TVP Historia Wtorek, 18.03.2025 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 18 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1858 - urodził się Rudolf Diesel; 1921 - podpisano traktat ryski; 1931 - opatentowano w USA maszynkę elektryczną do golenia; 1942 - gen. Władysław Anders interweniował u Stalina w związku z drastycznym zmniejszeniem racji żywnościowych dla Wojska Polskiego; 06:59 SPÓR O HISTORIĘ - DWIE WIZJE. POLSKA PIŁSUDSKIEGO A POLSKA DMOWSKIEGO Debata, 31 min, Polska, 2015 Scenariusz: Elżbieta Szumiec-Zielińska Prowadzący: Marek Zając Wykonawcy: Andrzej Nowak, Grzegorz Łukomski, Jan Żaryn Józef Piłsudski i Roman Dmowski. Stanisław Cat-Mackiewicz pisał o nich: Gdybyż można było ich rozsunąć w czasie. Współżycie tych ludzi w jednej epoce było elementem osłabiającym Polskę. A jednak wpłynęło ono na kształt Kraju. Piłudski i Dmowski reprezentowali odmienne wizje dojścia do niepodległej Polski. Piłsudski widział szansę na odrodzenie niepodległej Rzeczypospolitej w przegranej Rosji. Dmowski upatrywał jej w klęsce Niemiec. O zbliżającej się w 1914 roku wojnie mówili, że przychodzi za wcześnie dla sprawy polskiej. Piłsudski postawił na czyn zbrojny u boku Austrii. Dmowski stanął na czele Komitetu Narodowego Polskiego, upatrującego sukcesu sprawy polskiej w sojuszu z Ententą. To Dmowski, wspólnie z Paderewskim, podpisali w imieniu Polski traktat wersalski. To im w dużej mierze zawdzięczamy kształt granicy zachodniej. Wschodnia granica Rzeczpospolitej ukształtowała się w wyniku czynu zbrojnego i polityki faktów dokonanych. W opozycji do koncepcji Piłsudskiego - stworzenia na wschodzie bloku skonfederowanych z Polską państw sojuszniczych - Narodowa Demokracja na czele z Dmowskim - wypracowała koncepcję inkorporacji - wcielenia na wschodzie obszarów możliwych do spolonizowania. Ta ostatnia koncepcja przeważyła w trakcie dyskusji pokojowych z Rosją bolszewicką w Rydze w 1921 roku. Dmowski nigdy nie stanął na czele rządu. Przez kilka tygodni był ministrem spraw zagranicznych w rządzie Chjeno-Piasta. Marszałek do końca swojego życia wywierał ogromny wpływ na życie polityczne Polski. 07:35 FLESZ HISTORII - ODC. 703 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2025 Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 08:00 CZAS HONORU - ODC. 66 "WEZWANIE" Serial TVP, 46 min, Polska, 2013 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Rok 1946. Oddział Władka nie złożył broni. Kilkuosobowa grupa partyzantów zmaga się z brakiem żywności, amunicji oraz wsparcia całe antykomunistyczne podziemie pogrąża się w chaosie. Do leśnego obozowiska Władka przybywa kurier z wiadomością o planowanym spotkaniu dowódców oddziałów w Warszawie. Ruda ukrywa się w Warszawie przed UB, stara się prowadzić normalne życie, pracując w archiwum. Marii Konarskiej, zatrudnionej w jednym z działających na terenie Warszawy szpitali, trafia się niecodzienna pacjentka ważna postać z samych szczytów władzy. Konarska próbuje wykorzystać sytuację... Lena samotnie wychowuje Jasia. Stara się jakoś ułożyć sobie życie po stracie Janka. Studiuje architekturę i pracuje w Biurze Odbudowy Stolicy pod okiem profesora Majerskiego. Helena jest regularnie wzywana na UB, gdzie spotyka pewnego starego znajomego z czasów okupacji. Wanda z Bronkiem mieszkają w Londynie. Bronek pracuje jako tragarz, Wanda chciałaby związać swoją przyszłość z Anglią, liczy, że uda jej się znaleźć tu zajęcie odpowiadające jej wykształceniu. Bronek nie jest szczęśliwy, chce walczyć. Pewne spotkanie w pubie spowoduje zwrot w losach Bronka i jego żony. Celina i Michał mieszkają w Monachium. Celina pracuje jako tłumaczka przy procesach norymberskich, Michał zajmuje się sprawami biurowymi w przedstawicielstwie emigracyjnej organizacji Polska Niepodległa. Nie jest zadowolony, czuje się jak sekretarka. Niespodziewanie dostaje od swoich szefów szansę wykazania się w tajnej misji. 