TVP Historia Środa, 13.03.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 13 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1867 - Rosjanie sprzedają Alaskę Amerykanom za siedem milionów dolarów; 1943 - likwidacja getta w Krakowie, Niemcy przenoszą zdolnych do pracy dorosłych do obozu w Płaszowie; 1968 - studenci w Krakowie protestują przeciw represjonowaniu warszawskich kolegów; 1996 - umiera Krzysztof Kieślowski, wielki twórca filmów, które poruszają ludzi na całym świecie; 07:40 KORONA KRÓLÓW - ODC 179 Telenowela historyczna, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Wojciech Pacyna, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Marcin Marciniak Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Piotr Ligienza, Piotr Nowak, Tadeusz Chudecki, Karina Seweryn, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Grzegorz Woś, Kacper Lech, Grzegorz Wons, Piotr Wiszniowski, Karol Zakrzewski, Bartosz Dermont, Przemysław Walich Egle w czasie drogi do rodzinnego domu na Litwie, przypadkowo dowiaduje się, że Litwni chcą zaatakować Polaków. Nie chce pozwolić na rozlew krwi, dlatego podstępem krzyżuje ich plany i udaremnia atak. Prędko rusza na Wawel ostrzec Kazimierza. Jan Jura coraz częściej flirtuje z dwórką Juttą. Widać, że rodzi się między nimi prawdziwe uczucie. Ligęza bezskutecznie szuka na Wawelu szpiega. Przypadkiem wpada na giermka, który rzekomo przyjechał pod pretekstem znalezienia swojego ojca. 08:15 KORONA KRÓLÓW - ODC 180 Telenowela historyczna, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Wojciech Pacyna, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Jan Piotr Szafraniec, Monika Zięba Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Tomasz Sapryk, Sławomir Orzechowski, Piotr Ligienza, Marcin Rogacewicz, Piotr Nowak, Karina Seweryn, Grzegorz Woś, Gabriela Chojecka, Miron Jagniewski, Grzegorz Wons, Andrzej Popiel, Ewelina Pankowska, Mateusz Mosiewicz, Paulina Masiak Litwini, mimo napotkanych trudności, zaczynają zaplanowany atak zbrojny. Kazimierz jest wdzięczny Egle za to co zrobiła. Chce ją wynagrodzić, jednak kobieta nie przyjmuje nagrody. Król waha się jak dalej postąpić. Najpierw chce dowiedzieć się, czy Olgierd wie o poczynaniach Kiejstuta. Do Budy przyjeżdża Bolko, który chce zabiegać o poparcie Elżbiety. To ważna wizyta, od niej zależą dalsze losy Świdnicy. Martwi się też o przyszłość Anny. 09:40 HISTORIA POLSKI - ZDZISŁAW NAJDER. CHCIAŁEM BYĆ LOTNIKIEM Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2017 Reżyseria: Mieczysław Voght Scenariusz: Mieczysław Voght Film zajmuje się zasadniczo jednym aspektem życia Zdzisława Najdera, jego bezpośrednim zaangażowaniem w działania o charakterze politycznym, co pozwoliło mu być w większej lub mniejszej mierze uczestnikiem albo świadkiem wielu wydarzeń istotnych dla współczesnej historii Polski. Film koncentruje się na latach 1975 - 1992. Jest to zapewne najciekawsza i najważniejsza dla polskiego życia publicznego część biografii Zdzisława Najdera, przypadająca na okres ustrojowej transformacji Polski i zmiany jej sytuacji geopolitycznej. W roku 1975, inspirowany między innymi rozmowami ze Zbigniewem Brzezińskim, Zdzisław Najder podejmuje decyzję o utworzeniu Polskiego Porozumienia Niepodległościowego. Kolejne poruszane tematy w filmie to: pełnienie przez niego - z amerykańskiego namaszczenia - funkcji dyrektora Polskiej Rozgłośni Radia Wolna Europa po ogłoszeniu stanu wojennego w Polsce, zaoczny wyrok śmierci, jaki otrzymał od władz PRL - u pod zarzutem rzekomego szpiegostwa na rzecz USA, a także odejście z pracy w Radiu Wolna Europa wskutek konfliktu z Amerykanami oraz praca doradcy Komisji Zagranicznej NSZZ Solidarność w Brukseli, z którą wiązał się udział w wizytach Lecha Wałęsy na Zachodzie, a następnie, już po upadku komunizmu i unieważnieniu ciążącego na nim wyroku śmierci, powrót do kraju w lutym 1990 r. Kolejne dwa lata to okres bardzo brzemienny w