TVP Kultura Piątek, 25.01.2019 08:15 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - BRAD GREGORY Dysk./wywiad/debata, 8 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Wojciech Engelking (prowadzący) Gościem Wojciecha Engelkinga jest jeden z najwybitniejszych amerykańskich intelektualistów, profesor Brad Gregory, historyk reformacji z uniwersytetu Notre Dame. 08:30 GŁOSY Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1959 Reżyseria: Marek Nowicki Zdjęcia: Marek Nowicki Film eksperymentalny w niekonwencjonalny sposób opowiadający o malarstwie Jerzego Nowosielskiego. Prezentuje obrazy artysty, ikony i przedstawienia sakralne w zestawieniu z maszynami tkackimi, krosnami w zakładzie przemysłowym, umieszcza je w procesie tworzenia tkanin, przyrównuje ich konstrukcje do budynków fabrycznych. Film pozbawiony komentarza. 08:50 STATYŚCI Film obyczajowy, 114 min, Polska 2006 Reżyseria: Michał Kwieciński Scenariusz: Jarosław Sokół Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Anna Romantowska, Krzysztof Kiersznowski, Bartosz Opania, Kinga Preis, Małgorzata Buczkowska, Łukasz Simlat, Stanisław Brudny, Dorota Chotecka, Krzysztof Stelmaszczyk, Ewa Złotowska, Xu Xiaodong, Dong Yajun, Wang Wanduo, Wang Kun Utrzymani w liryczno - komediowym tonie "Statyści" to uhonorowane licznymi nagrodami dzieło cenionego producenta i reżysera teatralnego oraz telewizyjnego, Michała Kwiecińskiego, współpracującego ze scenarzystą Jarosławem Sokołem (ich serial "Czas honoru" bije rekordy popularności w Dwójce). W 2006 roku na FPFF w Gdyni film otrzymał Nagrodę Specjalną Jury za reżyserię oraz nagrody za scenariusz, zdjęcia, drugoplanową rolę kobiecą dla Anny Romantowskiej, drugoplanową rolę męską dla Krzysztofa Kiersznowskiego, nagrodę Rady Programowej TVP, nagrodę Złoty Klakier. Ponadto laureatami Polskiej Nagrody Filmowej "Orzeł" - zostali m. in Kinga Preis, Anna Romantowska, Krzysztof Kiersznowski, Jarosław Sokół. Akcja filmu rozgrywa się współcześnie na polskiej prowincji. Tytułowi bohaterowie to mieszkańcy niewielkiego miasteczka statystujący w kręconej tu właśnie chińskiej produkcji. To ludzie bardzo przeciętni, szarzy, nie wyróżniający się niczym szczególnym. Nie są szczęśliwi, mają swoje problemy, ale pokornie znoszą trudny los. Przez ekran przewija się cała galeria różnych postaci. Każdy z bohaterów jest inny, przeżywa własne życiowe rozterki, boryka się z różnymi problemami. Statystując w filmie, próbują zabić nudę dnia codziennego i dowartościować się, a może chcą uciec od kłopotów lub po prostu znaleźć się pośród ludzi i przeżyć coś nowego. Na anons chińskich twórców melodramatu "Smutny wiatr w trzcinach" zgłasza się m. in. 51 - letnia księgowa Maria Narożna. Samotna, zgorzkniała kobieta, od ośmiu lat wdowa, której syn Olo wyjechał gdzieś do miasta i unika kontaktów z matką, widzi w statystowaniu szansę na oderwanie się choć na moment od problemów i zmartwień. Kiedyś wszystko było inaczej, promieniała szczęściem w blasku męża, znanego podróżnika i badacza. Do tej pory nie może się pogodzić z jego śmiercią, codziennie odwiedza grób, żyje w umartwieniu i bólu. Dopiero kiedy przekona się, kim jej mąż był naprawdę, zmieni swój stosunek do świata. Osamotniony i przegrany życiowo czuje się także 52 - letni miejscowy fotograf Edward Gralewski, którego żona zostawiła dla kościelnego chórzysty. Czy statystowanie odmieni jego smutny los? Z kolei 78 - letni Józef Koralik szuka ucieczki od zaborczej córki i zięcia, którzy nie rozumieją potrzeb stojącego nad grobem ojca. Mężczyzna wprawdzie jest schorowany i słaby, ale pragnie u schyłku życia