TVP Historia Środa, 30.01.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 30 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1595 - premiera "Romea i Julii" Szekspira; 1868 - pierwsze wydanie książki Darwina "O zmienności roślin i zwierząt"; 1948 - zamordowano Gandhiego; 1968 - ostatnie przedstawienie "Dziadów" w reż Kazimierza Dejmka; 07:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 115 Telenowela historyczna, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Wojciech Pacyna, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Ewa Bulanda Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Piotr Ligienza, Marcin Rogacewicz, Krzysztof Wrona, Agnieszka Mandat, Karina Seweryn, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Tomasz Ciachorowski, Grzegorz Woś, Sebastian Perdek, Dominik Łoś, Robert Gonera Odc 115. Biskup Grot dowiaduje się o planach króla o przeniesieniu targu do Sokołowa. Jest wściekły, ponieważ dokumenty są już przypieczętowane. Kazimierz konsekwentnie realizuje swoje plany. Chce przyłączyć do królestwa Wschowę, ostatni kawałek Wielkopolski, którego nie udało się odzyskać jego ojcu. Na Wawelu pojawia się orszak ze Świdnicy. Katarzyna jest przerażona, kiedy dowiaduje się, że po Helenę przyjechał łotr Guncel. 08:00 KORONA KRÓLÓW - ODC 116 Telenowela historyczna, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Anna Krasuska Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Krzysztof Pakulski, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Krzysztof Wrona, Karina Seweryn, Paulina Kondrak, Karolina Kominek, Marcin Bubółka, Monika Radziwon, Dominik Łoś, Robert Gonera, Miron Jagniewski, Katarzyna Radochońska, Wojciech Czerwiński , Zbigniew Waleryś, Sebastian Ziomek Odc 116. Podczas podróży do Świdnicy Helena niespodziewanie ratuje Guncelowi życie. Rycerz jest zaskoczony i dozgonnie wdzięczny. Adelajda wypytuje Egle o Ligęzę. Dwór huczy od plotek, dlatego chciałaby poznać prawdę. Pełna wrażliwości królowa opowiada historię swojej matki, która podobnie jak Egle nie potrafiła wybaczyć, odeszła od jej ojca i rodzeństwa. Biskup Grot otrzymuje od papieża list z gratulacjami osiągniętego pokoju z Krzyżakami. Mimo to nadal uważa członków zakonu za zbrodniarzy. 08:35 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - WYRWAĆ POLAKÓW Z GUŁAGU Magazyn, 29 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) Podczas największego nasilenia wojny w eterze młodych słuchaczy Wolnej Europy przyciągają nie polityczne komentarze, lecz niezwykłe rozmowy, niezwykłe dla PRL. Z George'em Harrisonem, Sophią Loren, Charles'em Aznavourem, Rolling Stonesami. Prasa partyjna bije na trwogę: Wolna Europa wprowadza audycje muzyczne na osobiste polecenie prezydenta Lyndona Johnsona. Chce zdobyć zaufanie niedojrzałej politycznie warstwy społecznej. Zachodni rock podminowuje system komunistyczny. W programie prof. Jerzy Eisler oraz gwiazdy Wolnej Europy: Barbara Nawratowicz, Janusz Herburt - Hewell, Janusz Marchwiński. Niezwykłe archiwalia! 09:05 JAK BYŁO? - ILUZORYCZNY KONIEC WIELKIEJ WOJNY Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2018 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) 28 czerwca 1919 roku w Sali Lustrzanej pałacu wersalskiego 27 państw zwycięskiej koalicji podpisało traktat pokojowy z Niemcami. Pokonane państwa nie zostały zaproszone na konferencję. W obradach nie uczestniczyła także Rosja bolszewicka. Liczący 440 artykułów traktat został ratyfikowany 10 stycznia 1920 roku. Mówił o przebiegu granic w Europie i statusie Niemiec na kontynencie. Zostały one obarczone winą za wywołanie wojny w Europie. Pierwsza część traktatu dotyczyła nowo powstałej Ligi Narodów, organizacji politycznej, która miała rozstrzygać spory międzynarodowe. "Ład wersalski" przetrwał niecałe dwadzieścia lat. Europy, a jak się wkrótce okazało, także i świata, nie udało się uchronić przed kolejną wojną. 