TVP Kultura Wtorek, 05.02.2019 08:40 SMUTNE POTWORY Etiuda filmowa, 31 min, Polska, 2013 Reżyseria: Justyna Tafel Scenariusz: Justyna Tafel Zdjęcia: Weronika Bilska Muzyka: Matt Kelly Aktorzy: Barbara Kubiak, Piotr Głowacki, Iwona Karlicka, Adrian Chudzik, Barbara Kończy, Wanda Łuczak, Kinga Krucz, Jerzy Matula, Stefan Rola Etiuda szkolna Justyny Tafel. Sześcioletnia bohaterka filmu to mała księzniczka, a przynajmniej tak jej się wydaje. Wyobraża też sobie, że jej tata jest rycerzem, który dzielnie walczy z potworami. 09:25 TAXI - TEHERAN (TAXI) Dramat, 78 min, Iran, 2015 Reżyseria: Jafar Panahi Aktorzy: Jafar Panahi, Hana Saeidi Nagrodzone Złotym Niedźwiedziem "Taxi - Teheran" Jafara Panahiego jest jak audiowizualna pocztówka z Iranu. Podróżujący po Teheranie jako taksówkarz reżyser na przykładzie kolejnych pasażerów z humorem pokazuje nam absurdy i grozę życia w jego ojczyźnie. Chociaż pojawia się tu dosadna krytyka instytucji cenzury czy opresyjnego systemu, film przepełniony jest miłością do perskiej kultury i Irańczyków. Dowiadujemy się z niego na temat Iranu więcej prawdy niż z mediów w ostatniej dekadzie. 11:00 DOM - ODC. 25/25 - DZIŚ KAŻDY MA DWADZIEŚCIA LAT Serial obyczajowy, 88 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Waldemar Barwiński, Monika Kwiatkowska, Igor Śmiałowski, Anna Romantowska, Jerzy Bończak, Piotr Fronczewski, Hanna Lachman, Marek Bukowski, Bożena Dykiel, Jan Englert, Zbigniew Buczkowski i inni Krzysio zostawia rodzinę, by poświęcić się opiece nad Jolą, która dopiero co dokonała aborcji. Prokop oświadcza się Lodzi. Klara wraca do Polski z zamiarem pozostania tu na stałe, lecz nie uzyskuje wymaganej zgody i zostaje deportowana do ZSRR. Ojciec Joli proponuje Krzysiowi pracę w ekipie rajdowej FSO pod warunkiem, że chłopak zostawi w spokoju jego córkę. Majka rodzi syna, a Prokop i Lodzia stają na ślubnym kobiercu. Rozpoczynają się strajki na Wybrzeżu. Wrotek niemal natychmiast jedzie z kamerą, by filmować zajścia. Samopoczucie Ewy systematycznie się pogarsza. Krzyś zawozi ją do uzdrowiciela Harrisa skradzionym samochodem. Zatrzymuje go milicja, lecz dzięki interwencji ojca Joli chłopak wychodzi z aresztu. Lermaszewscy wyprowadzają się z domu przy Złotej. Śmierć Ewy zbiega się w czasie z podpisaniem porozumień sierpniowych. Nad trumną zmarłej spotykają się wszyscy mieszkańcy kamienicy. 12:40 KRÓTKA PODRÓŻ Film obyczajowy, psychologiczny, 43 min, Polska, 1976 Reżyseria: Krzysztof Rogulski Scenariusz: Krzysztof Rogulski Zdjęcia: Sławomir Idziak Aktorzy: Jan Nowicki, Leonard Pietraszak, Łucja Burzyńska, Tadeusz Bogucki, Danuta Kisiel, Eugeniusz Kujawski, Barbara Wrzesińska, Halina Rasiakówna Studium dwojga ludzi uwikłanych w historię miłosnego trójkąta. Nie sama fabuła jest jednak istotą filmu. Jest to studium postaw moralnych, opowiada o fizycznym umieraniu, a także o umieraniu uczuć. 