TVP Historia Niedziela, 24.02.2019 06:20 BYŁ TAKI DZIEŃ - 24 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1928 - powstała Biblioteka Narodowa w Warszawie; 1946 - odbyła się premiera "Dwóch teatrów" Jerzego Szaniawskiego; 1953 - dokonano egzekucji gen. Emila Fieldorfa "Nila"; 1956 - podczas XX zjazdu KPZR Nikita Chruszczow wygłosił swój "tajny referat", w którym ujawnił część prawdy o zbrodniach dokonanych przez Stalina; 07:15 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - WIECZNA JAPONIA (FLAVORS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W kolejnym odcinku serii podróż do zachodniej Japonii. Japonia to kraj kontrastów, osobliwe połączenie tradycji i nowoczesności. Wizyta w zachodniej części Wysp Japońskich jest jak podróż do serca cywilizacji, której duchowość i styl życia pozostały autentyczne i oryginalne. Kolejne etapy podróży odsłaniają przed nami kulturowe bogactwo i przyrodniczą różnorodność Japonii. 08:20 ŚWIĘTY AUGUSTYN - ODC. 1/5 - ADWOKAT DIABŁA (SANT'AGOSTINO EP. 1) Serial biograficzny, 44 min, Włochy/Polska 2010 Reżyseria: Christian Duguay Scenariusz: Francesco Arlanch Zdjęcia: Fabrizio Lucci Muzyka: Andrea Guerra Aktorzy: Aleksandro Preziosi, Monica Guerritore, Gerald Alexander Held, Johannes Brandrup, Wenanty Nosul, Katy Louise Saunders, Franco Nero, Matteo Urzia, Krzysztof Pieczyński, Jerzy Zelnik i inni "Stworzyłeś nas Panie dla siebie i niespokojne jest serce nasze, dopóki nie spocznie w Tobie" - to chyba najsłynniejsze zdanie, jakie wyszło spod pióra św. Augustyna. Pochodzi ono z nie mniej słynnych "Wyznań" - perły literatury światowej, nie tylko ze względu na głębię i rozległość zawartych tam refleksji, niezwykłe koleje losu bohatera książki, lecz także z uwagi na kunsztowny, a zarazem lekki styl autora, cieszącego się u swych współczesnych sławą jednego z największych mówców cywilizowanego świata. Owa, wydawana do dziś i niejednokrotnie publicznie cytowana nawet przez obecnego papieża, duchowa i intelektualna biografia posłużyła za kanwę scenariusza pięcioodcinkowego serialu poświęconego Aureliuszowi Augustynowi, uznanemu za świętego zarówno przez Kościół katolicki jak i Cerkiew prawosławną. Twórcy cyklu z konieczności musieli tu i ówdzie "uzupełnić"zapiski autora "Państwa Bożego" o własne pomysły. Niektóre postacie są bowiem w "Wyznaniach" wspominane anonimowo. Tak dzieje się np. z matką jedynego dziecka późniejszego świętego. O kobiecie tej wiadomo bardzo niewiele, można się jedynie domyślać jej wielkiej i skorej do poświęceń miłości do Augustyna. Reszta jest milczeniem. Tymczasem w serialu Christiana Duguaya owa tajemnicza nieznajoma ma konkretne imię i rodowód. Trudno czynić z tego powodu filmowcom zarzuty, tym bardziej, że sposób, w jaki zapełniają zarówno tę, jak i inne "białe plamy" Augustyńskich "Wyznań" nie zdradza chęci pogoni za tanią sensacją, ani zamiarów "korygowania" historycznego przekazu w duchu współczesnych prądów obyczajowych i mód intelektualnych. Najwyraźniej twórcy cyklu uznali, że życie św. Augustyna, a zwłaszcza jego wieloletnia, skomplikowana i pełna duchowych niepokojów droga do nawrócenia stanowią wystarczająco bogaty i zrozumiały dla współczesnego odbiorcy materiał na pięcioodcinkowy serial. Akcja cyklu rozpoczyna się u schyłku życia świętego, podczas oblężenia Hippony - północnoafrykańskiego miasta, którego jest biskupem. Papież, chcąc ratować sędziwego Augustyna i jego