TVP Kultura Poniedziałek, 14.01.2019 08:15 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - ANNA MICZKO Dysk./wywiad/debata, 9 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Katarzyna Sanocka(Prowadzący) Muzeum Rzeźby im. X. Dunikowskiego rozpoczyna międzynarodowy projekt badawczy poświęcony rzeźbie monumentalnej w Europie Środkowo - Wschodniej. Centralnym punktem projektu jest otwarta niedawno wystawa "Pomnik. Europa Środkowo - Wschodnia 1918 - 2018". Katarzyna Sanocka rozmawia z Anną Miczko, kuratorką wystawy. 08:35 PRZEKŁADANIEC Groteska filmowa science fiction, 35 min, Polska, 1968 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Stanisław Lem Zdjęcia: Wiesłwa Zdort Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Bogumił Kobiela, Ryszard Filipski, Tadeusz Pluciński, Anna Prucnal, Jerzy Zelnik, Piotr Wysocki Zrealizowana pod koniec lat 60. nowela filmowa opowiada o wydarzeniach rozgrywających się w przyszłości, u progu XXI wieku. Scenariusz napisał specjalista od utworów fantastyczno - naukowych i groteskowych, Stanisław Lem. Od premiery "Przekładańca" minęło kilkadziesiąt lat, w tym czasie medycyna zrobiła ogromny postęp. Dziś transplantacje organów ludzkich są powszechne i nikogo nie zaskakują. To, co niegdyś wydawało się czystą fantazją, stało się rzeczywistością. Przed laty groteska filmowa w reżyserii Wajdy wzbudziła sporo emocji, zdobyła uznanie krytyki, a potwierdzeniem sukcesu były liczne prestiżowe nagrody i wyróżnienia, m.in. Komitetu ds Radia i Telewizji oraz Medal Specjalny na festiwalu filmów fantastycznych w Sitges w Hiszpanii. Z ogromnym powodzeniem opowieść science fiction przeszła przez ekrany telewizji w Europie. Bohaterem filmu jest kierowca rajdowy, Richard Fox (znakomita rola Bogumiła Kobieli). Wielokrotny medalista, zdobywca wielu nagród odnosi sukcesy wraz ze swym bratem, Thomasem, który świetnie się sprawdza w roli pilota. Udział w kolejnym ważnym rajdzie samochodowym kończy się tragicznie. Bracia ulegają groźnemu wypadkowi i z poważnymi obrażeniami trafiają do kliniki prowadzonej przez genialnego doktora (Jerzy Zelnik), specjalizującego się w przeszczepach ludzkich organów. Ofiary tragicznej katastrofy zostają poddane skomplikowanym operacjom. Niestety, obydwu mężczyzn nie udaje się ocalić. Doktor ratuje życie jedynie Richardowi, który, jak się okazuje, ma przeszczepionych wiele organów Thomasa. Gdy żona zmarłego próbuje uzyskać należne jej odszkodowanie od towarzystwa ubezpieczeniowego, wybucha skandal. Firma postanawia wypłacić zaledwie 30 procent całej sumy, uzasadniając decyzję tym, że pochowano jedynie część zmarłego. Reszta narządów Thomasa "żyje" i normalnie funkcjonuje w ciele jego brata. Richard, któremu również należy się odszkodowanie, postanawia wyegzekwować pieniądze od firmy ubezpieczeniowej, angażując adwokata (Ryszard Filipski). Sprawa okazuje się bardzo trudna. Tymczasem dochodzi do kolejnego tragicznego wypadku podczas rajdu. Ginie osiem osób przebywających na trasie wyścigu, wśród nich wdowa po Thomasie. Richardowi znów udaje się przeżyć groźną kolizję dzięki interwencji genialnego chirurga. "Poskładany" z narządów ofiar wypadku rajdowiec ma już niewiele własnych części. 