TVP Historia Poniedziałek, 04.03.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 4 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1604 - kanonizacja królewicza Kazimierza; 1678 - urodził się Antonio Vivaldi; 1968 - Michnik i Szlajfer skreśleni z listy studentów UW; 1988 - prezydent Mitterand otworzył piramidę na dziedzińcu Luwru; 07:40 KORONA KRÓLÓW - ODC 165 Telenowela historyczna, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Anna Krasuska, Monika Zięba Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Martyna Dudek, Sławomir Orzechowski, Karol Biskup, Hubert Wróblewski, Wenanty Nosul, Agnieszka Mandat, Paulina Kondrak, Sebastian Perdek, Gabriela Chojecka, Adam Bobik, Andrzej Deskur, Robert Gonera, Miron Jagniewski, Zbigniew Waleryś Odc. 165 Grot leży na łożu śmierci w Wawrzeńczycach pod Krakowem. W jego ostatnich chwilach życia są przy nim najbliższe osoby, w tym Kazimierz i Kunegunda. Między władcą a biskupem dochodzi do bardzo emocjonalnej rozmowy, która wyraźnie jest dla króla sporym zaskoczeniem. Przy umierającym cały czas czuwa Eliasz, który nie widzi już nadziei. Regina, zazdrosna o szczęście Gabiji, zaczyna rozsiewać plotki. Czy uda jej się zniszczyć szczęście ochmistrzyni i Wójta? 08:15 KORONA KRÓLÓW - ODC 166 Telenowela historyczna, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Ewa Bulanda, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Martyna Dudek, Tomasz Sapryk, Piotr Nowak, Agata Bykowska, Grzegorz Woś, Gabriela Chojecka, Dagmara Brodziak, Adam Bobik, Piotr Bała, Dominik Łoś, Zbigniew Waleryś, Andrzej Popiel, Ewelina Pankowska Odc. 166. Po śmierci Grota, nowym biskupem zostaje Bodzęta. Kazimierz nie ukrywa swojego niezadowolenia z decyzji papieża i buntuje się przeciwko niej. Wawel huczy od plotek o romansie króla. Rozzłoszczona tym Adelajda szuka ukojenia w rozmowie z bratem Wojciechem. Audre śledzi Wójta. Jest ciekawa, czy oszczerstwa rozsiewane przez Reginę są prawdziwe. Do Świdnicy przybywa goniec z Pragi, który przynosi wieści o dekrecie Karola Luksemburskiego, w którym ten wciela Śląsk i Łużyce do Korony Czeskiej. 09:30 HISTORIA POLSKI - WIN WOLNOŚĆ I NIEZAWISŁOŚĆ. OSTATNIA NADZIEJA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2015 Reżyseria: Sławomir Górski Scenariusz: Sławomir Górski Zdjęcia: Tomasz Lewandowski, Bogusław Szetela, Piotr Niemcewicz, Krzysztof Modrak, Grzegorz Auguścik, Sylwester Stępień, Marek Dakowski Muzyka: Konstancja Kochaniec W październiku 1944 roku wkracza do Polski 2, 5 mln czerwonoarmistów, 10 tys. NKWD - zistów. Towarzyszy im ponad 160 tys. funkcjonariuszy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego formacji Ludowego Wojska Polskiego. W listopadzie 1945 roku w 131 więzieniach osadzono 62 tys. Polaków. Wojskowe Sądy Rejonowe komunistycznej Polski wydają ponad 80 tys. wyroków, skazują na śmierć od 30 do 60 tys. patriotów, których grzebią w bezimiennych grobach i masowych mogiłach. Zachód odwraca oczy od tragedii Polski. Garstka byłych dowódców Armii Krajowej tworzy organizację Wolność i Niezawisłość, m.in. po to, by ratować dziesiątki tysięcy pozostających w lasach żołnierzy. Rozpoczyna się walka z czasem i z bezwzględnym wrogiem. Ponad 100 więzień zostaje rozbitych, agenci WiN - u przenikają struktury UB i NKWD, przekazują do ONZ raport o sytuacji w Polsce. Jednak pętla się zaciska. Czy nadejdzie pomoc z Zachodu? Do walki brakuje sprzętu, ludzi, pieniędzy, wszystkiego. Pozostaje już tylko nadzieja. 