TVP Historia Niedziela, 06.01.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 6 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1838 - Samuel Morse zaprezentował telegraf; 1906 - prawykonanie koncertowe "Zwierciadeł" Maurice'a Ravela; 1924 - w Warszawie ukazał się pierwszy numer tygodnika "Wiadomości Literackie"; 1978 - pamiętne kazanie kardynała Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski. 06:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - RADŻASTAN. DZIEDZICTWO MAHARADŻÓW. (FLAVORS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Indii. Radżastan, "kraina królów", to największy stan Indii. Zyskał niepodległość w 1947 roku i liczy 68 milionów mieszkańców. Wspaniałe pałace Radżastanu, jego przepych i tradycje kuszą coraz liczniejszych podróżnych. Leżący w południowo - zachodnich Indiach Radżastan zawsze był wyjątkowy. To ziemia Radźputów - indyjskich klanów wojowniczcych, których męstwo i brawura przysparzały kłopotów kolejnym okupantom. Po odzyskaniu niepodległości, w przeciwieństwie do innych stanów nowej federacji, tutejsi maharadżowie zachowali swoje tytuły i mienie. Jednak olbrzymia część ludności Radżastanu żyje na granicy ubóstwa. 08:05 JÓZEF ZATOR PRZYTOCKI PSEUDONIM CZEREMOSZ Film dokumentalny, 63 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jolanta Roman - Stefanowska Scenariusz: Jolanta Roman - Stefanowska Zdjęcia: Krzysztof Iglikowski Bohaterem filmu jest ks. ppłk dr Józef Zator Przytocki, pseudonim Czeremosz, kawaler Virtuti Militari, Krzyża Walecznych, Złotego Krzyża Zasługi z Mieczami, wybitny duchowny, kapelan i żołnierz Armii Krajowej, a także więzień polityczny czasów stalinowskich. Był kapelanem AK na Podkarpaciu. Zaraz po wojnie trafił do Gdańska, z zadaniem odbudowania kościoła i wspólnoty Polaków z Wileńszczyzny i Nowogródka. Aresztowany, torturowany i skazany na 15 lat więzienia. Po ośmiu latach wraca do Gdańska, kontynuując swą misję, nadal organizował modlitwy za Ojczyznę i manifestacje patriotyczne z okazji 3 maja i 11 listopada. Zmarł nagle 26 listopada 1978 roku. 09:20 WIEDŹMIN - ODC. 2/13 NAUKA Serial fantastyczno - przygodowy, 49 min, Polska 2002 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Michał Szczerbic Zdjęcia: Bogdan Stachurski Muzyka: Grzegorz Ciechowski Aktorzy: Michał Żebrowski, Jerzy Nowak, Agnieszka Sitek, Mirosław Zbrojewicz, Jarosław Nowikowski, Arkadiusz Janiczek, Lech Łotocki, Jacek Kadłubowski, Wojciech Duryasz, Rafał Walentynowicz, Edward Janaszek, Ireneusz Kołodzijak, Jarosław Kempa, Walery Jonin, Monika Brzeska, Stella Kuczyńska, Krzysztof Górski i inni Geralt jest już młodzieńcem. Wraz z innymi kandydatami na wiedźminów szkoli się w Kaer Morhen pod okiem surowych mistrzów, którzy jednak odnoszą się do niego z nieufnością. Jego filozofia walki rażąco odbiega od wiedźmińskiej tradycji. Geralt stosuje uniki, umiejętnie wykorzystuje słabości przeciwnika, rzadko idzie na otwartą wymianę ciosów. Nauczyciele go nie lubią i szykanują. Wystawiają na cięższe i trudniejsze próby niż innych. Geralt inteligentnie omija zastawiane nań pułapki, co jeszcze bardziej rozsierdza wiedźmińskich mistrzów. Wobec pogarszającego się stanu zdrowia kapłana Vesemira coraz silniejszą pozycję