08:45 STOLARZ Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1976 Reżyseria: Wojciech Wiszniewski Zdjęcia: Ryszard Jaworski Muzyka: Janusz Hajdun Urodził się w 1905 roku na warszawskiej Pradze. Ojca stracił w 1906, a rok później matkę. Jako dziecko trafił do tartaku i stąd wzięła się jego miłość do drewna, która zdecydowała o jego przyszłości. Wybrał zawód stolarza. Bohater wymienia najważniejsze fakty ze swego życia. Podaje imiona bliskich i znajomych, nazwiska mistrzów, istotne daty, adresy warsztatów, w których pracował i mieszkań, które zajmował, zwłaszcza zaś szczegóły z życia zawodowego. Podczas służby w 7. pułku ułanów robił stojaki na broń, w czasie okupacji wyrabiał przeróżne sprzęty ze skrytkami, a także szafy trzydrzwiowe, w czasie powstania warszawskiego - trumny i krzyże dla poległych powstańców. Po wojnie na skrytki już nie było popytu, wyrabiał więc stoły, krzesła i szafy. W 1953 roku musiał jako prywatna inicjatywa zamknąć swój zakład. Został nocnym stróżem. W październiku 1956 roku powrócił do fachu, by robić meble miękkie, wyściełane. Od grudnia 1970 zaczął wyrabiać szafki korytarzowe do bloków dla ludności w Warszawie. Wiszniewski pokazuje swego bohatera na dużych zbliżeniach, podczas pracy. W jego lakoniczną opowieść, snutą specyficznym językiem, a głosem Jana Himilsbacha, po mistrzowsku wplata niewymagające żadnego komentarza dokumentalne sekwencje, które ilustrują etapy życia stolarza, a jednocześnie składają się na obraz historii naszego kraju. Kończy zaś całość w sposób zaskakujący, co zresztą jest charakterystyczne dla tego reżysera. Oto okazuje się, że opowieść ta jest rodzajem podania o mieszkanie. Siedemdziesięcioletni stolarz fachowiec wraz z żoną i dwoma dorosłymi synami zajmuje bowiem lokal o powierzchni 12 metrów kwadratowych. Ów człowiek, który uczciwie pracował niemal całe życie, nie może zrozumieć dlaczego tak się dzieje. I to w mieście pełnym nowych bloków. 09:05 HISTORIA POLSKI - POLSKO, SZEDŁEM DO CIEBIE 200 LAT Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2017 Reżyseria: Ewa Urbańska Scenariusz: Ewa Urbańska Artysta malarz Stefan Centomirski (rocznik 1928), pseudonim Sybirak, jest potomkiem polskiej, szlacheckiej rodziny. Jego los symbolizuje siłę polskiego ducha. Przetrwał jako dziecko syberyjską zsyłkę, utratę ojca w gułagu. Po dwunastu latach katorgi kończy Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Moskwie. W centrum totalitarnego mocarstwa tworzy własną oryginalną sztukę, dokumentując prawdę o męczeństwie ofiar totalitaryzmu. Narażając się, że będzie ujawniony, maluje obrazy odwrócone tyłem do ściany, nie mając ani jednej wystawy. Po pierestrojce wreszcie doceniony nie tylko w Rosji, ale i na świecie. 10:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - M - MAGINOTA LINIA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1991 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Program dokumentalny poświęcony kompleksowi podziemnych fortyfikacji o nazwie Four - a - Chaux, wybudowanych na linii Maginota pochodzącej z okresu międzywojennego. 