TVP Kultura Niedziela, 03.03.2019 07:00 SZLAKIEM KOLBERGA - TYMON TYMAŃSKI Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund Wykonawcy: Tymon Tymański, Stanisława Galica Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. W tym odcinku: Tymon Tymański - kontrabasista, kompozytor, poeta, skandalista. Tymon Tymański wyruszy na Podhale, aby zgłębiać tajniki muzyki góralskiej. Spotka wybitną skrzypaczkę ludową i pisarkę Stanisławę Galice - Górkiewicz z Bukowiny Tatrzańskiej i Krzysztofa Trebunie - Tutkę z Zakopanego. Tymon będzie uczył się grać na góralskich basach, śpiewać, tańczyć zbójnickiego. Pozna też trudy życia pasterskiego. Jakże bliski okaże się surowy i zadziorny góralski świat z niepokornym i wojowniczym charakterem Tymona. 08:10 RZECZ POLSKA - SYSTEM LAMP ART Film dokumentalny, 11 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! Cykl TVP Kultura to propozycja przyjrzenia się krajowej sztuce projektowania. Będzie to zarówno odpowiedź na obserwowaną od jakiegoś czasu modę na przedmioty vintage, jak i promocja najciekawszych nowych rozwiązań projektowych. Choć polski design w ostatnich latach staje się jednym z naszych eksportowych hitów, to wciąż zbyt mało się o nim mówi. Program ma opowiadać o konkretnych przedmiotach, rekonstruując historię ich powstania, pokazując ich funkcję w przestrzeni, przedstawiając twórców i projektantów. Ta opowieść o rzeczach stanie się również opowieścią o najnowszej historii Polski. 08:30 ANIMAMA - TAJEMNICE WIKLINOWEJ ZATOKI - ODC. 1/7 - ZASIEDLINY Film animowany, 25 min, Polska, 1984 Reżyseria: Wiesław Zięba Scenariusz: Wieslaw Zięba, Jerzy Maciej Siatkiewicz Zdjęcia: Barbara Stankiewicz Muzyka: Waldemar Kozanecki Wykonawcy: Alibabki, Little Ole Opry, Ewa Złotowska, Andrzej Gawroński, Mirosława Dubrawska, Jerzy Tkaczyk Serial rysunkowy dla dzieci, którego akcja toczy się w środowisku zwierząt wodno - lądowych. Bohaterem filmu jest młody piżmak Serafin, który rozpoczyna samodzielne życie. Nad brzegiem rzeki, w miejscu, które Serafin wybrał na swoją norę, spotyka on szczura, Ogryzka. Między zwierzętami rodzi się przyjaźń. 10:10 LEONARD BERNSTEIN. OBLICZA GENIUSZA (LEONARD BERNSTEIN - A GENIUS DIVIDED) Film dokumentalny, 53 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Thomas Von Steinaecker Leonard Bernstein jest jednym z najbardziej znanych amerykańskich dyrygentów. Jego najpopularniejszym dziełem jest "West Side Story", ale bynajmniej nie stał się sławny wyłącznie dzięki niemu. Reżyser Thomas von Steinaecker podjął się trudnego zadania. Za cel postawił sobie stworzenie kompletnego obrazu Leonarda Bernsteina i wykonał go znakomicie. Dokument "Leonard Bernstein - A Genius Divided" to wielowymiarowe przedstawienie wybitnego artysty, o którym wypowiadają się m.in. jego syn i córki. 