09:20 MUR Dramat, 81 min, Polska, 2013 Reżyseria: Dariusz Glazer Scenariusz: Dariusz Glazer Zdjęcia: Wojciech Staroń Aktorzy: Tomasz Schuchardt - Turek, Ewa Telega, Piotr Machalica, Ewa Kolasińska, Rafał Maćkowiak, Magdalena Kuta, Bogdan Bialik, Anna Jarosik-Trawińska, Aleksandra Konieczna, Marta Nieradkiewicz, Krzysztof Olszewski, Ewa Kasprzyk, Henryk Kozłowski, Marta Honzatka, Dariusz Toczek Pełnometrażowy debiut fabularny Dariusza Glazera (rocznik 1974), absolwenta katowickiej szkoły filmowej. Reżyser pokazuje Polskę podzieloną na biedną i bogatą, na tych, którzy osiągnęli finansowy sukces i tych, którzy żyją na granicy ubóstwa. Miejscem akcji filmu jest duże miasto, na styku dwóch całkowicie różnych światów: zamkniętego osiedla apartamentowców i obskurnych bloków pamiętających czasy głębokiej komuny. Klamrą spinającą te dwa odległe światy jest postać głównego bohatera, pochodzącego z gorszej części miasta. Mariusz mieszka w ciasnym lokum w starej kamienicy z cierpiącą na depresję matką, która po śmierci męża wycofała się z życia, od dwóch lat praktycznie nie wychodzi z domu. Rodzina utrzymuje się z renty po ojcu. Mariusz powinien kończyć technikum, ale nie chodzi do szkoły. Zarabia na swoje potrzeby wykańczaniem mieszkań na nowych osiedlach, handluje też narkotykami. Nie utożsamia się z matką i swoim środowiskiem, jego ciągnie do "lepszego" świata i konsekwentnie dąży do celu. W końcu podejmuje ten pierwszy krok. Opuszcza matkę i przekracza tytułowy mur, wynajmując mieszkanie na nowym osiedlu. Sam siebie oszukuje, wierząc, że już samo zamieszkanie w apartamentowcu z lśniącą klatką schodową i nowoczesną windą od razu postawi go wyżej w społecznej hierarchii. Początkowo udaje mu się stać się kimś innym, przynajmniej pozornie należy do elity z apartamentowca. Ma nawet dziewczynę stąd, córkę architekta, który projektował to osiedle. Agata zajmuje luksusowe mieszkanie z kilkuletnim synkiem, którego wychowuje samotnie. Romans nie trwa jednak długo. Mariusz szybko przekonuje się, że nie tak łatwo uciec od dotychczasowego życia i stać innym człowiekiem. Nie da się pogodzić tych dwóch różnych światów. Decyduje się wrócić do dawnego życia, zwłaszcza że jego matka nagle trafia po udarze do szpitala. Znalazła ją po dwóch dniach sąsiadka. Po powrocie do domu matka wymaga stałej opieki, jest przykuta do łóżka. Mariusz uświadamia sobie, że najpierw musi poukładać wszystkie swoje sprawy. Przyjdzie mu wybierać między uczuciem do bogatej dziewczyny a schorowaną matką. 11:00 DOM - ODC. 9/25 - PO OBU STRONACH MURU Serial obyczajowy, 97 min, Polska 1982 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki i Andrzej Mularczyk Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Bogusław Lambach Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni Siostra Wiktora, Jadźka, przynosi z więzienia wiadomość, że Łukasz i Wiktor sądzą, iż siedzą z "poręki" Andrzeja. To niesłuszne oskarżenie załamuje go. W przetrwaniu trudnych chwil pomaga mu zakochana w nim Ewa. Doktor Kazanowicz, nie mogąc dłużej patrzeć na męki swojego psa, strzela do niego. Milicja udowadnia, iż z tego pistoletu został zastrzelony były kapo obozu koncentracyjnego Erwin Szulc. Lokatorzy kamienicy przy ul. Złotej organizują obronę doktora. Mecenas, były więzień obozu, odnosi sukces i Kazanowicz może wrócić do domu. W FSO sporym echem odbijają się wydarzenia czerwca 1956 w Poznaniu. 12:50 OSTATNIE TAKIE TRIO Film obyczajowy, 42 min, Polska 1977 Reżyseria: Jerzy Obłomski Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Jan Mogilnicki Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Zbigniew Zapasiewicz, Ryszard Ronczewski, Mirosław Otrębus, Joanna Szczepkowska, Borys Marynowski, Witold Dederko, Jacek Recknitz i inni Poetycka opowieść o odwiecznych dylematach człowieka, o opozycji między bezinteresowną miłością a pragmatyzmem. Fabuła filmu osnuta jest wokół wątku starego jak świat - rodzice chcą wydać córkę za bogatego