nieocenione dla Kościoła pisma teologiczne, nakazuje mu przez posłańca opuścić miasto na okręcie, który przypłynie za kilka dni. Wandalowie, którzy właśnie oblegają Hipponę cieszą się bowiem ponurą sławą barbarzyńców, nie mających względu nie tylko na ludność podbijanych krain, lecz także na ich dorobek kulturalny. Dla Augustyna wieści z Rzymu stają się powodem poważnej duchowej rozterki. Trudno mu pogodzić się z faktem, że będzie musiał opuścić swoich wiernych w chwili, gdy najbardziej go potrzebują. Wbrew opinii swego ucznia, sądzi, że wsparcie wojskowe, które otrzymało miasto, jest niewystarczające i w ostatecznym rozrachunku może przyczynić się jedynie do powiększenia cierpień Hippończyków. Rozmowa biskupa Augustyna ze swoim uczniem staje się dla tego pierwszego pretekstem do wspomnień, zawartych w dopiero co skończonych "Wyznaniach". Akcja filmu przenosi się zatem prawie osiemdziesiąt lat wstecz, do również leżącej w północnej Afryce Tagasty. Przychodzi tu - nie bez trudności - na świat mały chłopiec. Jego matka Monika jest chrześcijanką. Ojciec Patrycjusz poganinem, w dodatku chętnie zaglądającym do kieliszka i niezbyt gorliwie ukrywającym swoje pozamałżeńskie bliskie znajomości z innymi kobietami.Niestety, młody Augustyn (bo takie imię otrzymuje chłopiec), choć zdradza wielkie zdolności, charakterem zdaje się bardziej przypominać ojca niż matkę. Wiarę tej ostatniej uznaje za zlepek fantazji, rozpiera go ambicja, jego autorytetem jest sławny retor Makrobiusz, który - zdaniem chłopca - potrafi przekonać ludzi do czego tylko zechce. Mimo kłopotów finansowych Monice i Patrycjuszowi udaje się wysłać syna na studia prawnicze do Kartaginy. Tu zamieszkuje u bogatego znajomego Waleriusza. Otrzymuje od niego piękną służącą Khalidę, która niebawem zostaje jego kochanką. Lata studiów służą Augustynowi. Makrobiusz jest pod wrażeniem jego postępów. Młody przybysz z Tagasty wyrasta na renomowanego kartagińskiego prawnika, który potrafi wybronić przed sądem nawet ewidentnego przestępcę. Pasmo sukcesów Augustyna przerywa wiadomość o ciężkiej chorobie jego ojca. Młodzieniec wspólnie z Khalidą wyrusza do rodzinnego domu. 09:15 SPOSÓB NA ALCYBIADESA - ODC. 3 Serial dla młodych widzów 56 min, Polska 1997 Reżyseria: Waldemar Szarek Scenariusz: Wojciech Tomczyk Zdjęcia: Włodzimierz Głodek Muzyka: Tadeusz Nalepa, Marcin Pospieszalski Aktorzy: Władysław Kowalski, Łukasz Lewandowski, Radosław Elis, Jacek Liwot, Krzysztof Kowalewski, Jarosław Jakimowicz, Sławomir Orzechowski, Cezary Kosiński, Andrzej Nejman, Sebastian Konrad, Ewa Błaszczyk, Karolina Gruszka, Aleksandra Woźniak, Magdalena Warzecha, Sławomir Pacek, Andrzej Grąziewicz, Anna Ciepielewska, Jacek Wolszczak, Dominik Łoś, Marcin Przybylski, Jan Jurewicz, Jolanta Grusznic, Lech Mackiewicz i inni Alcybiadesa coraz mocniej intryguje niezrozumiały pęd do wiedzy historycznej wśród uczniów klasy I a. Ośmielony ich postępami w nauce, profesor proponuje podopiecznym "swobodne poszukiwanie prawdy" zamiast klasycznych lekcji, klasówek i sprawdzianów. Klasa jest wniebowzięta. Tylko Zasępa powątpiewa, czy za dziwnym zachowaniem Alcybiadesa nie kryje się podstęp. Od tej pory lekcje historii odbywają się w miejscach, upamiętniających ważne wydarzenia z narodowej historii. Zasępa, Ciamciara, Słaby i reszta, choć wciąż stosują "sposób na Alcybiadesda", powoli ulegają autentycznej fascynacji opowieściami profesora, ubarwionymi wizytami w muzeach, przy pomnikach i na cmentarzach. Pewnego dnia trójka przyjaciół z przerażeniem dowiaduje się, że ma oprowadzić po stolicy wycieczkę z Otwocka. 