TVP Kultura Wtorek, 26.02.2019 08:40 DORADCY KRÓLA HYDROPSA Film animowany, 20 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Brożyńska Scenariusz: Natalia Brożyńska, Mateusz Moczulski Zdjęcia: Napierała Napierała Muzyka: Tomasz Jerzy Tumidajewicz Film animowany Natalii Brożyńskiej, autorki "Drżących trąb". Film opowiada historię króla Akwacji Hydropsa oraz jego doradców, którzy otrzymali od władcy zadanie stworzenia następcy tronu. Rywalizacja i intrygi dotyczące cech, jakie miał mieć zaszczepione królewicz, doprowadziły do wszczepienia matrycy "zamiłowania" do rzeczy małych. Tak zrodziła się obsesja zmniejszania się. (filmpolski.pl) 11:00 DORASTANIE - ODC. 1/7 - 1972 Serial społeczno - obyczajowy, 7 odc, 60 min, Polska 1987 Reżyseria: Mirosław Gronowski Scenariusz: Tadeusz Zając Zdjęcia: Ryszard Janowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Występują: Cezary Morawski, Dorota Pomykała, Tomasz Dedek, Marcin Sosnowski, Wojciech Pokora, Wojciech Adamczyk, Marek Bargiełowski, Dariusz Biskupski, Adam Ferency, Piotr Grabowski, Mieczysław Hryniewicz, Marek Kondrat, Krzysztof Kumor, Piotr Machalica, Bogusław Sochnacki i i inni Debiut telewizyjny Mirosława Gronowskiego, znanego wcześniej z interesujących filmów dokumentalnych i budzącej wiele emocji i kontrowersji kinowych "Weryfikacji". Serial "Dorastanie" opowiada o trzech młodych ludziach - inteligencie, robotniku i rolniku, których połączyło wspólne zamiłowanie do sportu. W siedmioodcinkowym cyklu Gronowski nakreślił ich dzieje od roku 1972 po 1980. W tym czasie bohaterowie startują w dorosłe życie, zakładają rodziny, doświadczają smaku pierwszych sukcesów i porażek. Ich energia, pragnienie przekształcania świata, poczucie sprawiedliwości, wrażliwość moralna, lecz także niecierpliwość oraz brak doświadczenia zderzają się z obojętnością, cynizmem i oportunizmem starszych. Witalność i idealizm natrafiają na barierę skostniałych układów i nieformalnych, niejasnych powiązań. Młodzi bohaterowie czują, że są sobie nawzajem potrzebni. Wspierają się w ciężkich chwilach, ich przyjaźń dojrzewa wraz z nimi. Serial otrzymał wyróżnienie jury na festiwalu w Chianciano (Włochy) w 1988 roku. Tadeusz Leszkiewicz przygotowuje się do pracy doktorskiej. Proponowany przez niego temat: "Partia Kongresowa pod przewodnictwem Indiry Gandhi" zostaje odrzucony przez promotora. Jako specjalista od spraw brytyjskich proponuje on młodemu doktorantowi, by wybrał temat z tej właśnie dziedziny. Mimo niesprzyjającej atmosfery na uczelni Leszkiewicz buntuje się i szuka innego promotora. Zajęty pracą zaniedbuje swoją dziewczynę Baśkę - studentkę wydziału dziennikarskiego. Coraz rzadziej bywa też na treningach siatkówki w miejscowym klubie "Tęcza". Tymczasem pojawia się tam nowy zawodnik - dziewiętnastoletni robotnik Jan Braniak. Leszkiewicz pomaga mu zaaklimatyzować się w zespole. Udaje mu się też znaleźć nowego promotora. Niestety jest nim docent Koliński, źle widziany przez władze uniwersytetu. Praca doktorska Leszkiewicza staje pod znakiem zapytania. 