię dotarł do Palestyny i Egiptu, współpracował tam z teatrem wojskowym Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, a także redagował odcinek polski w kairskim radiu. Od 1942 r. przebywał w Anglii, pracował w Biurze Opieki nad Żołnierzem. Po wojnie prowadził w Londynie kabaret Hemara. Współpracował z rozgłośnią Wolna Europa (od 1952 r. prowadził 15 - minutowy kabaret polityczny, nagrywany w londyńskim studio), a także z polskimi czasopismami emigracyjnymi. Był autorem sztuk dramatycznych (niektóre sporadycznie sam reżyserował). 10:10 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - SPALIĆ LONDYN CZ. 1 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Ułłowicz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program cykliczny popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckim przygotowaniom do zniszczenia Londynu. W programie wykorzystano materiały archiwalne. 10:45 LEGENDY EUROPY - GRECJA ODC. 5 (LEGENDS OF EUROPE MYSTICAL AND FANTASY TALES 5. GREECE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Hudson Seria przedstawia nowe, niemal magiczne spojrzenie na europejskie dziedzictwo. Inspirowane nowo odkrytym zainteresowaniem odwiecznymi legendami. Czy przerażające, czy zaskakujące, te historie, inspirowane naturalnymi wspaniałościami, są jednocześnie mistycznymi i niejasnymi zagadkami do rozszyfrowania. Piraci, bestie, zaczarowane lasy, skamieniali pasterze, zaczarowane jeziora, dziwaczne potwory lub uwięzione księżniczki to bohaterowie tej serii, która z północy na południe i ze wschodu na zachód na nowo odkryje Europę. Dziś wyruszymy w podróż po... Grecji. Tutaj ważniejsze od powietrza jest światło. Dla starożytnych Greków umrzeć nie znaczyło przestać oddychać, tylko nie widzieć światła. Zaczynamy od południowych krańców półwyspu, gdzie wartkie rzeki wpadają do głębokich zatok. To Peloponez, kolebka trzech wielkich idei: igrzysk olimpijskich, niepodległości oraz mitu arkadyjskiego, czyli wiary w to, że prostota i łagodność pozwalają osiągnąć szczęście. Mimo to... Człowiekowi daleko do prostoty, łagodności i szczęścia. Tu, na tej skale kiedyś stała cytadela. Ile konfliktów, które rozdarły Europę, wybuchło na greckiej ziemi? A równocześnie jest to kraj, gdzie nawet gdy posiejesz kamień, zbierzesz opowieść. Usiądźmy więc pod tym drzewem oliwnym. Posłuchajmy legend, które będzie nam szeptał do ucha wiatr: o ludziach i o bogach, którzy w swej naiwności sądzili, że posiedli wszystko. Zanim powstali bogowie, zanim Adriatyk i Morze Egejskie wzięły w objęcia Peloponez, nie było nic. Ani wojen, ani ludzi, ani bogów. Serial dokumentalny, 11:40 SŁOWNIK POLSKO@POLSKI - TALK - SHOW PROF. JANA MIODKA (627) 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Beata Świętnicka, Witold Świętnicki Scenariusz: Dariusz Dyner, Witold Świętnicki Muzyka: Tymon Ratajczyk Prowadzący: Justyna Janus - Konarska, prof. Jan Miodek Słownik polsko@polski to program edukacyjny o języku polskim z udziałem językoznawcy prof. Jana Miodka. W rozmowach z widzami profesorowi asystuje dr Justyna Konarska - Janus językoznawczyni. Uczestnicy programu, za pośrednictwem komunikatorów internetowych, mogą zadawać pytania dotyczące gramatyki, ortografii czy słowotwórstwa języka polskiego. Prof. Miodek w lekki i przystępny sposób opowiada o najczęstszych błędach językowych. Odwołuje się przy tym do żywego języka, głównie mówionego, który można usłyszeć na polskiej ulicy i którym posługuje się współczesna polska emigracja. Program nagrywany jest w historycznej bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego. W tym odcinku: Co znaczy "komasznia"? Co oznacza zwrot "moja chata z kraja"? Na czym polega "ustawka"? Czym zajmują się "preppersi"? Czy jest rodzaj żeński od słowa "człowiek"? Czy nazwy sera piszemy dużą literą? Etymologia nazwiska Culik. 