TVP Historia Poniedziałek, 21.04.2025 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 KWIETNIA ODC. 539 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 753 p.n.e. - Romulus zabił Remusa - początek Rzymu; 1773 - veto Reytana na sejmie rozbiorym; 1920 - umowa Piłsudskiego z Petlurą; 1923 - urodził się Gustaw Holoubek; 07:05 EX LIBRIS - ODC. 569 Magazyn, 20 min, Polska, 2025 Prowadzący: Krzysztof Grzybowski W nowej odsłonie programu "Ex Libris" autorzy prezentują najciekawsze książki historyczne, intrygujących autorów, wciągające tytuły oraz fascynującą historię i jej bohaterów. Powracający na antenę TVP Historia magazyn zyskał nowoczesną formułę: staranną warstwę filmową, atrakcyjną grafikę oraz dynamiczny montaż. Prowadzący program, Krzysztof Grzybowski, z niezwykłą lekkością rozmawia z autorami najciekawszych nowości wydawniczych. Poza tym w magazynie widzowie mogą znaleźć subiektywne rankingi szeroko pojętych książek historycznych, kwestionariusze popularnych autorów, omówienia najnowszych trendów czy prezentacje książkowych premier. 07:25 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 249 (SEZON 2 ODC. 124) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz, Tomasz Matuszczak Scenariusz: Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak, Ewa Bulanda Aktorzy: Borys Bartłomiejczyk, Jan Jankowski, Klara Williams, Monika Cieciora, Kamil Szklany, Kacper Młynarkiewicz, Dawid Czupryński, Michał Juraszek, Radosław Walenda, Łukasz Węgrzynowski, Marcin Bartnikowski, Kacper Pilch, Pavel Kryksunou, Ida Wilczyńska, Jan Niemczyk Śmierć w Wilnie, miłość w Sanoku. Marzec 1440 r. Bracia Czartoryscy - Iwan (Radosław Walenda) i Aleksander (Łukasz Węgrzynowski) - dokonują zamachu na Zygmunta Kiejstutowicza (Jakub Kotyński). Danił (Pavel Kryksunou) próbuje bronić księcia, ale zostaje śmiertelnie ranny. Umiera na rękach Awdokii (Joanna Moro). Na Wawel przyjeżdżają posłowie węgierscy - z propozycją korony dla Władysława Jagiellończyka (Wiktor Bałtaki). Zaprosił ich Oleśnicki (Przemysław Stippa). Król rozmawia z bratem Kazimierzem (Borys Bartłomiejczyk) i chce poczekać na opinię matki (Maria Pawłowska). W Sanoku trwa wesele Mszczuja (Dawid Czupryński) i Doroty (Monika Cieciora). Para młoda dostaje w prezencie ślubnym kozę, która utrudnia noc poślubną. Zofia i Hincza (Kamil Szklany) podekscytowani szczęściem młodych, wpadają sobie w ramiona. 07:55 HISTORIA W OŻYWIONYCH OBRAZACH - ZAPROWADZENIE CHRZEŚCIJAŃSTWA R. P. 965 Cykl dokumentalny, 16 min, Polska, 2017 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Marek Brodzki Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Widzowie mają niepowtarzalną okazję, aby niejako wejść do wnętrza obrazu, przyjrzeć się jego bohaterom, usłyszeć ich rozmowy, a także poznać kontekst historyczny, w jakim znajdowała się Polska tuż przed momentem, kiedy wszyscy bohaterowie zastygli zamknięci w klatce czasu i ramie malarskiego dzieła. Warstwie fabularnej towarzyszy komentarz wybitnych historyków, znawców historii Polski. Taka forma edukacji może być przyczynkiem do lepszego zrozumienia zagadnień historycznych, pretekstem do dyskusji, a także znakomitym uatrakcyjnieniem zajęć szkolnych. Ekranizacja słynnego dzieła Jana Matejki "Zaprowadzenie chrześcijaństwa R. P. 965". 