TVP Kultura Wtorek, 22.01.2019 08:15 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - KAMILA SIERACZKIEWICZ, MARCIN SERAFIN Dysk./wywiad/debata, 9 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadzący) Zespół Odstawienia Sztuki"to projekt artystyczno - społeczny z osobami uzależnionymi i terapeutami. Gośćmi Katarzyny Sanockiej są Kamila Sieraczkiewicz oraz Marcin Serafin z Teatru Forum. 08:35 FOCHY Film dokumentalny, 11 min, Polska, 2005 Reżyseria: Anna Karasińska Scenariusz: Anna Karasińska Zdjęcia: Michał Stajniak Muzyka: Jeden Osiem L Film opowiada o 16 - letniej Asi, która wraz z rodziną mieszka w maleńkim mieszkaniu na słynnej łódzkiej "Limance". Czołową postacią w życiu Asi jest jej ojciec, który - przejęty tym, że jedno z jego dzieci wchodzi w dorosłość - pragnie uchronić córkę przed błędami, które sam popełniał w młodości, których konsekwencje ponosi teraz cała rodzina... Seria zabawnych surrealistycznych pogawędek o życiu, które odbywa z Asią ojciec, staje się soczewką, przez którą zobaczymy cały jej los. 08:55 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ŁUKASZ KOROLKIEWICZ Magazyn, 5 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Ewa Skolimowska O obrazie Łukasza Korolkiewicza "13 grudnia 1981 roku rano" opowiada Ewa Skolimowska. Artysta tworzy hiperrealistyczne obrazy przypominające fotografie. Portretuje intymne sceny, pełne tajemnicy i melancholii. Twórczość malarza jest obecna we wszystkich najważniejszych zbiorach państwowych. 09:10 BIG BANG Komedia science fiction, 89 min, Polska 1986 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Włodzimierz Precht Muzyka: Eugeniusz Rudnik Aktorzy: Ludwik Benoit, Zofia Merle, Janusz Gajos, Zdzisław Kozień, Bożena Dykiel, Franciszek Pieczka, Roman Kłosowski, Iga Cembrzyńska i inni - Wujek, nalot jest! Ufo zlądowało! Na wujka polu się rządzą! - Co za jedne? - A ja wim, co one za jedne? Z nieba są. Wujek sam obaczy, obada sprawę na miejscu... Pomimo tej zachęty ani wujek, ani inni bohaterowie filmu Kondratiuka nie wykazują nadmiernej ochoty do "obadania sprawy". Fakt tak niezwykły, jak wylądowanie kosmitów na pobliskim polu przyjmują z zadziwiającym fatalizmem. Dla mazowieckich chłopów ważne jest nie tyle, jak wyglądają "obcy", ale jak ich godnie przyjąć. W chałupie zaczyna się zatem narada. Nie widać śladu strachu, czy większych emocji, związanych z bądź co bądź niezwykłą sytuacją. Dla Mietka Wrońskiego, Janka, Naukowca, Staśka Skrzypka i sklepowej Zosi przybycie kosmitów to przede wszystkim... dobra okazja do wypitki. A jak wiadomo, alkohol rozwiązuje języki. Zaczynają się długie Polaków rozmowy. Za kanwę scenariusza posłużyła Andrzejowi Kondratiukowi jego własna sztuka "Koniec ery Menelików". Podobnie jak we "Wniebowziętych", "Czy jest tu panna na wydaniu" i "Klubie profesora Tutki" reżyser ujawnił tu spory talent do portretowania polskich przywar, dziwactw, śmiesznostek i słabości. Pomimo braku realizacyjnego rozmachu (film często przypomina spektakl Teatru TV), "Big Bang" wciąż ogląda się znakomicie. Zasługa to doskonałych dialogów, ponadczasowego komizmu i rewelacyjnego aktorstwa. W obsadzie znalazły się same znakomitości, które w tym wypadku w pełni potwierdziły swą markę. Prototypami bohaterów byli autentyczni chłopi z zaprzyjaźnionej z reżyserem mazowieckiej wioski, co niewątpliwie pomogło Kondratiukowi nadać każdej postaci indywidualny, niepowtarzalny rys. "Big Bang" został ciepło przyjęty zarówno przez widownię, jak i krytykę. Realizatorzy otrzymali liczne nagrody w kraju i za granicą, m.in. Złoty Ekran (Janusz Gajos i Andrzej Kondratiuk) oraz Złotą Syrenkę. 