TVP Historia                    Niedziela, 09.03.2025

07:25 BYŁ TAKI DZIEŃ - 9 MARCA

Felieton, 2 min, Polska, 2006
Autor: Janusz Weychert

1652 - pierwsze liberum veto podczas sejmu; 
1858 - brytyjski inżynier John Holmes Jellet pierwszy raz zastosował łukową lampę elektryczną w latarni morskiej; 
1945 - premiera filmu "Komedianci" (w Paryżu); 
1968 - wiec na Politechnice Warszawskiej;



07:35 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 236 (SEZON 2 ODC. 111)

Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024
Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak, Piotr Fiedziukiewicz, Piotr Bieliński
Scenariusz: Ewa Bulanda, Katarzyna Sikorska, Anna Krasuska
Aktorzy: Wiktor Bałtaki, Maria Pawłowska, Wiktor Korzeniewski, Klara Williams, Dawid Czupryński, Kamil Drężek, Weronika Jaskółka, Iwona Katarzyna Pawlak, Izabela Bujniewicz, Arkadiusz Smoleński, Rafał Dajbor, Borys Bartłomiejczyk, Przemysław Stippa, Mateusz Weber, Jan Jankowski

Cudowne widzenie. Początek 1438 r. Na Wawel przyjeżdżają Honzik z Sanu (Kamil Drężek) i Jan Capek z Holeszowic (Sebastian Konrad). Proponują koronę Kazimierzowi (Borys Bartłomiejczyk). Królowa Zofia (Maria Pawłowska) jest za, a Oleśnicki (Przemysław Stippa) przeciw. Katkę (Anna Oberc) nawiedza we śnie Matka Boska. I teraz żona rzeźnika (Grzegorz Szypka) ma misję. Ostrzega mieszczan, że jeśli nie porzucą życia w grzechu, spotka ich straszna kara. Kunegunda (Weronika Jaskółka) wymusza na Giovannim (Franciszek Karpiński) ślub w Krakowie. Wojewoda Malski (Wiktor Korzeniewski) w końcu wyznaje Karskiej (Aleksandra Justa) miłość i... dostaje w twarz od jej męża, kucharza Tomasza (Michał Pieczatowski). Mszczuj (Dawid Czupryński) zostaje wdowcem. Wraca na Wawel.



08:05 DUCHOWYM SZLAKIEM

Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2025
Autor: Michalina Maciejewska

"Duchowym szlakiem" to opowieść o poszukiwaniu duchowości, która prowadzi przez zabytkowe kościoły i osobliwe historie ludzi i ich małych wspólnot. Dzięki niej można poznać 16 miejsc w Polsce, w których żyją wyznawcy różnych Kościołów. Każdemu odcinkowi towarzyszy gość specjalny, który nakreśla perspektywę teologiczną, społeczną i kulturową danego miejsca. Jaki jest dodatkowy atut tego cyklu? To także przestrzeń do refleksji nad własną duchowością, do wyciszenia, kontemplacji natury i lokalnego dziedzictwa kulturowego. Do kogo adresowany jest ten cykl? Zarówno do widzów, dla których wiara jest ważną częścią ich życia i do tych, którzy poszukują uniwersalnych wartości oraz inspirujących treści. 
W tym odcinku przyjrzymy się kościołowi ewangelickiemu na industrialnym Śląsku, czyli w Zabrzu Mikulczycach. Odwiedzimy też cerkiew w Krakowie, o którą społeczność prawosławna walczyła przez lata.



08:30 DUCHOWYM SZLAKIEM

Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2025
Autor: Michalina Maciejewska

"Duchowym szlakiem" to opowieść o poszukiwaniu duchowości, która prowadzi przez zabytkowe kościoły i osobliwe historie ludzi i ich małych wspólnot. Dzięki niej można poznać 16 miejsc w Polsce, w których żyją wyznawcy różnych Kościołów. Każdemu odcinkowi towarzyszy gość specjalny, który nakreśla perspektywę teologiczną, społeczną i kulturową danego miejsca. Jaki jest dodatkowy atut tego cyklu? To także przestrzeń do refleksji nad własną duchowością, do wyciszenia, kontemplacji natury i lokalnego dziedzictwa kulturowego. Do kogo adresowany jest ten cykl? Zarówno do widzów, dla których wiara jest ważną częścią ich życia i do tych, którzy poszukują uniwersalnych wartości oraz inspirujących treści. 
W tym odcinku wędrujemy do kościoła ewangelickiego w Legnicy, który zachwyca swoim majestatem, oraz cerkwi w Koniecznej, która mimo iż jest niewielka - oczarowuje wyjątkowym wnętrzem.