konkurenta, tymczasem jej serce należy do młodego, pięknego amanta, niestety, biednego. Według zamysłu scenarzysty, Andrzeja Mularczyka, wiejska panna "Anno Domini 197..." ma poślubić majętnego Amerykanina, faceta z dużą forsą. Wszystko już przygotowane - uczta weselna, sala do tańca, są muzykanci. W chwili, gdy weselny orszak rusza do kościoła, wynajęta orkiestra zaczyna grać melodię, którą zamówił młody mężczyzna. Pozostający do tej pory w cieniu, ukochany dziewczyny ma nadzieję, że melodia, z którą wiąże się wiele wspomnień, skruszy serce narzeczonej. I tak się dzieje. Początkowo posłuszna woli ojców, ucieka od bogatego Amerykanina do ubogiego chłopaka. Na motocyklu odjeżdżają w nieznane. W rolach komentujących akcję występują trzej tytułowi muzykanci. Wybory, jakich dokonuje dziewczyna, sprzyjają konfrontacji. Zróżnicowanie charakterologiczne wspomnianego tria pozwala na zaprezentowanie krańcowo różnych odniesień do świata i wartości moralnych. Epizod z życia wędrownych grajków jest jedynie barwnym tłem, istotna w tym filmie jest sublimacja postaw wobec zaistniałej sytuacji - a dalej miłości, uczciwości. "Tak więc rzecz została pomyślana jako psychologiczny tercet nieudacznika, pijaka i młokosa, a pseudonimy miały ich sylwetki psychiczne charakteryzować jeszcze dokładniej". Cygan (w tej roli Zbigniew Zapasiewicz), to cynik, obwieś i fatalista, pan Karol (Ryszard Ronczewski), niegdysiejszy talent sterany w trudach wielu wesel, jest twardzielem i chłodnym pragmatykiem, zaś Młodziak (Mirosław Otrębus) to żółtodziób przekonany o rzeczywistej sile uczuć. W finałowej scenie, kiedy do małżeństwa z wyrachowania nie dochodzi, spod maski cynika i twardziela spoglądają ludzie spragnieni miłości i przyjaźni. 13:45 TATARAK Dramat obyczajowy, 82 min, Polska, 2009 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Andrzej Wajda Zdjęcia: Paweł Edelman Muzyka: Paweł Mykietyn Wykonawcy: Jakub Mazurek Aktorzy: Krystyna Janda, Paweł Szajda, Jan Englert, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Julia Pietrucha, Roma Gąsiorowska, Krzysztof Skonieczny, Paweł Tomaszewski, Mateusz Kościukiewicz, Marcin Łuczak "Tatarak", film oparty na opowiadaniu Jarosława Iwaszkiewicza, jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy, wydaje się na początku subtelną i wzruszającą historią o niemożliwej miłości, jednak Andrzej Wajda idzie dalej, tworząc wielowymiarową opowieść o miłości, która przychodzi za późno, i o śmierci, która zawsze przychodzi za wcześnie. Marta, kulturalna kobieta w średnim wieku, która jest żoną Doktora (Jan Englert) z małego miasteczka, nie wie o tym, że jest śmiertelnie chora. Od lat opłakuje śmierć swoich dwóch synów, którzy zginęli w powstaniu warszawskim. Pewnego dnia Marta poznaje znacznie młodszego od siebie mężczyznę, prostego robotnika Bogusia, który oczarowuje ją swoją młodością i niewinnością. Ich spotkania na brzegu rzeki porośniętej tatarakiem są naznaczone wzajemną fascynacją dwóch istnień, z których jedno zmierza do przedwczesnego końca, drugie zaś wkracza dopiero w dojrzałość. Jednak los obchodzi się z nimi okrutnie. To dopiero pierwsza warstwa historii, bo "Tatarak" to również film o tworzeniu filmu, a główna bohaterka jest nie tylko fikcyjną Martą, ale i aktorką, która ją gra. Andrzej Wajda wplótł w opowiadanie Iwaszkiewicza autentyczne monologi Krystyny Jandy na temat przedwczesnej śmierci jej męża, cenionego operatora Edwarda Kłosińskiego, któremu film jest dedykowany. W ten sposób obie kobiety - Krystyna i Marta - zlewają się w jedną głęboko zranioną istotę, która musi znaleźć w sobie siłę i poradzić sobie z perspektywą nieuniknionej śmierci. 