TVP Historia Wtorek, 15.01.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 15 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1831 - Victor Hugo zakończył pisanie "Dzwonnika z Notre Dame"; 1928 - rozgłośnia Polskiego Radia w Wilnie rozpoczęła regularne nadawanie programów; 1969 - wyroki dla Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego za "wywoływanie niepokojów studenckich"; 1990 - mieszkańcy Berlina wdarli sie do siedziby Stasi; 07:40 KORONA KRÓLÓW - ODC 93 Telenowela historyczna, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Anna Krasuska, Konrad Sobieszczański Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Krzysztof Pakulski, Romuald Lewandowski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik, Paweł Figurski Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Tomasz Sapryk, Piotr Ligienza, Marcin Rogacewicz, Piotr Nowak, Tadeusz Chudecki, Hubert Wróblewski, Violetta Arlak, Paulina Kondrak, Tomasz Ciachorowski, Lech Mackiewicz, Mariusz Krzemiński, Marcin Sitek, Paweł Kleszcz, Dominik Łoś, Mateusz Trzmiel Gospodarz Stach po przyjeździe do Krakowa zostaje oskarżony o zabicie woźnicy, którego widział w lesie. Z opresji ratuje go dawny przyjaciel. Przed królewskim sądem staje oszust Hińcza. Wyrok jest dla wielu zaskoczeniem. Nierespektowanie wyroku przez Krzyżaków zmusza arcybiskupa Bogorię do wyjazdu. Chce niezwłocznie spotkać się z przedstawicielami Zakonu, licząc na zmianę frontu Wielkiego Mistrza. W Świdnicy brat Bolka niespodziewanie powierza wychowanie swojej córki Anny, księżnej Agnieszce. 08:10 KORONA KRÓLÓW - ODC 94 Telenowela historyczna, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Monika Zięba -Rybowska, Ewa Bulanda Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Marta Wiśniewska, Tomasz Sapryk, Marcin Rogacewicz, Wenanty Nosul, Karina Seweryn, Wiktoria Wolańska, Paulina Lasota, Joanna Osyda, Izabela Noszczyk, Agata Bykowska, Lech Mackiewicz, Monika Radziwon, Dagmara Brodziak Cudka martwi się o Jolentę i jej bezpieczny powrót do domu. Od dawna nie ma żadnych wieści od córki. Egle doświadcza krwawej wizji i jest tym wyraźnie zaniepokojona. Czy panience jadącej do Gołczy grozi niebezpieczeństwo? Sędzia ziemski Jan Mądrostka wraz z Jaśkiem i Wójtem badają sprawę zabitego woźnicy, który przewoził królewskie skóry. Bogoria szykuje się do spotkania z Krzyżakami. Kolejny raz przegląda wyrok sędziów papieskich. Chce jak najlepiej przygotować się do rozmów. 08:40 POLSKA I ŚWIAT Z HISTORIĄ W TLE - KRESOWYM SZLAKIEM: ZALESZCZYKI Reportaż, 17 min, Polska, 2013 Scenariusz: Stanisław Nicieja Zdjęcia: Henryk Janas Reportaż przestawia urokliwe miasto Zaleszczyki, o którym Maria Jasnorzewska - Pawlikowska pisała: "Lato odchodziło stamtąd leniwie, przeciągając się jak kot, a wracało szybko pikującym lotem jaskółki". 09:30 HISTORIA POLSKI - TRAGEDIA HEWELIUSZA Reportaż, 30 min, Polska, 2001 Scenariusz: Wojciech Kmiciewicz Reportaż jest odtworzeniem historii zatonięcia promu "Jan Heweliusz" na Morzu Bałtyckim u wybrzeży Rugii. Historia relacjonowana jest przez uratowanych członków promu oraz przez załogi niemieckich i duńskich śmigłowców ratowniczych biorących udział w akcji. 