09:00 DOM - ODC. 17/25 - KOMU GRA TA ORKIESTRA

Serial TVP, 84 min, Polska, 1996
Reżyseria: Jan Łomnicki
Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk
Zdjęcia: Bogusław Lambach, Jerzy Gościk
Muzyka: Waldemar Kazanecki
Aktorzy: Halina Rowicka, Tomasz Borkowy, Anna Romantowska, Igor Śmiałowski, Jerzy Bończak, Joanna Szczepkowska, Jolanta Żółkowska, Jan Englert, Wojciech Wysocki, Tomasz Mędrzak, Gustaw Lutkiewicz, Beata Krajewska

Po rocznym pobycie w więzieniu Mietek wychodzi na wolność. Rozpoczyna gorączkowe poszukiwania Gosi. Przypadkiem dowiaduje się, że jego dawna ukochana wyszła za mąż. Rozwiewając się też jego nadzieje na znalezienie pracy. Po kilku nieudanych próbach Mietek dostaje wreszcie posadę dzięki życzliwości Henia Lermaszewskiwego. Tymczasem w FSO dochodzi do niebezpiecznego wypadku, którego świadkami są Andrzej i Korn. Wspólnie piszą petycję, dotyczącą m.in. fatalnych warunków BHP i idą z nią do Kuźniaka. Ten jednak wyrzuca ich z gabinetu. Zdenerwowany Andrzej postanawia udać się wyżej. 
Odwiedza więc najpierw Komitet Dzielnicowy, a potem Wojewódzki PZPR. Niestety, skutki tych wizyt są przeciwne do zamierzonych. Martyna Stroynowska nie ustaje w poszukiwaniach zaginionej siostry - bliźniaczki. W podwarszawskim domu starców odwiedza koleżankę swojej matki. Poznaje tam Adama, który zajmuje się fotografowaniem portretów starych ludzi. Mężczyzna pokazuje Martynie rękopis wspomnień leśniczego Sochejki. Przewija się w nich wątek małej dziewczynki, zesłanej do domu dziecka w Rosji. Czyżby kolejny trop?



10:30 ARABSKA WYPRAWA LEVISONA WOODA - PUSTYNIA AR - RAB AL - CHALI. ODC. 2/5
(ARABIA WITH LEVISON WOOD 1)

Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018
Reżyseria: Neil Bonner

Duszą i twarzą tej niezwykłej podróżniczej serii jest brytyjski podróżnik Levison Wood, który próbuje odpowiedzieć na pytanie, czym dzisiaj jest Arabia. Okazuje się krainą kontrastów, nie tylko krajobrazowych. Kraje pogrążone w chaosie sąsiadują z dobrze prosperującymi, enklawy nowoczesności ze średniowieczem. Bijące w oczy bogactwo z ludźmi, którzy stracili wszystko i żyją na śmietniskach. Film jest po trosze etnograficzny, bo naszego podróżnika interesuje wszystko. Zachwyca się naturą, ale nie arabskim stylem rządzenia. Zagaduje młodych, a nawet kobiety (po uzyskaniu zgody ich mężów lub ojców). Nie rezygnuje z pomocy miejscowych przewodników. W pierwszym odcinku Wood w dwa tygodnie przemierza Irak, a raczej to, co z niego zostało po amerykańskiej interwencji i serii wojen domowych - od północnej części, kontrolowanej przez Kurdów po rozlewiska Szatt al - Arab. Nie jest to bezpieczna podróż, na drogach są gęsto ustawione blokady i posterunki kontrolne, spać można tylko w militarnych bazach. Oprócz żołnierzy regularnych armii Anglik spotyka oddziały ochotników. Jest świadkiem strzelaniny i zdobywania wioski opanowanej przez ISIS. Często filmuje z ukrycia. Podczas przechadzki po ruinach starej części Mosulu znajduje nieużywaną kamizelkę terrorysty samobójcy, rozmawia ze snajperem, który ma na koncie 343 zabitych wrogów (tydzień później sam zostaje odstrzelony), zagląda do piwnicy, w której ukrywał się Saddam Husajn. Drugi odcinek ma zupełnie inny charakter. Przemknąwszy przez Kuwejt, Brytyjczyk objeżdża Półwysep Arabski. Zwiedza Oman, zwany klejnotem Arabii. Robi zakupy na targowiskach, przebiera się za Beduina, wspina się na najwyższą górę, częściowo na wielbłądzie, częściowo na własnych nogach przemierza 250 kilometrów przez pustynię. Granicę ogarniętego wojną domową Jemenu przekracza nieoficjalnie, jednak droga na zachód jest zamknięta. W trzecim odcinku Wood omija tereny kontrolowane przez zwaśnione plemiona, gangi kryminalistów i Al - Kaidę drogą morską, na zaszczurzonym statku z hinduską załogą, lękliwie wyglądającą piratów. Nieplanowany wcześniej tranzyt przez Róg Afryki - Somalię i Dżibuti kończy w Arabii Saudyjskiej - kolebce arabskiej cywilizacji. Rząd przydziela mu opiekuna, który czujnie przysłuchuje się jego rozmowom. Podróżnik zagląda do wiosek, gdzie nawet dzieci noszą sztylety - symbole prestiżu i niezależności. Gościnni gospodarze częstują go mlekiem wielbłąda, kultywują dawne obyczaje, równocześnie są aktywni na Instagramie. Wood spotyka młodych ludzi, zafascynowanych Zachodem i pielgrzymów, zmierzających do Mekki. Wizytuje opuszczone miasteczko, którego mieszkańcy przenieśli się do nowoczesnych wieżowców i stację kolejową, gdzie słynny Lawrence z Arabii, dokonał pierwszego sabotażu. W Jordanii przemierza malowniczą skalistą pustynię Wadi Rum.



11:25 ŚLADAMI DINOZAURÓW - ZAGADKA PROROTODACTYLUSA ODC. 1

Reportaż, 11 min, Polska, 2012
Autor: Dorota Kosierkiewicz

Dinozaury panowały na ziemi 150 mln lat. Patrzymy na nie jak na dziwne stwory z dziecięcej książeczki, tymczasem naukowcy badają ślady tych zwierząt. Ostatnio udało się uchylić rąbka tajemnicy. W Strychowicach w gm. Waśniów paleontolodzy znaleźli najstarsze na ziemi tropy dinozaura, którego nazwano prorotodaktylusem. 
Artykuł o tym odkryciu ukazał się w 2010 r. w numerze brytyjskiego prestiżowego czasopisma "Proceedings of the Royal Society B". Jego autorami są Steven L. Brusatte z Nowego Jorku, Richard J. Butler z Monachium i Grzegorz Niedźwiedzki, paleobiolog z Uniwersytetu w Uppsali w Szwecji, który w Kielcach skończył Technikum Geologiczne i już jako uczeń dał się poznać jako niedościgniony odkrywca śladów prastarych zwierząt. 
250 mln lat temu, w czasie kiedy żyły nasze prorotodaktylusy, świat tworzył jeden wielki kontynent zwany Pangeą. Teren obecnej Polski znajdował się w jego północnej części w strefie podzwrotnikowej. W dzisiejszych Górach Świętokrzyskich leżała cudowna kraina wielkich rzek, w dolinach których hasały przedziwne stwory. Prorotodaktylus był drapieżnikiem. Ale jeszcze nie wiadomo, jakie zwierzaki były jego przysmakiem.



