TVP Historia Poniedziałek, 17.02.2025 06:45 BYŁ TAKI DZIEŃ - 17 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1673 - zmarł Molier; 1863 - powstał Czerwony Krzyż; 1980 - Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki jako pierwsi na świecie zdobyli zimą Mount Everest; 1983 - wyrok w procesie założycieli Radia "Solidarność"; 06:50 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 20 Program historyczny, 50 min, Polska, 2025 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 07:30 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA REKTORA Z DONIECKA Reportaż, 25 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Jewgiennij Linnik Cykl reportaży o codziennym życiu w krajach byłego Związku Radzieckiego. Program pokazuje zmiany, jakie tam zaszły w ciągu ostatnich lat. Przybliża nowe zjawiska i problemy ludzie ze wszystkich grup i środowisk społecznych. W tym wydaniu reportaż o warunkach życia, pracy i statusie naukowców na Ukrainie, która, jak większość państw wschodnich, boryka się z problemem "drenażu mózgów" na Zachód. Bohaterem jest Anatolij Szewczenko - rektor Instytutu Sztucznego Intelektu w Doniecku. Uczelnia ta kształci informatyków i prowadzi instytut naukowy. Rektor ma ambicje, by Donieck stał się w przyszłości Krzemową Doliną. Jego naukowcy pracują nad robotami, które widzą i rozumieją ludzką mowę. 08:00 CZAS HONORU - ODC. 45 "NOWY ŚWIADEK" Serial TVP, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Michał i Osmańska budzą się po wspólnie spędzonej nocy. Władek wypytuje Janka o Rudą. Dowiaduje się, że Ruda została w podziemiu likwidatorską, wykonuje wyroki sądów. Prosi Janka, by załatwił mu udział w akcji jako jej obstawa. Brehm melduje Rainerowi, że zamachowiec pod restauracją został podstawiony przez Stocka. W lokalu konspiracyjnym Władek, Brodowicz i Tokarz oglądają element przywieziony przez Władka z Pustkowa. Mechanizm wygląda na część układu sterującego lotem. Polacy chcą szybko przerzucić go do Anglii. Tokarz przypuszcza, że do Pustkowa został przeniesiony poligon z Peenemunde. Helena trafia do gospodarstwa Heiricha, gdzie poznaje jego córkę, Gizelę i drugą robotnicę, Rosjankę, Walę. Brehm i Rainer doprowadzają do aresztowania Falkenheima. W czasie przesłuchania zastraszony Falkenheim wyjawia, że to nie on mordował SS - manów na zlecenie Stocka. Mordercą był Johann Blazer. Zeznaje również, że to on, na polecenie Stocka, wystawił Polakom Schoebbla. Osmańska daje Władkowi, Michałowi i Bronkowi fragmenty pism swojego szefa do Ministerstwa Gospodarki Rzeszy, w którym są szczegóły zapotrzebowania związane z planami rozbudowy obozu. Otto Kirchner odwiedza Fischerową. Zauważa u niej wyraźną poprawę nie tylko stanu zdrowia, ale i samopoczucia. Maria, korzystając z okazji, prosi Otta o przekazanie wiadomości jej synom. Otto odmawia. Osmańska przekazuje plany obozu Władkowi, Michałowi i Bronkowi. Bronek decyduje się zawieźć je do Warszawy. Żegna się z Bogusiem. Skotnicki powołuje grupę do przechwycenia planów nowej niemieckiej broni V 2. Przydziela Alana i Lolka do Michała, Władka i Bronka. Oddział ma przeprowadzić akcję wywiadowczą w obozie. Do obstawy oddeleguje pobliskie oddziały partyzanckie. Lena znajduje kennkartę ojca. Ma pretensje do Janka, że nie powiedział jej o śmierci rodziców. Rainer i Brehm jadą do magazynu, na który nakierował ich Falkenheim. Znajdują w nim skrzynie pełne sztab złota. 