10:05 PRZYSTANEK NIEPODLEGŁOŚĆ Film dokumentalny, 15 min, Polska, 2006 Autor: Zofia Kunert Reżyseria: Zofia Kunert Scenariusz: Zofia Kunert 11 listopada 1918 r. jest jedną z najważniejszych dat w historii świata (zakończenie I wojny światowej - podpisanie rozejmu w Compiegne pod Paryżem) i jednocześnie w historii Polski. Jest to data objęcia przez zwolnionego z Magdeburga Józefa Piłsudskiego naczelnego dowództwa nad tworzącym się wojskiem polskim. Dzień ten przyjęto w II Rzeczpospolitej za Święto Niepodległości. Po przełomie 1989 roku nawiązano do tej tradycji i obecnie jest to jedno z głównych, obok 3 Maja, polskich świąt państwowych. Film zrealizowany w koprodukcji z powstającym właśnie Muzeum Historii Polski ma za zadanie w atrakcyjnej formie, w sposób syntetyczny i oddziałujący na emocje widzów, pokazać najważniejsze działania zbrojne, wysiłki dyplomatyczne i organizacyjne, które doprowadziły do odbudowy państwa polskiego w listopadzie 1918 roku. 10:25 SENSACJE XX WIEKU - WYROK WYKONANO, CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1995 Reżyseria: T Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Pierwsza część programu o kryzysie kubańskim w 1962 roku, do wybuchu którego przyczyniła się działalność Olega Pienkowskiego, pracującego w Moskwie dla wywiadu brytyjskiego. 10:55 SPÓR O HISTORIĘ - CO NIEMCY WIEDZIELI O POLSKIM PAŃSTWIE PODZIEMNYM Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2014 Scenariusz: Elżbieta Szumiec-Zielińska Wykonawcy: Piotr Matusak, Henryk Stańczyk, Krzysztof Komorowski, Marek Zając (prowadzący) Polskie Państwo Podziemne istniejące w czasie niemieckiej i sowieckiej okupacji nie miało swoich odpowiedników w okupowanej Europie. Było kolejnym dowodem na to, że Naród Polski kocha wolność. Jednak spektakularne aresztowania, do jakich dochodziło w jego strukturach, uprawniają do postawienia pytania: Co Niemcy wiedzieli o polskim Podziemiu? Co wiedzieli o Polskim Państwie Podziemnym? O tym właśnie jest ten "Spór o historię". 11:40 DALEKO OD SZOSY - ODC. 1/7 - SZPAKI Serial obyczajowy, 72 min, Polska 1976 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Henryk Czarnecki, Zbigniew Chmielewski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Krzysztof Stroiński, Sławomira Łozińska, Antoni Jurasz, Gustaw Lutkiewicz, Irena Kownas, Jan Himilsbach, Janusz Paluszkiewicz, Andrzej Wichrowski, Bogusław Semotiuk, Tomek Wilczyński, Ferdynand Matysik Serial podejmujący istotny temat migracji ze wsi do miasta i awansu społecznego, cieszył się w swoim czasie dużą popularnością (wyróżniony Nagrodą Przewodniczącego Komitetu ds. RiTV). Jego twórca, Zbigniew Chmielewski, był reżyserem również innych seriali telewizyjnych: "Dyrektorzy" (1975; Grand Prix na I Festiwalu Polskich Filmów i Widowisk TV, Olsztyn 1977), "Ślad na ziemi" (1977), "Blisko coraz bliżej" (1982). Lata siedemdziesiąte obfitowały w wiele ciekawych pozycji tego gatunku. Zbigniew Chmielewski, twórca pamiętnego "Profesora na drodze" (1973; film nagrodzony rok później na FPFF w Gdańsku i wyróżniony Nagrodą Główną w kategorii dramatu współczesnego na X Światowym Festiwalu w Hollywood), walnie przyczynił się do rozwoju i ugruntowania marki serialu o tematyce współczesnej. Bohater filmu "Daleko od szosy", młody wiejski chłopak, dla którego miłość staje się inspiracją do podejmowania trudnych i niestereotypowych decyzji życiowych, zdobył niekłamaną sympatię widzów. Leszek (Krzysztof Stroiński) na zabawie w remizie strażackiej poznaje dziewczynę z sąsiedniej wsi, Bronkę (Sławomira Łozińska). Rodzi się między nimi obopólna sympatia, choć ona wiąże z tą znajomością większe nadzieje niż on. Leszek nie umie znaleźć sobie miejsca na wsi, nie odpowiada mu praca w gospodarstwie ani wyplatanie koszyków. Opuszcza wioskę i wyjeżdża na Śląsk. W drodze do przystanku autobusowego wspomina całe swoje dzieciństwo. Żegna dziewczynę, która będzie na niego czekała. 14:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MIKOŁAJ II (TZAR NICHOLAS II) Film dokumentalny, 116 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Mikołaj II był ostatnim carem Rosji. Jego ogromne imperium rozciągało się od terytoriów polskich po granice Chin. Choć nie miał usposobienia tyrana, to żył i rządził zgodnie z tradycją swojej dynastii. Car dysponował władzą absolutną, czemu sprzeciwiali się deputowani marzący o podziale władzy. A to wywoływało niepokoje społeczne i było zarzewiem pierwszych ruchów rewolucyjnych. W sierpniu 1914 roku Mikołaj II postanowił przystąpić do wojny z Niemcami. Objął dowództwo nad armią. Jako generał przestał być, w oczach ludu, carem reprezentującym Boga, a został Batiuszką. W lutym 1917 doszło do manifestacji kobiet i robotników, na ulicach Sankt Petersburga wybuchły rozruchy. Duma poparła rewolucję i powołała rząd tymczasowy. Pod naciskiem generałów i Dumy Mikołaj II podpisał akt abdykacji, a z wygnania wrócił Lenin, który głosząc hasła: ziemia dla chłopów, koniec wojny, władza w ręce rad, błyskawicznie przejmował władzę w kraju. Rodzina carska jeszcze przez jakiś czas mogła cieszyć się względną wolnością. Jednak bolszewicy już wkrótce w tajemniczych okolicznościach zabili cara, jego żonę Aleksandrę i ich dzieci. 16:10 POJEDYNKI STULECIA - POJEDYNKI STULECIA - MELCHIOR WAŃKOWICZ - MIRON BIAŁOSZEWSKI Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Ostaszkiewicz Scenariusz: Mikołaj Mirowski Wykonawcy: Marta Perchuć - Burzyńska, Jarosław Ostaszkiewicz W kolejnym odcinku "Pojedynków stulecia" zetrą się dwie osobowości literackie: Melchior Wańkowicz i Miron Białoszewski. Dwie skrajnie różne osobowości i dwa kompletnie inne przeżycia wojenne. Intymna historia malującego ściany na czarno Mirona Białoszewskiego i reporterska panorama spod Monte Cassino autorstwa Melchiora Wańkowicza. Dojrzewająca historia opowiedziana po latach i spisywane na gorąco dziennikarskie impresje. Polska ginąca pod murami Warszawy czy przelewająca krew pośród czerwonych maków. Kto wygra ten pojedynek stulecia? Na to pytanie odpowiadają zaproszeni do studia miłośnicy twórczości Wańkowicza i Białoszewskiego. 16:40 HISTORIA POLSKI - BITWA POD WARNĄ Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1979 Reżyseria: Romuald Dobrzyński Scenariusz: Romuald Dobrzyński, Rafał Karpiński Zdjęcia: Ryszard Jaworski Dokument fabularyzowany. Historia bitwy pod Warną. Wypowiedzi historyków bogato ilustrowane inscenizacjami teatralnymi. 17:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - OBSZAR WAROWNY PRZEMYŚL Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Obszar Warowny Przemyśl Historia zawsze była bóstwem o wielu twarzach. Dziś gdybyśmy mieli określić najpowszechniejszy sposób jej uprawiania, byłaby to mikrohistoria opowiadana i badana w kręgu najbliższych doświadczeń jednej rodziny, jednego miasta, najbliższej okolicy. Ten właśnie sposób jest nam najbliższy. Obiekty militarne w czasie pokoju najczęściej przegrywają walkę o byt z industrializacją i miejską zabudową. W czasach pokoju nie były już potrzebne. Niemniej są jednak takie obiekty jak schrony w Przemyślu, które nadal trwają. Niestety przez wiele lat obiekty te służyły za śmietnik i schronienie bezdomnych. Koledzy z lokalnego stowarzyszenie przez ostatnie sześć lat opiekują się tym miejscem ku naszej radości z imponującym skutkiem. Z ruin schronów wydobyli też pamiątki: zbiornik na paliwo, fragment hełmu, tabliczkę znamionową, maski p - gaz. , metalowe fragmenty półek, osprzęt hydrauliczny. Echa odległej wojny Do Bielska Podlaskiego zaproszono nas na uroczystości przywracające pamięć o wielkiej bitwie pod ta miejscowością z czasów I wojny. Uczestniczyliśmy też w poświęceniu cmentarza ofiar tej bitwy. Po stu latach od tamtych wydarzeń w okolicy zostały tylko rozrzucone pośród pól kopce mogił oraz stalowe i betonowe krzyże. Nie ma żadnej wiedzy o zajadłej sześciotygodniowej bitwie ogromnych niemieckich i rosyjskich armii. Nikt nie pamięta nazwisk dowódców ani strategicznego sensu tych zmagań. I jak zawsze najlepszym sposobem na przywracanie pamięci jest teatr historii, czyli rekonstrukcja historyczna. Ważne jest, żeby widzowie rozeszli się do domów z zapamiętanymi obrazami i świadomością, że to wszystko rzeczywiście zdarzyło się tutaj, na naszych polach. 