12:15 DROGA - ODC. 6/6 - STAN WYJĄTKOWY Serial obyczajowy TVP, 54 min, Polska, 1973 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Andrzej Ramlau, Jacek Stachlewski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Wiesław Gołas, Elżbieta Jasińska, Celina Klimczak, Janusz Kłosiński, Aleksander Pociej, Maciej Damięcki, Zdzisław Kozień, Marta Ławińska, Zygmunt Malanowicz, Józef Nalberczak, Marian Opania Marian Szyguła zostaje oddelegowany do udziału w akcji przeciwpożarowej. Zabiera ze sobą swego synka Michała, który dotychczas mieszkał z matką w innym mieście. Stopniowo między ojcem a synem rodzi się uczucie przywiązania i zaufania. Ta wątła na razie nić porozumienia pozwala Mariankowi mieć nadzieję, że jeszcze zdoła naprawić największy błąd swego życia i będzie kiedyś razem z synem, którego porzucił. 13:15 NA TROPACH HISTORII - (20.03.2022) ŻELAZEM PISANE... Program historyczny, 11 min, Polska, 2022 Autor: Dorota Kosierkiewicz Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisując zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne. 13:30 HISTORIA BRONI - BROŃ MIOTAJĄCA. ODC. 1/10 (HISTORY OF WEAPONS) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 "Historia broni" to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny, przybliżający historię różnych rodzajów broni, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu oręża a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. 14:30 UPADEK. JAK UKRAIŃCY ZNISZCZYLI IMPERIUM ZŁA - ODCINEK 4 NIEWYPŁACALNOŚĆ (THE СOLLAPSE: HOW UKRAINIANS DESTROYED THE EVIL EMPIRE / KOLAPS. JAK UKRAJINCI ZRUJNUWAŁY IMPERIJU ZŁA) Film dokumentalny, 46 min, Ukraina, 2020 Reżyseria: Sergij Łysenko Dokładna i jak dotąd najpełniejsza opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR. W cyklu dokumentalnym widzowie zobaczą nigdy wcześniej nieprezentowane tajne dokumenty CIA i KGB; zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. 30 lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła. Odc. 4 - "Niewypłacalność". Dwudziesty drugi sierpnia 1991 roku traktowano jak odpoczynek po trzech dniach wyjątkowego napięcia. Ale właśnie wtedy załamała się gospodarka radziecka, choć zrozumiano to dopiero kilka miesięcy później. Deficyt był chroniczną chorobą gospodarki sowieckiej. W ostatnich latach istnienia ZSRR ze wszystkich podstawowych towarów jedynie jedenaście procent nie było deficytowymi. Ludzie odczuli problemy na własnej skórze. Jednak nie wiedzieli, że są to pierwsze jaskółki zapaści gospodarczej. Gospodarka radziecka jakoś wytrzymała 70 lat. I nagle coś się stało. Coś naruszyło równowagę. W pewnym momencie niebezpieczne procesy stały się nieodwracalne. 15:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 169 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Marcin Marciniak, Joanna Ślesicka Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Piotr Ligienza, Wenanty Nosul, Marianna Zydek, Agata Bykowska, Dominik Łoś, Zbigniew Waleryś, Wojciech Starostecki, Bartłomiej Cabaj, Andrzej Popiel, Ewelina Pankowska, Łukasz Węgrzynowski, Bartosz Głogowski, Mateusz Mosiewicz Bolko uświadamia sobie, że jego sojusz z Kazimierzem właściwie nie istnieje. Prowadzi rozmowy z Ludwikiem Bawarskim, którego gości w Świdnicy. Książę stara się utrzymać odpowiednie relacje z Wittelsbachami. Tymczasem jest planowany sąd inkwizycyjny. Helena jest przerażona. Wierzy w niewinność ukochanego, ale nie chce ryzykować, dlatego stara się przekonać Guncela, że powinni uciekać jak najszybciej. Kazimierz niepokoi się wizytą Olgierda na dworze węgierskim. Wysyła Ligęzę na przeszpiegi. 