TVP Historia Niedziela, 03.02.2019 06:20 BYŁ TAKI DZIEŃ - 3 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1953 - została wydana książka J. Y. Cousteau o badaniu podwodnym mórz i oceanów; 1958 - powstanie Beneluksu; 1982 - sąd Marynarki Wojennej skazał za druk ulotek na długoletnie więzienie kilka osób; 1986 - Jan Paweł ll u Matki Teresy; 07:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PROWANSJA (FLAVORS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Prowansja to niezwykle ciekawy region Francji. Liliowe pola lawendy, kobaltowe niebo, podmuch mistralu i upojne zapachy działają na zmysły jej mieszkańców i gości. Podróżni cenią Prowansję za gaje oliwne, wspaniałe zabytki i malownicze winnice, a także - za styl życia. Od Verdon po Mont Ventoux, od Forcalquier po Luberon - Prowansja to miejsce spotkań z niezwykłymi ludźmi, z kulturą i z historią. Wiosną powietrze przesycone jest wonią ziół. Kamienne domy pięknie wtapiają się w skaliste tło. Stoimy u bram Prowansji, krainy, która zapada w serce i cieszy oczy. Wąskie uliczki, stare domy, szum fontanny... w miasteczkach takich, jak to, życie płynie leniwie. Można usiąść na placu w cieniu drzewa oliwnego albo na schodkach kościoła. Każdy zakątek jest piękny i pełen harmonii. 08:15 MATTEO Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2014 Reżyseria: Michał Konrad Scenariusz: Michał Konrad, Kamil Polkowski Zdjęcia: Jan Sobierajski Muzyka: Michał Lorenc Dokument o zakonniku i wielkim egzorcyście. Zabójcy, który ma zostać świętym. Człowieku o wielkiej sile i pokorze, dzięki którym wypędzał demony. Za jego życia odnotowano kilkaset takich przypadków. Zmarł 31 października 1616 r. , lecz wciąż egzorcyzmuje, a przy jego grobie nawet teraz - 400 lat później - do dochodzi do cudownych uzdrowień od dręczeń demonicznych. Niektóre z nich zostały pokazane w filmie. 09:15 WIEDŹMIN - ODC. 10/13 MNIEJSZE ZŁO Serial fantastyczno - przygodowy, 50 min, 13 odc. , Polska 2002 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Michał Szczerbiec Zdjęcia: Bogdan Stachurski Muzyka: Grzegorz Ciechowski Aktorzy: Michał Żebrowski, Anna Dymna, Ewa Wiśniewska, Grażyna Wolszczak, Andrzej Chyra, Maciej Kozłowski, Zbigniew Zamachowski, Michał Milowicz, Dorota Kamińska, Henryk Talar, Karolina Gruszka, Agnieszka Sitek, Maja Ostaszewska, Agata Buzek, Daniel Olbrychski Wiedźmin Geralt żegna się z Matką Nenneke i opuszcza Ellander, by odnaleźć kryjówkę dla Cirilli. Niedługo po jego wyjeździe do świątyni Melitele przybywa podstępny hrabia Falwick. Renegat grozi Nenneke, że zacznie zabijać zgromadzone w miejscu kultu elfy i targnie się na życie kapłanek, jeżeli te nie wydadzą mu Cirilli. Nie zważając na powagę Matki Nenneke i wieszczby IoliFalwick jest bliski zrealizowania swoich krwawych planów. W ostatniej chwili Ciri, chcąc ratować kapłanki, świątynię i zgromadzonych w niej uciekinierów, postanawia ujawnić się i jechać ze złym hrabią. Choć rycerze Białej Róży opuszczają Ellander, groza wciąż wisi nad miejscem kultu Melitele. Tymczasem Geralt rozprawia się z kolejnym potworem i trafia do miasteczka Blaviken. Spotyka tu znajomego maga - rezydenta, Stregobora. Czarodziej żyje w swej wieży w śmiertelnym strachu, albowiem mająca z nim stare porachunki Renfri jest już w Blaviken. Stregobor donosi Geraltowi o strasznym losie kapłanek Melitele, wymordowanych przez nieznanych sprawców. Jednocześnie błaga o obronę przed pałającą żądzą zemsty za dawne czasy Dzierzbą. Księżniczka, jak mówi magik, jest potworem w