13:35 CHOPIN. PRAGNIENIE MIŁOŚCI Dramat biograficzny, 116 min, Polska, 2002 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jerzy Antczak, Jadwiga Barańska Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Fryderyk Chopin Aktorzy: Danuta Stenka, Piotr Adamczyk, Adam Woronowicz, Bożena Stachura, Andrzej Zieliński, Marian Opania, Jerzy Zelnik, Jadwiga Barańska, Anna Radwan i inni Filmowa opowieść o życiu Fryderyka Chopina. Twórcy ekranowej biografii główny nacisk kładą na burzliwy związek Chopina z najgłośniejszą francuską pisarką epoki romantycznej, George Sand. Ilustrację do melodramatycznej historii stanowi muzyka genialnego kompozytora. W rytm rozbrzmiewających w tle utworów rozgrywa się wielkie widowisko o miłości i nienawiści, zdradzie i odtrąceniu, straconych złudzeniach i nadziei. Biografię Chopina już wcześniej przenosili na ekran filmowcy niemieccy, francuscy, amerykańscy, brytyjscy, a także polscy. W fabularnych filmach o nim nie mogło zabraknąć ważnej postaci w jego życiu, George Sand. W niemieckim "Nocturno der Liebe" z 1918 r. zagrał Chopina Conrad Veidt, 9 lat później we francuskim niemym filmie "La valse de l'adieu" wystąpił Pierre Blanchard. Historię miłości polskiego kompozytora i francuskiej pisarki utrwalił na ekranie w 1945 r. reżyser Charles Vidor. Amerykańska wersja nosiła tytuł "A Song to Remember", a w głównych rolach wystąpili: Coirnel Wilde i Merle Oberon. Pierwszy polski film fabularny o Chopinie "Młodość Chopina" Aleksandra Forda, obejmujący jedynie lata młodzieńcze kompozytora, został nakręcony w 1952 r. z Czesławem Wołłejko w roli głównej. Polskim widzom znane są również dwa inne filmy: brytyjska "Improwizacja" z 1991 r. z Hugh Grantem jako Chopinem, któremu partneruje Judy Davis, oraz "Błękitna nuta" Andrzeja Żuławskiego nakręcona we Francji w tym samym roku, w której wystąpił znany polski pianista, Janusz Olejniczak, a jako George Sand pojawiła się Marie - France Pisier. "Chopin - pragnienie miłości" składa się jakby z trzech części. Pierwsza przedstawia Chopina w Warszawie. Wielki patriota nienawidzi księcia Konstantego, ale ulega naciskom ojca, który prosi go, by spełniał kaprysy szaleńca i tyrana. Młody Fryderyk posłusznie zjawia się więc na każde żądanie, by swoją muzyką koić napady szału księcia. W końcui ojciec się zbuntuje. Na wieść o zbliżającym się wybuchu powstania listopadowego wysyła umuzykalnionego syna do Paryża, poświęcając posag dwóch córek. Jest rok 1831, w mieście nad Sekwaną szaleje epidemia cholery, która zbiera śmiertelne żniwo. To wówczas na ulicy zawalonej trupami Fryderyk po raz pierwszy zobaczy zbulwersowaną sytuacją sławną francuską pisarkę George Sand, która również zwróci na niego uwagę. Przez pierwsze miesiące nikt nie interesuje się młodym, zdolnym twórcą z Polski, który jest tam tylko niechcianym artystą na emigracji. Ale już wkrótce otworzą się przed nim wszystkie drzwi Paryża. Przyjaciel Albert dzięki swoim szerokim kontaktom organizuje koncert u baronowej Rothschild. Etiudy Chopina gra sam wielki Liszt, wywołując zachwyt śmietanki towarzyskiej Paryża. Sława kompozytora rośnie, staje się on ulubieńcem salonów. Kolejny etap w paryskim życiu Fryderyka Chopina to znajomość z George Sand, która zmienia cały jego świat. Początkowo artysta broni się przed tą miłością, wciąż pamiętając o przysiędze złożonej w Polsce Marii, której rodzice