08:15 STAŃCZYK Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Jaworski Scenariusz: Piotr Jaworski Zdjęcia: Marek Gajczak Muzyka: Marcin Gałażyn Aktorzy: Mikołaj Dróżdż, Krzysztof Grygier, Gabriela Polak, Karolina Kamińska, Agnieszka Kroma, Michał Zakrzewski, Jolanta Maria Tokarska, Beata Merkowska, Tymoteusz Górka, Alina Pięta, William Loades, Paweł Moczarski, Łukasz Lipiarz, Kajetan Pańko, Szymon Pierchała Inscenizowany film dokumentalny przedstawiający nadwornego błazna na dworze ostatnich Jagiellonów w czasach wielkiej świetności panującej dynastii. Stańczyk stał się symbolem roztropności, rozwagi i przenikliwości politycznej. Taki Stańczyk znany jest z obrazów wybitnego malarza Jana Matejki. Matejko wprowadził Stańczyka do panteonu bohaterów tworzących polską historię i mitologię narodową. Film odwołuje się do znanych płócien Mistrza, które przedstawione są jako "żywe obrazy" stworzone przez aktorów i statystów. Film został zrealizowany w nowoczesnej technologii UNREAL ENGINE 5.0, która pozwala na kreowanie wirtualnej scenografii historycznych wnętrz zamku królewskiego na Wawelu, krakowskich Sukiennic czy katedry w Neapolu. Oprócz wirtualnych obrazów połączonych z elementami tradycyjnej dekoracji, narrację filmu wspomagają ożywione komiksy oraz oryginalna muzyka. Występują krakowscy aktorzy, zespół Motion Trio, krakowski balet dworski Cracovia Danza, grupa rekonstrukcyjna oraz liczna grupa epizodystów i statystów. Zdjęcia zrealizowano w krakowskim studiu w Łęgu. 09:30 QUO VADIS? - ODC. 4/6 Serial historyczny, 45 min, Polska, 2002 Reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Scenariusz: Jerzy Kawalerowicz Aktorzy: Magdalena Mielcarz, Paweł Deląg, Bogusław Linda, Jerzy Trela, Michał Bajor, Franciszek Pieczka, Agnieszka Wagner Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. Kaczmarek W Ancjum dochodzi do spięć między Petroniuszem a Tygelinusem. Petroniusz sprytnie przymusza cezara, by wyraził zgodę na ślub Winicjusza i Ligii. Właśnie wtedy przyjeżdżają posłańcy z wieścią, że Rzym płonie. Winicjusz niespokojny o los ukochanej pędzi do Rzymu. Nie odnajduje dziewczyny w ogarniętym paniką mieście. Chilon wskazuje mu drogę do chrześcijan. Piotr apostoł prowadzi go do Ligii, lecz odrzuca propozycję Winicjusza, by opuścił miasto. Ze wzruszeniem przyjmuje jego wyznanie wiary i chrzci go. W trawionym ogniem mieście wybuchają rozruchy. Neron ze świtą wkracza na akwedukt i z jego wysokości, podniecony pożarem, śpiewa na tle płonącego miasta. Jego zachowanie rozwściecza tłum. Petroniusz uspokaja ludzi obietnicami chleba i igrzysk. Za radą Poppei, Tygelinus o podpalenie Rzymu oskarża chrześcijan. Neron podchwytuje ten pomysł. Petroniusz demaskuje intrygę Tygelinusa i zawiadamia Winicjusza o niebezpieczeństwie grożącym chrześcijanom. 10:20 ŻYCIODAJNE RZEKI PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO - ODC. 3 TAG (IBERIA'S RIVERS OF LIFE / FLÜSSE DES LICHTS EP. 3 TAJO / TEJO TAGUS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o największych rzekach Hiszpanii i Portugalii. Wielkie rzeki z dala od destynacji turystycznych ukazują nieznany i mistyczny Półwysep Iberyjski. Podobnie jak ludzkie naczynia krwionośne, rzeki są ścieżkami życia. Niemal każda zaawansowana cywilizacja zawdzięcza swój rozwój istnieniu tych pulsujących strumieni życia. Rzeki były pierwszymi autostradami; transportowały wiedzę, dobra, odkrywców i zdobywców. Podążając za tymi wielkimi strumieniami, znajdujemy zapomniane krajobrazy zamieszkane przez niezwykłych ludzi, z często wyjątkowymi biografiami. Odcinek trzeci przedstawia rzekę Tag - to najdłuższa rzeka na Półwyspie Iberyjskim, przebiega przez Hiszpanię i Portugalię. Jej źródła są na wysokości 1593 m n.p.m. w Górach Iberyjskich, na stokach Sierra de Albarracin. Płynie w kierunku południowo - zachodnim przez Nową Kastylię, a następnie przez Estremadurę. Na terenie Hiszpanii dorzecze Tagu otaczają od wschodu obficie zraszane, dosyć wysokie góry: Kastylijskie i Iberyjskie. Nad Tagiem leży miasto Toledo. 