TVP Historia Wtorek, 01.01.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1857 - urodził się Wojciech Kossak; 1946 - ruszył pierwszy komputer ENIAC; 1971 - podsumowanie sytuacji w Dziennikach Kisiela; 1988 - zakończono zagłuszanie RWE; 06:55 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 8 - POJEDYNEK Serial historyczny, 51 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna Grudzień 1922 rok. Siostry Biernackie i cała redakcja wybierają się na koncert skrzypaczki Estery Holtorp. Między Szymonem i Marynią wybucha konflikt, gdy okazuje się, że Szymon - zamiast towarzyszyć narzeczonej - wyjeżdża na szkolenie. Marynia jest niepocieszona. Nie pomagają kwiaty na przeprosiny. Szymonowi cudem udaje się wszystko odkręcić. Po przybyciu do teatru zastaje jednak Marynię w dwuznacznej sytuacji. Ich ślub znów stoi pod znakiem zapytania. W sejmie trwają wybory prezydenckie. Alina i Katzner jadą samochodem do Warszawy na wystawę w Zachęcie, gdzie mają nadzieję zobaczyć nowo wybranego Gabriela Narutowicza. Tymczasem Kocia Biela forsuje opublikowanie swojego artykułu, po którym drogi jej i Aliny się rozejdą. Anna odchodzi od zmysłów po liście od Ignacego, który chce rozwodu. Janina interweniuje u brata, zmuszając go do zmiany zdania. 08:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - LAOS. W RYTMIE FAL MEKONGU. (FLAVORS) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Laosu. Wtulony miedzy meandry Mekongu Laos przez długi czas trzymał się z dala od zgiełku i nowoczesności. Dziś otwiera się na podróżnych, prezentując im wszystko, co najlepsze w wiecznej Azji. Dawna "kraina miliona słoni" zachowała swój niepowtarzalny urok. 09:10 300 MIL DO NIEBA (300 MIL DO NIEBA) Dramat obyczajowy, 89 min, Polska 1989 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Maciej Dejczer, Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Wojciech Klata, Rafał Zimowski, Kama Kowalewska, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Adrianna Biedrzyńska, Krzysztof Stroiński, Wiesław Komasa, Ryszard Mróz W 1985 roku bracia Zielińscy, piętnastoletni Adam i dwunastoletni Krzysztof, ukryci pod podwoziem ciężarówki przedostali się do Szwecji. Polskie władze za wszelką cenę starały się sprowadzić chłopców do kraju. Ich rodzice nie wystąpili z żądaniem ekstradycji, uważając, że synowie sami powinni decydować o swoim losie. Odebrano im w efekcie prawa rodzicielskie. Bracia pozostali w Szwecji. Do uzyskania pełnoletności mieszkali w rodzinie zastępczej. Dzisiaj są już całkowicie samodzielni. Film Macieja Dejczera obejrzeli na Kongresie Praw Człowieka i Obywatela w Strasburgu w 1989 roku. Powiedzieli o nim, że w pełni oddaje ich przeżycia. Jednak "300 mil do nieba" nie jest kroniką wydarzeń z 1985 roku, choć wiele fragmentów filmu powstało na podstawie dokumentacji tej niezwykle spektakularnej ucieczki. Filmowi bohaterowie - Jędrek i Grześ Kwiatkowscy - mieszkają z rodzicami i licznym rodzeństwem w barakowozie, żyjąc w bardzo ciężkich warunkach. Ojciec, nauczyciel historii, był dwukrotnie zwalniany z pracy za poglądy polityczne. Chłopcy postanawiają spełnić swoje marzenia o lepszym życiu i uciec na Zachód. Razem z nimi wybiera się szkolna koleżanka Elka. Jednak jedynie Jędrkowi i Grzesiowi