12:10 DORASTANIE - ODC. 2/7 - 1972 - 1973 Serial społeczno - obyczajowy, 7 odc, 57 min, Polska 1988 Reżyseria: Mirosław Gronowski Scenariusz: Tadeusz Zając Zdjęcia: Ryszard Janowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Występują: Cezary Morawski, Adam Ferency, Tomasz Dedek, Renata Domagała, Anna Kazimierczak, Dorota Pomykała, Andrzej Zieliński, Ryszard Borsucki, Piotr Brzeziński, Andrzej Chudy, Marek Frąckowiak, Antonina Girycz, Marcin Gębicz, Jerzy Janeczek, Michał Juszczakiewicz, Jacek Kałucki, Sławomir Kus, Andrzej Malec, Janusz Mond, Janusz Paluszkiewicz, Wojciech Pokora i inni Jesienią 1972 roku Leszkiewicz rozpoczyna pracę w szkole podstawowej w Kobylnicy. Jego sposób nauczania już od pierwszej lekcji wyraźnie różni się od miejscowej "normy". Młody nauczyciel stara się nawiązać z dziećmi bliższy kontakt, uczy je przede wszystkim samodzielnego myślenia. Eksperymenty pedagogiczne Leszkiewicza budzą początkowo nieufność, a wkrótce niechęć reszty nauczycieli. Pewnym wyjątkiem jest jedynie polonistka. Młody zapaleniec nie zadowala się wyłącznie nauczaniem. Prowadzi też bibliotekę i miejscowy dom kultury. Jednak wszelkie próby zmian w życiu wsi kończą się niepowodzeniem. Sprawnie przebiega jedynie organizacja drużyny siatkówki. Jest to w dużej mierze zasługa miejscowego chłopaka - Kuli. Tymczasem w szkole odbywa się wizytacja. Wbrew oczekiwaniom metody pracy Leszkiewicza zostają ocenione pozytywnie. Mimo to dyrektor szkoły, dzięki prywatnym koneksjom sprawia, że angaż młodego nauczyciela nie zostaje przedłużony. Dzieci przyjmują tę wieść ze szczerym żalem, grono nauczycielskie oddycha z ulgą. 13:20 JULIA WRACA DO DOMU (JULIE WALKING HOME) Dramat, 113 min, Niemcy/Kanada/Polska/USA 2002 Reżyser: Agnieszka Holland Scenariusz: Agnieszka Holland, Roman Gren, Arlene Samer Występują: Miranda Otto, William Fichter, Lothaire Bluteau, Ryan Smith, Jerzy Nowak, Bianca Crudo, Michael D'Ascenzo i inni Julia przez wiele lat uważała swoje małżeństwo za udane. Żyła spokojnie u boku męża, Henry`ego, wykładowcy uniwersyteckiego, wraz z dwójką uroczych dzieci - parą bliźniąt, Nicolasem i Nicole. Ale tego dnia jej życie miało się zmienić. Kiedy powróciła wcześniej do domu razem z dziećmi z wakacji, przyłapała męża w intymnej sytuacji z inną kobietą. Nie zrobiła awantury. Bez słowa zabrała dzieci z powrotem do samochodu i szybko odjechała. Następne tygodnie upływają na sporach między małżonkami, wydobywającymi na jaw wszystkie ciemne strony narastającego przez lata konfliktu. Henry zdaje sobie sprawę ze swojej winy i chce przeprosić żonę. Dla niego to była tylko nic nie znacząca przygoda. Wychowana w rodzinie polskich emigrantów Julia nie przyjmuje przeprosin Henry`ego i żąda rozwodu, traktując akt cudzołóstwa i zdrady jako przekreślający szansę na dalsze wspólne życie. Ale wkrótce nadchodzi kolejny cios. Lekarze stwierdzają, że jej synek Nicolas ma raka. Terapia nie przynosi efektów, wydaje się, że nad malcem zaciążył już wyrok. Henry godzi się z utratą syna, dziadek dziecka szuka pocieszenia w religii. Nie poddaje się tylko Julia. Zabiera Nicolasa do kraju rodziców, do Polski. Działa tu rosyjski uzdrowiciel Aleksiej Ormow podróżujący od miasta do miasta i ściągający na seanse tłumy chorych. Spotkanie z Aleksiejem wyraźnie pomaga Nicolasowi. Chłopiec z każdym dniem pobytu w pobliżu uzdrowiciela odzyskuje siły. Niezwykła charyzma Aleksieja działa także na Julię, która wdaje się z nim w romans... "Julia wraca do domu" to kolejny po obrazie "Olivier, Olivier" film Agnieszki Holland zdradzający jej fascynację metafizyką. Twórczość autorki "Całkowitego zaćmienia", "Zabić księdza" oraz przejmującego dramatu "Europa Europa", łączy wizja świata jako pułapki, w której zamknięci ludzie bezskutecznie starają przeciwstawić się okrutnemu losowi. 