11:25 CHROBRY Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2025 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Film "Chrobry" w reżyserii Sławomira Koehlera jest próbą odpowiedzi na pytania stawiane po tysiącu lat od koronacji pierwszego króla Polski: jak to się stało, że Bolesław Chrobry mimo wielu przeciwności zachował jedność państwa, stworzył z Polski kraj europejski, został królem i pozostawił po sobie potężne królestwo, z którym wówczas liczyła się Europa, wielkie i silne imperium od Kijowa po Pragę, państwo, które przetrwało do dziś, na nieco innym obszarze. Kim był, jaki był, co osiągnął i w jaki sposób. Podjęte zostały wątki, których paralele znajdujemy we współczesności, jak choćby miejsce silnej dziś Polski w Europie, paneuropejskość Ottona III, a współczesne wizje zjednoczonej i otwartej Europy, wielowiekowa historia wciąż zmiennych relacji z Niemcami, czy wątek Kijowa wówczas zdobytego przez Chrobrego, Kijowa o znaczeniu symbolicznym, choćby odnośnie współczesnej wojny Rosji z Ukrainą; sprawa zagrożenia Polski i Europy przez Rosję. 12:30 NIEPOSKROMIONE WIELKIE JEZIORA - ODC. 3 CUDA I TAJEMNICE NATURY (GREAT LAKES UNTAMED / DIE GROEN SEEN EP. 3 MARVELS AND MYSTERIES) Cykl dokumentalny, 49 min, Austria/Kanada, 2022 Reżyseria: Ted Oakes, Jeff Morales, Nicholas De Pencier Cuda i tajemnice natury. Pierwszy promyk wiosny rozświetla wody Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Kiedy ziemia zrzuca okowy lodu, uwalniając wody z topniejących śniegów, wyłania się świat naturalnych cudów. Skały świecą jak rozżarzony węgiel. Olbrzymy o kostnym pancerzu, z głębin ruszają w górę rzek. Mali łowcy atakują w powietrzu, a wielkie ssaki szukają posiłku w lodzie. Zmiana pory roku wspomaga ewolucję. Zwierzęta muszą przystosować się, by optymalnie wykorzystać nowe możliwości. Od 10 tysięcy lat Wielkie Jeziora są świadkami nadejścia wiosny - pory najwspanialszych cudów i tajemnic natury. Marzec. W krainie Wielkich Jezior rozpoczęła się wczesna odwilż. Temperatura poszybowała w górę z minusowej do plus 20 stopni Celsjusza. Na Jeziorze Górnym topnieje pokrywa lodowa. Gdy ogromna powierzchnia lodu zaczyna pękać i rozpadać się, silne wiatry z północy spychają dryfujące kry ku południowemu wybrzeżu. Lodowe tsunami wdziera się na ląd z ogromną siłą. Napierając, pogłębia dno. Zgarnia po drodze wszystko, by ostatecznie wydostać się na brzeg. Co roku wiosną nanosi dziwne odłamki skał z północy, które przed tysiącami lat przybyły wraz z lodowcem. 13:20 PRASA DONOSI - MOTORYZACJA W II RP Felieton, 6 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska W nowo odrodzonej Polsce w okresie międzywojennym nastąpił rozwój motoryzacji. W kolejnym odcinku z cyklu "Prasa donosi" opowiemy o tym, kto w tamtych czasach mógł sobie pozwolić na zakup auta, jakie zagrożenia czyhały na użytkowników samochodów i jak wyglądała sieć dróg, po których mogły się one poruszać. 