wydarzenia polityczne, niezwykle ważny dla finalnego rezultatu polskiej transformacji. W tym czasie Zdzisław Najder był w samym centrum polskiej polityki z racji pełnienia wielu eksponowanych funkcji. Na mocy decyzji Lecha Wałęsy objął stanowisko przewodniczącego Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym Solidarności (Komitet po objęciu przez Lecha Wałęsę prezydentury został przekształcony w Krajowy Komitet Obywatelski). Komitet ze Zdzisławem Najderem na czele miał w intencji Lecha Wałęsy być polityczną przeciwwagą dla Obywatelskiego Komitetu Parlamentarnego, któremu przewodniczył Bronisław Geremek i w którym dominowało środowisko tzw. lewicy laickiej. Zdzisław Najder był też członkiem Komitetu Doradczego Prezydenta Lecha Wałęsy, a następnie został szefem doradców premiera Olszewskiego. Do tego należy dodać istotną rolę Najdera w sztabie wyborczym Lecha Wałęsy przed jego prezydencką elekcją oraz nieformalne uczestnictwo w obu misjach utworzenia rządu przez Jana Olszewskiego nieudanej w roku 1990 i udanej w roku 1991, a także przewodniczenie stworzonemu przez siebie Klubowi Atlantyckiemu, który zainicjował starania Polski o przyłączenie się do NATO. 10:40 SENSACJE XX WIEKU - ENIGMA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1999 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Pierwsza część odcinka poświęconego maszynie szyfrującej Enigma wprowadza widza w temat wojny wywiadów. Autor opowiada o początkowych klęskach brytyjskiej Royal Navy w II wojnie światowej i powstaniu centrum brytyjskich kryptologów w Bletchley Park. 11:15 NIEDOKOŃCZONA HISTORIA: MARZEC 68 Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Chojecki Scenariusz: Jacek Chojecki W filmie uczestniczą dzieci liderów i uczestników wystąpień studenckich sprzed 40. lat. Przez pryzmat ich wypowiedzi autorzy filmu budują obraz jednego z ważniejszych kryzysów politycznych w PRL i pokazują jego wpływ na życiorysy bohaterów. Wydarzenia marcowe stały się bowiem momentem przełomowym, który zadecydował o dalszym życiu całych rodzin. Zmuszając często ludzi do zmiany ojczyzny, piętnując rasowo, pozbawiając możliwości rozwoju zawodowego w Polsce, Marzec 68 wpłynął również na następne pokolenia Polaków. Ci młodzi ludzie są obecnie w wieku swoich rodziców z czasów, gdy jako studenci uczestniczyli oni w wydarzeniach marcowych. Większość z nich wychowywała się za granicą. Twórcy dokumentu pytają ich więc o obraz Polski, jaki wytworzył się w ich świadomości, jeszcze zanim ją zobaczyli, chcą wiedzieć, czy i jak ten obraz różnił się od wyobrażeń o Polsce, jakie mieli ich rówieśnicy w różnych krajach. Film jest próbą zdefiniowania ich relacji emocjonalnych i intelektualnych z Polską. Kształtował je przekaz pokoleniowy wyniesiony z domu, rozmowy z bliskimi o Polsce, opowieści rodziców o ich doświadczeniach z tamtych lat, ale sami wyciągali już z tego wnioski na to, jak pokierować własnym życiem. Ta generacja oderwana od korzeni na własnej skórze odczuła oddziaływanie Marca '68, choć nie uczestniczyła bezpośrednio w wydarzeniach sprzed 40 lat. Ich skutki okazały się jednak dużo silniejsze i długotrwałe, niż mogłoby się wydawać. W filmie wypowiadają się dzieci m. in.: Bogusławy Blajfer, Seweryna Blumsztajna, Józef Dajczgewanda, Natana Tenenbauma, Eugeniusza Smolara. Istotnym składnikiem filmu są unikatowe materiały archiwalne. 12:20 CZTERDZIESTOLATEK - DWADZIEŚCIA LAT PÓŹNIEJ - ODC. 13/15 - POD KLUCZ, CZYLI PRAWO WŁASNOŚCI Serial komediowy, 57 min, Polska 1993 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Andrzej Kopiczyński, Anna Seniuk, Zofia Czerwińska, Joanna Kurowska, Leonard Pietraszak, Roman Kłosowski, Wojciech Mann, Wojciech Wiliński, Alina Janowska, Ryszard Pietruski, Wojciech Malajkat, Paweł Nowisz, Krzysztof Materna i inni Firma Stefbud finalizuje kolejną inwestycję. Jednak okazałej willi, przygotowanej "pod klucz", nikt nie chce odebrać od wykonawcy. Stefan Karwowski, który jest człowiekiem niesłychanie odpowiedzialnym, nocami pilnuje obiektu. Mimo to do willi wkrada się jakiś bezdomny. Wkrótce okazuje się, że jest z wykształcenia filozofem o radykalnych poglądach - wyznawcą "wyzwolonego umysłu", przeciwnikiem wszelkiej własności prywatnej. Tymczasem właściciel willi realizuje misterny plan - dewastuje obiekt, by potem na licytacji kupić go za bezcen przez podstawionego człowieka. Jest nim bezdomny filozof. Po przeprowadzeniu operacji finansowej wychodzi na jaw, że filozof wcale nie jest tak radykalnym przeciwnikiem własności prywatnej. 