10:20 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - W KRAINIE DŹWIĘKÓW I SMAKÓW Magazyn, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Dariusz Panas Muzyka: Tomasz Łuc Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący), Aleksander Trąbczyński W tym odcinku Karol Okrasa udaje się do miejscowości Proszowa w Kotlinie Jeleniogórskiej. Tu postara się znaleźć odpowiedź na pytanie, czy tworzenie muzyki jest podobne do tworzenia nowych smaków? Okazją są odwiedziny człowieka, który zawodowo zajmuje się rekonstrukcją dawnych instrumentów i odtwarzaniem dawnej muzyki. W trakcie rozmowy okaże się, że bardzo wiele łączy muzykę i kuchnię. Wiele dawnych określeń muzycznych czy starych instrumentów ma kulinarne korzenie. To będzie inspiracją dla Karola do stworzenia dwóch nowych potraw. Pierwszą propozycją są pieczone plastry rostbefu wołowego w korzennej marynacie, podane na placuszkach z mąki razowej z dotatkiem kminku, w ziołowym sosie. Danie drugie to opiekany tatar z łososia, doprawiony szczawiem i kolendrą, podany na podpłomykach z mąki razowej. Czy takie dania, inspirowane muzyką, będą smakować zawodowemu muzykowi? 10:50 ZŁOTO JUKONU - ODC. 2/3 (ODC. 2/3) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Ben Crichton Scenariusz: Ben Crichton Wykonawcy: Piotr Banasz, Dan Snow (prowadzący) W tej epickiej przygodzie zespół odkrywców próbuje zdobyć złoto na zamarzniętej północy Kanady. Idąc tą samą drogą co pierwotni poszukiwacze złota, wyruszają w niebezpieczną i ekscytującą podróż. Muszą pokonać zdradziecką przełęcz, poruszać się po rozległych, lodowych jeziorach i walczyć z potężną rzeką Jukon w drewnianej łodzi. 14:35 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 8/18 - WIELKA WSYPA Serial przygodowy, 52 min, Polska 1967 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Barbara Sołtysik, Barbara Drapińska, Czesław Wołłejko, Emil Karewicz, Bronisław Pawlik, Bogusław Sochnacki i inni Hans Kloss ustala najdogodniejszy moment zbombardowania niemieckich zakładów produkujących nowy model czołgu. Ponieważ łącznik polskiej organizacji podziemnej, któremu miał przekazać meldunek, został aresztowany, kapitan postanawia osobiście przekazać informacje dotyczące planowanej akcji. Ściąga tym na siebie śmiertelne niebezpieczeństwo. 15:45 PRZEPIS NA SUKCES Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2018 Sylwetka Mariana Dąbrowskiego, założyciela i redaktora naczelnego "Ilustrowanego Kuriera Codziennego", najpopularniejszego dziennika w II Rzeczpospolitej; IKC ukazywał się w Krakowie w latach 1910 - 1939. 17:25 WOJOWNICY CZASU - TURECKA NAWAŁA CZYLI CHOCIM 1621 Reportaż, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Corocznie na zamku Kmitów w Nowym Wiśniczu w Małopolsce odbywa się rekonstrukcji bitwy pod Chocimiem, w której wojska polskie pokonały armię turecką. Film opowiada historię wojny polsko - tureckiej i kampanii, a inscenizacja ilustruje opowieść. W filmie prezentują się odtwarzający wojowników rekonstruktorzy. 18:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 6 Serial historyczny, 57 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Kozień, Jerzy Zelnik, Piotr Garlicki, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jan Machulski, Bożena Adamek, Aleksander Gąssowski, Tadeusz Janczar, Stanisław Ptak, Marek Kondrat W styczniu 1539 roku odbywają się na Wawelu zaślubiny najstarszej córki królewskiej Izabelli z Janem Zapolyą, królem Węgier. W ten sposób, choć na krótko, Jagiellonowie odzyskują wpływy na Węgrzech. Rok później Jan umiera, do tronu węgierskiego znów zgłaszają pretensje Habsburgowie. Żądają, aby Izabella wraz z nowo narodzonym synem opuściła stolicę. Wbrew opinii małżonki, Zygmunt Stary postanawia załagodzić konflikt z Habsburgami i ożenić Zygmunta Augusta z córką Ferdynanda, Elżbietą. 7 maja 1543 roku w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Austriaczki na królową Polski. 19:40 POLA HISTORII Reportaż, 17 min, Polska, 2018 Scenariusz: Ewa Mamińska, Krzysztof Polakowski Zdjęcia: Krzysztof Polakowski, Radosław Sęp Historia poszukiwania i odnalezienia szczątków dziesięciu polskich żołnierzy, uczestników wojny polsko - bolszewickiej w 1920 roku. Kości ekshumuje Stowarzyszenie Wizna 1939, organizuje uroczysty, zgodny z wojskowym ceremoniałem pogrzeb. 21:10 PAN WOŁODYJOWSKI CZ. II Film historyczno - przygodowy, 77 min, Polska 1968 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Jerzy Lutowski Zdjęcia: Jerzy Lipman Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Barbara Brylska, Jan Nowicki, Tadeusz Schmidt, Daniel Olbrychski, Bogusz Bilewski, Mariusz Dmochowski, Andrzej Szczepkowski, Leonard Andrzejewski, Irena Karel, Władysław Hańcza, Marek Perepeczko, Witold Skaruch, Gustaw Lutkiewicz i inni Dalszy ciąg przygód pana Michała Wołodyjowskiego. Basię Wołodyjowską porywa zakochany w niej Tatar Azja, syn Tuhaj - Beja. Basia rani go i ucieka, udaje jej się wrócić do Chreptiowa. Wściekły Azja napada na Raszków, zabija dziedzica Nowowiejskiego, a jego córkę - swą dawną miłość - oddaje własnym żołnierzom. Młody Nowowiejski krwawo mści się za śmierć ojca i hańbę siostry. Kiedy Turcy ruszają na Kamieniec Podolski, Wołodyjowski i Ketling wysadzają twierdzę, aby nie oddać jej wrogom. 22:40 WIELKI TEST - WIELKI TEST O WYSPIAŃSKIM Kameralne i studyjne (widowisko), 92 min, Polska, 2017 Scenariusz: Konrad Smuga Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący), Paulina Chylewska (prowadzący) W 2017 roku minęla 110. rocznica śmierci Stanisława Wyspiańskiego. "Wesele" zostało wybrane jako lektura Narodowego Czytania 2017. Widowisko telewizyjne z udziałem gości, którzy w duetach odpowiadają na pytania dotyczące życia i twórczości artystycznej wspaniałego dramaturga, poety, malarza, grafika, architekta i projektanta mebli Stanisława Wyspiańskiego. W warszawskim studiu będą rywalizować, m.in.: Dariusz Kordek, Halina Łabonarska, Marcin Rogacewicz, Andrzej Młynarczyk, Marcin Kwaśny, Marek Sierocki, Maria Rotkiel, Barbara Włodarczyk, Anna Matusiak, Jerzy Engel, Przemysław Babiarz. Zwycięski duet przeznaczy nagrodę na wybrany przez siebie cel charytatywny. Między kolejnymi rundami pytań na widzów czeka porcja rozrywki m.in. - autorska wersja artystycznej biografii Stanisława Wyspiańskiego przygotowana przez rapera Marcina "Duże Pe" Matuszewskiego i materiały filmowe związane z tematyką testu, które w interesujący sposób pogłębiają wiedzę, w tym m.in.: fragmenty zarejestrowanych inscenizacji najważniejszych dramatów Wyspiańskiego z udziałem gwiazd polskiego teatru oraz felietony przybliżające atmosferę Krakowa końca XIX i początku XX wieku, gdzie malarz żył i tworzył