13:35 HISTORIA KUCHNI POLSKIEJ - W CZASACH KRÓLA JANA Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Rostworowski, Mirosław Bork Scenariusz: Jarosław Dumanowski, Mirosław Bork Trudno uwierzyć, że do tej pory nie powstał cykl na temat polskiej kuchni pokazujący, w sposób systematyczny i zgodny z najnowszymi badaniami, dziedzictwo kulinarne otrzymane od naszych przodków. Seria dokumentalna pt.: "Historia kuchni polskiej" wypełnia tę lukę, zabierając widzów w podróż przez niezwykłe smaki, tradycje i obyczaje. Scenariusz opiera się na pracach naukowych prof. Jarosława Dumanowskiego, głównego eksperta i prowadzącego narrację. Odtworzenia potraw obecnych na polskich stołach od czasów Chrztu Polski do współczesności dokonuje Maciej Nowicki, twórca nowego trendu w polskiej kuchni - historycznej rekonstrukcji kulinarnej. Wnikliwe przedstawienie tła historycznego pozwala na zrozumienie okoliczności, w których kształtowała się polska kuchnia. Rozmowy ze specjalistami z Polski i ze świata uzupełniają narrację ukazując przenikanie idei i potraw ponad europejskimi granicami. Przywołanie konkretnych przepisów i ich odtworzenie w studiu kulinarnym, ułatwia widzom zrozumienie smaków i technik przygotowywania potraw z przeszłości, a chronologia odcinków odpowiada najważniejszym zmianom zachodzącym w polskiej kuchni w kolejnych okresach historycznych. Historia kuchni polskiej to historia polskiej kultury materialnej w wersji dla każdego. Odc. 9. Jan III Sobieski zasłynął jako zwycięzca spod Wiednia, opiekun uczonych i mecenas artystów, a okres jego panowania nazywa się często "oświeconym sarmatyzmem". Okazuje się jednak, że król przeszedł do historii również jako wielki smakosz. Przeżył wręcz załamanie nerwowe, gdy jego pasztetnik postanowił zerwać z dotychczasowym zawodem. "Boć to nasze tylko na tym świecie, co zjemy dobrze i smaczno" - czytamy w jego zapiskach. Uwielbiał kawę i czekoladę (napój), interesował się sadownictwem i ogrodnictwem, nadzorował smażenie konfitur i przygotowywanie zapasów na zimę. Z czasów Sobieskiego zachowały się nie tylko receptury opisujące wyrafinowaną kuchnię elit, ale także potrawy poddanych króla oraz praktyczne porady dotyczące przetwórstwa żywności adresowane do szerszej grupy czytelników. Co lubił jeść sam król Jan III Sobieski, a co jego poddani? Na te i inne pytania odpowie Jarosław Dumanowski oraz zaproszeni do programu eksperci. Dawne potrawy odtworzy Maciej Nowicki. 14:25 ZŁOTO DEZERTERÓW Komedia, 117 min, Polska, 1998 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Marek Kondrat, Bogusław Linda, Wiktor Zborowski, Katarzyna Figura, Piotr Gąsowski, Jan Englert, Piotr Machalica, Leonard Pietraszak, Paweł Delag, Artur Żmijewski, Stanisława Celińska, Krzysztof Kowalewski Jesień 1942 roku. Na warszawskim Żoliborzu odbywa się konspiracyjne spotkanie oficerów AK. Rotmistrz Leliwa informuje zebranych, że dowództwo powołało oddział do zadań specjalnych oznaczony kryptonimem "Litzmanstadt". Dowódcą mianowano majora Jeremiego. Pierwszą misją grupy jest zdobycie gotówki na zakup broni i amunicji od armii włoskiej, która, wycofana z frontu wschodniego, tymczasowo stacjonuje w Polsce. Warunki finansowe stawiane przez Włochów przekraczają możliwości Armii Krajowej. Wywiad AK ustala jednak, że w jednym z łódzkich banków Niemcy przechowują gigantyczną fortunę w złocie. Problem tylko, jak ją zdobyć. Wszystkie tradycyjne metody (wysadzenie drzwi