10:25 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA PEARL HARBOR Kameralne i studyjne (widowisko), 25 min, Polska, 1994 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykl audycji popularyzujących wiedzę z historii najnowszej. Wydanie poświęcone jest zagadnieniu wypowiedzenia wojny Stanom Zjednoczonym przez Japonię. Autor odsłania kulisy ataku Japonii na Pearl Harbor. 10:55 ŚWIAT Z LOTU PTAKA - ODC. 6. WYSOKIE LOTY (EARTHFLIGHT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2012 Razem z ptakami odbyliśmy niezwykłą wędrówkę po całym świecie. Przez cztery lata filmowaliśmy ponad sto gatunków w czterdziestu krajach na sześciu kontynentach. By uchwycić obraz świata z lotu ptaka, nasi filmowcy zastosowali nowoczesne techniki realizacji i sprzęt. Byli świadkami niezwykłych zachowań, chyba nigdy wcześniej nie obserwowanych. Spojrzeli świeżym okiem na spektakle natury zaliczane do najpiękniejszych w świecie. W czasie realizacji najważniejszą rolę odegrała jednak niezwykła więź między ludźmi i ptakami. To dzieki niej mogliśmy wyruszyć w podróż szlakiem ptasich wędrówek. Wiosna w środkowej Francji. Wkrótce będziemy świadkami niezwykłych wydarzeń. Miłośnik ptaków Christian Moullec zamierza wychować własne stado gęsi. Przez pierwsze dwa lata życia pisklęta mają uważać go za swoją matkę. Będą mu ufać i trzymać się blisko niego. To tzw. imprinting. Wiele osobników przechodzi ten proces już od chwili narodzin. Christian chce ze swojego mikrolotu sfilmować je lecące szlakiem migracyjnym dzikich ptaków. Podjął się wielkiego zadania, które będzie trwało jeszcze długo po zakończeniu zdjęć do naszego filmu. W opisywaniu wielkich ptasich wędrówek po wszystkich kontynentach świata wzięły udział setki zapaleńców i miłośników ptaków. Wspomagani przez nowoczesną technikę, ukazaliśmy życie ptaków w nowym ujęciu. Ekipy filmowe obserwowały i rejestrowały zachowania dzikich ptaków, o których wciąż wiele można się dowiedzieć. Odtąd na świat ptaków będziemy spoglądać innym okiem. 12:15 CZTERDZIESTOLATEK - DWADZIEŚCIA LAT PÓŹNIEJ - ODC. 6/15 - ZA KULISAMI, CZYLI BISNESSWOMAN Serial obyczajowy, 56 min, Polska 1993 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Andrzej Kopiczyński, Anna Seniuk, Zofia Czerwińska, Joanna Kurowska, Leonard Pietraszak, Roman Kłosowski, Wojciech Mann, Wojciech Wiliński, Alina Janowska, Ryszard Pietruski, Wojciech Malajkat, Paweł Nowisz, Krzysztof Materna i inni Jagoda, córka państwa Karwowskich, zostaje zaproszona do udziału w konkursie na Business Woman Roku. Rozpoczyna się zaciekła rywalizacja wśród polskich dam biznesu. Panie prześcigają się w organizowaniu rozmaitych akcji charytatywnych. Jednocześnie trwają zakulisowe rozgrywki i szukanie wpływowych protektorów. Karwowscy, którzy dali się wciągnąć w to szaleństwo, odnawiają dawne znajomości z obecnie ważnymi postaciami życia publicznego, ministerialnym dygnitarzem Maliniakiem i posłem Gajnym. Działania rywalizujących pań stają się coraz bardziej gorączkowe i bezsensowne, zaś organizatorzy konkursu uciekają do Afryki Południowej, oczywiście z pieniędzmi naiwnych. 13:25 EPITAFIUM DLA BARBARY RADZIWIŁŁÓWNY Dramat historyczny, 90 min, Polska 1982 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska, Stanisław Kasprzysiak i Janusz Majewski Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak i Bohdan Mazurek Aktorzy: Anna Dymna, Jerzy Zelnik, Aleksandra Śląska, Krzysztof Kolberger, Zdzisław Kozień, Stanisław Zatłoka, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Bożena Adamek, Leonard Pietraszak, Franciszek Pieczka, Edward Rączkowski, Andrzej Hudziak, Wojciech Alaborski i inni Historia wielkiej miłości między Barbarą Radziwiłłówną a Zygmuntem Augustem inspirowała