TVP Historia Sobota, 23.02.2019 06:20 BYŁ TAKI DZIEŃ - 23 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1859 - zmarł Zygmunt Krasiński; 1455 - Gutenberg wydrukował pierwszą książkę; 1944 - masowa deportacja Czeczenów; 1954 - pierwsze szczepionki przeciwko chorobie Heinego - Medina; 07:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - WYSPY KANARYJSKIE - ATLANTYCKI TYGIEL (FLAVORS) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Wulkaniczne Wyspy Kanaryjskie zachowały swój dziki i majestatyczny wygląd, pomimo napływu turystów. Ten należący do Hiszpanii, atlantycki archipelag w pobliżu wybrzeży Afryki Północnej, leży na szlaku przetartym przez Krzysztofa Kolumba. Każda z wysp zachowała własny charakter, własny krajobraz i własne tradycje. Największą i najsłynniejszą wyspą archipelagu jest Teneryfa. Podpływając do niej od strony północnej, możemy wyobrazić sobie zasięg kataklizmu, który wstrząsnął wyspą zaledwie 300 lat temu. Garachico było najważniejszym portem na Teneryfie. W 1706 roku miasto zalała lawa po potężnym wybuchu wulkanu. Dziś zastygła lawa tworzy naturalne baseny przy brzegach. Niecki napełniają się wodą w czasie przypływów. 08:10 KOŁO SIĘ KRĘCI - SERCE KLASZTORU Reportaż, 12 min, Polska, 2018 Autor: Dorota Kosierkiewicz Romański kapitularz z początku XIII wieku w opactwie cystersów w Wąchocku to najstarzy i najpiękniejszy kapitularz na ziemiach polskich. Szczęśliwym zrządzeniem losu kapitularz jest znakomicie zachowany - nawet w skali europejskiej, mimo że zamiast zakonników przez całe dziesięciolecia rezydowały w nim konie. "Serce klasztoru" opowiada o tajemnicach wąchockiego kapitularza. 08:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 26 PSZCZYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Wykonawcy: Tomasz Bednarek (prowadzący) Celem kolejnej podróży Tomka Bednarka jest Pszczyna. Ta perła Górnego Śląska - to kolejne miejsce w Polsce, w którym nie sposób się nie zakochać. Wśród industrialnego krajobrazu południowego Śląska ujmuje elegancją pejzażu i dworską architekturą. Niegdyś lato spędzał tu wybitny barokowy kompozytor Georg Phillipp Teleman, a później rezydował cesarz Wilhelm II, zachwycony nie tylko łowieckimi terenami, ale również urodą i wdziękiem pszczyńskiej księżnej Daisy. Dziś można tu odbyć podróż w przeszłość w doskonale zachowanym zamku pszczyńskim, a także odwiedzić tradycyjną wieś i zagrodę największych europejskich ssaków - żubrów. 08:50 SPOSÓB NA ALCYBIADESA - ODC. 2 Serial dla młodych widzów, 56 min, 3 odc. , Polska 1997 Reżyseria: Waldemar Szarek Scenariusz: Wojciech Tomczyk Zdjęcia: Włodzimierz Głodek Muzyka: Tadeusz Nalepa, Marcin Pospieszalski Aktorzy: Władysław Kowalski, Łukasz Lewandowski, Radosław Elis, Jacek Liwot, Krzysztof Kowalewski, Jarosław Jakimowicz, Sławomir Orzechowski, CezaryKosiński, Andrzej Nejman, Sebastian Konrad, Ewa Błaszczyk, Karolina Gruszka, Aleksandra Woźniak, Magdalena Warzecha, Sławomir Pacek, Andrzej Grąziewicz, Anna Ciepielewska, Jacek Wolszczak, Dominik Łoś, Marcin Przybylski, Jan Jurewicz, Jolanta Grusznic, Lech Mackiewicz i inni Zasępa namawia przyjaciół, że skoro nie mają gotówki na komplet "sposobów" na nauczycieli, to mogą kupować je stopniowo. Niestety, ich całe oszczędności to 107 złotych 30 groszy. U Wątłusza wywołuje to jedynie szyderczy uśmiech. Za taką kwotę Zasępa i spółka mogą nabyć tylko "sponę", czyli sposób na Alcybiadesa, historyka - niedołęgę, poniewieranego przez uczniów i lekceważonego przez resztę nauczycieli. Alcybiades, którego prawdziwe nazwisko brzmi Tymoteusz Misiak, robi, co może, by nie zwracać na to uwagi. Ucieczki od przykrej rzeczywistości szuka w historii - swej wielkiej pasji. Czy rzeczywiście jest aż tak naiwny, na jakiego wygląda? 