TVP Kultura Niedziela, 17.02.2019 07:00 SZLAKIEM KOLBERGA - STANISŁAW SOYKA Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2014 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund Wykonawcy: Stanisław Soyka, Stanisław Gaca W tym odcinku, szlakiem Oskara Kolberga wyruszył Stanisław Sojka. Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Ich spotkania z wybitnymi muzykami ludowymi to zetknięcie różnych światów muzycznych, a jednocześnie wyjątkowa okazja do poznania polskiego folkloru. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. Tym razem szlakiem Kolberga wyruszył Stanisław Soyka. Wokalista, pianista, kompozytor, autor tekstów. Ale mało kto wie, że również skrzypek. Zobaczymy spotkanie z wirtuozem skrzypiec z okolic Przysuchy, Piotrem Gacą. To spotkanie dwóch wielkich osobowości, pełne humoru i męskiej energii. Spotkanie dwóch muzycznych światów. Mazurki i oberki grane przez Piotra Gacę okażą się dla Stanisława Soyki wielkim wyzwaniem. 08:15 RZECZ POLSKA - FOTEL 366 JÓZEFA CHIEROWSKIEGO Film dokumentalny, 10 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! Cykl TVP Kultura to propozycja przyjrzenia się krajowej sztuce projektowania. Jest to zarówno odpowiedź na obserwowaną od jakiegoś czasu modę na przedmioty vintage, jak i promocja najciekawszych nowych rozwiązań projektowych. Choć polski design w ostatnich latach staje się jednym z naszych eksportowych hitów, to wciąż zbyt mało się o nim mówi. Program opowiada o konkretnych przedmiotach, rekonstruując historię ich powstania, pokazując ich funkcję w przestrzeni, przedstawiając twórców i projektantów. Ta opowieść o rzeczach jest również opowieścią o najnowszej historii Polski. W tym odcinku fotel 366 zaprojektowany przez Józefa Mariana Chierowskiego. Fotel określany jest ikoną designu PRL - owskiego. 08:30 ANIMAMA - LEGENDA KRAKOWSKA Film animowany, 22 min, Polska, 1994 Reżyseria: Tadeusz Wilkosz Scenariusz: Tadeusz Wilkosz, Antoni Bańkowski, Sławomir Grabowski Muzyka: Adam Walaciński Najazd wojsk tatarskich na Kraków stał się źródłem inspiracji wielu znanych do dziś legend: o Hejnale Mariackim, o Skale Kmity pod Krakowem, o Skałkach Panieńskich i o Lajkoniku. Teraz najmłodsi mają okazję poznać te legendy lub je sobie przypomnieć. 10:10 BREAKDANCE W RYTMIE BACHA (FOOTWORK & FUGUES) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Jochen Schmoll, Sebastian Tischler The Flying Steps to jeden z najbardziej popularnych zespołów tanecznych na świecie. Czterokrotnie zdobywali tytuł mistrza świata w breakdancie. Dokument pokazuje proces powstawania projektu The Flying Bach, który połączył ze sobą breakdance i muzykę poważną. 11:45 KARETA Film komediowy, 30 min, Polska, 1971 Reżyseria: Zdzisław Leśniak Scenariusz: Zdzisław Leśniak Zdjęcia: Stanisław Niedbalski Aktorzy: Zdzisław Leśniak, Włodzimierz Gołobów, Jerzy Tkaczyk, Wiesław Gołas, Franciszek Pieczka Fabuła filmu - zbudowanego z rozmaitych gagów, od burleski poprzez groteskę do absurdu - osnuta jest wokół tradycyjnego wątku perypetii pana i jego sługi. 12:30 CHCE SIĘ ŻYĆ Dramat, 106 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Maciej Pieprzyca Zdjęcia: Paweł Dyllus Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Dawid Ogrodnik, Kamil Tkacz, Dorota Kolak, Arkadiusz Jakubik, Anna Nehrebecka, Katarzyna Zawadzka, Mikołaj Roznerski, Anna Karczmarczyk, Janusz Chabior Na 37. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Montrealu w 2013 r. widownia przyjęła "Chce się żyć" owacjami na stojąco, a przypieczętowaniem sukcesu były festiwalowe nagrody jury i publiczności. Nie inaczej było tegoż roku w Gdyni, gdzie film również zdobył wielkie uznanie i został uhonorowany Srebrnymi Lwami oraz nagrodą publiczności. Poruszający obraz dedykowany pamięci przedwcześnie zmarłej dokumentalistki Ewy Pięty, autorki dokumentu "Jak motyl", który stał się inspiracją dla twórców "Chce się żyć". Bohaterem w filmie jest Mateusz, cierpiący na porażenie mózgowe. Podejmuje on walkę o godność i prawo do normalnego życia. Mimo choroby i trudności w komunikacji ze światem zewnętrznym, udowadnia wszystkim, jak wiele może zdziałać siła ludzkiego ducha. Urodził się z poważnym defektem. Lekarze nie dawali mu żadnych szans. Jego rodzice nie mogli się jednak pogodzić z lekarską diagnozą. Od początku wierzyli, że ich syn, mimo kalectwa jest w pełni sprawny intelektualnie. Mateusz dorasta w miłości, otoczony troskliwą opieką najbliższych. Ma też u swego boku wierną przyjaciółkę - mieszkającą w sąsiedztwie Ankę. Splot okoliczności sprawia jednak, że chłopiec musi przeżyć rozłąkę z rodziną. Zostaje umieszczony w specjalistycznym ośrodku. Nie poddaje się, próbuje walczyć o swoją przyszłość, choć jest mu bardzo ciężko. W końcu w jego życiu pojawia się iskierka nadziei. Wiele się zmienia, kiedy do ośrodka trafia młoda wolontariuszka, ponadto pacjent zwraca uwagę lekarki, pracującej nad eksperymentalnymi metodami leczenia porażenia. 15:05 MATA HARI (MATA HARI) Film fabularny telewizyjny, 113 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jeff Tudor Uznany reżyser i choreograf Ted Brandsen zainspirowany niezwykłą historią holenderskiej agentki stworzył znakomity balet. Margaretha Geertruida Zelle, działająca pod pseudonimem Mata Hari, była zawodową tancerką i szpiegiem pracującym dla Francji podczas I wojny światowej. Jej życie to nieustanne lawirowanie między niebezpieczeństwami w poszukiwaniu sławy i fortuny. 17:15 NIEDZIELA Z... KAZIMIERZEM KUTZEM Dysk./wywiad/debata, 46 min, Polska, 2014 Reżyseria: Artur Burchacki Scenariusz: Andrzej Warchił Kazimierz Kutz, reżyser, pisarz, polityk i człowiek niepokorny - tak lubił siebie określać. Jego życiorys to historia chłopaka z biednej górnośląskiej rodziny, któremu los sprzyja. Najpierw, bo jest za młody, żeby zostać wcielonym do wermachtu. Potem z marszu dostaje się do elitarnej szkoły filmowej. Debiutuje filmem "Krzyż walecznych", za który zbiera wiele pochwał. Żyje jak bon vivat, ludzie ze środowiska artystycznego go lubią. A kiedy czuje, że się w wielkim warszawskim świecie zagubił, wraca do swojej małej ojczyzny i z tematu śląskiego robi wielkie kino. W wolnej Polsce angażuje się w politykę. Jest senatorem, posłem i coraz bardziej radykalnym obrońcą śląskości. W programie rozmowa o szczęściu w życiu, sukcesach artystycznych, a także o tym, czym się różni Ślązak od pozostałych Polaków. 18:15 NIEDZIELA Z...KAZIMIERZEM KUTZEM - PUŁKOWNIK KWIATKOWSKI Komediodramat, 122 min, Polska, 1995 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Marek Kondrat, Renata Dancewicz, Zbigniew Zamachowski, Adam Ferency, Artur Barciś "Pułkownik Kwiatkowski" był reklamowany na kasetach wideo jako "najlepsza komedia sezonu". Obsypany nagrodami film Kazimierza Kutza to z pewnością wydarzenie artystyczne dużej rangi, a także przednia próbka nieznanej strony talentu twórcy "Soli ziemi czarnej". Już we wcześniejszej o rok komedii pt. "Zawrócony" Kutz pokazał, że potrafi śmiać się z rzeczy ponurych i złowrogich, nie przekraczając przy tym granic dobrego smaku. W "Pułkowniku..." umiejętność tę jeszcze wydoskonalił. Akcja fimu toczy się w roku 1945. Wszechwładne UB, wspomagane przez "towarzyszy radzieckich", coraz sumienniej i skuteczniej likwiduje polską "reakcję". W koszarowym szpitalu na Ziemiach Zachodnich pracuje lekarz nazwiskiem Andrzej Kwiatkowski. W cywilu