TVP Historia Wtorek, 29.01.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 29 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1886 - Carl Benz dostał patent na silnik benzynowy; 1893 - urodził się Wacław Jędrzejewicz; 1978 - zmarł Stanisław Dygat; 1990 - rozwiązano PZPR; 07:35 KORONA KRÓLÓW - ODC 113 Telenowela historyczna, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Agnieszka Olejnik , Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Piotr Ligienza, Marcin Rogacewicz, Violetta Arlak, Karina Seweryn, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Ryszard Jabłoński, Sebastian Perdek, Kacper Lech, Gabriela Chojecka, Dominik Łoś, Bartłomiej Cabaj, Andrzej Popiel, Stanisław Sygitowicz Odc 113 Ligęza wraca na Wawel. Od króla dowiaduje się, że urząd marszałka jest już zajęty i piastuje go Piotr Szafraniec. Gabija w tajemnicy opiekuje się Audre, ukrywającą się przed światem. W Świdnicy panuje poruszenie planowanym przybyciem Heleny na dwór. Bolko niespodziewanie wysyła na Wawel Guncela, by ten należycie zbadał sytuację, zanim wróci z nową dwórką. 08:10 KORONA KRÓLÓW - ODC 114 Telenowela historyczna, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik , Monika Zięba Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Roomuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paranowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Tomasz Sapryk, Piotr Ligienza, Krzysztor Wrona, Mateusz Kmiecik, Hubert Wróblewski, Wenanty Nosul, Agnieszka Mandat, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Tomasz Ciachorowski, Ryszard Jabłoński , Grzegorz Woś Odc 114. Król wraz z wielkorządcą krakowskim Hermanem debatują o dokumentach lokacyjnych. Kazimierz chce, aby w Sokołowie ustanowić targ, który będzie odbywał się w każdą sobotę. Nie wszyscy pochwalają podejmowane przez króla decyzje. W mieście wybucha pożar. Z pomocą przybywa Wójt i bez wahania ratuje potrzebujących. Mieszczanie okrzykują go bohaterem całego Krakowa. 09:40 HISTORIA POLSKI - WOJNA TOTALNA CZ. 1 ODC. 1 Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jędrzej Lipski, Piotr Mielech Scenariusz: Jędzrzej Lipski, Piotr Mielech cz. 1, odc. 1 Dokument poświęcony stratom materialnym, jakie w czasie II wojny światowej poniosła Polska. Film jest rzetelną syntezą wiedzy, jaką posiadają naukowcy, historycy i dziennikarze zajmujący się tą tematyką. Realizacja oparta na wykorzystaniu wyników wieloletnich badań i poszukiwań naukowców z Polski, Niemiec, Francji, Holandii. Ich skrupulatna praca w archiwach rozmieszczonych w najodleglejszych zakątkach świata, doprowadziła do ujawnienia wstrząsających faktów, które dotąd nie były znane szerokiej opinii publicznej, nie tylko na zachodzie Europy, ale także w Polsce. 10:25 POMNIK CZYNU Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1991 Reżyseria: Dariusz Król Scenariusz: Dariusz Król, Piotr Biernat Film opowiada o czasem dość niezwykłych przemianach, jakie miały miejsce w naszym kraju po 1989 roku. W Sosnowcu stał od 1967 roku Pomnik Czynu Rewolucyjnego odsłaniany jeszcze przez Edwarda Gierka. Był to najwyższy pomnik w Polsce i liczył 68 metrów wysokości. W 1990 roku nowe władze Sosnowca postanowiły rozebrać pomnik jako symbol narzuconej władzy. Stało się to zaczynem licznych sporów i dyskusji w społeczności miasta. Sympatycy byłej władzy bali się wystąpić wprost. Z kolei mieszkańcy podzielili się na tych, którzy nienawidzą komuny, i na liberałów, którzy chcą szacunku dla wszystkich ludzi, także komunistów. Jednocześnie cały czas trwa rozbiórka pomnika, który ostatecznie zostaje zniwelowany. Upada symbol, ale ludzie pozostają przy swoim. I tak chyba jest zawsze. 