swoje dzieła. Szczególna uwaga zostanie poświęcona najbardziej znanemu z dramatów Wyspiańskiego, jakim jest "Wesele". W programie znajdą się ciekawostki związane z powstaniem tekstu oraz jego ekranizacją, a na żywo w studiu pojawią się m.in. jego bohaterowie. Dodatkowo sonda uliczna sprawdzi, co Polacy wiedzą o artyście i jego dziełach. Wielki Test o Wyspiańskim poprowadzą Paulina Chylewska i Maciej Kurzajewski. Program realizowany w koprodukcji z Narodowym Instytutem Audiowizualnym, partnerem medialnym jest Interia, a patronami medialnymi - Super Express i Program Pierwszy Polskiego Radia. 00:25 ŚMIECIARZ - ODC. 4 (ostatni) Serial wojenno - obyczajowy, 88 min, Polska 1987 Reżyseria: Jacek Butrymowicz Scenariusz: Jacek Butrymowicz Zdjęcia: Włodzimierz Precht Występują: Krzysztof Nawrot, Grażyna Jasińska - Wiśniarowska, Maciej Góraj, Anna Ciepielewska, Zbigniew Buczkowski, Witold Dębicki, Marian Glinka, Andrzej Ferenc, Ewa Dąbrowska, Anna Wojtan, Roman Kłosowski, Józef Nalberczak, Henryk Talar, Wojciech Wysocki, Krzysztof Globisz, Jerzy Góralczyk, Beata Tyszkiewicz i inni Tojo kontynuuje działalność konspiracyjną. Razem z Piegusem, kolegą z zakładu oczyszczania miasta, przewożą żywność, broń i lekarstwa do getta, czasami udaje im się wywieźć kogoś stamtąd na aryjską stronę. Rodzinę Bożychów dotyka kolejna tragedia - ginie matka Toja, a jego siostrze grozi śmiertelne niebezpieczeństwo. 02:05 21 X NOWY JORK Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2016 Reżyseria: Piotr Stasik Scenariusz: Piotr Stasik Dlaczego lubimy czytać biografie, wspomnienia, pamiętniki, reportaże? Jak często łapiemy się na próbie zgadywania, kim jest nasz współpasażer w pociągu lub człowiek siedzący samotnie w kawiarni? Czy śledzenie losów innych ludzi to zwykła potrzeba podglądania, czy też może próba odnalezienia w tych historiach siebie, poszukiwanie recepty na życie, chęć skorzystania z cudzych doświadczeń? "21 x Nowy Jork" - od metra do transcendencji. Jesteśmy w nowojorskim metrze. Tutaj spotykają się wszyscy - młodzi i starzy, właściwie każda osoba ma inny kolor skóry albo inne pochodzenie. Kamera zatrzymuje się na niektórych twarzach, przygląda się im dłużej. Kim są ci ludzie? Z off - u słyszymy opowieści niektórych z nich: o czym myślą, czym się zajmują, dokąd jadą. To jest punkt wyjścia. Za kilkoma osobami podążamy do ich miejsca pracy, zamieszkania, czy tam gdzie lubią przebywać: do nocnego klubu, na miejską plażę. Obserwujemy ich. Czasem będą to zwykłe sceny z codziennego życia (przygotowania do pracy, samotnie jedzona kolacja), czasem ważne momenty (pierwsza randka, kłótnia z przyjacielem). Kamera pokazuje sytuacje, w których się znajdują, oraz miejsca, które tworzą ich świadomość: widok z okna, ulubiony kąt w mieszkaniu, kawiarnię, w której spędzają kilka godzin dziennie. Poznajemy także ich obrazy "wewnętrzne": to, co widzą w swojej wyobraźni, w jaki sposób postrzegają świat. W off - ie wybrani bohaterowie opowiadają swoje historie, szukają w pamięci ważnych wydarzeń, czytają fragmenty dzienników, listy, maile od najbliższych osób. Opowiadają o poszukiwaniu bratniej duszy, odnajdowaniu sensu życia, czy w końcu, obecnej w ich życiu transcendencji. Trzy najważniejsze elementy w filmie to obserwacje życia bohaterów, rozważania bohaterów w off - ie na temat ich filozofii oraz oddanie klimatu i ducha miasta poprzez ukazanie intymnego życia jego mieszkańców.