11:45 PLANETA SKARBÓW - ODC. 3 BLISKI WSCHÓD
(PLANET OF TREASURES EP. 3 MIDDLE EAST)

Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020
Reżyseria: Gero Von Boehm

Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. 
Odc. 3 - "Bliski Wschód". Dawne imperia, pałace, meczety i legendarne place. Przed nami Isfahan, Persepolis, Teheran i Jazd w Iranie. Ale najpierw Wadi - Rum w Jordanii oraz pradawna nabatejska Petra wykuta w skale. Widoki zapierają dech w piersi. Nie jest to zwykła pustynia. Oto Wadi - Rum. Beduini żyją tu od 12 - tu tysięcy lat. Nabatejczycy przyszli do Petry z Jemenu. Surrealizm i absurd. Miasto wykute w skale po środku pustyni. Petra urosła w siłę, ponieważ leżała na przecięciu najstarszych szlaków handlowych. Wożono tędy kadzidło, mirrę i przyprawy takie, jak szafran, pieprz i cynamon. Wtedy były to rzeczy na wagę złota i przyczyniały do rozwoju handlu międzynarodowego. W oczach współczesnych Europejczyków Bliski Wschód to kraje prowadzące bulwersującą politykę, a zarazem kraina baśni i przepychu. Tak naprawdę znajdziemy tu zabytki wielkich cywilizacji oraz kultur jednoczonych i dzielonych przez religie. Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO, które jako jedyne przetrwały próbę czasu. Miejsca, które pamiętają świat pełen różnorodności, a niekiedy i tolerancji. Symbol przeszłości, ale może też nadzieja na lepszą przyszłość.



12:50 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 2 VANIL NOIR
(UNTAMED SWITZERLAND 02. VANIL NOIR / WILDE SCHWEIZ 02. DAS VANIL NOIR)

Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017
Reżyseria: Anne Wigger

Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów.
W odcinku drugim - Vanil Noir. Jest to szczyt w Alpach Fryburskich, części Alp Zachodnich. Leży w Szwajcarii w kantonach Vaud i Fryburg. Należy do głównego łańcucha Alp Berneńskich. Można go zdobyć ze schroniska Chalet Les Marrindes (1868 m). Czas się tu zatrzymał. Zaczarowana okolica. Dla wielbicieli przyrody to główna atrakcja górskiego świata Szwajcarii. W rezerwacie Vanil Noir nadal można znaleźć dziewiczą przyrodę. Znajdujemy się na granicy płyt kontynentalnych Afryki i Europy. Po lewej z tyłu mamy Afrykę. Przy podziale na płyty tektoniczne nazwalibyśmy je Alpami Środkowo - Wschodnimi lub Południowymi. Miejsce, w którym stoimy, to już Europa. Naukowa nazwa to płaszczowiny pennińskie. Okolica przełęczy położonej wysoko nad krainą jezior przypomina krajobraz wulkaniczny. Ogród rzeźb stworzony przez naturę z różnych rodzajów skał. Pozostałości dawnej aktywności tektonicznej, pamiątka po ogromnej energii. Żyją tu wyjątkowe zwierzęta. Głównie owady i żaby, które mogą przetrwać w środowisku kwaśnym.



13:45 WOJOWNICY CZASU - SZCZURY KONTRA LIS, CZYLI TOBRUK 1941

Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023
Reżyseria: Grzegorz Gajewski
Scenariusz: Grzegorz Gajewski
Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski
Muzyka: Krzysztof Ridan

Nie upłynął jeszcze rok od napaści Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku, a działania wojenne rozprzestrzeniły się na kolejny kontynent. W czerwcu 1940 roku rozpoczęła się wojna w Afryce, w której wkrótce przeciwko Niemcom i ich włoskim sojusznikom u boku Anglików i Francuzów stanęli także Polacy, aby z dala od Ojczyzny walczyć o jej wolność. Jednym z ważniejszych epizodów tej kampanii była obrona twierdzy Tobruk, w której walny udział wzięli żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, która dotarła do twierdzy w sierpniu 1941.