w Kaer Morhen zdobywa wiedźmin Sorel. Kiedy stosowane wobec Geralta kary i prześladowania nie pomagają, zaczyna knuć spisek na jego życie. Nieświadomy niczego Geralt zakochuje się w wiedźmince Adeli, tej samej, której uratował życie jako dziecko. Krótki, gorący romans szybko się jednak kończy. Adela, wiedząc, że wiedźminka nie może ulegać porywom uczuć, odjeżdża. Nadchodzi czas egzaminu, kończącego naukę w Kaer Morhen. W wyniku intrygi Sorela Geralt musi stanąć do nierównej walki ze sławnym mistrzem miecza Thornwaldem. 10:15 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - POLSKIE WARZYWA PROSTO Z POLA Magazyn, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Krystian Andrzejewski Muzyka: Tomasz Łuc Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący), Aleksander Trąbczyński W tym odcinku Karol Okrasa wyruszy na pola Wielkopolski i wykorzysta do gotowania świeżo zbierane polskie warzywa. Jesienią na polach trwa zbiór warzyw korzeniowych. Pietruszka, marchewka, seler, por to obowiązkowe składniki włoszczyzny używanej codziennie przez miliony Polaków do przygotowania zup. Warzywa te pojawiają się też w surówkach i dodatkach do dań głównych. Ale czy z samych tych warzyw można stworzyć niezwykłe i atrakcyjne w smaku potrawy? Oto zadanie godne mistrza kuchni. Karol sięgnie także po dynię, która teraz właśnie dojrzewa i jest gotowa do zbioru. Wyjaśni przy okazji, jaką dynię warto kupować: dużą czy niewielką. Jak zwykle Karol przygotuje smakowite potrawy. Pierwszą będą polskie warzywa korzeniowe, marchewka, seler, pietruszka i por duszone w samodzielnie przygotowanym, niezwykle aromatycznym sosie curry. Drugia propozycja to smażony halibut z duszoną dynią i sałatka z młodej cebulki. 10:50 ŹRÓDŁA NASZEJ CYWILIZACJI - ODC. 1/6 (ANCIENT WORLDS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2010 Reżyseria: Richard Miles, Simon Russell Beale Archeolog i historyk Richard Miles odkrywa korzenie cywilizacji europejskiej w epickiej serii, która obejmuje okres od powstania pierwszych miast w Mezopotamii do upadku Cesarstwa Rzymskiego. Przemierza Bliski Wschód, Egipt, Pakistan i basen Morza Śródziemnego, aby odkryć filary społeczeństw europejskich: metodę organizacji społecznej, demokrację oraz handel i technologię. Prowadzący, z pomocą lokalnych ekspertów i archeologów, przywraca te legendarne cywilizacje z powrotem do życia, aby pokazać, jak sukcesy i porażki starożytnych ukształtowały świat i w jakim stopniu jesteśmy ich spadkobiercami. 12:50 OPOWIEŚCI O YELLOWSTONE - ODC. 2. LATO (YELLOWSTONE TALES FROM THE WILD) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2009 Zdjęcia: John Shier Muzyka: Edmund Butt Przez pół roku w Yellowstone panuje bezlitosna zima. W świecie skutym lodem muszą sobie radzić wszystkie zwierzęta, zarówno te ścigające, jak i ścigane. W kwietniu liczne oznaki na górskim zboczu nareszcie zwiastują zmianę pory roku, choć widać jeszcze ślady ciężkiej zimy. Słońce powoli odzyskuje swoją moc. W rzekach i strumieniach zanika gruba warstwa lodu. Teraz zaczyna się wyścig o odrobienie zimowych strat. To czas, by się bawić, uczyć i rozmnażać. Po krótkotrwałej wiośnie nastaje równie krótkie lato. Nie tak łatwo więc będzie przetrwać w tej