TVP Historia Środa, 13.02.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 13 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1834 - Adam Mickiewicz ukończył "Pana Tadeusza"; 1883 - zmarł Richard Wagner; 1949 - zjazd plastyków w Nieborowie, zapowiedź socrealizmu w plastyce; 1990 - sonda Voyager 1 na skraju Układu Słonecznego / pierwsze zdjęcia spoza Układu; 07:50 KORONA KRÓLÓW - ODC 135 Telenowela, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Teresa Czepiec, Konrad Sobieszczański Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Marta Wiśniewska, Martyna Dudek, Marcin Rogacewicz, Piotr Nowak, Wenanty Nosul, Agnieszka Mandat, Paulina Lasota, Paulina Kondrak, Maksymilian Michasiów, Piotr Michalski, Andrzej Popiel, Ewelina Pankowska, Łukasz Węgrzynowski Odc. 135 Kunad wyraźnie adoruje królową, z wzajemnością. Kiedy zostają sami, na gorącym uczynku przyłapuje ich Elżbieta. Królewna ostrzega macochę przed konsekwencjami. Prosi swoją siostrę Kunegundę, aby miała na oku artystę z Hesji. W końcu przychodzi moment pożegnania, który wydaje się trudny dla wszystkich. Adelajda skrycie triumfuje, kiedy Elżbieta żegna się z zamkiem. Bolko chce kupić Sobótkę, jednak Peter Zedlitz zaczyna nabierać wątpliwości. Książę jest zirytowany. 08:20 KORONA KRÓLÓW - ODC 136 Telenowela, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Anna Krasuska, Monika Zięba Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Marcin Rogacewicz, Piotr Nowak, Wenanty Nosul, Agata Bykowska, Mateusz Lisiecki, Dominik Łoś, Andrzej Deskur, Robert Gonera, Wojciech Czerwiński, Zbigniew Waleryś, Michał Wolny, Mateusz Mosiewicz, Dagmara Bąk, Helena Chorzelska 136 Kazimierz jest już pod Kaliszem i chce jak najszybciej zawrzeć pokój z Krzyżakami. Niespodziewanie pojawia się książę Bogusław, który twierdzi, że nie tylko biskup Grot jest przeciwny ugodzie. Wójt przez przypadek dowiaduje się o wypadku Gabiji. Za punkt honoru wyznacza sobie odnalezienie winnych, którzy skrzywdzili jego ukochaną. Zazdrosny o Helenę Guncel atakuje brata Bolka. Dochodzi pomiędzy nimi do krwawego pojedynku. 09:35 HISTORIA POLSKI - ORZEŁ I CHRYZANTEMA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2009 Reżyseria: Jacek Wan Scenariusz: Jacek Wan Film dokumentalny zrealizowany głównie w Japonii. Jego bohaterem jest Bronisław Piłsudski, starszy brat marszałka Józefa Piłsudskiego, i jego wnuk Kazuyoshi Kimura, który dopiero w 1984 roku dowiedział się, że jego dziadkiem był słynny polski naukowiec. Twórca filmu towarzyszy Kazuoshiemu Kimurze w podroży do Matsuyamy i Nagasaki, jaką odbywa on w poszukiwaniu śladów działalności swojego dziadka. Przy okazji odkrywa również inne ślady działalności Polaków w Japonii. 10:45 SENSACJE XX WIEKU - FABRYKI ŚMIERCI CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Wydarzenia i napięcie międzynarodowe związane z zarzutami wobec Iraku sprawiły, że sprawa broni chemicznej i bakteriologicznej jest bardzo aktualna. Program przedstawia zagrożenie jakie w ostatnich kilkunastu latach stanowiła broń chemiczna i bakteriologiczna produkowana w totalitarnych państwach: Libii, Iraku i Korei Północnej. Przypadki użycia broni przeciwko bezbronnej ludności cywilnej (Kurdowie w 1986 roku), i na froncie (wojna Irak - Iran w tym samym roku). Czy Irakijczycy użyli broni chemicznej w czasie interwencji mocarstw zachodnich? Operacja Pustynna Burza do dzisiaj jest tajemnicą. 