ludzkiej postaci. Przed laty Stregobor, w porozumieniu z macochą Renfri, polecił zgładzić małą dziewczynkę. Wtedy uratował ją Geralt. Teraz wiedźmin ma zgładzić dorosłą już Dzierzbę. Wiedźmin śmiało dąży do spotkania z Renfri. W karczmie ratuje z opresji najlepszego druha - barda Jaskra. Księżniczka bowiem podróżuje z bandą zabijaków, wsród których jest jeden zwany Cykada. Łotr ten wiele słyszał o szermerskiej sztuce Geralta i gorąco pragnie skrzyżować miecz z Białym Wilkiem. W nocy do izby wiedźmina zakrada się Renfri. Geralt stara się ją przekonać do poniechania zemsty na Stregoborze. Dzierzba zdaje się podzielać osąd wiedźmina. Czy jest jednak szczera? 10:10 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - FRANCUSKIE INSPIRACJE Magazyn, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Dariusz Panas Muzyka: Tomasz Łuc Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący), Aleksander Trąbczyński Karol Okrasa rusza do przepięknego pałacu Radziwiłłów w Nieborowie, gdzie miejscowy kucharz Władysław Chojecki gotuje na węglowej kuchni wedle starych receptur. Karol postara się opowiedzieć o rewolucji kulinarnej, jaka miała miejsce w końcu XVIII wieku w Polsce. Staropolska kuchnia, bogata w ostre korzenne przyprawy, oparta o kontrastowe smaki słodkie, kwaśne i ostre oraz obfite porcje, zaczęła ustępować nowinkom z Francji. Polska kuchnia stawała się podobna do dzisiejszej dzięki takim kucharzom jak Paweł Tremo, nadworny kuchmistrz króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który korzystając z lokalnych produktów, tworzył potrawy lekkie, pełne warzyw i delikatnych sosów, ostrożnie szafując przyprawami. 12:40 DZIEWICZA NOWA ZELANDIA - ODC. 3/6. PARK NARODOWY GÓRY COOKA (ODC. 3/6) Film dokumentalny, 44 min, USA, 2013 Reżyseria: Alex Clark, Nicky Hommond Scenariusz: Cameron Crawford Nowa Zelandia to niezwykłe miejsce, przez długi czas izolowana na rozległym Pacyfiku stała się ewolucyjnym "laboratorium". W jego pierwotnych lasach żyją unikalne i często dziwne formy życia; ptaki, które nie chcą latać, gigantyczne owady i żywe skamieliny o niebadanym wieku. Nowa Zelandia to ciągle zmieniające się krajobrazy - od szczytów Mt Aoraki Mt Cook, najwyższego wzniesienia tego obszaru, do tajemniczych "cieni" Fiordlandu i niezwykłych głębin Hauraki Marine Park. Seria odkrywa najdziksze miejsca parków narodowych Nowej Zelandii. 14:20 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 5/18 - OSTATNIA SZANSA Serial przygodowy, 53 min, Polska 1967 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Występują: Stanisław Mikulski, Ewa Wiśniewska, Iga Cembrzyńska, Ignacy Gogolewski, Krzysztof Chamiec, Bronisław Pawlik, Marian Łącz, Jolanta Zykun, Sulwester Przedwojewski, Józef Zbiróg i inni Kloss otrzymuje zadanie wydobycia planów nowych konstrukcji wojskowych od przebywającego w Warszawie prof. von Henninga. Sturmbannfuehrer Lothar podejrzewa o zdradę kapitana Willego Ruperta, który pije i przegrywa duże sumy. Kloss uwodzi córkę profesora, Benitę, by w jej towarzystwie dostać się do willi. Kiedy wydaje mu się, że Benita jest pod działaniem środka usypiającego i on może już przystąpić do swojej roboty, dziewczyna bierze go na muszkę. Z pomocą przychodzi Klossowi agentka Anna, ale dotychczasowy plan się wali. Teraz trzeba wywieźć z Warszawy i Annę z planami, i Benitę, która zdemaskowała Klossa. Nieoczekiwanie pomaga im Rupert. 15:25 OD STEPÓW KUBANIA PO NIEPODLEGŁOŚĆ Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jerzy Oleszkowicz Scenariusz: Jerzy Oleszkowicz Zdjęcia: Henryk Janas, Wojciech Kaszuba Wykonawcy: Jan Gromnicki - Stowarzyszenie Rodzina 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich, Andrzej Bury - Sandomierski Ośrodek Kawaleryjski Aktorzy: Michał Chołka Historia powstania 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich. Tworzy się on w czasie zawieruchy rewolucyjnej w Rosji, na stepach Kubania. Ściągają tu ochotnicy, polscy żołnierze z armii zaborczych czy rozwiązanych Korpusów Polskich, by na ziemi kozaków kubańskich rozpocząć marsz ku niepodległej Polsce. Do legendy przeszła bitwa pod Jazłowcem, która określiła przyszłą nazwę pułku. Osią filmu są wspomnienia gen. Konstantego Plisowskiego - pierwszego dowódcy. 17:25 WOJOWNICY CZASU - HOSTOWICE CZYLI WIELKA WOJNA W KARPATACH Reportaż, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan W słowackich Hostowicach odbywają się corocznie rekonstrukcje walk, jakie rozpoczęły pierwszą długą i krwawą kampanię I wojny światowej. Walki, jakie toczyły na przełomie 1914 i 1915 roku armie rosyjska, niemiecka i austro - węgierska, na terenie Karpat pochłonęły wówczas setki tysięcy ofiar po obydwu stronach konfliktu. 18:00 ZMIENNICY - ODC. 15 /15 - NASZ NAJDROŻSZY Serial komediowy, 58 min, Polska 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Katarzyna Skawina, Krystyna Tkacz, Mieczysław Czechowicz, Ceazry Harasimowicz, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kowalewski Jacek i Kasia odnajdują tzw. pustostan. Chłopak dostaje się do mieszkania przez balkon. Młodzi postanawiają uzyskać przydział na lokal i nawet im się to udaje dzięki znajomościom. Okazuje się jednak, że muszą wnieść do spółdzielni wkład wielokrotnie przekraczający ich możliwości finansowe. Tymczasem w WPT odbywa się licytacja używanych samochodów. Na przetarg wystawiono również taxi 1313. 19:05 RODZINA NIEPODLEGŁEJ - O JEDNO MIASTO Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Odzyskanie przez Polskę niepodległości 11 listopada 1918 roku to tak naprawdę początek tworzenia niepodległego państwa. Pierwszym i najważniejszym czynnikiem było zapewnienie mu terytorium. Wśród wielu bitew, w tym tej najważniejszej Bitwy Warszawskiej 15 sierpnia 1920 roku, stoczono wiele bojów, które decydowały o graniach II Rzeczpospolitej. Pierwszym czynem zbrojnym, który wybuchł tuż po 11 listopada 1918 roku, było powstanie wielkopolskie. Jedną z jego decydujących bitew były walki stoczone o Szubin. Miasto kilkakrotnie przechodziło z rąk do rąk. Niemcy zdawali sobie sprawę, że to ważny przyczółek na drodze Poznań - Bydgoszcz. Zdobycie Szubina oznaczało dla powstańców zabezpieczenie powstańczych zdobyczy przed silnie obsadzonym przez wojska pruskie garnizonem w Bydgoszczy. Wśród historyków nie brakuje głosów, że boje o Szubin były decydujące dla powodzenia całego powstania wielkopolskiego. Walki były bardzo zacięte, tutaj powstańcy zanotowali największe straty w stosunku do liczby poległych w całym powstaniu wielkopolskim. 19:40 ZIMA STULECIA Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2018 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Film przedstawia historię kataklizmu, który w nocy z 31 grudnia 1978 na 1 stycznia 1979 sparaliżował znaczną część Europy, w tym Polskę. Gwałtowny atak mroźnej i śnieżnej zimy spowodował ogromne straty materialne, zdezorganizował życie społeczne i gospodarcze całego kraju. 