10:50 SENSACJE XX WIEKU - ŚMIERĆ STALINA Kameralne i studyjne (widowisko), 30 min, Polska, 1992 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański W tym wydaniu programu Bogusław Wołoszański stara się rozwikłać zagadkę śmierci Józefa Stalina. Podejmuje próbę wyjaśnienia okoliczności śmierci dyktatora. 11:30 SPÓR O HISTORIĘ - JEŃCY SOWIECCY 1920 ROKU Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2011 Scenariusz: Borys Hass Od lat 90. stale pojawiają się w rosyjskiej prasie artykuły, których autorzy domagają się od Polaków wyjaśnienia losu jeńców z wojny polsko - bolszewickiej. Mówi się o 60, a nawet 100 tys. Rosjan, którzy jakoby zginęli w polskiej niewoli, choć jeńców tych w ogóle było nie więcej, niż 85 tysięcy. Sprawę zainicjował w roku 1990 ówczesny prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow, który zlecił Rosyjskiej Akademii Nauk znalezienie czegoś w rodzaju "anty - Katynia", co osłabiłoby wydźwięk stalinowskiego mordu i zrównoważyło w społeczeństwie radzieckim szok, jakim było ujawnienie, że sprawcami katyńskiej zbrodni nie byli hitlerowcy, jak przez pół wieku twierdzili kremlowscy propagandziści. Teraz miało to wyglądać tak, że oto ci sami polscy oficerowie, którzy w roku 1920 więzili sowieckich jeńców i są winni śmierci dziesiątków tysięcy spośród nich zostali wzięci do niewoli w 1939 r. i zginęli wiosną 1940 r. w Katyniu. Dla rzetelnych historyków, zarówno polskich, jak i rosyjskich, jest jasne, że nie można porównywać katyńskiego ludobójstwa z losem jeńców bolszewickich w Polsce. Nie można też porównać polskich obozów jenieckich z niemieckimi obozami koncentracyjnymi z II wojny światowej, co nieraz robili rosyjscy publicyści. Faktem jest jednak, że w polskich obozach jenieckich śmierć poniosło od 16 do 18 tysięcy czerwonoarmistów. Czy zginęli w wyniku mordów i represji, jak twierdzi część rosyjskich badaczy, czy też zmarli w wyniku chorób zakaźnych: cholery, tyfusu i czerwonki, które dziesiątkowały wówczas także ludność polską? 12:10 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 4 CZCIJ OJCA SWEGO. ROK 1888 Serial historyczny, 73 min, Polska, 1982 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Tadeusz Madeja, Franciszek Pieczka, Ewa Żylanka, Jerzy Grałek, Justyna Krawczyk, Jerzy Zygmunt Nowak, Ewa Leśniak, Lidia Bienias, Tadeusz Borowski Walka rządu pruskiego z polskością na Śląsku wciąż przybiera na sile. Sparaliżowany, sędziwy Franciszek Pasternik, czując nadchodzącą śmierć, pragnie pogodzić się z synem Antonim. Ze względu na stan zdrowia nie może go jednak odwiedzić zimą. Za radą rodziny wizyta zostaje więc odłożona do wiosny. Jednak stary kowal, nie mogąc doczekać się spotkania z synem, postanawia na własną rękę podjąć wyprawę do Sosnowca. Gdy zaskakuje go zamieć śnieżna, nie potrafi się przed nią ukryć i ginie. 