ginekolog, w armii musiał przedzierzgnąć się w chirurga. Właśnie kończy operować Kiziora - pułkownika UB z Warszawy. Jedno niewłaściwe pociągnięcie skalpelem, jeden źle założony szef i eskulap może skończyć w kazamatach. A sprawa jest delikatna - Kizior jest ranny w twarz. Jednak Kwiatkowskiego ręka nie zawodzi. Ubecki dostojnik nie stanie się ofiarą złośliwych kpinek podwładnych. W nagrodę za dobrą robotę lekarz dostaje tydzień urlopu, który postanawia spędzić w rodzinnych stronach, czyli w Warszawie. Na gruzach swego dawnego domu przypadkiem odnajduje Krysię - przed wojną podlotka, teraz piękną kobietę. Zafascynowany urodą dziewczyny zaprasza ją na kolację do ekskluzywnej restauracji. Tu Krysię zaczyna napastować radziecki oficer. Kwiatkowskiemu nie pozostaje nic innego, jak znokautować natręta. Przebiegły medyk ratuje wszakże swą skórę, podając się za ważnego funkcjonariusza bezpieki. Maskarada udaje się, a Kwiatkowski zdobywa podziw Krysi. By zamienić go w miłość, postanawia pomóc kilku niewinnie uwięzionym ludziom, podając się za zastępcę ministra Radkiewicza. Mimo że rozgrywa się w tragicznych czasach, film Kutza tchnie niekłamanym komizmem. Reżyser w mistrzowski sposób cieniuje humor, dzięki czemu widz śmieje się nawet wówczas, gdy akcja przenosi się do katowni UB, więzień czy gabinetu diabolicznego (świetny Krzysztof Globisz) Mieczysława Moczara. Koniec zabawy wprawdzie jest raczej gorzki, lecz zakończenie "Pułkownika..." pozostaje otwarte. Nie burzy jednoznacznie nastroju, daje nadzieję. Kutz zrobił komedię przewrotną i inteligentną, serwując widzom jednocześnie uśmiech na twarzy i ponure mrowienie w duszy. Dopomógł w tym znakomity scenariusz, napisany zresztą na podstawie wydarzeń autentycznych, i popisowe aktorstwo, zwłaszcza odtwórcy głównej roli, Marka Kondrata. Srebrne Grona na XXVI Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie w 1996 roku. Nagrody dla Marka Kondrata i Renaty Dancewicz na XX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych Gdynia '95. 20:30 PANORAMA KINA POLSKIEGO - PERŁA W KORONIE Dramat, 116 min, Polska 1972 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Kazimierz Kutz Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Olgierd Łukaszewicz, Łucja Kowolik, Franciszek Pieczka, Jan Englert, Bernard Krawczyk, Marian Opania, Jerzy Cnota, Wojciech Alaborski, Emir Buczacki, Leonard Pietraszak, Edward Kusztal, Jan Bogdół i inni Kazimierz Kutz debiutował w roku 1959 filmem " Krzyż Walecznych". W latach następnych zrealizował m.in. "Nikt nie woła", "Ludzie z pociągu", "Milczenie", "Upał", "Skok", a także "Sól ziemi czarnej" - była to pierwsza część tryptyku poświęconego ludziom Śląska. Kolejne części to "Perła w koronie" i "Paciorki jednego różańca". Większość scen kręcono w katowickiej kopalni "Wieczorek", plenery zaś w Michałkowicach, Chropaczowie, Bytomiu. W scenach zbiorowych wzięło udział blisko 4 tysiące osób, pod ziemią przebywało 250. Główną rolę kobiecą zagrała Łucja Kowolik, mieszkanka Śląska nie będąca zawodową aktorką. Akcja filmu rozgrywa się w latach trzydziestych na Śląsku. Głównym wątkiem jest walka górników o utrzymanie kopalni. Jej właściciel Niemiec postanowił ją zlikwidować i zalać wodą. Górnicy dowiadują się o tym na dwa tygodnie przez wyznaczona datą zamknięcia zakładu. Postanawiają rozpocząć strajk - nie podejmują pracy i nie opuszczają kopalni. Wysyłają swojego przedstawiciela do ministerstwa przemysłu w Warszawie. Ten jednak nie jest w stanie niczego załatwić. Zdeterminowani górnicy przystępują do strajku głodowego. Protestują nie tylko z tego powodu, że grozi im utrata pracy, ale również dlatego, że dla nich kopalnia jest czymś świętym. Związani są z nią od kilku pokoleń, żywiła ich ojców i dziadów. Obok bohatera zbiorowego, którym są pracownicy kopalni, Kazimierz Kutz przedstawia bliżej losy młodego, górniczego małżeństwa. Jaś do szaleństwa kocha swoją młodą żonę Wichtę. Przerażeniem napawa go myśl o rozstaniu z nią. Jednak rozumie, że protest jest potrzebny i zostaje wraz z innymi pod ziemią. Udział w strajku jest dla niego swoistą próbą dojrzałości. 