10:35 PLANETA SKARBÓW - ODC. 4 AMERYKA ŁACIŃSKA (PLANET OF TREASURES EP. 4 LATIN AMERICA) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 4 - "Ameryka Łacińska". Poznamy obiekty z listy dziedzictwa UNESCO. Oblicze tej ziemi to efekt pracy pradawnych kultur i europejskich konkwistadorów. Poznamy trudną historię Kuby oraz jej mieszkańców nietypowe podejście do życia. W Ekwadorze zbadamy spuściznę epoki kolonializmu. Następnie, półtora tysiąca kilometrów dalej, zajrzymy na Wyspy Galapagos. Odwiedzimy też zabytkową Hawanę, gdzie poznamy historię niewolnictwa. Najpierw Meksyk i starożytne światy Majów oraz Azteków. Tutaj, pośrodku dżungli, wyrastają ruiny Palenque Majów. Hiszpański podbój Ameryki Łacińskiej i Karaibów otwierał nowy rozdział. Miejscami wymierały całe populacje. Opresja i niewolnictwo były na porządku dziennym. Ruchy oporu i zrywy niepodległościowe pojawiały się co raz. Mimo to europejskie podboje dalej kształtowały tutejszą historię. 11:30 WOJOWNICY CZASU - DYPLOMACJA PO KRZYŻACKU, CZYLI MAZOWSZE 1409 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Kiedy w 1226 roku Konrad Mazowiecki, samodzielny książę Kujaw i Mazowsza zaprosił na swoje ziemie wojowniczych mnichów z Niemiec, zwanych krzyżakami, dla obrony przed pogańskimi Prusami, dokonał niechcący operacji, którą dziś określa się powiedzeniem "zamienił stryjek siekierkę na kijek". Wkrótce bowiem okazało się, że zaproszeni do zbożnego dzieła Teutoni ani myślą opuścić oczyszczone z pogan ziemie. Zapoczątkowało to serię wojen polsko - krzyżackich, z których największa rozgorzała na początku XV wieku. 12:10 PUNKT WIDZENIA - ODC. 4/7 Serial TVP, 44 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Zaorski Scenariusz: Andrzej Bonarski Zdjęcia: Janusz Kalaciński Aktorzy: Joanna Sienkiewicz, Jan Piechociński, Bogusław Linda, Iwona Biernacka, Piotr Dejmek, Maria Dłużewska, Adam Ferency, Jolanta Grusznic, Janusz Leśniewski, Wojciech Machnicki, Dorota Pomykała, Jerzy Radziwiłowicz, Jcek Strzemżalski, Włodzimierz Włodarski, Jerzy Bińczycki Do Warszawy przyjeżdża ojciec Włodka na konsultację do znanego lekarza, swego przyjaciela z czasów wojny i służby w RAF - ie. Przeprowadzone w szpitalu badania nie pozostawiają cienia nadziei - jest to rak i żadna operacja nic już nie pomoże. Włodek nie wie, jak zachować się w tej sytuacji, ale pomaga mu ojciec swą męską i pełną godności postawą. Wiedząc, że ojcu zależy na zrobieniu przez syna doktoratu, stara się o przyspieszenie obrony pracy. W obliczu śmierci kogoś najbliższego dojrzewa i kształtuje się moralne "ja" młodego człowieka. 13:00 SZWEDZKIE GÓRY Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2022 Reżyseria: Hanna Zofia Etemadi Scenariusz: Hanna Zofia Etemadi Zdjęcia: Tomasz Woźniak, Mirosław Basaj Tytułowe Szwedzkie Góry, znajdujące się na terenie warszawskiej dzielnicy Bemowo, są miejscem egzekucji Polaków, do jakiej doszło 6 stycznia 1940 roku. Szwedzkie Góry to część tzw. warszawskiego pierścienia śmierci, którą to nazwą określa się otaczające Warszawę miejsca straceń patriotów polskich. Należą do nich Palmiry, Wawer i kilkanaście innych miejscowości, będących świadkami tylko jednej okupacyjnej tragedii, jak właśnie Szwedzkie Góry. Kim były ofiary niemieckich okupantów? Spośród 96 osób zdołano dotychczas zidentyfikować tylko kilka. Dlaczego właśnie oni zginęli? Dlaczego wybrano Szwedzkie Góry