TVP Historia                    Piątek, 21.02.2025

06:30 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 LUTEGO ODC. 479

Felieton, 2 min, Polska, 2006
Autor: Janusz Weychert

1431 - początek procesu Joanny d'Arc; 
1914 - odczyt Jozefa Piłsudskiego w Paryżu, w którym przepowiadał on wielką wojnę; 
1916 - początek bitwy o Verdun; 
1958 - zmarł Henryk Arctowski, polarnik;



06:35 FLESZ HISTORII - ODC. 700

Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2025

Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce.



06:50 LUDZIE I MASZYNY - ODC. 3 KOPALNIA SREBRA

Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024
Reżyseria: Aleksandra Fudala Barańska
Scenariusz: Aleksandra Fudala Barańska

Wyjątkowe miejsca, wyjątkowe historie, mnóstwo dowodów na to, jak rozwijały się przemysł i nauka i jak przemysłowe dziedzictwo z powodzeniem można wykorzystać współcześnie. Cykl "Ludzie i Maszyny" zaprasza na spotkanie z historią obiektów poprzemysłowych z uwzględnieniem ich roli w rozwoju regionów, przemian, jakie wywołały oraz ich roli i wykorzystaniu 100 lat później. 
Wydobycie srebra. Jak maszyny parowe zrewolucjonizowały wydobycie srebra? Dlaczego gwarkowie mówią "szczęść Boże" zamiast "dzień dobry"? Czy w podziemnych sztolniach pływają ryby? Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO spenetrowała ekipa programu "Ludzie i maszyny".



07:25 SPÓR O HISTORIĘ - DLACZEGO UPADŁA RZECZPOSPOLITA?

Debata, 29 min, Polska, 2012
Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska
Prowadzący: Maciej Zakrocki

Już ponad dwa stulecia nierozstrzygnięty pozostaje spór o przyczyny upadku I Rzeczpospolitej. Przez 123 lata zaborów, a i później, polscy historycy wykształcili w tej sprawie co najmniej trzy odmienne podejścia, wskazując na różne przyczyny i praprzyczyny, i różne okresy w dziejach, w których ich zdaniem odnaleźć można źródła kryzysu i późniejszego upadku państwa polskiego. Jak to się stało, że potężne państwo, jedno z największych ówczesnej Europy zniknęło w sposób właściwie pokojowy, niemal bez walki. Jedni przyczyn szukali w wieku XVIII, kiedy to Polska, sama osłabiona, uległa rosnącej sile swych sąsiadów, inni - wskazywali na czasy, kiedy kraj nasz był u szczytu swej potęgi, będąc zarazem największym terytorialnie mocarstwem Europy, jeszcze inni - przyczyny rozbiorów widzieli w całym splocie zdarzeń, które do tego przywiodły. Czy upadku Rzeczypospolitej winni byli sami jej obywatele czy siły zewnętrzne? Czy dziś, na początku XXI wieku jesteśmy w tej mierze mądrzejsi? Dyskutują: prof. Roszkowski Wojciech, prof. Jan Dzięgielewski, prof. Tadeusz Cegielski.



08:00 CZAS HONORU - ODC. 49 "WYPRAWA DO RZESZY"

Serial TVP, 45 min, Polska, 2011
Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka
Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół
Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki

Bronek prosi Krawca o zgodę na uratowanie Wandy w drodze powrotnej z Berlina. Dowódcę Rainer wypytuje Janka, czy znaleźli u Holtza złoto. Janek mówi, że w archiwum były tylko dokumenty. Brodowicz mówi chłopakom, że celem akcji w Berlinie jest propaganda. Zadanie polega na podłożeniu bomby na stacji Keiserstrasse. Władek przekonuje Bronka, żeby nie mówili Krawcowi, że widzieli Janka z Gestapowcami pod kawiarnią. Władek przypomina Bronkowi, że sam był kiedyś niesłusznie oskarżony o zdradę. U Rainera zjawia się Guido Lichtmann, następca Brehma. Rainer zleca mu śledztwo nad śmiercią jego poprzednika. 
Akcja na dworcu w Berlinie kończy się sukcesem. W drodze powrotnej Władek, Bronek i Michał kradną furgonetkę potrzebną do transportu. Lena i Alan, jako urzędnicy Rzeszy, Manfred Werner i Elfride Kuntz, jadą do Czerniejewa. Na posterunku dowiadują się, gdzie przebywa Wanda. Przestraszony obecnością urzędników Kugel, posłusznie wypuszcza Wandę. Wanda jest zaskoczona widokiem Leny. Ruda widzi Osmańską z obcym mężczyzną w parku. Rainer torturuje Blazera. Chce uzyskać informacje, kto kieruje Stockiem.