sejfu, sterroryzowanie personelu w celu zdobycia szyfru otwierającego zamki) w warunkach okupacyjnych nie rokują szans powodzenia. Jedyny sposób to dobry kasiarz. Na szczęście, wśród podwładnych Jeremiego jest sierżant Rudy, który przed wojną współpracował z prawdziwymi mistrzami ogołacania kas pancernych. Niestety, obaj, z przyczyn od siebie niezależnych, rozstali się z zawodem. Silberman przebywa w getcie, zaś "mecenas" Kania w więzieniu. Grupa "Litzmanstadt" musi jednak jakoś rozwiązać ten problem, gdyż niecierpliwieni Włosi gotowi poszukać na swój towar innych kupców. "Złoto dezerterów" to kontynuacja "C. K. Dezerterów", największego polskiego przeboju kinowego lat osiemdziesiątych (7 mln widzów). Jego bohaterami było pięciu zbiegów z cesarsko - królewskiej armii: cwany Polak Kaniowski (w skrócie: Kania), wiedeński Żyd Haber, Włoch Baldini, Węgier Benedek i Czech Chudej. Wszyscy ponownie się spotykają, mimo że akcja "Złota dezerterów" toczy się ponad dwadzieścia lat później, w czasie II wojny światowej. Obok nich pojawiają się także nowe, niezwykle ważne dla fabuły postaci, grane przez czołówkę polskich aktorów. Wśród wykonawców najliczniej reprezentowana jest rodzina Wiktora Zborowskiego. Na planie "Złota dezerterów" zadebiutowały jego matka Hanna i córka Zosia, znalazło się też miejsce dla wuja (Jan Kobuszewski) i samego Zborowskiego. Pewną niespodziankę stanowił występ Bogusława Lindy, który jako Rudy ujawnił w filmie Majewskiego spory talent komediowy. W "C. K. Dezerterach" z racji daty premiery (1986 rok), krytyka często dopatrywała się drwiny ze sprawców stanu wojennego. Wymowa "Złota dezerterów" jest inna. Oprócz kpiny z niektórych naszych narodowych przywar film ten stanowi przede wszystkim pochwałę odwagi i poświęcenia nie w imię podniosłych haseł, lecz przyjaźni i zwykłej, ludzkiej przyzwoitości. "Złoto..." to także próba dowartościowania tzw. pozytywnego myślenia jako postawy życiowej. Lepiej wierzyć w sukces, niż załamywać ręce, lepiej być sprytnym i przedsiębiorczym, niż dobrowolnie skazywać się na przeciętność i nudę. Lepiej wreszcie kierować się zdrowym rozsądkiem, aniżeli bezrozumnymi porywami. "Jest w tym filmie taka scena, w której szkolący młodych komandosów podporucznik mówi im, że trzeba walczyć tak, by nie zginąć głupio, bo ich życie jest bardziej potrzebne ojczyźnie niż śmierć" - mówił w jednym z wywiadów Janusz Majewski. Dość poważna to refleksja jak na komedię. Nie osłabia ona jednak humorystycznego wigoru "Złota dezerterów", lecz jedynie go "uszlachetnia". 16:30 NIEZNANE TWARZE HISTORII - MARCO POLO. ODC. 4/6 (THE FACES OF HISTORY) Serial dokumentalny, 36 min, Wielka Brytania, 2022 Pamięć o niektórych osobowościach przetrwała próbę czasu. Wielu ludzi kojarzy Kleopatrę, Joannę d'Arc, Marco Polo, Szekspira czy św. Mikołaja, ale czy na pewno ich znają i czy wiedzą jak wyglądali. Seria zagłębia się w osobiste historie tych niezwykłych postaci. Aktor Derek de Lint podróżuje po całym świecie, aby odkryć nowe dowody, które przybliżą nas do nich jak nigdy wcześniej i ujawnią nam psychologiczne, fizyczne i społeczne profile każdej z tych osób. W trakcie podróży zespołu badawczego każdy nowy dowód jest przekazywany uznanemu grafikowi 3D Mao Lin Liao, który wykorzystuje wyniki badań do stworzenia zdumiewającej, przypominającej wyglądem postać historyczną, rekonstrukcji. W końcu jesteśmy w stanie spojrzeć im w oczy. 17:10 