i termin 6 stycznia? Co przechowali w swej pamięci mieszkańcy Wawrzyszewa, którzy byli świadkami tego mordu i którzy wskazali po latach jego miejsce? Film "Szwedzkie Góry" w reżyserii Hanny Zofii Etemadi jest próbą odpowiedzi na te dramatyczne pytania, zarówno w rekonstrukcjach fabularnych, jak i w części dokumentalnej, przedstawiającej historyków i pasjonatów, którzy doprowadzili do przypomnienia i upamiętnienia tej okupacyjnej tragedii. W filmie występują: Małgorzata Jóźwiak, Aniceta Ochnicka, Jerzy Pożarowski, Jolanta Fijałkowska - Pilarczyk, Wojciech Magdziak, Sebastian Pudzianowski, Piotr Nowicki, Jacek Zieliński oraz Grupa Rekonstrukcyjno - Filmowa Bemowo. 13:45 WALIA - DZIKA KRAINA - ODC. 1 POWRÓT SŁOŃCA (WALES: LAND OF THE WILD EP 1: THE RETURN OF THE SUN) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Adrian Seymur Seria dokumentalna (4 odcinki) o dzikich ekosystemach Walii na przestrzeni dwunastu miesięcy w roku. Każdy odcinek to opowieść o najbardziej dramatycznych momentach jednej z czterech pór roku. Narodziny i regeneracja po zimie w wiosennych miesiącach, dorastanie i budowanie nowego życia przez lato, przygotowywanie się do zmian jesienią, aż po nastanie i przetrwanie zimy. Będziemy się przyglądać niektórym z najbardziej niezwykłych i charyzmatycznych zwierząt Walii. Odc. 1 - "Powrót Słońca". Niby nadszedł pierwszy dzień wiosny, ale Walia wygląda jak spowita arktyczną zimą. Idące od wschodu zadymki pokryły kraj śniegiem. To kraina gór i postrzępionych brzegów, gdzie bujne łąki graniczą z odwiecznymi puszczami i gdzie nigdy się nie jest daleko od zwierząt. Żyje ich tu pięćdziesiąt tysięcy gatunków, urzekających i dziwacznych. Wskutek zimna niebo nad Brecon Beacons jest przejrzyste. Ten park narodowy znalazł się na liście "międzynarodowych rezerwatów ciemnego nieba". Na świecie jest ich tylko trzynaście. 14:40 WALIA - DZIKA KRAINA - ODC. 2 WYZWANIA WIOSNY (WALES: LAND OF THE WILD EP 2. THE TRIALS OF SPRING) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Adrian Seymur Seria dokumentalna (4 odcinki) o dzikich ekosystemach Walii na przestrzeni dwunastu miesięcy w roku. Każdy odcinek to opowieść o najbardziej dramatycznych momentach jednej z czterech pór roku. Narodziny i regeneracja po zimie w wiosennych miesiącach, dorastanie i budowanie nowego życia przez lato, przygotowywanie się do zmian jesienią, aż po nastanie i przetrwanie zimy. Będziemy się przyglądać niektórym z najbardziej niezwykłych i charyzmatycznych zwierząt Walii. Odc. 2 - "Wyzwania wiosny". Późna wiosna. Słońce wreszcie zaczęło ogrzewać ziemię. W Walii to najpiękniejsza pora roku. Cały kraj wprost wybucha nowym życiem. Dla zwierząt powinien to być początek radosnych dni, ale rosnące potomstwo będzie się domagać coraz więcej pokarmu i drapieżniki wyruszą na żer. Dla wielu zwierząt będzie to najważniejszy czas w roku. U zachodniego brzegu Pembrokeshire leżą wyspy Skomer i Skokholm. Na Skokholmie wiosna okryła ziemię kobiercem różowych zawciągów i białych lepnic. W tej porze roku w wodach wokół Skokholmu roi się wprost od małych ryb. Górskie potoki Walii zasilają największe brytyjskie rzeki. 15:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 193 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Dominik Rettinger, Ewa Bulanda Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Martyna Dudek, Marcin Rogacewicz, Karol Biskup, Piotr Nowak, Wenanty Nosul, Maciej Ryś, Paulina Lasota, Karolina Kominek, Wojciech Dmochowski, Jacek Opolski, Paweł Janyst, Grzegorz Wons, Mateusz Mosiewicz Jasiek, Jan Jura, Suchywilk i Maciej Borkowic planują atak na Kiejstuta, chcą pomścić śmierć Pełki i Niemierzy. Ludwik przedstawia im powody, dla których należy zabić Olgierda. Litewski książę zwodził Elżbietę i jest pogańskim dzikusem. Helena cieszy się z powrotu Guncela, który znowu jest silny, odmieniony. Kazimierz przeprasza Adelajdę, że nie jest dobrym mężem. Królowa imponuje Kazimierzowi sugestią, by prosił Ludwika o litość dla pokonanych wrogów. 16:05 SENSACJE XX WIEKU - ŁOWCY SKARBÓW Cykl dokumentalny, 46 min, Polska, 2002 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Prowadzący: Bogusław Wołoszański, Bogusław Wołoszański Aktorzy: Wojciech Wysocki, Krzysztof Kolberger, Krzysztof Dracz, Piotr Grabowski, Tomasz Dedek, Henryk Majcherek, Grzegorz Sikora, Adam Baumann, Juliusz Krzysztof Warunek, Marek Ślosarski, Tadeusz Ryt, Tomasz Lulek Reginald Jones, doradca wywiadu brytyjskiego przez półtora roku usiłował przekonać rząd brytyjski, że Niemcy prowadzą próby rakiet balistycznych. Uwierzono mu dopiero w lipcu 1944 roku. 17:05 HISTORIA POLSKI - KTO RATUJE JEDNO ŻYCIE 48 min, Polska, 1998 Reżyseria: Ewa Kurek Scenariusz: Ewa Kurek Zdjęcia: Michał Góral Lektor: Grażyna Ruszewska, Jan Nowacki Film przedstawia relacje i przeżycia osób narodowości żydowskiej, które w czasie II wojny światowej, jako dzieci, zostały uratowane przez siostry zakonne przed Holocaustem. 18:00 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - KRZESZÓW Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski Wszystko rozpoczęło się 1242 roku, gdy po tragicznej bitwie na Legnickim Polu, wdowa po Henryku Pobożnym Anna Przemyślidka, sprowadziła do Krzeszowa benedyktynów. Tych wkrótce zastąpili cystersi i pozostali na kilkaset lat. Dziś w tym miejscu możemy podziwiać wspaniale zachowany pocysterski kompleks, który dosłownie, nie ma przed nami żadnych tajemnic. Na turystów czekają ukryte klatki schodowe, strychy oraz podziemia. Do najcenniejszych obiektów w Krzeszowie należy barokowy kościół, dzieło architektów z kręgu Kiliana Ignaca Dientzenhofera. Powstał w 1735 roku na miejscu dawnej średniowiecznej świątyni. Rzeźbioną fasadę z dwiema wieżami wykonał Ferdynand Maksymilian Brokoff i jego uczeń Anton Dorasil. Krzeszowski kościół znalazł się na ministerialnej liście pomników historii. 18:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 350 O PIEŚNI GMINNA! Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2025 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. "Było, nie minęło" to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. Stare Wykno leży pomiędzy Łomżą a Białymstokiem, na południe od Mężenina. Tu, po przegranej bitwie część powstańców styczniowych wycofywała się w kierunku Kulesz Kościelnych. Na polu w rejonie Starego Wykna Kozacy zaskoczonych powstańców wycięli. Dzisiaj śladu po mogile już nie ma, jest za to pamięć lokalna. Przybliżone miejsce wskazał właściciel pola, który zna tę historię z rodzinnych i sąsiedzkich przekazów. 18:40 NA TORACH Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1971 Reżyseria: Bohdan Kosiński Film przedstawia obraz ludzi pracujących przy naprawie torów kolejowych. Mieszkają oni w pociągu. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 67 "PROSTY WYBÓR" Serial TVP, 47 min, Polska, 2013 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Ranny Janisz trafia do szpitala pod opiekę Marii. Pułkownik Jabłoński z UB jest zdeterminowany, by uczynić wszystko dla ratowania życia Janisza. W Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego trwa burza po nieudanej próbie przejęcia Janisza. Do Tajnego Ośrodka Rządowego na dywanik radzieckiego pułkownika Lebiediewa wzywani są na zmianę Lewińska z Jabłońskim. Jabłoński ma dla Lewińskiej bardzo cenną prywatną informację. Władek przychodzi na konspiracyjne spotkanie dowódców oddziałów partyzanckich, gdzie miał dojechać Janisz. W zaistniałych okolicznościach musiał zastąpić go Michał. Michał przekonuje Władka o konieczności odbicia Janisza z rąk komunistów. Władek się waha. Michał opowiada mu o wartościowej przesyłce, którą przywiózł z Niemiec. Celina otrzymuje od Amerykanów propozycję: dostanie wizę do Stanów Zjednoczonych, jeśli zgodzi się pojechać do Polski z tajną misją, w której ma jej pomagać pewien znajomy z dawnych lat. Również przed Bronkiem otwierają się możliwości działania, dostaje atrakcyjną ofertę od przedstawicieli rządu londyńskiego... Władek, przed powrotem do lasu, postanawia raz jeszcze spotkać się z Rudą. 20:00 PRAWDZIWE "POLOWANIE NA CZERWONY PAŹDZIERNIK" - ODC. 2/2 (THE REAL HUNT FOR RED OCTOBER) Serial dokumentalny, 50 min, Kanada, 2020 Ten dwuczęściowy film po raz pierwszy ujawnia odtajnioną historię rosyjskiego okrętu podwodnego Czerwony Październik. O jednostce opowiadał film fabularny z 1984 roku "Polowanie na Czerwony Październik", w którym sowiecki atomowy okręt podwodny próbował uciec do USA i jednocześnie był ścigany przez amerykańską i sowiecką marynarkę wojenną. Oparty na bestsellerowej powieści Toma Clancy'ego, ukazywał aspekty techniczne, dramat i charakter podwodnej bitwy. Niewielu zdaje sobie sprawę, że książka i film zostały zainspirowane tajną konfrontacją nuklearną, która według niektórych zmieniła bieg historii świata. 20:50 ZAGINIONE SKARBY - STARODRUK MIKOŁAJA KOPERNIKA "DE REVOLUTIONIBUS ORBIUM COELESTIUM" Film animowany, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Zdjęcia: Sławomir Frank Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek opowiada o starodruku Mikołaja Kopernika "De revolutionibus orbium coelestium", który został skradziony w Krakowie w 1998 r. Kradzież wpisuje się w serię rabunków cennych rękopisów dokonywanych w całej Europie. Przedstawiamy okoliczności, tło historyczne, ale także świadków i portrety pamięciowe złodziei poszukiwanych przez Interpol. 21:00 POJEDYNEK W CORRALU O.K. (GUNFIGHT AT THE O.K. CORRAL) Western, 117 min, USA, 1957 Reżyseria: John Sturgess Aktorzy: Burt Lancaster, Kirk Douglas, Rhonda Fleming, John Ireland O świcie 26 października 1881 r. w miasteczku Tombstone w Arizonie miał miejsce jeden z najsłynniejszych epizodów w historii Dzikiego Zachodu: w trwającej niespełna minutę wymianie 34 strzałów zginęło sześciu ludzi. Ta scena (trwająca na ekranie 5 minut, a kręcona aż przez 44 godziny) dała początek całemu filmowi, którego akcja obejmuje także wiele wcześniejszych wydarzeń. Przyjaźń Wyatta Earpa, szeryfa z Dodge City, i Johna "Doca" Hollidaya, dentysty, który został rewolwerowcem i zawodowym graczem, zawiązuje się w miasteczku Fort Griffin. Szeryf przybywa tam na proces Ike'a Clantona i Johnniego Ringo wyjętych spod prawa. Wraz ze swoją byłą przyjaciółką, Kate Fisher, ostrzega Hollidaya, że czyha na niego niejaki Bailey, który chce pomścić śmierć brata. Doc zabija przeciwnika, Earp ratuje go od stryczka, a w rewanżu Holliday pomaga mu rozprawić się z gangiem rabusiów bankowych w Dodge City. Earp zakochuje się w Laurze Denbow, postanawia zakończyć niebezpieczną karierę stróża prawa i zostać ranczerem. Zacieśnia też przyjaźń z Hollidayem. Ale kiedy jeden z młodszych braci Wyatta, Virgil, szeryf w Tombstone, zwraca się o pomoc w walce z terroryzującą miasto bandą braci Clantonów, obaj przyjaciele łączą siły i ruszają mu na odsiecz. 