09:45 HISTORIA POLSKI - WOKÓŁ OSTREJ BRAMY Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1996 Reżyseria: Józef Gębski Scenariusz: Józef Gębski Zdjęcia: Stanisław Szabłowski Muzyka: Janusz Bogucki W wileńskiej siedzibie NKGB i KGB, w budynku, przez który w latach wojny, a i po niej, przeszło co najmniej kilkuset ujętych w różnych okolicznościach polskich oficerów, dowódców oddziałów i żołnierzy AK, znaleziono dziwny dokument. Był nim sporządzony w latach 1945 - 1946 album dokumentujący działalność AK na Wileńszczyźnie po lipcu 1944 roku. Również w Wilnie, w czasie remontu kościoła Bernardynów, znaleziono doskonale zachowany i niezwykle bogaty zbiór dokumentów - raportów, rozkazów, szkiców - ukryty tam w nieznanych okolicznościach przez nieznanych członków polskiej organizacji podziemnej. Album i dokumenty posłużyły narratorom filmu - historykom Henrykowi Piskunowiczowi i Jarosławowi Wołkonowskiemu - do odtworzenia losów Okręgu Wileńskiego Związku Walki Zbrojnej AK. Film bardzo szczegółowo przedstawia okoliczności zawiązania organizacji podziemnej na Wileńszczyźnie, postacie m.in. Nikodema Sulika i Aleksandra Krzyżanowskiego, dramatyczne losy oddziałów i brygad "Kmicica", "Łupaszki", "Szczerbca", "Konara", "Węgielnego", "Juranda", toczących krwawe walki z Niemcami, współpracującymi z nimi Litwinami i sowieckimi partyzantami, którzy otrzymali zadanie całkowitego zniszczenia AK. Przypomina też słynną operację "Ostra Brama", w ramach której około 5 tys. żołnierzy AK miało zdobyć i zająć Wilno przed wejściem Armii Czerwonej na Litwę. Polacy byli przekonani, że Niemcy nie będą bronić miasta, tymczasem otrzymali oni rozkaz, by walczyć do ostatniego żołnierza. Film, w którym autor wykorzystał materiały ze zbiorów Archiwum Filmowego WFDiF oraz ze zbiorów fotograficznych Janusza Bohdanowicza, powstał we współpracy z Fundacją Filmową Armii Krajowej i TVP. 10:50 SENSACJE XX WIEKU - OSTATNI DZIEŃ HITLERA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 21 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Program poświęcony tajemniczej śmierci Adolfa Hitlera i Ewy Braun. Dlaczego Rosjanie tak starannie zatarli wszelkie ślady? W jakim celu to uczynili? Program próbuje odpowiedzieć na pytanie, co naprawdę wydarzyło się w bunkrze Kancelarii Rzeszy w ostatnich dniach kwietnia 1945 roku. Ujawnione ostatnio materiały i zeznania świadków wskazują, że dotychczasowe wersje samobójstwa wodza III Rzeszy były błędne. W programie przedstawiono kilka wersji wydarzeń. Wykorzystano bogatą ikonografię i zdjęcia archiwalne. 11:20 KOŁO HISTORII - OBLICZA NASZEJ I WASZEJ WOLNOŚCI Reportaż, 33 min, Polska, 2013 Scenariusz: Edyta Maksymowicz Edyta Maksymowicz opowiada o losach ludzi uwiecznionych na fotografiach zdeponowanych w Wilnie w Litewskim Archiwum Historycznym. Trzy albumy pochodzące z połowy XIX wieku zawierają w sumie 800, tak niezwykłych fotografii, że trafiły one na Listę Światowego dziedzictwa Kultury UNESCO. Fotografie te powstały na zlecenie słynnego generała Murawiowa Wieszaciela, w czasach, kiedy koszt jednego zdjęcia równał się wartości konia. Generał w taki sposób postanowił uwiecznić katów i ofiary represji, które prowadził po powstaniu styczniowym na Litwie. 12:05 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 5 WSZYSTKO DLA SYNA. ROK 1905 Serial historyczny, 75 min, Polska, 1982 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Wincenty Grabarczyk, Wojciech Wysocki, Krzysztof Kalczyński, Halina Rowicka, Sławomira Łozińska, Tadeusz Borowski, Piotr Krasicki Nadchodzi "gorący" rok 1905. W Rosji wybuchają zamieszki. Rewolucyjne fermenty docierają także na Śląsk, w tym do Sosnowca, gdzie od kilku lat mieszka wielu przedstawicieli rodziny Pasterników - Anna i Antoni z bliskimi. Wszyscy oni musieli opuścić zabór pruski. Teraz mają nadzieję, że powstańcze wrzenie przyczyni się do szybszego odzyskania przez Polskę niepodległości. 