10:00 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - PIERNIKOWA KUCHNIA KOPERNIKA Magazyn, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Karol Okrasa, Tomasz Rostworowski Zdjęcia: Józef Szymura, Dariusz Panas Muzyka: Tomasz Łuc Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący), Aleksander Trąbczyński Tym razem Karol Okrasa rusza syrenką do Torunia. To urokliwe miasto nad Wisłą słynie głównie z pysznych pierników i urodzonego tu Mikołaja Kopernika. W średniowieczu Toruń był najważniejszym ośrodkiem handlu zbożem i korzeniami, okolica obfitowała w miód. Mamy więc mąkę, korzenie i miód, czyli wszystkie składniki potrzebne do przygotowania wspaniałych pierników. Pierniki pełniły wówczas rolę nie tylko słodyczy, ale były również wykorzystywane jako przyprawa, a także zagęstnik do zup i sosów. Dawne przepisy przygotuje dla Karola prof. Jarosław Dumanowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, znany w kraju badacz dziejów polskiej kuchni. Karol Okrasa przygotuje dwie potrawy, inspirowane piernikiem i dawnymi przepisami. Pierwsze danie to comber z jelenia, marynowany w piernikowych przyprawach, podany z sosem z piernika według krzyżackiej receptury z XV wieku oraz z pieczonym pasternakiem w miodzie, wedle przepisu z Krakowa z XVI wieku, czyli z okresu, kiedy w tym mieście studiował nasz wielki astronom. Kolejne danie to ryba panierowana w pierniku, podana z kapustą na miodzie z korzeniamii z sosem śmietanowo - piernikowym. 10:35 OPOWIEŚCI O YELLOWSTONE - ODC. 2. LATO (YELLOWSTONE TALES FROM THE WILD) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2009 Zdjęcia: John Shier Muzyka: Edmund Butt Przez pół roku w Yellowstone panuje bezlitosna zima. W świecie skutym lodem muszą sobie radzić wszystkie zwierzęta, zarówno te ścigające, jak i ścigane. W kwietniu liczne oznaki na górskim zboczu nareszcie zwiastują zmianę pory roku, choć widać jeszcze ślady ciężkiej zimy. Słońce powoli odzyskuje swoją moc. W rzekach i strumieniach zanika gruba warstwa lodu. Teraz zaczyna się wyścig o odrobienie zimowych strat. To czas, by się bawić, uczyć i rozmnażać. Po krótkotrwałej wiośnie nastaje równie krótkie lato. Nie tak łatwo więc będzie przetrwać w tej nieprzewidywalnej krainie. W Yellowstone zima trzyma szczególnie długo. W samym środku na wysokości dwóch tysięcy czterystu metrów n. p. m. znajduje się płaskowyż otoczony wierzchołkami Gór Skalistych. Po pięciu miesiącach snu w górach wyłania się potężny drapieżnik. Samica niedźwiedzia grizzly obudziła się wcześnie, żeby wyszukać pożywienie dla swoich młodych. Cieplejszymi równinami i dolinami, które otaczają płaskowyż, wędrują zwierzęta roślinożerne. Opuściły one wysoko położone tereny, by uniknąć najcięższego okresu zimy. Teraz rozpoczynają długą wyprawę ku centralnej części Yellowstone, gdzie spędzą lato. Wśród roślinożerców znajdują się przedstawiciele najstarszego gatunku amerykańskich przeżuwaczy widłorogi, jedne z najszybszych zwierząt świata. Lato ukazało niezwykłą różnorodność Yellowstone. Wkrótce jednak znów wszystko pokryje zimowa powłoka. Na przygotowanie się do zimy zostało już niewiele tygodni. To czas jeszcze jednej, ostatniej eksplozji życia w Yellowstone. Nadchodzi najkrótsza, ale za to najpiękniejsza pora roku - jesień. 