udaje się przejechać przez granicę pod podwoziem TIR - a. Kiedy cieżarówka po kontroli granicznej wjeżdża na prom, chłopcy zmęczeni zasypiają. Budzą się już na lądzie i dowiadują się, że są w Danii. Tam trafiają do obozu dla uchodźców. Władze duńskie informują ich, że wkrótce zostaną odesłani do kraju. Ich losem zaczyna się interesować dziennikarka, która wyemigrowała z Polski. Dzięki jej staraniom chłopcy otrzymują azyl. To również ona pomaga braciom skontaktować się z rodzicami. W dramatycznej rozmowie przez telefon ojciec zdobywa się na to, by powiedzieć synom, żeby nigdy nie wracali do kraju. Felix dla najlepszego filmu młodego reżysera europejskiego oraz nagroda na FPFF w Gdyni za najlepszy debiut. 10:50 GOŁAS, ABSOLUTNIE! Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2016 Reżyseria: Ewa Haczyk - Plumley, Ewa Haczyk - Plumley Film dokumentalny o Wiesławie Gołasie z okazji jego 85. urodzin. W programie: rozmowy z Wojciechem Młynarskim, Magdaleną Zawadzką, Ireną Kwiatkowską, Ryszardem Nawrockim, Franciszkiem Pieczką, Janem Kobuszewskim, Romanem Dziewońskim, Jarosławem Kilianem oraz wizyta w Teatrze Dramatycznym i Teatrze Polskim, a także wywiad z Wiesławem Gołasem. Zamiarem twórców programu jest ukazanie osobowości aktora, poznanie jego przemyśleń o sztuce, aktorstwie, dotarcie do sekretu artystycznego rzemiosła i kunsztu Wiesława Gołasa. W programie pojawi się także jego córka, Agnieszka Gołas - Ners, autorka książek "Na Gołasa" i "Gołas". Struktura programu zakłada zilustrowanie opowieści o aktorze piosenkami z Kabaretu Starszych Panów, Kabaretu Dudek, filmów: "Ogniomistrz Kaleń", "Chudy i inni", "Jak być kochaną", "Lalka", "Zezowate szczęście", "Upał", "Żona dla Australijczyka", "Dzięcioł", "Czterej pancerni i pies", "Droga", "Kapitan Sowa na tropie". Przedstawienia teatralne: "Parady", "Zemsta", "Kto uratuje wieśniaka", "Wędrówki Mistrza Kościeja", "Grube ryby", "Zaczarowana królewna". Kroniki PKF, kadry z filmu Jerzego Ziarnika "Co to jest Dudek?" Dokument o Gołasie ma za zadanie przypomnieć wielką postać polskiego kina, teatru i kabaretu, zaprezentować bogactwo środków aktorskiego wyrazu, poznać opinię o świecie, ludziach i życiu. W dorobku autorki "Gołasa, absolutnie!", Ewy Haczyk - Plumley, pracującej na stałe w Brukseli, są dwa programy telewizyjne dla TVP1 z 2006 roku: "Kapitan" (o Włodzimierzu Lubańskim) oraz "Serenada dla wędrowca" (o Ericu - Emmanuelu Shmitcie), a także filmy krótkometrażowe "Słomkowy kapelusz" (2010) i Lipstick (2013). 11:55 GREASE (GREASE) Film muzyczny, 106 min, USA 1978 Reżyseria: Randall Kleiser Scenariusz: Bronte Woodard, Allan Carr Aktorzy: John Travolta, Olivia Newton - John, Stockard Channing, Jeff Conaway, Didi Conn, Jami Donnelly, Dinah Manoff i inni Po "Gorączce sobotniej nocy" John Travolta stał się idolem dyskotekowej młodzieży. Za rolę Tony'ego Manero 24 - letni wówczas aktor otrzymał nominację do Oscara. Na fali popularności muzycznej opowieści wyreżyserowanej przez Johna Badhama powstał wkrótce kolejny musicalowy przebój, "Grease", należący do tzw. nurtu pokoleniowego. Film bił rekordy kasowości, a Travolta umocnił swoją pozycję śpiewającego i tańczącego gwiazdora. Tym razem Amerykańska Akademia Filmowa uhonorowała