08:50 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - OSTRÓW LEDNICKI Reportaż, 8 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski W kolejnym odcinku odwiedzimy Ostrów Lednicki, nazywany też wyspą władców. To na tej wyspie bowiem rodziła się polska państwowość, najprawdopodobniej tu książę Mieszko przyjmował chrzest, tu też narodził się pierwszy król Polski. W czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego pełnił rolę centrum wczesnopiastowskiej Polski. Do dziś zachowały się tam pozostałości najstarszego w Polsce zespołu preromańskiej architektury pałacowo - sakralnej z X wieku, relikty drewniano - ziemnych wałów obronnych czy umocnień brzegowych. O roli tego miejsca opowie Andrzej Wyrwa, dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Niedaleko ruin palatium, kaplicy baptysterium i krzyża ufundowanego z okazji 1000 - lecia śmierci Mieszka I, archeolodzy odsłonili pozostałości niewielkiej kamiennej świątyni. W jej wnętrzu znaleziono ślady pochówków uważane za miejsce wiecznego spoczynku synów Bolesława Chrobrego. Zwiedzając wyspę, można spacerować drogą, która prowadziła wokół grodu, obejrzeć jego makietę oraz odwiedzić zrekonstruowane domy w osadzie rzemieślniczej. O tym, czym zajmowali się ludzie żyjący tutaj przed wiekami oraz jakie skarby na Ostrowie odkryto, opowie archeolog i kustosz Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Arkadiusz Tabaka. 09:05 HISTORIA POLSKI - AK - ARMIA PODZIEMNA Film dokumentalny, 60 min, Polska, 1995 Reżyseria: Józef Gębski Scenariusz: Jozef Gębski Zdjęcia: Leszek Winnicki Muzyka: Janusz Bogucki Film opowiada o genezie powstania Armii Krajowej i działaniach tej najsilniejszej i największej w Europie armii polskiego państwa podziemnego. Program ilustrowany wieloma nieznanymi szerzej zdjęciami filmowymi, fotografiami i innymi dokumentami pokazującymi bohaterstwo, waleczność i tragizm ludzi, dla których wojna nie zakończyła się w 1945 roku. 10:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - STRAŻNICY MORZA Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony roli, jaką odegrały w czasie walk morskich torpedy i okręty niszczyciele. 10:40 KULTOWE ZABYTKI - ODC. 2 TAJEMNICE PAŁACU VAUX - LE - VICOMTE (LES SECRETS DU CHATEAU DE VAUX - LE - VICOMTE) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Guenaelle Troly Seria dokumentalna (8 odcinków) opowiada o słynących ze swojego stylu architektonicznego, wartości historycznej i politycznej, najwspanialszych budynkach, siedzibach, pałacach i katedrach. Wypowiedzi najlepszych ekspertów, archiwalia i zdjęcia zabiorą nas w podróż po najbardziej kultowych zabytkach Francji. Odcinek 2 - "Tajemnice pałacu Vaux - le - Vicomte". Pięćdziesiąt kilometrów od Paryża wznosi się arcydzieło z XVII w. , pałac będący wzorem dla Wersalu - Vaux - le - Vicomte. 6400 m2 powierzchni. Wyjątkowy dach z kopułą, której szczyt sięga 36 m nad ziemią. Tę skomplikowaną budowę prowadziło kilku znakomitych fachowców. Wśród nich byli przyszli budowniczowie Wersalu, architekt Louis le Vau i ogrodnik Andre le Notre. Pałac i jego czterdziestohektarowy ogród w stylu francuskim wymagają gigantycznych prac. Innowacyjna architektura, transformacja pejzażu, wojna i korupcja na najwyższych szczeblach władzy... oto historia legendarnego pałacu Wielkiego Stulecia. Vaux - le - Vicomte jest najczęściej odwiedzanym prywatnym pałacem we Francji. 11:35 SPÓR O HISTORIĘ - WŁADCY POLSCY: MIESZKO II Debata, 29 min, Polska, 2016 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Maciej Zakrocki Mieszko II Lambert. Przejął władzę po śmierci ojca, Bolesława Chrobrego, w 1025 roku. Miał wówczas 35 lat. Podjął się dzieła kontynuacji polityki ojca. W 1031 roku, po buncie starszego brata Bezpryma, odsuniętego od tronu przez Bolesława Chrobrego, Mieszko II został zmuszony do ucieczki z kraju. Skierował się do Czech, gdzie został uwięziony. Po śmierci Bezpryma w 1032 roku Mieszko II ponownie zasiadł na tronie. Musiał jednak przyjąć warunki podyktowane przez cesarza Konrada II: uznać jego zwierzchnictwo i zrzec się tytułu królewskiego. Tuż przed śmiercią Mieszko II skonsolidował państwo. 