TVP Kultura Sobota, 19.01.2019 07:00 SZLAKIEM KOLBERGA - MICHAŁ SOBOLEWSKI SOBOTA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund W tym odcinku raper Michał Sobolewski Sobota w podróży do wsi Wygnanów koło Radomia wyrusza na spotkanie z miejscowymi muzykantami: harmonistą Tadeuszem Lipcem, grającym na barabanie Marianem Lipcem i śpiewakiem Andrzejem Jurkowskim. Czy nauka ludowych przyśpiewek sprawi trudność Sobocie? Zapraszamy na prawdziwie męski odcinek. Pełen zabawy, opowieści i pracy. 08:30 ANIMAMA - JAK KOS UCZYŁ SWOJE DZIECI Film animowany, 6 min, Polska, 1979 Reżyseria: Anna Maria Farat Scenariusz: Anna Maria Farat Zdjęcia: Grzegorz Świetlikowski Cykl programów dla dzieci, który pokazuje świat przyrody. W tym odcinku: film animowany o tym, jak Kos uczył swoje dzieci śpiewać; zapoznanie telewidzów z pojęciami: cała nuta, półnuta, ćwierćnuta i ósemka. 08:40 ANIMAMA - JAK PTAKOM MAŁO BYŁO ŚPIEWANIA Film animowany, 6 min, Polska, 1979 Reżyseria: Anna Maria Farat Scenariusz: Anna Maria Farat Zdjęcia: Grzegorz Świetlikowski Cykl programów dla dzieci, który pokazuje świat przyrody. W tym wydaniu film rysunkowy dla małych dzieci. Ptaki, którym nie wystarcza już śpiewanie, chcą zagrać gamę na zrobionych z pieńków klawiszach. Kłócą się i przepychają, skacząc po klawiszach i tworząc straszną dla uszu kakofonię dźwięków. Gdy odlatują, mały ptaszek ładnie wygrywa całą gamę i nazywa poszczególne nutki, nadając dźwiękom "imiona". 08:45 ANIMAMA - DWA WIATRY Film animowany, 5 min, Polska, 1978 Reżyseria: Henryk Sobczak Scenariusz: Henryk Sobczak Zdjęcia: Grzegorz Świetlikowski Adaptacja znanego wiersza Juliana Tuwima, a zarazem ciekawa próba połączenia poezji z malarstwem. W ilustracji filmowej wykorzystano fragmenty obrazów, głównie pejzaży, po których krążą wiatry: animowane obłoczki przybierające rozmaite kształty. 09:00 FILMOWA POLSKA - KRÓLOWA BONA - ODC. 10 Serial historyczny, 55 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Jerzy Zelnik, Anna Dymna, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Marek Kondrat, Stanisław Ptak, Wieńczysław Gliński, Mariusz Benoit, Stefan Szmidt Długa i dramatyczna walka Zygmunta Augusta o uznanie jego małżeństwa z Barbarą Radziwiłłówną zostaje uwieńczona pełnym sukcesem. Przestraszeni groźbą abdykacji posłowie poddają się woli króla. 7 grudnia 1550 r. w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Barbary na królową Polski. Szczęście królewskiej pary nie trwa długo. Pół roku później Barbara umiera. Po raz drugi trzydziestoletni monarcha zostaje sam, skłócony z matką i nadal bezdzietny. Kierując się dobrem dynastii, Zygmunt August decyduje się na kolejne małżeństwo. Pragnąc rozbić koalicję cara Iwana z Ferdynandem Habsburgiem, planuje ślub z Katarzyną Austriaczką. 10:00 BIEL (WHITE) Film animowany, 4 min, Francja, 2015 Reżyseria: Elodie Poncon Scenariusz: Elodie Poncon Krótki film animowany będący metaforyczną opowieścią o przemijaniu. W świecie bieli każdy dzień jest podobny do poprzedniego. Aż pewnego razu jedna z istot przestaje poprawnie funkcjonować... 10:10 POWRÓĆMY JAK ZA DAWNYCH LAT - WIECZÓR 3 Artystyczne/estradowe (widowisko), 31 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Rzeszewski Scenariusz: Grażyna Lustych, Janusz Rzeszewski Wykonawcy: Andrzej Piszczatowski, Jarema Stępowski, Bohdan Łazuka, Jan Kobuszewski, Jolanta Zykun, Halina Kunicka, Joanna Jędryka, Piotr Fronczewski Piosenki z repertuaru kabaretów warszawskich z lat 20. i 30. śpiewają aktorzy i piosenkarze. "Nocami już w gwiazdy spoglądam..." śpiewają Jan Kobuszewski i Jolanta Zykun. "Umówiłem się z nią na