TVP Historia Niedziela, 07.04.2019 06:15 BYŁ TAKI DZIEŃ - 7 KWIETNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1795 - francuskie Zgromadzenie Narodowe ustanowiło podstawowe jednostki miar - metr i gram; 1951 - rekord dziennego wydobycia węgla - apogeum stachanowskiego modelu pracy w Polsce Ludowej; 1978 - Niezależna Oficyna Wydawnicza "NOWA" opublikowała "Dokumenty bezprawia"; 1995 - otwarcie pierwszego fragmentu metra w Warszawie; 07:05 ŻYCIE. CZ 3. SSAKI (LIFE. MAMMALS. (3/10)) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2009 Zdjęcia: Doug Allan Muzyka: George Fenton Wszystkie ssaki, w tym ludzie, dysponują cechami przesądzającymi o ich przewadze w świecie zwierząt. Stałocieplność, doskonale rozwinięte zmysły i inteligencja przyczyniły się do ich i naszego sukcesu ewolucyjnego. Wraz z autorami filmu obserwujemy, jak w rozmaitych warunkach radzą sobie m. in. foki Weddella, afrykańskie ryjoskoczki rudawe, palczaki madagaskarskie, renifery wędrujące po arktycznej tundrze, niedźwiedzie polarne czy surykatki z kotliny Kalahari. 08:10 W SŁUŻBIE ODKUPIENIA. REDEMPTORYŚCI POLSCY W OKOWACH DWÓCH TOTALITARYZMÓW. Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dariusz Walusiak Scenariusz: Dariusz Walusiak Film dokumentalny opowiada o życiu i działalności redemptorysty żyjącego na przełomie XIX i XX wieku. Tytuł nawiązuje do gorliwej posługi, jaką pełnił ojciec Łubieński. Był szanowanym i wybitnym misjonarzem oraz rekolekcjonistą. Potrafił rozmawiać z każdym człowiekiem, prowadząc go drogą Ewangelii. Ojciec Łubieński nazywany był "niestrudzonym głosicielem Słowa Bożego". Z Dobrą Nowiną starał się docierać do wszystkich warstw społecznych, głosząc rekolekcje pośród ubogich oraz sług domowych, robotników, mieszkańców miast i wsi, a także ówczesnej szlachty i arystokracji. 09:05 U PANA BOGA W OGRÓDKU - ODC. 2/12 Serial komediowy, 39 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Aktorzy: Krzysztof Dzierma, Andrzej Beya-Zaborski, Emilian Kamiński, Jan Wieczorkowski, Agata Kryska, Wojciech Solarz, Irina Łaczina, Mieczysław Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach Wielkanoc. Przed kościołem tłum ludzi odświętnie ubranych okrążastoły zastawione koszyczkami. Ksiądz odmawia modlitwę, a potem zbliża się do stołu i błogosławi Boże dary, kropiąc kropidłem. Świadek koronny, Bocian, zajeżdża pod sklep. Po drugiej stronie wyrostek bierze zamach wiadrem pełnym wody. Bocian jest szybszy. Wyjmuje zza pasa pistolet i mierzy prosto w oczy chłopaka. Chłopak zamiera ze strachu, po chwili ucieka. Ksiądz i Ratajowa pracują w warzywniku. Przez furtkę w płocie wchodzą komendant i burmistrz, mocno podenerwowani. Skarżą się na zachowanie Bociana. Ksiądz obiecuje pomoc. 09:55 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - WŁOSZCZYZNA NA POLSKIM STOLE Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W tym odcinku Karol Okrasa ruszy do Torunia, gdzie spotka się ze znanym już z naszych programów profesorem Jarosławem Dumanowskim, historykiem, zajmującym się dziejami polskich kulinariów. Swoją wizytę w mieście rozpoczną od domu, w którym ongiś mieszkał Włoch Filip Kallimach, nauczyciel synów króla Kazimierza Jagiellończyka i sekretarz króla Jana Olbrachta. Lecz mało kto wie, że w młodości Kallimach przyjaźnił się z autorem, a nawet występuje