13:35 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - MAURITIUS I RODRIGUES. KRÓLOWE OCEANU INDYJSKIEGO (FLAVORS) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Mauritius to położona między Afryką a Azją wyspa o kolonialnej przeszłości. Najważniejszymi elementami jej krajobrazu są białe, piaszczyste plaże i piękne laguny. Mauritius charakteryzuje się olbrzymią różnorodnością etniczną i kulturową. Osiedlali się tu Europejczycy, Afrykanie, Hindusi i Chińczycy. Siostrzaną wyspą Mauritiusu jest Rodrigues. Obie, wraz z wyspą Reunion, należą do archipelagu Maskarenów. Rodrigues leży 560 kilometrów od północno - wschodniego brzegu Mauritiusu. To niewielka wyspa o długości zaledwie 18 kilometrów. Rzadko docierają do niej turyści, dlatego zdołała zachować swoją kreolską duszę. Wyspa ucierpiała z powodu intensywnej deforestacji, prowadzonej tu od czasów kolonialnych. Na jej zachodnim wybrzeżu znajduje się Anse Quito - sanktuarium żółwi olbrzymich. Aurele Andre wkłada mnóstwo energii w odnowę gatunku, który całkiem zniknął z Rodrigues. Tu żółwie są bezpieczne. 14:40 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - FRYDERYK II, KRÓL PRUS (FRDRIC II) Film dokumentalny, 92 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Fryderyk II, król Prus, był estetą, kochającym architekturę i ogrody, fanatykiem muzyki, kompozytorem, niespełnionym poetą, ale jednocześnie oświeconym despotą i królem filozofem. W życiu uczuciowym bardziej pociągał go Adonis niż piękna Wenus. Jego pałac w Sanssouci, który sam zaprojektował, odzwierciedla złożony charakter króla. Mając ogromną władzę, wywoływał strach. Z armii pruskiej uczynił wzór do naśladowania dla generałów z innych krajów ówczesnej Europy. Po śmierci nadano mu przydomek Wielki, uznając jego wielkie zasługi dla wzmocnienia państwa, poszerzenia granic i uczynienia z Prus piątej potęgi w Europie. 16:20 POJEDYNKI STULECIA - GUSTAW HERLING - GRUDZIŃSKI - LEON KRUCZKOWSKI Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Ostaszkiewicz Scenariusz: Mikołaj Mirowski W kolejnym odcinku "Pojedynków stulecia" bohaterami odcinka są Gustaw Herling - Grudziński i Leon Kruczkowski. Dwaj pisarze zmagający się z dwudziestowiecznymi totalitaryzmami. Szczegółowe, reporterskie opisy radzieckiego Gułagu i przejmująca opowieść o ludziach wciąganych w wir niemieckiego nazizmu. Trudne powojenne wybory: współpraca z nową władzą i emigracja do Neapolu. Antykomunista Herling - Grudziński i człowiek władzy Kruczkowski: czy znamy ich tylko z szkolnej lektury? O ich biografii, życiowych wyborach i twórczości opowiedzą zaproszeni do studia goście. 16:50 HISTORIA POLSKI - WOKÓŁ OSTREJ BRAMY Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1996 Reżyseria: Józef Gębski Scenariusz: Józef Gębski Zdjęcia: Stanisław Szabłowski Muzyka: Janusz Bogucki W wileńskiej siedzibie NKGB i KGB, w budynku, przez który w latach wojny, a i po niej, przeszło co najmniej kilkuset ujętych w różnych okolicznościach polskich oficerów, dowódców oddziałów i żołnierzy AK, znaleziono dziwny dokument. Był nim sporządzony w latach 1945 - 1946 album dokumentujący działalność AK na Wileńszczyźnie po lipcu 1944 roku. Również w Wilnie, w czasie remontu kościoła Bernardynów, znaleziono doskonale zachowany i niezwykle bogaty zbiór dokumentów - raportów, rozkazów, szkiców - ukryty tam w nieznanych okolicznościach przez nieznanych członków polskiej organizacji podziemnej. Album i dokumenty posłużyły narratorom filmu - historykom Henrykowi Piskunowiczowi i Jarosławowi