14:25 CZŁOWIEK Z ZACHODU
(MAN OF THE WEST)

Western, 95 min, USA, 1958
Reżyseria: Anthony Mann
Scenariusz: Reginald Rose
Zdjęcia: Ernest Haller
Muzyka: Eve Newman
Aktorzy: Gary Cooper, Julie London, Arthur O'Connell, Lee J. Cobb

Anthony Mann zapisał się w historii kina jako jeden z najwybitniejszych twórców westernu. Współpracował też ze znakomitymi aktorami, którzy stali się gwiazdami tego gatunku: Jamesem Stewartem ("Winchester’73", "Zakole rzeki", "Naga ostroga", "Mściciel z Laramie"), Henrym Fondą ("Gwiazda szeryfa") i właśnie Garym Cooperem grającym właśnie główną rolę w "Człowieku z Zachodu". 
Film ten to dramatyczna opowieść o człowieku, który chce być uczciwy na terenach, gdzie rządzi bezprawie. Akcja rozwija się nieśpiesznie, a gwałtowność reakcji i zachowań bohaterów kontrastuje z sielankowym krajobrazem ukwieconych łąk. 
Arizona, rok 1874. Link Jones, mieszkaniec maleńkiej osady na Dzikim Zachodzie, udaje się pociągiem do Fort Worth. Ma stamtąd sprowadzić nauczycielkę, która poprowadzi w osadzie szkołę świeżo zbudowaną wysiłkiem wszystkich mieszkańców. Choć żyje się im bardzo biednie, zebrali pieniądze potrzebne na opłacenie nauczycielki. Link, któremu je powierzyli, bardzo chce wywiązać się z zadania. Ale gdy na jednej ze stacji pociąg zatrzymuje się w celu uzupełnienia zapasów wody i drewna do paleniska w lokomotywie, zostaje zaatakowany przez uzbrojoną bandę. Rabusie okradają pasażerów, niektórych ranią lub zabijają. Powierzone mu pieniądze traci również Link. Tymczasem załoga próbuje ratować się, uruchamiając skład i pośpiesznie odjeżdżając. W ogólnym zamieszaniu na torach zostaje troje pasażerów: Link, który uderzony kolbą stracił przytomność, podstarzały szuler karciany Sam Beasley oraz piosenkarka z saloonu, Billie Ellis, która liczyła, że w innym mieście znajdzie więcej szczęścia. Link, który wydaje się najlepiej znać okolicę, zostaje ich przewodnikiem. Pod jego kierunkiem wszyscy troje docierają po kilku godzinach marszu do starej chaty. Jak się okazuje, Link wychował się i przez wiele lat mieszkał w tym domu. Chata nie jest jednak pusta. Stanowi siedzibę bandy, która napadła na pociąg. Niestety, jest już za późno, żeby się wycofać. Dowodzący bandą, mocno już podstarzały Dock Tobin rozpoznaje w przybyszu swego siostrzeńca. Wychodzi na jaw, że Link też kiedyś należał do bandy, napadał i kradł z innymi. W końcu, mając dosyć takiego życia, nagle opuścił swych współtowarzyszy. W odległej osadzie zaczął wszystko od nowa, stał się uczciwym człowiekiem, założył rodzinę. Teraz jednak, bez broni, w dodatku czując się odpowiedzialny za los Beasleya i pięknej Billie, postanawia z konieczności udawać, że wrócił, by znów wkroczyć na drogę przestępstwa. Zgadza się też wziąć udział w napadzie na bank w miasteczku Lassoo. Ale najbardziej zdeprawowany z całej bandy Coaley przez cały czas go prowokuje, a kuzyn Claude nie wierzy w zapewnienia Linka. Podejrzewa, że ten chce ich zdradzić.



16:05 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 23

Program historyczny, 35 min, Polska, 2025
Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska
Reżyseria: Marzena Strąg
Prowadzący: Wojciech Szeląg

"Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie.



