TVP Historia Czwartek, 14.02.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 14 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1879 - "Marsylianka" hymnem Francji; 1942 - powstanie Armii Krajowej; 1974 - banicja Aleksandra Sołżenicyna; 07:40 KORONA KRÓLÓW - ODC 137 Telenowela historyczna, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Ewa Bulanda, Anna Stańko Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Marta Wiśniewska, Martyna Dudek, Sławomir Orzechowski, Piotr Gawron - Jedlikowski, Marcin Rogacewicz, Krzysztof Wrona, Piotr Nowak, Wenanty Nosul, Karina Seweryn, Paulina Kondrak, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Agata Bykowska 137 Z listu od córki Przybysław dowiaduje się o Guncelu Reibnitzu. Wypytuje o niego Pełkę, który próbuje ominąć niewygodny temat. Ukochany Heleny jest bardzo ciężko ranny, błaga ją o wybaczenie. Na Wawelu Gabija odzyskuje siły, nadal nikogo nie pamięta, ale zarządza służbą tak samo dobrze jak przed wypadkiem. Kunegunda bardzo tęskni za siostrą, nic nie daje jej ukojenia. Smutna jest także Elżbieta, która niedawno opuściła zamek. 08:15 KORONA KRÓLÓW - ODC 138 Telenowela historyczna, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Teresa Czepiec, Małgorzata Jurczak, Jan Piotr Szafraniec Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Marta Wiśniewska, Sławomir Orzechowski, Marcin Rogacewicz, Agnieszka Mandat, Maksymilian Michasiów, Andrzej Popiel, Ewelina Pankowska, Michał Wolny, Łukasz Węgrzynowski, Mateusz Mosiewicz, Dagmara Bąk, Adam Turczyk, Damian Kulec, Karolina Kalina Król po pomyślnym zawarciu pokoju z Zakonem krzyżackim, może spokojnie udać się na zaślubiny swojej córki. Dzięki pomocy Katarzyny, Elżbieta jest już gotowa do ceremonii. W chwilach zadumy z żalem wspomina zmarłą matkę. Bolko dowiaduje się o sukcesie Petera Zedlitza w rozmowach z księciem ziębickim, który zgodził się sprzedać Sobótkę za połowę planowanej kwoty. Nieoczekiwanie władca świdnicki okazuje się złym człowiekiem. 08:45 TAJEMNICE, ZAMKI I PODZIEMIA - MUMIA Reportaż, 22 min, Polska, 2004 Program historyczny. Tajemnica wrocławskiej mumii znalezionej w aptece na placu Solnym. 09:20 HISTORIA POLSKI - OKOLICE CHOPINA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2010 Reżyseria: Katarzyna Marcysiak Scenariusz: Katarzyna Marcysiak Zdjęcia: Krzysztof Gietka, Jarosław Kubisztal Wykonawcy: Katarzyna Popowa-Zydroń, Paweł Wakarecy, Rafał Blechacz, Kevin Kenner, Anna Nowak "Okolice Chopina" to dokument opowiadający o ważnych i znaczących dla twórczości kompozytora wątkach jego biografii, związanych z regionem kujawsko - pomorskim. Okazuje się, że te okolice są prowdopodobnie najsilniej nasycone w obecność Chopina w Polsce, a żaden inny region nie wywarł tak istotnego wpływu na jego twórczość. Miejsce urodzenia matki, emocji związanych z pierwszą miłością, w końcu - niezwykle w skutki owocnych wiejskich wakacji, pozostawiły wyrazisty, trwały ślad w sercu i dziełach kompozytora. W filmie przeplatają się trzy wątki: podróż Chopina przez Kujawy i ziemię dobrzyńską, analiza muzycznych konsekwencji jego pobytu tutaj, w końcu - współczesne ślady związane z Chopinem. Całość ilustruje koncert - zapis z dwunastogodzinnego maratonu, zatytułowanego "Kalejdoskop Chopinowski" - który odbył się w Bydgoszczy 29 maja 2010 roku z okazji 200 - lecia urodzin kompozytora, a zorganizowany został przez Akademię Muzyczną w Bydgoszczy. 