twórczość Jana Matejki i Artura Grottgera, swoje sztuki poświęcili jej Alojzy Feliński, Stanisław Wyspiański, Halina Auderska i Stanisław Grochowiak. Ogromny sukces kasowy odniósł zrealizowany ponad sześćdziesiąt lat temu przez Józefa Lejtesa film "Barbara Radziwiłłówna" z Jadwigą Smosarską w roli tytułowej. Autor scenariusza tego filmu, Anatol Stern, skłaniał się ku hipotezie, wedle której Barbara została otruta przez Bonę. Paweł Jasienica przedwczesną śmierć Radziwiłłówny upatrywał w przewlekłej "wstydliwej" chorobie, która dodatkowo sprawić miała bezpłodność Zygmunta Agusta. Natomiast Janusz Majewski tajemnicę śmierci królowej pozostawił niewyjaśnioną, skupił się bowiem na historii miłości Barbary i Zygmunta. Akcja filmu Janusza Majewskiego rozpoczyna się po śmierci królowej. Od 25 maja do 24 czerwca 1551 roku kondukt pogrzebowy przemieszcza się z Krakowa do Wilna, gdzie zgodnie z jej ostatnią wolą ma być pochowana Radziwiłłówna. Zygmunt August wraz z towarzyszącym mu orszakiem podąża za karawanem, a w czasie tej podróży wspomina chwile, które spędził z Barbarą. W większości scen wspomnieniowych wykorzystano fragmenty serialu telewizyjnego "Królowa Bona" zrealizowanego przez Janusza Majewskiego dwa lata wcześniej. Zygmunt August poślubia Elżbietę Habsburżankę. Wieczorem w jego sypialni Elżbieta dostaje konwulsji i traci przytomność. Za radą matki, królowej Bony, czujący wstręt do żony Zygmunt udaje się w podróż na Litwę. Tam poznaje Barbarę Radziwiłłównę. W leśniczówce dochodzi do pierwszego zbliżenia między nimi. W Wilnie Zygmunt ponownie odwiedza Barbarę. Zaskoczony w nocy w jej komnacie przez braci Radziwiłłówny król ślubuje jej miłość, poważanie i ochronę przed krzywdą. Po śmierci Zygmunta I Bona namawia owdowiałego syna, by poślubił księżniczkę francuską. Król stanowczo odmawia. Bracia natomiast namawiają Barbarę, by zażądała wprowadzenia na Wawel. Tymczasem na burzliwym posiedzeniu sejmu senatorowie domagają się, by król wyrzekł się tego nieformalnie zawartego małżeństwa. On jednak przerywa obrady mówiąc, że przysięgi złożonej przed Bogiem nie złamie. Zygmunt wprowadza Barbarę na Wawel i doprowadza do jej koronacji. W czasie ceremonii królowa słabnie. Szybko okazuje się, że jest bardzo chora. Na łożu śmierci prosi męża, by pochował ją w Wilnie. 15:05 AFRYKA - CZ. 1. KALAHARI (AFRICA, EYE TO EYE WITH THE UNKNOWN) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2013 Odcinek otwierający serię, której tematem są afrykańskie środowiska dzikiej przyrody. W południowo - zachodnim zakątku Afryki leżą niemal sąsiadujące ze sobą: piaszczysta kotlina Kalahari i pustynia Namib. Na obszarach wyjątkowo ubogich w wodę, mimo trudnych warunków, rozwija się życie. Tereny te zamieszkuje zaskakująco dużo gatunków zwierząt, które w trakcie ewolucji opanowały trudną sztukę przetrwania. Obserwujemy jak niektóre z nich, niekiedy w przewrotny sposób, radzą sobie w trudnych okolicznościach. Możemy podziwiać dziwogony, którym udaje się przechytrzyć surykatki, strusie pomagające swoim pisklętom znaleźć wodę, czy nosorożce czarne, gromadzące się przy wodopoju. Autorom udało się też sfilmować niezwykłą walkę żyraf oraz podziemne jezioro zamieszkane przez jeden z najrzadszych gatunków ryb na świecie. 16:05 SPÓR O HISTORIĘ - DLACZEGO UPADŁA RZECZPOSPOLITA? Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2012 Scenariusz: Elżbieta Szumiec- Zielińska Wykonawcy: Wojciech Roszkowski, Jan Dzięgielewski, Tadeusz Cegielski Już ponad dwa stulecia nierozstrzygnięty pozostaje spór o przyczyny upadku I Rzeczpospolitej. Przez 123 lata zaborów, a i później, polscy historycy wykształcili w tej sprawie co najmniej trzy odmienne podejścia, wskazując na różne przyczyny i praprzyczyny, i różne okresy w dziejach, w których ich zdaniem odnaleźć można źródła kryzysu i późniejszego upadku państwa polskiego. Jak to się stało, że potężne państwo, jedno z największych ówczesnej Europy zniknęło w sposób właściwie pokojowy, niemal bez walki. Jedni przyczyn szukali w wieku XVIII, kiedy to Polska, sama osłabiona, uległa rosnącej sile swych sąsiadów, inni - wskazywali na czasy, kiedy kraj nasz był u szczytu swej potęgi, będąc zarazem największym terytorialnie mocarstwem Europy, jeszcze inni - przyczyny rozbiorów widzieli w całym splocie zdarzeń, które do tego przywiodły. Czy upadku Rzeczypospolitej winni byli sami jej obywatele czy siły zewnętrzne? Czy dziś, na początku XXI wieku jesteśmy w tej mierze mądrzejsi? Dyskutują: prof. Roszkowski Wojciech, prof. Jan Dzięgielewski, prof. Tadeusz Cegielski. 16:40 HISTORIA POLSKI - POŚWIĘCAJĄC ŻYCIE PRAWDZIE Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2014 Reżyseria: Grażyna Czermińska Scenariusz: Grażyna Czermińska Zdjęcia: Grażyna Czermińska Wykonawcy: Józef Szopiński Film dokumentalny o tragicznej historii 12 lekarzy, specjalistów i ekspertów z dziedziny medycyny sądowej, którzy znaleźli się w składzie powołanej przez Niemców Międzynarodowej Komisji Lekarskiej do zbadania mordu w Katyniu. Członkowie komisji pochodzili z krajów zależnych od Rzeszy: Belgii, Bułgarii, Danii, Protektoratu Czech i Moraw, Rumunii, Słowacji, Węgier i Finlandii oraz z neutralnej Szwajcarii. W kwietniu 1943 roku mieli osobiście dokonać sekcji zwłok zamordowanych w Katyniu polskich oficerów i ustalić dokładny czas popełnienia zbrodni. Wszyscy złożyli podpisy pod dokumentem obwiniającym ZSRR o dokonanie tej zbrodni. Po wojnie, mimo gróźb, szykan i oskarżeń o kolaborację z nazistami, większość członków Komisji nie wyparła się swoich oświadczeń. Tylko dwóch, profesor Hajek z Czech i profesor Markow z Bułgarii pod groźbą kary śmierci zostało zmuszonych przez władze komunistyczne do odwołania swoich podpisów. Dla pozostałej dziesiątki ta decyzja miała dramatyczny wpływ na losy ich samych lub ich rodzin; tajemnicze zgony i morderstwa, więzienie, konieczność emigracji, naciski własnych rządów na nieujawnianie prawdy o zbrodni katyńskiej. Skąd wzięła się u nich tak silna determinacja i upór w dążeniu do ujawnienia prawdy o Katyniu, jakie były motywy, które kazały im narażać dla niej życie? Profesor Francois Neville na tak postawione pytanie odpowiedział "Vitam impendere Vero" - poświęcając swoje życie prawdzie. Autorom filmu udało się dotrzeć do rodzin kilku członków komisji. W filmie znajdą się wspomnienia Rodicy, córki dr Alexandru Birkle ' a nagrane w jej mieszkaniu w Bukareszcie. Na Słowacji o swoim wujku Frantiku Šubku opowie Margarita Kanikowa, a o Francois Naville ' u opowie jego siostrzeniec w Szwajcarii profesor Gabriel Aubert. Sylwetki pozostałych członków komisji zaprezentowane zostaną w formie krótkich biogramów. Tło historyczne tamtych czasów zaprezentują historycy. W filmie zostaną wykorzystane obszerne filmowe materiały archiwalne dotyczące zbrodni katyńskiej oraz doniesienia prasowe z tamtego okresu. Jednym z ważniejszych elementów ikonograficznych filmu będą materiały archiwalne będące w posiadaniu rodzin członków komisji. 