na kartach pierwszej europejskiej drukowanej książki kucharskiej Bartolomeo Platiny. Istnieją też pewne tropy pozwalające przypuszczać, że włoskiej kuchni próbował w domu Kallimacha młodziutki Mikołaj Kopernik. Tak więc jak się okazuje, włoszczyzna zagościła na polskich stołach już przed przybyciem królowej Bony. A dla Karola to wyzwanie, aby odtworzyć starodawne przepisy i dostosować je do współczesnych gustów. Zrobi to na dachu jednego z toruńskich hoteli, skąd rozciąga się widok na dom Kopernika. Karol przygotuje trzy dania: 1/ selerowe rosti z serem i konfiturą z czerwonej cebuli; 2/ zapiekane kalafiory z serem i marynowaną marchewką; 3/ gulasz z bakłażana z pieczonymi warzywami. 11:30 ODKRYĆ TAJEMNICĘ - PIRAMIDA CHEOPSA (TREASURES DECODED 2) Film dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Graeme Ball Scenariusz: Graeme Ball Popularny cykl BBC przedstawia historie największych skarbów świata. W serii drugiej autorzy odkrywają tajemnice: Arki Przymierza, Włóczni Przeznaczenia, popiersia Neferetiti, posągów z Wyspy Wielkanocnej, piramidy Cheopsa i statku Czarnobrodego. Legendy zderzają się z faktami, a w poszukiwaniu prawdy zostaje zbadany najmniejszy nawet kamień. 12:30 WIELKIE WIDOWISKA NATURY. - CZ. 1. WIELKA ODWILŻ (NATURE’S GREAT EVENTS. THE GREAT MELT) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2009 Narracja: David Attenborough Zdjęcia: Martyn Colbeck Muzyka: Ben Salisbury Cykliczne zmiany pór roku w niektórych częściach świata stają się areną prawdziwie niezwykłych widowisk. Seria Telewizji BBC ukazuje najbardziej efektowne z nich. W naturalnej "scenografii" pięknych plenerów swoje życiowe role odgrywają tu najrozmaitsi przedstawiciele współczesnej fauny. Imponujące sceny zbiorowe przeplatają się z kameralnymi dramatami, a nierzadko i zwariowanymi komediami. Ciepłe sceny familijne kontrastują z brutalnym "kinem akcji", realizowanym przez samą przyrodę w ramach bezwzględnej walki o byt. Pierwszą odsłoną "Wielkich widowisk natury" jest arktyczna odwilż. W wyniku zwiększonej wówczas aktywności słońca, w wodę zamienia się blisko siedem milionów kilometrów kwadratowych lodu. Dla wielu gatunków zwierząt to jedyna okazja, by zdobyć pożywienie, rozmnożyć się i wychować potomstwo. Są jednak i takie, jak np. niedźwiedzie polarne, dla których to prawdziwa szkoła przetrwania. Co innego zimą. Wtedy białe drapieżniki są w swoim żywiole. Na zamarzniętym morzu polują na foki. Często samice niedźwiedzi wychodzą na lód wraz młodymi. Dla tych ostatnich to nie tylko wesoła zabawa "na ślizgawce". To przede wszystkim nauka niezbędna do przetrwania. Jedna foka tygodniowo stanowi średnią, poniżej której przyzwoity niedźwiedź nie powinien schodzić. W przeciwnym razie zgromadzonych kalorii może nie wystarczyć do następnej zimy. W czasie odwilży bowiem i następujących po niej tygodni arktycznego lata upolować fokę będzie znacznie trudniej. Pozostaną rzadkie i niezbyt pożywne kępy porostów. Wraz z nadchodzącą odwilżą słońce wędruje coraz wyżej nad horyzontem, a dnia przybywa o czterdzieści minut na dobę. W marcu ku wybrzeżom Arktyki nadciąga już pierwsza fala migrujących zwierząt. Najbardziej zapobiegliwe są ptaki. Olbrzymie stada alczyków i nurzyków penetrują skute jeszcze lodem morskie klify. Instynkt słusznie podpowiada im, że warto zawczasu