11:20 BEZPIECZNE REZERWY. HISTORIA POLSKIEGO ZŁOTA. Film dokumentalny, 42 min, Polska, 2014 Reżyseria: Joanna Kaczmarek Scenariusz: Radosław Wróblewski Zdjęcia: Sławomir Romaniuk, Vladimir Panduru Tudor, Jan Paweł Pełech Film dokumentalny o dziejach i roli polskich rezerw złota. Opowiada o polskich rezerwach złota od momentu ich utworzenia w okresie reformy walutowej z 1924 roku, poprzez czasy II wojny światowej czasy PRL - u, aż do współczesności. Przedstawia historię sensacyjnej ewakuacji złota, które wędruje przez trzy kontynenty, aby w okupowanym kraju nie paść łupem hitlerowców. Narratorem filmu jest Marek Tejchman - dziennikarz zajmujący się tematyką ekonomiczną. 12:25 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 15 WYCIECZKA W NIEDZIELĘ. ROK 1941 Serial historyczny, 73 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Zbigniew Zaniewski, Czesław Stopka, Krzysztof Stroiński, Jacek Milczanowski, Dorota Pomykała, Grażyna Barszczewska, Eugeniusz Kujawski Czerwiec 1941 roku. Stanik po operacji leży w szpitalu, opiekuje się nim Wisia. Rekonwalescent musi jednak opuścić lecznicę, gdyż Wehrmacht rozkazuje zwolnić łóżka dla rannych hitlerowców. Tymczasem Zygmunt współpracuje z doktorem Kulickim w dostarczeniu specyfiku powodującego długotrwałą chorobę u Ślązaków, którzy nie chcą służyć w niemieckim wojsku. Pomaga mu w tym Gustek. W upalną niedzielę Zygmunt, będąc z Wisią na wycieczce za miastem, widzi śmierć więźnia, który podjął próbę ucieczki z transportu jadącego do Oświęcimia. Hitlerowcy nakazują dwojgu młodym wykopać grób dla niedoszłego zbiega. Po powrocie do domu Wisia długo nie może dojść do siebie. 13:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PERU: INKASKI KLEJNOT (FLAVORS) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Peru jest ziemią kontrastów: dynamicznych miast i starożytnych ruin. To Ameryka Południowa w pigułce. Zapomniane świątynie, ukryte skarby, grobowce, a także niezwykła przyroda - od wieków kuszą podróżników i poszukiwaczy przygód. Bogactwa Świętej Doliny, gigantyczna Lima, pływające wyspy na jeziorze Titicaca czy tajemnicze Machu Picchu pobudzają wyobraźnię i obiecują niezwykłą podróż śladami dawnego imperium Inków. 14:55 RODZINA NIEPODLEGŁEJ - ZAPOMNIANY BOHATER Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Film dokumentalny "Zapomniany bohater" to historia kapitana Pawła Cymsa, który walczył w powstaniu wielkopolskim, wojnie polsko - bolszewickiej oraz III powstaniu śląskim. Poprzez jego losy film ma opowiadać o trudach pierwszych tygodni i miesięcy niepodległej Rzeczpospolitej, która odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli. Początek II RP to walka o granicę, tę zachodnią i wschodnią. Cyms był głównym autorem działań powstańczych, dzięki którym zdobyto tereny zachodnich Kujaw w tym Gniezno i Inowrocław. Potem kapitan Cyms uczestniczył w wojnie polsko - bolszewickiej. Za swoje męstwo odznaczony został krzyżem Virtuti Militari. W 1921 roku brał udział w III powstaniu śląskim. Jego żołnierze zdobyli m.in. Bierawę, uczestniczył też w zdobyciu Kędzierzyna. Gdy ustały walki, nastał czas odbudowy i scalania ziem polskich, które znajdowały się pod obcym panowaniem. Dalsze losy naszego bohatera to studia prawniczo - ekonomiczne i praca nad rozwojem gospodarki kraju. W 1928 wraca w szeregi wojska. W 1939 walczy w kampanii wrześniowej, zostaje wzięty do niewoli w ostatniej bitwie polskiego Września - 5 października. W czasie okupacji działał w strukturach państwa podziemnego w Armii Krajowej. 