11:00 DOM - ODC. 15/25 - DŁUGA KSIĘŻYCOWA NOC Serial obyczajowy, 78 min, Polska 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Halina Rowicka, Tomasz Borkowy, Tomasz Mędrzak, Anna Romantowska, Ewa Serwa, Joanna Szczepkowska, Jolanta Żółkowska, Jan Englert, Zygmunt Malanowicz, Gustaw Lutkiewicz, Jerzy Michotek Andrzej ponownie przywozi Ulę do szpitala w Konstancinie. Tym razem dziewczyna zdobywa się na odwagę i wchodzi do sali Leszka. Początkowe wzburzenie z obu stron mija, między młodymi nawiązuje się nić porozumienia. Tymczasem u Stroynowskich - bieda. Lekcje gry na fortepianie, których udziela Martyna, nie starczają na utrzymanie rodziny. Alfred dla załatania domowego budżetu postanawia sprzedać kolejny obraz z familijnej kolekcji. W sklepie "Desy", gdzie dorabia jako rzeczoznawca, płótno kupują wysocy funkcjonariusze MSZ. Jeden z nich proponuje Stroynowskiemu posadę doradcy do spraw protokołu dyplomatycznego. Alfred zdecydowanie odmawia. Zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Mieszkańcy kamienicy szykują się do wieczerzy wigilijnej. Andrzej po raz kolejny zawozi Ulę do Leszka. Ten, wyraźnie wzruszony, długo rozmawia z dziewczyną. Ich dawne uczucie powoli odżywa. Leszkowi wraca ochota do życia. Ula postanawia skończyć z piciem. 12:25 MALI OBYWATELE Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1950 Reżyseria: Janusz Nasfeter Dokument inscenizowany. Film przedstawia historię pierwszych dni małej Anny w przedszkolu. Opisuje proces socjalizacji dziecka w nowym otoczeniu i prezentuje metody wychowawcze, kształtujące społeczeństwo młodych obywateli. 12:45 GORĄCZKA MLEKA Etiuda filmowa, 13 min, Polska, 1977 Reżyseria: Juliusz Machulski Scenariusz: Juliusz Machulski Zdjęcia: Janusz Gauer Aktorzy: Bogusława Pawelec, Maciej Reszczyński, Hanna Mikuć, Jacenty Jędrusik, Juliusz Machulski Etiuda studencka Juliusza Machulskiego z 1977 roku. Film zrealizowano pod opieką artystyczną Wojciecha Jerzego Hasa i Marka Nowickiego. Film jest zarazem dyplomem operatorskim Janusza Gauera z roku 1978. Reżyser i operator współpracowali później przy takich filmach jak "Vabank" czy "Seksmisja". Machulski opowiada historię młodego studenta, który aby dorobić do stypendium, roznosi mleko. Pewnego dnia roi sobie, że stał się świadkiem zbrodni, którą młode małżeństwo popełniło w celu przejęcia mieszkania po pewnej staruszce. Niestety ani milicjant, ani tym bardziej sąsiad donosiciel nie są skłonni uwierzyć w pokrętne tłumaczenia młodego chłopaka. Widz do końca nie jest pewien, czy zbrodnia faktycznie miała miejsce. Uważni odbiorcy z pewnością rozpoznają młodego Juliusza Machulskiego w roli wyrwanego ze snu po ciężkiej nocy lokatora. 