wahają się z przyjęciem chorowitego pretendenta do ręki córki. Ale słabe zdrowie Chopina i jego niezdecydowanie nie przeszkadzają pisarce George Sand, nie zważa również na różnicę wieku. Targana wielkimi uczuciami i namiętnością, jest gotowa dla niego do największych poświęceń. Chorego na gruźlicę artystę wywozi na Majorkę, gdzie ciepły klimat ma pomóc mu w odzyskaniu sił, otacza troskliwą opieką, znosi jego egoizm, kaprysy.Po raz pierwszy do Nohant Chopin przyjeżdża w 1839 r. , przez następne osiem lat będzie tu spędzał letnie wakacje. Komponuje najpiękniejsze utwory, a George Sand nareszcie zaczyna normalnie oddychać po nieudanym małżeństwie i równie burzliwych romansach. Szczęście kochanków burzy jednak coraz bardziej zazdrosny o matkę Maurycy, który nienawidzi Chopina. Oliwy do ognia dolewa dorastająca córka George, Solange, która zaczyna rywalizować z matką o względy jej kochanka. 15:45 ZIELONE KASZTANY Film psychologiczno - obyczajowy, 81 min, Polska 1985 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Fiwek Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Monika Alwasiak, Marek Herbik, Janusz Paluszkiewicz, Ewa Wiśniewska, Tomasz Herka, Jan Jankowski, Witold Młynarczyk, Agnieszka Skubisz, Zdzisław Wardejn, Anna Zagożdżon, Bogumił Antczak, Marek Bogdański, Ewa Dec, Marcin Jędrzejewski, Jerzy Karaszkiewicz Scenariusz filmu powstał na kanwie powieści Janusza Domagalika pod takim samym tytułem. Marek Krajewski, uczeń warszawskiego liceum, gra w drużynie piłkarskiej swojej szkoły, ale marzy o koszulce zawodnika "Legii". Szkolny mecz obserwuje trener czołowego warszawskiego klubu, Marek i jego dwaj koledzy mają nadzieję, że zostaną dostrzeżeni. Tymczasem trener postanawia przyjąć tylko bramkarza Kowala, pozostałych chłopców chce zobaczyć na boisku jeszcze raz, zanim podejmie ostateczną decyzję. Niestety, Marek z przyjacielem nie mają szans zagrać w następnym meczu, zostają wykluczeni z drużyny do czasu, aż poprawią wyniki w nauce. Rozżalony na kapitana zespołu chłopak, aby się zemścić, po cichu rozpowszechnia w szkole wiadomość, że Markoniec "sprzedał" mecz i dlatego pozbył się najlepszych zawodników, Krajewskiego i jego przyjaciela. Konflikt w drużynie narasta, Marek ma również poważne problemy w domu. Chłopca i jego siostrę, 16 - letnią Irminę, wychowuje matka. Wspiera ją dziadek, który dla wnuka jest wielkim autorytetem i najlepszym przyjacielem. Toteż jak cios spada na chłopca wiadomość, że dziadek jest bardzo chory, czeka go poważna operacja. Marek nie umie sobie również poradzić z tym, że jego matka ma romans z żonatym mężczyzną, że właśnie ona rozbija czyjąś rodzinę. Dziadek rozumie wszystkie rozterki wnuka. Taktownie pomaga mu załagodzić konflikt z kapitanem drużyny. Często rozmawia z wnukiem o życiu, jednocześnie oswajając go z tym, co musi nieuchronnie nastąpić. Stary, schorowany człowiek rezygnuje z operacji, heroicznie znosi swoje cierpienie. Dzięki niemu cała rodzina zaczyna rozumieć, jak bardzo w trudnych chwilach potrzebują wzajemnej bliskości i ciepła. 