13:35 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PROWANSJA (FLAVORS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Prowansja to niezwykle ciekawy region Francji. Liliowe pola lawendy, kobaltowe niebo, podmuch mistralu i upojne zapachy działają na zmysły jej mieszkańców i gości. Podróżni cenią Prowansję za gaje oliwne, wspaniałe zabytki i malownicze winnice, a także - za styl życia. Od Verdon po Mont Ventoux, od Forcalquier po Luberon - Prowansja to miejsce spotkań z niezwykłymi ludźmi, z kulturą i z historią. Wiosną powietrze przesycone jest wonią ziół. Kamienne domy pięknie wtapiają się w skaliste tło. Stoimy u bram Prowansji, krainy, która zapada w serce i cieszy oczy. Wąskie uliczki, stare domy, szum fontanny... w miasteczkach takich, jak to, życie płynie leniwie. Można usiąść na placu w cieniu drzewa oliwnego albo na schodkach kościoła. Każdy zakątek jest piękny i pełen harmonii. 14:40 RODZINA NIEPODLEGŁEJ - TRZYNASTACY. SZLAKIEM WILEŃSKIEJ KADRÓWKI Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Dorota Kosierkiewicz Scenariusz: Dorota Kosierkiewicz Zdjęcia: Krzysztof Pęczalski Film "Trzynastacy" szlakiem wileńskiej kadrówki pokazuje przełomowe momenty w dziejach Polski. Powstanie Samoobrony Kresowej w 1918 roku, z której zrodził się 13. Pułk Ułanów Wileńskich z niezwykłym szwadronem tatarskim, który był echem naszej wielowiekowej tradycji. To ukochani ułani marszałka Piłsudskiego broniący Wilna. Dzisiaj żyją nie tylko w naszej pamięci. Ich tradycje kultywuje Kielecki Ochotniczy Szwadron Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich w Kielcach. 16:40 HISTORIA POLSKI - UKRYTE PROTOKOŁY - CZYLI OSZUSTWO ZAŁOŻYCIELSKIE Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2016 Reżyseria: Beata Kołaczyk Scenariusz: Beata Kołaczyk Film w swojej narracji to studium przypadku, a jednocześnie próba historycznej rekonstrukcji ważnego wydarzenia w najnowszej historii Polski, jakim było Referendum Ludowe 30 czerwca 1946 r. 17:25 REPORTAŻE Z PRAWDZIWEGO ZDARZENIA - ROZSTRZELANA MIŁOŚĆ Reportaż, 18 min, Polska, 2008 Autor: Marcin Bradke Jerzy Kaszyński był żołnierzem AK. Po wojnie, jak wielu innych, próbował się ukryć przed bezpieką na tzw. ziemiach odzyskanych, na Dolnym Śląsku. Nadal działał w organizacji. Na przełomie 1945/1946 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu w Wałbrzychu. Po brutalnym śledztwie, wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego skazany został na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano w Dzierżoniowie. Właśnie tam Kaszyńskiego i innych patriotów pochowano na cmentarzu. Jerzy Kaszyński miał wtedy 31 lat, a jego żona - 21. Została sama z miesięcznym dzieckiem i nie wiedziała, co tak naprawdę się wydarzyło. Dostała jedynie powiadomienie o wykonaniu wyroku, zaś miejsce pochówku było owiane tajemnicą. Nie szukała szczątków męża. Bała się, może też trochę uwierzyła w komunistyczną propagandę i w to, że mąż był "bandytą". Wyjechała z dzieckiem do Jarosławia, chcąc "zgubić ślad". Wyszła drugi raz za mąż, zmieniła nazwisko. Zaczęła życie od nowa. Jednak im szybciej mijał czas, tym mocniej powracała sprawa pierwszego męża. Po odzyskaniu niepodległości, na początku. lat 90. rozpoczęła starania o zatarcie wyroku i pośmiertną rehabilitację Jerzego Kaszyńskiego. Tak się też stało. Jednocześnie celem jej życia stała się chęć odnalezienia szczątków byłego męża. 17:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SKARBCZYK RODZINNEJ PAMIĘCI Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Tym razem wybieramy się do podlaskiej wioski Olszanka. Lokalny przekaz opisywał dramatyczną bitwę nieznanej partii powstańczej pod lasem i obraz, który po tej bitwie pozostał. Dziesięciu poległych powstańców obdartych przez Kozaków ze wszystkiego, zostawionych na pastwę wron i kruków. Mieszkańcy wioski oddali poległym skrawek swej łąki, a na mogile usypali kurhan i ustawili krzyż. Mijały lata, stary krzyż zastępowano nowym i tak z pokolenia na pokolenie. Do 17 września 1939 r. Kiedy zbliżała się sowiecka armia, jeden z mieszkańców poczuł nagły przypływ sympatii do komunizmu i krzyż ściął. Ani za pierwszego Sowieta, ani za Niemców, ani za kolejnej rosyjskiej okupacji Boży znak na mogiłę nie powrócił. Stało się to dopiero pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Ale nowe pokolenie mieszkańców Olszanki zaczęło pytać: Czy z tymi powstańcami to aby prawda? Zaproszeni przez rodzinę, która niegdyś krzyż stawiała jedziemy na Podlasie z georadarem. Z mogiłą powiązany jest także przekaz o leśnym obozowisku jakiejś powstańczej grupy przetrwania. Wsparci lokalnymi poszukiwaczami i z tą tajemnica zechcemy się zmierzyć. Następnie tłem naszego działania będzie wielkie miasto Łódź. Zdarzyło się zimową grudniową nocą pierwszej okupacyjnej zimy. Z kościoła Garnizonowego przy dzisiejszej al. Włókienników w Łodzi wymknęły się dwie postaci ciągnące dziecięce saneczki. Na sankach spoczywała duża skórzana waliza spięta szerokimi pasami. Walizę zakopali w pobliżu miejscowej świątyni. Wiemy też dzisiaj, iż waliza zawierała ołtarz polowy jednej z wielkich jednostek WP rozformowanej w okolicach Łodzi we wrześniu 1939 r. Po latach z inicjatywy biskupa Adama Lepy środowisko Tygodnika Katolickiego "Niedziela" organizuje poszukiwania, udział w których zadeklarował również nasz program. 18:55 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 7 POWOŁANIE Serial historyczny, 70 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib, Stefan Bratkowski Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Gustaw Lutkiewicz, Igor Przegrodzki, Andrzej Seweryn, Barbara Grabowska, Anna Nehrebecka, Jerzy Bińczycki, Piotr Machalica, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kowalewski, Wiesław Rudzki, Andrzej Chrzanowski, Witold Dębicki, Eugeniusz Kamiński, Józef Duriasz Szczególną rolę w zaborze pruskim zaczyna odgrywać ksiądz Piotr Wawrzyniak. Poznajemy go jeszcze w gimnazjum. Młody człowiek dochodzi do wniosku, że najlepiej będzie służył ojczyźnie jako kapłan. Dlatego po ukończeniu gimnazjum wstępuje do seminarium duchownego. Pragnie zapomnieć o swojej miłości do Matyldy Hausner, bo jest przekonany, że ludzie tego pokroju co on nie powinni przedkładać szczęścia osobistego nad dobro wspólne. Biskupem Poznania i Gniezna w tym czasie jest Mieczysław Ledóchowski, który nie cieszy się sympatią rodaków. Prusacy wydają coraz więcej ustaw ograniczających działalność Kościoła i innych polskich instytucji państwowych. Biskup Ledóchowski nie godzi się z tym i zostaje aresztowany. Dowiedziawszy się o przeszłości Ludwika Franke, Joanna Frankowska wyjeżdża. Zrozpaczony Ludwik odmawia dalszej współpracy z pruską policją, przechodzi na emeryturę. 20:15 ODTAJNIONE AKCJE SZPIEGOWSKIE - ODC. 1/8 (DECLASSIFIED: UNTOLD STORIES OF AMERICAN SPIES) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2016 Reżyseria: Aaron Saidman Seria przedstawiająca opowieści o tajnych operacjach amerykańskich prowadzonych w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie. Każdy odcinek przedstawia historię nowo odtajnionej misji i komentarz agentów, którzy ją przeżyli. Wielu agentów występuje przed kamerą po raz pierwszy. Dzięki zaproszeniu do współpracy kongresmana Mike ' a Rogersa, który współpracował ściśle z członkami wszystkich szesnastu agencji wywiadowczych przez dekadę, seria umożliwia nam dostęp do sekretnego świata szpiegów. 