11:45 NAD RZEKĄ, KTÓREJ NIE MA Film obyczajowy, 85 min, Polska, 1991 Scenariusz na podstawie książki Stanisława Czycza "Nim zajdzie księżyc" i reżyseria: Andrzej Barański Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Marek Bukowski, Joanna Trzepiecińska, Marta Kalmus, Marta Konarska, Tomasz Hudziec, Mirosław Baka, Adrianna Biedrzyńska, Magda Scholl, Andrzej Mastalerz, Krystyna Feldman Reżyser i autor scenariusza filmu, Andrzej Barański, został nagrodzony w 1991 r. na FPFF w Gdyni, zdobył też Nagrodę Prezesa Komitetu d/s Radia i Telewizji oraz nagrody na festiwalu w Tarnowie. Joanna Trzepiecińska, Marek Bukowski (wówczas jeszcze student wydziału aktorskiego PWST w Krakowie) i Andrzej Mastalerz na gdyńskim festiwalu otrzymali nominacje do nagrody za swoje role. Akcja filmu została osadzona w realiach prowincjonalnego miasteczka początku lat 60. Czterej przyjaciele: Admirał, Ataman, Wódz i Pasza, korzystając z wakacji beztrosko spędzają wolny czas. Włóczą się po okolicy, rozrabiają i piją tanie wino. Do nich należy cały świat. Koledzy nie opuszczają żadnej wiejskiej zabawy, bo tam można się napić i poderwać dziewczynę. Przesiadują też na stacji kolejowej czekając na nowy "towar". Tworzą zgraną paczkę, w której jednak następuje rozłam, kiedy jeden z przyjaciół naprawdę zakochuje się w przyjezdnej i próbuje zdobyć jej serce, zaniedbując przez to kolegów. Na prowincjonalnej stacji Doboszów wieje nudą. Senna atmosfera miasteczka udziela się paczce przyjaciół. Może najbliższym pociągiem przyjadą wreszcie jakieś dziewczyny i będzie co poderwać. Wśród uczestników obozu szkoleniowo - wypoczynkowego dla studentów jest sympatyczna i ładna Marta. Na zabawie w remizie dziewczyna wpada w oko Admirałowi. Coraz więcej czasu poświęca on dziewczynie. Koledzy schodzą na drugi plan, Admirał szuka tylko towarzystwa Marty. Niedawni kumple zaczynają mu wręcz przeszkadzać, a w Wodzu chłopak widzi nawet niebezpiecznego rywala. Dojdzie między nimi nawet do bijatyki, co zakończy się aresztowaniem ich obu za zakłócanie porządku. Związek Admirała i Marty przeżywa jednak kryzys. Rodzące się pierwsze uczucie sprawia, że niedoświadczeni młodzi ludzie stają się drażliwi, nieufni i płochliwi. Obydwoje dają się łatwo zranić, ciągle dochodzi między nimi do nieporozumień. Marta przeżyła już zawód miłosny, więc obawia się kolejnych rozczarowań i burzliwych zerwań. Tymczasem w miasteczku pojawiają się Ewa i Myszka, które uciekły z domu. Znajomość z nimi jest dla Admirała, jak i innych kolegów urozmaiceniem wakacji. Razem, jak dawniej, podrywają dziewczyny. Ale Admirał nie może zapomnieć o Marcie, próbuje znowu zdobyć jej sympatię i zaufanie. Zraniona dziewczyna okazuje jednak obojętność, choć i jej zależy na chłopaku. Wkrótce Marta odjeżdża pociągiem, wyraźnie szukając kogoś wzrokiem na peronie. Admirałowi nie udaje się spotkać z dziewczyną, ale odzyskuje przyjaźń swoich kolegów. Admirał i Ataman udają się na nocną, traperską wyprawę do lasu, jednak rankiem ich dawna wielka rzeka okazuje się dobrze im znanym strumykiem. Koledzy uświadamiają sobie, że ich beztroski okres życia minął już bezpowrotnie. Film powstał na podstawie zbioru opowiadań poety i prozaika Stanisława Czycza "Nim zajdzie księżyc", po raz pierwszy wydanego w roku 1968. Andrzej Barański odnalazł w tej prozie świat swojej młodości, niezwykłą atmosferę sennej prowincji. "To jest moja podróż sentymentalna do czasu, miejsc, ludzi - do siebie" - mówił w jednym z wywiadów. Zresztą fascynacja prowincją była widoczna także w jego poprzednich filmach: "Kobieta z prowincji", "Tabu", "Kramarz". Nostalgiczny klimat filmu tworzy wykorzystany przez twórców wiersz "Fiński nóż" Andrzeja Bursy. Nastrój lat sześćdziesiątych przypominają ówczesne przeboje: "Kukurydza", "Szedł Anastazy do Anny","W Arizonie", "Mexicana", "Żółte kalendarze", "Kuba wyspa jak wulkan gorąca". 