21:20 LAGARDERE - CZ 1 (LAGARDERE, PREMIERE PARTIE) Film płaszcza i szpady, 100 min, 2 części, Francja 2003 Reżyseria: Henri Helman Scenariusz na motywach powieści Paula Fevala: Lorraine Levy, Didier Lacoste Aktorzy: Bruno Wolkowitch, Frederic Van den Driessche, Florence Pernel, Yvon Back, Christian Heck, Clio Baran, Ticky Holgado, Priscilla Bescond, Jacques Frantz i inni Henri Lagardere zrodził się na kartach najpopularniejszej powieści XIX - wiecznego pisarza francuskiego Paula Fevala, który autorem został zresztą dość przypadkowo. Ukończył bowiem studia prawnicze i rozpoczął nawet praktykę adwokacką. Brak sukcesów na tym polu kazał mu jednak porzucić togę. Feval marzył o karierze literackiej, choć i tutaj nie od razu dostrzeżono jego talent. Opublikowane w 1843 r. "Mysteres de Londres" ("Tajemnice Londynu") szybko zyskały mu uznanie czytelników, którzy pozostali mu wierni przez wiele lat, a Feval stał się za życia głównym rywalem Aleksandra Dumasa (ojca). W 1857 r. ukazał się jego "Garbus" - opasła powieść stanowiąca do dziś najpopularniejsze dzieło Fevala, wcześniej publikowana w odcinkach. Ogromna popularność książki sprawiła, że doczekała się ona licznych ekranizacji już w epoce kina niemego, a i dziś - dzięki żywej akcji, barwnym, ciekawie skreślonym postaciom - jest chętnie przenoszona na ekran. Wśród najgłośniejszych ekranizacji tego dzieła wymienić można "Garbusa" w reżyserii Jeana Delannoy z 1944 r. z Pierrem Blancharem w roli głównej, wersję z 1960 r. w reżyserii Andre Hunebelle'a z Jeanem Marais czy "Na ostrzu szpady" z 1997 r. Philippe'a de Broki z Danielem Auteuilem. Dwuczęściowa telewizyjna opowieść z gatunku płaszcza i szpady to najnowsza ekranizacja dzieła Fevala. Zdjęcia kręcono w Portugalii, a kostiumy, które wcześniej "zagrały" w filmie "Vatel", wypożyczono z Hiszpanii. Do filmu zaangażowano 800 statystów i 15 kaskaderów, którzy zaprezentowali swoje umiejętności głównie w scenach konnych pościgów i pojedynków na szpady. Kreujący tytułowego bohatera Bruno Wolkowitch przeszedł wcześniej intensywny półroczny trening szermierski i na ekranie faktycznie włada szpadą jak przystało na prawdziwego mistrza białej broni z przełomu XVII i XVIII w. Dla Ticky'ego Holgado grającego Passepoila w filmie była to ostatnia rola. Aktor zmarł na raka w kilka miesięcy po zakończeniu zdjęć. Francja początku XVIII w. Henri Lagardere, sierota przygarnięty i wychowany przez dwóch mistrzów szpady: Cocardasse'a i Passepoila, wyrósł na przystojnego, odważnego młodzieńca i świetnego szermierza. Jego marzeniem jest jednak dorównanie umiejętnościami samemu księciu Filipowi de Nevers i zgłębienie tajemnicy jego mistrzowskiego pchnięcia, które czyni go niepokonanym. Po wielu staraniach Lagardere wstępuje na służbę do księcia. Nevers jest zakochany w pięknej Ines de Caylus, ale z powodu zadawnionych sporów między rodami Nevers i Caylus stary hrabia stanowczo odmawia mu ręki córki. Zamierza natomiast wydać Ines za księcia Gonzagę, kuzyna Neversa. Filip de Nevers potajemnie żeni się z Ines, a z tego związku przychodzi na świat córka Aurora. Kiedy Gonzaga dowiaduje się o zdradzie, postanawia zamordować rywala i jego dziecko. Zwabia księcia w pułapkę i zabija go. Umierający Nevers zdąża jeszcze wyjawić Lagardere'owi tajemnicę swego sekretnego pchnięcia. Lagardere obiecuje pomścić księcia i opiekować się jego córką do końca swoich dni. Przez 17 lat Lagardere ukrywa się w Hiszpanii, gdzie wychowuje Aurorę, która traktuje go jak ojca. Znakomity szermierz co i raz udaje się w różne miejsca Europy i kolejno eliminuje uczestników spisku na księcia de Nevers. Ciągle