TVP Historia Wtorek, 19.02.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 19 LUTEGO ODC. 477 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1473 - urodził się Kopernik; 1958 - ukazał się pierwszy numer miesięcznika "Więź"; 1968 - protest przeciwko zakazowi grania "Dziadów"; 1977 - odkrycie na Galapagos organizmów żyjących w temperaturze ponad 100 stopni C; 07:40 KORONA KRÓLÓW - ODC 147 Telenowela historyczna, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Marcin Marciniak, Joanna Ślesicka Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Krzysztof Pakulski, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Martyna Dudek, Piotr Ligienza, Piotr Nowak, Karina Seweryn, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Grzegorz Woś, Michał Włodarczyk, Marcin Sitek, Dominik Łoś, Katarzyna Radochońska, Wojciech Czerwiński Ligęza i Guncel w towarzystwie cesarskiego posła szczęśliwie wrócili na Wawel. Kunegudna olśniewa swoją osobą przybyłego gościa. Ukochany Heleny podczas wspólnej uczty wykorzystuje okazję i prosi króla o wstawiennictwo u Przybysława. Wojewoda nie chce zgodzić się na ich ślub. Na Melę zostaje wydany wyrok śmierci. Kat chce pojednać się z żoną, jednak dochodzi pomiędzy nimi do kolejnej kłótni. 08:10 KORONA KRÓLÓW - ODC 148 Telenowela historyczna, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Ewa Bulanda, Monika Zięba Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Sławomir Orzechowski, Marcin Rogacewicz, Mateusz Kmiecik, Tadeusz Chudecki, Hubert Wróblewski, Agnieszka Mandat, Paulina Kondrak, Grzegorz Woś, Andrzej Popiel, Ewelina Pankowska, Stanisław Sygitowicz, Bartosz Głogowski, Aleksander Mikołajczak Odc. 148 Wielkanoc 1345. Wojewodzie kaliskiemu udało się uwięzić Karola Luksemburskiego. Król szacuje, jak wiele dla czeskiego władcy warte jest życie syna. Bolko czuje, że nieroztropne działania Kazimierza doprowadzą wszystkich do zguby, a wojna jest nieunikniona. Nikel w rozmowie z Rudigerem odkrywa swoje prawdziwe oblicze. Okazuje się, że sprzyja Czechom i jest gotowy zdradzić swojego pana. 09:10 HISTORIA POLSKI - GDZIE SIĘ PODZIAŁO 80 MILIONÓW Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2012 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Waldemar Chudziak Zdjęcia: Wojciech Todorow, Kamil Płocki Druga połowa listopada 1981 r. W wąskim gronie działaczy "S" zapada decyzja, żeby dyskretnie wyjąć pieniądze związkowe z banku. Dolnośląska "Solidarność" po raz pierwszy zdeponowała pieniądze w kurii na Ostrowie Tumskim tuż po strajku sierpniowym w 1980 roku. Organizacja nie miała wtedy osobowości prawnej i nie mogła korzystać z banku. Przechowywane tam środki, związek później odebrał. Po raz kolejny wykorzystano taką możliwość w czasie kryzysu bydgoskiego w marcu 1981 roku; do kurii trafiło wtedy 10 milionów złotych. Wszystko przeprowadzono jawnie, a pokwitowanie depozytu znajdowało się w siedzibie zarządu regionu. Na przeliczenie i przygotowanie tak dużej kwoty potrzeba było kilku godzin. W 1981 roku organizacje społeczne nie musiały mieć konta. Otworzyliśmy je ze względów bezpieczeństwa. Bank zobligowany wewnętrznymi przepisami powinien przy każdej większej wypłacie zawiadomić milicję. Chodziło o to, aby w tym przypadku od tej zasady odstąpić. Ludzie z banku zachowali się z klasą. Tylko dwie osoby - dyrektor Jerzy Aulich i naczelniczka wydziału - wiedziały, że pobieramy 80 milionów z konta "Solidarności" - wspomina Józef Pinior. 