13:10 PRZYSTAŃ Film obyczajowy, 78 min, Polska 1997 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jakub Duszyński Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Maja Ostaszewska, Rafał Królikowski, Edyta Olszówka, Tomek Popławski, Jan Machulski, Artur Żmijewski, Marek Perepeczko, Karol Strasburger, Olga "Kora" Jackowska, Teresa Lipowska i inni "Zrobiłem film, jaki sam chciałbym zobaczyć, przy realizacji pracowali niemal wyłącznie moi rówieśnicy, ludzie, którym jeszcze zależy i film był efektem zaangażowania nas wszystkich, naszej pasji. Historia jest współczesna, a właśnie takie interesują mnie i ludzi w moim wieku. Nie siliłem się na komercyjne kino akcji ani kino artystyczne - zrealizowałem uczciwy film o tym, co mnie obchodzi" - mówił w jednym ze swych nielicznych wywiadów debiutant Jan Hryniak, trzydziestoletni absolwent architektury i łódzkiej "Filmówki". "Przystań" zdobyła już kilka prestiżowych nagród, w tym za pierwszoplanową rolę kobiecą (Maja Ostaszewska) i montaż (Cezary Grzesiuk) na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 1998 roku. Film uhonorowano także "Złotym Jańciem" na Prowincjonaliach w Słupcy k. Konina (1999) oraz kilkoma wyróżnieniami na KSF "Młodzi i Film" (1999). Główną bohaterką debiutu Hryniaka jest Karolina, młoda świetliczanka z prowincjonalnej szkoły podstawowej. Mimo że życie wydaje się jej puste i bezbarwne, biernie czeka na wielką miłość, w przeciwieństwie do zaprzyjaźnionej Joli, która "bierze swój los we własne ręce", nie zawsze zresztą z dobrym skutkiem. Wreszcie pewnego dnia Karolina spotyka "tego jedynego". Ma na imię Jan i przyjechał do miasteczka na seminarium "młodych kapitalistów". Wkrótce dziewczyna wyjeżdża do Warszawy na spotkanie z ukochanym. W ślad za nią rusza dwunastoletni Szymek, pałający młodzieńczym uczuciem do "pani ze świetlicy". W pociągu oboje spotykają się, a sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że Szymek uciekł z domu i podróżuje na gapę. 14:45 PAVONCELLO Film obyczajowy, 27 min, Polska, 1967 Scenariusz na podstawie opowiadania Stefana Żeromskiego: Mirosław i Andrzej Żuławscy Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Andrzej Korzyński Wyk. Joanna Kasperska, Stefan Friedmann, Mieczysław Milecki, Michał Pawlicki, Janusz Kłosiński, Ewa Zdzieszyńska, Jerzy Zelnik i inni Adaptacja opowiadania Stefana Żeromskiego uhonorowana wyróżnieniem Akademii Wiedzy i Sztuki Telewizyjnej w Los Angeles w 1968 r. W 1912 r. do Włoch przyjeżdża bogaty i schorowany starzec Szczebieniew wraz ze swą młodą i piękną żoną. Zinaida, nudząc się w jego towarzystwie, szuka rozrywek i przelotnych miłostek. Szczebieniew patrzy na to pobłażliwie w nadziei, że choćby w ten sposób doczeka się upragnionego potomka. We wszystkich eskapadach pani towarzyszy zresztą Emelianow, zaufany sługa Szczebieniewa. Pewnego dnia Zinaida poznaje młodego skrzypka, Ernesta Foscę. Oczarowanemu jej urodą artyście proponuje, by udzielał jej lekcji gry na skrzypcach. Zaczyna też pokazywać się z nim na salonach, nie kryjąc sympatii do niego. Wreszcie wyznacza mu schadzkę. 