POCIĄGI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - ODC. 3/4. PRZEMYSŁ (TRAINS THA CHANGED THE WORLD) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Seria opowiada o tym, jak cztery pociągi zrewolucjonizowały podróże koleją i zainspirowały niesamowite projekty kolejowe na całym świecie. Bez wątpienia od ponad 200 lat pociągi zmieniają życie ludzi. Zrewolucjonizowały sposób podróżowania, sposób pracy, a nawet sposób spędzania wakacji. Autorzy podróżują na pokładzie legendarnych lokomotyw kolejowych, takich jak Flying Scotsman i Stephenson's Rocket i w każdym odcinku przybliżają dziedzinę życia, która uległa epokowej przemianie dzięki pociągowi. 18:00 EX LIBRIS - ODC. 570 Magazyn, 20 min, Polska, 2025 Prowadzący: Krzysztof Grzybowski W nowej odsłonie programu "Ex Libris" autorzy prezentują najciekawsze książki historyczne, intrygujących autorów, wciągające tytuły oraz fascynującą historię i jej bohaterów. Powracający na antenę TVP Historia magazyn zyskał nowoczesną formułę: staranną warstwę filmową, atrakcyjną grafikę oraz dynamiczny montaż. Prowadzący program, Krzysztof Grzybowski, z niezwykłą lekkością rozmawia z autorami najciekawszych nowości wydawniczych. Poza tym w magazynie widzowie mogą znaleźć subiektywne rankingi szeroko pojętych książek historycznych, kwestionariusze popularnych autorów, omówienia najnowszych trendów czy prezentacje książkowych premier. 18:30 ARRASÓW DZIEJE OSOBLIWE - SKARB RZECZPOSPOLITEJ Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Styła Scenariusz: Marek Szczepanek, Grzegorz Styła Zdjęcia: Wojciech Kursa W 2021 roku obchodzone są trzy ważne rocznice wpisane w burzliwą historię wawelskiej kolekcji arrasów: 450 - licząc od roku 1571 to jest od roku przekazania całej kolekcji narodowi, co dokonało się testamentem Zygmunta Augusta i było aktem niezwykłym i o ogromnych konsekwencjach dla dalszych dziejów unikalnego zbioru, setna zawarcia Traktatu Ryskiego, który otwierał drogę do trwającej przez dekadę wielkiej rewindykacji z Rosji bolszewickiej i wreszcie sześćdziesiąta powrotu arrasów z Kanady po wojennej tułaczce, pełnej dramatycznych zwrotów akcji i ryzykownych operacji ratunkowych. Te trzy ważne wydarzenia, ściśle związane także z Wawelem, tworzą osnowę cyklu audycji telewizyjnych "Arrasów dzieje osobliwe". Jest to barwna, zbudowana zarówno na przekazie faktów jak i na historycznej anegdocie, opowieść o burzliwych losach całej kolekcji rozwijana na tle równie burzliwych dziejów Polski w czasie blisko 500 lat. 19:00 QUO VADIS? - ODC. 5/6 Serial historyczny, 47 min, Polska, 2002 Reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Scenariusz: Jerzy Kawalerowicz Aktorzy: Magdalena Mielcarz, Paweł Deląg, Bogusław Linda, Jerzy Trela, Michał Bajor, Franciszek Pieczka, Agnieszka Wagner Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. Kaczmarek Chciwy i mściwy Chilon zdradza i wydaje wszystkich chrześcijan. Donosi Neronowi, że Winicjusz jest chrześcijaninem, a być może jest nim także Petroniusz. Neron nie chce w to wierzyć, Tygelinus natomiast próbuje wykorzystać tę okazję, by rozprawić się z Petroniuszem. Neron odkłada to na później. Winicjusz dowiaduje się, że Ligia została uwięziona. Petroniusz nie jest w stanie mu pomóc. Przegrał starcie z Tygelinusem i czuje, że jego życie wisi na włosku. Chrześcijanie mrą w więzieniach. Winicjusz idzie do Piotra, który naucza jeszcze nie pojmanych, błogosławiąc ich na mękę i śmierć. Zrozpaczony młodzieniec błaga Piotra, by wstawił się do Chrystusa o ocalenie Ligii. Jest załamany, zwłaszcza że dostaje wiadomość, że ukochana jest chora. Neron rozpoczyna okrutne prześladowania chrześcijan. Ku uciesze ludu zebranego w amfiteatrze, część z nich każe rzucić na pożarcie lwom, część - ukrzyżować. Ligii na razie nie ma wśród skazanych na śmierć. 