18:25 ROZMOWY O NIEPODLEGŁOŚCI - WALCZĄC O POLSKĘ - OD OLEANDRÓW PO SYBERIĘ Dysk./wywiad/debata, 14 min, Polska, 2018 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Zdjęcia: Paweł Majak, Wojciech Ostapowicz Wykonawcy: Włodzimierz Suleja (prowadzący), Piotr Gursztyn (prowadzący) Celem odcinka jest przybliżenie polskich formacji wojskowych walczących w I wojnie światowej. Polacy walczyli we wszystkich armiach państw zaborczych, upatrując w konflikcie swoich prześladowców szansy na odzyskanie, choćby częściowe, wolności dla siebie. Nie pomylili się. W toku wojny zaczęły powstawać polskie oddziały przy armiach zaborczych, ale również oddziały samodzielne. W ten sposób Polacy z różnych zaborów i miejsc na świecie zaczęli łączyć swój wysiłek na rzecz odzyskania własnego państwa. Kiedy Polska powstała, żołnierze ci stanowili zalążek polskiej armii, która przecież za chwilę musiała bronić granic młodej Ojczyzny przed bolszewicka nawałnicą. W drugim okresie wojny coraz łakomiej na potencjał militarny Polaków patrzyły armie zaborcze, szczególnie Niemcy. Pojawiły się również pierwsze propozycje utworzenia niepodległego państwa. 18:45 KUCHNIA POLSKA - ODC. 6 OST. Serial obyczajowy, 60 min, Polska 1993 Scenariusz i reżyseria: Jacek Bromski Muzyka: Henri Seroka Zdjęcia: Janusz Gauer Aktorzy: Masza Ryżykowa, Anna Romantowska, Wojciech Wysocki, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Krzysztof Kolberger, Jan Machulski, Piotr Polk, Hanna Polk i inni Zuzanna i Ferdynand Biesiekierscy prowadzą na łamach swej gazety akcję pomocy dzieciom Czernobyla. Sami także zapraszają do siebie na okres wakacji dziewczynkę z Ukrainy, Maszę. Opiekują się dzieckiem z wielkim oddaniem i czułością, ale skutki napromieniowania są widoczne. Masza jest chora. Gdy kończą się wakacje i dzieci mają wracać do swego kraju, Zuzanna przedstawia kierowniczce Domu Dziecka opinie lekarzy. W końcu przekonuje ją o konieczności leczenia Maszy w Polsce. Sama ze zdwojoną energią wraca do pracy. Na spotkaniu Jerzego Bergmana z dziennikarzami Zuzanna prosi go o prywatną rozmowę. Wie, że Bergmana i jej matkę łączyło coś więcej niż zwykła znajomość. W czasie burzliwej wymiany zdań dowiaduje się, że jej matka nie żyje. Między Zuzanną i Maszą zacieśnia się więź wielkiej sympatii. Jednak dziewczynka ma prawną opiekunkę mieszkającą we Lwowie - ciotkę Irinę. Chcąc adoptować Maszę, Zuzanna kontaktuje się z Iriną, zaprasza ją do Warszawy. W domu zastaje już kierowniczkę Domu Dziecka. Mimo zgody ciotki na adopcję, Masza musi rozstać się z opiekunami, których pokochała. 20:00 PO LATACH NIEWOLI WSTAJE POLSKA 1914 - 1918 Dokument fabularyzowany, 51 min, Polska, 2008 Reżyseria: Lucyna Smolińska-Sroka, Mieczysław Sroka Scenariusz: Lucyna Smolińska-Sroka, Mieczysław Sroka Zdjęcia: Józef Romasz Aktorzy: Grzegorz Miśtal, Grzegorz Małecki, Jacek Rozenek, Mariusz Bonaszewski, Dorota Segda Myśmy się porwali z motyką na słońce, dmuchali przeciwko wichurze nieufności i pogardy dla tych, co się ważą na takie szalone czyny. Ale jeden nas strach ogarniał: abyśmy nie stali się śmiesznymi w historii. Aby nie przysporzyć narodowi polskiemu jeszcze jednego upokorzenia - tak mógłby odpowiedzieć marszałek Józef Piłsudski, pytany o ocenę z perspektywy czasu wysiłku Polaków w walce o odzyskanie niepodległości. - Żyła w nas ta wściekła ambicja, by własnymi siłami wytworzyć nowe wartości Polski - kontynuowałby ten mąż stanu, przywołując z pamięci wydarzenia ważne i groźne. Piłsudski nie miałby wątpliwości