16:40 MYŚLICIELE - SYLWETKI POLSKIE - ODC. 5 WŁADYSŁAW LEOPOLD JAWORSKI

Cykl reportaży, 3 min, Polska, 2023
Scenariusz: Jacek Kloczkowski
Zdjęcia: Wojciech Kursa, Kacper Solan
Prowadzący: Lidia Olszak

Myśliciele - sylwetki polskie to cykl programów przedstawiających w syntetyczny sposób najważniejsze postacie polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, reprezentujące różne nurty i środowiska ideowe. Wśród proponowanych ponad trzydziestu postaci są m.in. Stanisław Koźmian, Maurycy Mochnacki, Adam Jerzy Czartoryski, Zygmunt Krasiński, Stanisław Cat - Mackiewicz. Autorem scenariuszy poszczególnych odcinków jest dr Jacek Kloczkowski, wiceprezes Ośrodka Myśli Politycznej w Krakowie.



16:50 NIEZNANA WOJNA NA PÓŁNOCY S.I - ODC. 1/6
(UNTOLD ARCTIC WARS)

Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021
Reżyseria: Anna - Reeta Eksyma, Teemu Hostikka
Scenariusz: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma

To pierwsza w historii seria, która ujawnia rolę państw regionu arktycznego w II wojnie światowej i próbuje odtworzyć militarne zmagania w tym rejonie. Widzowie będą mogli obejrzeć w akcji nurków odnajdujących zatopione niemieckie wraki samolotów, archeologów badających ukryte masowe groby i historyków tropiących tajne nadmorskie fortece. Zobaczymy kolorowe materiały archiwalne oraz wysokiej jakości animacje komputerowe.



17:50 GIGANCI NAUKI - TADEUSZ SENDZIMIR

Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2021
Reżyseria: Alina Czerniakowska
Scenariusz: Alina Czerniakowska

Kto jest twórcą terminu witamina? Dlaczego każdy ma przy sobie monokryształ stworzony metodą Czochralskiego? Kto był nazywany Edisonem metalurgii? Wynalazek, którego z Gigantów nauki był umieszczony na wieży Eiffla? Do czego wykorzystywany był polon? Kto opracował oznaczenia grup krwi? Jak nazywał się twórca pierwszej skutecznej szczepionki na tyfus? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziemy w mini cyklu "Giganci nauki". Są wśród nich polscy odkrywcy, wynalazcy, konstruktorzy i projektanci. Przedstawimy ich największe osiągnięcia, wyjaśniając równocześnie wagę poszczególnych innowacji oraz ich wykorzystanie. Zaproponowane postacie to przedstawiciele nauk medycznych, fizyki, chemii oraz matematyki.



18:05 CZTEREJ PANCERNI I PIES - ODC. 21/21 - DOM

Serial TVP, 65 min, Polska, 1970
Reżyseria: Konrad Nałęcki
Scenariusz: Janusz Przymanowski, Stanisław Wohl, Maria Przymanowska, Maria Przymanowska
Zdjęcia: Mikołaj Sprudin
Aktorzy: Franciszek Pieczka, Janusz Gajos, Wiesław Gołas, Pola Raksa, Włodzimierz Press

Nadchodzą pierwsze dni pokoju. Załoga "Rudego" wraca do Polski wraz z trzema dziewczętami. Snują plany na przyszłość. Zwycięskich żołnierzy uroczyście wita cały Śląsk. Odbywają się wspólne zaręczyny trzech par. Wkrótce przychodzi czas zaślubin. Najpierw wstępują w związki małżeńskie Janek i Marusia oraz Gustlik i Honorata. Następnego dnia odbywa się wesele Lidki i Grigorija. Hucznym uroczystościom nie ma końca.



19:25 HISTORIA BRONI - PRZEŚCIGNĄĆ WROGA. ODC. 5/10
(HISTORY OF WEAPONS)

Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017

Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. Historia broni to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach.



20:30 KRONIKI HITLERA - ODC. 8. PODPALACZ. ROK 1939
(KRONIKI HITLERA)

Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2018
Reżyseria: Hermann Pölking

Kroniki pokazują codzienność zwykłych ludzi w Europie w latach 1889 - 1945. Stanowi to tło dla szczegółowej relacji z życia Adolfa Hitlera - od jego dojścia do władzy po samobójstwo w berlińskim bunkrze. To najobszerniejsza do tej pory kompilacja materiałów archiwalnych, z których prawie połowa nie była wcześniej publikowana.