17:20 BODO - ODC. 9 Serial biograficzny, 55 min, Polska, 2015 Reżyseria: Michał Rosa, Michał Kwieciński Scenariusz: Doman Nowakowski, Piotr Derewenda Zdjęcia: Kamil Płocki Muzyka: Atanas Valkov Aktorzy: Tomasz Schuchardt, Agnieszka Wosińska, Piotr Żurawski, Bartłomiej Kotschedoff, Anna Próchniak, Piotr Głowacki, Roma Gąsiorowska - Żurawska, Tomasz Włosok, Wojciech Solarz, Mateusz Damięcki odc. 9 Eugeniusz Bodo rzuca się w wir pracy, by otrząsnąć się z traumy po śmierci przyjaciela. Razem z kolegami reżyserem Michałem Waszyńskim i aktorem Adamem Brodziszem postanawia zrealizować pierwszą polską superprodukcję "Głos pustyni" (1932). Sam jest autorem scenariusza przygodowego filmu i zagrał w nim rolę szejka Abdallaha. W trakcie kręconych w Afryce zdjęć w ekipie zaczyna dochodzićdo konfliktów. 18:25 BODO - ODC. 10 Serial biograficzny, 52 min, Polska, 2015 Reżyseria: Michał Rosa, Michał Kwieciński Scenariusz: Doman Nowakowski, Piotr Derewenda Zdjęcia: Kamil Płocki Muzyka: Atanas Valkov Aktorzy: Tomasz Schuchardt, Agnieszka Wosińska, Patrycja Kazadi, Józef Pawłowski, Roma Gąsiorowska - Żurawska, Bartłomiej Kotschedoff, Anna Próchniak, Michał Żurawski, Wojciech Solarz, Eryk Kulm odc. 10 Do Warszawy przyjeżdża na gościnne występy hollywoodzka gwiazda, piękna Tahitanka Reri. Bodo jest zafascynowany jej urodą i niezwykłym temperamentem. Wkrótce okazuje się jednak, że Reri musi wyjechać z Polski. Ma zakontraktowane występy w całej Europie, a ewentualne zerwanie trasy wiązałoby się z gigantycznym odszkodowaniem. 21:55 LEKKIE OBYCZAJE - CHARING CROSS ROAD 84 (84 CHARING CROSS ROAD) Film biograficzno - obyczajowy, USA/Wielka Brytania 1987 Reżyseria: David Hugh Jones Zdjęcia: Brian West Muzyka: George Fenton Scenariusz na podstawie książki Helen Hanff i sztuki Jamesa Roose - Evansa: Hugh Whitemore Aktorzy: Anne Bancroft, Anthony Hopkins, Judi Dench, Jean De Baer, Maurice Denham, Eleanor David, Mercedes Ruehl, Daniel Gerroll i inni Styczeń, 1969 roku. Amerykańska pisarka Helene Hanff (Anne Bancroft) odbywa podróż za ocean, do Londynu, by po raz pierwszy spotkać się ze swym długoletnim korespondencyjnym przyjacielem, z którym zrazu połączyła ją miłość do książek, a z czasem płomienne uczucie. Zaczęło się przed dwudziestoma laty, w 1949 roku. Uwagę bohaterki filmu przykuwa anons w magazynie "The Saturday Review of Literature" londyńskiego antykwariusza Franka Doela (Anthony Hopkins), który oferuje swoim klientom rzadkie wydawnictwa. Helen, która na próżno przemierzyła cały Nowy Jork w poszukiwaniu niedostępnych dzieł dziewiętnastowiecznych brytyjskich autorów: Williama Hazlitta, Waltera Landora i Johna Newmana, natychmiast składa zamówienie. Kiedy otrzymuje pierwszą partię, prosi natychmiast o następne książki. Początkowo koresponduje tylko z Frankiem Doelem, później z jego rodziną, a także z innymi pracownikami antykwariatu, z którymi się serdecznie zaprzyjaźnia. Wysyła im artykuły niedostępne w Anglii, obsypuje gwiazdkowymi prezentami. Helen jest niezamężna, nieszczęśliwy w małżeństwie Frank ma dwoje dzieci i żonę, która staje się zazdrosna o korespondencyjną miłość męża. Kilkakrotnie pisarka zamierza odwiedzić bliskich jej sercu znajomych za oceanem, ale wciąż