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - WIELCY KUCHARZE KRÓLÓW FRANCJI (VATEL, CARME, ESCOFFIER: À LA TABLE DES ROIS) Cykl dokumentalny, 100 min, Francja, 2023 Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" (tytuł francuski "Secrets d'Histoire") to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny - Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 22:00 C. K. DEZERTERZY - CZ. II Komedia, 68 min, Polska/Węgry, 1985 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski, Pavel Hajny Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Gyorgy Selmeczy Aktorzy: Marek Kondrat, Zoltan Bezerdy, Wiktor Zborowski, Jacek Sas - Uhrynowski, Robert Koltai, Anna Gornostaj, Kalina Jędrusik, Krzysztof Kowalewski, Wojciech Pokora, Zbigniew Zapasiewicz, Janusz Bukowski, Mariusz Dmochowski, Edward Dziewoński, Gustaw Lutkiewicz, Olgierd Łukaszewicz, Stefan Friedmann, Leon Niemczyk Po zdobyciu odpowiednich dokumentów przyjaciele wsiadają do pociągu jadącego do Koszyc. Po krótkim pobycie tutaj Kania, Bendek, Haber, Baldini i Czech Hudej postanawiają wyruszyć do Budapesztu. W pociągu spotykają wesołego fotografa, który obiecuje im zafundować niezłą zabawę w Budapeszcie. Niebawem wszyscy chcą uciekać do Wiednia. Wachmistrz jednak udaremnia te plany i doprowadza do aresztowania dezerterów. Odbywa się sąd w rodzimym garnizonie. Rozprawę przerywa wiadomość o abdykacji cesarza. Oznacza to kres monarchii austro - węgierskiej. Wszyscy żołnierze mogą opuścić koszary i odjechać do domów. 23:10 MISS MOKREGO PODKOSZULKA Film TVP, 55 min, Polska, 2002 Reżyseria: Witold Adamek Scenariusz: Maciej Karpiński Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Igor Czerniawski Aktorzy: Piotr Fronczewski, Magdalena Mazur, Marta Lipińska, Jerzy Trela, Piotr Gąsowski "Miss mokrego podkoszulka" to jedna z pozycji cyklu filmów telewizyjnych "Święta polskie". Każda z tych opowieści, osadzona w realiach współczesnej Polski i rozgrywająca się w czasie któregoś z naszych kalendarzowych świąt, porusza trudne tematy natury psychologicznej i moralnej. Twórcy cyklu zastanawiają się nad problemem nieustannego przesuwania granicy tego, co etyczne, nad problemem odpowiedzialności człowieka za siebie i innych. "Miss mokrego podkoszulka" to utrzymana w żartobliwym tonie i skłaniająca do refleksji historia owdowiałego mężczyzny po pięćdziesiątce, który buntuje się przeciwko degradacji otaczającego go świata pełnego zepsucia i dwuznaczności moralnej. Władysław (Piotr Fronczewski) sam nie zawsze postępował w życiu uczciwie, dlatego opuściła go żona. Wkrótce odeszła na wieki i dopiero po jej śmierci mężczyzna zrozumiał swój błąd. Próbuje odkupić winy, wyznając zasadę, że nikt nie może uciekać przed odpowiedzialnością za popełnione grzechy, za istnienie w świecie zła. Bohater stoi na czele grupy tzw. obrońców moralności, bierze czynny udział w zwalczaniu postępującej demoralizacji społeczeństwa. Władysławem interesuje się cnotliwa sąsiadka, Wiktoria (Marta Lipińska), widząc w uczciwym wdowcu odpowiedniego kandydata