12:15 5 DNI Z ŻYCIA EMERYTA - ODC. 3/5 - WIGILIA Serial TVP, 57 min, Polska, 1984 Reżyseria: Edward Dziewoński, Paweł Unrug, Irena Owczarzak, Marcin Buczkowski, Grażyna Olewniczak Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński, Edward Dziewoński, Edward Dziewoński Zdjęcia: Włodzimierz Precht Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Edward Dziewoński, Grażyna Barszczewska, Ewa Borowik, Joanna Jędryka, Danuta Szaflarska, Alina Janowska, Marta Lipińska, Magdalena Wołłejko, Henryk Borowski, Janusz Paluszkiewicz, Józef Pieracki, Wiktor Sadecki, Jan Englert, Paweł Wawrzecki, Piotr Fronczewski 24 grudnia 1979 r. Adam Bzowski kupuje opłatek w kościele przy placu Zbawiciela. Znów ogarniają go wspomnienia: w tym kościele w 1919 r. brali ślub jego rodzice, a w 1944 r. żenił się on. W wigilię Adam idzie najpierw w odwiedziny do Krysi, która tego dnia czuje się szczególnie samotna i niekochana i przy stole daje upust swoim żalom. Później rozmowa schodzi na tematy historyczne i społeczne. Wychodząc od Krysi, Adam znów spotyka Marka, który jak zwykle mu grozi. Podczas spotkania z kolegą w kawiarni Adam wspomina wigilię w 1951 r. , gdy żył w ciągłej obawie, czy nie zostanie aresztowany jak wielu jego kolegów, a także wigilię 1971 r. , kiedy na krótko obudziła się w nim nadzieja na lepszą przyszłość. Wieczorem Adam udaje się do córki i zięcia. Przy wigilijnym stole toczy się rozmowa na różne tematy. Adam po raz kolejny przekonuje się, że niełatwo mu dogadać się z zięciem - cynicznym materialistą. Młodzi nie do końca zgadzają się także między sobą. Związek Wacka z Grażyną przeżywa kryzys. 13:25 SAGA PRASTAREJ PUSZCZY - OPOWIEŚĆ O ŻUKU: POTĘGA KARŁA Сага старадаўняй пушчы, дак. серыял Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jan Walencik, Bożena Walencik Scenariusz: Bożena Walencik, Jan Walencik Zdjęcia: Jan Walencik Wykonawcy: Krzysztof Gosztyła, Agnieszka Bemowska, Tadeusz Karolak, Mohammad Rasouli, Marta Maślanka, Polska Orkiestra Radiowa, Marcin Pospieszalski W tym odcinku opowieść o żuku. Żuk leśny - dla wielu nic nieznaczący robak - od pierwszych dni dorosłego życia pokonuje przeszkody, jakie stwarza mu świat olbrzymów: samochodów, koni, żubrów, wilków i innych zwierząt. Okazuje się jednak, że to niepozorne stworzenie robi coś, bez czego las nie mógłby istnieć. Wreszcie i żuk odnajduje swoją ziemię obiecaną. Pech jednak chce, że na jego drodze staje człowiek... 14:30 TAJEMNICE POCZĄTKÓW POLSKI - MIASTO ZATOPIONYCH BOGÓW Cykl dokumentalny, 44 min, Polska, 2013 Reżyseria: Zdzisław Cozac Scenariusz: Zdzisław Cozac Zdjęcia: Andrzej Janowski, Mariusz Gala, Marek Skrzecz, Grzegorz Jóźwiak Lektor: Maciej Gudowski Dzieje wczesnośredniowiecznego Wolina - mające swoje odzwierciedlenie w zapisach kronikarzy, w staroskandynawskich sagach, a także w legendach - są niezwykle barwne. Obraz miasta, jaki wyłania się z tej filmowej opowieści, powstał na podstawie wyników wieloletnich badań prowadzonych przez naukowców. Przy dzisiejszym stanie wiedzy wydaje się jedną z najbardziej prawdopodobnych wizji grodu. Czy naukowcy są zgodni w swoich hipotezach? Widzowie poznają różne stanowiska, a które z nich są trafne, pokażą w przyszłości towarzyszące archeologii coraz to nowe metody badawcze. Wolin cieszy się wyjątkowym zainteresowaniem w świecie odtwórców historycznych dzięki corocznemu Festiwalowi Słowian i Wikingów. W filmie występuje ich kilkuset, w tym wielu obcokrajowców, w rolach dawnych rzemieślników, kupców i wojowników. Scenografią do większości scen był unikalny woliński skansen archeologiczny. Dopełnieniem są wirtualne rekonstrukcje całego kompleksu osadniczego nad Dziwną. Film "Miasto zatopionych bogów" jest efektem współpracy filmowców, naukowców, odtwórców historycznych i wielu ludzi dobrej woli, których połączyła pasja poznawania tajemnic początków Polski. Z nadzieją, że pasja ta będzie się udzielać także widzom. 