10:30 SENSACJE XX WIEKU - BUNKIER CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Tajemnica śmierci Adolfa Hitlera w dalszym ciągu pozostaje niewyjaśniona, choć minęło ponad pół wieku. Najnowsze badania i ustalenia wskazują, że nasza dotychczasowa wiedza na ten temat oparta jest na fałszerstwach, ale nie wiemy, kto ich dokonał: Niemcy w czasie ostatnich dni istnienia III Rzeszy, aby zatrzeć wszystkie ślady umożliwiające wyjaśnienie losu Hitlera, czy władze ZSRR, których wojska zajęły bunkier i przejęły wszystkich świadków. Program przedstawia wydarzenia ostatnich miesięcy II wojny światowej (od grudnia 1944 - ofensywę w Ardenach i tajne rokowania z aliantami), które mogą być kluczem do wyjaśnienia tajemnicy bunkra. 12:15 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 16 NASI SĄ DALEKO. ROK 1943 Serial historyczny, 73 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Zbigniew Zaniewski, Czesław Stopka, Krzysztof Stroiński, Ewa Ziętek, Teresa Lipowska, Tadeusz Szaniecki, Eugeniusz Kujawski, Lidia Bienias, Maria Mielnikow-Krawczyk, Adrianna Biedrzyńska Paulina za radą Tomasza podpisuje niemiecką listę narodowościową. Gestapo prowadzi śledztwo w sprawie dziwnej choroby, na którą zapadają Ślązacy służący w Wehrmachcie. Efektem jest aresztowanie i w końcu śmierć doktora Kulickiego. Zygmunt w obawie przed służbą w wojsku szuka ratunku u ojca ukrywającego się na terenie GG. 13:40 OPOWIEŚCI O YELLOWSTONE - ODC. 1. ZIMA (YELLOWSTONE TALES FROM THE WILD) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2009 Reżyseria: Andrew Murray Zdjęcia: John Aitchison Muzyka: Edmund Butt Zimą 1807 roku samotny traper, John Colter, dotarł w samo serce Gór Skalistych w Ameryce Północnej. W okolicach górnego biegu rzeki Yellowstone odkrył zaginiony świat. W tym malowniczym krajobrazie królują: lód, ogień i siarka. Kraina wielkich kontrastów jest dużym wyzwaniem dla każdego organizmu, żyjącego tu i walczącego o przetrwanie. Yellowstone - to jeden z najcenniejszych skarbów przyrody na ziemi. Pierwszego marca 1872 roku amerykański prezydent Ulisses Simpson Grant docenił wyjątkowość tego miejsca, tworząc tu pierwszy w świecie park narodowy. Seria BBC "Opowieści o Yellowstone" składa się z trzech odcinków: "Zima", "Lato" i "Jesień". Całość tworzy niezwykły obraz przyrody najstarszego parku narodowego. Żyjące tu zwierzęta muszą przystosować się do ekstremalnych warunków, wynikających w nietypowego usytuowania tej krainy. Pod powierzchnią rozciągającego się tu wulkanicznego płaskowyżu znajduje się olbrzymia komora magmowa. Yellowstone to najbardziej rozległy obszar geotermalny na Ziemi. Słynie m. in. z gejzerów, gorących źródeł i wodospadów. Każda pora roku jest tu wyrazista. Niektóre zwierzęta odwiedzają to miejsce sezonowo, lokalne gatunki muszą stawić czoło zmianom zachodzącym wraz z kolejnymi porami roku. Brytyjscy dokumentaliści przybliżają widzom zwyczaje żyjących tu drapieżników i roślinożerców. Kamera podpatruje m. in. wilki, niedźwiedzie grizzly, bieliki amerykańskie, bizony i jelenie wapiti. Zima to raj dla wilków. Właśnie o tej porze roku te drapieżniki nabierają sił, polując na swoje ofiary osłabione mrozami. Kamera śledzi stado wilków, jedną z największych i najpotężniejszych watah w Yellowstone, które otaczają samca jelenia wapiti. Ten jednak nie daje łatwo za wygraną i szala zwycięstwa przechyla się raz na jedną, raz na drugą stronę. Wilki muszą działać razem nawet przeciwko pojedynczemu osobnikowi. To właśnie życie w stadzie pozwala im przetrwać. Mieszkańcami Yellowstone są także bizony, dobrze przystosowane do panujących tu zimą ciężkich warunków. Grube futro dobrze chroni je przed mrozem, zapewnia ciepło nawet przy temperaturze