nieprzewidywalnej krainie. W Yellowstone zima trzyma szczególnie długo. W samym środku na wysokości 2400 m n. p. m. znajduje się płaskowyż otoczony wierzchołkami Gór Skalistych. Po pięciu miesiącach snu w górach wyłania się potężny drapieżnik. Samica niedźwiedzia grizzly obudziła się wcześnie, żeby wyszukać pożywienie dla swoich młodych. Cieplejszymi równinami i dolinami, które otaczają płaskowyż, wędrują zwierzęta roślinożerne. Opuściły one wysoko położone tereny, by uniknąć najcięższego okresu zimy. Teraz rozpoczynają długą wyprawę ku centralnej części Yellowstone, gdzie spędzą lato. Wśród roślinożerców znajdują się przedstawiciele najstarszego gatunku amerykańskich przeżuwaczy widłorogi, jedne z najszybszych zwierząt świata. Lato ukazało niezwykłą różnorodność Yellowstone. Wkrótce jednak znów wszystko pokryje zimowa powłoka. Na przygotowanie się do zimy zostało już niewiele tygodni. To czas jeszcze jednej, ostatniej eksplozji życia w Yellowstone. Nadchodzi najkrótsza, ale za to najpiękniejsza pora roku - jesień. 14:30 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 1/18 - WIEM, KIM JESTEŚ Serial wojenno - przygodowy, 54 min, Polska 1967 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Janina Borońska, Mieczysław Stoor, Krzysztof Chamiec, Andrzej May, Alicja Zommer, Seweryn Butrym, Wiktor Nanowski W 1966 roku Telewizja Polska nadała cykl widowisk telewizyjnych pod tytułem "Stawka większa niż życie". Ich olbrzymie powodzenie skłoniło autorów do przeniesienia na mały ekran bohaterskich przygód wojennych oficera polskiego wywiadu, działającego pod kryptonimem J - 23 i występującego jako oficer faszystowskiej Abwehry. Pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę. Serial stał się ponadczasowy, kolejne pokolenia wychowywały się na "Stawce większej niż życie", która do dziś budzi nie słabnące emocje i zainteresowanie. Akcja serialu zaczyna się w roku 1941. Młody Polak Stanisław Kolicki rozpoczyna współpracę z wywiadem radzieckim. Przedostaje się na stronę sojusznika i przekazuje informacje o koncentracji niemieckich wojsk wzdłuż granicy. W tym samym czasie wywiad radziecki aresztuje oficera niemieckiego Hansa Klossa, do którego Kolicki jest łudząco podobny. Rosjanie postanawiają wykorzystać to podobieństwo do celów wywiadowczych. Kolicki jako Hans Kloss dokonuje brawurowej ucieczki na stronę niemiecką. Zajmuje miejsce oficera w wojsku. Jako agent J - 23 zaczyna tajną misję w niemieckiej armii. Sturmfhrer Staedtke i sturmbannfhrer Lothar podejrzewają jednak mistyfikację. Kolicki zostaje zdemaskowany. Udaje mu się jednak zbiec i upozorować własną śmierć. Wkrótce znowu przenika do sił niemieckich, tym razem już jako "prawdziwy" Kloss. 16:40 WOJOWNICY CZASU - SARNOWA GÓRA 1920 Reportaż, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Historia bitwy stoczonej w dniach 15 sierpnia - 19 sierpnia 1920 roku przez Grupę Operacyjną pod dowództwem gen. Franciszka Krajowskiego w składzie: 42. i 145. pp z 18. DP, cztery baterie z 18. PAP oraz 8. Brygada Jazdy z oddziałami sowieckich 4. i 33. Dywizji Strzelców. Dramatyczne zmagania z bolszewikami na tym odcinku frontu od kilku lat przypominane są przez miejscowych miłośników historii, którzy organizują tam inscenizacje z udziałem grup rekonstrukcji historycznych odtwarzających polskie i sowieckie formacje z epoki. Walki żołnierzy polskich pod Sarnową Górą zostały upamiętnione napisem na jednej z tablic Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie - SARNOWA GÓRA pod CIECHANOWEM 16 - 20 VIII 1920. 