09:00 HISTORIA POLSKI - ŻOŁNIERZ RZECZYPOSPOLITEJ

Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2020
Reżyseria: Wojciech Niebelski, Marek Wrona
Scenariusz: Zdzisław Bzymek
Aktorzy: Wojciech Niemczyk - narrator

Film dokumentalny o Edwardzie Bzymku-Strzałkowskim. To wybitna postać podziemia niepodległościowego, intelektualista, oficer Września, szef wywiadu i kontrwywiadu AK południowych okręgów Generalnego Gubernatorstwa, szef Brygad Wywiadowczych. Jego siatka w trakcie wojny rozpracowywała niemieckie struktury i instytucje, demaskowała kolaborantów, uczestniczyła w zabezpieczeniu słynnej akcji Most III, zwieńczonej przerzutem pocisku V2 na Zachód. Przygotowywała się również do działania w warunkach przewidywanej okupacji sowieckiej, rozpracowując struktury podziemia komunistycznego. Po zakończeniu działań wojennych Brygady Wywiadowcze wchodzą w skład organizacji Wolność i Niezawisłość, zaś Edward Bzymek-Strzałkowski wchodzi w skład jej II Zarządu. Dwa dni po aresztowaniu w 1946 r., Edward podejmuje desperacki krok i aby chronić swoich współtowarzyszy, wyskakuje z II piętra kamienicy w krakowskiej siedzibie Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy placu Inwalidów. Przeżywa, lecz w ciężkim stanie, nieprzytomny, zostaje przetransportowany do szpitala więziennego na Montelupich. Gdy tylko odzyskuje przytomność, rozpoczyna się bestialskie, trwające wiele miesięcy śledztwo, w wyniku którego Bzymek zostaje skazany na karę śmierci w tzw. procesie krakowskim, zamienioną ostatecznie na wieloletnie więzienie. Do końca życia jest inwigilowany. W 1992 roku zostaje zrehabilitowany, zaś władze Krakowa nazywają jego imieniem jedną z ulic miasta. W 2011 roku odznaczony zostaje pośmiertnie przez prezydenta RP Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.



09:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 LUTEGO ODC. 479

Felieton, 2 min, Polska, 2006
Autor: Janusz Weychert

1431 - początek procesu Joanny d'Arc; 
1914 - odczyt Jozefa Piłsudskiego w Paryżu, w którym przepowiadał on wielką wojnę; 
1916 - początek bitwy o Verdun; 
1958 - zmarł Henryk Arctowski, polarnik;



10:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DESANT

Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1992
Scenariusz: Bogusław Wołoszański
Prowadzący: Bogusław Wołoszański
Lektor: Bogusław Wołoszański
Zdjęcia: Jerzy Dłużkowski

Rola wojsk desantowych podczas walk w II wojnie światowej. Program ilustrowany fragmentami filmów archiwalnych z frontów II wojny światowej.



10:35 STEFAN STARZYŃSKI - ŚLEDZTWO UMORZONO

Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2018
Reżyseria: Hanna Zofia Etemadi
Scenariusz: Hanna Zofia Etemadi
Zdjęcia: Tomasz Woźniak
Lektor: Danuta Stachyra, Tomasz Marzecki

Z upływem lat coraz wyraźniej jawi się potrzeba przypominania i utrwalania wydarzeń oraz sylwetek bohaterów związanych z II wojną światową. Należy do nich Stefan Starzyński. Niewyjaśnione okoliczności jego losów od aresztowania w październiku 1939 roku i męczeńskiej śmierci budzą powszechne zainteresowanie, ale wciąż nie są znane. Widzowie znajdą w filmie informacje o funkcjonowaniu okupowanej Warszawy w 1939 roku. Dokument zawiera wstawki biograficzne dtyczace prezydenta Starzyńskeigo, zwłaszcza czasy Legionów i obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku



11:40 TACY BYLIŚMY - CZERWONE GITARY

Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023
Reżyseria: Michał Bandurski
Scenariusz: Michał Bandurski

Historia Czerwonych Gitar, czyli zespołu, który jak żaden inny potrafił łączyć rytm, melodię i tekst w wielkie, ponadczasowe przeboje. Dzisiaj wspólnie przypomnimy sobie losy grupy, która sprawiła, że gitary w Polsce już zawsze będą miały tylko jeden kolor. 
"Tacy byliśmy" to cykl, którego twórcy śledzą losy największych gwiazd polskiej piosenki. W każdym odcinku w nostalgiczny sposób opowiadają, jak twórczość muzycznych idoli wpływała na nasze życie oraz na nas samych. Cykl stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy.



12:15 DORASTANIE - ODC. 2/7 - 1972 - 1973

Serial społeczno - obyczajowy, 56 min, Polska, 1987
Reżyseria: Mirosław Gronowski
Scenariusz: Tadeusz Zając
Zdjęcia: Ryszard Janowski
Muzyka: Przemysław Gintrowski
Aktorzy: Cezary Morawski, Tomasz Dedek, Renata Domagała, Marek Frąckowiak, Adam Ferency, Wojciech Pokora, Marcin Gębicz, Antonina Firycz, Jerzy Janeczek, Michał Juszczakiewicz, Jacek Kałucki, Anna Kaźmierczak, Sławomir Kuś, Andrzej Malec, Janusz Paluszkiewicz

Jesienią 1972 roku Leszkiewicz rozpoczyna pracę w szkole podstawowej w Kobylnicy. Jego sposób nauczania już od pierwszej lekcji wyraźnie różni się od miejscowej "normy". Młody nauczyciel stara się nawiązać z dziećmi bliższy kontakt, uczy je przede wszystkim samodzielnego myślenia. Eksperymenty pedagogiczne Leszkiewicza budzą początkowo nieufność, a wkrótce niechęć reszty nauczycieli. Pewnym wyjątkiem jest jedynie polonistka. Młody zapaleniec nie zadowala się wyłącznie nauczaniem. Prowadzi też bibliotekę i miejscowy dom kultury. Jednak wszelkie próby zmian w życiu wsi kończą się niepowodzeniem. Sprawnie przebiega jedynie organizacja drużyny siatkówki. Jest to w dużej mierze zasługa miejscowego chłopaka - Kuli. Tymczasem w szkole odbywa się wizytacja. Wbrew oczekiwaniom metody pracy Leszkiewicza zostają ocenione pozytywnie. Mimo to dyrektor szkoły, dzięki prywatnym koneksjom sprawia, że angaż młodego nauczyciela nie zostaje przedłużony. Dzieci przyjmują tę wieść ze szczerym żalem, grono nauczycielskie oddycha z ulgą.



13:25 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /2/
(ANCIENT ENGINEERING)

Serial dokumentalny, 49 min, Niderlandy (Holandia), 2021

Pewien starożytny wynalazek kształtował świat przez co najmniej 12 000 lat. Cegła. Przez tysiąclecia była podstawą wszystkiego, co budowano. Ale jedna ceglana struktura sprzed wieków zdecydowanie wyróżnia się spośród pozostałych. Wielki Mur Chiński. Powstawał przez dwa tysiące lat. Zbudowany krwią i trudem milionów ludzi, jest także świadectwem geniuszu inżynierów sprzed wieków, naszych przodków, którzy mieli wizję postawienia muru do obrony całego imperium. Drugi z 10-odcinkowej serii dokumentalnej, ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych.