15:25 O JEDNO MIASTO Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Scenariusz: Marcin Tomaszewski Odzyskanie przez Polskę niepodległości 11 listopada 1918 roku to tak naprawdę początek tworzenia niepodległego państwa. Pierwszym i najważniejszym czynnikiem było zapewnienie mu terytorium. Wśród wielu bitew, w tym tej najważniejszej Bitwy Warszawskiej 15 sierpnia 1920 roku, stoczono wiele bojów, które decydowały o graniach II Rzeczpospolitej. Pierwszym czynem zbrojnym, który wybuchł tuż po 11 listopada 1918 roku, było powstanie wielkopolskie. Jedną z jego decydujących bitew były walki stoczone o Szubin. Miasto kilkakrotnie przechodziło z rąk do rąk. Niemcy zdawali sobie sprawę, że to ważny przyczółek na drodze Poznań - Bydgoszcz. Zdobycie Szubina oznaczało dla powstańców zabezpieczenie powstańczych zdobyczy przed silnie obsadzonym przez wojska pruskie garnizonem w Bydgoszczy. Wśród historyków nie brakuje głosów, że boje o Szubin były decydujące dla powodzenia całego powstania wielkopolskiego. Walki były bardzo zacięte, tutaj powstańcy zanotowali największe straty w stosunku do liczby poległych w całym powstaniu wielkopolskim. 17:00 HISTORIA POLSKI - OKOLICE CHOPINA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2010 Reżyseria: Katarzyna Marcysiak Scenariusz: Katarzyna Marcysiak Zdjęcia: Krzysztof Gietka, Jarosław Kubisztal Wykonawcy: Katarzyna Popowa-Zydroń, Paweł Wakarecy, Rafał Blechacz, Kevin Kenner, Anna Nowak "Okolice Chopina" to dokument opowiadający o ważnych i znaczących dla twórczości kompozytora wątkach jego biografii, związanych z regionem kujawsko - pomorskim. Okazuje się, że te okolice są prowdopodobnie najsilniej nasycone w obecność Chopina w Polsce, a żaden inny region nie wywarł tak istotnego wpływu na jego twórczość. Miejsce urodzenia matki, emocji związanych z pierwszą miłością, w końcu - niezwykle w skutki owocnych wiejskich wakacji, pozostawiły wyrazisty, trwały ślad w sercu i dziełach kompozytora. W filmie przeplatają się trzy wątki: podróż Chopina przez Kujawy i ziemię dobrzyńską, analiza muzycznych konsekwencji jego pobytu tutaj, w końcu - współczesne ślady związane z Chopinem. Całość ilustruje koncert - zapis z dwunastogodzinnego maratonu, zatytułowanego "Kalejdoskop Chopinowski" - który odbył się w Bydgoszczy 29 maja 2010 roku z okazji 200 - lecia urodzin kompozytora, a zorganizowany został przez Akademię Muzyczną w Bydgoszczy. 18:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POLOWA LEKCJA HISTORII Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. Zawsze marzyła nam się chwila, gdy tu, w Częstoborowicach, będziemy mogli włączyć sprzęt poszukiwawczy i dopisać zupełnie nową kartę do historii tragicznej bitwy okresu Powstania Styczniowego. Określa się ją jako rzeź częstoborowicką, bo bezbronni ochotnicy zostali tu osaczeni przez Rosjan. Poległo ich ponad stu. Dla nas najważniejsze jest teraz, by po tym zdarzeniu pozostała pamięć. Jednym ze śladów pamięci jest pomnik, który stoi tu od 2015 r. W takich miejscach bywa się nie tylko ze względu na rocznicę, ale z wewnętrznej potrzeby, by zadumać się nad losem tu pochowanych. Dlatego właśnie dla młodzieży z okolicznych szkół postanowiliśmy przeprowadzić polową lekcję historii, na której przestudiujemy przebieg bitwy, zaprezentujemy ówczesną broń oraz wspólnie poszukamy pozostałości po bitwie. 19:15 KANCLERZ - ODC. 4 Serial historyczny, 53 min, Polska, 1989 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Zbigniew Safjan Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Mirosława Marcheluk, Małgorzata Pieczyńska, Jerzy Grałek, Krzysztof Jasiński, Jerzy Rogalski, Zdzisław Wardejn Reinhold Heidenstein wspomina rok 1586. Umiera król Stefan Batory, zaledwie cztery lata po rozejmie z Moskwą i dwa lata po straceniu Samuela Zborowskiego, który był zagorzałym przeciwnikiem władcy. Ciągle powraca sprawa kandydatury hetmana do korony. Zamoyski, który ma wielu zwolenników, podejmuje ostatecznie decyzję negatywną - nie będzie królem Polski. 