13:30 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PORTUGALIA. SKARB PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO (FLAVORS) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Portugalii. Portugalia leży na zachodnim skraju Europy. Przez wiele stuleci była celem licznych podbojów. Wypływali stąd i wracali tu najwięksi odkrywcy i podróżnicy. Kraj ten odznacza się niezrównanym bogactwem kulturowym i religijnym, ale także fascynującą przyrodą. Odkryjemy dziś miejsce, w którym szczęście miesza się z melancholią. 14:35 ZAMORDOWANE DZIECIŃSTWO Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marcin Bradke Scenariusz: Marcin Bradke Zdjęcia: Marcin Wenzel, Robert Sitek Bohaterem filmu, a zarazem jego narratorem, jest Stanisław Srokowski - pisarz, dramaturg, poeta. Urodzony we wsi Hnilcze na Wołyniu w roku 1936, jako siedmioletni chłopiec był świadkiem zagłady swego rodzinnego gniazda, które jego przodkowie zamieszkiwali od kilku stuleci. Po latach opisał te wydarzenia w zbiorze opowiadań zatytułowanym "Nienawiść", na kanwie którego powstał wstrząsający film Wojciecha Smarzowskiego "Wołyń". Stanisław Srokowski aktywnie działa w środowisku kresowian, a podróżując z wykładami, odczytami i prelekcjami po całym kraju, dba, by pamięć o pomordowanych, o Kresach i świecie, który bezpowrotnie odszedł, nie zaginęła. Odwiedził również - przed kilkunastu laty - miejsce, w którym była jego wieś. Tu wydarzyła się rzecz absolutnie niesamowita - do pana Stanisława podszedł stary Ukrainiec i powiedział mu, że jest tym człowiekiem, który zamordował jego dziadka siekierą... 15:40 HAWR POD BOMBAMI ALIANTÓW (1944 LE HAVRE SOUS LES BOMBES ALLIEES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Emmanuel Amara Scenariusz: Emmanuel Amara Rankiem 12 września 1944 roku Hawr obudził się oszołomiony. Centrum miasta zostało zasypane brytyjskimi bombami, a prawie 2000 cywilów straciło życie. Bombardowanie Hawru było najniebezpieczniejsze i najbardziej niszczycielskie, jakiego Francja kiedykolwiek doznała. Jest to również bardzo tajemnicze i niezrozumiałe, ponieważ odnosi się wrażenie, że nie niemieckie wojska były celem bomb. Co więcej, forteca, w której zostali okopani, została ostatecznie podbita "ziemskim" podbojem. Dlaczego więc "alianci" zbombardowali miasto, do którego przybyli, by je wyzwolić? Dlaczego cywile nie zostali ewakuowani? 16:45 HISTORIA POLSKI - ZAPOMNIANE MĘCZEŃSTWO Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2012 Reżyseria: Jolanta Hajdasz Scenariusz: Jolanta Hajdasz "Zapomniane męczeństwo" to film dokumentalny wg scenariusza i w reżyserii poznańskiej dziennikarki dr Jolanty Hajdasz, w którym o smutnych wydarzeniach lat komunistycznego bezprawia opowiadają świadkowie tamtych dramatycznych chwil. Autorka filmu opowiadającego historię prześladowania arcybiskupa metropolity poznańskiego w latach 1957 - 77 - Antoniego Baraniaka, została laureatką Głównej Nagrody Wolności Słowa w konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. To najstarsza i jedna z najbardziej prestiżowych nagród dziennikarskich w Polsce. Nagrody SDP wzorowane są na amerykańskiej nagrodzie Pulitzera. Nagrodę przyznano "za upominanie się o sprawiedliwość wobec arcybiskupa Antoniego Baraniaka". Bp Antoni Baraniak został aresztowany z prymasem Wyszyńskim w 1953 r. , ale w przeciwieństwie do niego trafił do najcięższego więzienia stalinowskiego przy Rakowieckiej w Warszawie. Bp Baraniak nie załamał się i wytrzymał 27 miesięcy okrutnego traktowania. Podczas pogrzebu hierarchy w 1977 r. prymas Wyszyński powiedział, że bp Baraniak stał się dla niego osłoną, o którą mógł się oprzeć. 17:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - JEST TAKA RELACJA Magazyn, 22 min, Polska, 2014 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki JEST TAKA RELACJA odc. 302 Autorski program Adama Sikorskiego, przypominający postacie i miejsca, które odegrały znaczącą rolę w historii Polski. W tym odcinku zaprosimy widzów do Kielc. Tu w pierwszym roku okupacji Niemcy polecili kieleckiemu murarzowi dokonać napraw zniszczeń we wnętrzach najszacowiejszego zabytku w mieście - barokowego Pałacu Biskupów. W II Rzeczpospolitej funkcjonował tam Urząd Wojewódzki, a w lewym skrzydle mieściło się sanktuarium Józefa Piłsudskiego. Podczas poprawiania tynków ów murarz natrafił na świeżo położone, kiepsko spojone cegły. Po wyjęciu kilku z nich zapalił świeczkę i w niszy zobaczył sztandary i broń. Nie chcąc kłopotów, skrytkę ponownie zamurował i milczał o sprawie przez całe dziesięciolecia. Do nas relacja ta trafiła z drugiej już ręki, ale oczywiście podejmujemy wyzwanie i pałac zamierzamy przeszukać od fundamentów po dach. Wygląda bowiem na to, iż w momencie wkraczania Niemców do Kielc w jednej z nisz grubych murów zostały zamurowane legionowe pamiątki zdobiące niegdyś sanktuarium Marszałka. Kolejnym miejscem, które odwiedzimy, będzie Fort Wróblowice pod Krakowem, wpisany dość niedawno do rejestru zabytków. Miejsce to wyjątkowe dla miłośników wszelkiego rodzaju militariów. 18:20 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - LOTNICTWO ODC. 2 Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Robert Kaczmarek NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. Historia gospodarcza II RP to sześcioodcinkowy serial o przemianach społecznych i ekonomicznych międzywojennej Polski. Mimo pozornie trudnego tematu, jakim jest gospodarka, serial w lekki i przystępny sposób przybliża zagadnienia związane z rozwojem przemysłowym naszego kraju. Przedstawia wspaniałe osiągnięcia tamtych lat, z których możemy być dumni do dziś, jak choćby budowa Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego. Każdy z odcinków stanowi autonomiczną całość i poświęcony jest odrębnemu zagadnieniu. Serial ukazuje m.in. rozwój kolejnictwa na ziemiach polskich, powstanie przemysłu lotniczego, kształtowanie się rodzimej waluty czy budowę kolei linowej na Kasprowy Wierch. Dzięki dynamicznemu montażowi, dowcipnym animacjom oraz kreatywnemu użycia archiwaliów serial jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Może stanowić doskonałe źródło wiedzy o tamtych czasach zarówno dla młodzieży jak i dla widzów dorosłych. To nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą z perspektywy stu lat od odzyskania niepodległości. 19:00 CHŁOPI - ODC. 2/13 - JARMARK Serial obyczajowy, 49 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosieński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Ignacy Gogolewski, Emilia Krakowska, Jadwiga Chojnacka, Tadeusz Fijewski, Tadeusz Janczar, Kazimierz Wichniarz, Krystyna Królówna, Franciszek Pieczka, Irena Karel, Lech Ordon, Halina Kossobudzka, Bronisław Pawlik, August Kowalczyk, Wanda Łuczycka, Stanisław Milski, Mieczysław Czechowicz, Barbara Ludwiżanka i inni Wrześniowa niedziela na wsi. Odświętnie przystrojeni gospodarze. Kobiety i dzieci wolno i uroczyście podążają do kościoła. Drugim miejscem spotkań mieszkańców wsi jest karczma. Tutaj chodzi się na tańce, pijatykę i dysputy polityczne. Tymczasem w domu Borynów dochodzi do ostrej sprzeczki między ojcem a synem. Antek nie może już wytrzymać stałego wypominania, że żyje na łasce ojca. 21:00 W POSZUKIWANIU WIKINGÓW - ODC. 2/3 (VIKINGS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Jon Eastman Najczęściej