coś jej staje na przeszkodzie. Kiedy po dwudziestu latach wybiera się wreszcie w podróż i składa wizytę w zaprzyjaźnionym londyńskim antykwariacie przy ulicy Charing Cross 84, czeka ją przykra niespodzianka. Za kanwę scenariusza filmu posłużyła książka "84 Charing Cross Road" Helene Hanff, w której autorka zawarła swoje wspomnienia i listy od przyjaciela. W 1975 roku powstała sztuka telewizyjna o tym samym tytule, a sześć lat później sentymentalną opowieść o uczuciu dwojga ludzi, którzy nigdy się nie spotkali, z powodzeniem wystawiono na deskach londyńskiego teatru. Blisko 100 przedstawień miała również okazję obejrzeć nowojorska publiczność. Producentem filmu jest znany komik i reżyser Mel Brooks, który zainteresował pomysłem odtwórczynię głównej roli, swoją żonę Anne Bancroft, wybitną aktorkę dramatyczną. Miał to być jej prezent od męża z okazji rocznicy ślubu. Na uwagę zasługują piękne zdjęcia Nowego Jorku w soczystych kolorach i spowitego mgłą Londynu, a także niepowtarzalny klimat filmu, co sprawia, że dzieło Davida Jonesa ogląda się z prawdziwą przyjemnością. 23:45 NOCNY DOKUMENT - SZTUKA NEOGOTYKU ODC. 1 - WOLNOŚĆ, RÓWNOŚĆ, BEZECEŃSTWO (THE ART OF GOTHIC EP. 1) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Basil Comely Scenariusz: Andrew Graham Dixon Jak sztuka średniowiecznego gotyku wpłynęła na brytyjską kulturę popularną, literaturę i architekturę XVIII i XIX wieku? 3 - odcinkowy cykl dokumentalny poświęcony sztuce neogotyku, w którym Andrew Graham - Dixon bada, dlaczego XIX - wieczni angielscy artyści zainteresowali się średniowieczną historią Wielkiej Brytanii, w efekcie czego stworzyli ikoniczne dzieła i budynki. 00:45 KINO NOCNE - MONA LISA (MONA LISA) Dramat sensacyjny, 99 min, Wielka Brytania 1986 Reżyseria: Neil Jordan Scenariusz: Neil Jordan i David Leland Zdjęcia: Roger Pratt Muzyka: Michael Kamen oraz piosenki: "Mona Lisa", "When I Fall inLove", "The Very Thought of You" (Nat "King" Cole), "Into Deep"(Genesis) i fragmenty "Madame Butterfly" Giacomo Pucciniego Występują: Bob Hoskins, Cathy Tyson, Michael Caine, Robbie Coltrane, Clarke Peters, Kate Hardie, Zoe Nathenson, Sammi Davis, Rod Bedall, Joe Brown, Pauline Melville i inni Po siedmiu latach więzienia George, drobna płotka w przestępczym światku Londynu, wraca do domu, ale żona nie chce go wpuścić i nie pozwala spotykać się z dorastającą córką. Jedynie stary przyjaciel Thomas wyciąga do niego pomocną dłoń, oferując kąt do spania w przyczepie campingowej, służącej jemu samemu za mieszkanie. By się jakoś urządzić na wolności George usiłuje odnaleźć swego dawnego szefa Mortwella, który po procesie obiecał mu posadę. Od jego współpracowników dostaje propozycję pracy w charakterze szofera luksusowej czarnoskórej prostytutki Simone, która odwiedza bogatych klientów w ich apartamentach. Wyniosła dziewczyna bardzo krytycznie ocenia sposób ubierania się George'a i jego maniery, w końcu sama kupuje mu luksusowy garnitur i udziela kilku lekcji dobrego wychowania. Pewnego dnia każe się zawieźć do podrzędnej dzielnicy King Cross, gdzie rezydują młodociane prostytutki. Wyjawia George'owi, że