Wołkonowskiemu - do odtworzenia losów Okręgu Wileńskiego Związku Walki Zbrojnej AK. Film bardzo szczegółowo przedstawia okoliczności zawiązania organizacji podziemnej na Wileńszczyźnie, postacie m.in. Nikodema Sulika i Aleksandra Krzyżanowskiego, dramatyczne losy oddziałów i brygad "Kmicica", "Łupaszki", "Szczerbca", "Konara", "Węgielnego", "Juranda", toczących krwawe walki z Niemcami, współpracującymi z nimi Litwinami i sowieckimi partyzantami, którzy otrzymali zadanie całkowitego zniszczenia AK. Przypomina też słynną operację "Ostra Brama", w ramach której około 5 tys. żołnierzy AK miało zdobyć i zająć Wilno przed wejściem Armii Czerwonej na Litwę. Polacy byli przekonani, że Niemcy nie będą bronić miasta, tymczasem otrzymali oni rozkaz, by walczyć do ostatniego żołnierza. Film, w którym autor wykorzystał materiały ze zbiorów Archiwum Filmowego WFDiF oraz ze zbiorów fotograficznych Janusza Bohdanowicza, powstał we współpracy z Fundacją Filmową Armii Krajowej i TVP. 17:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SAMOTNY LOT MISS BEHAVEN Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Samotny lot Miss Behaven Dziś o historii tajemniczej Latającej Fortecy, czyli amerykańskiego bombowca B - 17, który wiosną 1945 roku rozbił się w okolicach Ostrowa Wielkopolskiego. I tak naprawdę to jest jedyny twardy i dotykalny fakt za sprawą części poszycia i wyposażenia pokładowego, które okoliczni chłopi ewakuowali do swych gospodarstw po katastrofie. Za sprawą licznych interpretatorów historii na bazie czystych spekulacji pojawiło się najpierw w wariancie gazetowym, a potem internetowym kilka wersji losów maszyny i kilka prób jej identyfikacji. Wszystkie raczej naciągane do istniejącego stanu badań, ba nawet wsparte fotografiami, nad którymi starsi mieszkańcy okolicy kręcą z powątpiewaniem głowami - to nie nasz samolot. Mamy zamiar ten spór przeciąć ostatecznie. Oto po rozszabrowaniu samolotu z tego, co się do zagrody zabrać się da, pozostałe za duże i za ciężkie elementy końmi ściągnięto z pola do debry, która prze lata stanowiła wiejskie wysypisko śmieci. Mamy zamiar je do dna przekopać i nie będzie to wcale oryginalne przedsięwzięcie jak na archeologię. Liczymy na tabliczki znamionowe płatowca i głównych jego agregatów. Zdarzyło się zimowa nocą Zimową grudniową nocą pierwszej okupacyjnej zimy z kościoła Garnizonowego przy dzisiejszej Alei Włókienników w Łodzi wymknęły się dwie postaci ciągnące dziecięce saneczki. Na sankach spoczywała duża skórzana waliza, spięta szerokimi pasami. Przemknęli przez drogę na rozległy trójkątny skwer, u którego dłuższego boku wznosił się drewniany kościołek parafialny pobudowany w początku lat trzydziestych. Dalej z przekazu wynika, iż walizę zakopali w pobliżu owej świątyni. Wiemy też dzisiaj, iż waliza zawierała ołtarz polowy jednej z wielkich jednostek WP rozformowanej w okolicach Łodzi we wrześniu 1939. Po latach, z inicjatywy biskupa Adama Lepy, środowisko Tygodnika Katolickiego "Niedziela" organizuje poszukiwania, w których udział zadeklarował również nasz program. Przedsięwzięcie jest bardzo trudne, tak jak wszystkie badania w wielkich miastach ze względu na rurociągi, podziemne instalacje i ciągle przyrastającą infrastrukturę. Ale tak wyjątkowego celu jak wojskowy ołtarz polowy będziemy szukać, nie oglądając się na przeciwności. 