10:15 SENSACJE XX WIEKU - TAJNA KWATERA /1/ Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Zamek w Książu od lat budzi zainteresowanie historyków i poszukiwaczy skarbów. Co kryły gigantyczne podziemia, dlaczego 3 tysiące więźniów drążyło tunele i wznosiło betonowe budowle? W programie podejmiemy próbę odpowiedzi na te pytania, przekazując w ten sposób wiedzę o historii Dolnego Śląska i sposobie sprawowania władzy w III Rzeszy. 10:50 SPÓR O HISTORIĘ - POLSKIE KRÓLEWNY NA OBCYCH DWORACH Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2013 Scenariusz: Elżbieta Szumiec Wykonawcy: Henryk Samsonowicz, Jolanta Choińska Mika, Michał Tymowski Córki polskich królów i książąt często zostawały żonami obcych władców. Ojcowie, wydając je za mąż, mieli na względzie przede wszystkim korzyści, jakie odniesie dynastia. I tak np. Mieszko I, wydając swoją córkę Świętosławę za króla szwedzkiego Eryka Zwycięskiego, zawarł sojusz skierowany przeciw Duńczykom. Wielce owocny okazał się być mariaż księżniczki mazowieckiej Cymbarki - siostrzenicy Władysława Jagiełły - z księciem austriackim Ernestem Żelaznym. Jagiełło poprzez ten związek planował zawiązanie sojuszu z Habsburgami przeciwko Zygmuntowi Luksemburskiemu. Cymbarka - matka dziewięciorga dzieci - dała początek głównej, ernestyńskiej linii Habsburgów. W przyszłości królowa Bona, matka ostatniego Jagiellona, dokładać będzie starań, aby osłabić pozycję znienawidzonych przez nią Habsburgów. Chciała to osiągnąć chociażby poprzez małżeństwo swojej córki Izabeli z władcą Węgier Janem Zapolyą. W stronę polskiego dworu kierowali wzrok Wazowie. Katarzyna Jagiellonka została żoną księcia Finlandii, Jana, przyszłego króla Szwecji. Czy polskie królewny były pożądanymi partiami w Europie? Jakie względy decydowały o tym, że monarchowie żenili się z córkami polskich królów elekcyjnych? Które małżeństwo przyniosło nam najwięcej korzyści, a do którego lepiej, żeby nie doszło? 11:45 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 19 NASTAŁA WIOSNA. ROK 1945 Serial historyczny, 79 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Maria Mielnikow-Krawczyk, Zbigniew Zaniewski, Czesław Stopka, Krzysztof Stroiński, Jacek Milczanowski, Dorota Pomykała, Lidia Bienias, Tadeusz Szaniecki, Teresa Lipowska, Ewa Ziętek, Adrianna Biedrzyńska Nadchodzi czerwiec 1945 roku. Z frontów, obozów i przymusowych robót Ślązacy wracają do domów lub tego, co z nich pozostało. Wanda otrzymuje propozycję wyjazdu do Henryka do Anglii. Waha się, co zrobić. Dopiero rozmowa z Gustkiem pomaga jej rozwiać wątpliwości. Kobieta decyduje się zostać w Katowicach. Tymczasem Gustka zaczyna poszukiwać milicja. Ścigany postanawia ukryć się na Ziemiach Odzyskanych. Tam, w małym miasteczku przypadkiem spotyka Wisię, którą po ewakuacji szpitala los rzucił na drugi koniec Polski. Gustek, korzystając z pomocy polskich żołnierzy, wyprawia dziewczynę do domu, na Śląsk. Sam wkrótce ginie w zaminowanej dzielnicy willowej. W rodzinne strony wraca też Rysiek, a Wisia niedługo po powrocie rodzi kolejnego Pasternika - syna Zygmunta. 