15:25 ŚLADAMI WIELKICH KOMPOZYTORÓW - ŚLADAMI BEETHOVENA (IN THE FOOTSTEPS OF BEETHOVEN) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2012 Reżyseria: Alain Dualt Cykl dokumentalny przedstawiający sylwetki sławnych kompozytorów. Bohaterem tego odcinka jest Ludwig van Beethoven. Ten genialny kompozytor pokonał wiele wewnętrznych i zewnętrznych ograniczeń, by zostawić światu przesłanie pełne nadziei. Podążając jego śladami, odwiedzimy m.in. Musikvereinsaal w Wiedniu, Bonn czy Heiligenstadt. O życiu i twórczości Beethovena opowiadają Kurt Masur, Beate Kraus, Elisabeth Brisson. 16:30 SZACH I MAT! Film fantasy, 28 min, Polska 1967 Autor: Ludwik Niemojewski Reżyseria: Andrzej Zakrzewski Scenariusz: Jerzy Mierzejewski Zdjęcia: Tadeusz Wiezan Aktorzy: Andrzej Łapicki, Jan Kreczmar, Kazimierz Rudzki, Mieczysław Aktorzy: Andrzej Łapicki, Jan Kreczmar, Kazimierz Rudzki, Mieczysław Czechowicz, Bogumił Kobiela, Mieczysław Pawlikowski, Wojciech Rajewski, Ryszard Barycz, Ewa Wiśniewska Film z gatunku opowieści niezwykłych. Opowieść o przeżyciach genialnego szachisty, któremu szachowe umiejętności przysporzyły wiele dramatycznych doświadczeń. Bartolomeo, bo tak zwie się mistrz, relacjonuje swoje przygody pewnemu pisarzowi, rozgrywając z nim przy okazji partyjkę szachów. Szachowy talent najpierw odebrał mu ukochaną, a później o mało nie pozbawił życia. Bartolomeo był bowiem narzeczonym pięknej Angeliki, miał ją wkrótce poślubić. Jej ojciec, zapalony szachista, z lubością i dumą wszystkich pokonywał. Pewnego dnia diabeł podkusił Bartolomea, by podpowiedzieć jednemu z przeciwników zadufanego szlachcica sprytne posunięcie, które zapewniło mu zwycięstwo. Takiej zniewagi przyszły teść nie mógł puścić płazem: wywiózł Angelikę za granicę i zakochany Bartolomeo więcej jej nie ujrzał. Cierpiał, tęsknił, zaczął pić i staczać się. Tak było do dnia, w którym przyjaciel namówił go na partię szachów z bogatym Anglikiem. Bartolomeo bez trudu go pokonał. Doceniając jego umiejętności, Anglik zaproponował mu współpracę. Skonstruował bowiem robota, który rzekomo gra w szachy, i chciał go wykorzystywać do publicznych pokazów. Potrzebował jednak kogoś, kto faktycznie będzie przestawiał pionki i figury. Uznał, że Bartolomeo będzie idealnym kandydatem. Zaintrygowany pomysłem szachista zgodził się rozegrać jedną partię, ale dalsza kooperacja z Anglikiem rysowała się niezbyt przyjemnie. Bartolomeo postanowił się ulotnić. Rychło przekonał się, że jowialny pracodawca jest w istocie niebezpiecznym maniakiem, który postanowił uwięzić go na dobre 17:10 MAŁA MOSKWA Melodramat, 113 min, Polska, 2008 Reżyseria: Waldemar Krzystek Scenariusz: Waldemar Krzystek Zdjęcia: Tomasz Dobrowolski Muzyka: Zbigniew Karnecki Aktorzy: Lesław Żurek, Svetlana Khodchenkova, Dimitrij Uljanov, Elena Leszczyńska, Andrzej Grabowski, Artem Tkachenko, Jurij Itskov Kinowa wersja "Małej Moskwy" Waldemara Krzystka, nagrodzona w 2008 r. Złotymi Lwami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Film wyróżniono ponadto nagrodą za główną rolę kobiecą oraz dwiema specjalnymi nagrodami TVP. "Małej Moskwie" przypadło również aż 5 Polskich Nagród Filmowych - Orłów (m. in. za scenariusz, scenografię i kostiumy). Ten deszcz najbardziej prestiżowych wyróżnień polskiego przemysłu filmowego wzbudził różne reakcje i podzielił krytyków. Niektórzy z recenzentów uznali, że Waldemar Krzystek nakręcił patetyczny, staroświecki film, w którym narracja, prowadzenie kamery i kompozycja kadrów przywodzą na myśl kinowe wzorce