zająć najlepsze miejsca lęgowe, by zagwarantować pisklętom lepszy start w dorosłe życie. W czerwcu słońce świeci już całą dobę, a temperatura nie spada poniżej zera. Olbrzymie pęknięcia, powstałe w najcieńszych miejscach skorupy lodowej, tworzą szlaki dla nowych przybyszy. Są wśród nich narwale, zwane też nieco poetycko arktycznymi jednorożcami. Jako ssaki muszą co mniej więcej piętnaście minut wynurzać się na powierzchnię, by zaczerpnąć powietrza. Szukają więc otworów w lodzie, a jeśli ich nie znajdują wyrębują je samodzielnie długim ciosem i głową. Niedługo po narwalach przypływają białuchy - wale białe, by odprawić coroczny rytuał, przypominający swego rodzaju spa. Zwierzęta uderzając ciałem o dno rzeki pozbywają się warstwy starego naskórka i pasożytów. Następnie w słodkiej, nagrzanej promieniami słońca wodzie pocierają się o kamienie i wydają odgłosy wielkiego ukontentowania. Z biegiem kolejnych tygodni oszałamiające widowisko natury w Arktyce ma już tylu bohaterów i tyle zazębiających się wątków, że ogarnąć choćby ich reprezentatywną część staje się niemożliwością. Autorom filmu nie pozostaje więc nic innego jak wrócić do niedźwiedzi polarnych. Te zaś wygłodniałe i osłabione poruszają się jak w zwolnionym filmie. Młodsze i słabsze tracą nawet kilogram masy ciała dziennie. Na szczęście już niedługo słońce zajdzie na dobre, z północy zacznie wiać lodowaty wiatr, a temperatura spadnie do kilkudziesięciu stopni poniżej zera. Aby do zimy! 13:35 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - SPRAWA JÓZEFA ŚWIATŁY Magazyn, 29 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) "Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem opadła żelazna kurtyna w poprzek kontynentu" - mówił Winston Churchill w przemówieniu w 1946 roku. To był początek zimnej wojny. TVP Historia prezentuje 18 - częściowy cykl autorstwa Andrzeja Mietkowskiego i Jana Sosińskiego, oparty m.in. na unikatowych nagraniach z weteranami tej wojny, która zdaniem wielu ekspertów wciąż trwa. Zobaczymy mało znane nagrania i archiwa z tamtego okresu, przypomnimy wydarzenia, które w dużym stopniu kształtowały późniejszy układ sił. Cykl powstaje we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. W tym odcinku autorzy opowiadają o sprawie, która wstrząsnęła bezpieką i partią komunistyczną w Polsce. 5 grudnia 1953 roku, równo po dziewięciu miesiącach od śmierci Stalina, uciekł na Zachód podpułkownik Józef Światło, wicedyrektor X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Gośćmi audycji byli: prof. Andrzej Paczkowski, historyk, były członek Kolegium I Rady IPN, autor wielu publikacji, w tym "Trzy twarze Józefa Światły", i dr Robert Spałek z Biura Badań Historycznych oddziału IPN w Warszawie, autor książki "Komuniści przeciwko komunistom 1948 - 1956". 14:15 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 14/18 - EDYTA Serial wojenny, przygodowy, 58 min, Polska 1968 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Aleksandra Zawieruszanka, Emil Karewicz, Irena Szczurowska, Józef Kostecki, Stanisław Zaczyk, Bronisław Pawlik, Stefan Śródka, Józef Łodyński, Andrzej Herder, Stanisław M. Kamiński Do miasteczka, w którym stacjonują Kloss i Brunner, przyjeżdża dawna miłość prawdziwego Hansa Klossa, niemieckiego agenta schwytanego przez Rosjan. Edyta Lausch