jednak nie wie, kto stał na czele spiskowców i kto zadał księciu zdradziecki cios. 23:10 WIELKI TEST - WIELKI TEST O POLSKICH KRYMINAŁACH Kameralne i studyjne (widowisko), 74 min, Polska, 2018 Scenariusz: Konrad Smuga Wykonawcy: Anna Popek (prowadząca), Przemysław Babiarz (prowadzący) Tym razem Wielki Test o polskich zagadkach kryminalnych w filmach, serialach, teatrze i literaturze. Jak napisać dobry kryminał? Która z filmowych scen zbrodni najbardziej zapadła w pamięci? Kim był najlepszy detektyw, a kim najsprytniejszy przestępca? Jakie kryminalne zagadki lubi rozwiązywać ojciec Mateusz, a jakie komisarz Alex? Pasjonatom detektywistycznych historii opowiemy o kulisach telewizyjnych realizacji, przypomnimy też motywy muzyczne z sensacyjnych filmów i seriali. Jak zwykle w studiu na pytania testu będą odpowiadali w duetach popularni artyści, sportowcy i dziennikarze. Ale też każdy z widzów może podczas emisji rozwiązywać test online na stronie wielkitest.tvp.pl lub ściągając aplikację na smartfony. 00:40 ŚMIECIARZ - ODC. 1 Serial wojenno - obyczajowy, 91 min, 4 odc. , Polska 1987 Reżyseria: Jacek Butrymowicz Scenariusz: Jacek Butrymowicz Zdjęcia: Włodzimierz Precht Występują: Krzysztof Nawrot, Grażyna Jasińska - Wiśniarowska, Maciej Góraj, Anna Ciepielewska, Zbigniew Buczkowski, Dorota Rydz, Ewa Dąbrowska, Józef Nalberczak, Tadeusz Szaniecki, Witold Dębicki, Stanisław Niwiński, Marian Glinka, Andrzej Ferenc, Beata Tyszkiewicz, Ewa Wiśniewska Po klęsce wrześniowej zdemobilizowany Teodor Bożych, zwany Tojo, wraca do domu. Dom zawsze była dla niego ostoją, tu prawda zawsze był prawdą, a kłamstwo - kłamstwem. Głową robotniczej rodziny o silnie zakorzenionych tradycjach był ojciec - kolejarz, dawny powstaniec śląski, niekwestionowany autorytet moralny. Matka dbała o dom, męża i dzieci, dla wszystkich była najlepszą opiekunką. Teraz martwi się o Wacka, o którym rodzina nic nie wie. Tojo przez moment widział brata na stacji kolejowej, ale transport jeniecki odjechał w nieznanym kierunku. Bohater wraca do pracy w zakładzie oczyszczania miasta, gdzie zatrudnia się jako kierowca. Boleśnie odczuwa to, że jego dawny zakład nie jest już taki sam. Dyrektorem jest Niemiec, a ludzie, którzy powoli zaczynają ściągać w rodzinne strony, choć niby ci sami, jednak są odmienieni. Wojna toczy się gdzieś daleko, początkowo nic nie mąci pozornego spokoju rodziny. Nieoczekiwanie zostaje aresztowany ojciec Teodora. Tojo różnymi sposobami stara się wydostać go z więzienia, ale jego usiłowania okazują się bezcelowe. Ojciec, wywieziony do obozu koncentracyjnego, wkrótce umiera. 02:20 SIDŁA STRACHU Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2017 Reżyseria: Włodzimierz Kuligowski Scenariusz: Włodzimierz Kuligowski Film "Sidła strachu" opowiada o kulisach upadku rządu Jana Olszewskiego i stara się pokazać, jaki wpływ na to miały polskie i rosyjskie służby specjalne. Opisuje także, na przykładzie konkretnych faktów, patologie prywatyzacyjne i gospodarcze, z którymi musiała się zmierzyć ekipa rządowa, i sam premier Jan Olszewski, usiłując wyjść z pułapki tzw. planu Balcerowicza. Widz dowie się też o wielu nieznanych, sensacyjnych faktach związanych z polityką i gospodarką. W filmie występują m.in. Jan Olszewski, marszałek senior Kornel Morawiecki, poseł PIS Janusz Szewczak i płk Piotr Wroński - wieloletni oficer służb specjalnych PRL i RP. W "Sidłach strachu" zostały wykorzystane też nieznane filmowe materiały archiwalne, co jeszcze bardziej wzmacnia walor filmu.