21:25 07 ZGŁOŚ SIĘ - ODC. 19/21 - ZAMKNĄĆ ZA SOBĄ DRZWI

Serial kryminalny TVP, 82 min, Polska, 1987
Reżyseria: Krzysztof Szmagier
Scenariusz: Krzysztof Szmagier
Zdjęcia: Wiesław Rutowicz
Muzyka: Włodzimierz Korcz
Aktorzy: Bronisław Cieślak, Piotr Fronczewski, Jerzy Rogalski, Zdzisław Tobiasz, Hanna Dunowska, Jan Tomaszewski, Grażyna Wolszczak, Robert Nowosadzki

Paweł Kopiński, emerytowany policjant nowojorski, z pochodzenia Polak, już na początku swej podróży do Starego Kraju spotyka znajomych gangsterów amerykańskich, "Capuccino" i Krantza. Przestępcy również poznają niewygodnego świadka ich wyprawy, usiłują go zlikwidować. Porucznik Borewicz pozwala Kopińskiemu śledzić gangsterów. W leśniczówce na Mazurach czeka na nich grupa jugosłowiańskich i tureckich przemytników, którzy korzystają z dobrze zorganizowanego szlaku przerzutu narkotyków ukrytych w łodzi. Kopiński zatapia łódź i niszczy samochody przemytników, Borewicz rozbija i aresztuje grupę jugosłowiańską. Adolf Krantz ginie z ręki Kopińskiego, natomiast "Capuccino" ratuje się ucieczką. Kopiński spotyka go w lesie i proponuje mu wspólną ucieczkę do Szwecji porwanym samolotem. W czasie lotu nowojorski policjant kontaktuje się z Borewiczem i prosi o wstrzymanie pościgu. Ostatnią rundę walki z gangsterem chce rozegrać po swojemu.



23:05 POSZUKIWANY, POSZUKIWANA

Komedia, 83 min, Polska, 1972
Reżyseria: Stanisław Bareja
Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Fedorowicz
Zdjęcia: Jan Laskowski
Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz
Aktorzy: Adam Mularczyk, Wojciech Siemion, Jolanta Wołłejko, Bohdan Łazuka, Jerzy Januszkiewicz, Jan Kobuszewski, Wojciech Pokora, Jolanta Bohdaj, Maria Chwalibóg, Wiesław Gołas, Mieczysław Czechowicz, Krystyna Borowicz, Witold Dobrowolski, Filip Łobodziński, Jerzy Dobrowolski

Śmiech z podtekstami - zjadliwa ironia i kpina z peerelowskiej rzeczywistości, satyra na narodowe przywary, posunięta aż do surrealizmu. Te cechy po raz pierwszy ujawniły się w "Poszukiwanym, poszukiwanej" Stanisława Barei. Sprzyjał temu złożony z ciągu epizodów scenariusz, któremu krytyka początkowo zarzucała "niespójność", by po latach dostrzec w nim "głębszy sens". Bareja i Fedorowicz potraktowali zmiany miejsca pracy przez głównego bohatera jako doskonały pretekst do humorystycznego sportretowania różnych środowisk: od socjalistycznych "technokratów" począwszy, a na domorosłych bimbrownikach skończywszy. Stanisław Maria Rochowicz, fajtłapowaty historyk sztuki, zostaje niesłusznie posądzony o kradzież obrazu. Domniemanemu złodziejowi grozi 5 lat więzienia. Zdesperowany postanawia ukrywać się w przebraniu kobiety, dopóki nie namaluje kopii zrabowanego przez nieznanych sprawców płótna. Pozbawiony środków do życia musi na jakiś czas podjąć inną pracę, rzecz jasna jako kobieta, by nikt go nie rozpoznał. Zatrudnia się więc w charakterze pomocy domowej. Nie ma jednak szczęścia do chlebodawców: pierwszy chce wykorzystać go, a raczej ją w celach erotycznych, drudzy mają rozwydrzone dziecko, trzeci pędzi w łazience bimber, a czwarty to dyrektor głupek, za którego nasz bohater pisze artykuły. W końcu obraz odnajduje się, ale panu Stanisławowi, zaprawionemu już w "gosposiowaniu", trudno zrezygnować z lukratywnego zajęcia i wrócić na cienką, muzealną posadkę. Czy więc nadal pozostanie pełną wdzięku gosposią Marysią?