wyobrażamy sobie wikingów jako bandę spragnionych krwi piratów niszczących chrześcijańskie klasztory i bez wahania można powiedzieć, że to prawda. Wikingowie nie brali jeńców, wyjątkowo okrutnie rozprawiali się z wrogami i sami uznawali się za najlepszych wojowników. W trzyodcinkowej serii BBC "W poszukiwaniu wikingów", podążając szlakiem prawdziwych wikingów, odkrywamy niezwykłą historię ludzi, którzy będąc na skraju upadku, zbudowali imperium obejmujące czwartą część globu. Skąd pochodzili? Jak naprawdę żyli? Co skłaniało ich do wyruszania na wyprawy kończące się często niesamowitymi odkryciami? W poszukiwaniu prawdy o krwawych wikingach wędrujemy od Islandii po Istambuł. 22:35 WYKLĘTY Dramat wojenny, 107 min, Polska, 2017 Reżyseria: Konrad Łęcki Scenariusz: Konrad Łęcki Zdjęcia: Karol Łakomiec Muzyka: Szymon Szewczyk Aktorzy: Wojciech Niemczyk, Janusz Chabior, Robert Wrzosek, Marcin Kwaśny, Hanna Świętnicka Scenariusz filmu został oparty na faktach. Akcja rozgrywa się w Polsce, w drugiej połowie lat 40. Bohaterami są członkowie zbrojnego podziemia niepodległościowego, walczący z władzą ludową o powojenny kształt Polski. Ludzie, którzy mimo olbrzymiej przewagi resortu bezpieczeństwa, wspieranego przez radzieckie NKWD, walczyli do końca o swoją sprawę. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - WIĘZIEŃ SPECJALNY Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2002 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Przemysław Skwirczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Specjalny więzień nr 854. Tylko komendant specjalnego obozu na Syberii znał jego nazwisko i powód, dla którego przywieziono go tutaj w maju 1963 roku. Kim był? Artylerzysta Oleg Władymirowicz Pieńkowski walczył w wielkiej wojnie ojczyźnianej. Potem ukończył Akademię Wojskową. W 1948 roku zaproponowano mu studia w Wojskowej Akademii Dyplomacji, która była w istocie szkołą szpiegów. W 1953 roku jako wykształcony szpieg rozpoczął pracę w IV Zarządzie ds. Bliskiego Wschodu w Ankarze. 01:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ZBRODNIA I KARA Magazyn, 24 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Film Bogusława Wołoszańskiego poświęcony procesowi norymberskiemu. Zdjęcia lotnicze zbombardowanego przez aliantów starego miasta i nowszych dzielnic; z gmachów publicznych w Norymberdze ocalał nienaruszony kompleks budynków sądu i więzienia. Wykorzystano nagrania z procesu zbrodniarzy niemieckich, kroniki nazistowskie, współczesne zdjęcia korytarzy i cel więzienia norymberskiego i Spandau. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - JEST TAKA RELACJA Magazyn, 22 min, Polska, 2014 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki JEST TAKA RELACJA odc. 302 Autorski program Adama Sikorskiego, przypominający postacie i miejsca, które odegrały znaczącą rolę w historii Polski. W tym odcinku zaprosimy widzów do Kielc. Tu w pierwszym roku okupacji Niemcy polecili kieleckiemu murarzowi dokonać napraw zniszczeń we wnętrzach najszacowiejszego zabytku w mieście - barokowego Pałacu Biskupów. W II Rzeczpospolitej funkcjonował tam Urząd Wojewódzki, a w lewym skrzydle mieściło się sanktuarium Józefa Piłsudskiego. Podczas poprawiania tynków ów murarz natrafił na świeżo położone, kiepsko spojone cegły. Po wyjęciu kilku z nich zapalił świeczkę i w niszy zobaczył sztandary i broń. Nie chcąc kłopotów, skrytkę ponownie zamurował i milczał o sprawie przez całe dziesięciolecia. Do nas relacja ta trafiła z drugiej już ręki, ale oczywiście podejmujemy wyzwanie i pałac zamierzamy przeszukać od fundamentów po dach. Wygląda bowiem na to, iż w momencie wkraczania Niemców do Kielc w jednej z nisz grubych murów zostały zamurowane legionowe pamiątki zdobiące niegdyś sanktuarium Marszałka. Kolejnym miejscem, które odwiedzimy, będzie Fort Wróblowice pod Krakowem, wpisany dość niedawno do rejestru zabytków. Miejsce to wyjątkowe dla miłośników wszelkiego rodzaju militariów.