19:00 PRZEPROWADZKI - ODC. 5/10 - RONDEL KUCHMISTRZA SOKOŁKA Serial historyczno - obyczajowy, 50 min, 10 odc. , Polska 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Jacek Januszyk, Piotr Śliskowski, Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Igor Przegrodzki, Krzysztof Banaszyk, Halina Łabonarska, Maja Ostaszewska, Leon Charewicz, Wiktor Zborowski, Olaf Lubaszenko, Łukasz Lewandowski, Rafał Kosecki, Łukasz Nowicki Rok 1918. Kończy się I wojna światowa, Polska odzyskuje niepodległość. Czesław wraca do domu. Tu czekają nań dwie nowiny, jedna dobra, druga zła. Pierwsza, że urodził mu się długo oczekiwany syn. Druga zaś, że Mieczysław zaginął bez wieści na froncie. Czesiek postanawia rozpocząć poszukiwania brata. Na razie musi na nowo rozkręcać interes. Liczne powroty warszawiaków napędzają koniunkturę na przeprowadzki. Firma kwitnie. Jednym z pierwszych klientów jest lwowski kuchmistrz Sokołek, który po powrocie z Syberii marzy o sprowadzeniu się do rodzinnego miasta, by zacząć tam nowe życie u boku Klary, sympatycznej starej panny. Czesiek mimo ryzyka - trwają właśnie walki o Lwów - przyjmuje zlecenie. Niestety, wkrótce po wyruszeniu w drogę transport wpada w wir działań wojennych. Kto wie, jakby się skończyła przygoda z armią ukraińską, gdyby nie ugotowany przez Sokołka w rondelku smakowity barszcz ukraiński. 20:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - CHARLES DE GAULLE (CHARLES DE GAULLE) Film dokumentalny, 98 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel W 1940 roku radiowe przemówienie Charles ' a de Gaulle ' a, wzywające Francuzów, by nie godzili się z przegraną, odmieniło los Francji w walce z Niemcami, ale i jego los jako polityka. De Gaulle uosabiał wizję Francji, która nie kolaborowała z Niemcami i która wyparła ich z Paryża. To otworzyło mu drogę do sukcesu w polityce, czego zwieńczeniem był jego wybór na prezydenta Francji w 1959 roku. Był największym mężem stanu, a jednocześnie najwyższym (196 cm wzrostu), jakiego miała Francja w XX stuleciu. W życiu prywatnym oddany rodzinie mąż i ojciec, na pierwszym miejscu stawiający jednak Francję i interes państwa. 22:40 MARZYCIELE - KOSSAKÓWKA Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2019 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący), Paweł Nowakowski Dworek Kossaków w Krakowie to gniazdo kilku pokoleń znakomitych talentów malarskich i literackich. Protoplastą rodu jest Juliusz Kossak, który w 1869 roku zakupił dom przy ówczesnym placu Latarnia (obecnie plac Kossaka). Tu powstała pracownia malarska, w której tworzył także syn Juliusza Wojciech, a potem wnuk Jerzy. Siostrami Jerzego były Maria Pawlikowska - Jasnorzewska poetka i dramatopisarka oraz Magdalena Samozwaniec, pierwsza dama polskiej satyry. Kossakówka była otwartym domem dla inteligencji i artystów Krakowa. Można tu było spotkać Asnyka, Witkacego, Fałata, Stryjeńską, Tuwima, Boya, Paderewskiego i wielu innych wybitnych twórców. 23:15 PODWODNY GROBOWIEC - TRAGEDIA HMS HOOD (HOW THE BISMARCK SANK HMS HOOD) Film dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2012 Na zdradzieckich, lodowatych wodach Cieśniny Duńskiej na zachód od Islandii rozegrała się jedna z największych bitew morskich drugiej wojny światowej. Duma brytyjskiej Royal Navy, przestarzały krążownik HMS Hood, stanął do walki z nowym niemieckim pancernikiem Bismarckiem. Okręt brytyjski został trafiony i w trzy minuty zatonął. Zginęło tysiąc czterystu piętnastu członków załogi. Jest to największa w dziejach tragedia brytyjskiego okrętu wojennego. Po ponad siedemdziesięciu latach aktualne pozostają dwa pytania: Jak duma brytyjskiej floty mogła pójść na dno tak szybko i kto za to odpowiadał? Tajemnicy nie udało się wyjaśnić dwóm powołanym w tym celu komisjom. Dlatego na Północny Atlantyk płynie statek z ekspedycją badawczą. W zbadaniu wraku pomogą najnowsze zdobycze techniki. 