17:20 ZMIENNICY - ODC. 8/15 - FARTOWNY DZIEŃ Serial komediowo - obyczajowy, 59 min, Polska 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Kazimierz Kaczor, Piotr Pręgowski, Irena Kwiatkowska, Marcel Szytenchelm, Zdzisław Rychter, Mieczysław Czechowicz, Artur Barciś, Bronisław Pawlik, Krzysztof Kowalewski i inni Podczas pogoni za ekspresem Krashan wyciąga broń. Korzystając z jego nieuwagi, Jacek ucieka. Krashan i Kuśmider jadą dalej, ale wkrótce zostają ujęci przez milicję. Nie wiadomo jednak, co zrobili z pieniędzmi. Taksówką jeździ teraz Kasia. Wiezie panią Koniuszkową, a później zapomina zabrać z wozu swój prawdziwy dowód. Jacek znajduje w skrytce dokumenty i odwozi do jej domu. Zostaje przyjęty przez rodziców dziewczyny jako kandydat na męża i umawia się z Kasią na randkę. Żeby spotkanie mogło dojść do skutku, Kasia prosi Mariana Koniuszkę, by jeździł za nią całą niedzielę. 18:35 RODZINA NIEPODLEGŁEJ - OSIEDLE DYREKCJA Film animowany, 50 min, Polska, 2018 Osiedle Dyrekcja to przykład wspaniałego rozwoju polskiej myśli technicznej, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. W okresie tym niezwykle dynamicznie postępował rozwój kraju, realizowano założenia budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego, wybudowano port Gdynia, a Polska, po latach podległości obcym mocarstwom, podnosiła się z kolan i rozwijała w każdej dziedzinie życia. Budowa Osiedla Dyrekcja w Chełmie, wpisanego w kształt orła, była składową tego nastroju, jak i składową dynamicznego rozwoju kraju, który to rozwój przerwał wybuch II wojny światowej. 19:30 W POSZUKIWANIU WIKINGÓW - ODC. 1/3 (VIKINGS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Jon Eastman Najczęściej wyobrażamy sobie wikingów jako bandę spragnionych krwi piratów niszczących chrześcijańskie klasztory... i bez wahania można powiedzieć, że to prawda. Wikingowie nie brali jeńców, wyjątkowo okrutnie rozprawiali się z wrogami i sami uznawali się za najlepszych wojowników. W trzyodcinkowej serii BBC "W poszukiwaniu wikingów", podążając szlakiem prawdziwych wikingów, odkrywamy niezwykłą historię ludzi, którzy będąc na skraju upadku, zbudowali imperium obejmujące czwartą część globu. Skąd pochodzili? Jak naprawdę żyli? Co skłaniało ich do wyruszania na wyprawy kończące się często niesamowitymi odkryciami? W poszukiwaniu prawdy o krwawych wikingach wędrujemy od Islandii po Istambuł. 20:30 PAN TADEUSZ (PAN TADEUSZ) Film kostiumowy, dramat, 147 min, Polska/Francja 1999 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Andrzej Wajda, Jan Nowina - Zarzycki, Piotr Wereśniak Zdjęcia: Paweł Edelman Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Michał Żebrowski, Grażyna Szapołowska, Andrzej Seweryn, Daniel Olbrychski, Alicja Bachleda - Curuś, Bogusław Linda, Krzysztof Kolberger, Marek Kondrat, Krzysztof Globisz, Jerzy Trela, Andrzej Hudziak, Piotr Gąsowski, Marek Perepeczko i inni Adam Mickiewicz