18:50 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 6 JUŻ TYLKO NADZIEJA Serial historyczny, 67 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Wiesław Rudzki, Andrzej Seweryn, Piotr Garlicki, Gustaw Lutkiewicz, Barbara Grabowska, Jerzy Bińczycki, Henryk Bista, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kowalewski, Wiesława Mazurkiewicz, Tatiana Sosna - Sarno, Janusz Bylczyński, Andrzej Chrzanowski, Józef Duriasz Wzmagają się nastroje niepodległościowe. Szef poznańskiej policji pragnie ostatecznie rozprawić się z ugrupowaniami patriotycznymi. Zadanie rozszyfrowania grup konspiracyjnych otrzymuje Ludwik Franke. Tymczasem w Królestwie Kongresowym wybucha powstanie styczniowe, które odbija się szerokim echem również w Wielkopolsce. Na pomoc powstańcom śpieszą Bentkowski, Jackowski, ks. Smarzewski i Jan Frankowski. Janek ginie w potyczce, inni dostają się do więzienia. Wdowę odwiedza Ludwik Franke pod pretekstem spłacenia długu wdzięczności wobec rodziny świętej pamięci kuzyna. Zataja prawdziwy cel swojej wizyty i rolę, jaką odgrywa w poznańskiej policji. 20:05 KOŁO HISTORII - OBLICZA NASZEJ I WASZEJ WOLNOŚCI Reportaż, 33 min, Polska, 2013 Scenariusz: Edyta Maksymowicz Edyta Maksymowicz opowiada o losach ludzi uwiecznionych na fotografiach zdeponowanych w Wilnie w Litewskim Archiwum Historycznym. Trzy albumy pochodzące z połowy XIX wieku zawierają w sumie 800, tak niezwykłych fotografii, że trafiły one na Listę Światowego dziedzictwa Kultury UNESCO. Fotografie te powstały na zlecenie słynnego generała Murawiowa Wieszaciela, w czasach, kiedy koszt jednego zdjęcia równał się wartości konia. Generał w taki sposób postanowił uwiecznić katów i ofiary represji, które prowadził po powstaniu styczniowym na Litwie. 20:45 FOTOGRAFIE Z POWSTANIA STYCZNIOWEGO Reportaż, 14 min, Polska, 2011 Scenariusz: Tomasz Pomarański, Tomasz Kamiński Powstanie Styczniowe jest pierwszym polskim czynem zbrojnym, udokumentowanym na fotografiach. Zdjęcia osób związanych z działalnością spiskową znajdują się m.in. w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie oraz w Ossolineum we Wrocławiu. Bohaterami fotografii są uczestnicy wydarzeń: manifestacji przedpowstaniowych, bitew powstańczych, oraz politycy i działacze niepodległościowi. Nie ma natomiast fotografii zbrojnych potyczek czy obozowisk. Poprzez prezentację ówczesnych technik fotograficznych przedstawimy licznych bohaterów powstania styczniowego i opowiemy o tragicznych losach części z nich. W reportażu wystąpią: Leszek Machnik, pracownik oddziału grafiki Ossolineum (autor książki o zdjęciach z Powstania Styczniowego), a także specjaliści z Katedry Fotografii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 22:00 JAK BYŁO? - ILUZORYCZNY KONIEC WIELKIEJ WOJNY Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2018 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) 28 czerwca 1919 roku w Sali Lustrzanej pałacu wersalskiego 27 państw zwycięskiej koalicji podpisało traktat pokojowy z Niemcami. Pokonane państwa nie zostały zaproszone na konferencję. W obradach nie uczestniczyła także Rosja bolszewicka. Liczący 440 artykułów traktat został ratyfikowany 10 stycznia 1920 roku. Mówił o przebiegu granic w Europie i statusie Niemiec na kontynencie. Zostały one obarczone winą za wywołanie wojny w Europie. Pierwsza część traktatu dotyczyła nowo powstałej Ligi Narodów, organizacji politycznej, która miała rozstrzygać spory międzynarodowe. "Ład wersalski" przetrwał niecałe dwadzieścia lat. Europy, a jak się wkrótce okazało, także i świata, nie udało się uchronić przed kolejną wojną. 