co do oddania sprawie wszystkich zaangażowanych w proces przywrócenia Polsce państwowości po 123 latach niebytu. Zginąć możemy, ale hańby imieniu naszemu nie przyniesiemy. Józef Piłsudski był jedną z najważniejszych postaci biorących udział w marszu do wolności. Przed wojną stał on na czele związanego z Polską Partią Socjalistyczną stronnictwa proaustriackiego, widząc przyszłość Polski u boku Austro - Węgier, w opozycji do carskiej Rosji. Odmienną koncepcję mieli członkowie Narodowej Demokracji pod przywództwem Romana Dmowskiego. Za głównego wroga wyśnionej polskiej państwowości uważali prowadzące akcję germanizacji Prusy. Wybuch I wojny światowej oznaczał dla wielu patriotów realną szansę na urzeczywistnienie marzeń o wolnej ojczyźnie. Do odzyskania niepoległości oraz kształtowania się nowo powstałego państwa przyczynili się także między innymi Ignacy Paderewski, Ignacy Daszyński, Wincenty Witos oraz generał Józef Haller. Autorzy dokumentu "Po latach niewoli wstaje Polska" z wielką starannością zainscenizowali wywiad z Józefem Piłsudskim. Choć taka rozmowa nigdy nie miała miejsca, tekst odpowiedzi oparto na autentycznych wypowiedziach marszałka. W filmie wykorzystano też wiele archiwalnych materiałów, nagrań i fotografii, dokumentów oraz wspomnień. Tematem przewodnim był długi i skomplikowany proces odzyskania przez Polskę niepodległości. Rozpoczął się on długo przed 11 listopada 1918 roku, która to data jest obchodzona jako Święto Narodowe. Dokumentaliści prześledzili także losy polskich formacji, I Kompanii Kadrowej i Legionów, których żołnierze przelewali krew wierząc, że ta najwyższa ofiara nie pójdzie na marne. 22:40 DRESZCZE Dramat obyczajowy, 101 min, Polska 1981 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Marczewski Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Andrzej Trzaskowski Aktorzy: Tomasz Hudziec, Teresa Marczewska, Marek Kondrat, Zdzisław Wardejn, Władysław Kowalski, Teresa Sawicka, Jerzy Bińczycki, Bogdan Koca, Zygmunt Bielawski, Bogusław Linda Srebrny Niedźwiedź na XXXII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie Zachodnim, nagrody Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyki Filmowej (FIPRESCI) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Kin Artystycznych (CICAE). To tylko część wyróżnień, którymi uhonorowano "Dreszcze" - w opinii wielu krytyków najlepszy film w dorobku Wojciecha Marczewskiego. Ich zdaniem, polski reżyser jako jeden z nielicznych (obok Istvana Szabo) odsłonił tak głęboko i szczerze kulisy świadomości dziecka epoki komunizmu. "By pojąć"Dreszcze", trzeba wniknąć w klimat epoki. Nie miał on wiele wspólnego ze zgiełkiem konkurencyjnych ideologii, charakterystycznym dla demokracji zachodnich; superideologia niwelowała różnice poglądów. Nieważne, na jakiej podstawie aresztowano ojca małego bohatera filmu (jest to reminiscencja aresztowania ojca Wojciecha Marczewskiego). Mógł być z przekonań narodowcem, katolikiem, socjalistą. Ustrojowi"robotniczo - chłopskiemu" zagrażał w zasadzie każdy, kto nie byl doskonałym konformistą" (Tadeusz Sobolewski). "Doskonały konformizm" to propozycja, którą przedstawia fanatyczna druhna, nękanemu przez światopoglądowe niepokoje, Tomkowi. Owa propozycja, wzmocniona przez erotyczną fascynację chłopca, jest nad wyraz atrakcyjna. Nie tylko tłumaczy niezrozumiały świat i zaspokaja potrzeby religijne, ale w dodatku obiecuje jakąś formę miłosnego spełnienia. Krytyka widziała w "Dreszczach" nie tylko film rozrachunkowy. Dopatrywano się w nim również wpływów surrelizmu i twórczości Roberta Musila ("Niepokoje wychowanka T"rlessa","Człowiek bez właściwości"). Z racji daty premiery: 12 grudnia 1981 (dzień przed wprowadzeniem stanu wojennego) dla wielu