14:25 W ODMĘTACH RAVENSBRUCK

Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020
Reżyseria: Marek Zając, Mirosław Krzyszkowski
Scenariusz: Marek Zając, Joanna Zając
Zdjęcia: Mirosław Krzyszkowski, Manuel Frauendorf
Muzyka: Krzysztof Odrobina

Filmy "W odmętach Ravensbruck" i "W czeluściach Gusen" tworzą dyptyk dokumentalny. Tragizm rzeczywistości niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych został w nich pokazany z perspektywy kobiet i mężczyzn, którzy doznali cierpień, przekraczających granice ludzkiej wyobraźni. KL Ravensbrück położony nad idyllicznym jeziorem, gdzie przed wojną odpoczywali berlińczycy. A potem największy w III Rzeszy obóz koncentracyjny dla kobiet, w którym najliczniejszą grupę stanowiły Polki. Rytm wyznaczały mordercza praca i głód, przemoc i wszechobecna śmierć. Przerażających obozowych dni i nocy nie jest w stanie oddać żadna forma sztuki. Dlatego głos oddajemy więźniom, ich wrażliwości i woli przetrwania.



15:10 NA TROPACH HISTORII - (09.01.2022) HOSPODI POMIŁUJ

Program historyczny, 12 min, Polska, 2022
Autor: Dorota Kosierkiewicz

Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisując zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne twórcy cyklu podążają śladami, które pozostawiła historia, zapisana ruinami zamków, kościołami, dziełami sztuki.



15:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 176

Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2019
Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak
Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Marcin Marciniak, Marta Hryniak
Zdjęcia: Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik, Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski
Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Piotr Gawron - Jedlikowski, Marcin Rogacewicz, Karol Biskup, Piotr Nowak, Hubert Wróblewski, Wenanty Nosul, Paulina Kondrak, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Adam Bobik, Grzegorz Woś, Sebastian Perdek

Wojciech informuje młodych, że wikariusz Baryczka zaginął i że to on udzieli im ślubu. W karczmie trwa już wesele. Czas radości przerywa sługa Dobiesław, który przynosi wiadomość o poważnym wypadku Karla. Król wyjawia Eliaszowi, że zabił wikariusza Baryczkę. Kazimierz ma wyrzuty sumienia, ale jednocześnie trwa w słuszności swojej decyzji. Jasiek i Jan Jura twierdzą, że to Bodzęta odpowiada za napiętą sytuację i że to on zmanipulował Baryczkę. Biskup za wszelką cenę chce rozmawiać z królem.



16:05 SENSACJE XX WIEKU - BOMBA STALINA

Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1999
Reżyseria: Tomasz Kostuch
Scenariusz: Bogusław Wołoszański
Prowadzący: Bogusław Wołoszański

W programie kontynuacja problemu niemieckiego "projektu uranowego" i porównanie go z pracami badawczymi prowadzonymi przez naukowców radzieckich. Kiedy Związek Radziecki przystąpił do badań nad bronią atomową? Radzieccy naukowcy zajmowali się pracami nad atomem na początku lat trzydziestych. Wielka czystka zerwała międzynarodowe kontakty radzieckich naukowców i zatrzymała badania naukowe. 22 czerwca 1941 roku agresja Niemiec przekreśliła wszelkie szanse na dalsze prowadzenie badań. W grudniu 1942 roku, Stalin mógł już spokojnie myśleć o wyniku wojny. Niemcom nie udało się zrealizować żadnego ze strategicznych celów: nie doszli do źródeł ropy na Kaukazie i nie zniszczyli radzieckiego przemysłu. W styczniu 1943 roku rozstrzygnęły się losy wojny pod Stalingradem. 11 lutego 1943 roku Stalin podpisał dekret powołujący specjalny komitet organizujący i nadzorujący pracę nad wykorzystaniem uranu do celów militarnych. Szefem tego komitetu mianowano Ławrentija Berię. Szefam naukowców, którzy mieli zbudować bombę, został Igor Kurczatow. 29 sierpnia 1949 roku na radzieckim poligonie nuklearnym w Kazachstanie eksplodowała bomba nuklearna.



16:40 SENSACJE XX WIEKU - CHIŃSKA BOMBA ATOMOWA

Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 1993
Reżyseria: Barbara Gajos
Scenariusz: Bogusław Wołoszański
Prowadzący: Bogusław Wołoszański

Cykliczny program Bogusława Wołoszańskiego. Kolejne wydanie poświęcone jest historii powstania bomby atomowej w Chińskiej Republice Ludowej.