dziewiątą" muz. H. Wars, sł. E. Schlechter, śpiewa Bohdan Łazuka. "Miłość ci wszystko wybaczy" muz. H. Wars, sł. J. Tuwim, śpiewa Joanna Jędryka "Tango andrusowskie" muz. J. Petersburski, sł. A. Włast, śpiewa Jarema Stępowski "Całuję twoją dłoń madame" muz. Ralph Erwin, sł. A. Włast, śpiewa Piotr Fronczewski. "Chciałabym i boję się" sł. M. Hemar, śpiewa Halina Kunicka "Ramona" muz. Wayne, śpiewa Bohdan Łazuka "Ja się boję sama spać" muz. J. Petersburski, sł. A. Włast - śpiewa Jolanta Zykun "Powróćmy jak za dawnych lat" śpiewa Andrzej Piszczatowski "Halo, cała Warszawa zobaczyć musi to..." piosenka finałowa w wykonaniu wszystkich artystów 10:50 DOKUMENT TYGODNIA - DŹWIĘKOŁAMACZ (SOUNDBREAKER) Film dokumentalny, 85 min, Finlandia, 2012 Reżyseria: Kimmo Koskela Scenariusz: Kimmo Koskela Zdjęcia: Kimmo Koskela Muzyka: Kimmo Pohjonen Energetyczny dokument muzyczny śledzący dźwiękowe przygody Kimmo Pohjonena, jednego z najbardziej ekscytujących i niezwykłych artystów Finlandii. Historia jego muzyki to ponad dwadzieścia lat rocka, folku, awangardy, improwizacji, muzyki klasycznej, projektów związanych z tańcem i teatrem. Twórczość Pohjonena jest niezwykle różnorodnym i przemawiającym, twórczym poszukiwaniem nieodkrytych krajobrazów dźwięku. (źródło: stopklatka.pl) 12:30 ZNACHOR Melodramat, 127 min, Polska 1981 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz według powieści Tadeusza Dołęgi - Mostowicza: Jacek Fuksiewicz, Jerzy Hoffman Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Jerzy Bińczycki, Anna Dymna, Tomasz Stockinger, Bernard Ładysz, Bożena Dykiel, Artur Barciś, Andrzej Kopiczyński, Piotr Fronczewski, Piotr Grabowski, Jerzy Trela, Maria Homerska, Igor Śmiałowski, Arkadiusz Bazak, Jerzy Block, Bogusław Sochnacki "Znachora", jak żaden inny polski film przedwojenny, otacza legenda. Wpłynęła na nią niezwykła popularność książki Tadeusza Dołęgi - Mostowicza, według której został zrealizowany. Już w 1934 roku Michał Waszyński przeniósł na ekran inną powieść tego autora - "Prokurator Alicja Horn", cztery lata później zrealizował "Znachora", a w roku 1939 "Testament profesora Wilczura". Ten ostatni film po raz pierwszy zaprezentowany został w Generalnej Guberni w roku 1942, ale nie zachowała się jego żadna kopia, wiadomo jedynie, że w pierwszej scenie "Testamentu" pojawia się sam Dołęga - Mostowicz. W sumie w latach 1934 - 39 przeniesiono na ekran 10 dzieł tego pisarza i bez przesady powiedzieć można, iż miał on bardzo duży wpływ na oblicze polskiego kina lat 30. Do jego utworów sięgano także po wojnie. W 1956 Jan Rybkowski zrealizował "Nikodema Dyzmę", a w roku 1983 Stanisław Lenartowicz "Pamiętnik pani Hanki". Powodzenie wprowadzonych do szerokiego rozpowszechniania na początku lat 70. przedwojennych kinowych przebojów, takich jak "Znachor" i "Profesor Wilczur", sprawiło, że TVP nakręciła dwa seriale według utworów Dołęgi - Mostowicza - "Doktor Murek" i "Kariera Nikodema Dyzmy". W roku 1982 powstała kolejna adaptacja "Znachora" zrealizowana przez Jerzego Hoffmana z Jerzym Binczyckim w roli głównej. Opuszczony przez żonę Beatę i siedmioletnią córeczkę Marysię znany chirurg, profesor Wilczur, szuka pocieszenia w alkoholu. Zostaje ograbiony i pobity, na skutek czego traci pamięć. Po kilkunastu latach włóczęgi, pod przybranym nazwiskiem Antoniego Kosiby, osiada na wsi i zyskuje sławę jako znakomity znachor. Marysia, którą umierająca matka oddała na wychowanie właścicielce sklepu, wyrosła na piękną pannę i pracuje u swej opiekunki. Zakochuje się z wzajemnością w młodym hrabim, Leszku Czyńskim, ale jego rodzice nie zgadzają się na ślub. Do dziewczyny