15:20 PRASA DONOSI - PRASA W II RP Felieton, 6 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska Odzyskanie przez Polskę niepodległości zaowocowało pojawieniem się wielu tytułów prasowych. W kolejnym odcinku cyklu "Prasa donosi" przypomnimy, kto i o czym pisał oraz co w największym stopniu przyciągało uwagę czytelników. 15:25 KORONA KRÓLÓW - ODC 172 Telenowela historyczna TVP, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Ewa Bulanda, Monika Zięba Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Martyna Dudek, Piotr Ligienza, Krzysztof Wrona, Karol Biskup, Wenanty Nosul, Agnieszka Mandat, Marianna Zydek, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Sebastian Perdek, Dagmara Brodziak, Dominik Łoś Kazimierz zwierza się Eliaszowi, że zakończył trwający od jakiegoś czasu romans. Małgorzata przed powrotem do męża wpada jednak w objęcia króla. Podgląda ich Bodzęta, kiedy zakochani całują się. Zaczyna wypytywać Katarzynę o szczegóły. Kobieta jednak udaje, że nic nie wie. Wieczorem Kazimierz flirtuje z Adelajdą. Wygląda na to, że ich uczucie odradza się. Gabija, w tajemnicy przez Mikołajem, planuje ich wspólny ślub. Dopytuje Baryczkę o szczegóły i termin. 15:55 SENSACJE XX WIEKU - DZIEŃ, KTÓRY WSTRZĄSNĄŁ ŚWIATEM - SARAJEWO Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1995 Reżyseria: Andrzej Dźwierżyński Scenariusz: Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Sikora Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Krzysztof Dracz, Krzysztof Globicz, Mieczysław Hryniewicz Program o zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, 28 czerwca 1914 roku w Sarajewie; Zamach był bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej. Program przedstawia przygotowania oraz przebieg zamachu, a także akcję dyplomatyczną, która doprowadziła do wybuchu wojny. 16:30 SENSACJE XX WIEKU - DWA ŻYWIOŁY. SKRZYDŁA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1998 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program zrealizowany w brytyjskich muzeach przedstawia nieznaną historię pierwszych nalotów strategicznych wielkich sterowców - zeppelinów w 1914 roku i unikatowe filmy pokazujące produkcję sterowców i ich loty bojowe. 17:00 HISTORIA POLSKI - WYŻEJ NIŻ HIMALAJE Reportaż, 41 min, Polska, 1996 Scenariusz: Anna Teresa Pietraszek Zdjęcia: Sławomir Woźniak Wykonawcy: Andrzej Zawada Polacy są jedynymi zdobywcami na świecie najwyższych gór zimą. To Polacy pierwsi zdobyli zimą Mount Everest, a potem kolejne sześć szczytów 8 - tysięcznych w Himalajach. O najtrudniejszych wyprawach i największych sukcesach sportowych Polaków opowiada najwybitniejszy kierownik wypraw wysokogórskich Andrzej Zawada. Pełne anegdot wspomnienia z ekstremalnych, zimowych wspinaczek między innymi: Jerzego Kukuczki, Wandy Rutkiewicz, Krzysztofa Wielickiego i innych. Dramatyczne zdjęcia filmowe z wyprawy w Hinduksz i Himalaje, zimą w skrajnym klimacie. 17:55 GALERIA WIDMO - SZKATUŁA KRÓLEWSKA Serial dokumentalny, 7 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska "Galeria Widmo" prezentuje animowaną historię zrabowanej drogocennej szkatuły królewskiej, najważniejszego artefaktu Świątyni Sybilli. W szkatule wykonanej na zamówienie Izabeli Czartoryskiej w 1800 roku księżna przechowywała zgromadzone przez siebie historyczne pamiątki po królach polskich. 