17:10 HISTORIA POLSKI - ŁOM

Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2001
Reżyseria: Tadeusz Pikulski
Scenariusz: Tadeusz Pikulski
Wykonawcy: Tadeusz Łomnnicki

Aktorem został mimo woli. Chciał studiować dramatopisarstwo, ale zdając do Studia Teatralnego przy Starym Teatrze, pomylił drzwi sali egzaminacyjnej... Anegdoty, autorefleksje i opinie innych, wypowiedzi, wywiady i fragmenty programów telewizyjnych z jego udziałem oraz prawdziwy kalejdoskop różnorodnych ról składają się na filmowy portret Tadeusza Łomnickiego, artysty uwielbianego przez publiczność i nieakceptowanego przez środowisko, uwikłanego w politykę, ideologię. Przedstawiając niebywałą osobowość artystyczną, rozterki i dramaty wielkiego aktora, autor telewizyjnego dokumentu wykorzystał bogate materiały archiwalne TVP oraz fragmenty filmów fabularnych - od debiutu kinowego z 1946 r. ("Dwie godziny" w reż. Stanisława Wohla) po ostatni spektakl w Teatrze TV ("Stalin" w reż. Kazimierza Kutza z 1992 r.) i ostatni, nieukończony spektakl w Poznaniu. Tadeusz Łomnicki zmarł na scenie Teatru Nowego 22 lutego 1992 podczas próby "Króla Leara". Aktorstwo uważał za najstarszą ze sztuk, ponieważ zawsze istniała twarz człowieka i jego ciało, ten najczulszy instrument. Lubił swój zawód, ale nie lubił o nim mówić. Wolał zademonstrować, jak "wtapiał się w postać", chociażby Leara ze sztuki Bonda, Artura Ui Brechta czy Łatki z "Dożywocia" Fredry (wielkie kreacje stworzone w Teatrze Współczesnym opatrzył autokomentarzem w programie tv "Sam na sam"). Jak twierdził, w pierwszym dziesiątku lat na scenie przekonywał dyrektorów, reżyserów i siebie, że może być aktorem. Później przyszedł niebezpieczny "okres zachwytu, że się coś potrafi". Miał w dorobku wiele niezapomnianych kreacji teatralnych, w tym Kordiana, bodaj jedyną wielką rolę romantyczną. Widzowie podziwiali, krytycy doceniali jego umiejętności i styl gry. "Jego znużenie, omdlałe członki, wysychające gardło i chrypienie miały nową duszę. Ciało i dusza Łomnickiego i postaci, w które wchodził i które w niego wchodziły, były nierozerwalne" - pisał Jan Kott. Grał u Wajdy, Munka, Skolimowskiego w najważniejszych filmach lat 50. i 60. - "Piątka z ulicy Barskiej", "Pokolenie", "Baza ludzi umarłych", "Eroica", "Niewinni czarodzieje", "Bariera". Niezrównany "Pan Wołodyjowski" z filmów Hoffmana, zaznaczył też swą obecność w kinie lat 70. i 80. ("Gdziekolwiek jesteś, panie prezydencie", "Klucznik", "Lawa" i in.). Czy czuł się sławny? Na to pytanie również odpowiadał żartem. Był cenionym rektorem warszawskiej PWST. "Szkoła kocha swojego rektora, gdy ten gra role eleganckie. Stąpa wtedy lekko, zwraca się do kolegów z kurtuazją. Szkoła drży, gdy rektor gra w teatrze łajdaka. Klnie, miota się, mówi brutalnym Prysypkinem i ordynarnym Głumowem. Od jego wybuchów sekretarka dostaje spazmów" - zanotowała Magdalena Grochola. Zdobywał Srebrne Maski i Złote Ekrany, ale w teatrze wciąż odczuwał niedosyt akceptacji. Żalił się - "Gdyby nie publiczność, gdyby nie jej poparcie, pewnie nie umiałbym zdobyć się na znoszenie tego wszystkiego, na szamotanie się z przeciwnościami. Ale widownia ma do mnie zaufanie. Ona nie wątpi, traktuje mnie serio, jest gorąca i oddana. Pozwala zapomnieć o przeszkodach, a nawet goryczy". W połowie lat 70. doprowadził do założenia swojego wymarzonego Teatru Na Woli. "Warszawka" z przekąsem mówiła o robotniczym teatrze dla "szemranej publiczności", środowisko się dystansowało. "Partia kupiła go, a on uznał, że cena, jaką płaci za możność działania nie jest za wysoka. Jednocześnie był w roli tego dostojnika partyjnego zabawny, grał go serio - nie serio" - zauważył Erwin Axer. W archiwach TVP znalazły się materiały ilustrujące działalność niezwykłej sceny, zarówno spotkania z robotniczą publicznością, jak i fragmenty głośnych spektakli, "Amadeusza" z Łomnickim i Polańskim, czy jawnie antytotalitarnych sztuk, "Gdy rozum śpi" i "Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna". Kazimierz Kutz wyznał - "To mnie bawiło, jak ten partyjny Tadeusz grać będzie partyjną kanalię. Jak partyjne jadło przenosić będzie na scenę". Los Teatru Na Woli przypieczętowało wystawienie "Do piachu". Łomnicki przestał być dyrektorem teatru, wystąpił z partii. Już z żadną sceną nie związał się na stałe, gościnnie zagrał Feuerbacha w sztuce Dorsta, Krappa w "Ostatniej taśmie..." Becketta, Bruscona w "Komediantce" Bernharda. Na scenie był wspaniały. W głębi duszy skrywał rozczarowanie i gorycz. "Sam nie zauważyłem, jak i kiedy wyżarzyło się we mnie i stliło do reszty to, co pozwala działać: niespodzianka, przygoda, nadzieja i wiara".