została zmobilizowana, będzie pracować na kolei. Do spotkania dwojga niegdyś zakochanych w sobie ludzi dochodzi w wieczór sylwestrowy 1944 - 45 roku. Edyta zauważa, że Hans mocno się zmienił, ale odżywa w niej dawne uczucie. Kloss widzi, że ma do czynienia ze zdeklarowaną faszystką. Spostrzega też, że Brunner boi się Edyty. Postanawia dowiedzieć się, dlaczego. Gdy dochodzi do nieudanego zamachu na życie kobiety, Kloss demaskuje Brunnera jako dawnego bandytę - Edyta była przed kilku laty świadkiem dokonanego przezeń morderstwa. W trakcie akcji Kloss dekonspiruje się jednak przed nią i Brunnerem jako Polak. Brunner zabija Edytę i ucieka. 15:25 POSZUKIWACZE SKARBÓW - ODC. 1/16 CAPTAIN JOHN SMITH'S VIRGINIA NECTAR (ODC. 1/16 CAPTAIN JOHN SMITH'S VIRGINIA NECTAR) Film dokumentalny, 21 min, USA, 2014 Reżyseria: John Jones Scenariusz: Matthew Tilley "King George" Wyant i jego kolega Tim "The Ringmaster" Saylor to pasjonaci poszukujący, przy pomocy wykrywaczy metalu, ukrytych w ziemi reliktów przeszłości. W tym celu podróżują po całych Stanach Zjednoczonych. Każdy sukces wywołuje u bohaterów wybuch niepohamowanego entuzjazmu, a ich specyficzny humor i słownictwo są jedyne w swoim rodzaju. Nie kieruje nimi chęć zdobycia korzyści materialnych, lecz dreszczyk emocji, który wywołują kolejne zaskakujące wykopaliska. Każdy odnaleziony przez nich przedmiot ma swoją historię. Dzięki atrakcyjnym grafikom i przybliżeniu kontekstu historycznego mogą je poznać także widzowie tego cyklu. Bohaterowie odkopują historie, które najpewniej nigdy nie zostałyby ujawnione. 17:15 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - KOLEJ LINOWA ODC. 5 Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Robert Kaczmarek Piąty odcinek z serii to opowieść o budowie kolei linowej na Kasprowy Wierch. Kolej ta była ukochanym dzieckiem ówczesnego wiceministra komunikacji Aleksandra Bobkowskiego, który, mimo licznych protestów i kontrowersji, doprowadził do jej powstania. Zbudowana na przełomie 1935 i 1936 roku, w rekordowym tempie sześciu i pół miesiąca, kolej linowa przyczyniła się do wzrostu turystyki w Tatrach i wielkiego rozwoju sportów zimowych w naszym kraju. Ta niezwykle nowoczesna, jak na owe czasy, konstrukcja sprawiła, że Zakopane z modnej wśród elit tatrzańskiej wioski zmieniło się w zimową stolicę Polski. 17:50 KARIERA NIKODEMA DYZMY - ODC. 6/7 Serial obyczajowy, 55 min, Polska 1980 Reżyseria: Jan Rybkowski i Marek Nowicki Scenariusz: Jan Rybkowski, Marek Nowicki, Witold Orzechowski Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Roman Wilhelmi, Leonard Pietraszak, Mariusz Dmochowski, Bronisław Pawlik, Tadeusz Pluciński, Bogusz Bilewski, Halina Golanko, Igor Śmiałowski, Hanna Balińska, Ryszard Barycz, Arkadiusz Bazak, Barbara Brylska, Krystyna Ciechomska, Liliana Głąbczyńska, Zofia Merle, Lech Ordon, Witold Pyrkosz, Ewa Szykulska, Izabella Trojanowska, Wojciech Pokora i inni Nikodem Dyzma wraz ze swym doradcą Krzepickim, bliskim przyjacielem hrabiny Przełęskiej, zastanawiają się, jak się pozbyć Kunickiego, właściciela Koborowa. Pan prezes pragnie zdobyć majątek i piękną Ninę. Obmyślają sprytną intrygę, wciągając do pomocy w realizacji niezbyt legalnych planów komisarza policji, który akurat zabiegał o protekcję Dyzmy. Kunicki zostaje aresztowany w związku z aferą z