00:45 MARCOWA GRA. CZY WŁADYSŁAW GOMUŁKA BYŁ ANTYSEMITĄ?...

Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2016
Reżyseria: Sławomir Koehler
Scenariusz: Sławomir Koehler

Film dokumentalny poruszający temat antysemityzmu. Próba odpowiedzi na pytanie czy Gomułka był antysemitą? Dokument o politycznej grze Władysława Gomułki pozostającego pod wpływem Mieczysława Moczara w marcu 1968 roku, o antysemickiej lawinie uruchomionej przez I sekretarza, męża Żydówki. Temat antysemityzmu ostatnio znów porusza opinię publiczną, szczególnie w związku z wypowiedzią w niemieckim dzienniku "Die Welt" prof. Jana Tomasza Grossa. Oskarża on polskie społeczeństwo o wyjątkowy antysemityzm i ksenofobię w kontekście stosunku Polaków do sprawy przyjęcia imigrantów, jak i w kontekście historycznym. 
Walorem materiału przedstawiającego mechanizmy gry politycznej są wypowiedzi sędziwych już osób z najbliższego otoczenia Gomułki, które z wyjątkiem Józefa Tejchmy od lat milczały. Spośród nich wyjątkowa, sensacyjna i cenna jest wypowiedź mało znanego opinii publicznej syna I sekretarza, Ryszarda Strzeleckiego - Gomułki, który od lat nie udzielał wywiadów. Podjął się jednak trudnego i drażliwego dla niego tematu tabu. Po raz pierwszy ujawni w mediach żydowskie pochodzenie swojej i matki, co skrywał przez lata. Ryszard Strzelecki posiada dużą wiedzę o kulisach Marca 68 z pierwszej ręki, bo od swojego ojca. Sprawa ma dla niego, jako syna Żydówki, dodatkowy osobisty wymiar, o czym mówi. Z dokumentu dowiemy się, czy żona uważała swojego męża za antysemitę, 
a przemówienie z 19 marca 1968 r. za wyraz antysemityzmu? W filmie wystąpią dwaj najwięksi faworyci Władysława Gomułki, byli kandydaci na I sekretarzy po towarzyszu Wiesławie: Stanisław Kociołek i Józef Tejchma, z których pierwszy przez długie lata milczał. Dla obu temat nie był łatwy i nie od razu się zgodzili na wypowiedź. Obecność 96 - letniego byłego ambasadora Polski w ZSSR Jana Ptasińskiego, najbliższego sąsiada i osoby zaprzyjaźnionej z Władysławem Gomułką, autora książki o nim, też jest tutaj znacząca, zwłaszcza że pierwszy raz przed kamerą ujawnia tajemnice swoich rozmów z Gomułką. Ponadto w dokumencie wypowiadają się: uczestnicy wydarzeń marcowych 1968 roku - Seweryn Blumsztajn, Ireneusz Krzemiński, Jerzy Diatłowicki oraz historycy dr Peter Raina, Leszek Żebrowski, prof. Jerzy Eisler, a także prof. Paweł Śpiewak, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego, Antoni Zambrowski i Stanisław Gabriel Cichocki. Ilustracją są materiały filmowe z wydarzeń w Warszawie 8 marca 1968 roku, fragmenty przemówienia Władysława Gomułki, wygłoszone 19 marca 1968 roku oraz fotografie z archiwum Ryszarda Strzeleckiego - Gomułki, materiały z Archiwum TVP, fragmenty Telewizyjnej Szopek Noworocznych z 1967 roku i 1969 roku.



01:50 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA NAJBOGATSZEGO GRUZINA NA ŚWIECIE

Reportaż, 25 min, Polska, 2003
Autor: Barbara Włodarczyk

Reportaż o nowym obliczu Moskwy i nowym stylu życia jej elit. Bohaterem jest Zurab Cereteli - główny rzeźbiarz rosyjski, autor kilku dyskusyjnych monumentów i jeden z najbogatszych ludzi w metropolii.