poczuć się jeszcze potrzebny i doceniony. Wśród statystów jest także Szymon mieszkający wraz z cierpiącą na silną depresję i zaniki pamięci matką. Ona chciałaby, żeby syn się ożenił, ale on poświęcił swoje życie dla matki, czuje się za nią odpowiedzialny. Szymek przypadkowo znajdzie się na planie filmowym, a przygoda ze statystowaniem na zawsze odmieni jego los. Tu pozna bowiem Dorotę, skromna, cichą dwudziestolatkę, która mieszka z siostrą. Starsza od niej o 10 lat Ela opiekuje się nią od czasu tragicznej śmierci rodziców, którzy przed laty zginęli w wypadku samochodowym. Nad właściwym przebiegiem filmowych zdjęć w Polsce czuwa młoda tłumaczka, Bożena Popławska - Ochman. Pełni swoistą rolę łączniczki między kapryśnym reżyserem i jego ekipą a statystami, którzy nie mogą pojąć, dlaczego Chińczycy wybrali właśnie ich kraj. Tymczasem oni uważają Polaków za najsmutniejszy naród na świecie. A ponieważ kręcą dramat o tragicznej miłości, wszyscy statyści mają mieć ponure twarze. Bożena jest bardzo zaangażowana w chińską produkcję, stara się solidnie wykonywać swoją pracę. Jest szanowana i ceniona przez reżysera, co pozwala młodej kobiecie zapomnieć o własnych życiowych niepowodzeniach, o nieszczęśliwej miłości, która wycisnęła na jej psychice piętno smutku. Przed laty Bożenę porzucił narzeczony, została sama z ich 3 - letnim synem Sebastianem. Roman nie dawał znaku życia, ale ona wciąż łudziła się, że wróci do nich. Żeby nie zwariować, rzuciła się w wir nauki, gruntownie zgłębiła język chiński. Potem jednak wyszła za mąż za starszego od siebie statecznego dentystę, Edwarda Ochmana, który zapewnił jej życiową stabilizację i zastąpił synowi ojca. W czasie kręcenia zdjęć niespodziewanie w miasteczku pojawia się Roman, który przebywał długie lata w Indiach. Teraz pragnie odzyskać Bożenę i Sebastiana, zapewniając ich o swoim przywiązaniu i wielkiej miłości. 11:00 DOM - ODC. 18/25 - TRZECIE KŁAMSTWO Serial obyczajowy, 85 min, Polska, 1997 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Anna Romantowska, Bożena Dykiel, Igor Śmiałowski, Barbara Sołtysik, Beata Krajewska, Jan Englert, Zbigniew Buczkowski, Jerzy Bończak Henio Lermaszewski otwiera kolejny interes, jest to automatyczna myjnia. Andrzej Talar jedzie na targi poznańskie, towarzyszy mu młoda plastyczka. Mietek po śmierci Gosi pracuje jako stajenny u Leszka. Przedstawiciel stoczniowców przypomina Wrotkowi o obietnicy publikacji materiałów nakręconych w Gdańsku w 70 roku. Po wykradzeniu taśmy reżyser przemyca ją na zachód. W FSO powstaje ośrodek badawczy kierowany przez syna ważnego urzędnika państwowego, a w wypadku na hali ginie robotnik. Andrzej publicznie policzkuje winnego oraz zaczyna spotykać się z młodą plastyczką. Rodzi się uczucie. 12:40 JUTRO BĘDZIE NIEBO Film obyczajowy, 74 min, Polska 2001 Scenariusz i reżyseria: Jarosław Marszewski Zdjęcia: Wojciech Todorow Muzyka: Jerzy Mazzoll Aktorzy: Krzysztof Pieczyński, Aleksandra Hamkało, Henryk Talar, Ryszard Ronczewski, Janusz Chabior, Rostislav Kuba Jednym z głównych impulsów stworzenia scenariusza byli aktorzy - "to jest napisane specjalne dla nich, dla obdarzonych naturalnymi, wielkimi talentami Krzysztofa Pieczyńskiego i Oli Hamkało", przyznał reżyser. Pierwszy fabularny film Jarosława Marszewskiego zdobył już kilka nagród - w 2001 r. na FPFF w Gdyni Krzysztof Pieczyński otrzymał nagrodę za pierwszoplanową rolę męską, w Koszalinie na KSF "Młodzi i Film" obraz wyróżniono nagrodą dziennikarzy, w bieżącym roku młody reżyser dostał nagrodę za debiut na MFF w Setubal w Portugalii. Wrocławianin Jarosław Marszewski studiował w