13:10 ŚLADAMI HISTORII - ŚLADY PAMIĘCI (JĘZYK MIGOWY) Reportaż, 24 min, Polska, 2012 Autor: Monika Mazanek-Wilczyńska "Ślady pamięci" to opowieść o naszej trudnej historii, ludziach, którzy 60 lat temu ginęli w walce o niepodległą Polskę z reżimem komunistycznym. Konspiratorzy, partyzanci, przywódcy polskiego państwa podziemnego zginęli i pochowani zostali w nieznanych dotąd miejscach. Dziś są one odkrywane, m.in. podczas badań na terenie warszawskich Powązek, gdzie w bezimiennych grobach zostali pochowani polscy bohaterowie, m.in. generał August Fieldorf Nil, rotmistrz Witold Pilecki, mjr Zygmunt Szendzielorz Łupaszka i wielu innych. Jest to bardzo ważny element prac prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej. Należy do nich także stworzenie bazy genetycznej pozwalającej na rozpoznanie ofiar zbrodni komunistycznych pochowanych w bezimiennych dotąd grobach. Taka właśnie powstaje w Szczecinie, gdzie w zakładzie medycyny sądowej PUM prowadzone są główne badania genetyczne, przez dr. Andrzeja Ossowskiego jednego z najlepszych specjalistów w tej dziedzinie w Polsce. Baza to element porozumienia pomiędzy Zachodniopomorskim Uniwersytetem Medycznym a szczecińskim oddziałem IPN. Pobierane są próbki od rodzin ofiar, tak aby po przeprowadzeniu analiz genetycznych odpowiedzieć na pytanie, czy znalezione szczątki to ich bliscy. W programie opowieść o bazie, prowadzonych badaniach, działaniach IPN - u, ekshumacjach na warszawskich Powązkach, a także osobach poszukiwanych, zarówno tych znanych, jak i tych, których historie nie są jeszcze opowiedziane. Należy do nich Władysław Manikowski, polski lotnik, nawigator, który latał w Anglii. Był jednym z pierwszych oficerów, którzy zajmowali się analizą zdjęć lotniczych. I jest także jednym z zaginionych, których szczątki znajdują się być może w kwaterze na warszawskich Powązkach. 13:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - WYSPY KANARYJSKIE - ATLANTYCKI TYGIEL (FLAVORS) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Wulkaniczne Wyspy Kanaryjskie zachowały swój dziki i majestatyczny wygląd, pomimo napływu turystów. Ten należący do Hiszpanii, atlantycki archipelag w pobliżu wybrzeży Afryki Północnej, leży na szlaku przetartym przez Krzysztofa Kolumba. Każda z wysp zachowała własny charakter, własny krajobraz i własne tradycje. Największą i najsłynniejszą wyspą archipelagu jest Teneryfa. Podpływając do niej od strony północnej, możemy wyobrazić sobie zasięg kataklizmu, który wstrząsnął wyspą zaledwie 300 lat temu. Garachico było najważniejszym portem na Teneryfie. W 1706 roku miasto zalała lawa po potężnym wybuchu wulkanu. Dziś zastygła lawa tworzy naturalne baseny przy brzegach. Niecki napełniają się wodą w czasie przypływów. 14:55 LADY LIBERTY. NARODZINY SYMBOLU. (LADY LIBERTY) Dokument fabularyzowany, 88 min, Francja, 2013 Reżyseria: Mark Daniels Scenariusz: Mark Daniels Wykonawcy: Paweł Straszewski Ten monumentalny, neoklasycystyczny obiekt, został wzniesiony w latach 1884 - 1886 według projektu Frederica Auguste'a Bartholdiego, Gustawa Eiffla (konstrukcja) i Richarda Morrisa Hunta (postument). Jest to dar narodu francuskiego dla narodu amerykańskiego, upamiętniający przymierze obu narodów w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W 1924 roku uznany za narodowy pomnik USA, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w roku 1984. Figuruje również w rejestrze National Register of Historic Places. 