15:30 STRASZNY SEN DZIDZIUSIA GÓRKIEWICZA Komedia, 101 min, Polska 1993 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Występują: Edward Dziewoński, Janusz Gajos, Jan Peszek, Marek Kondrat, Zbigniew Zamachowski, Agnieszka Pilaszewska, Leon Niemczyk, Katarzyna Skrzynecka, Barbara Połomska, Stanisława Celińska, Artur Barciś, Barbara Horawianka, Grzegorz Damięcki, Leonard Pietraszak, Zofia Czerwińska, Anna Radwan i inni W "Strasznym śnie Dzidziusia Górkiewicza" Kazimierz Kutz nawiązuje do "Eroiki", słynnego nowelowego filmu "szkoły polskiej" z 1957 roku. Bohaterem pierwszej noweli dzieła Andrzeja Munka jest bowiem właśnie Dzidziuś Górkiewicz, stołeczny cwaniaczek i handlarz, który wskutek zbiegu okoliczności bierze udział w powstaniu warszawskim. Dzięki temu pomysłowi fabularnemu Munk w bardzo interesujący sposób skonfrontował dwie filozofie życia: racjonalizm mocno stąpającego po ziemi cywila z irracjonalizmem i romantycznymi ideałami powstańców. Postawił też intrygujące pytanie o genezę bohaterstwa. Czy zawsze jest ono wynikiem głęboko przemyślanej postawy życiowej, czy też może niejako spontanicznie udzielić się każdemu? Po z górą trzydziestu pięciu latach Jerzy Stefan Stawiński (scenarzysta "Eroiki") dopisał dalszy ciąg losów Górkiewicza, dając przy okazji suto zaprawioną ironią interpretację powojennych dziejów Polski. Dzidziuś jest obecnie emerytem, mieszkającym z wnuczką w małym podwarszawskim miasteczku. Po latach wypełnionych robieniem interesów (nie zawsze zgodnych z prawem) ma nadzieję w spokoju dożyć swoich dni. Lokalnej społeczności szybko daje się poznać jako człowiek o szerokich horyzontach, odważny, a zarazem tolerancyjny, znający się na gospodarce. Dochodzi do tego, że grupa miejscowych biznesmenów zaczyna w nim widzieć idealnego kandydata na nowego burmistrza. Pomysł chętnie podchwytuje wnuczka Dzidziusia i inicjuje kampanię wyborczą dziadka. Górkiewicz nie jest do końca przekonany, czy ubieganie się o urząd to dobry pomysł. Pewnego razu zapada w drzemkę. Śni mu się posiedzenie rady gminy, na którym przedstawia swój program. Radni zaczynają mu zadawać kłopotliwe pytania dotyczące przeszłości. Zebranie niepostrzeżenie zmienia się w sąd nad Górkiewiczem... 20:20 HAMLET: BREGENZ FESTIVAL 2016 (HAMLET: BREGENZ FESTIVAL 2016) Film muzyczny, opera, 140 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Olivier Tambosi Wykonawcy: Pavel Cernoch, Iulia Maria Dan, Bartosz Urbanowicz, Claudio Sgura, Eduard Tsanga, Paul Schweinester, Sebastian Soules, Paolo Carignani, Filharmonicy Wiedeńscy Opera Franco Faccio w czterech aktach do libretta Arrigo Boito. Przez wiele lat to dzieło było zapomniane. Opera została wystawiona w 1871 roku w La Scali, a następnie zaginęła do niej partytura. Dopiero w XXI wieku odnalazł ją Anthony Barrese i nieco odświeżył, dzięki czemu "Hamlet" powrócił na operowe sceny. 