TVP Historia Czwartek, 07.03.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 7 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1908 - urodziła się Anna Magnani, aktorka włoska; 1953 - Katowice zostały przemianowane na Stalinogród; 1953 - "Tygodnik Powszechny" odmówił wydrukowania na pierwszej stronie nekrologu Stalina; 1985 - zmarł Arkady Fiedler; 07:45 KORONA KRÓLÓW - ODC 171 Telenowela historyczna, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Sławomir Orzechowski, Piotr Gawron - Jedlikowski, Krzysztof Wrona, Piotr Nowak, Agata Bykowska, Grzegorz Woś, Gabriela Chojecka, Dagmara Brodziak, Dominik Łoś, Patryk Pietrzak, Zbigniew Waleryś, Maciej Grzybowski, Katarzyna Czapla Odcinek 171 Na Wawel docierają posłowie ze Wschodu. Rozpoczynają się negocjacje. Kazimierz prosi Tatarów, by ci pozostali bezstronni w razie ewentualnego konfliktu polsko - litewskiego i nie blokowali jego ataku na Ruś. W zamian obiecuje pieniądze i bezpieczny przejazd kupców z zachodu Europy, zmierzających na Krym. Pełka zwierza się królowi, że Małgorzata się zmieniła, straciła radość życia. Kazimierz jest zmieszany. Do Bodzęty dociera wiadomość o romansie króla. Biskup jest zachwycony, w końcu będzie mógł szantażować Kazimierza. 08:15 KORONA KRÓLÓW - ODC 172 Telenowela historyczna, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Ewa Bulanda, Monika Zięba Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Martyna Dudek, Piotr Ligienza, Krzysztof Wrona, Karol Biskup, Wenanty Nosul, Agnieszka Mandat, Marianna Zydek, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Agata Bykowska, Sebastian Perdek, Dagmara Brodziak, Dominik Łoś Odc. 172 Kazimierz zwierza się Eliaszowi, że zakończył trwający od jakiegoś czasu romans. Małgorzata przed powrotem do męża wpada jednak w objęcia króla. Podgląda ich Bodzęta, kiedy zakochani całują się. Zaczyna wypytywać Katarzynę o szczegóły. Kobieta jednak udaje, że nic nie wie. Wieczorem Kazimierz flirtuje z Adelajdą. Wygląda na to, że ich uczucie odradza się. Gabija, w tajemnicy przez Mikołajem, planuje ich wspólny ślub. Dopytuje Baryczkę o szczegóły i termin. 08:45 HISTORIA POLSKI - BITWA POD WARNĄ Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1979 Reżyseria: Romuald Dobrzyński Scenariusz: Romuald Dobrzyński, Rafał Karpiński Zdjęcia: Ryszard Jaworski Dokument fabularyzowany. Historia bitwy pod Warną. Wypowiedzi historyków bogato ilustrowane inscenizacjami teatralnymi. 10:30 SENSACJE XX WIEKU - STALIN - DROGA DO WŁADZY /3/ Kameralne i studyjne (widowisko), 19 min, Polska, 1994 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Trzecia część odcinka poświęconego Józefowi Stalinowi - drodze do władzy i rządom. 12:20 CZTERDZIESTOLATEK - DWADZIEŚCIA LAT PÓŹNIEJ - ODC. 9/15 - PRZETARG, CZYLI JEDYNE WYJŚCIE Serial komediowy, 55 min, Polska 1993 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Występują: Andrzej Kopiczyński, Anna Seniuk, Zofia Czerwińska, Joanna Kurowska, Leonard Pietraszak, Roman Kłosowski, Wojciech Mann, Wojciech Wiliński, Alina Janowska, Ryszard Pietruski, Wojciech Malajkat, Paweł Nowisz, Krzysztof Materna i inni Laboratorium, w którym pracuje Madzia, chyli się ku upadkowi. Jedynym wyjściem z sytuacji wydaje się odłączenie od jednostki macierzystej i prywatyzacja. Pani Karwowska poszukuje chętnych inwestorów z dużymi pieniędzmi, niestety, kolejne kandydatury odpadają. Rodzony brat Madzi, Antek, wycofuje się po rozmowie z dyrektorem filtrów. Poseł Gajny sam liczy na bogatego sponsora. Dopiero przedsiębiorcza córka Karwowskich znajduje francuską firmę z pokrewnej branży, która gotowa jest wejść w ten interes. 13:30 ŹRÓDŁA NASZEJ CYWILIZACJI - ODC. 1/6 (ANCIENT WORLDS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2010 Reżyseria: Richard Miles, Simon Russell Beale Archeolog i historyk Richard Miles odkrywa korzenie cywilizacji europejskiej w epickiej serii, która obejmuje okres od powstania pierwszych miast w Mezopotamii do upadku Cesarstwa Rzymskiego. Przemierza Bliski Wschód, Egipt, Pakistan i basen Morza Śródziemnego, aby odkryć filary społeczeństw europejskich: metodę organizacji społecznej, demokrację oraz handel i technologię. Prowadzący, z pomocą lokalnych ekspertów i archeologów, przywraca te legendarne cywilizacje z powrotem do życia, aby pokazać, jak sukcesy i porażki starożytnych ukształtowały świat i w jakim stopniu jesteśmy ich spadkobiercami. 