słynnej praskiej Akademii Filmowej FAMU i w szkole katowickiej, reżyserował filmy krótkometrażowe, reklamy, teledyski, dokumenty i widowiska telewizyjne, asystował przy filmach m. in. Wiesława Saniewskiego i Marka Piestraka. "Jutro będzie niebo" sam reżyser określił jako "metafizyczne road movie". Kręcony w pięknych plenerach Kotliny Kłodzkiej, w okolicach Sobótki i Dzierżoniowa, szybko (w dwa tygodnie) i tanio (budżet ok. 1, 5 mln zł), rodzimy "film drogi" rzeczywiście nawiązuje do tego gatunku, chociaż chodzi tu raczej o "wędrówkę duszy od samotności ku wolności". Jak zauważył Krzysztof Pieczyński, film przypomina klimatem czeskie kino lub dobre polskie filmy z lat 60. To bardzo intymna, subtelna i kameralna opowieść o 40 - letnim "chłopaku", który poznał 12 - letnią "kobietę". On to drobny przemytnik z polsko - czesko - niemieckiego pogranicza. Kiedyś miał żonę, córkę, własny sklep i mieszkanie, ale firma splajtowała, stracił dom i rodzinę, zadłużył się i wciąż nie jest w stanie spłacić starych długów. Ona, uciekinierka z pozbawionego miłości domu, wskazuje zagubionemu w życiu mężczyźnie inną drogę. Niezwykłą dziewczynkę, która "ma moc przekonywania wszystkich do wszystkiego", zagrała 12 - letnia Ola Hamkało, odtwórczyni głównej roli w filmie Marka Piestraka "Odlotowe wakacje". Dziewczynka wędruje środkiem szosy, krętej i prawie pustej. Szuka psa. Mężczyzna wiozący skrzynki wódki tanio zakupionej po czeskiej stronie spieszy się, by jak najszybciej towar sprzedać z zyskiem w Niemczech i jeszcze dziś oddać kolejną ratę długu sprzed lat. Chwila nieuwagi - i potrącony pies zostaje martwy na środku drogi. Dziewczynka spokojnie, lecz stanowczo domaga się, żeby psa godnie pochować w miejscu przez nią wskazanym. Przemierzają szmat drogi, mężczyzna stopniowo traci cierpliwość. Zostawia małą na przystanku PKS, załatwia własne sprawy. Otrzymane od niemieckiego handlowca banknoty ukrywa w fotelu kierowcy. Wraca po dziwną pasażerkę, znów szukają miejsca pochówku, które - jak twierdzi dziewczynka - zadowoli jej psa. Właściwie, prostuje właścicielka, pies tylko "trochę był mój, trochę bardziej swój, a najbardziej niczyj". Między mężczyzną i dzieckiem zawiązuje się szczególna więź. Oboje należą do gatunku "najbardziej niczyich", ale dziewczynka wydaje się dużo bardziej zaradna życiowo. To ona ratuje z opresji kierowcę, gdy policjant z patrolu zadaje zbyt dużo trudnych pytań, ona wciąż sprytnie wymyka się obławie, mimo trwającej akcji poszukiwania "uprowadzonej". Wreszcie, po pogrzebaniu psa, podróżnicy się rozstają. Wkrótce mężczyzna odkrywa, że zniknęły pieniądze ze schowka. Rozpoczyna poszukiwanie uciekinierki, nie przeczuwając, jakie niespodzianki jeszcze mu zgotuje. 14:10 XV KONKURS SKRZYPCOWY IM. H. WIENIAWSKIEGO - SEIJI OKAMOTO, BOMSORI KIM Koncert, 48 min, Polska, 2016 Wykonawcy: Bomsori Kim, Seiji Okamoto Wykonania laureatów II nagród ex aequo. Seiji Okamoto gra koncert skrzypcowy D - dur op. 77, cz. 1. Johannesa Brahmsa. Bomsori Kim prezentuje I koncert skrzypcowy a - moll op. 77 cz. 3. i 4. Dymitra Szostakowicza. 