18:05 RZECZ POLSKA S.I - CUKIERNICA JULII KEILOWEJ Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! Bohaterem drugiego odcinka będzie cukiernica projektu Julii Keilowej. Obiekt powstał w latach 30 i był przykładem modnego w tamtych czasach stylu Art Deco. Wykonana w jednej z warszawskich firm platerniczych cukiernica i dziś zachwyca swoim pięknem. Nowy cykl TVP Kultura to propozycja przyjrzenia się krajowej sztuce projektowania. Będzie to zarówno odpowiedź na obserwowaną od jakiegoś czasu modę na przedmioty vintage, jak i promocja najciekawszych nowych rozwiązań projektowych. Choć polski design w ostatnich latach staje się jednym z naszych eksportowych hitów, to wciąż zbyt mało się o nim mówi. Program ma opowiadać o konkretnych przedmiotach, rekonstruując historię ich powstania, pokazując ich funkcję w przestrzeni, przedstawiając twórców i projektantów. Ta opowieść o rzeczach stanie się również opowieścią o najnowszej historii Polski 18:20 FLESZ HISTORII - ODC. 699 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2025 Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 18:40 NA TROPACH HISTORII - (29.05.2022) LEGENDA KSIĘDZA WIŚNIEWSKIEGO Program historyczny, 11 min, Polska, 2022 Autor: Dorota Kosierkiewicz Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisuje zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne. Podążamy śladami, które pozostawiła historia, ale nie tylko ta oczywista, zapisana ruinami zamków, kościołami, dziełami sztuki, ale również prehistoria i archeologia. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 46 "ZNAK ROSENFARBA" Serial TVP, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Krawiec szykuje oddział do akcji na poligonie. Zbierają się oddziały partyzantów. Fischerowa wypytuje Marię o pobyt w obozie. Złotnik rozpoznaje na sztabach znalezionych w magazynie znak Rosenfarba, najlepszej przedwojennej firmy złotniczej w Warszawie. Złotnik mówi Rainerowi i Brehmowi, że Rosenfarb został wywieziony do obozu i pewnie nie żyje. Reiner i Brem chcą odnaleźć żydowskiego złotnika. Zrozpaczona wiadomością o śmierci rodziców Lena wycofuje się z działalności kurierskiej. Helena wyjawia Wali, że szuka w Czerniejewie córki. Wala mówi, że ostatnio kilka nowych robotnic trafiło do gospodarstwa Kugla. Helena towarzyszy Heinrichowi w czasie wizyty u Kugla. Spotyka się tam z Wandą. Widzi, że córka jest ciężko chora. Przebrany w niemieckie mundury oddział wchodzi na teren obozu. Spanikowani alarmem bombowym Niemcy chowają się w schronach. Osmańska wykorzystuje sytuację i zakrada się do biura z dokumentami. Janek fotografuje wyrzutnie V 2. dochodzi do strzelaniny. Polakom udaje się uciec, jednak Janek zostaje pogryziony przez psa wartowników. Osmańska przekazuje zdobyte w biurze szkice oddziałowi. Krawiec decyduje o pilnym przewiezieniu ich do Warszawy. Władek zawozi rannego Janka do lekarza. Kiedy sam idzie do mieszkania doktora Bieleckiego, Janek zostaje aresztowany w ulicznej łapance. Rozpoznaje go SS - man ranny w zamachu na Schoebbla. Janek trafia na przesłuchanie do gabinetu Rainera. 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - NAPOLEON, WYGNANIEC ZE ŚWIĘTEJ HELENY (NAPOLEON, L'EXILE DE SAINTE - HELENE) Cykl dokumentalny, 116 min, Francja, 2019 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny - Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 22:10 KRONIKI HITLERA - ODC. 5. DYKTATOR. LATA 1934 - 1936 (KRONIKI HITLERA) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Hermann Pölking Kroniki pokazują codzienność zwykłych ludzi w Europie w latach 1889 - 1945. Stanowi to tło dla szczegółowej relacji z życia Adolfa Hitlera - od jego dojścia do władzy po samobójstwo w berlińskim bunkrze. To najobszerniejsza do tej pory kompilacja materiałów archiwalnych, z których prawie połowa nie była wcześniej publikowana. 