wzdycha też syn karczmarza, Zenek, który patrzy z zawiścią na jej znajomość z Czyńskim. Kiedy młodzi wybierają się na wycieczkę motocyklem, Zenek zastawia na nich pułapkę i oboje ulegają wypadkowi. Marysia jest umierająca. Życie ratuje jej znachor Kosiba, który kradnie potrzebne do operacji narzędzia chirurgiczne. Trafia za to do więzienia i zostaje wypuszczony dopiero po interwencji mieszkańców wsi. Tymczasem Leszek Czyński po wyjściu ze szpitala wyjeżdża na rekonwalescencję do Szwajcarii. Matka okłamuje go, że Marysia nie żyje. Hrabia wraca do kraju z zamiarem popełnienia samobójstwa na grobie ukochanej. 14:55 WNIEBOWZIĘCI Komedia obyczajowa, 45 min, Polska 1973 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Kondratiuk, Jan Himilsbach Zdjęcia: Jan Laskowski Aktorzy: Zdzisław Maklakiewicz, Jan Himilsbach, Ryszard Narożnik, Ewa Pielach, Regina Regulska i inni Jedna z lepszych komedii Andrzeja Kondratiuka, w której główne role zagrał pamiętny duet Maklakiewicz - Himilsbach. Komedia to zresztą szczególna, bo oprócz autentycznego humoru, sporo tu nostalgii i materiału do nie zawsze wesołej refleksji. Bohaterami filmu są dwaj dojrzali mężczyźni, którym w życiu więcej się nie udało niż udało. Pewnego dnia dostają od losu niezwykłą szansę. Wygrywają dużą sumę w toto - lotka. Za uzyskane pieniądze postanawiają wybrać się w pierwszą w życiu podróż samolotem. Spróbowawszy smaku podniebnej peregrynacji, trwonią resztę gotówki na kolejne samolotowe eskapady. Stylistycznie film Kondratiuka miejscami przypomina dokument, przede wszystkim za sprawą gry naturszczyków, stanowiących większą część obsady, oraz dialogów, które często robią wrażenie improwizowanych. Realistyczna narracja doskonale wydobywa nieporadność dwójki bohaterów w próbie przekroczenia własnego losu. Pieniądze dają im możliwość zaznania innego życia, wcielenia się w inne role społeczne. Obaj chętnie korzystają z nowych możliwości, by na końcu przekonać się, że tak naprawdę najlepiej czują się, gdy są sobą. Film Kondratiuka przewrotnie pokazuje, że czasem spełnione wielkie marzenie nie czyni ludzi ani lepszymi, ani szczęśliwszymi. Pomaga natomiast zaakceptować własny los, jakikolwiek by on był. 16:35 PRZEZ CAŁĄ NOC (ALL NIGHT LONG) Film muzyczny, 87 min, Wielka Brytania, 1962 Reżyseria: Basil Dearden Scenariusz: Nel King Zdjęcia: Edward Scaife Muzyka: Philip Green Aktorzy: Patrick Mcgoohan, Richard Attenborough, Keith Michell, Betsy Blair, Paul Harris Pulsująca jazzem, niezwykła adaptacja "Otella". Reżyser umiejscowił akcję w środowisku muzyków jazzowych, świętujących pierwszą rocznicę ślubu Rexa i Delii, pianisty i wokalistki. Wychodząc za mąż, Delia zdecydowała się zrezygnować z własnej kariery. Tęskni jednak za śpiewaniem, co dla własnych celów postanawia wykorzystać jeden z muzyków, Johnny Cousin. Jeśli namówi wokalistkę, by weszła do jego zespołu, zdobędzie pieniądze od klubowego potentata. Postanawia więc skłócić przyjaciół i rozbudzić zazdrość w Reksie. Film "Przez całą noc" (All Night Long) to przede wszystkim fantastyczny popis jazzowy. Można tu zobaczyć i posłuchać największych muzyków tamtego okresu: Charliego Mingusa, Dave’a Brubecka, Johna Dankwortha czy Berta Courtleya. (źródło: Karolina Kosińska, http: //www.kinonh.pl) 19:10 MICHAEL JACKSON - MIĘDZY CZERNIĄ I BIELĄ (MICHAEL JACKSON - A LIFE BETWEEN BLACK AND WHITE) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2012 Reżyseria: Hannes Rossacher, Simon Witter Film dokumentalny poświęcony Michaelowi Jacksonowi. Oprócz jego historii i fenomenu w filmie poruszane są także aspekty psychologiczne ogromnej przemiany gwiazdora, jaka następowała w kolejnych latach kariery. 