16:30 MARZYCIELE - DASZYŃSKI W KRAKOWIE Dysk./wywiad/debata, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Paweł Nowakowski, Piotr Legutko (prowadzący) Ignacy Daszyński był bardzo aktywnym politykiem, działającym najpierw w Galicji pod zaborem austriackim, a następnie w niepodległej Polsce. Był wybitnym mówcą, co doceniali nawet jego przeciwnicy polityczni: "Sarkazmem, ironią w połączeniu z patosem i szlachetnym dźwiękiem głosu gniótł przeciwnika jak świecę woskową" (Stanisław Cat - Mackiewicz). Pochodził z Kresów, ale w Krakowie zdawał maturę w gimnazjum św. Anny (Nowodworek) i tutaj podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od początku był zaangażowany w nurt ruchu socjalistycznego, który odrzucał ideologię marksistowską i dążył do odzyskania przez Polskę niepodległości. W 1897 r. został wybrany do parlamentu austriackiego, w którym zasiadał nieprzerwanie aż do roku 1918, był także radnym miasta Krakowa. Wspierał rozwijające się na terenie Galicji organizacje strzeleckie, które stały się zalążkiem polskiego wojska. To jemu, jako pierwszemu, została powierzona misja utworzenia pierwszego rządu odradzającej się Rzeczypospolitej. W programie przewodnik zaprowadzi nas do Sali Obrad Rady Miasta Krakowa, w której przemawiał charyzmatyczny mówca Daszyński. 16:55 HISTORIA POLSKI - KRONIKARZ CZASU WOJNY Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2013 Reżyseria: Zbysław Orzechowski, Maciej Kuszewski Scenariusz: Maciej Kuszewski, Zbysław Orzechowski Pod koniec lat 60. w Wisznicach, miejscowości położonej nieopodal Białej Podlaskiej, blisko granicy z Rosją, nauczyciel historii miejscowego liceum postanawia stworzyć izbę pamięci. Do jego rąk trafia wtedy niezwykły dokument dostarczony przez jednego z uczniów. Od lat przechowywany w rodzinnym domu. Jest to dziennik, którego pierwszy wpis nosi datę 1 września 1939 roku. Zapiski dzień po dniu prowadzone są przez wszystkie lata wojny i okupacji. Twórcą tego swoistego kalendarium jest młody 17 - letni wówczas mieszkaniec wsi graniczącej z Wisznicami. Zapiski w fotograficzny wręcz sposób oddają wszystko to, co dzieje się na pograniczu Polski. Uczniowie liceum przepisują ten dokument, znajdując w nim między innymi informacje o wojennych losach swoich rodzin. Poszukiwania autora pod koniec lat 60. nie odnoszą skutku. Po latach, w 2011 roku dziennik pojawia się drukiem. Wówczas okazuje się, że jego autor - dziś emerytowany ksiądz - wciąż żyje i świetnie pamięta najbardziej dramatyczne momenty wojennych dziejów Wisznic i okolic Wisznic. Z jego opowiadań, z jego dziennika wyłania się wstrząsający obraz okupacyjnych losów wschodnich obszarów Polski. Na prośbę autorów filmu, ponad 90 - letni autor, ksiądz salezjanin Marian Romanowicz, powraca w rodzinne strony, ożywiając wspomnienia sprzed ponad 70 lat. 17:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - HISTORIA BEZ ZAKOŃCZENIA Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Proste z pozoru pytania, z podstawowego warsztatu historyka: kto?, gdzie?, kiedy? dlaczego?, bardzo często powracają do pytających pustym echem. Nie ma źródeł pisanych, świadkowie woleli milczeć, czas zatarł niewyraźne tropy. Ale pojawia się kolejna generacja badaczy i znowu próbuje uzyskać na nie odpowiedzi. Opowieść, którą zaczynamy, taki właśnie będzie miała charakter. Przed nami starorzecze Bugu i dawne miasteczko Kryłów. A w historię tego miejsca wpisany jest dramat, który rozegrał się 25 marca 1945 r. Przez wiele lat próbowaliśmy dojść do ładu z okolicznościami śmierci jednej z partyzanckich legend Stanisława Basaja "Rysia" - dowódcy 1. Batalionu Batalionów Chłopskich w Hrubieszowskim. Nie udawało nam się. Dziś podejmiemy próbę następną. 