do minus 35 stopni Celsjusza. Te ostatnie stada bizonów przetrwały dziesiątki tysięcy lat. W ekstremalnych warunkach skupiają się na jedzeniu. Aby uniknąć głodu przed nadejściem wiosny, bizony muszą za wszelką cenę zachować cenną energię, która pozwoli im dotrzeć do pożywienia ukrytego pod grubą i twardą warstwą śniegu. Sroga zima w Yellowstone trwa. W lutym, gdy większość zwierząt jest już na skraju wyczerpania, wataha wilków jest w pełni sił. O tej porze młode samice wkraczają w okres rozrodczy. Ale wraz z końcem zimy nadchodzi zmierzch panowania wilków. Z legowiska wyłania się bowiem samica niedźwiedzia grizzly z potomstwem. 14:40 ŻYCIE. CZ. 9. ROŚLINY (LIFE. PLANTS. (9/10)) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2009 Zdjęcia: Tim Shepherd Muzyka: George Fenton Historia roślin sięga blisko pół miliarda lat wstecz. U tych organizmów wykształciły się wyjątkowo różnorodne strategie przetrwania. Podobnie jak zwierzęta, rośliny nieustannie rywalizują o pożywienie, dążą do rozmnażania się i walczą z drapieżnikami. Stosują podstępy, a w niektórych przypadkach nawet same polują. Od zwierząt odróżnia je jednak walka o dostęp do światła. Roślina nie rozwinie się bez światła, dlatego zrobi wszystko, by uzyskać go tyle, ile potrzebuje. 16:45 HISTORIA POLSKI - PROFESOR OD SERCA - ZBIGNIEW RELIGA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2010 Reżyseria: Halina Szymura Scenariusz: Halina Szymura Zdjęcia: Sławomir Chudowski Kiedy mówimy Religa, w pierwszym momencie nasuwają nam się skojarzenia: pionier polskiej transplantacji, pierwszy przeszczep serca w Polsce. Ten wybitny lekarz i naukowiec wdrożył też wiele własnych, oryginalnych programów w zakresie leczenia skomplikowanych, wrodzonych wad serca, wprowadził ciekawe zabiegi z obszarów chirurgii naczyniowej. Jego największe dzieło to jednak stworzenie komory do mechanicznego wspomagania krążenia. Film nie jest notką biograficzną profesora, ale okazją do przypomnienia jego najważniejszych dokonań w medycynie, w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym. Jego bogaty życiorys starczyłby zapewne na kilka filmów. Ten dokument skupia się na sprawach najważniejszych dla samego profesora, dla ludzi, którym ratował życie, dla grona jego współpracowników, których wychowywał, wpajając im najcenniejsze zasady etyki lekarskiej. Wykształcony w Polsce, odbył kilkuletnie staże w amerykańskich klinikach, m. in. u takich sław jak Adrian Kantrowitz czy Wojciechowski. Zdobyte tam umiejętności chciał przenieść do polskich klinik, choć nie zawsze spotykał się ze zrozumieniem. Całość jest oparta na wspomnieniach najbliższych mu osób w zawodzie i w życiu. O atmosferze, jaka towarzyszyła pierwszym transplantacjom, asystujący przy zabiegach dawni asystenci, dziś profesorowie renomowanych klinik: Andrzej Bochenek, Marian Zembala, Jerzy Foremny. Wszyscy są uwiecznieni w cennych archiwalnych materiałach z pierwszych przeszczepów serca, jakie miały miejsce w latach 1985 - 1990. O tym, jak sprawy zawodowe profesora wpływały na życie rodzinne mówią żona, córka i syn. Wzruszające są opowieści dawnych pacjentów, którzy nazywają go drugim ojcem. Tadeusz Żytkiewicz jest najdłużej żyjącym pacjentem z przeszczepionym sercem. To finał jego operacji obiegł cały świat za pośrednictwem zdjęcia Jamesa Steinfielda (National Geographic). Henryk Kubiak, najstarszy człowiek, któremu w Polsce przeszczepiono serce, opowiada o swoich sukcesach na międzynarodowych olimpiadach sportowych, mimo że ukończył 76 lat. O niezwykłych sytuacjach podczas współpracy lotnictwa