15:25 SZCZĘŚLIWY CZŁOWIEK Film obyczajowy, 84 min, Polska, 2000 Scenariusz i reżyseria: Małgorzata Szumowska Zdjęcia: Marek Gajczak, Michał Englert Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jadwiga Jankowska-Cieślak, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, Piotr Jankowski, Roman Gancarczyk, Mieczysław Grąbka, Andrzej Hudziak Wyróżniony za wartości artystyczne na festiwalu w Salonikach w 2000 r. film jest pełnometrażowym debiutem fabularnym Małgorzaty Szumowskiej. Zanim reżyserka nakręciła "Szczęśliwego człowieka", było o niej głośno w filmowym świecie. Córka znanych krakowskich dziennikarzy, absolwentka łódzkiej "filmówki" już w pierwszych realizacjach dokumentalnych wykazała nieprzeciętny talent i umiejętność starannej i wnikliwej obserwacji rzeczywistości. Przebojem weszła narynek filmowy szkolnymi etiudami i dokumentami zrealizowanymi tuż po studiach, zdobywając prestiżowe nagrody i wyróżnienia w kraju i za granicą m.in. w Tel - Awiwie, Bolonii, Tampere, Meksyku. Akcja "Szczęśliwego człowieka" została osadzona w realiach współczesnej rzeczywistości polskiej. To kameralny, pozbawiony efektów komercyjnych rodzinny dramat, rozgrywający się w scenerii ubogich i ponurych miejsc Krakowa. Smutna historia trojga ludzi i ich skomplikowanych relacji uczuciowych. Reżyserka filmu bardziej niż o tempo narracji zadbała o psychologiczne portrety bohaterów, przeżywających życiową tragedię. Krytyka zgodnie podkreślała znakomitą grę przede wszystkim Jadwigi Jankowskiej - Cieślak i Małgorzaty Hajewskiej - Krzysztofik. Specyficzną atmosferę filmu podtrzymują zdjęcia młodych operatorów, Marka Gajczaka i Michała Englerta, którzy umiejętnie ukazują zwykłych ludzi wtopionych w tło brudnych i odrapanych krakowskich kamienic. Matka (Jadwiga Jankowska - Cieślak) i jej 30 - letni syn Janek (Piotr Jankowski) mieszkają razem w ubogiej dzielnicy miasta, w starym domu. Los ich nie rozpieszcza, nigdy nie zaznali szczęścia ani dobrobytu. Janek jest życiowym nieudacznikiem. Choć w szkole był prymusem i skończył studia, nie zrobił błyskotliwej kariery zawodowej. Nie ma nawet stałej pracy, zarabia dorywczo, pisując artykuły do gazet. Bezrobotna matka dostaje w końcu obietnicę posady. Musi jednak przedtem poddać się rutynowym badaniom. Diagnoza lekarska przekreśla wszystko. Kobieta ma raka płuc, zostało jej zaledwie kilka miesięcy życia. Próbuje zataić swój stan zdrowia przed jedynakiem. On jednak dowiaduje się o nieuleczalnej chorobie matki. Sądząc, że rodzicielka nie zdaje sobie sprawy ze śmiertelnego zagrożenia, prosi lekarzy, by ukryli przed nią prawdę. Rozpoczyna się rodzinny dramat, a jego bohaterowie prowadzą specyficzną grę, wzajemnie się oszukując. Wychowany przez matkę syn chciałby, choć na krótko, dać jej szczęście, spełnić wszystkie marzenia, wynagrodzić lata smutku i cierpień. Gdy na horyzoncie pojawia się kobieta, postanawia się z nią ożenić. Namawia ją do odegrania roli narzeczonej i przyszłej synowej, by sprawić radość matce. Tymczasem Marta (Małgorzata Hajewska - Krzysztofik), robotnica w wytwórni mrożonek, samotnie wychowująca córkę Manię, wiele w życiu przeszła. Przeżywa własny dramat, choć stara się tego nie okazywać na zewnątrz. 17:05 BODO - ODC. 5 Serial biograficzny, 48 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marta Kownacka (Obsada), Michał Rosa, Michał Kwieciński Scenariusz: Piotr Derewenda, Doman Nowakowski Zdjęcia: Kamil Płocki Muzyka: Atanas Valkov Aktorzy: Tomasz Schuchardt, Agnieszka Wosińska, Anna Pijanowska, Piotr Żurawski, Mariusz Bonaszewski, Adam Fidusiewicz odc. 5 Bodo zmienia się nie do poznania. Gra w teatrze Czarny kot, jest pewny siebie i odważny. Udaje mu się nawet przekonać Adę, by wyjechała z nim do Warszawy. Tymczasem wybucha wojna polsko - bolszewicka. 