15:20 PROGNOZA POGODY Film obyczajowy, 87 min, Polska 1982 Scenariusz i reżyseria: Antoni Krauze Zdjęcia: Krzysztof Pakulski Muzyka: Zbigniew Preisner Występują: Halina Buyno - Łoza, Zofia Cegiełkowa, Barbara Chojecka, Eugenia Horecka, Henryka Janikowska, Lena Wilczyńska, Jerzy Block, Włodzimierz Kwaskowski, Jan Łopuszniak, Mieczysław Łoza, Witold Pyrkosz i inni Jesień 1981 roku. Grupa pensjonariuszy domu starców wysłuchuje prognozy pogody na nadchodzącą zimę. Warunki atmosferyczne mają być tak ciężkie, że w ówczesnej sytuacji gospodarczej wiele starszych osób może zimy nie przeżyć - głosi komunikat. Tej samej nocy staruszkowie stają się mimowolnymi świadkami wnoszenia do domu opieki trumien. Są przekonani, że przeznaczone są dla nich, gdyż, jak sądzą, wobec dramatycznej sytuacji gospodarczej kierownictwo domu starców chce pozbyć się części pensjonariuszy. Odizolowani od rzeczywistości opacznie interpretują fakty, czują się zagrożeni i postanawiają uciec. Za ogrodzeniem świat wygląda zupełnie inaczej. Pasąca się na łące krowa jest dla starszych ludzi widokiem wręcz malowniczym - z radością raczą się świeżym mlekiem. Odgłosy odbywającego się w pobliżu polowania wzbudzają panikę wśród uciekinierów i podrywają ich do dalszej drogi. Noc spędzają na opuszczonej budowie. Powoli opadają emocje związane z ucieczką, a pojawiają się wątpliwości, zmęczenie, rozdrażnienie. Tymczasem rozwija się akcja poszukiwawcza, w której bierze udział także kierownik domu opieki. Staruszkowie docierają do stojącego na uboczu motelu. Zlekceważeni przez obsługę restauracji wywołują awanturę, po czym zabierają kilka butelek alkoholu, zostawiają zmarłego kolegę i ruszają dalej. Noc spędzają w opuszczonym młynie razem z grupą koczujących tam narkomanów. Bohaterami wielu filmów Antoniego Krauze są życiowi nieudacznicy, zepchnięci na boczny tor życia społecznego, dotknięci społeczną znieczulicą, pozbawieni często pomocy. Tak było w przypadku filmów "Meta", "Palec boży", "Podróż do Arabii" i omawianej "Prognozy pogody". Bohaterowie tego ostatniego filmu starsi ludzie umieszczeni w domu opieki - buntują się przeciwko lekceważeniu ich prawa do godnej starości. Pomiatani przez personel, zalęknieni, jedyne wyjście z sytuacji widzą w ucieczce. I choć kończy się ona niepowodzeniem - po trzech dniach zostają odnalezieni - przywraca im wiarę we własne siły i szacunek dla samych siebie. 17:00 ODYSEJA FILMOWA - 1957 - 1964: NOWOCZESNE KINO W EUROPIE ZACHODNIEJ (1957 - 1964: THE SHOCK OF A NEW - MODERN FILMMAKING IN WEST EUROPE) Film dokumentalny, 62 min, Wielka Brytania, 2011 Reżyseria: Mark Cousins Scenariusz: Mark Cousins Zdjęcia: Mark Cousins Wykonawcy: Mark Cousins 15 - godzinna opowieść o historii światowego kina. Na przełomie lat 50. i 60. kino wręcz eksplodowało. W tym odcinku Claudia Cardinale opowiada o Federico Fellinim, Lars von Trier mówi o swoim podziwie dla Ingmara Bergmana, a Bernardo Bertolucci wspomina pracę z Pier Paolo Pasolinim. Odkrywamy, jaką bombę pod ówczesne kino podłożyli francuscy filmowcy i jak rozeszła się po Europie fala uderzeniowa spowodowana jej eksplozją. (opis dystrybutora) 18:15 ODYSEJA FILMOWA - 1965 - 1969: NOWE FALE OMYWAJĄ CAŁY ŚWIAT (1965 - 1969: NEW WAVES - SWEEP AROUND THE WORLD) Film dokumentalny, 62 min, Wielka Brytania, 2011 Reżyseria: Mark Cousins Scenariusz: Mark Cousins Zdjęcia: Mark Cousins Wykonawcy: Mark Cousins 15 - godzinna opowieść o historii światowego kina. To rozdział o olśniewających dla kina na całym świecie latach 60. Ruszamy do Hollywood, by spotkać tam legendarnego operatora, Haskella Wexlera, który uświadamia nam, jak wielki wpływ miało wtedy kino dokumentalne na filmy komercyjne. "Easy Rider" i "2001: Odyseja kosmiczna" rozpoczynają nową erę w kinie amerykańskim, a przetaczająca się po świecie nowa fala wynosi nowe reżyserskie talenty: Romana Polańskiego, Andrieja Tarkowskiego, Nagisę Oshimę. Rodzi się także Czarne Kino w Afryce, a o swoich doświadczeniach opowiada mistrz kina z Indii Mani Kaul. (opis dystrybutora) 19:25 POJEDYNKI STULECIA - MAREK NOWAKOWSKI - ROMAN BRATNY Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Ostaszkiewicz