23:15 FILMY BARTOSZA KONOPKI - NOWA WARSZAWA Film dokumentalny, 69 min, Polska, 2013 Reżyseria: Bartek Konopka, Bartek Konopka Scenariusz: Bartek Konopka, Bartek Knopka Zdjęcia: Jacek Podgórski Wykonawcy: Bartek Wąsik, Izabella Szałaj- Zimek, Marek Czech, Elwira Przybyłowska Aktorzy: Stanisława Celińska Film Bartka Konopki, twórcy dokumentu ''Królik po berlińsku'', nominowanego do Oscara. To zarazem dokumentalny i muzyczny zapis rzeczywistości i historii; niezwykły filmowy suplement do projektu muzycznego Nowa Warszawa. Dokument przeplatany osobistymi, intymnymi wspomnieniami Stanisławy Celińskiej, zawiera obszerne fragmenty recitalu znakomitej aktorki z towarzyszeniem muzyków z Royal String Quartet. Piosenek o Warszawie jest wiele, ale Stanisława Celińska - tylko jedna. Dlatego znane warszawskie szlagiery w jej interpretacji brzmią zupełnie inaczej. Wydana w lutym 2013 roku płyta Nowa Warszawa Stanisławy Celińskiej i Royal String Quartet została entuzjastycznie przyjęta przez krytykę. Na krążku znalazły się nowe aranżacje utworów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Juliana Tuwima, Wojciecha Młynarskiego, Andrzeja Własta, Agnieszki Osieckiej, Muńka Staszczyka, którego "Warszawa" w wykonaniu Celińskiej nabiera nowego, emocjonalnego i niezwykle intymnego wymiaru. Realizując film, Bartek Konopka zarejestrował m.in. wykonanie wspomnianego przeboju grupy T. Love, a także innych szlagierów, jak choćby "Bal na Gnojnej", "Moja Warszawa" śpiewana niegdyś przez Irenę Santor. Klamrą spinającą całość są słowa samej Stanisławy Celińskiej, opowiadającej o swoim życiu, aktorstwie, a także o stolicy. Światowa premiera filmu Konopki odbyła się podczas 54. Krakowskiego Festiwalu Filmowego. 00:30 SCENA ALTERNATYWNA - DREKOTY Magazyn, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Makowska Drekoty to zespół założony przez Olę Rzepkę, perkusistkę i pianistkę, która po latach grania z licznymi zespołami (m.in. Alte Zachen, Wovoka, a wcześniej Pogodno, Graal, The Complainer) postanowiła spróbować, czym jest samodzielność artystyczna. 01:00 BILET DO KINA - WHISKY DLA ANIOŁÓW (THE ANGELS' SHARE) Komediodramat, 97 min, Francja/Wielka Brytania/Włochy 2012 Reżyseria: Ken Loach Scenariusz: Paul Laverty Zdjęcia: Robbie Ryan Muzyka: George Fenton Aktorzy: Paul Brannigan, John Henshaw, Gary Maitland, Jasmin Riggins, Siobhan Reilly, William Ruane, Scott Kyle Bohaterowie filmu Kena Loacha to paczka znajomych Robbie, Albert, Rhino i Mo. Robbie szczęśliwie unika więzienia za pobicie i w zamian zostaje skazany na prace społeczne, gdzie właśnie poznaje swoich kompanów. Dzięki opiekunowi grupy, Harry'emu, Robbie dowiaduje się, jak rozpoznawać smaki prawdziwej szkockiej whisky. Dziewczyna Robbiego, Leonia, rodzi syna. Jako świeżo upieczony ojciec, Robbie chce rozpocząć zupełnie nowe życie. Obiecuje sobie i matce swego dziecka, że już nigdy nie wejdzie w konflikt z prawem. Tymczasem przyjaciele dowiadują się o licytacji beczki wyjątkowej whisky, która może osiągnąć cenę miliona funtów. Robbie postanawia wykorzystać niecodzienny talent, by odmienić swój marny los. Przekonuje się, że w każdej sytuacji może liczyć na przyjaciół, którzy i tym razem od razu stają za nim murem. 