18:10 CZARNA WOŁGA - PORYWACZE

Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2023
Reżyseria: Piotr Litka
Scenariusz: Piotr Litka, Przemysław Semczuk
Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Marian Bobrowski, Michał Bożek
Wykonawcy: Przemysław Semczuk

W styczniu 1975 roku doszło do dwóch prób wymuszenia okupu przez szantażystów, którzy zastraszyli dyrekcję lotniska Okęcie groźbą wysadzenia samolotów. Jeden z nich leciał do Nowego Jorku, drugi do Moskwy. W jaki sposób sprawcy negocjowali przekazanie okupu? Co robiła załoga samolotu? Czy sprawcy wpadli? Jakie były ich motywacje?



19:00 CZAS HONORU - ODC. 50 "OSTATNIA PODRÓŻ"

Serial TVP, 44 min, Polska, 2011
Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka
Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół
Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki

Wanda i Bronek cieszą się, że znowu są razem. Bronek umieszcza Wandę i Helenę w bezpiecznym mieszkaniu. Załatwia dla nich papiery. Na Kercelaku Michał pierwszy raz od lat widzi matkę. Romek pociesza zrozpaczoną Lenę. Mówi, że powinna myśleć o dziecku. Lena martwi się, że przesłuchania złamią Janka. Odział cieszy się z oddźwięku akcji na niemieckiej stacji, o której głośno w gazetach. Krawiec mówi, że zna plan Rainera wobec Janka, ale potwierdza, że Janek nikogo nie zdradził. Krawiec prosi Władka, żeby przekazał matce, by spróbowała znaleźć informacje w willi gubernatora. Fischer żałuje, że nie zlikwidował Rainera. Jest pewny, że to on stoi za zniknięciem Blazera. Osmańska przynosi zakupioną na bazarze kopię obrazu Vermeera Dziewczyna perłą. Ruda mówi Władkowi, że widziała Osmańską jak spotyka się jakimś mężczyzną w parku. Idą do magazynu, gdzie Władek rozpoznaje kompana Osmańskiej. To Rosjanin Dykow. Rainer składa Jankowi propozycję. Jako genialny fałszerz ma rozpracowywać podrobione dokumenty. Bronek przyprowadza Bogusia do mieszkania Wandy i Heleny. Mówi, że chłopak zamieszka z nimi. 
Władek znajduje w mieszkaniu Osmańskiej kilka fałszywych paszportów kobiety wystawionych na różne nazwiska. Michał jest wściekły na Karolinę. Władek nie pozwala mu się zdradzić. Każe mu nadal grać rolę narzeczonego. Tylko tak mogą wpaść na trop dokumentów, które nadal posiada Osmańska. Władek mówi dowódcom, że Osmańska ich oszukała. Lena sprawdza adres podany przez Osmańską w Poznaniu. Dowiaduje się od dozorcy, że prawdziwa Osmańska zmarła w obozie. Maria zakrada się do gabinetu Fischera. Przeszukuje jego biuro. Fischer przyłapuje ją. Z opresji ratuje ją Fischerowa. Tłumaczy, że wysłała Marię po wagę. Nieufny Fischer sprawdza Marię. Dowiaduje się, że jest matką znanych Niemcom działaczy polskiego podziemia. Lena wraca z Poznania z informacjami o Osmańskiej jednak w pada w ręce Gestapo, co wykorzystuje Rainer. Chce zmusić Janka do zdrady.