22:05 WETERANI. WYRWANI ŚMIERCI - /3/ Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Monika Jargot - Kędzierska, Agnieszka Krótka - Żmijewska Scenariusz: Monika Jargot - Kędzierska, Agnieszka Krótka - Żmijewska Bohaterem odcinka jest Arkadiusz Żurkowski. Podczas misji w Afganistanie został poważnie ranny w nogę. Po przeprowadzonej operacji zapadł w śpiączkę trwającą dwa miesiące. 22:35 11 MINUT (11 MINUTES) Thriller, 78 min, Irlandia/Polska 2015 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Skolimowski Zdjęcia: Mikołaj Łebkowski Muzyka: Paweł Mykietyn Aktorzy: Richard Dormer, Paulina Chapko, Wojciech Mecwaldowski, Andrzej Chyra, Agata Buzek, Piotr Głowacki, Jan Nowicki, Mateusz Kościukiewicz, Łukasz Sikora 11 minut z życia różnych postaci pokazane na ekranie w równocześnie rozgrywających się sytuacjach i zadarzeniach. Zanim upłynie tytułowe 11 minut, losy bohaterów połączy coś, co nieodwracalnie wpłynie na ich dalsze życie. Wśród głównych postaci są: mąż zazdrosny o swoją atrakcyjną żonę aktorkę, sprzedawca hot dogów, hollywoodzki reżyser, handlarz narkotyków, nastoletni złodziejaszek, sędziwy malarz, a także ekipa pogotowia ratunkowego. O bohaterach filmu rozgrywającego się współcześnie wiadomo tyle, że mieszkają w wielkim mieście i każdy z nich skrywa jakąś tajemnicę. W 2015 roku w Wenecji film został owacyjnie przyjęty i otrzymał Wyróżnienie Specjalne Jury Młodych. Dzieło Skolimowskiego doceniono również na festiwalu w Gdyni, gdzie przyznano Nagrodę Specjalną Jury za oryginalność koncepcji artystycznej. Film był wytypowany jako polski kandydat do nagrody Oscara. 00:05 SENSACJE XX WIEKU - BUNKIER CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Tajemnica śmierci Adolfa Hitlera w dalszym ciągu pozostaje niewyjaśniona, choć minęło ponad pół wieku. Najnowsze badania i ustalenia wskazują, że nasza dotychczasowa wiedza na ten temat oparta jest na fałszerstwach, ale nie wiemy, kto ich dokonał: Niemcy w czasie ostatnich dni istnienia III Rzeszy, aby zatrzeć wszystkie ślady umożliwiające wyjaśnienie losu Hitlera, czy władze ZSRR, których wojska zajęły bunkier i przejęły wszystkich świadków. Program przedstawia wydarzenia ostatnich miesięcy II wojny światowej (od grudnia 1944 - ofensywę w Ardenach i tajne rokowania z aliantami), które mogą być kluczem do wyjaśnienia tajemnicy bunkra. 00:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - WOJNA I GOSPODARKA CZ. 4 Magazyn, 25 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Czwarta część odcinka poświęconego związkom wojny z gospodarką. Wykorzystano czarno - białe archiwalne materiały filmowe z okresu wojny. 01:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POLOWA LEKCJA HISTORII Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. Zawsze marzyła nam się chwila, gdy tu, w Częstoborowicach, będziemy mogli włączyć sprzęt poszukiwawczy i dopisać zupełnie nową kartę do historii tragicznej bitwy okresu Powstania Styczniowego. Określa się ją jako rzeź częstoborowicką, bo bezbronni ochotnicy zostali tu osaczeni przez Rosjan. Poległo ich ponad stu. Dla nas najważniejsze jest teraz, by po tym zdarzeniu pozostała pamięć. Jednym ze śladów pamięci jest pomnik, który stoi tu od 2015 r. W takich miejscach bywa się nie tylko ze względu na rocznicę, ale z wewnętrznej potrzeby, by zadumać się nad losem tu pochowanych. Dlatego właśnie dla młodzieży z okolicznych szkół postanowiliśmy przeprowadzić polową lekcję historii, na której przestudiujemy przebieg bitwy, zaprezentujemy ówczesną broń oraz wspólnie poszukamy pozostałości po bitwie.