13:25 UNIESIE NAS WIATR (LE VENT NOUS EMPORTERA, BAD MA RE KHAHAD BORD / WIND WILL CARRY US) Film obyczajowy, 113 min, Iran/Francja, 1999 Reżyseria: Abbas Kiarostami Scenariusz: Abbas Kiarostami Zdjęcia: Mahmud Kalori Muzyka: Pejmon Jazdanijan Aktorzy: Bahzad Dourani Akcja filmu rozgrywa się w małej, kurdyjskiej miejscowości w Iranie, dokąd z Teheranu przybywa grupa mężczyzn. Czekają oni na śmierć stuletniej staruszki i ceremonię pogrzebową. To właśnie oczekiwanie jest tematem filmowej opowieści. Fabuła jest tu pretekstem do filozoficznej dyskusji o życiu i śmierci, naturze przemijania, smakowaniu teraźniejszości lub gubieniu jej w pogoni za przyszłością. Umyka nam świat świat i jego cuda, choć nawet o tym nie wiemy. Film jest przepełniony liryzmem i nastrojem kontemplacji. Chwile ciszy podkreślają to, co nam umyka z oczu - przemijanie. W filmie reżyser zatrudnił nieprofesjonalnych aktorów - mieszkańców wioski Siah Dareh, podkreślając tym realizm swego dzieła, które stawia przed nami więcej pytań niż odpowiedzi. Tytuł filmu został zaczerpniety z wiersza poetki Forug Farohzad zmarłej tragicznie w 1966 r. Postać bohatera to alter ego samego Kiarostamiego. 16:05 LEONARD BERNSTEIN - BRAHMS, PIANO CONCERTO NO. 1 IN D MINOR, OP. 15 (LEONARD BERNSTEIN - BRAHMS, PIANO CONCERTO NO. 1 IN D MINOR, OP. 15) Koncert, 57 min, Niemcy, 1983 Reżyseria: Humphrey Burton Wykonawcy: Leonard Bernstein, Krystian Zimerman, Filharmonicy Wiedeńscy W 1983 roku obchodzono 150. rocznicę urodzin znakomitego kompozytora Johannesa Brahmsa. Z tej okazji Leonard Bernstein dyrygował orkiestrą Filharmoników Wiedeńskich, która wykonała Piano concerto no. 1 w D - moll, op. 15. Wydarzenie nie bez powodu odbyło się w wiedeńskiej Musikvereinssaal. W tym samym miejscu premierę miały dwie symfonie Brahmsa. Sam kompozytor miał także okazję dyrygować w tej sali. Na uwagę zasługuje też fakt, że jednym z solistów był Krystian Zimerman. 18:05 NIEDZIELA Z...ROLAMI IRENY KWIATKOWSKIEJ - WOJNA DOMOWA - ODC. 9/15 - DZIEŃ MATKI Serial komediowy, 38 min, Polska 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Maria Zientarowa Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Irena Kwiatkowska, Kazimierz Rudzki, Krzysztof Musiał, Alina Janowska, Jarema Stępowski, Anna Jaraczówna, Andrzej Szczepkowski, Elżbieta Góralczyk, Mieczysław Czechowicz, Jan Kobuszewski, Marian Kociniak, Jerzy Bielenia, Andrzej Stockinger, Roman Kosiarkiewicz W niedzielę wypada Dzień Matki. Pan Jankowski i Paweł chcą uczcić panią Zofię. Mają precyzyjny plan: śniadanie, kąpiel z olejkiem, spacer, obiad w restauracji, odpoczynek po obiedzie, kino. Przygotowanie śniadania - i to bez sukcesu - trwa bardzo długo, w dodatku pęka rura. Woda zalewa sufit w mieszkaniu Kamieńskich. Ponadto pani Irena nie ma czym zmyć maseczki, nałożonej jej przez Anulę w prezencie na "zastępczy" Dzień Ciotki. Przychodzą trzej hudraulicy, którzy demolują całą kuchnię i łazienkę, po czym przerywają pracę, by spożyć śniadanie i solidnie popić je piwem. Państwo Kamińscy ewakuują się z domu, a pani Zofia zabiera się do sprzątania. O obiedzie i kinie ma ma już mowy. 18:55 NIEDZIELA Z... ROLAMI IRENY KWIATKOWSKIEJ - KABARET STARSZYCH