nominacją do najważniejszej nagrody liryczną piosenkę "Hopelessly Devoted to You" autorstwa Johna Farrara, którą zaśpiewała ekranowa partnerka Travolty, śliczna i utalentowana Olivia Newton - John. Pierwowzorem ekranowej wersji "Grease" był słynny broadwayowski musical Jima Jacobsa i Warrena Caseya, który od 1972 roku przez wiele lat nie schodził z afisza. To romantyczna opowieść o miłości nastolatków osadzona w realiach lat 50. , do których z nostalgią wracamy także dziś. Prosta fabuła posłużyła twórcom do ukazania specyficznej atmosfery tamtych czasów, stylu bycia ówczesnej młodzieży, ich kultury, muzyki, fascynacji, marzeń, tęsknot, sposobu porozumiewania się oraz mody na wąskie spodnie, skórzane kurtki i fryzury uczesane na brylantynę. Nastolatka z Australii, Sandy Olsson (Olivia Newton - John), spędza wakacje z rodzicami w Kalifornii. Poznaje na plaży przystojnego i wrażliwego rówieśnika, Danny'ego Zucco (John Travolta), którego obdarza odwzajemnionym uczuciem. Wraz z końcem lata kończy się jednak romantyczna przygoda. Oboje rozstają się w smutku, przekonani, że prawdopodobnie już nigdy się nie spotkają. Tymczasem rodzice dziewczyny zmieniają życiowe plany, postanawiają nie wracać do Sydney. Sandy rozpoczyna naukę w Rydell High. Okazuje się, że do tej samej szkoły chodzi Danny. Nieoczekiwane spotkanie wypada dość niezręcznie. Chłopak jest powściągliwy, zupełnie nie przypomina spontanicznego i zakochanego nastolatka z plaży. Choć nadal żywi dla Sandy sympatię, nie okazuje tego. Jako przywódca młodzieżowego gangu wśród kolegów uchodzi za cwaniaka i twardziela. Wstydzi się przyznać przed przyjaciółmi z paczki do uczucia, zwłaszcza że po powrocie z wakacji chełpił się niewiele znaczącym przelotnym flirtem. Sandy boleśnie przeżywa miłosny zawód, a kolejne próby porozumienia między nastolatkami kończą się niepowodzeniem. Obydwoje nadal jednak darzą się uczuciem, tak silnym, że zdoła pokonać wszelkie bariery. Ilustracją do romantycznej historii miłosnej są łatwo wpadające w ucho piosenki ze ścieżki dźwiękowej filmu, jak "Grease", "Summer Nights", "You're The One That I Want", "Sandy", "Beauty - School Dropout", "Look at Me, I'm Sandra Dee", "Greased Lightnin'", "It's Raining on Prom Night", "Alone at a Drive - In Movie", "Blue Moon", "Rock'n'Roll Hand - Jive", "Tears on My Pilow", "We Go Together", "Love is a Many Splendored Thing" czy wymieniona już "Hopelessly Devoted to You". 13:55 PANIE NA ZAMKU Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Walkiewicz Scenariusz: Wojciech Walkiewicz Muzeum Polskie w Rapperswilu powstało w 1870 roku. Jest jednym z najstarszych muzeów w Szwajcarii. Utrzymywane jest z darowizn Polonii i składek członkowskich Towarzystwa Przyjaciół Muzeum. W maju 2015 r. otrzymało nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej, przyznawaną corocznie przez prezesa IPN. Bohaterkami filmu i naszymi przewodniczkami po Muzeum są pracujące w nim wolontariuszki, przedstawicielki dwóch pokoleń emigracji: tej z lat 80. XX w. i najnowszej, z początku XXI w. Żadna na stałe nie mieszka w Rapperswilu. Dojeżdżają z Zurychu lub okolicznych miejscowości. 