sprzed kilku dekad. Zaś zwolennicy "Małej Moskwy" podkreślali, że to film dla ludzi, a nie krytyków, błyskotliwie zrealizowany ważny epicki obraz, pozytywny przykład kina historycznego o zakazanej miłości w epoce PRL - u, o zniewoleniu jednostki w systemie totalitarnym. Wojska radzieckie stacjonowały w Polsce prawie pół wieku: od końca II wojny aż do roku 1993. W Legnicy mieścił się najpotężniejszy w naszym kraju garnizon Armii Czerwonej. W latach 60. zakwaterowani tam żołnierze i cywile stanowili niemal połowę mieszkańców miasta, które nazywano wówczas właśnie Małą Moskwą. Sierpień 1968 roku, pierwsze dni agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Jurij Swietłow, radziecki pilot wojskowy, tuż przed kolejnym lotem bojowym nad Pragę widzi na lotnisku swoją żonę, młodą i śliczną Wierę. Gdy w nocy wraca do bazy, jeszcze na płycie lotniska dowiaduje się, że Wiera nie żyje. Jak głosi oficjalna wersja, popełniła samobójstwo. Trzydzieści lat później Jura jest znowu w Polsce, w Legnicy. Stoi na płycie tego samego wojskowego lotniska, teraz już opuszczonego i zrujnowanego. Idzie na grób żony, widzi też groby dawnych znajomych, ich dzieci. Do współczesnej Legnicy przyjeżdża również córka Wiery, też Wiera. Dziewczyna, równie piękna jak matka, nienawidzi jednak rodzicielki samobójczyni za to, że zostawiła ją samą na świecie krótko po jej urodzeniu się, a jeszcze bardziej za to, że przez jej romans ona jest... bękartem. Wiera pracuje w Niemczech, w rosyjskim koncernie gazowym. Wyniosła, elegancka, przyzwyczajona do luksusu źle się czuje w Polsce, nie lubi Polaków. W przeciwieństwie do Jurija, który ma z Legnicy także i dobre wspomnienia, ona myśli o tym miejscu i ludziach jak najgorzej. Swietłowowie przyjeżdżają do Legnicy w 1967 roku, wraz z kolejną grupą żołnierzy i oficerów. Zamieszkują w wydzielonym z miasta wysokim murem osiedlu wojskowym. Miesiąc później, w dniu 50. rocznicy rewolucji październikowej, Wiera wygrywa polsko - radziecki konkurs piosenkarski.. Wtedy też poznaje Michała Janickiego, młodego i przystojnego podporucznika Wojska Polskiego, który jako odpowiedzialny za sprawy kulturalno - oświatowe wręcza jej nagrodę. Zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. Piękna Rosjanka początkowo broni się przed nim i kiełkującym uczuciem. Romans Wiery i Michała zostaje wykryty przez radzieckie władze wojskowe wskutek zdrady zastraszonych ormiańskich sąsiadów. Tajemnica wychodzi na jaw po ogłoszeniu alarmu bojowego w radzieckich jednostkach wojskowych, przygotowujących się wraz z sojusznikami do napaści na Czechosłowację. We współczesnej Polsce dorosła już córka Wiery i Michała postanawia zobaczyć swojego biologicznego ojca. Tymczasem Jura przekonuje ją, że Michał zginął w tym samym okresie co Wiera, w wypadku samochodu wojskowego za czechosłowacką granicą. Kiedy mała Wiera przyszła na świat, Jura odbiera żonę ze szpitala z nowo narodzoną córką. Prosi, żeby żona nigdy nie pokazała dziecka Michałowi, prawdziwemu ojcu dziewczynki. Po drodze Jura dostaje rozkaz wojskowy. Trwa inwazja na Czechosłowację. Aresztowany Michał, w czasie przesłuchania w radzieckim więzieniu wyskakuje przez okno. Wiera naiwnie prosi o zgodę na pozostanie w Polsce i zmianę obywatelstwa. Zostaje wyśmiana, poniżona i upokorzona. Tymczasem zapada decyzja o zatuszowaniu romansu Rosjanki i Polaka. We współczesnej Polsce dorosła już córka Wiery na cmentarzu poznaje prawdę o śmierci matki i staje oko w oko ze swoim prawdziwym ojcem. 