dzieło Marczewskiego stało się też niepokojącym "memento", że"totalitarna religia"zawsze może się odrodzić - obojętnie pod jaką postacią. Rok 1955. Trzynastoletni Tomek, którego ojciec przebywa w więzieniu, wyjeżdża na obóz harcerski. Początkowo jego postępowanie jest naganne. Jak na dłoni widać, że rodzice nie wychowywali go w duchu marksistowsko - leninowskim. Wkrótce jednak chłopiec zaczyna ulegać coraz większej fascynacji druhną - przewodniczką, pryncypialną komunistką, ślepo wierzącą i posłuszną swoim partyjnym zwierzchnikom. Tymczasem"gdzieś z Polski" docierają wieści o"wypadkach poznańskich". Ojciec Tomka wychodzi z więzienia. Czy odnajdzie wspólny język z synem? Czy odmieniona dusza chłopca odnajdzie swoje miejsce w nowej rzeczywistości? 00:35 SENSACJE XX WIEKU - WYROK WYKONANO, CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: T Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Czasem bywa tak: po obu stronach spinającego rzekę granicznego mostu zatrzymują się kolumny limuzyn osłanianych przez wojskowe jeepy na jednym i gaziki na drugim brzegu. Z samochodów wysiadają ludzie i idą powoli przed siebie, mijając się na środku mostu... W takiej scenerii antagonistyczne strony wymieniały swoich szpiegów i agentów, tak Rosjanie i Amerykanie odzyskali, wzajemnie, pułkownika Rudolfa Abla i kapitana Francisa Powersa, pilota samolotu U - 2 zestrzelonego nad Związkiem Radzieckim, podobny epizod ma w swym życiorysie także polski as wywiadu... Oleg Pienkowski, wpółpracujący z CIA funkcjonariusz KGB nie miał takiego szczęścia. Zdemaskowany przez kontrwywiad, skazany został na śmierć za zdradę ojczyzny. W kilka miesięcy po ogłoszeniu wyroku popełnił, w równie tajemniczych jak cała afera okolicznościach - samobójstwo. 01:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - U - BOOTY WYCHODZĄ Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckim łodziom podwodnym. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - OBSZAR WAROWNY PRZEMYŚL Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Obszar Warowny Przemyśl Historia zawsze była bóstwem o wielu twarzach. Dziś gdybyśmy mieli określić najpowszechniejszy sposób jej uprawiania, byłaby to mikrohistoria opowiadana i badana w kręgu najbliższych doświadczeń jednej rodziny, jednego miasta, najbliższej okolicy. Ten właśnie sposób jest nam najbliższy. Obiekty militarne w czasie pokoju najczęściej przegrywają walkę o byt z industrializacją i miejską zabudową. W czasach pokoju nie były już potrzebne. Niemniej są jednak takie obiekty jak schrony w Przemyślu, które nadal trwają. Niestety przez wiele lat obiekty te służyły za śmietnik i schronienie bezdomnych. Koledzy z lokalnego stowarzyszenie przez ostatnie sześć lat opiekują się tym miejscem ku naszej radości z imponującym skutkiem. Z ruin schronów wydobyli też pamiątki: zbiornik na paliwo, fragment hełmu, tabliczkę znamionową, maski p - gaz. , metalowe fragmenty półek, osprzęt hydrauliczny. Echa odległej wojny Do Bielska Podlaskiego zaproszono nas na uroczystości przywracające pamięć o wielkiej bitwie pod ta miejscowością z czasów I wojny. Uczestniczyliśmy też w poświęceniu cmentarza ofiar tej bitwy. Po stu latach od tamtych wydarzeń w okolicy zostały tylko rozrzucone pośród pól kopce mogił oraz stalowe i betonowe krzyże. Nie ma żadnej wiedzy o zajadłej sześciotygodniowej bitwie ogromnych niemieckich i rosyjskich armii. Nikt nie pamięta nazwisk dowódców ani strategicznego sensu tych zmagań. I jak zawsze najlepszym sposobem na przywracanie pamięci jest teatr historii, czyli rekonstrukcja historyczna. Ważne jest, żeby widzowie rozeszli się do domów z zapamiętanymi obrazami i świadomością, że to wszystko rzeczywiście zdarzyło się tutaj, na naszych polach.