00:15 MARCOWA GRA. CZY WŁADYSŁAW GOMUŁKA BYŁ ANTYSEMITĄ?... Film dokumentalny, 52 min, Polska 2016 Scenariusz i reżyseria: Sławomir Koehler, Mieczysław Bartłomiej Vogt Zdjęcia: Tomasz Samosionek, Grzegorz Siwicki Film dokumentalny poruszający temat antysemityzmu. Próba odpowiedzi na pytanie czy Gomułka był antysemitą? Dokument o politycznej grze Władysława Gomułki pozostającego pod wpływem Mieczysława Moczara w marcu 1968 roku, o antysemickiej lawinie uruchomionej przez I sekretarza, męża Żydówki. Temat antysemityzmu ostatnio znów porusza opinię publiczną, szczególnie w związku z wypowiedzią w niemieckim dzienniku "Die Welt" prof. Jana Tomasza Grossa. Oskarża on polskie społeczeństwo o wyjątkowy antysemityzm i ksenofobię w kontekście stosunku Polaków do sprawy przyjęcia imigrantów, jak i w kontekście historycznym. Walorem materiału przedstawiającego mechanizmy gry politycznej są wypowiedzi sędziwych już osób z najbliższego otoczenia Gomułki, które z wyjątkiem Józefa Tejchmy od lat milczały. Spośród nich wyjątkowa, sensacyjna i cenna jest wypowiedź mało znanego opinii publicznej syna I sekretarza, Ryszarda Strzeleckiego - Gomułki, który od lat nie udzielał wywiadów. Podjął się jednak trudnego i drażliwego dla niego tematu tabu. Po raz pierwszy ujawni w mediach żydowskie pochodzenie swojej i matki, co skrywał przez lata. Ryszard Strzelecki posiada dużą wiedzę o kulisach Marca 68 z pierwszej ręki, bo od swojego ojca. Sprawa ma dla niego, jako syna Żydówki, dodatkowy osobisty wymiar, o czym mówi. Z dokumentu dowiemy się, czy żona uważała swojego męża za antysemitę, a przemówienie z 19 marca 1968 r. za wyraz antysemityzmu? W filmie wystąpią dwaj najwięksi faworyci Władysława Gomułki, byli kandydaci na I sekretarzy po towarzyszu Wiesławie: Stanisław Kociołek i Józef Tejchma, z których pierwszy przez długie lata milczał. Dla obu temat nie był łatwy i nie od razu się zgodzili na wypowiedź. Obecność 96 - letniego byłego ambasadora Polski w ZSSR Jana Ptasińskiego, najbliższego sąsiada i osoby zaprzyjaźnionej z Władysławem Gomułką, autora książki o nim, też jest tutaj znacząca, zwłaszcza że pierwszy raz przed kamerą ujawnia on tajemnice swoich rozmów z Gomułką. Ponadto w dokumencie wypowiadają się: uczestnicy wydarzeń marcowych 1968 roku - Seweryn Blumsztajn, Ireneusz Krzemiński, Jerzy Diatłowicki oraz historycy dr Peter Raina, Leszek Żebrowski, prof. Jerzy Eisler, a także prof. Paweł Śpiewak, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego, Antoni Zambrowski i Stanisław Gabriel Cichocki. Ilustracją są materiały filmowe z wydarzeń w Warszawie 8 marca 1968 roku, fragmenty przemówienia Władysława Gomułki, wygłoszone 19 marca 1968 roku oraz fotografie z archiwum Ryszarda Strzeleckiego - Gomułki, materiały z Archiwum TVP, fragmenty Telewizyjnej Szopek Noworocznych z 1967 roku i 1969 roku. 01:20 SENSACJE XX WIEKU - NAJWAŻNIEJSZA BITWA CHURCHILLA Kameralne i studyjne (widowisko), 45 min, Polska, 2001 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W czerwcu 1941 roku premier Churchill po raz pierwszy zwołał posiedzenie rządu. Sytuacja była ogólnie trudna. Pod Dunkierką nieprzyjaciel okrążył 200 tysięcy żołnierzy brytyjskich. Jaki będzie ich los? Na posiedzeniu rządu minister spraw zagranicznych lord Halifax zaczął zastanawiać się jak powinien postąpić rząd, gdyby Hitler przedstawił rozsądne warunki zawarcia pokoju? 02:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - TAMTEN NAJDŁUŻSZY DZIEŃ CZ. 2 Magazyn, 20 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 r.