19:15 RZECZ POLSKA - CUKIERNICA JULII KEILOWEJ Film dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! W tym odcinku to cukiernica projektu Julii Keilowej. Obiekt powstał w latach 30. i był przykładem modnego w tamtych czasach stylu Art Deco. Wykonana w jednej z warszawskich firm platerniczych cukiernica i dziś zachwyca swoim pięknem. 19:25 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - JAN STEEN Magazyn, 8 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Grażyna Bastek Jan Steen, słynny holenderski malarz obrazów rodzajowych o zabarwieniu satyrycznym i moralizatorskim, stworzył w tym kameralnym dziele wykwintną kompozycję z niejednoznacznym przesłaniem treściowym. Widz wprowadzony jest do wnętrza mieszczańskiego domu, by uczestniczyć w scenie, która na pozór ukazuje wizytę obnośnego handlarza oferującego kupno drobiazgów z otwartej na stole skrzynki. Kluczem do interpretacji sceny jest tu jednak napis na zawieszonym u sklepienia świeczniku: Dat ghy sockt, sock ick me (To, czego on szuka, szukam również i ja). Jest to cytat z poematu amsterdamskiego poety Gerbranda Adriaensza Bredera (1584 - 1618) "Boertigh Liedtboek", w którym słowa te wypowiada młoda dziewczyna, wybierając zamiast starego, choć bogatego zalotnika, młodego chłopca. 19:35 VIDEOFAN - PORTRETY: ŁUKASZ SKĄPSKI Felieton, 14 min, Polska, 2018 Łukasz Skąpski studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa. Mieszka i pracuje w Krakowie. Tworzy instalacje, obiekty, filmy wideo, fotografie. W jego twórczości przewijają się różne wątki: w latach 90. dominowało zainteresowanie problematyką światła wraz z jego metafizycznymi asocjacjami, konstruował również parakomercyjne instrumenty, w których wykorzystuje się elementy optyczne, nadając im jednak przede wszystkim konceptualne znaczenie. Od roku 2001 członek założyciel grupy Azorro. Równocześnie tworzył filmy wideo, głównie o tematyce społecznej i politycznej. 20:20 SŁOWO NA A - ODC 2 (THE A WORD) Serial obyczajowy, 59 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Peter Cattaneo Scenariusz: Peter Bowker Aktorzy: Morven Christie, Lee Ingleby, Tommie Grabiec, Christopher Eccleston, Max Vento Lekarze stwierdzają, że Joe cierpi na autyzm. Alison, Paul i siostra Joego, Rebecca, spierają się o jego przyszłość w szkole, do której chłopiec właśnie zaczął uczęszczać. Eddie próbuje zapomnieć o zdradzie żony. Maurice zaczyna unikać swojej nauczycielki śpiewu, Louise, która złożyła mu niecodzienną propozycję. 21:30 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - SCENA CISZY (THE LOOK OF SILENCE) Film dokumentalny, 99 min, USA/Dania/Finlandia/Norwegia/Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Joshua Oppenheimer Zdjęcia: Lars Skree Muzyka: Seri Banang, Mana Tahan Jak to jest ocaleć z potwornej zbrodni ludobójstwa dokonanej w latach 60. ubiegłego wieku przez brygady śmierci w Indonezji? Adi Rukun, optyk w średnim wieku, ocalał, ale jego starszy brat był torturowany, po czym zamordowany przez reżimowe organizacje paramilitarne Panczaszila. Adi decyduje się przerwać milczenie i zrobić coś zupełnie niewyobrażalnego w społeczeństwie, gdzie mordercy nadal pozostają bezkarni i żyją w sąsiedztwie swoich ofiar. Postanawia skonfrontować ich z makabrycznymi czynami, których się dopuścili i podczas badania wzroku proponuje im spojrzenie na przeszłość z innej perspektywy. Okulary mają zmienić ich patrzenie na świat. Ma nadzieję, że w ten sposób zbrodniarze wezmą w końcu odpowiedzialność za swoje działania. Niektórzy z nich są dziś uprzywilejowanymi obywatelami, a jeden napisał nawet książkę ilustrującą dokonane zbrodnie w nadziei, że będzie ona miała kiedyś historyczne