przeszłości. Dowody przeciwko niemu są niepodważalne. Komisarz "wspaniałomyślnie" proponuje mu wolność, pod warunkiem, że zrzeknie się wszelkich praw do majątku Niny i z zagranicznym paszportem wyjedzie z kraju na zawsze. Dyzma przyjeżdża do Koborowa jako triumfator, w euforii powtarza: "Nina... majątek... fabryki... grube miliony... wszystko moje..." 19:00 KRYSTYNA - OSTATNIA KLASÓWKA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2011 Reżyseria: Grażyna Ogrodowska, Bożena Klimach Krystyna Bochenek, dziennikarka, polityk, senator, wicemarszałek. Zginęła 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu w Smoleńsku. Nie chcielibyśmy filmu, w którym smutne wspomnienia "jaka była", przeplatają się ze zdjęciami archiwalnymi. Krystyna nie byłaby z niego zadowolona. Sama pewnie zrobiłaby go inaczej. Nie po to nigdy nie zadowoliła się jednym sukcesem, udaną akcją i projektem, żyjąc jak wulkan energii, żeby zostawić po sobie tylko łzawe reminiscencje i żal, że "tak było i już nie będzie". Dlatego w filmie o Krystynie Bochenek staramy się pokazać, że to, co wymyśliła i konsekwentnie przeprowadzała, starczyłoby na życiorys dla kilku aktywnych osób. I co ważne, żaden z tych projektów nie umarł wraz z Nią. Były to jednak takie przedsięwzięcia i pomysły, które, jak się teraz okazuje, można poprowadzić dalej. 21:00 KARBALA Dramat wojenny, 111 min, Polska 2015 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Cezary Skubiszewski Występują: Bartłomiej Topa, Antoni Królikowski, Hristo Shopov, Atheer Adel, Leszek Lichota, Michał Żurawski, Tomasz Schuchardt, Zbigniew Stryj i inni Irak, rok 2004. Polscy i bułgarscy żołnierze pod dowództwem kapitana Kalickiego dostają rozkaz obrony ratusza w Karbali. Okrążeni przez przeważające siły wroga, pozbawieni łączności z bazą oraz zapasów żywności i amunicji, podejmują bohaterską walkę. Scenariusz "Karbali" powstał na podstawie faktów. Od 3 do 6 kwietnia 2004 roku około 40 polskich i bułgarskich żołnierzy broniło ratusza w centrum Karbali przed atakami kilkuset szyickich rebeliantów, którzy dostali się do miasta udając pielgrzymów uczestniczących w święcie Aszura. Terroryści najpierw dokonali kilku zamachów bombowych, których ofiarami padli cywile, a następnie otoczyli ratusz i odcięli go od świata zewnętrznego. W dwupiętrowym budynku pozostała jedynie garstka (w porównaniu z siłami wroga) Polaków i Bułgarów. Iraccy policjanci, strzegący znajdującego się w ratuszu więzienia, masowo zdezerterowali. Islamscy bojówkarze wezwali obrońców do kapitulacji, a kiedy ci odmówili, rozpoczęli szturm. Pomimo przygniatającej przewagi przeciwnika ratusz udało się utrzymać aż do przybycia posiłków. Nikt z bohaterskich obrońców nie zginął. Niestety, ich godny podziwu wyczyn z powodów politycznych został na kilka lat skazany na zapomnienie. Amerykanom bardzo zależało na zatajeniu faktu, że w Karbali zdezerterowały niemal wszystkie siły policyjno - wojskowe odtwarzanego właśnie zgodnie z życzeniem władz USA państwa irackiego. W związku z tym obronę miejscowego City Hall oficjalnie przypisano... Irakijczykom. Dopiero kilka lat temu prawda przedostała się do mediów i opinii publicznej, także za sprawą "Karbali" Krzysztofa Łukaszewicza. Film, zarówno pod względem formy, jak i treści śmiało czerpie ze stylistyki współczesnego wojennego