18:20 ROZMOWY O NIEPODLEGŁOŚCI - POLSKA I CO DALEJ, CZYLI CO MOŻNA BYŁO ZROBIĆ LEPIEJ Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2018 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Zdjęcia: Paweł Majak, Wojciech Ostapowicz Wykonawcy: Włodzimierz Suleja (prowadzący), Piotr Gursztyn (prowadzący) Traktat ryski z 1921 r. kończył ostatecznie budowanie granic państwa polskiego. Taka Polska, z minimalnymi zmianami z roku 1938, dotrwała aż do wybuchu II wojny światowej. Nowe państwo było biedne, słabe gospodarczo, podzielone politycznie i narodowościowo, a różnice między zaborami były bardzo wyraźne. Kiedy patrzymy z perspektywy 100 lat na fakt odzyskania przez nasz kraj niepodległości, musimy przyznać, że był to swego rodzaju cud. "Bo ni z tego, ni z owego mamy Polskę na pierwszego" - jak wspominał po latach Jozef Piłsudski. Pamiętajmy, że ład wersalski nie był korzystny dla żadnego z naszych dwu wielkich sąsiadów tj. Niemiec i ZSRS. I z hasłami obalenia Polski jako bękarta przystąpiły do wojny z nami. Warto zatem pokusić się o pewne podsumowanie. 18:50 SPRAWIEDLIWI. KTO RATUJE JEDNO ŻYCIE... - ODC. 3/7 - GRZECH Serial wojenny, 45 min, Polska, 2010 Reżyseria: Waldemar Krzystek Scenariusz: Wojciech Tomczyk Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Muzyka: Zbigniew Karnecki Aktorzy: Marta Chodorowska, Wojciech Solarz, Anna Dereszowska, Jakub Mazurek, Katarzyna Gniewkowska, Cezary Morawski, Bogusława Schubert - Massoc, Maria Gładkowska, Zofia Tomaszewska - Charewicz, Krzysztof Stroiński, Małgorzata Buczkowska Tworki, rok 1942. Po ostatnich traumatycznych przeżyciach, profesor Ignacy Kowalski (Cezary Morawski) trafia do zakładu psychiatrycznego. W szpitalu odwiedza go syn Stefan (Wojciech Solarz) z żoną. Ignacy, który przez cały czas nie kryje swej nienawiści do Żydów, prosi Basię (Marta Chodorowska), by odwiedziła go pewnego dnia sama. Kiedy synowa spełnia jego prośbę, dowiaduje się od niego szokującej prawdy. Przysięga jednak teściowi, że nikomu o tym nie powie. Wkrótce rodzinie składa wizytę pielęgniarz z zakładu, który ma do przekazania smutną wiadomość: Ignacy Kowalski popełnił samobójstwo. W domu rodzinnym muzyka Zygmunta (Jakub Mazurek), przyjaciela Stefana, pojawia się późnym wieczorem Ina Paloma (Anna Dereszowska), popularna piosenkarka, występująca przed wojną w najelegantszych warszawskich restauracjach. Przestraszona i wyczerpana Żydówka oznajmia, że uciekła z transportu i prosi o pomoc. Wbrew matce (Bogusława Schubert - Massoc) Zygmunt udziela jej schronienia. Basia, która nadal czynnie działa w Komitecie Pomocy Żydom im. Konrada Żegoty, próbuje wyrobić dla niej kenkartę. Sprawa wcale nie jest taka prosta. Wprawdzie mają w urzędzie swego człowieka, ale artystka jest zbyt znana, by ktoś zaryzykował wydanie jej fałszywych dokumentów. Gdyby oszustwo wyszło na jaw, Niemcy zaczęliby