14:35 ZIEMIA, PLANETA ROŚLIN - POTĘGA KWIATÓW - ODC. 2/3 (HOW TO GROW A PLANET - EP. 2/3) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Nick Shoolingin-Jordan Odcinek poświęcony roślinom okrytonasiennym, które dawniej zwano kwiatowymi. 140 milionów lat temu rośliny okrytonasienne przeobraziły naszą planetę. Zdominowały królestwo roślin, stając się siłą napędową życia na Ziemi. By zrozumieć ich rolę, musimy się cofnąć do prehistorii. Do chwili, gdy pojawił się pierwszy kwiat. Powstanie kwiatów było przełomem w ewolucji roślin. Odtąd nie były już zdane na wodę i wiatr, wspomagające rozmnażanie. Wytworzyły się skomplikowane relacje między roślinami i zapylającymi je owadami. 140 milionów lat temu kwiaty wkroczyły w nieprzyjazne środowiska, takie jak np. pustynia Tankawa Kaaroo w Republice Południowej Afryki. Ta pustynia zamienia się w bajeczny kobierzec kwiatów. Każdego roku pada tu przez dwa miesiące. W tym czasie rośliny muszą się rozwinąć i rozmnożyć. Jak mogą być pewne, że dojdzie do zapylenia? Pomaga im w tym kolor. Setki różnych kwiatów, dziesiątki kolorów. Pomarańczowe, żółte, fioletowe, czerwone, niebieskie. Dobór kolorów nie jest przypadkowy. Wiele roślin przybiera konkretne barwy, by zwabić owady, które mogą przenieść pyłek na właściwą roślinę, nawet bardzo odległą. Angkor Wat w Kambodży to największa na świecie świątynia, zajmuje powierzchnię dwustu kilometrów kwadratowych. Na tej ogromnej przestrzeni dominującym symbolem jest kwiat lotosu, który wyrasta nie z ziemi, ale z wody, dlatego jest mu przypisywane boskie znaczenie. Płatki lotosu są jak nasze palce i kojarzą się z szacunkiem dla Buddy. Ale nie tylko w buddyzmie kwiatom przypisuje się tak duże znaczenie. Odgrywają one ważną rolę we wszystkich kulturach. Kwiaty zawojowały każdy zakątek Ziemi, zmieniły oblicze planety i pokierowały ewolucją zwierząt, zwłaszcza naczelnych, wywierając wpływ na ewolucję człowieka. 15:35 PEARL HARBOR - OSKARŻENI 1/2 (PEARL HARBOUR THE UNTOLD STORY) Film dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: William Bracht Dwuczęściowy film dokumentalny BBC Christophera Spencera na temat japońskiego nalotu na Pearl Harbor w czasie II wojny światowej. 16:40 HISTORIA POLSKI - ZAPORA Film dokumentalny, 66 min, Polska, 2016 Reżyseria: Konrad Starczewski Scenariusz: Konrad Starczewski, Tomasz Sudoł, Maciej Żuczkowski Zdjęcia: Konrad Starczewski, Piotr Wiejak, Rafał Pękała Muzyka: Iza Szoszkiewicz Film o jednym z najbardziej niezłomnych dowódców polskiego podziemia niepodległościowego, cichociemnym majorze Hieronimie Dekutowskim. Jest to przede wszystkim zapis wspomnień podkomendnych mjr. Zapory, kolegów, przyjaciół i członków rodziny. Z ich opowieści wyłania się obraz człowieka wymagającego i upartego, a jednocześnie wrażliwego i tęskniącego za normalnym życiem. Historie opowiadane przez dawnych podkomendnych Dekutowskiego uzupełniają liczne zdjęcia, dokumenty i animacje przedstawiające najważniejsze akcje Zaporczyków. Mjr Dekutowski, podobnie jak inni żołnierze wyklęci, skazany został przez komunistów na wieczną niepamięć. 17:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ZŁAMANA STRZAŁA Magazyn, 22 min, Polska, 2014 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Autorski program Adama Sikorskiego, przypominający postacie i miejsca, które odegrały znaczącą rolę w historii Polski. W tym odcinku autorzy starają się przybliżyć sylwetkę Janusza Żurakowskiego, jednego z najlepszych polskich pilotów. Reportaż powstał na bazie materiałów zebranych przez kapitana Stanisława Błasika, który małą amatorską kamerką rejestrował zwierzenia jednego z najniezwyklejszych ludzi przestworzy, Janusza Żurakowskiego. Anglosaski świat lotniczy oczywiście nie był w stanie wymówić tego nazwiska i zwał go po prostu ZURA. Z filmowych zapisów Błasika powstało niezwykle archiwum, nigdy dotychczas nie pokazywane światu. Opowieść z pierwszej ręki, bez pośrednictwa literackiego biografów. 