kina amerykańskiego (np. "Helikopter w ogniu" Ridleya Scotta). Nie jest to jednak naśladownictwo niewolnicze. Sprawdzone wzorce narracyjne i wizualne Łukaszewicz bardzo zręcznie wkomponowuje w słowiańską (czyli polską i bułgarską) mentalność swoich bohaterów, umiejętnie różnicuje ich charaktery, za pomocą zwięzłych dialogów "dopisując" każdemu szczegóły biograficzne, dzięki którym stają się bliżsi widzowi. Fabuła "Karbali" toczy się wartko niczym w kinie akcji, a jednocześnie ani przez chwilę nie ma się wrażenia, że reżyser idzie w stronę niewyszukanego kina rozrywkowego a la "Rambo". Przeciwnie - patosu tu raczej niewiele (choć trochę jest, ale uzasadniony), żołnierzom często towarzyszy strach, zdarza im się ulegać słabościom. Brak też stereotypowego podziału na dobro i zło, są za to trudne nierzadko wybory moralne i tragedie, po których duchowe blizny pozostaną na zawsze. Mimo skromnego budżetu "Karbala" Łukaszewicza wytrzymuje porównanie z hollywoodzkimi "blockbusterami", którymi się inspirowała. To - jak napisał jeden z krytyków - film z werwą, pazurem, autentyczny, szczery. Spora w tym zasługa świetnego aktorstwa (zwłaszcza Bartłomieja Topy w głównej roli), "prestidigitatorskiego" kunsztu operatora Arkadiusza Tomiaka (pieniędzy starczyło tylko na osiem dni w Jordanii, resztę zdjęć zrealizowano w Polsce) oraz świetnie budującej klimat, orientalizującej muzyki Cezarego Skubiszewskiego. Karbala, początek kwietnia 2004 roku. Kilkunastoosobowy oddział pod dowództwem kapitana Kalickiego zostaje wysłany do miejskiego ratusza, by wzmocnić jego załogę złożoną z niespełna dwudziestu żołnierzy bułgarskich i sporej grupy irackich policjantów. W mieście jest niespokojnie, zbliża się święto Aszura, podczas którego spodziewane jest przybycie wielu tysięcy pielgrzymów. Rozkaz z bazy jest jasny - City Hall należy utrzymać za wszelką cenę, aż do przybycia ewentualnych posiłków, co powinno nastąpić w ciągu doby. Polscy żołnierze, którzy jako członkowie "misji stabilizacyjnej", przybyli do Iraku raczej pilnować porządku niż brać udział w regularnej wojnie, są wyraźnie gorzej uzbrojeni od swych amerykańskich kolegów. Blacha ich samochodów jest tak cienka, że nie zapewnia dostatecznej ochrony przed kulami. Tymczasem tuż po przybyciu do karbalskiego ratusza, Polacy muszą przejść prawdziwy chrzest bojowy. W sąsiedztwie budynku dochodzi do krwawych zamachów terrorystycznych, iraccy policjanci, stanowiący przygniatającą większość załogi, dezerterują. Muzułmańscy bojówkarze otaczają ratusz i odcinają ludziom Kalickiego łączność z bazą. Na domiar złego wśród Polaków są problemy z morale, związane z wydarzeniami sprzed przybycia do budynku. Młody sanitariusz Kamil Grad ląduje w areszcie oskarżony o tchórzostwo i niewykonanie rozkazu, przez co zginął jego kolega. Inny z żołnierzy trafia do niewoli, w związku z czym istnieje groźba, że może zostać wykorzystany jako żywa tarcza podczas ataku na ratusz. Wraz z nadejściem nocy kilkuset rebeliantów rozpoczyna szturm. Polakom i Bułgarom udaje się go jednak odeprzeć. Podczas towarzyszącego walce chaosu Farid, ostatni iracki policjant pozostały w budynku, pomaga Kamilowi Gradowi uciec z aresztu i ukrywa go w swoim domu. Niedługo potem zjawia się tam grupa bojówkarzy, nakazując Faridowi wrócić do ratusza i wykorzystując