15:00 CZY LUCYNA TO DZIEWCZYNA? Film komediowy, 76 min, Polska 1934 Reżyseria: Juliusz Gardan Scenariusz: Konrad Tom, Juliusz Gardan, Mieczysław Krawicz Zdjęcia: Zbigniew Gniazdowski Muzyka: Henryk Wars Aktorzy: Jadwiga Smosarska, Eugeniusz Bodo, Mieczysława Ćwiklińska, Władysław Grabowski, Zygmunt Chmielewski, Kazimiera Skalska, Paweł Owerło, Zofia Czaplińska Komedia odznaczająca się bardzo dobrym scenariuszem, żwawym tempem, inteligentnym humorem i ciekawymi kreacjami aktorskimi. Ograny pomysł fabularny, zrealizowany jednak zręcznie i z wdziękiem, zapewnił filmowi znaczny sukces u widzów. Córka bogatego przemysłowca po studiach na politechnice w Paryżu wraca do kraju. Ojciec nie chce, by pracowała w jego fabryce. Lucyna przebiera się za mężczyznę i jako Julian Kwiatkowski zostaje asystentem inżyniera Żarnowskiego. Zakochuje w przystojnym panu Stefanie i postanawia zrobić wszystko, by przestał interesować się swą sympatią Tunią. Uczestniczy w jego kawalerskich eskapadach i świetnie się razem bawią. Podczas jednej z takich imprez pojawia się jako siostra Kwiatkowskiego. Młoda dama robi na inżynierze Żarnowskim wielkie wrażenie. 16:30 AMERYKA ZA KÓŁKIEM (DRIVING AMERICA) Film dokumentalny, 86 min, USA, 2014 Reżyseria: Russell Pflueger Samochody miały ogromny wpływ na kształt amerykańskiej kultury. Przypadkowe sukcesy, kosztowne porażki i strzeżone tajemnice projektowe wytyczyły drogę dzisiejszej muzyce czy rynkowi dóbr. Ten kompleksowy film opowiada o historii motoryzacji i jej wyjątkowym wpływie na Amerykę, w jaki sposób samochody poruszały serca Amerykanów, napędzały ich marzenia i kształtowały ich życie. Dokument przedstawia osobiste historie ikon światowej popkultury, komików, pisarzy i legend motoryzacji. To kompleksowa historia właśnie o miłości Amerykanów do samochodów. 18:10 Z ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Znamy początki zimnej wojny, ale niewielu trafnie wskazuje jej koniec. Jak powstrzymano sowiecką globalną ekspansję? Czy światu groził konflikt atomowy? W jakim celu prezydent Kennedy zachęcał do odwiedzania Berlina? 19:20 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 9 - ŚLEPY LOS Serial historyczny, 51 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna Listopad 1923 rok. W Krakowie panuje nerwowa atmosfera: strajkują kolejarze i pocztowcy. Na jednym z wieców komunistek policja zgarnia Kocię. Marynia szuka sposobu, by wyciągnąć ją z aresztu. Wybucha kolejny konflikt: Karol Doster ogłasza, że dystrybucją tygodnika od tej pory zajmie się IKC, Alina z Marynią nie chcą się na to zgodzić. Sytuacja strajkowa zaognia się i na ulicy wybuchają zamieszki. Szymon wraz z innymi żołnierzami musi wspierać policję. Odmawia wydania rozkazu do strzelania, za co grozi nawet sąd wojskowy. W tym samym miejscu i czasie na ulicy Krakowa rozgrywa się rodzinny dramat Biernackich. Dla Jerzyka Raczka staje się oczywiste, że nie może dłużej pozostać w wojsku. Zrzuca mundur i stawia wszystko na jedną kartę. Chce zacząć od nowa, tak jak dawna miłość Szymona - Basia Maziarek - która właśnie przeprowadziła się do Krakowa. 