wojskowego z prof. Religą opowiada lotnik, płk. inż. Mirosław Czechowski. Dramaty, jakie towarzyszyły tym lotom, uwiecznione na filmie dokumentalnym, zrealizowanym na potrzeby lotnictwa wojskowego, obrazują chwile grozy i determinacji w walce o ludzkie życie. Prezes Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii, bliski przyjaciel profesora, wspomina koncerty z cyklu "Serce za serce". Były to wydarzenia, które elektryzowały całą Polskę. To na prośbę profesora po raz pierwszy wystąpili w Polsce, w Zabrzu: Placido Domingo, Jose Carreras, Monserat Cabaille, June Anderson i wielu innych artystów światowych estrad. O tym, kim jest prof. Zbigniew Religa dla młodych ludzi, mówią uczniowie szkoły w Miedniewicach, która nosi imię słynnego kardiochirurga. W filmie nie brak także archiwalnych wypowiedzi samego profesora, są to fragmenty studyjnych wywiadów, wystąpień publicznych oraz reportaży poświęconych działalności założonej przez niego Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii. Film bardzo wzrusza, ale są w nim również momenty zabawne, zwłaszcza w opowiadaniach dawnych asystentów profesora, choć często rodziły się one w sytuacjach dramatycznych. Jest to obraz o charyzmatycznym chirurgu, ale też o człowieku o wielkim sercu i pogodzie ducha. 17:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Granatowi z Radomia Wiek XIX hojnie nas obdarował. Jednym z piękniejszych prezentów był rower. Pomysł, by naturalną siłę mięśni zamienić na ruch obrotowy koła od dwustu lat inspiruje konstruktorów i drogi rozwojowej rowerów wcale nie widać końca. I jak to z nowinkami technicznymi bywało, w pewnym momencie człowiek zaczął się zastanawiać, jak można wykorzystać rower na potrzeby wojny. Na początku XX wieku umiejętność jeżdżenia rowerem nie była powszechna. Dla policji było to jednak narzędzie pracy. W czasie I i II wojny światowej funkcjonowały też formacje cyklistów. Pod koniec lat trzydziestych ubiegłego wieku na rower zwróciły uwagę niemal wszystkie liczące się armie świata. W polskich realiach 50 - osobowe grupy kolarzy formowano przede wszystkim w pułkach kawalerii, wzbogacając je o drużynę z karabinem maszynowym. O użyciu roweru w formacjach mundurowych opowiedzą nam członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej III Okręgu Policji Państwowej Komisariatu w Radomiu. Zamordowany pomnik Wizyta w Lutomiersku. "Zamordowany pomnik" to pomnik Konstytucji 3 maja, postawiony w jej 125. rocznicę przez młodych mieszkańców Lutomierska w okresie poprzedzającym I wojnę światową. Początkowo miała to być kapliczka ozdobiona dodatkowo orłem podrywającym się do niepodległości. Pomnik został zniszczony w czasie II wojny światowej przez Niemców. Dziś jednak współcześni mieszkańcy miasta zatęsknili za tym elementem krajobrazu i w celu odtworzenia pomnika założyli lokalną grupę inicjatywną. 19:00 KANCLERZ - ODC. 5 Serial historyczny, 53 min, Polska, 1989 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Zbigniew Safjan Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Bronisław Pawlik, Mirosława Marcheluk, Małgorzata Pieczyńska, Piotr Polk, August Kowalczyk, Andrzej Precigs Rok 1587. Jan Zamoyski odprawia ze służby rotmistrza Mroczka. Królewna Anna powraca do idei osadzenia na tronie potomka Jagiellonów; tym razem wybór pada na Zygmunta Wazę. Zamoyski popiera ten zamiar. W roku 1587 prymas ogłasza powołanie Zygmunta III na tron. Trzy dni później biskup Woroniecki obwołuje królem arcyksięcia Maksymiliana. Wojna o koronę trwa. Arcyksiążę Maksymilian uderza na Kraków, lecz przegrywa bitwę. Zygmunt Waza zostaje koronowany na Wawelu. Hetman może zająć się budową Zamościa i stworzeniem Akademii Zamoyskiej. W roku 1594 po uroczystościach inauguracji akademii Heidenstein przekazuje swemu protektorowi spisywaną przez lata kronikę. 