22:55 LEKKIE OBYCZAJE - CZWORO DO PARY (THE ONE I LOVE) Komedia romantyczna, 87 min, USA, 2014 Reżyseria: Charlie Mcdowell Aktorzy: Mark Duplass, Elizabeth Moss, Ted Danson Ethan (Mark Duplass) i Sophie (Elisabeth Moss) to para małżeńska, która kiedyś bardzo się kochała, ale teraz znalazła się na rozdrożu. Ich związek chwieje się w posadach. Oboje podejmują jednak próbę jego ratowania, zapisując się na terapię małżeńską. Efekty tych spotkań są mizerne. I wtedy terapeuta proponuje im kilkudniowy pobyt w odludnej posiadłości. Będą mogli tam spędzić trochę czasu sami, z dala od zgiełku dnia codziennego. Ethan i Sophie oczywiście zgadzają się. Po przekroczeniu bramy rezydencji ich sytuacja rzeczywiście się zmieni. 00:35 NOCNY DOKUMENT - NEON Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2013 Reżyseria: Eric Bednarski Scenariusz: Eric Bednarski Zdjęcia: Jacek Knopp, Andrzej Wojciechowski, Tomasz Król, Michał Pałka-Keff Muzyka: Daniel Bloom Tematem filmu jest historia warszawskich neonów, reliktów okresu PRL - u. Film ukazuje ich funkcjonowanie jako elementu miejskiej architektury zaczerpniętego z kapitalistycznego świata konsumpcji, który został wprowadzony do socjalistycznej rzeczywistości by stworzyć iluzję i fasadę dla szarości, biedy i zapóźnienia gospodarczego. W filmie oprócz zdjęć realizowanych współcześnie, w tym wywiadów z twórcami neonów, architektami, historykami sztuki i varsavianistami, wykorzystany jest niezwykle bogaty filmowy i fotograficzny materiał archiwalny, m.in. ze zbiorów Telewizji Polskiej. 01:40 KINO NOCNE - CÓRY SZCZĘŚCIA (CÓRY SZCZĘŚCIA) Dramat, 114 min, Polska/Węgry/Niemcy 1999 Reżyseria: Marta Meszaros Scenariusz: Marta Meszaros, Maciej Karpiński Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Olga Drozdowa, Masza Petraniuk, Jan Nowicki, Olaf Lubaszenko, Ewa Telega, Igor Czerniewicz, Ewa Dałkowska, Eliza Ryciak, Maria Wilczyńska, Beata Fudalej, Katarzyna Bargiełowska, Monika Niemczyk, Krzysztof Globisz, Jan Wieczorkowski, Łukasz Nowicki, Marcin Chochlew, Katarzyna Zielińska i inni W ciągu kilkudziesięciu lat swojej reżyserskiej kariery Marta Meszaros zyskała miano specjalistki od filmów o kobietach i polityce. Ona sama odżegnuje się jednak od przypisywanych jej politycznych zainteresowań. Społeczne przewroty i dziejowe burze ukazuje wyłącznie dlatego, że nie sposób ich oddzielić od losów filmowych bohaterek. Meszaros, jedna z wybitniejszych współczesnych reżyserek europejskich, jest córką znanego węgierskiego rzeźbiarza, który zginął w rosyjskim łagrze. Ukończyła wydział reżyserii w moskiewskim WGiK - u. Później, już na Węgrzech, realizowała filmy dokumentalne i popularnonaukowe. W fabule debiutowała w 1968 roku "Dziewczyną". Do najważniejszych jej dokonań należą: "Adopcja" (Złoty Niedźwiedź na MFF w Berlinie w 1975 r.), "Dziewięć miesięcy", "One dwie", "Jak to w domu", "Anna", "Dziennik dla moich dzieci" (Nagroda Specjalna Jury w Cannes w 1984 r.), "Dziennik dla moich ukochanych" (Srebrny Niedźwiedź w Berlinie w 1987 r. , nominacja do Oscara rok później), "Dziennik dla mojego ojca i matki", "Siódmy pokój" (1995, historia o życiu i śmierci błogosławionej