też tam kiedyś pracowała razem ze swą przyjaciółką Cathy, narkomanką. Gdy zamożny klient zabrał ją do Brighton, straciła z dziewczyną kontakt. Prosi kierowcę o jej odszukanie. George, przejęty wyznaniem swej pracodawczyni, wyrusza do Soho. W jednym z tamtejszych klubów znajduje młodą narkomankę podobną do Cathy, ale dziewczyna ma na imię May. Jej "opiekunem" jest niejaki Smith, którego George rozpoznaje na jednej z kaset pornograficznych, gdzie sutener występował razem z Simone. Oznacza to, że prawdopodobnie zna także Cathy. Fabułę filmu zainspirował reportaż z jednej z brytyjskich popołudniówek o procesie przestępcy oskarżonego o morderstwo. Człowiek ten twierdził, że ochraniał prostytutki przed gangiem sutenerów i handlarzy narkotyków, ubolewając przy tym, że honorowa zbrodnia w starym, dobrym stylu niemal już nie istnieje. Neil Jordan, irlandzki pisarz i reżyser, mieszkający od lat w Wielkiej Brytanii, postanowił umieścić akcję "Mony Lisy", swego trzeciego filmu, w Londynie - mieście, które zawsze urzekało go swą tajemniczością, wielością kontrastów, pulsującym rytmem. I to właśnie ono, obok George'a i Simone, jest jednym z bohaterów filmu. Dzieło Jordana łączy w sobie konwencję klasycznego thrillera z wątkiem melodramatycznym. Zwłaszcza ten ostatni - subtelny i nebanalny - nabiera wyrazistości dzięki znakomitym kreacjom odtwórców głównych ról - Cathy Tyson, fotomodelki i aktorki teatralnej, debiutującej rolą Simone na dużym ekranie oraz Boba Hoskinsa, jednego z najwybitniejszych angielskich aktorów charakterystycznych. Rola George'a przyniosła mu nominację do Oscara, nagrodę na festiwalach w Cannes i Valladolid (gdzie również film otrzymał Grand Prix), Złoty Globus i nagrodę Brytyjskiej Akademii Filmowej. Polscy widzowie znają Boba Hoskinsa także z filmów "Długi Wielki Piątek", "Cotton Club", "Kto wrobił królika Rogera?", "Modlitwa za umierających", "Związek przeszczepionych serc". 03:35 SCENA KLASYCZNA - (13) ŁUKASZ DYCZKO Koncert, 33 min, Polska, 2017 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca) Łukasz Dyczko to utalentowany polski saksofonista, zwycięzca 18. Konkursu Eurowizji dla Młodych Muzyków w Kolonii (2016), nominowany do Paszportu Polityki za rok 2016, laureat m.in.: pierwszego miejsca na XI Międzynarodowym Festiwalu Saksofonowym w Przeworsku (2014), I Śląskim Konkursie Saksofonowym w Katowicach (2014) oraz Międzynarodowym Konkursie Muzycznym Marco Fiorindo w Turynie (2013). Stypendysta Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od października studiuje na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie pod kierunkiem Pawła Gusnara. Występował jako solista z takimi orkiestrami jak m.in. WDR Sinfonieorchester Köln, Polska Orkiestra Radiowa, Orkiestra Filharmonii Śląskiej, Krakowska Orkiestra Kameralna. Nominowany do Paszportów Polityki za rok 2016, w kategorii Muzyka poważna oraz do nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej (2016), w kategorii Debiut. W programie Sonata Philipa Glassa (wersja na saksofon). Łukasz Dyczko - saksofon, Grzegorz Skrobiński - fortepian, Barry Cockcroft - KUKU na saksofon solo.