21:05 NAJWIĘKSZE OBLĘŻENIA ŚREDNIOWIECZA - ODC. 2/6 (BATTLE CASTLE) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2012 Historyk i popularny prezenter Dan Snow przedstawia historie sześciu najbardziej znanych zamków na świecie, od Europy po Bliski Wschód (m.in. Crac des Chevaliers, Chateau Gaillard, zamek Dover, zamek Conwy, zamek w Malborku, zamek w Maladze). Są to miejsca, w których rozstrzygnęły się niemal legendarne już starcia o władzę między mocarstwami. Wszystkie stały się symbolami swoich czasów i stanowią świadectwo inżynierii i kunsztu wojennego wybranej epoki. Odwiedzamy każdy zamek w decydującym momencie jego historii, kiedy atakująca armia postanawia obalić obrońców twierdzy. Filmy obfitują w najnowocześniejsze wizualizacje komputerowe pokazujące pomysłową konstrukcję i budowę zamków w momentach ich największego rozkwitu oraz realistyczne rekonstrukcje scen batalistycznych. 22:00 WETERANI. WYRWANI ŚMIERCI - /1/ Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Monika Jargot - Kędzierska, Agnieszka Krótka - Żmijewska Scenariusz: Monika Jargot - Kędzierska, Agnieszka Krótka - Żmijewska Wyrwani śmierci to historie polskich żołnierzy, którym cudem udało się przeżyć oraz polskich lekarzy, którym cudem udało się ich uratować. Bohaterowie serialu przeżyli piekło, patrzyli na śmierć i musieli mierzyć się z własnym strachem, niesprawiedliwością i brakiem zasad po stronie wroga. Każdy odcinek serialu opowiada o jednym z nich. O drodze, którą przeszli, niebywałym szczęściu, poświęceniu kolegów i staraniom lekarzy, bez których mogliby już nie żyć. Zdjęcia realizowane były na terenie poligonów i kilku jednostek wojskowych w całej Polsce. Wykorzystano także filmy zrealizowane na potrzeby armii podczas trwającej ponad 7 lat polskiej misji ISAF. Bohaterem tego odcinka jest Jakub Tynka. 22:35 HUBAL Dramat historyczny, 130 min, Polska 1973 Reżyseria: Bohdan Poręba Scenariusz: Bohdan Poręba Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Ryszard Filipski, Małgorzata Potocka, Tadeusz Janczar, Emil Karewicz, Stanisław Niwiński, Kazimierz Wichniarz, Jan Stawarz, Zygmunt Malanowicz, Jerzy A. Braszka, Henryk Giżycki, Bolesław Idziak, Jerzy Korsztyn, Andrzej Kozak, Eugeniusz Kujawski "Hubal" to epicki obraz kilkumiesięcznej walki oddziału majora Henryka Dobrzańskiego. Legendarny Hubal był wnukiem powstańca z 1863 roku. W 1914 roku po zdaniu egzaminu maturalnego wstąpił do II Brygady Legionów Polskich gen. Józefa Hallera. Podczas I wojny światowej odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari V klasy i czterokrotnie Krzyżem Walecznych. W dwudziestoleciu międzywojennym był zawodowym oficerem. Henryk Dobrzański był także słynnym jeźdźcem, członkiem polskiej ekipy na olimpiadzie w Amsterdamie w 1928 roku. Po klęsce wrześniowej nie zdjął munduru i do końca kwietnia 1940 roku dowodził stworzonym przez siebie pierwszym oddziałem partyzanckim. Zwany przez Niemców "Szalonym majorem", zginął w zasadzce 30 kwietnia 1940 roku. Dowódca 110. pułku ułanów na wieść o stracie jednego szwadronu 23 września 1939 roku rozwiązuje pułk. Jego zastępca, major Dobrzański, samorzutnie przejmuje dowództwo. Pozostaje przy nim około 180 ułanów. Major decyduje, że oddział pójdzie z odsieczą walczącej jeszcze Warszawie. Po otrzymaniu wiadomości o kapitulacji stolicy Dobrzański podejmuje decyzję o przeprawie przez Węgry do Francji, ślubuje też, że nie zdejmie munduru. Oddział przechodzi na ziemię kielecką. W Bodzentynie major ogłasza decyzję o pozostaniu w kraju. Żołnierze i dowództwo przyjmują pseudonimy, Dobrzański odtąd zwany będzie