16:05 SENSACJE XX WIEKU - AFGANISTAN CZ. 1 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1996 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Pierwsza część programu o radzieckiej agresji na Afganistan w 1979 roku. Przebieg zamachu na prezydenta Afganistanu, okoliczności podjęcia decyzji o interwencji wojsk radzieckich i ataku jednostek KGB na pałac prezydencki w Kabulu, przebieg wojny i wykorzystanie śmigłowców Mi - 24, które stały się symbolem radzieckiej przewagi militarnej, oraz rakiet Stinger, które tę przewagę zneutralizowały. 16:40 SENSACJE XX WIEKU - AFGANISTAN CZ. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1996 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Druga część programu o radzieckiej agresji na Afganistan w 1979 rok. Przedstawiono międzynarodowe reperkusje, działania podjęte przez administrację prezydenta Cartera oraz przebieg okrutnej wojny. W programie wykorzystano zdjęcia przedstawiające radzieckie latające czołgi - śmigłowce Mi - 24, które stały się symbolem zniszczenia oraz unikatowe fragmenty kronik. 17:10 HISTORIA POLSKI - BYŁO I JUŻ Film dokumentalny, 38 min, Polska, 1997 Scenariusz: Teresa Torańska, Feliks Falk Zdjęcia: Jacek Mierosławski Wykonawcy: Mateusz Matuszewski, Zofia Domaniewska Film ukazuje ludzi, którzy w stanie wojennym ukrywali znanych działaczy opozycji. Konfrontuje ich ówczesne postawy i poglądy z realiami dnia dzisiejszego. Wypowiadają się ksiądz Mateusz Matuszewski, Zofia Domaniewska i rodzina państwa Żyszkowskich. 17:55 NA TROPACH HISTORII - (03.04.2022) NASZA PANI MNICHOWSKA Program historyczny, 11 min, Polska, 2022 Autor: Dorota Kosierkiewicz Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisuje zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne. Podążamy śladami, które pozostawiła historia, ale nie tylko ta oczywista, zapisana ruinami zamków, kościołami, dziełami sztuki, ale również prehistoria i archeologia. 18:10 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 20 Program historyczny, 50 min, Polska, 2025 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 19:05 CZAS HONORU - ODC. 43 "SONDERKOMMANDO TIGER" Serial TVP, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Janek, Ruda i Ernest przeglądają archiwum Holtza. Znajdują zaszyfrowany dokument, który może być spisem transakcji przeprowadzanych przez Holtza. Janek mówi Rudej, że Władek wrócił do Warszawy. Brehm robi postępy w śledztwie, okazuje się, że ofiary współpracowały w załogach obozów koncentracyjnych. Rainer zaczyna bać się, że podzieli los zamordowanych Niemców. Otto przywozi dr Marię do willi Fischera. Fischerowa jest oburzona faktem, że ma się nią zajmować brudna Polka. Bronek zmusza Teresę do ujawnienia, gdzie wywieziono Wandę. Dowiaduje się, że Wanda zabrano na roboty do Rzeszy do Czerniejewa. Krawiec i Brodowicz przesłuchują Osmańską. Kobieta daje im zdjęcie silnika pulsacyjnego nowej broni testowanej przez Niemców. Brehm nie znajduje akt kolejnej ofiary. Podejrzewa, że Neumeiera był u Schoebbla nieformalnie. Brehm zabiera Rainera do prosektorium. Pokazuje mu ślady tortur na ciele Neumeiera i mówi, że Neumeier służył w Sonderkommando Tiger. Rainer postanawia pojechać do ich jednostki. Helena zgłasza się do Arbeitsammtu. W sytuacji bez wyjścia zgadza się dobrowolnie wyjechać na roboty. Przekupuje Schweriga, by skierował ją do Czerniejewa. Brodowicz informuje oddział, że w Pustkowie zlokalizowano poligon, na którym Niemcy przeprowadzają testy nowej broni. Osmańska flirtuje z Michałem. Janek zabiera Romka do mieszkania Leny. Nie ma odwagi powiedzieć mu o śmierci Sajkowskich. 20:00 NIEZNANA WOJNA NA PÓŁNOCY S.I - ODC. 5/6 (UNTOLD ARCTIC WARS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma Scenariusz: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma To pierwsza w historii seria, która ujawnia rolę państw regionu arktycznego w II wojnie światowej i próbuje odtworzyć militarne zmagania w tym rejonie. Widzowie będą mogli obejrzeć w akcji nurków odnajdujących zatopione niemieckie wraki samolotów, archeologów badających ukryte masowe groby i historyków tropiących tajne nadmorskie fortece. W serii kolorowe materiały archiwalne oraz wysokiej jakości animacje komputerowe. 