18:05 BODO - ODC. 6 Serial biograficzny, 54 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marta Kownacka (Obsada), Michał Rosa, Michał Kwieciński Scenariusz: Piotr Derewenda, Doman Nowakowski Zdjęcia: Kamil Płocki Muzyka: Atanas Valkov Aktorzy: Tomasz Schuchardt, Agnieszka Wosińska, Anna Pijanowska, Adam Fidusiewicz odc. 6. Bodo i Zula Pogorzelska występują w teatrze Qui Pro Quo, który stał się legendą dwudziestolecia międzywojennego. Aby mieć możliwość solowego numeru, Bodo godzi się na udawany na potrzeby gazet romans z Zulą. Wkrótce Bodo lansuje swój pierwszy przebój "Titinę". Dostaje również propozycję zagrania w filmie. 19:10 DZIENNIKI LIPSETTA (LES JOURNAUX DE LIPSETT / LIPSETT DIARIES) Film animowany, 13 min, Kanada, 2010 Reżyseria: Theodore Ushev Wyimaginowana biografia znanego kanadyjskiego eksperymentatora filmowego Arthura Lipsetta (1936 - 1986). 20:20 MATKI Artystyczne/estradowe (widowisko), 119 min, Polska, 2018 Reżyseria: Paweł Passini Aktorzy: Jakub Waszkinel Weksler, Elżbieta Ficowska, Joanna Sobolewska Pyz, Monika Chrząstowska, Ewa Greś, Ryszard Kluge, Joanna Przybyłowska, Joanna Rzączyńska, Alina Świdowska, Gołda Tencer, Jerzy Walczak, Ernestyna Winnicka "Matki" to spektakl/performance/spotkanie według pomysłu Gołdy Tencer, którego premiera odbyła się w Teatrze Żydowskim w Warszawie w maju 2016 roku. Reżyserii podjął się Paweł Passini. Scenariusz Patrycji Dołowy odwołuje się do tragicznych historii żydowskich dzieci, które w czasie II wojny światowej były oddawane przez matki polskim kobietom, gdyż tylko to było dla nich ratunkiem przed śmiercią. Twórcy przedstawienia tak mówią o intencjach ich spektaklu: "Czym jest dla matki ten moment tuż przed decyzją, by zacząć uczyć dziecko, jak zapomnieć jej i swoje własne imię. I chwilę potem, gdy ich imiona są już tylko słowami zapisanymi na małej karteczce schowanej pod ziemią wraz z innymi imionami - karteczkami. I przed decyzją drugiej mamy, by uczynić nieznane dziecko swoim. Dziś, razem z zupełnie już dorosłymi dziećmi z"koszyków", próbujemy być z obiema mamami w ich momentach tuż przed. Po omacku szukamy w tych chwilach odpowiedzi na pytania, które będą musiały paść. Pytania o tożsamość, ciągłość, powinność. Pytania, które uwierają i rozpychają się w słowie matka, domagając się uwagi". Niezwykły w spektaklu jest udział członków Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu: Elżbiety Ficowskiej i Joanny Sobolewskiej - Pyz oraz Romualda Jakuba Wekslera - Waszkinela, którzy opowiadają o autentycznych przeżyciach związanych z odkrywaniem swoich historii, prawdy o ich żydowskich i polskich matkach. 