11:35 LIFE - ŻYCIE. CZ. 10. NACZELNE (LIFE. PRIMATES. (10/10)) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2009 Zdjęcia: Barrie Britton Muzyka: George Fenton Na Ziemi żyje ponad 350 gatunków naczelnych. Pierwsze osobniki pojawiły się ponad 65 milionów lat temu. Przez ten czas te inteligentne zwierzęta zdołały przystosować się do rozmaitych, często zupełnie odmiennych środowisk. Dłonie naczelnych mają mocny chwyt. Oczy skierowane do przodu pomagają dokładnie ocenić odległość. Obie te cechy są niezbędne dla trybu życia, który ukształtował się wśród drzew. Ale naczelne potrafią też rozwiązywać złożone problemy, wykorzystywać nowe pomysły i tworzyć długotrwałe związki i co najważniejsze, zapamiętują to, czego się nauczyły. Inteligencja pomaga naszym najbliższym krewnym stawiać czoło wielu wyzwaniom. 12:40 ŚWIAT Z LOTU PTAKA - ODC. 5. AZJA I AUSTRALIA (EARTHFLIGHT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2012 W piątej części przenosimy się do Azji i Australii. Na północnych stepach Azji jest już jesień. Żurawie stepowe lecą na południe, by tam spędzić zimę. To wyścig z czasem. Przed nadejściem zimy powinny dotrzeć do Indii. Po drodze muszą jednak pokonać Himalaje - najwyższe góry świata. Ta naturalna przeszkoda ma dwa i pół tysiąca kilometrów długości, a w niektórych miejscach ponad osiem tysięcy metrów wysokości. Żurawie nie przefruną nad górskimi szczytami. Muszą pokonać zdradliwy labirynt dolin i wąwozów. Co roku tysiące żurawi pokonuje trzystukilometrowy szlak, prowadzący na drugą stronę gór. To wielkie wyzwanie. Nie wszystkie ptaki zdołają mu sprostać. Wysoko w górze można dostrzec wyjątkowych specjalistów od wysokogórskich lotów. Gęsi tybetańskie pokonują Himalaje na wysokości ponad ośmiu tysięcy metrów nad poziomem morza. Pokonanie tego rozległego łańcucha górskiego zabiera im zaledwie kilka godzin. Zmierzają ku ciepłym równinom subkontynentu indyjskiego. Oprócz nielicznych gołębi Australię zamieszkują niezwykle barwne gatunki ptaków, które również nauczyły się żyć w mieście. W Australii występuje ponad 50 gatunków papug, więcej niż na jakimkolwiek innym kontynencie. W następnym odcinku przyjrzymy się relacjom między ludźmi i ptakami, dzięki którym mogliśmy podziwiać Ziemię z lotu ptaka. 13:45 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA "NOWEGO ROSJANINA" Z PETERSBURGA Reportaż, 24 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu dzień z życia prywatnego przedsiębiorcy z Petersburga, Siergieja Miedwiediewa, który należy do elity finansowej miasta. 14:45 DZIEJE ARCHEOLOGII WEDŁUG RICHARDA MILESA - POCZĄTEK. ODC. 1/3 (ARCHAEOLOGY A SECRET HISTORY) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Nicola Seare Od czasów Rzymian ludzie zawsze chcieli dowiedzieć, jak powstały budowle i jak przetrwały tyle czasu. Trzyodcinkowa seria przybliża dzieje badań archeologicznych. Archeolog Richard Miles przemierza wieki renesansu, oświecenia, aż do dnia dzisiejszego, aby odkryć, jak staraliśmy zrozumieć naszą zamierzchłą przeszłość w ciągu ostatnich 2000 lat historii. 15:50 SPÓR O HISTORIĘ - POLSCY PREZYDENCI Dysk./wywiad/debata, 33 min, Polska, 2015 Scenariusz: Elżbieta Szumiec-Zielińska Wykonawcy: Marek Kornat, Janusz Odziemkowski, Andrzej Paczkowski, Marek Zakrocki (prowadzący) Po raz pierwszy instytucja Prezydenta Rzeczypospolitej pojawiła się w Konstytucji z dnia 17 marca 1921 r. (tzw. Konstytucja marcowa). Do tego czasu funkcję głowy państwa pełnił początkowo Tymczasowy Naczelnik Państwa (od 22 listopada 1918 r.), a następnie Naczelnik Państwa (od 20 lutego 1919 r.) Józef Piłsudski. Pełnił on tę rolę także po wejściu w życie Konstytucji marcowej, aż do czasu wyboru pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej Gabriela Narutowicza w grudniu 1922 roku. Po jego zabójstwie na prezydenta wybrany został Stanisław Wojciechowski. Kolejnym prezydentem był Ignacy Mościcki. W okresie II Rzeczypospolitej toczyła się debata na temat kształtu prezydentury i zakresu uprawnień Prezydenta. Ostatecznie