skrupulatnie sprawdzać także inne dowody tożsamości. Basia nie daje jednak za wygraną. Uczy Inę katechizmu, załatwia fryzjera, który strzyże Żydówkę i zmienia jej kolor włosów na jasny blond. Akcja przenosi się na moment do współczesności. Sędziwa Barbara Kowalska przed wyjazdem do Jerozolimy nie może wyzbyć się dręczących ją wspomnień. Pora jednak ruszać na lotnisko. Jest już całkowicie spakowana, jeszcze tylko zabiera z szuflady zdjęcie Stefana. W podróży do Izraela towarzyszy jej wnuczka Bogna (Małgorzata Buczkowska) oraz syn Marcin, który niechętnie decyduje się na ten wyjazd. Przez cały czas zachowwuje się jakoś dziwnie. 19:50 LONDYŃSKIE DNI GENERAŁA SIKORSKIEGO Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2003 Reżyseria: Leszek Wiśniewski Scenariusz: Jan Tarczyński Zdjęcia: Jacek Grzelak Wykonawcy: Kazimierz Bobowski, Adam Dobroński Opowieść o życiu i pracy generała Władysława Sikorskiego, obejmująca jego działalność wojskową i polityczną w okresie brytyjskim oraz w czasie ewakuacji władz RP po kapitulacji Francji do katastrofy gibraltarskiej. 21:00 OSTATNIE DNI DYKTATORA: ZAKAZANA BIOGRAFIA KIM DZONG ILA (KIM JONG - IL: THE FORBIDDEN BIOGRAPHY/NORTH KOREA: THE LAST DAYS OF KIM JONG IL/LES DERNIERS JOURS DE KIM JONG IL) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2010 Reżyseria: Anthony Dufour Zdjęcia: Anthony Dufour, Mathias Lavergne Muzyka: Fred Momont, Jochris Gomez Kim Dzong Il był uważany za najbardziej tajemniczego przywódcę politycznego na ziemi. Niby groteskowy dyktator, z palcem trzymanym na spuście w kwestii elektrowni jądrowej. Ale od 2008 roku Kim Dzong Il wiedział, że umiera. Tyran rozpoczął wyścig z czasem do utrwalenia swojego reżimu. Film prezentuje jego postać w różnych aspektach: począwszy od profilu osobowości tego schizofrenicznego lidera, po geopolityczne analizy tego, co się dzieje na Półwyspie Koreańskim, a także rosyjskie, chińskie i koreańskie zdjęcia archiwalne. "Ostatnie dni Kim Dzong Ila" rzucają światło na sprawę, która może pewnego dnia dotyczyć nas wszystkich. 22:00 JAK BYŁO? - REWOLUCJA PAŹDZIERNIKOWA. FAKTY I MITY Dysk./wywiad/debata, 28 min, Polska, 2018 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) "Już z Aurory wystrzał padł, Odegrzmiał pokoleniom Na całą Rosję, cały świat: Zwycięstwo! Wolność! LENIN!" - zachwycał się Władysław Broniewski, a wraz z im cały postępowy proletariat. Tym samym utrwalał się mit o okolicznościach wybuchu rewolucji, która miała zmienić oblicze świata. Ale atak na Pałac Zimowy w Piotrogrodzie i jego zajęcie, to jeden z wielu mitów rewolucji październikowej, który dość szybko uzyskał miano faktu. Zatem, co było prawdą, a co mitem tego bolszewickiego przewrotu? Może tylko fakt, że wybuch rewolucji w Rosji w nocy z 24 na 25 październiku 1917 roku kończył trwający od lutego okres dwuwładzy, kiedy to po obaleniu caratu władzę sprawowały równocześnie Rząd Tymczasowy i Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich? Gośćmi Przemysława Babiarza są prof. Grzegorz Łukomski z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i dr Mikołaj Mirowski z Muzeum Historii Polski. 