00:05 NOCNY DOKUMENT - O KINIE: BOKINIEC Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2015 Reżyseria: Andrzej Mańkowski W 1953 r. Lucjan Bokiniec założył Dyskusyjny Klub Filmowy "Żak" - później im. Zbyszka Cybulskiego, którego był przewodniczącym w latach 1958 - 1973. Lucjan Bokiniec był organizatorem między innymi Wakacyjnego Studia Wiedzy o Filmie, autorem filmów dydaktycznych. Przez wiele lat należał do władz Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych, Polskiej Federacji Amatorskich Klubów Filmowych, Polskiego Stowarzyszenia Filmu Naukowego oraz rady nadzorczej Pomorskiej Fundacji Filmowej. Był pomysłodawcą i pierwszym dyrektorem Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (obecnie w Gdyni). Pomysłodawca nagrody głównej: Złote Lwy. Odznaczony m.in. w 2005 Medalem Księcia Mściwoja II. Od 2011 r. jego imię nosi nagroda w Konkursie Młodego Kina (etiud studenckich) FPFF w Gdyni. 01:10 KINO NOCNE - POD ELEKTRYCZNYMI CHMURAMI (POD ELEKTRICZESKIMI OBŁAKAMI) Dramat science fiction, 131 min, Rosja/Ukraina/Polska, 2014 Reżyseria: Aleksiej German Jr Scenariusz: Aleksiej German Jr Zdjęcia: Jewgienij Priwin, Siergiej Michalczuk Muzyka: Andriej Surotdinow Aktorzy: Louis Franck - Pietr, Merab Ninidze - Nikołaj, Wiktoria Korotkowa - Sasza, Piotr Gąsowski W 2017 roku, sto lat po rewolucji, która na zawsze zmieniła oblicze kraju, Rosja tkwi w stanie zawieszenia - zupełnie jak niedokończony wieżowiec, zamówiony przed laty przez zmarłego niedawno ojca Sashy i Danyi. Gdy wstrzymano jego budowę, architekt Peter próbował się podpalić, ale zamokły mu zapałki - teraz wokół jego betonowego szkieletu krążą zagubieni we mgle ludzie, nigdy nie znajdując tego, czego szukają. W podzielonym na siedem rozdziałów "Pod elektrycznymi chmurami" Aleksiej German Jr przedstawia Rosję jako ziemię niczyją. Przeszłość na każdym kroku zderza się tu z przyszłością; przykryty śniegiem pomnik Lenina stoi obok kolorowych neonów, po mieszkaniu zubożałego oligarchy krąży zapomniany robot, a Sołżenicyn wymieniany jest jednym tchem obok psa Mickeya Rourke'a - po dawnych ideałach zostały tylko niszczejące symbole. Rosyjski reżyser stara się zajrzeć w duszę kraju, w którym człowiek czuje się czasem maleńki jak molekuła i gdzie lepiej być elfem niż Żydem. Jak zaznacza German, tragedia Rosji polega na tym, że tak naprawdę nie leży ani w Azji, ani w Europie. Zupełnie jak opisana przez braci Strugackich tajemnicza Strefa jest gdzieś pomiędzy. Nagrody: 2015 Jewgienij Priwin Berlin (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) - Srebrny Niedźwiedź za zdjęcia 2015 Siergiej Michalczuk Berlin (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) - Srebrny Niedźwiedź za zdjęcia 03:50 "HALKA" W OPERZE WROCŁAWSKIEJ Reportaż, 16 min, Polska, 2018 Reportaż opowiada o najnowszej inscenizacji "Halki", monumentalnej polskiej opery Stanisława Moniuszki, w Operze Wrocławskiej, której premiera odbyła się pod koniec 2018 roku. Spektakl wyreżyserowała ceniona aktorka Grażyna Szapołowska, orkiestrę prowadzi Marcin Nałęcz - Niesiołowski, choreografię opracowali Claudia Carlos - Machej i Krzysztof Trebunia - Tutka. 04:25 MUZYKA POD LIBERATOREM - GRAŻYNA BACEWICZ Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2016 Wykonawcy: Jakub Jakowicz, Bartosz Bednarczyk Koncert z cyklu "Muzyka pod Liberatorem", a w nim kompozycje Grażyny Bacewicz, wybitnej polskiej kompozytorki, i skrzypaczki wykona duet w składzie Jakub Jakowicz (skrzypce) i Bartosz Bednarczyk (fortepian). Będzie można wysłuchać jej dwóch Sonat na skrzypce z fortepianem, z 1947 i 1949 roku.