przyjęta w 1935 roku Konstytucja kwietniowa wprowadziła model silnej prezydentury, zdecydowanie górującej prerogatywami nad władzą ustawodawczą. W okresie wojny artykuł 24. konstytucji nakładał na prezydenta obowiązek wyznaczenia swego następcy. Ten właśnie zapis uratował ciągłość państwowości polskiej po napaści Niemiec i ZSRR na Polskę w 1939 roku. Pierwszym prezydentem, który objął w ten sposób urząd był Władysław Raczkiewicz. Przez kilkadziesiąt lat istnienia na uchodźstwie, w czasie wojny i po niej, Urząd Prezydenta RP stanowił o ciągłości demokratycznego Państwa Polskiego; inspirował, dodawał sił dla przetrwania czasu okupacji, a później ery podporządkowania Związkowi Radzieckiemu. 22 grudnia 1990 roku Ryszard Kaczorowski ostatni prezydent RP na Uchodźctwie przekazał insygnia Urzędu Prezydenta RP wybranemu w Polsce w wolnych wyborach prezydentowi Lechowi Wałęsie. 16:40 Z BIEGIEM NILU - ODC. 2/4 (ODC. 2/4) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2014 Fotograf i pisarz Levison Wood marzył o wyprawie wzdłuż Nilu, odkąd był małym chłopcem, podjął więc wyzwanie wędrówki biegiem drugiej najdłuższej rzeki świata. Wyruszył z Rwandy, dawną trasą oficerów armii brytyjskiej przez pustynie, dżungle, sawanny, góry i strefy wojny. Po drodze, żyjąc wśród napotkanych społeczności, poznaje ich życie i zwyczaje. W Rwandzie Levison i jego przewodnik Boston udają się do źródła Nilu. Stamtąd przedzierają się przez gęstą dżunglę i moczary do Tanzanii, gdzie świętują Boże Narodzenie, ozdabiając pobliskie drzewa skarpetkami i kapeluszami. W Ugandzie podróżników niezwykle gorąco wita podekscytowany tłum mieszkańców miast Kasensero i Kampala. W południowym Sudanie Levison zostaje wraz z plemieniem Mundari i ich bydłem na wyspie, gdzie bierze udział w walce zapaśniczej. W ochronie przed komarami musi posmarować włosy krowim moczem i pokryć swoje ciało odchodami krów. W Sudanie Levison spełnia dziecięce marzenia i obozuje w cieniu piramid Meroe. W Egipcie, ostatnim kraju na trasie podróży, Levison zostaje pierwszym człowiekiem, któremu pozwolono wędrować wokół jeziora Nasera. Wreszcie, po zadziwiającej podróży obejmującej ponad 5000 km, 6 krajów, około 7 milionów kroków w ciągu 9 miesięcy, Levison Wood dociera do Morza Śródziemnego. 17:35 MARZYCIELE - WITOS. WÓJT I PREMIER Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2018 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Paweł Nowakowski, Piotr Legutko (prowadzący) Wincenty Witos urodził się we wsi Wierzchosławice k. Tarnowa w rodzinie chłopskiej. W Krakowie odbywał służbę wojskową w armii austriackiej. Jako działacz Stronnictwa Ludowego został posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego we Lwowie, a także posłem do parlamentu austriackiego. 28 października 1918 r. stanął na czele powstałej w Krakowie Polskiej Komisji Likwidacyjnej, która przejmowała władzę od Austriaków do czasu utworzenia w Galicji trwałych instytucji niepodległego państwa polskiego. Przejęcie władzy od zaborców w Krakowie nastąpiło 31 października 1918 r. i odbyło się pod kierunkiem Witosa nadzwyczaj sprawnie i bez rozlewu krwi. Kraków na dwa tygodnie wcześniej od innych polskich miast cieszył się z odzyskanej wolności. W programie przewodnik zaprowadzi nas pod wieżę ratuszową na rynku krakowskim, która stała się symbolicznym miejscem przywrócenia niepodległości Rzeczypospolitej - tutaj został rozbrojony przez polskich żołnierzy oddział austriacki wartowników, a na wieży ratuszowej zawisł sztandar z polskim orłem. 18:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 5 Serial historyczny, 55 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Kozień, Jerzy Zelnik, Piotr Garlicki, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Piotr Fronczewski, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Jan Machulski, Wiktor Sadecki, Zofia Saretok, Józef Para, Mirosław Szonert, Barbara Bursztynowicz Królowa Bona rozpoczyna porządkowanie spraw skarbca królewskiego, odbiera bezprawnie zagarnięte królewskie dobra i podejmuje akcję zagospodarowania królewszczyzny. W tych działaniach przejawia się wielka mądrość królowej, jej zmysł organizacyjny, a przede wszystkim wola stworzenia podstaw silnej państwowości. Powróciwszy na Wawel, Bona jest świadkiem ślubu swej pasierbicy Jadwigi z elektorem brandenburskim. Taka była bowiem wola jej męża, króla Zygmunta Starego. Aby umocnić własną pozycję polityczną w kraju i móc skuteczniej walczyć z licznymi wrogami, królowa organizuje silne stronnictwo dworskie. 19:05 NIEZNANA BIAŁORUŚ. - BIEŻEŃCY 1915 - 1922 (WERSJA POLSKA) Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jerzy Kalina Scenariusz: Jerzy Kalina Zdjęcia: Norbert Skutnik, Krzysztof Więckowski, Adam Ostasiewicz Wykonawcy: Tomasz Taranta, Włodzimierz Wiesiełowski, Nikita Troc, Leon Troc, Melania Troc, Mikołaj Troc, Jerzy Kalina, Anna Stelmaszuk, Joanna Troc Jest lato 1915 roku. Armia rosyjska wycofująca się z zachodnich guberni Imperium pozostawia nacierającym Niemcom spaloną ziemię. Wypędzone zostają chłopskie rodziny, niektórzy uciekają sami, płoną całe wsie. Setki tysięcy wozów suną na wschód. Tarasują drogi, przeciskają się między kolumnami wojska. Rozpętuje się piekło: epidemie tyfusu i cholery, skwar, brak wody do picia, głód, ostrzał i bombardowania nacierających Niemców. Pustoszeją ogromne terytoria dzisiejszego Podlasia, Lubelszczyzny, Chełmszczyzny, innych zachodnich regionów Rosji, w mniejszym stopniu centralnej Polski. Uciekinierzy to przede wszystkim prawosławni Białorusini, Ukraińcy i Rosjanie (ok. 70 proc.), Polacy (12 proc.), Żydzi, Litwini, Łotysze, Ormianie. Według szacunków historyków, swoje domy opuściło około trzech milionów ludzi. Była to największa przymusowa migracja w XX wieku, w tej części Europy. Ci, którzy przeżyli koszmar podróży, docierają nad Don, na Syberię, Kaukaz, do Azji Środkowej. Są tam świadkami dwóch rewolucji oraz krwawej wojny domowej. Po 5 - 7 latach wracają do swoich wsi, już w odrodzonej Polsce. Zastają tu spalone gospodarstwa, zapuszczoną ziemię, głód oraz nieufność władz. Mają jednak szczęście, około 30 procent uchodźców nie przeżyło tułaczki. Te niezwykłe i tragiczne doświadczenia trzech milionów ludzi nie doczekały się swoich badaczy. Literatura przedmiotu jest bardzo uboga, nie zachowało się zbyt wiele wspomnień. W Białorusi, podobnie jak w Rosji, to wydarzenie jest nieznane. Narrację historyczną z tego okresu zdominowały opisy działań wojennych. Chłopi nie spisali pamiętników, a przekazy ustne zostały w większości zapomniane. Film Jerzego Kaliny to po części historia rodzinna. Prababka reżysera, Zofia, wyjechała z małej wsi Koszele w ujeździe bielskim guberni grodzieńskiej do kozackiej stanicy Stepowe Matiunino guberni saratowskiej. Tam urodziła córkę Nadzieję. Zofia nazwała tak córkę, ponieważ spodziewała się, że wkrótce dołączy do nich zmobilizowany do armii carskiej jej mąż Jakub. Nie wiedziała, że mąż zginął na froncie. Nigdy nie zobaczył córki. 21:15 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 8/18 - WIELKA WSYPA Serial sensacyjny, przygodowy, 52 min, Polska 1967 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Barbara Sołtysik, Barbara Drapińska, Czesław Wołłejko, Emil Karewicz, Bronisław Pawlik, Bogusław Sochnacki i inni Hans Kloss ustala najdogodniejszy moment zbombardowania niemieckich zakładów produkujących nowy model czołgu. Ponieważ łącznik polskiej organizacji podziemnej, któremu miał przekazać meldunek, został aresztowany, kapitan postanawia osobiście przekazać informacje dotyczące planowanej akcji. Ściąga tym na siebie śmiertelne niebezpieczeństwo. 