21:20 TAJNA BROŃ JAPONII (JAPAN'S SECRET WEAPON) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2009 Reżyseria: Masumi Mizunuma Scenariusz: Jeremy Evans Jednym z najlepiej strzeżonych sekretów II wojny światowej był ogromny okręt podwodny, który miał przetransportować japońskie bombowce, tak by znalazły się w zasięgu amerykańskich miast. Inżynierowie i historycy przeprowadzają serię eksperymentów, żeby odkryć tajemnice tego technologicznego cudu, który mógł zmienić losy wojny. W filmie pokazane zostaną także materiały archiwalne wyjaśniające, dlaczego okręty podwodne typu I - 400 były tak śmiercionośne i dlaczego technologia ta ostatecznie nie została wykorzystana w ataku na USA? 22:25 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - JULIUSZ CEZAR (JULIUSZ CEZAR) Film dokumentalny, 106 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Film z cyklu "Historia w postaciach zapisana" zabiera widzów w podróż do starożytnego Rzymu. Mogą tu poznać wyjątkową postać Juliusza Cezara. Wielkiego wodza, polityka i uwodziciela. Człowieka wybitnie uzdolnionego, o ponadprzeciętnych walorach fizycznych i umysłowych, przy tym jednak przekonanego o swoim geniuszu, wręcz boskości. To za jego panowania Rzym z małego, brudnego miasteczka zaczął stawać się centrum administracyjnym, politycznym i kulturalnym imperium. A serca Rzymian podbił, dając im to czego pragnęli: chleba i igrzysk. Film przybliży fascynujący świat gladiatorów i olimpiad, zabawy i rozpusty. Dzięki zręcznym zabiegom politycznym i czterem małżeństwom Cezar stał się pierwszym po bogach w Cesarstwie Rzymskim. Nim do tego doszło, przez 8 lat podbił tereny leżące w granicach dzisiejszej Szwajcarii, Francji, Niemiec, Belgii. Jednak jego celem był Rzym. W 49 roku p.n.e. Cezar przekroczył Rubikon. To otworzyło mu drogę do cesarstwa i do spotkania na swojej drodze Kleopatry. Panował krótko. Zamordowano go podczas id marcowych, 15 marca 44 roku przed Chrystusem. Zamach zorganizowała grupa republikanów obawiających się powrotu monarchii. 00:25 MŁYNARSKI - PIOSENKA FINAŁOWA Film dokumentalny, 90 min, Polska, 2017 Reżyseria: Alicja Albrecht Scenariusz: Alicja Albrecht Ostatni bardzo osobisty, szczery wywiad z Wojciechem Młynarskim. Nieznane dotąd archiwalia, fotografie, teledyski, niektóre powstałe specjalnie na potrzeby filmu, przypominają najpiękniejsze jego piosenki. Film dopełnia ponad 30 wypowiedzi najbliższych przyjaciół, między innymi: Janusza Gajosa, Janusza Głowackiego, Jerzego Derfla, Janusza Senta, Włodzimierza Korcza, Ewy Bem, Janusza Stokłosy, Ireny Santor, Michała Bajora, Magdy Zawadzkiej, Krystyny Jandy, Rodziny i tych, którzy z nim tworzyli, i dla których on tworzył: wybitni kompozytorzy, aktorzy, piosenkarze. Te uczciwe opowieści o Wojtku zbudowały portret niezwykłego artysty, ale też człowieka z wyraźnym pęknięciem, zmagającego się z ludzkimi słabościami. 02:10 POWRÓT SKRZYPIEC (RETURN OF THE VIOLIN) Film dokumentalny, 64 min, Izrael, 2012 Reżyseria: Haim Hecht Scenariusz: Haim Hecht Film dokumentalny Haima Hechta opowiadający o zorganizowanym przez Zygmunta Rolata powrocie do Częstochowy, rodzinnego miasta Bronisława Hubermana, słynnych skrzypiec Stradivariusa, na których niegdyś grał muzyk. Na scenie Filharmonii Częstochowskiej, stojącej na fundamentach spalonej przez Niemców synagogi, zagrał Joshua Bell, obecny właściciel skrzypiec. Bronisław Huberman był założycielem Filharmonii Izraelskiej, która stała się schronieniem przed zagładą, dla wielu muzyków.