22:40 ZAZDROŚĆ I MEDYCYNA Melodramat psychologiczny, 96 min, Polska, 1973 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Ewa Krzyżewska, Mariusz Dmochowski, Andrzej Łapicki, Edmund Fetting, Włodzimierz Boruński, Grażyna Staniszewska Napisana w roku 1932 powieść Michała Choromańskiego "Zazdrość i medycyna" szybko zdobyła dużą popularność w Polsce i w wielu europejskich krajach. We Włoszech i Niemczech doczekała się aż czterech wydań. To niezwykle zgrabne połączenie melodramatu o tajemniczym klimacie z ambicjami psychologicznymi, wyjątkowo nadawało się na filmową adaptację. Z zamiarem sfilmowania powieści nosił się przed wojną Antoni Bohdziewicz. Dokonał tego dopiero w czterdzieści lat od pierwszego wydania książki Janusz Majewski. Reżyser ten "odkrył" dla polskiego filmu rodzimą literaturę lat trzydziestych - "Zaklęte rewiry" Henryka Worcella czy właśnie "Zazdrość i medycynę" Michała Choromańskiego. W filmie uderza niezwykła dbałość reżysera o szczegóły i stworzenie klimatu przedwojennej Krynicy, gdzie rozgrywa się akcja filmu. Właściwie jest to dbałość aż przesadna. Tło akcji - przedmioty, wnętrza i wzmagający namiętności wiejący od gór ciepły wiatr, niespodziewanie wysunęły się na pierwszy plan, przytłaczając fabułę i bohaterów filmu. Przedwojenna Krynica. Przemysłowiec Widmar podejrzewa swoją młodą żonę Rebekę, że zdradza go z doktorem Tamtenem. Nieprzytomnie zakochany w Rebece, targany zazdrością stara się na wszelkie sposoby sprawdzić, czy jego podejrzenia są prawdziwe. Wynajmuje starego krawca Golda, by śledził Rebekę, w zamian za to obiecuje mu ułatwienie wyjazdu do Anglii. Gold odkrywa, że żona Widmara faktycznie ma romans. Przypadkowa śmierć starego krawca sprawia, że Widmar nie doczekawszy się potwierdzenia swoich podejrzeń, wierzy w zapewnienia żony o jej miłości i dochodzi do wniosku, że uległ jedynie manii zazdrości. 00:25 SENSACJE XX WIEKU - TAJNA KWATERA /2/ Kameralne i studyjne (widowisko), 25 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Zamek w Książu od lat budzi zainteresowanie historyków i poszukiwaczy skarbów. Co kryły gigantyczne podziemia, dlaczego 3 tysiące więźniów drążyło tunele i wznosiło betonowe budowle? W programie podejmiemy próbę odpowiedzi na te pytania, przekazując w ten sposób wiedzę o historii Dolnego Śląska i sposobie sprawowania władzy w III Rzeszy. 01:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PODWODNA WOJNA CZ 1 Magazyn, 29 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Bogusław Wołoszański przedstawia przebieg działań wojennych prowadzonych przez niemieckie okrety podwodne u - booty. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - HISTORIA BEZ ZAKOŃCZENIA Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Proste z pozoru pytania, z podstawowego warsztatu historyka: kto?, gdzie?, kiedy? dlaczego?, bardzo często powracają do pytających pustym echem. Nie ma źródeł pisanych, świadkowie woleli milczeć, czas zatarł niewyraźne tropy. Ale pojawia się kolejna generacja badaczy i znowu próbuje uzyskać na nie odpowiedzi. Opowieść, którą zaczynamy, taki właśnie będzie miała charakter. Przed nami starorzecze Bugu i dawne miasteczko Kryłów. A w historię tego miejsca wpisany jest dramat, który rozegrał się 25 marca 1945 r. Przez wiele lat próbowaliśmy dojść do ładu z okolicznościami śmierci jednej z partyzanckich legend Stanisława Basaja "Rysia" - dowódcy 1. Batalionu Batalionów Chłopskich w Hrubieszowskim. Nie udawało nam się. Dziś podejmiemy próbę następną.