PANÓW - "NIEZNANI SPRAWCY" - WIECZÓR 12 Kameralne i studyjne (widowisko), 66 min, Polska, 1962 Reżyseria: Jeremi Przybora Scenariusz: Jeremi Przybora Aktorzy: Jerzy Wasowski, Jeremi Przybora, Irena Kwiatkowska, Wiesław Michnikowski, Kalina Jędrusik, Barbara Krafftówna, Wiesław Gołas, Mieczysław Czechowicz, Zdzisław Leśniak, Czesław Roszkowski, Elżbieta Bojanowicz, Krystyna Cierniak, Edward Dziewoński Starsi Panowie postanawiają wyjaśnić tajemniczą sprawę podrzucenia im przez nieznanych sprawców hrabiny Tyłbaczewskiej. Goszczenie hrabiny jest dość uciążliwe nie tylko ze względu na jej wygórowane wymagania, ale takż dlatego, że ciągnie za nią korowód oryginalnych adoratorów. W dodatku hrabina pojawia sie zawsze wtedy, gdy któryś ze Starszych Panów jest zakochany. 23:30 NOCNY DOKUMENT - MARTWY SEZON Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2018 Reżyseria: Dagmara Drzazga Rafał Wojaczek jest jednym z najważniejszych poetów powojennych, określanych często mianem "polskiego Rimbauda". Pił, okaleczał się, wywoływał liczne skandale, przechodził przez szyby. A jednocześnie bardzo dużo pisał. Jego tragiczna śmierć do dzisiaj pozostaje tajemnicą. "Martwy sezon", film dokumentalny w reżyserii Dagmary Drzazgi, to opowieść o młodym, utalentowanym człowieku, dla którego poezja stała się jedynym sensem istnienia. Zapłacił za to najwyższą cenę. W filmie swoje wspomnienia o Rafale Wojaczku przywołują jego najbliżsi: narzeczona, przyjaciele oraz w archiwalnych nagraniach dźwiękowych nieżyjący już rodzice i brat Andrzej. Realizatorzy odwiedzili z kamerą miejsca ważne dla poety: rodzinny Mikołów, gdzie zaczęło się jego "wierszowanie" oraz Wrocław, w którym spędził sześć ostatnich najbardziej twórczych, ale i najbardziej burzliwych lat swojego życia. Po raz pierwszy zaprezentowane zostały w tym filmie nieznane rękopisy, maszynopisy, notatki i rysunki Rafała Wojaczka zgromadzone we wrocławskim Ossolineum. 00:20 SCENA ALTERNATYWNA - MAŁE INSTRUMENTY Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marek Horodniczy (prowadzący), Małe Instrumenty Małe Instrumenty to grupa artystyczna koncentrująca się na poszukiwaniach dźwiękowych w grupie profesjonalnych instrumentów niewielkich rozmiarów, dźwiękowych zabawek, kuriozalnych wynalazków muzycznych i całej masy drobiazgowych przedmiotów wydających dźwięki. Tworzona w ten sposób muzyka eksponuje niepowtarzalny charakter barw. Małe Instrumenty zostały założone przez Pawła Romańczuka w 2006 roku, zespół tworzą: Paweł Romańczuk, Tomasz Orszulak, Jędrzej Kuziela, Iwona Sztucka i Magdalena Nekanda - Trepka. 03:35 ŚWIAT W PIOSENCE - WOJNA PŁCI (SOUNDTRACKS: BATTLE OF THE SEXES) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2017 Reżyseria: Dwayne Johnson, Dany Garcia Seria przedstawia związki muzyki z różnego rodzaju wydarzeniami historycznymi. Każdy odcinek dotyczy tragedii, momentów euforii lub zdarzeń, które dały początek nowym ruchom. Wraz z nimi prezentowane są muzyka, artyści i nurty mające szczególny związek z tymi przemianami. Siódmy odcinek serii poświęcony jest kobietom w muzyce. Przedstawione historie obrazują, jak dzięki poszczególnym artystkom kobiety osiągnęły pełnię praw, a pełnione przez nie role, przeznaczone wcześniej dla mężczyzn, zostały zaakceptowane społecznie.