20:20 BILET DO KINA - GRA TAJEMNIC (THE IMITATION GAME) Film biograficzny, 109 min, USA/Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Morten Tyldum Scenariusz: Graham Moore Zdjęcia: Oscar Faura Muzyka: Alexandre Desplat Aktorzy: Benedict Cumberbatch, Keira Knightley, Matthew Goode, Mark Strong, Rory Kinnear, Charles Dance Dramat biograficzny, któremu spośród ośmiu nominacji do nagrody Oscara 2015, Akademia przyznała jedną statuetkę w kategorii: najlepszy scenariusz adaptowany. To wzbogacona o wątki sensacyjne i obyczajowe historia Alana Turinga, genialnego brytyjskiego matematyka i kryptologa, który podczas drugiej wojny światowej skutecznie zmagał się z niemieckim kodem Enigma. Nad złamaniem skomplikowanego kodu, stosowanego przez nazistów, Turing współpracował z zespołem najbardziej utalentowanych ludzi w tej dziedzinie na świecie. Niezwykłe dokonanie pozwala dużo wcześniej położyć kres najbardziej okrutnej wojnie w historii. Niestety, w filmie nie wspomniano o wkładzie polskich naukowców. Alan Turing to także twórca podstaw nowoczesnej informatyki. Po złamaniu kodu Enigma, w blasku chwały przystępuje do badań, a ich efektem będzie rewolucyjne osiągnięcie naszych czasów - powstanie komputera. Zasługi i triumf bohatera filmu przyćmiewają jednak jego problemy osobiste. Ostatecznie doprowadzają one do kompletnego załamania i upadku genialnego Alana Turinga. 22:20 LENNY KRAVITZ: JUST LET GO (LENNY KRAVITZ: JUST LET GO) Koncert, 58 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Paul Dugdale Wykonawcy: Craig Ross, Cindy Blackman Santana, Harold Todd, Ludovic Louis, Michael Sherman, Erika Jerry, Yahzarah, Jessica Wagner - Cowan, George Laks, Lenny Kravitz Koncert Lenny ' ego Kravitza zarejestrowany podczas występów w Paryżu i Pradze, które były częścią trasy Strut World Tour. Amerykański gwiazdor prezentuje na scenie swoje największe hity: "American Woman", "Are You Gonna Go My Way", "Fly Away", "Let Love Rule" oraz inne utwory z płyty "Strut". 01:10 TAŚMY KULTURY - SZKOŁA IGNORANCJI Artystyczne/estradowe (widowisko), 12 min, Polska, 2018 Ucz się ucz bo nauka to potęgi klucz. Tak jest, ale nie zawsze. Nauka i edukacja to jeszcze nie szkoła, a szkoła to czasem klucz do potęgi, ale często do ignorancji. 01:20 TAŚMY KULTURY - DOBRE POCZĄTKI Artystyczne/estradowe (widowisko), 12 min, Polska, 2018 Dobre złego początki, albo złe początki dobrego. Jedno jest pewne - każdy jakoś zaczynał i każdy jakoś skończy. 01:40 MISTRZOWSKIE KINO - SEKRETY I KŁAMSTWA (SECRETS AND LIES) Komedia obyczajowa, 136 min, Francja/Wielka Brytania, 1996 Reżyseria: Mike Leigh Scenariusz: Mike Leigh Zdjęcia: Dick Pope Muzyka: Andrew Dickson Występują: Timothy Spall, Phyllis Logan, Brenda Blethyn, Claire Rushbrook, Marianne Jean - Baptiste, Elizabeth Berrington, Michele Austin, Lee Ross, Lesley Manville i inni Urodzony w 1943 roku Mike Leigh należy do grona najwybitniejszych twórców kina angielskiego. Debiutował w 1971 roku nagrodzonym filmem "Ponure chwile". Potem poświęcił się pracy w telewizji, przez kilkanaście lat realizował spektakle dla BBC. Swój kinowy "come back" w 1988 roku zaznaczył głośną komedią o thatcherowskiej Anglii "Wielkie nadzieje", potem powstały filmy "Życie jest słodkie" i "Nadzy", które krytyka okrzyknęła "majstersztykiem stylu". Fenomenalne okazały się "Sekrety i kłamstwa", które podbiły publiczność i krytyków, stały się najgłośniejszym wydarzeniem artystycznym sezonu. Na film spadł prawdziwy deszcz prestiżowych wyróżnień - Złota Palma w Cannes, Złoty Glob '96 dla najlepszej aktorki Brendy Blethyn, 