Edyty Stein, uhonorowana wyróżnieniem OCIC na MFF w Wenecji w 1995 r.). W 2004 roku nakręciła dramat "Niepochowany", a pięć lat później powstał melodramat "Ostatni raport Anny". Główna bohaterka "Cór szczęścia" to Natasza, nauczycielka angielskiego w prowincjonalnym rosyjskim miasteczku. Jej mąż niedawno stracił pracę, więc kobieta musi samodzielnie utrzymywać czteroosobową rodzinę. Nietrudno zgadnąć, że ma z tym spore problemy. Za namową przyjaciółki Wiery postanawia zatem wyjechać do Polski "na handel". Zabiera ze sobą córkę Maszę i rusza w drogę. Po męczącej podróży docierają wreszcie do Warszawy. Już następnego dnia rozpoczynają sprzedaż przywiezionego towaru na Stadionie Dziesięciolecia. Mijają kolejne, pracowite dni. Nataszę zaczynają niepokoić coraz częstsze zniknięcia Wiery. Wkrótce dochodzi do tragedii. Wiera zostaje zamordowana. Policja rekwiruje towar Rosjanek. Natasza wraz z córką zostają wyrzucone z pensjonatu, w którym mieszkały i na dodatek nie mogą opuścić Polski aż do końca śledztwa. Zrozpaczona kobieta decyduje się skorzystać z nieobyczajnej propozycji znajomego Polaka. Tymczasem swój przyjazd do Warszawy zapowiada mąż Nataszy wraz z drugą córką. 04:10 "HALKA" W OPERZE WROCŁAWSKIEJ Reportaż, 16 min, Polska, 2018 Reportaż opowiada o najnowszej inscenizacji "Halki", monumentalnej polskiej opery Stanisława Moniuszki, w Operze Wrocławskiej, której premiera odbyła się pod koniec 2018 roku. Spektakl wyreżyserowała ceniona aktorka Grażyna Szapołowska, orkiestrę prowadzi Marcin Nałęcz - Niesiołowski, choreografię opracowali Claudia Carlos - Machej i Krzysztof Trebunia - Tutka. 04:40 SCENA KLASYCZNA - (22) ARS NOVA Koncert, 39 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca) W tym odcinku Sceny Klasycznej występuje Zespół Instrumentów Dawnych Ars Nova. Jest to jeden z prekursorów wykonawstwa muzyki dawnej w Polsce. Działa od 1981 roku. Na koncie ma 26 płyt CD, liczne nagrania radiowe, filmowe, spektakle teatralne. Zespół zagrał ok. 770 koncertów. W Scenie klasycznej zaprezentuje program zatytułowany "Z Wawelu na Kurpie" składający się z najpiękniejszych utworów polskiego Renesansu. Usłyszymy utwory najważniejszych kompozytorów i poetów XV - i XVI - wiecznej Polski: Mikołaja z Radomia, Wacława z Szamotuł, Mikołaja Gomółki, Jana Kochanowskiego, Cypriana Bazylika, Andrzeja Trzecieskiego, Krzysztofa Klabona, Stanisława Grochowskiego, Wojciecha Długoraja, Sebastiana Klonowica, anonimowych twórców pięknych tańców z Tabulatury Jana z Lublina. Ars Nova jako pierwszy zespół w historii nagrał wiele z nich. Zespół wykorzystuje popularne instrumenty epoki renesansu, te, które widzimy na licznych ilustracjach polskich i europejskich. Są to fidele, viola, harfa, flety, pomort, krzywuły, cornamuse (piszczałka z dudów). W programie znajdą się też dwie pieśni kurpiowskie, które wykona wybitna śpiewaczka ludowa z Kadzidła Apolonia Nowak. Artystka współpracuje z zespołem od 1992 roku. Śpiewa ona pieśni poznane od matki i babci oraz z zapisów Władysława Skierkowskiego (z jego prac korzystał Karol Szymanowski, pisząc Pieśni kurpiowskie). Płyta zespołu z tymi utworami Zaświeć niesiądzu była sukcesem, należącym do początków ruchu folkowego w Polsce.