napisał "Pana Tadeusza" w 1834 roku, po dziesięciu latach pobytu na obczyźnie. W przepojonym liryzmem i tęsknotą za krajem lat dziecięcych poemacie przedstawił wizję ginącego świata szlacheckiego, ukazał obraz ówczesnej Polski i Polaków. Próba przeniesienia na ekran narodowej epopei od samego początku wzbudzała liczne spory i kontrowersje, dotyczące zarówno obsady, jak i kształtu scenariusza. Choć większość nie wierzyła w powodzenie przedsięwzięcia, Andrzej Wajda nie wycofał się z planów. Biorąc pod uwagę upodobania współczesnej widowni, reżyser położył nacisk na akcję, wątek sensacyjny, romans, akcenty humorystyczne, piękno pejzaży, nie rezygnując z oryginalnych poetyckich strof, za pomocą których porozumiewają się aktorzy. "... dialog miał pozostać Mickiewiczowski, a jednocześnie szybki i filmowy" - wspomina pracę nad "Panem Tadeuszem" współautor scenariusza, Piotr Wereśniak. Siłą filmu, jak zgodnie podkreślali wszyscy krytycy, a także sam Andrzej Wajda, jest doborowa obsada. Zdjęcia rozpoczęto 3 lipca 1998 roku, ostatni klaps rozległ się 24 września. Premiera "Pana Tadeusza", którą przekładano ze względu na wejście na ekrany "Ogniem i mieczem", ostatecznie odbyła się 22 października 1999 roku. Film święcił triumfy, pobił rekordy oglądalności, wyprzedzając wielkie przeboje kinowe, jak "Ogniem i mieczem", "Dzień Niepodległości", "Flinstonowie", "Titanic". W mrocznym paryskim wnętrzu zebrali się emigranci z Polski. Wspominają ojczyznę. Narrator (Krzysztof Kolberger) snuje opowieść o Ostatnim Zajeździe na Litwie. Jest rok 1811. Do rodzinnego litewskiego dworku w Soplicowie powraca po ukończeniu nauk Tadeusz Soplica (Michał Żebrowski). Gospodarzem posiadłości jest stryj i opiekun młodzieńca, Sędzia (Andrzej Seweryn). Wydaje się, że dom jest zupełnie pusty, jego mieszkańcy wybrali się do pobliskiego lasu. Zwiedzając stare zakamarki, Tadeusz trafia do swego pokoju dziecięcego, w którym zastaje Telimenę (Grażyna Szapołowska). Piękna kobieta porusza wyobraźnię młodzieńca, budzi w nim pożądanie i namiętność. Wieczorem, podczas kolacji wydanej na zamku, o który toczy się spór pomiędzy ziemiańską rodziną Sopliców a Hrabią (Marek Kondrat), ostatnim potomkiem rodu Horeszków, Tadeusz ponownie spotyka uwodzicielską Telimenę. Nawiązuje z nią romans. Wkrótce okazuje się, że faktyczną mieszkanką jego pokoju jest śliczna i młodziutka Zosia (Alicja Bachleda - Curuś), której opiekunką jest właśnie Telimena. Tadeusz nawet nie podejrzewa, że powszechnie szanowany i znany ze swych patriotycznych czynów ksiądz Robak jest jego ojcem. Porywczy szlachcic Jacek Soplica, którego pycha i urażona młodzieńcza duma doprowadziły do zbrodni, ukrył się pod mnisim habitem. Przed laty zastrzelił Stolnika Horeszkę, a następnie wstąpił do klasztoru, aby odkupić winy. Do tej pory za tę zbrodnię mści się na całym rodzie Sopliców wierny sługa Stolnika, klucznik Gerwazy (Daniel Olbrychski). Tymczasem ksiądz Robak, widząc szansę na odzyskanie niepodległości, przygotowuje powstanie na Litwie, które ma ułatwić Francji atak na Rosję. Prowadzi działalność konspiracyjną, ukrywając swą tożsamość przed rodziną, przyjaciółmi i wrogami. Dopiero na łożu śmierci wyjawi prawdę. 