20:00 CHŁOPSKI BUNT"81

Dokument fabularyzowany, 60 min, Polska, 2021
Reżyseria: Grzegorz Boratyn, Beata Pardel, Przemysław Tejkowski
Scenariusz: Grzegorz Robatyn, Beata Pardel, Przemysław Tejkowski
Zdjęcia: Arkadiusz Gruszka, Damian Słowik, Paweł Teichman, Adam Baldis
Aktorzy: Cezary Morawski, Waldemar Czyszak, Robert Chodur, Robert Żurek, Beata Wisz, Jan Niemaszek
Wykonawcy: Grupa Rekonstrukcji Historycznej San, Teatr Sioło Z Rakszawy, Teatr Przedmieście Z Rzeszowa

W Wikipedii nie ma specjalnego hasła poświęconego wspólnemu strajkowi chłopów i robotników w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie na przełomie 1980/1981 roku. Jest hasło Porozumienia, ale przecież porozumienia rzeszowsko - ustrzyckie nie wzięły się z powietrza. Poprzedził je wielotygodniowy protest, który nie miał precedensu w historii Polski. Był wspólnym przedsięwzięciem Polaków, którzy wbrew postawie władz komunistycznych żądali wolności i sprawiedliwości. W filmie "Chłopski Bunt `81" chcemy przedstawić ich historię. Film jest opowieścią o wydarzeniach, które rozegrały się w dwóch miejscach: Rzeszowie i Ustrzykach Dolnych. Narratorem, który przeprowadza widza od 29 grudnia 1980 do 20 stycznia 1981 roku jest historyk z rzeszowskiego oddziału IPN dr Marcin Bukała. Jego wypowiedzi zostały nagrane z wykorzystaniem członków historycznych grup rekonstrukcyjnych, które odtworzą elementy scenerii sprzed 40 lat. Film wzbogacony jest o inscenizacje z udziałem aktorów oraz o rekonstrukcje wydarzeń z 1981 roku.



21:05 PIASKI IWO JIMY
(SANDS OF IWO JIMA)

Film fabularny, 105 min, USA, 1949
Reżyseria: Allan Dwan

Oddział amerykańskich rekrutów zostaje wysłanych na wyspę Iwo Jimę, którą planuje odbić z rąk Japończyków.



23:00 W CIENIU TERRORU - CZĘŚĆ 3
(IN THE FACE OF TERROR / IN THE SHADOW OF TERROR)

Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2020
Reżyseria: Colin Barr, Ruth Kelly

Kolejna część filmu dokumentalnego BBC o terroryzmie. Powrót do wydarzeń z nocy 2017 r. Pięć ataków terrorystycznych, 36 zabitych, dziesiątki rannych. Ale Wielka Brytania nie jest sama. W ciągu 10 lat liczba ofiar terroru drastycznie wzrosła na całym świecie. W obliczu tych wydarzeń pytamy, dlaczego tak się dzieje w Manchesterze, Syrii, Paryżu i całych Stanach Zjednoczonych, dlaczego dochodzi do rozprzestrzeniania się terroryzmu. Jak możemy przetrwać?