20:05 WYJĘCI SPOD PRAWA - ODC. 1/4. NED KELLY (NED KELLY) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Michael Davie Scenariusz: Daniela Ortega, Margaret Parker Seria filmów dokumentalnych przedstawiających zbrodnie, które zapisały się w historii kolonialnej Australii. To opowieści zarówno o tych, którzy złamali prawo, jak i o tych, którzy go bronili. Od narodzin legendy Neda Kelly'ego do brutalnej śmierci Bena Halla. Wydarzenia te spowite są tajemnicą oraz zostały zniekształcone przez ludowe przekazy. Mike Munro, popularny australijski prezenter telewizyjny, wraz z zespołem ekspertów, postarają się oddzielić fakty od fikcji. W tym celu wykorzystają zdobycze współczesnej nauki, badania archeologiczne oraz najnowsze metody medycyny sądowej. Dzięki temu odkryją nowe dowody i często głęboko ukrytą, ale i niewygodną, prawdę. 21:10 WYPRAWY KRZYŻOWE - ODC. 3/3 ZWYCIĘSTWO I PORAŻKA (THE CRUSADES) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: James Gray Scenariusz: Thomas Asbridge Wykonawcy: Thomas Asbridge (prowadzący) Pewnego listopadowego poranka 1095 roku papież Urban II wygłosił kazanie, które miało zmienić historię Europy. Jego słowa porwały tłumy zgromadzone we francuskim Claremont. W kolejnych miesiącach ich przesłanie odbiło się echem po Europie Zachodniej. Zaczęła się epoka krucjat. Papież ogłosił Świętą Wojnę przeciwko islamowi; wojnę o najświętsze miejsce chrześcijańskiego świata, Jerozolimę. Rozpoczęła się trwająca dwa stulecia walka, która do dzisiaj działa na wyobraźnię i jest tematem debat historycznych. Krucjaty najczęściej kojarzone były z fanatyzmem religijnym i przemocą, średniowiecznym rycerstwem i muzułmańskimi wojownikami, zamkami i królami, bohaterstwem, zdradą i poświęceniem. Współczesne badania, zarówno ze świata chrześcijan, jak i islamu, rzucają nowe światło na prowadzoną przez dwie wielkie religie wojnę w imię Boga. Dlaczego setki tysięcy chrześcijan i muzułmanów odpowiedziało na wezwanie do krucjat i dżihadu? I kto, koniec końców, wygrał wojnę o Ziemię Świętą? Odpowiedzi na te pytania widzowie znajdą w serii BBC "Wyprawy krzyżowe". 22:05 SPÓR O HISTORIĘ - WŁADCY POLSCY: KAZIMIERZ IV JAGIELLOŃCZYK Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2017 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący) W 1447 roku na tronie Polski, po trzech latach bezkrólewia, zasiadł dwudziestoletni Kazimierz, młodszy syn Władysława Jagiełły, wielki książę litewski. Trzy lata wcześniej, pod Warną zginął w batalii z Turkami jego brat, król Władysław III. Od początku Kazimierz IV Jagiellończyk zabiegał o wzmocnienie władzy królewskiej. Spotkało się to ze sprzeciwem szlachty. Podobnie jak Władysław Jagiełło, Kazimierz dążył do złamania potęgi zakonu krzyżackiego. W 1454 roku ogłosił akt inkorporacji Prus do Polski. Dało to początek wojnie trzynastoletniej, którą zakończył zawarty pokój w Toruniu. Na jego mocy Polska odzyskała między innymi Pomorze Gdańskie, a wielki mistrz zakonu krzyżackiego zobowiązany był do złożenia królowi hołdu. Podczas czterdziestu pięciu lat panowania Kazimierza Jagiellończyka, w Europie Środkowej i Wschodniej umocniła się potęga dynastii Jagiellonów. 