Hubalem. Dowodzony przez niego Oddział Wydzielony Wojska Polskiego podejmuje walkę partyzancką. Realizacja filmu trwała 10 miesięcy, większość scen nakręcono na szlaku walk hubalczyków. Wkroczenie oddziału Hubala do wsi Poświętne i udział żołnierzy w nabożeństwie nakręcono w tym samym barokowym kościele i z udziałem mieszkańców Poświętnego i okolic, pamiętających owe wydarzenia. W naturalnej scenerii zrealizowano także sceny pacyfikacji wsi - na potrzeby filmu spalono przeznaczone do rozbiórki autentyczne, istniejące w okresie okupacji chałupy wsi Swolszowice. Sekwencję śmierci Hubala nakręcono w tym samym miejscu, gdzie miała ona miejsce naprawdę. Jednym z konsultantów był Zygmunt Laskowski z Anielina, który w 1940 roku rozpoznał zmasakrowane przez Niemców zwłoki majora Dobrzańskiego. W filmie zagrał go jego syn, Tadeusz. W scenach batalistycznych brało udział łącznie 500 osób, 100 koni, w tym 25 specjalnie szkolonych. 00:55 SENSACJE XX WIEKU - OSTATNI DZIEŃ HITLERA CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Program poświęcony tajemniczej śmierci Adolfa Hitlera i Ewy Braun. Dlaczego Rosjanie tak starannie zatarli wszelkie ślady? W jakim celu to uczynili? Program próbuje odpowiedzieć na pytanie, co naprawdę wydarzyło się w bunkrze Kancelarii Rzeszy w ostatnich dniach kwietnia 1945 roku. Ujawnione ostatnio materiały i zeznania świadków wskazują, że dotychczasowe wersje samobójstwa wodza III Rzeszy były błędne. W programie przedstawiono kilka wersji wydarzeń. Wykorzystano bogatą ikonografię i zdjęcia archiwalne. 01:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - GOEBBELS Magazyn, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W cyklu popularyzującym wiedzę o historii II wojny światowej, odcinek poświęcony Josephowi Goebbelsowi oraz roli propagandy w III Rzeszy. Obraz w całości tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SKARBCZYK RODZINNEJ PAMIĘCI Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Tym razem wybieramy się do podlaskiej wioski Olszanka. Lokalny przekaz opisywał dramatyczną bitwę nieznanej partii powstańczej pod lasem i obraz, który po tej bitwie pozostał. Dziesięciu poległych powstańców obdartych przez Kozaków ze wszystkiego, zostawionych na pastwę wron i kruków. Mieszkańcy wioski oddali poległym skrawek swej łąki, a na mogile usypali kurhan i ustawili krzyż. Mijały lata, stary krzyż zastępowano nowym i tak z pokolenia na pokolenie. Do 17 września 1939 r. Kiedy zbliżała się sowiecka armia, jeden z mieszkańców poczuł nagły przypływ sympatii do komunizmu i krzyż ściął. Ani za pierwszego Sowieta, ani za Niemców, ani za kolejnej rosyjskiej okupacji Boży znak na mogiłę nie powrócił. Stało się to dopiero pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Ale nowe pokolenie mieszkańców Olszanki zaczęło pytać: Czy z tymi powstańcami to aby prawda? Zaproszeni przez rodzinę, która niegdyś krzyż stawiała jedziemy na Podlasie z georadarem. Z mogiłą powiązany jest także przekaz o leśnym obozowisku jakiejś powstańczej grupy przetrwania. Wsparci lokalnymi poszukiwaczami i z tą tajemnica zechcemy się zmierzyć. Następnie tłem naszego działania będzie wielkie miasto Łódź. Zdarzyło się zimową grudniową nocą pierwszej okupacyjnej zimy. Z kościoła Garnizonowego przy dzisiejszej al. Włókienników w Łodzi wymknęły się dwie postaci ciągnące dziecięce saneczki. Na sankach spoczywała duża skórzana waliza spięta szerokimi pasami. Walizę zakopali w pobliżu miejscowej świątyni. Wiemy też dzisiaj, iż waliza zawierała ołtarz polowy jednej z wielkich jednostek WP rozformowanej w okolicach Łodzi we wrześniu 1939 r. Po latach z inicjatywy biskupa Adama Lepy środowisko Tygodnika Katolickiego "Niedziela" organizuje poszukiwania, udział w których zadeklarował również nasz program.