22:40 ZMORY Dramat psychologiczno - obyczajowy, 99 min, Polska, 1979 Reżyseria: Wojciech Marczewski Scenariusz: Pavel Hajny Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Piotr Łysak, Tomasz Hudziec, Bronisław Pawlik, Teresa Marczewska, Hanna Skarżanka, Maria Chwalibóg, Janusz Michałowski Adaptacja powieści Emila Zegadłowicza "Zmory", rozwijającej wątki z trzech wcześniejszych książek tego autora - "Godziny przed jutrznią", "Spod młyńskich kamieni", "Cienie nad falami". Po raz pierwszy "Zmory" wydane zostały w roku 1935 i wzbudziły wówczas wielkie poruszenie. Zegadłowiczowi zarzucano, że w fałszywym świetle przedstawia system szkolny w przedwojennej Polsce, a także zbyt śmiałe sceny erotyczne. One też stały się pretekstem do skonfiskowania przez prokuraturę krakowską drugiego wydania książki. Ataki te - głównie ze strony prasy prawicowej - jak się wydaje, miały swoje głębsze przyczyny. Otóż Zegadłowicz, dotąd cieszący się opinią pisarza o raczej zachowaczych poglądach, ujawnił się jako antyklerykał o sympatiach lewicowych. "Zmory" to powieść niezwykle obszerna, a nawet, jak to określił Wojciech Marczewski - rozbuchana, pełna wątków pobocznych, co musiało przysporzyć wiele trudności przy jej adaptacji. Dlatego też reżyser nie podjął się napisania scenariusza. Zadanie powierzył czeskiemu scenarzyście Pavlowi Hajn, który m.in. napisał scenariusz do "Zaklętych rewirów" Janusza Majewskiego. Mikołaj Srebrny, zwany przez najbliższych Mikiem mieszka razem z ojcem, emerytowanym nauczycielem, we dworze w Porębie Murowanej. Matka, młoda i piękna Zofia cierpiąca na suchoty, mieszka oddzielnie. Gdy Mik zostaje przyjęty do gimnazjum, zamieszkuje u wujostwa Komendów i na co dzień jest świadkiem pijackich wybryków wuja. W szkole chłopiec nie czuje się najlepiej. Sadystyczni nauczyciele znęcają się nad dziećmi fizycznie i psychicznie. Wrażliwy i samodzielnie myślący Mik często im podpada. Po śmierci ojca Komendowie przenoszą się do Poręby, a Mik zamieszkuje wraz z matką u babki. Na wakacje przyjeżdża do Poręby. Poznaje tu swego rówieśnika, który w dosyć brutalny sposób go uświadamia. Mika zaczynają dręczyć pierwsze erotyczne niepokoje. Po powrocie do szkoły razem z innymi kolegami podgląda zabawy miejscowego przedsiębiorcy pogrzebowego z prostytutką, jednak dla niego oglądane brutalne sceny stają się źródłem silnego wstrząsu. W szkole pojawia się nowy nauczyciel, Chwostek. Szybko staje się ulubieńcem uczniów, a jego lewicowe poglądy sprawiają, że wśród młodzieży zaczynają się szerzyć idee socjalistyczne. Umiera matka Mika. Chłopiec zostaje sam z despotyczną babką. Wkrótce przekonuje się, że z pieniędzy przeznaczonych na jego naukę babka opłaca swojego kochanka. Trzej koledzy Mikołaja zostają aresztowani za działalność konspiracyjną. Usunięty ze szkoły Chwostek popełnia w swoim gabinecie samobójstwo. Zbliża się koniec nauki Mika w gimnazjum. Pożegnalny bal zamienia się w wielkie pijaństwo. Kończy się okres uczniowskich niepokojów, Mik i jego koledzy przekraczają próg dorosłości. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - OSTATNI DZIEŃ HITLERA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 21 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Program poświęcony tajemniczej śmierci Adolfa Hitlera i Ewy Braun. Dlaczego Rosjanie tak starannie zatarli wszelkie ślady? W jakim celu to uczynili? Program próbuje odpowiedzieć na pytanie, co naprawdę wydarzyło się w bunkrze Kancelarii Rzeszy w ostatnich dniach kwietnia 1945 roku. Ujawnione ostatnio materiały i zeznania świadków wskazują, że dotychczasowe wersje samobójstwa wodza III Rzeszy były błędne. W programie przedstawiono kilka wersji wydarzeń. Wykorzystano bogatą ikonografię i zdjęcia archiwalne. 01:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - O HONOR FRANCJI CZ 2 Magazyn, 26 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Audycja cykliczna popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Wykorzystano w niej materiały archiwalne. Odcinek poświęcony przygotowaniom Niemiec do inwazji na Francję w 1940 r. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SAMOTNY LOT MISS BEHAVEN Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Samotny lot Miss Behaven Dziś o historii tajemniczej Latającej Fortecy, czyli amerykańskiego bombowca B - 17, który wiosną 1945 roku rozbił się w okolicach Ostrowa Wielkopolskiego. I tak naprawdę to jest jedyny twardy i dotykalny fakt za sprawą części poszycia i wyposażenia pokładowego, które okoliczni chłopi ewakuowali do swych gospodarstw po katastrofie. Za sprawą licznych interpretatorów historii na bazie czystych spekulacji pojawiło się najpierw w wariancie gazetowym, a potem internetowym kilka wersji losów maszyny i kilka prób jej identyfikacji. Wszystkie raczej naciągane do istniejącego stanu badań, ba nawet wsparte fotografiami, nad którymi starsi mieszkańcy okolicy kręcą z powątpiewaniem głowami - to nie nasz samolot. Mamy zamiar ten spór przeciąć ostatecznie. Oto po rozszabrowaniu samolotu z tego, co się do zagrody zabrać się da, pozostałe za duże i za ciężkie elementy końmi ściągnięto z pola do debry, która prze lata stanowiła wiejskie wysypisko śmieci. Mamy zamiar je do dna przekopać i nie będzie to wcale oryginalne przedsięwzięcie jak na archeologię. Liczymy na tabliczki znamionowe płatowca i głównych jego agregatów. Zdarzyło się zimowa nocą Zimową grudniową nocą pierwszej okupacyjnej zimy z kościoła Garnizonowego przy dzisiejszej Alei Włókienników w Łodzi wymknęły się dwie postaci ciągnące dziecięce saneczki. Na sankach spoczywała duża skórzana waliza, spięta szerokimi pasami. Przemknęli przez drogę na rozległy trójkątny skwer, u którego dłuższego boku wznosił się drewniany kościołek parafialny pobudowany w początku lat trzydziestych. Dalej z przekazu wynika, iż walizę zakopali w pobliżu owej świątyni. Wiemy też dzisiaj, iż waliza zawierała ołtarz polowy jednej z wielkich jednostek WP rozformowanej w okolicach Łodzi we wrześniu 1939. Po latach, z inicjatywy biskupa Adama Lepy, środowisko Tygodnika Katolickiego "Niedziela" organizuje poszukiwania, w których udział zadeklarował również nasz program. Przedsięwzięcie jest bardzo trudne, tak jak wszystkie badania w wielkich miastach ze względu na rurociągi, podziemne instalacje i ciągle przyrastającą infrastrukturę. Ale tak wyjątkowego celu jak wojskowy ołtarz polowy będziemy szukać, nie oglądając się na przeciwności.