23:10 WIELKI TEST - WIELKI TEST. 100 LAT NIEPODLEGŁOŚCI Kameralne i studyjne (widowisko), 75 min, Polska, 2018 Scenariusz: Konrad Smuga Wykonawcy: Anna Popek (prowadzący), Przemysław Babiarz (prowadzący) Obchodzimy stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości i z tej okazji Jedynka zaprasza widzów na Wielki Test, w którym każdy będzie mógł sprawdzić swoją wiedzę z historii naszego kraju. Przypomnimy, jak w 1918 roku doszło do odzyskania niepodległości po 123 latach zaborów i jak kształtowały się instytucje odradzającego się państwa. Pokażemy m.in. kulisy najważniejszych wydarzeń, bohaterów walk o niepodległość i polityków, dzięki którym Polska powróciła na mapę świata. W studiu telewizyjnym na pytania będą odpowiadać w duetach popularni artyści, sportowcy i dziennikarze, a widzowie mogą rozwiązywać test online na stronie wielkitest.tvp.pl lub ściągając aplikację na smartfony. 00:35 HYDROZAGADKA Komedia kryminalna, 70 min, Polska, 1970 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Bonarski, Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Roman Kłosowski, Zdzisław Maklakiewicz, Wiesław Michnikowski, Józef Nowak, Wiesław Gołas, Jerzy Duszyński, Franciszek Pieczka, Jerzy Turek, Iga Cembrzyńska, Ewa Szykulska Tytułową zagadką jest niewytłumaczalne znikanie wody w Warszawie podczas największych upałów. Nad jej rozwiązaniem biedzi się naukowiec, profesor Milczarek (Wiesław Michnikowski). Pomaga mu nieustraszony detektyw As (Józef Nowak), który podejmuje nierówną walkę z tajemniczym, demonicznym przeciwnikiem, sprawcą całej wodnej afery. Trop prowadzi najpierw do ciemnego typa zwanego Plamą, a potem do egzotycznego Maharadży. Swoją telewizyjną komedię Andrzej Kondratiuk utrzymał w konwencji groteski i parodii znanych filmów sensacyjnych i opowieści komiksowych. Większość gagów, postaci i humorystycznych sytuacji widzowie znają już z ekranów. Reżyser zadbał o to, by trzymać publiczność w napięciu, ale też zaserwować jej sporą dawkę rozrywki. Są więc w filmie taniec brzucha i mężczyzna pojawiający się niespodziewanie w haremie, a także komiczny Maharadża Kaburu, którego odtwarza niezrównany Roman Kłosowski. 02:00 PRACE NA WYSOKOŚCIACH Dokument fabularyzowany, 64 min, Polska, 2016 Reżyseria: Sylwia Nieckarz, Andrzej Buchowski Zdjęcia: Rafał Bobrowski, Marcin Pawełczak Film dokumentalny o opolskiej katedrze, jej historii, rozbudowie oraz trwających pracach konserwatorskich, które podjęto w 2015 roku ze względu na zły stan techniczny obiektu. Opolska katedra to jeden z najstarszych i najbardziej charakterystycznych zabytków miasta, perła architektoniczna Opolszczyzny, a także bardzo ważne miejsce dla praktykujących mieszkańców regionu. Kolejni proboszczowie od wielu lat starali się remontować świątynię, ale nigdy nie udało im się zdobyć funduszy na remont całego obiektu. Jego stan techniczny pogarsza się w zatrważającym tempie. Według szacunków renowacja całej katedry opolskiej - elewacji i wnętrza - ma trwać 5 lat i kosztować 20 milionów złotych. Fundusze na ten cel mają być pozyskiwane m. in. z ministerstwa kultury, projektów zagranicznych i środków unijnych. Historycy sztuki odkryli ponadto, że obecna gotycka świątynia została zbudowana na zrębach pierwotnego, romańskiego kościoła i