23:10 ZGODA - MIEJSCE NIEZGODY Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2006 Reżyseria: Stefan Skrzypczak Scenariusz: Stefan Skrzypczak Zdjęcia: Artur Żurawski, Marian Wodak Niemiecki obóz koncentracyjny "Zgoda" w Świętochłowicach w 1945 r. zamienił się w obóz podlegający polskiemu Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego. Komendantem był Salomon Morel, oskarżany o zbrodnie przeciwko ludzkości. Podobno część jego rodziny zginęła w obozie koncentracyjnym i miał to być akt jakże okrutnej zemsty. Nazywają "Zgodę" obozem tortur i śmierci. Opowiadają przed kamerą o swoich dramatycznych przeżyciach: aresztowaniach, przesłuchaniach, biciu, upokorzeniach, głodzie, torturach. Dla nich nowy koszmar zaczął się wraz z wyzwoleniem w styczniu 1945 r. Śląska przez Armię Czerwoną. Wówczas po masowych wywózkach Ślązaków do Związku Radzieckiego nastąpiła kolejna fala aresztowań, która teoretycznie odbywała się w majestacie prawa, bo była dokonywana na podstawie Dekretu PKWN z 4 listopada 1944 r. o zdrajcach narodowych. W obozie "Zgoda" więziono polskich obywateli z Górnego Śląska, oskarżanych o podpisanie volkslisty czy też występowanie przeciwko komunistycznej władzy. Funkcjonariusze urzędów bezpieczeństwa, milicja, NKWD zatrzymywali każdego podejrzanego: mężczyzn, kobiety i dzieci. Po długich miesiącach przetrzymywania więźniów w strasznych warunkach mordowano ich i skrycie grzebano w zbiorowych mogiłach. Płacili najwyższą cenę za to, że uważano ich za Niemców. Pierwsi więźniowie "Zgody" trafili tu w lutym 1945 r. Ci, którzy przeżyli, m. in. Dorota Boreczek, Erwin Nalepa, Helena Guziałek, Irene Wenzel, Irmgarda Lipińska, Edith Wagner, Gerhard Gruschka, Edmund Kamiński, nigdy nie zapomną koszmaru tamtych dni. Mieli wówczas 14 - 17 lat i choć minęło już ponad 60 lat wciąż pamiętają o bólu i cierpieniu, wracają wspomnieniami do swoich bliskich, którzy zmarli w obozie. Dziś mieszkają w Polsce, Niemczech, Holandii, Liechtensteinie, ale spotykają się w Świętochłowicach, gdzie byli więzieni oni lub członkowie ich rodzin. Na Górnym Śląsku w 1945 r. funkcjonowało 100 różnego rodzaju obozów. Od lutego do listopada tego roku przez obóz pracy "Zgoda" w Świętochłowicach przeszło blisko 6000 Górnoślązaków. Wskutek tortur, wycieńczenia i chorób zmarło około 1850. 19 grudnia 2003 r. Sąd Rejonowy w Katowicach wydał, na podstawie zebranych dowodów, postanowienie o tymczasowym aresztowaniu Salomona Morela. Rozesłano za nim międzynarodowy list gończy. Salomon Morel pracował w polskim więziennictwie 23 lata, 6 miesięcy i 22 dni, za co otrzymywał bardzo wysoką polską emeryturę. Mieszkał w Tel Awiwie, gdzie zmarł 14 lutego 2007 r. 00:15 SENSACJE XX WIEKU - WOJNA POLSKO - BOLSZEWICKA 1920 ROK Widowisko kameralne, 49 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Aktorzy: Krzysztof Globisz, Tadeusz Malak Zdjęcia: Adam Sikora Odtworzenie biegu wydarzeń, które sprawiły, że armie bolszewickie doszły na odległość 20 kilometrów od Warszawy w 1920 roku. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 346 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Było nie minęło"to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. 02:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PODWODNA WOJNA CZ 2 Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Część druga programu, w którym Bogusław Wołoszański przedstawia przebieg działań wojennych prowadzonych przez niemieckie okręty podwodne u - booty. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe. W tym odcinku autorzy skupiają się na początkowym okresie II wojny światowej, kiedy to obie strony konfliktu doskonaliły swój sprzęt i techniki działań.