19:10 PRZEPROWADZKI - ODC. 8/10 - STEINWAY ORDYNATA Serial obyczajowy, 53 min, Polska 2001 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Maja Ostaszewska, Leon Charewicz, Olgierd Łukaszewicz, Wiktor Zborowski, Olaf Lubaszenko, Łukasz Nowicki, Tomasz Sapryk, Maciej Kozłowski, Agnieszka Dygant, Maciej Karpiński, Mirosław Jękot i inni Rok 1929. W firmie i rodzinie Szczygłów wszystko układa się znakomicie. Kiedy jedni się bogacą, inni muszą tracić. Do tych ostatnich należy książę Dowgiałło. Arystokrata wszakże się nie poddaje. Chcąc poprawić swoją sytuację finansową, planuje wielkie, lecz bardzo ryzykowne przedsięwzięcie. Zamierza uzyskać gwarancję zobowiązań finansowych, przyjmując kontrahenta w urządzonym z przepychem pałacyku w Alejach Ujazdowskich. Najpierw jednak musi przetransportować swój dobytek z majątku w Ośnieżu do stolicy. W tym celu prosi Szczygła o przeprowadzkę... na kredyt. Czesław godzi się, a ordynat - kiedy już urządza się w pałacyku - zaprasza go wraz z rodziną na wystawne przyjęcie z udziałem m.in. Hanki Ordonówny i Bolesława Wieniawy - Długoszowskiego. Tak efektowna oprawa robi wrażenie na kontrahencie, w wyniku czego Dowgiałło zarabia okrągłe 150 tysięcy dolarów. Cóż z tego, skoro następnego dnia dochodzi do krachu na Wall Street i czek, który otrzymał książę, okazuje się bez wartości. 22:15 SPÓR O HISTORIĘ - WŁADCY POLSCY: ZYGMUNT I STARY Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2017 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący) Zygmunt I Stary był synem Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Habsburżanki. Urodził się pierwszego lub drugiego stycznia 1467 roku w Kozienicach. Jako piąty z królewskich synów, starannie wykształcony Zygmunt miał niewielkie szanse na objęcie tronu. Długo omijały go godności, na jakie mógł liczyć królewski potomek. Dopiero najstarszy brat Zygmunta Władysław król czeski i węgierski dał mu najpierw księstwo głogowskie, a później opawskie. W 1503 roku Zygmunt w imieniu Władysława objął namiestnictwo na Łużycach. Do wielkiej polityki Zygmunt wkroczył trzy lata później, gdy jego brat Aleksander, nie doczekawszy się potomka, złożony śmiertelną chorobą, uczynił go swoim następcą na Litwie i w Koronie. Zygmunt miał czterdzieści lat, gdy był koronowany w Krakowie. Współcześni pisali, że był łaskawy i dobrotliwy wobec poddanych... W obietnicach tak stały, że niczego nie cenił wyżej nad wierność. Od początku panowania Zygmunt Stary zmuszony był do prowadzenia wojen obronnych z Moskwą i Krzyżakami. Choćtych ostatnich pokonał, to nie włączył Prus do Polski. Zadowolił się hołdem lennym Wielkiego Mistrza Zakonu, Albrechta Hohenzollerna. Rok później inkorporował do Polski Mazowsze. W czasie jego panowania Jagiellonowie stracili Węgry i Czechy. Zygmunt I zmarł w Krakowie 1 kwietnia 1548 roku, po ponad czterdziestu latach panowania. Spoczywa w katedrze na Wawelu. 23:00 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA CELNIKA NA LOTNISKU W KIJOWIE Reportaż, 24 min, Polska, 2001 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu jeden dzień z życia celnika pracującego na lotnisku w Kijowie. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - ŚMIERĆ MARSZAŁKA Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Michaił Tuchaczewski był marszałkiem Zwiazku Radzieckiego, jednym z pierwszych pięciu awansowanych do najwyższego stopnia, wojskowego. Był bohaterem wojny domowej, wiceministrem spraw wojskowych i reformatorem Armii Czerwonej. Dlaczego więc Stalin kazał go aresztować i stracić? 01:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - STALINGRAD CZ 2 Magazyn, 28 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykl popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Druga część odcinka poświęconego klęsce niemieckiej pod Stalingradem. Program bogato ilustrowany archiwalnymi materiałami filmowymi. 02:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ZŁAMANA STRZAŁA Magazyn, 22 min, Polska, 2014 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Autorski program Adama Sikorskiego, przypominający postacie i miejsca, które odegrały znaczącą rolę w historii Polski. W tym odcinku autorzy starają się przybliżyć sylwetkę Janusza Żurakowskiego, jednego z najlepszych polskich pilotów. Reportaż powstał na bazie materiałów zebranych przez kapitana Stanisława Błasika, który małą amatorską kamerką rejestrował zwierzenia jednego z najniezwyklejszych ludzi przestworzy, Janusza Żurakowskiego. Anglosaski świat lotniczy oczywiście nie był w stanie wymówić tego nazwiska i zwał go po prostu ZURA. Z filmowych zapisów Błasika powstało niezwykle archiwum, nigdy dotychczas nie pokazywane światu. Opowieść z pierwszej ręki, bez pośrednictwa literackiego biografów.