21:05 SZALENIE ODWAŻNA HRABINA Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2024 Reżyseria: Marta Pisarek Scenariusz: Marta Pisarek Hrabina Maria Tarnowska uratowała dziesiątki tysięcy cywilów z objętej powstaniem Warszawy. Widząc cierpiących ludzi z powodu ran i głodu, za zgodą gen. Bora - Komorowskiego, wynegocjowała z Niemcami przerwanie działań wojennych i bezpieczne wyprowadzenie głównie kobiet, dzieci i osób starszych z płonącej stolicy. Jako arystokratka, żona dyplomaty mogła żyć dostatnio i beztrosko, a jednak wybrała służbę społeczeństwu. W czasie I wojny światowej organizowała szpitale przyfrontowe i jako wolontariuszka Czerwonego Krzyża niosła pomoc rannym żołnierzom na pierwszej linii walk z bolszewikami w 1920 r. W odradzającej się Polsce tworzyła szkoły dla pielęgniarek i ośrodki zdrowia na wsi. Maria była nieustraszona! Silna i mądra o charyzmatycznej osobowości. Wyposażona w niespożytą energię i wyjątkowy talent organizacyjny skutecznie realizowała śmiałe, nowatorskie pomysły. Zawsze odznaczała się dobrocią serca i życzliwością. 22:10 POCIĄGI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - ODC. 4/4. WYPOCZYNEK (TRAINS THA CHANGED THE WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Seria opowiada o tym, jak cztery kultowe pociągi zrewolucjonizowały podróże koleją i zainspirowały niesamowite projekty kolejowe na całym świecie. Bez wątpienia od ponad 200 lat pociągi zmieniają życie ludzi. Zrewolucjonizowały sposób podróżowania, sposób pracy, a nawet sposób spędzania wakacji. Autorzy podróżują na pokładzie legendarnych lokomotyw kolejowych, takich jak Flying Scotsman i Stephenson's Rocket i w każdym odcinku przybliżają dziedzinę życia, która uległa epokowej przemianie dzięki pociągowi. 23:05 FOTOGRAF SOLIDARNOŚCI Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2014 Reżyseria: Paweł Woldan Scenariusz: Paweł Woldan Film opowiada o życiu i twórczości Erazma Ciołka - wybitnego fotografa, zmarłego w 2012 r. Wsławił się zdjęciami dokumentujacymi polską rzeczywistość po wprowadzeniu stanu wojennego i w latach 80. Niektóre z jego zdjęć, np. fotografie ks. Jerzego Popieluszki funkcjonują do dziś jako ikony. Erazm Ciołek współtworzył podziemny "Przegląd Wiadomości Agencyjnych", serwis fotograficzny "Nowej", był twórcą słynnych portretów kandydatów "S" do Sejmu pozujących z Lechem Wałęsą, oraz oficjalnym fotografem z ramienia Komitetu Obywatelskiego. Film mówi o fotografii jako o sztuce i o fotografie jako artyście. Mówi też o odpowiedzialności fotografa wobec ludzi, których portretuje. Reżyser chce pokazać bohatera poprzez analizę jego patrzenia na świat. 00:20 SENSACJE XX WIEKU - WALLENBERG Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Jak to się stało, że Raoul Wallenberg, członek potężnej i wpływowej szwedzkiej rodziny bankierów, w 1945 roku, tuż przed końcem wojny znalazł się w radzieckim więzieniu i dwa lata później został zamordowany? Dyplomata, który uratował kilkadziesiąt tysięcy istnień ludzkich, został zamordowany w specjalnym oddziale więzienia na Łubiance. Wstrzyknięto mu truciznę. Dlaczego? 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 343 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. "Było nie minęło" to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. 02:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KILKA NAJDŁUŻSZYCH DNI CZ. 1 Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii drugiej wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego największej operacji desantowej, mającej na celu otwarcie drugiego frontu w Europie Zachodniej - lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 roku. W nagraniu unikatowe materiały archiwalne.