22:50 POLA HISTORII Reportaż, 17 min, Polska, 2018 Scenariusz: Ewa Mamińska, Krzysztof Polakowski Zdjęcia: Krzysztof Polakowski, Radosław Sęp Historia poszukiwania i odnalezienia szczątków dziesięciu polskich żołnierzy, uczestników wojny polsko - bolszewickiej w 1920 roku. Kości ekshumuje Stowarzyszenie Wizna 1939, organizuje uroczysty, zgodny z wojskowym ceremoniałem pogrzeb. 23:20 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - ARCYKSIĄŻĘ FRANCISZEK FERDYNAND (ARCHDUKE FRANZ FERDINAND OF AUSTRIA) Film dokumentalny, 105 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel W tym odcinku: życie i działalność arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, bratanka cesarza Franciszka Józefa, następcy cesarskiego tronu. Franciszek Ferdynand był światowcem, podróżnikiem, oddanym rodzinie mężem i ojcem. Zginął 24 czerwca 1914 roku z rąk serbskiego zamachowca, który nie tylko śmiertelnie go zranił, ale także zabił w tym samym czasie, żonę arcyksięcia, Zofię. To wydarzenie stało się zaczynem wybuchu I wojny światowej, co w konsekwencji spowodowało rozpad dotychczasowego porządku politycznego Europy. Film nie tylko podejmuje temat jego śmierci, ale cofa nas do czasów miedzy innymi jego dzieciństwa, ukazując relacje panujące na dworze cesarskim. Podejmuje też temat ożenku z Zofią, która nie pochodziła z książęcego rodu, a to do końca życia rzucało cień na relacje Ferdynanda ze stryjem, cesarzem Austro - Węgier. Dzięki realizatorom filmu zaglądamy do wnętrz najpiękniejszych pałaców Wiednia, Pragi oraz zamku w Konopiszte, w którym znajduje się imponująca kolekcja broni. 01:20 POD ELEKTRYCZNYMI CHMURAMI (POD ELEKTRICZESKIMI OBŁAKAMI) Dramat science fiction, 131 min, Rosja/Ukraina/Polska, 2014 Reżyseria: Aleksiej German Jr Scenariusz: Aleksiej German Jr Zdjęcia: Jewgienij Priwin, Siergiej Michalczuk Muzyka: Andriej Surotdinow Aktorzy: Louis Franck - Pietr, Merab Ninidze - Nikołaj, Wiktoria Korotkowa - Sasza, Piotr Gąsowski W 2017 roku, sto lat po rewolucji, która na zawsze zmieniła oblicze kraju, Rosja tkwi w stanie zawieszenia - zupełnie jak niedokończony wieżowiec, zamówiony przed laty przez zmarłego niedawno ojca Sashy i Danyi. Gdy wstrzymano jego budowę, architekt Peter próbował się podpalić, ale zamokły mu zapałki - teraz wokół jego betonowego szkieletu krążą zagubieni we mgle ludzie, nigdy nie znajdując tego, czego szukają. W podzielonym na siedem rozdziałów "Pod elektrycznymi chmurami" Aleksiej German Jr przedstawia Rosję jako ziemię niczyją. Przeszłość na każdym kroku zderza się tu z przyszłością; przykryty śniegiem pomnik Lenina stoi obok kolorowych neonów, po mieszkaniu zubożałego oligarchy krąży zapomniany robot, a Sołżenicyn wymieniany jest jednym tchem obok psa Mickeya Rourke'a - po dawnych ideałach zostały tylko niszczejące symbole. Rosyjski reżyser stara się zajrzeć w duszę kraju, w którym człowiek czuje się czasem maleńki jak molekuła i gdzie lepiej być elfem niż Żydem. Jak zaznacza German, tragedia Rosji polega na tym, że tak naprawdę nie leży ani w Azji, ani w Europie. Zupełnie jak opisana przez braci Strugackich tajemnicza Strefa jest gdzieś pomiędzy. Nagrody: 2015 Jewgienij Priwin Berlin (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) - Srebrny Niedźwiedź za zdjęcia 2015 Siergiej Michalczuk Berlin (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) - Srebrny Niedźwiedź za zdjęcia