02:55 TAŚMY KULTURY - POGOŃ ZA RELAKSEM Artystyczne/estradowe (widowisko), 11 min, Polska, 2018 Jest czas pracy i czas odpoczynku. Czasem szukamy odpoczynku tak intensywnie, że zamienia się to w prawdziwą pogoń - pogoń za relaksem. 03:05 TAŚMY KULTURY - POPRAWINY WESELA Artystyczne/estradowe (widowisko), 11 min, Polska, 2018 Ponad sto lat temu, na weselu w bronowickiej chacie, Wyspiański zobaczył pełen przekrój naszego narodu. W tym zwierciadle przeglądamy się do dziś. 03:30 ŚWIAT W PIOSENCE - WOJNA PŁCI (SOUNDTRACKS: BATTLE OF THE SEXES) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2017 Reżyseria: Dwayne Johnson, Dany Garcia Seria przedstawia związki muzyki z różnego rodzaju wydarzeniami historycznymi. Każdy odcinek dotyczy tragedii, momentów euforii lub zdarzeń, które dały początek nowym ruchom. Wraz z nimi prezentowane są muzyka, artyści i nurty mające szczególny związek z tymi przemianami. Siódmy odcinek serii poświęcony jest kobietom w muzyce. Przedstawione historie obrazują, jak dzięki poszczególnym artystkom kobiety osiągnęły pełnię praw, a pełnione przez nie role, przeznaczone wcześniej dla mężczyzn, zostały zaakceptowane społecznie. 04:20 AWATAR, CZYLI ZAMIANA DUSZ Film fantastyczny, 60 min, Polska 1964 Autor: Theophile Gautier Scenariusz i reżyseria: Janusz Majewski Zdjęcia: Kurt Weber Muzyka: Lucjan Kaszycki Aktorzy: Wanda Koczeska, Jan Machulski, Henryk Boukołowski, Gustaw Holoubek, Kazimierz Rudzki, Krzysztof Litwin, Lucjan Zitrig, Ryszard Kotys, Stefania Kołodziejczyk, Bronisław Broński i inni Znakomita adaptacja opowiadania Teofila Gautiera (1811 - 72), wybitnego pisarza francuskiego, autora m.in. cenionych poezji ("Emalie i kamee") oraz powieści "Panna de Maupin" i "Kapitan Fracasse". "Awatar, czyli zamianę dusz" zrealizował Janusz Majewski w ramach popularnego w latach sześćdziesiątych telewizyjnego cyklu "Opowieści niesamowite". Jest to zresztą bodaj najwyżej oceniony przez krytykę odcinek serii. Świetnie skonstruowany scenariusz, przekonująca stylizacja na XIX wiek, wyborne aktorstwo (Holoubek, Boukołowski, Machulski, Koczeska) oraz humor, który wytrzymał próbę czasu, to główne atuty tego filmu. Walory "Awataru..." doceniono również za granicą. Film Majewskiego otrzymał nagrodę FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Monte Carlo (1966) oraz Złoty Asteroid na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych w Trieście (1967). XIX wiek, Paryż. W pałacu Faubourg Saint Honore mieszka szczerze kochające się hrabiowskie małżeństwo Magdaleny Natalii i Olgierda Łabińskich. Codziennie, niczym tajemne miłosne zaklęcie, cytują sobie werset z Mickiewicza: "Zawsze i wszędzie będę ja przy tobie..." Hrabina wspomina swój pobyt we Florencji i upartego adoratora, niejakiego Oktawiusza de Saville, którego wszakże pozbawiła wszelkich złudzeń. Młodzieniec nie potrafi jednak zapomnieć hrabiny i trawiony niespełnioną namiętnością coraz mocniej zapada na zdrowiu. Po powrocie do Paryża wzywa słynnego doktora Cherbonneau, zwanego "braminem" z racji znajomości arkanów tajemnej wiedzy indyjskiej. Medyk, cieszący się dwuznaczną sławą szarlatana, proponuje znękanemu młodzieńcowi "awatar", czyli zamianę dusz. Wkrótce dusza zadurzonego Oktawiusza przyobleka się w ciało hrabiego Łabińskieggo i odwrotnie. Mimo to kłopoty zakochanego młodzieńca wcale się nie kończą. Hrabina, zorientowawszy się, że jej "mąż" nie pamięta mickiewiczowskich wersetów, zamyka przed nim drzwi do sypialni. Decyzję swą uzasadnia miłością do ojczyzny: "Jestem zbyt wielką patriotką, żeby przyjmować kosmopolitycznych profanów..." Na domiar złego dusza hrabiego zdecydowanie nie może pogodzić się ze swą nową cielesną powłoką.