23:55 SENSACJE XX WIEKU - MATA HARI

Cykl historyczny, 48 min, Polska, 2004
Autor: Bogusław Wołoszański
Reżyseria: Adek Drabiński
Zdjęcia: Waldemar Szmidt
Muzyka: Dariusz Żebrowski
Aktorzy: Danuta Stenka, Adam Ferency, Rafał Królikowski, Henryk Talar, Piotr Grabowski, Zbigniew Kosowski, Mirosław Neinert, Bolesław Abart, Zbigniew Paterak, Adam Kopciuszewski, Jacenty Jędrusik, Andrzej Warcaba, Grzegorz Przybył, Ziemowit Pędziwiatr

Margaretha Gertruda Zelle, szerzej znana pod scenicznym pseudonimem Mata Hari, została aresztowana pod zarzutem szpiegostwa i następnie rozstrzelana 15 października 1917 r. Choć od egzekucji Maty Hari minęło już niemal 100 lat, jej szpiegowska działalność wciąż budzi wiele niejasności. Najsłynniejsza femme fatale XX wieku, kobieta, która za życia stała się egendą, urodziła się w 1876 r. w Holandii. Z Amsterdamu wygnał ją w wieku 18 lat skandal wywołany jej romansem z dyrektorem szkoły. Wyszła wcześnie za mąż za znacznie starszego od siebie oficera wojsk kolonialnych MacLeoda. Małżeństwo szybko się rozpadło. Jego rozpad przyśpieszyła tragiczna i tajemnicza śmierć synka oraz hulaszczy tryb życia kapitana. Margaretha chyba też nie była bez winy, skoro mąż pewnego dnia zabrał córkę i odszedł, zostawiając żonę bez środków do życia. Trzy lata później Margaretha znalazła się w Paryżu, gdzie zamierzała spróbować szczęścia jako modelka. Za pośrednictwem francuskiego dyplomaty trafiła na salony, gdzie zaczęła występować jako tancerka. Z Paryża przeniosła się do Berlina. Szokowała zarówno odwagą artystyczną, jak i obyczajową. Wśród jej kochanków byli: ambasador Francji w Berlinie, prefekt berlińskiej policji oraz szef kontrwywiadu niemieckiego. Te znajomości przyniosły Macie Hari kosztowności, towarzyskie uznanie i wystawne życie, ale równocześnie wciągnęły w niebezpieczną grę, której wygrać nie mogła. Gdy w 1914 r. wybuchła wojna, Matę Hari niewiele to obeszło. Nie interesowała się polityką, ale polityka zainteresowała się nią. Władze niemieckie potraktowały ją jako obywatelkę wrogiego państwa i zagroziły internowaniem. Podobno zarekwirowano jej futra i kosztowności, co miało niemały wpływ na jej późniejsze decyzje. Udało się jej wrócić do Holandii, skąd wyjechała niebawem do Paryża. Wojna, która zapowiadała się na kilkutygodniowy konflikt, przeciągnęła się na miesiące, a później lata. W 1916 r. , najbardziej krwawym, lecz nieprzynoszącym żadnych rozstrzygnięć na frontach, zaczęły nasilać się działania pozamilitarne. Mata Hari, uznana za niemieckiego szpiega, była stale śledzona. Chcąc zdobyć milion franków na wygodne życie u boku młodego rosyjskiego arystokraty, Wadima Masloffa, którego kochała, a którego rodzice nie zgadzali się na ich ślub, Mata Hari przyjęła propozycję pracy szpiegowskiej na rzecz Francji. Jej pierwszą misją miało być uwiedzenie i wydobycie ważnych informacji od niemieckiego następcy tronu. Miała mu być przedstawiona na zamku w Pszczynie. Nie zwróciła uwagi na poważny sygnał ostrzegawczy. W widowisku "Sensacje XX wieku" fascynujące kreacje stworzyli Danuta Stenka i Adam Ferency.



01:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KAŻDEGO ROKU NAD SOKOŁDĄ ODC. 250

Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021
Autor: Adam Sikorski
Lektor: Artur Kalicki

Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.



01:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - U - BOOTY WYCHODZĄ

Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1995
Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki
Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski
Prowadzący: Bogusław Wołoszański

Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. 
Odcinek poświęcony niemieckim łodziom podwodnym.