3 Nagrody Stowarzyszenia Krytyków Filmowych z Los Angeles (najlepszy film, reżyser, aktorka), 2 nagrody Bostońskich Krytyków Filmowych (najlepszy reżyser, aktorka), Złota Żaba dla Dicka Pope'a na festiwalu operatorów filmowych Camerimage w Toruniu oraz 5 nominacji do Oscara (film, reżyser, aktorka, rola drugoplanowa Marianne Jean - Baptiste, scenariusz). "Sekrety i kłamstwa" - trzeci film kinowy Brendy Blethyn, po "Wiedźmach" Nicolasa Roega i "Rzece wspomnień" Roberta Redforda - zapewniły aktorce międzynarodową sławę. Dotychczas była znana głównie w rodzimej Anglii z ról teatralnych i telewizyjnych. Występowała w Royal National Theatre, grała także w spektaklach Royal Shakespeare Company, zdobywając prestiżowe nagrody, m.in. British Drama Award. Popularny w Wielkiej Brytanii serial telewizyjny "Outside Edge" przyniósł jej w 1994 roku nagrodę dla najlepszej aktorki komediowej. Fabuła filmu Mike'a Leigha jest bardzo prosta, przypomina banalną opowieść o perypetiach bohaterów telewizyjnej opery mydlanej, ale jednocześnie dostarcza głębszych przeżyć i zmusza widza do myślenia. Film składa się z trzech wątków, które początkowo rozwijają się zupełnie niezależnie od siebie. Czarnoskóra Hortense (Marianne Jean - Baptiste) mieszka w Londynie, jest okulistką dobrze ustawioną życiowo. Po śmierci przybranej matki zostaje nagle sama. Była w dzieciństwie adoptowana i teraz, gdy nie ma już nikogo bliskiego, pragnie dowiedzieć się, kim byli jej naturalni rodzice. Prawdziwa matka Hortense, Cynthia (Brenda Blethyn), pracuje jako robotnica w fabryce opakowań. Starzejąca się kobieta w pretensjach, paląca papierosa za papierosem, mieszka w obskurnym domu wraz z nieślubną córką Roxanne (Claire Rushbrook). Brzydka dziewczyna dorabia do skromnego budżetu domowego zamiataniem ulic i stale jest strofowana przez matkę, która głównie poucza ją, jak powinna postępować w sprawach damsko - męskich. Nigdy nie słyszała o swojej siostrze Hortense, która została oddana do adopcji. Cynthii doskwiera samotność, tęskni za normalnym życiem rodzinnym. Od lat nie utrzymuje bliższych kontaktów z bratem Maurice (Timothy Spall - pamiętny restaurator z filmu "Życie jest słodkie"), który jest wziętym fotografem. Powodzi mu się bardzo dobrze, z czego najbardziej się cieszy snobistyczna żona Monica (Phyllis Logan), która gardzi ubogą szwagierką Cynthią. Tymczasem Hortense odnajduje matkę i próbuje nawiązać z nią kontakt. Cynthia, choć początkowo jest niechętna, ostatecznie zgadza się na spotkanie. W dniu 21. urodzin Roxanne cała rodzina po raz pierwszyspotyka się w komplecie. Jest okazja, by powspominać przeszłość, wyjawić długo skrywane rodzinne sekrety, tłumione żale, przełamać wstyd z powodu nieudanego 04:10 IKONY MUZYKI - ABBA (DISCOVERING MUSIC - ABBA) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Lyndy Saville "Discovering Music" to cykl dokumentalny poświęcony różnym artystom muzyki rockowej i popularnej. Bohaterem tego odcinka jest zespół Abba. Założyli go w 1972 roku Anni - Frid Lyngstad, Benny Andersson, Björn Ulvaeus i Agnetha Fältskog. Działalność muzyczna grupy przypada na lata siedemdziesiąte i początek lat osiemdziesiątych. Przyjęta w 1973 roku nazwa zespołu jest akronimem utworzonym z pierwszych liter imion wokalistów. Zespół ABBA uważany jest za jedną z bardziej znaczących na rynku oraz kasowych formacji muzycznych w historii, sprzedał ponad 380 milionów płyt na całym świecie. W 1974 roku grupa wygrała 19. Konkurs Piosenki Eurowizji z przebojem "Waterloo", zapewniając Szwecji pierwsze zwycięstwo w historii konkursu oraz zostając najpopularniejszym uczestnikiem imprezy.