Scenariusz: Mikołaj Mirowski Wykonawcy: Jarosław Ostaszkiewicz, Marta Perchuć - Burzyńska W kolejnym odcinku "Pojedynków stulecia" ścierają się ze sobą postawy twórcze dwóch niezwykłych prozaików: Marka Nowakowskiego i Romana Bratnego. Dwa literackie obrazy Warszawy i jeden obraz męskości. Niezłomni bohaterowie wykrwawiający się w powstaniu warszawskim i powojenny margines próbujący odnaleźć się w odbudowanej stolicy. Stanowiący kwiat polskiej młodzieży Kolumbowie i Benek Kwiaciarz, awangarda lumpenploretariatu. Który wizerunek stolicy jest bardziej pociągający - Bratnego czy Nowakowskiego? Kto wygra ten pojedynek stulecia? O tym rozmawiają zaproszeni do studia gościa. 22:30 ŚWIAT W PIOSENCE - MUR BERLIŃSKI I UPADEK KOMUNIZMU (SOUNDTRACKS: THE BERLIN WALL & THE FALL OF COMUNISM) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2017 Reżyseria: Dwayne Johnson, Dany Garcia Seria "Soundtracks" przedstawia związki muzyki z różnego rodzaju wydarzeniami historycznymi. Każdy odcinek dotyczy tragedii, momentów euforii lub zdarzeń, które dały początek nowym ruchom. Wraz z nimi prezentowane są muzyka, artyści i nurty mające szczególny związek z tymi przemianami. Przez wiele lat kraje bloku wschodniego były odcięte od reszty świata. Mur berliński wyznaczał swoistą granicę między wschodem a zachodem. Do jego upadku i zarazem wyzwolenia się spod jarzma komunizmu doprowadziło wiele czynników. Jednym z tych, który napędzał te przemiany, była muzyka. 00:30 SENSACYJNA ZIMA - DZIEŃ SZAKALA (DAY OF THE JACKAL) Thriller polityczny, 136 min, Wielka Brytania, 1973 Reżyseria: Fred Zinnemann Scenariusz: Kenneth Ross Zdjęcia: Jean Tournier Aktorzy: Edward Fox, Michael Lonsdale, Olga Georges - Picot, Derek Jacobi, Alan Badel Oparta na historycznych wydarzeniach historia zamachu na generała de Gaulle'a w 1963 roku. Po nieudanej próbie zamachu z 1962 roku, przywódcy podziemnej organizacji OAS postanowili wynająć zawodowca - płatnego zabójcę. Film jest kroniką metodycznych przygotowań zabójcy - tytułowego Szakala - do wykonania zadania. Jednocześnie trwają poszukiwania Szakala, którymi kieruje komisarz Lebel. Reszta jest historią. Nominacja do Oscara w 1974 za montaż, do Złotego Globu za: film, reżyserię, scenariusz. Nagrodzony: BAFTA Film Award za montaż (Ralph Kemplen) 03:15 DERRICK CARTER AT SONAR FESTIVAL 2017 (DERRICK CARTER AT SONAR FESTIVAL 2017) Koncert, 59 min, Francja, 2017 Reżyseria: Xavier Reim Wykonawcy: Derrick Carter Koncert Derricka Cartera na festiwalu Sonar. Mówi się, że Derrick Carter jest największą nadzieją gatunku Chicago House i stanowi ważną inspirację dla wielu artystów. Zafascynowany działalnością DJ - ską od najmłodszych lat, w swojej twórczości czerpie z disco, afro - house ' u i muzyki dance. W swojej karierze wydał wiele albumów, dzięki którym szybko ugruntował swoją pozycję wśród twórców house ' u. 04:30 KINO NOCNE - ZIGGY DUST Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2015 Reżyseria: Kruk Ryszard Scenariusz: Kruk Ryszard Zdjęcia: Adam Fisz Portret wyjątkowej postaci Zbigniewa Cołbeckiego vel Ziggy Dusta. W latach 80. muzyk i założyciel punkowego zespołu Bikini, następnie zegarmistrz, DJ, emigrant z wyboru, aż wreszcie Tańczący Zamiatacz Ziggy Dust w Londynie. Gwiazda CNN i BBC. W filmie śledzimy losy Zbyszka od późnych lat 70. po dzisiejszy dzień, kiedy to stał się ojcem i maratończykiem. W filmie występują: Zbigniew Cołbecki, Robert Brylewski, Kazik Staszewski, Anna Staszewska, Yach Paszkiewicz, Paweł Konjo Konnak, Tomasz Siatka, Waldemar Rudziecki, Wojciech Gałek, Bartosz Karol Mołczan. [źródło: filmpolski.pl]