na życiowego partnera. Wszystko jednak się zmienia, gdy na horyzoncie pojawia się dwudziestoparolatka Ella (Magdalena Mazur). Władysław ratuje dziewczynę przed napastliwymi wyrostkami, którzy zaczepiają ją w parku. Na domiar złego, ofiara zalotów rozochoconych młodzieńców wpada do jeziorka. Przemoczonej Elli Władysław udziela schronienia pod swym dachem. Wdzięczna mężczyźnie za bezinteresownie okazaną pomoc śliczna panienka postanawia zostać u niego dłużej. Pragnie rozpocząć wszystko od nowa, chce zerwać z dotychczasowym życiem - pozowaniem do rozbieranych zdjęć i braniem udziału w konkursach piękności. Władysław czuje się mocno zażenowany, ale nie potrafi odmówić, choć równocześnie zdaje sobie sprawę, że zostanie napiętnowany i potępiony przez najbliższe otoczenie. Wymiguje się od umówionego wielkanocnego śniadania u córki (Dominika Ostałowska). Tymczasem Magda, nie chcąc zostawiać ojca samego w świąteczny poranek, niespodziewanie zjawia się wraz z rodziną w jego domu. Spotkanie z młodziutką Ellą wywołuje oburzenie córki Władysława. Zirytowana Magda wychodzi, nie dokończywszy nawet śniadania, tym bardziej wściekła, że mąż nie podziela jej zgorszenia... 00:05 PRZEKŁADANIEC Komedia, 35 min, Polska, 1968 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Stanisław Lem Zdjęcia: Wiesłwa Zdort Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Bogumił Kobiela, Ryszard Filipski, Tadeusz Pluciński, Anna Prucnal, Jerzy Zelnik, Piotr Wysocki Rok 2000. Rajdowi kierowcy, bracia Richard i Thomas Fox, biorą udział w kolejnym wyścigu. Thomas ginie w wypadku, ale jego narządy zostają w większości przeszczepione innym osobnikom, w tym także Richardowi. Po kolejnych wypadkach Richard ma w sobie coraz więcej obcych narządów. To zaczyna reagować jak kobieta, to znów czasami przypomina czworonoga. Pewnego dnia do adwokata przychodzi już tylko twarz Foxa z obcym tułowiem: efekt kolejnej, powypadkowej operacji chirurgicznej. Stara się go przekonać, że nie może ponosić konsekwencji za postępowanie ludzi, których organy składają się teraz na jego organizm... 00:50 CZEGO NIE MOGLIŚMY WYKRZYCZEĆ Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2017 Reżyseria: Krzysztof Zwoliński, Ewa Żmigrodzka Scenariusz: Ewa Żmigrodzka, Krzysztof Zwoliński W filmie zostaną udostępnione materiały z archiwum Emanuela Ringelbluma, który jak sam wspomina: przystąpił do zbierania materiałów o obecnych czasach w październiku 1939 roku. "Jako kierownik Żydowskiej Samopomocy Społecznej miałem codziennie kontakt z otaczającym życiem. Dochodziły do mnie wiadomości o wszystkim, co się działo z Żydami w Warszawie oraz na przedmieściach. Niemal codziennie przybywały delegacje z prowincji i opowiadały o ciężkich przeżyciach. Wszystko, czego się w ciągu dnia nasłuchałem, zapisywałem wieczorem". W filmie wykorzystano unikalne zdjęcia oraz fragmenty zapisanych przez Ringelbluma wspomnień. 02:10 ŚLĄSK KAZIMIERZA KUTZA Film dokumentalny, 56 min, Polska, 1997 Scenariusz: Rafał Marszałek, Janusz Kijowski Wykonawcy: Kazimierz Kutz, Bernard Krawczyk, Tadeusz Kionka, Wojciech Kilar, Tomasz Dobrowolski Film dokumentalny o Kazimierzu Kutzu. Wspomnienia dzieciństwa, przyjaciół, miejsc mu bliskich. Reżyser opowiada o losach swego pokolenia, zastanawia się nad tym, czym jest Śląsk, kim jest artysta na Śląsku, co kształtuje świadomość Ślązaków. Program jest ilustrowany fragmentami filmów Kazimierza Kutza.