znaczenie. Adi wierzy, że tylko odważna konfrontacja z mordercami przywróci jego rodzinie godność i pozwoli na uzdrowienie strasznej traumy, która ich gnębi. Rodzice Adiego żyją nadal, choć są w podeszłym wieku. Dokonana zbrodnia wisi nad tymi, którzy ocaleli, a cisza, jaka na jej temat panuje, dłużej okazuje się już nie do zniesienia. Rozmawiając z mordercami, Adi promienieje życzliwością i spokojem, ale widać, że poszukuje czegoś nieuchwytnego, dąży do zamknięcia jakiegoś etapu, czego nie da się dokonać bez ujawnienia morderców i zbrodni, których kiedyś się dopuścili. Choroba Alzheimera, która dotknęła ojca Adiego staje się metaforą zbiorowej niepamięci Indonezyjczyków, a zabójcy widziani oczami ocalałego brata wydają się jeszcze bardziej źli, niż moglibyśmy przypuszczać. Zdaniem reżysera film jest poematem na temat ciszy, zrodzonej z terroru, wezwaniem do jej przełamania, a także obrazem konsekwencji, jakie się z tym wiążą. To również opowieść o tym, że w życiu nie można nic zmienić, dopóki nie rozprawimy się do końca z przeszłością, nawet gdy nasza codzienność zbudowana jest na terrorze i kłamstwach. Wybrane festiwale i nagrody: 2014 MFF Wenecja: Nagroda Specjalna Jury, Nagroda Krytyki, Nagroda Fedeory, 2014 CPH: DOX Kopenhaga: Nagroda Główna, 2014 MFF Berlin: Nagroda Peace Film Prize, 2014 MFF Göteborg: Nagroda Dragon Award dla Najlepszego Skandynawskiego Filmu Dokumentalnego, 2014 FF Busan: Nagroda dla Najlepszego Filmu Dokumentalnego, 2014 MFF Toronto, 2014 FF Nowy Jork, 2014 FF Telluride (docsag.pl) 23:40 PANORAMA KINA POLSKIEGO - JEZIORAK Film kryminalno - sensacyjny, 94 min, Polska 2014 Scenariusz i reżyseria: Michał Otłowski Zdjęcia: Łukasz Gutt Muzyka: Cezary Skubiszewski Aktorzy: Jowita Budnik, Sebastian Fabijański, Mariusz Bonaszewski, Agata Buzek, Łukasz Simlat, Michał Żurawski, Maria Chwalibóg, Stanisław Brudny, Przemysław Bluszcz Debiut kinowy Michała Otłowskiego, mający wszelkie atrybuty dobrego kryminału, został entuzjastycznie przyjęty przez krytykę. Fabułę tworzy kilka równolegle rozwijanych przez reżysera wątków sensacyjnych, które przez cały czas trzymają widza w napięciu. Rzecz rozgrywa się zimą na polskiej prowincji z obskurnym komisariatem w tle, w scenerii jezior oraz mrocznych lasów i bagien, potęgująch dodatkowo atmosferę grozy. Miejscowi policjanci organizują nalot na ukrytą w lesie nielegalną bimbrownię. Policyjna obława kończy się jednak fiaskiem. Jeden z funkcjonariuszy zostaje ranny, a bimbrownikowi udaje się wymknąć z obławy. Tymczasem podkomisarz Iza Dereń, która jest w zaawansowanej ciąży, wszczyna śledztwo w sprawie zagadkowej śmierci ukraińskiej prostytutki. W prowadzeniu dochodzenia pomaga jej młody aspirant Marzec. Równocześnie toczy się sprawa zaginięcia dwóch policjantów na służbie. Poczucia grozy sytuacji dodaje fakt, że jednym z poszukiwanych funkcjonariuszy jest partner Izy Dereń i zarazem ojciec bliźniąt, które już wkrótce mają przyjść na świat. 03:50 SCENA ALTERNATYWNA - MIN T Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Martyna Kubicz, Marek Horodniczy (prowadzący), Gniewomir Tomczyk MIN t (Martyna Kubicz) to kompozytorka, pianistka, producentka i wokalistka, która w karierze solowej stawia przede wszystkim na własne umiejętności wykonawcze. Artystka ma klasyczne wykształcenie muzyczne i doświadczenie aktorskie, a jako MIN t stawia na muzykę współczesną w formie i treści, i nie odgrywa przy tym żadnej roli. Jej muzyka to wybuchowa mieszanka porywającego r’n’b i mrocznej, gęstej elektroniki. Są tu i taneczne rytmy, i progresywne, odważne aranżacje.