23:05 DZIEWCZYNA Z EKRANU Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2017 Reżyseria: Andrzej Ciecierski Scenariusz: Andrzej Ciecierski Zdjęcia: Andrzej Ciecierski Film poświęcony Teresie Tuszyńskiej, jednej z najpiękniejszych polskich aktorek, a zarazem najbardziej zapomnianych. Wielu znawców kina twierdziło, że tak pięknej twarzy nie było o polskim filmie. Urodziła się w Warszawie w 1942 roku w rodzinie robotniczej. Już od młodych lat ciągnęło ją do środowiska aktorsko - muzycznego. W 1958 roku wygrała konkurs tygodnika "Przekrój" pod hasłem "Film szuka młodych aktorek" i dostała swoją pierwszą rolę w filmie "Ostatni strzał". Z planu filmu jednak uciekła bez podania przyczyny. W 1959 roku grała w filmach: "Biały niedźwiedź" i "Do widzenia do jutra". W następnych latach występy na ekranie łączyła z pracą modelki w Modzie Polskiej i częstymi wyjazdami za granicę. Grała w takich filmach jak: "Drugi człowiek", "Tarpany", "Rozwodów nie będzie", "Cała naprzód", "Poczmistrz", "Vreckari" czy "Praskie noce". Była jedyną polską aktorką, której twarz pojawiła się na łamach amerykańskiego miesięcznika "Show". Stała się prawdziwą gwiazdą. Swój ostatni film nakręciła w 1970 roku, zaledwie 12 lat po debiucie. Po premierze w 1971 roku Tuszyńska zniknęła. Nie ma żadnych jej zdjęć po 1971 roku. Mówiło się, że zupełnie zatraciła się w nałogu alkoholowym. Żyła swoim życiem w ukryciu, skromnie, wręcz w biedzie. Wstydziła się swojego wyglądu, przytyła i prawie nie wychodziła z domu. Zmarła zapomniana w samotności 19 marca 1997 roku z niewyjaśnionej do końca przyczyny. 24:00 SENSACJE XX WIEKU - NA WŁASNE RYZYKO Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: BARBARA GAJOS Scenariusz: Bogusław Wołoszański Muzyka: DARIUSZ ŻEBROWSKI Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kulisy wydarzeń związanych z próbą obalenia sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa, podjętą przez grupę jego najbliższych współpracowników. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA RUDOLFA HESSA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program cykliczny o charakterze sensacyjnym, popularyzujący wiedzę o historii XX wieku. Odcinek poświęcony Rudolfowi Hessowi. 01:10 KAMPINOSKA EPOPEJA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Prawie zupełnie nieznana historia z powstania warszawskiego. Jedyne ugrupowanie Wojska Polskiego, które z Puszczy Nalibockiej - z ziemi Mickiewicza przyszło na pomoc powstańczej Warszawie. Około 900 żołnierzy przedostało się przez oblężenie Modlińskie i broniło Dworca Gdańskiego, Starówki i Powiśla. To piękna opowieść o charakterze kresowym, o miłości do Ojczyzny. 02:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - MALINÓWKA. NIEUCHWYTNA BITWA. ODC. 329 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:50 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - MUSSOLINI Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony Benito Mussoliniemu. Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.