była wielokrotnie rozbudowywana i przekształcana. Działania renowacyjne obejmują więc regotyzację świątyni, czyli powrót do jak najbardziej pierwotnego, ceglanego wnętrza, aby opolska katedra stała się wzorem dla innych kościołów. O historii i znaczeniu katedry oraz trwających w niej pracach konserwacyjnych i renowacyjnych opowiadają księża związani z katedrą, historycy sztuki oraz osoby zaangażowane w renowację obiektu - przedstawiciele powołanej przez biskupa opolskiego w 2015 roku Kapituły Odnowy Katedry Opolskiej. Zajmuje się ona pozyskiwaniem pieniędzy od darczyńców i sponsorów. 03:20 ZAPOMNIANE POWSTANIE 1918 Film dokumentalny, 50 min, Polska 2008 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Magowski Zdjęcia: Mirosław Skrzypczak Scenografia: Grzegorz Szulc Muzyka: Dariusz Żebrowski, Mikołaj Hertel Jest rok 1793, Rzeczpospolita kona pod naporem wrogich potęg. W drugim zaborze uczestniczą Rosja i Prusy. Prusacy wkraczają do najstarszej części Polski. Na 125 lat Wielkopolska dostaje się pod władzę Niemców. Jednocześnie rozpoczyna się walka dwóch żywiołów. Po stronie Niemców stoi siła. Symboliczny jest sposób, w jaki potraktowano zbiory klasztoru w Lubiniu, miejsca, które legenda wiąże z Gallem Anonimem - pierwszym kronikarzem Polski. Część bezcennych dokumentów i manuskryptów została rozproszona, wiele jednak strawiły płomienie. Kolejny cios spadł na Wielkopolan podczas Wiosny Ludów w 1848 roku. Przeprowadzone w Poznaniu egzekucje na sprzeciwiających się niemieckiej władzy powstańcach miały zastraszyć Polaków. Germanizacja Wielkopolski nasiliła się po zjednoczeniu Niemiec w 1871 roku. Zgodnie z polityką walki kulturowej osławionego Kulturkampfu rugowano wszelkie przejawy polskości. Zakazano nauczania języka polskiego w kościołach, szkołach, usuwano go z urzędów, wytaczano procesy za śpiewanie patriotycznych pieśni. Doszło nawet do tego, że w 1908 roku podczas meczu piłki nożnej sędzia wyrzucił zawodnika z boiska za odezwanie się po polsku! Powstała w 1886 roku Komisja Kolonizacyjna rozpoczęła intensywne działania na rzecz zamiany Wielkopolski w największą pruską kolonię, w kolejnych latach dochodziło do wywłaszczania Polaków z ich ziemi. Nawet tak trudne warunki nie złamały ducha polskości. Do historii przeszedł strajk we Wrześni czy też wóz Michała Drzymały. Jednak realna szansa na odwrócenie losów tych polsko - niemieckich zmagań pojawiła się dopiero wraz z zakończeniem pierwszej wojny światowej. W grudniu 1918 roku aliancka komisja wojskowa wraz z Ignacym Paderewskim wyruszyła do odradzającej się Polski. Droga wiodła przez Wielkopolskę i Paderewski obiecał, że zatrzyma się w Poznaniu. 26 grudnia pod goszczącym delegację Hotelem Bazar zebrały się tłumy. Następnego dnia wybuchło powstanie... Film w reżyserii Krzysztofa Magowskiego przybliża losy Powstania Wielkopolskiego jedynego tego rodzaju polskiego zrywu niepodległościowego w XX wieku, który zakończył się powodzeniem a zarazem mało znanego fragmentu polskiej historii. Autorzy obrazu dokonali efektownego połączenia materiałów dokumentalnych, współczesnych rekonstrukcji oraz trójwymiarowych animacji komputerowych. Narratorem w tej podróży jest znany aktor teatralny i telewizyjny Szymon Bobrowski.