22:45 SZEROKIE TORY. DŻULIA Z DAGESTANU Reportaż, 23 min, Polska, 2011 Autor: Barbara Włodarczyk Dżulia miała 16 lat, kiedy rodzice wydali ją za mąż. Nikt jej nie pytał o zgodę. Męża poznała dopiero na ślubie. W Dagestanie na Kaukazie to norma. Jest to najbardziej przywiązana do tradycji republika w całej Rosji. A na dodatek najbiedniejsza i najbardziej niestabilna. W dagestańskich górach mają swoje obozy setki islamskich fundamentalistów i nie ma tygodnia bez zamachów czy strzelaniny. Dżulia ucieka od biedy i zagrożenia do pracy w bogatej Moskwie. Ale w rosyjskiej stolicy nie lubią przybyszów z Kaukazu. Jedni się ich boją, inni gnębią. Za odmienny wygląd, za pracę na czarno, za skojarzenia z terroryzmem. Moskwa i Dagestan to dwa różne światy. Dlatego Dżulia żartuje, że ma dwa życia. Tyle tylko, że w jednym jest zakładniczką biedy i tradycji, a w drugim - zakładniczką swojego kaukaskiego wyglądu. W reportażu - barwna opowieść o mało znanej Rosji i przepaści dzielącej Kaukaz od Moskwy. 00:15 SENSACJE XX WIEKU - BUNKIER CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Tajemnica śmierci Adolfa Hitlera w dalszym ciągu pozostaje niewyjaśniona, choć minęło ponad pół wieku. Najnowsze badania i ustalenia wskazują, że nasza dotychczasowa wiedza na ten temat oparta jest na fałszerstwach, ale nie wiemy, kto ich dokonał: Niemcy w czasie ostatnich dni istnienia III Rzeszy, aby zatrzeć wszystkie ślady umożliwiające wyjaśnienie losu Hitlera, czy władze ZSRR, których wojska zajęły bunkier i przejęły wszystkich świadków. Program przedstawia wydarzenia ostatnich miesięcy II wojny światowej (od grudnia 1944 - ofensywę w Ardenach i tajne rokowania z aliantami), które mogą być kluczem do wyjaśnienia tajemnicy bunkra. 00:45 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - WOJNA I GOSPODARKA CZ. 5 Magazyn, 25 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykl popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Piąta część odcinka poświęconego związkom wojny z gospodarką. Wykorzystano archiwalne materiały filmowe z okresu wojny. W tym wydaniu: związki wojny z gospodarką, rozwój przemysłu zbrojeniowego w Niemczech. 01:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Granatowi z Radomia Wiek XIX hojnie nas obdarował. Jednym z piękniejszych prezentów był rower. Pomysł, by naturalną siłę mięśni zamienić na ruch obrotowy koła od dwustu lat inspiruje konstruktorów i drogi rozwojowej rowerów wcale nie widać końca. I jak to z nowinkami technicznymi bywało, w pewnym momencie człowiek zaczął się zastanawiać, jak można wykorzystać rower na potrzeby wojny. Na początku XX wieku umiejętność jeżdżenia rowerem nie była powszechna. Dla policji było to jednak narzędzie pracy. W czasie I i II wojny światowej funkcjonowały też formacje cyklistów. Pod koniec lat trzydziestych ubiegłego wieku na rower zwróciły uwagę niemal wszystkie liczące się armie świata. W polskich realiach 50 - osobowe grupy kolarzy formowano przede wszystkim w pułkach kawalerii, wzbogacając je o drużynę z karabinem maszynowym. O użyciu roweru w formacjach mundurowych opowiedzą nam członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej III Okręgu Policji Państwowej Komisariatu w Radomiu. Zamordowany pomnik Wizyta w Lutomiersku. "Zamordowany pomnik" to pomnik Konstytucji 3 maja, postawiony w jej 125. rocznicę przez młodych mieszkańców Lutomierska w okresie poprzedzającym I wojnę światową. Początkowo miała to być kapliczka ozdobiona dodatkowo orłem podrywającym się do niepodległości. Pomnik został zniszczony w czasie II wojny światowej przez Niemców. Dziś jednak współcześni mieszkańcy miasta zatęsknili za tym elementem krajobrazu i w celu odtworzenia pomnika założyli lokalną grupę inicjatywną.