zaufanie, którym darzy go Kalicki, pomóc islamistom zdobyć City Hall. 23:05 WIELKI TEST - WIELKI TEST Z HISTORII - KAROL WOJTYŁA - JAN PAWEŁ II Kameralne i studyjne (widowisko), 90 min, Polska, 2009 Reżyseria: Konrad Smuga Scenariusz: Anita Gargas "Wielki test z historii. Karol Wojtyła - Jan Paweł II", widowisko publicystyczne, w którym zaproszeni do warszawskiego studia znani goście oraz osoby chętne, które przyjadą do Opery Krakowskiej, będą rozwiązywać test z wiedzy o Wielkim Polaku. Na zwycięzcę w Krakowie czeka nagroda 50 tys. zł. Do wspólnej zabawy zapraszamy również widzów przed telewizorami. 02:30 KLERYCY W KOMUNISTYCZNEJ ARMII Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Stanisław Królak, Elżbieta Szumiec - Zielińska Scenariusz: Stanislaw Królak, Elżbieta Szumiec - Zielińska W 1959 r. władze komunistyczne złamały zawarte dziewięć lat wcześniej porozumienie między Rządem a Episkopatem Polski o niepowoływaniu seminarzystów do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Zanim rozpoczęło się wcielanie alumnów do wojska, zdecydowano, że państwo będzie nadzorować ich kształcenie w seminariach duchownych. Podkreślano, że nowy narybek duchowieństwa rzymsko - katolickiego jest sfanatyzowany, ślepo wykonuje wytyczne swego kierownictwa i nie daje gwarancji lojalnej współpracy z władzami państwowymi. 12 października 1959 roku Prezes Rady Ministrów Józef Cyrankiewicz poinformował Episkopat Polski, że (...) ze względu na wysoce niewłaściwą atmosferę panującą w seminariach duchownych, jak również wywołującą kategoryczny sprzeciw postawę społeczną młodego duchowieństwa, minister oświaty i Urząd do Spraw Wyznań sprawować będą nadzór nad wyższymi i niższymi diecezjalnymi i zakonnymi seminariami duchownymi. Wobec sprzeciwu biskupów rozpoczęto wcielanie kleryków do wojska. 03:35 DOMINUM MONTES - GÓRY JANA PAWŁA II Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2017 Reżyseria: Adam Kraśnicki Scenariusz: Adam Kraśnicki Film opowiada o obecności gór w życiu Karola Wojtyły, późniejszego Papieża Jana Pawła II. Poznamy najważniejsze miejsca i sytuacje związane z górami, które wpisały się w papieską biografię. Wojtyła nade wszystko pokochał góry, szukał w nich odpoczynku i ukojenia, duchowej inspiracji i spokoju. Podziwiał je. Tutaj wędrował, jeździł na nartach, kontemplował i modlił się. Tatry, Beskidy, Bieszczady i Alpy. Prologiem i częścią pierwszą filmu jest opowieść o początkach jego wędrówki i latach spędzonych w Tatrach, na Podhalu, w Beskidzie Małym i Bieszczadach. Przypomnimy między innymi najciekawsze miejsca w Tatrach (które odwiedził Jan Paweł II w 1983 roku) oraz wybrane miejsca z programu pamiętnej wizyty apostolskiej w Tatrach i w Zakopanem w roku 1997. Część druga to podróż papieskim śladem wiodącym ku umiłowanym górskim szlakom w Alpach Włoskich i Dolomitach (miejsca letnich i zimowych pobytów wakacyjnych papieża), także krótkich wycieczek w góry Abruzji. Film bogato ilustrowany archiwaliami, fragmentami poematu papieża Jana Pawła II "Tryptyk rzymski" oraz muzyką w wykonaniu Trebuni Tutków. Wysłuchamy anegdot i wspomnień oraz osobistych komentarzy i refleksyjnych wypowiedzi wielu świadków i uczestników tych wydarzeń, wśród nich kard. St. Dziwisza, abp. M. Mokrzyckiego. Film nie jest turystycznym przewodnikiem po górskich szlakach, ale pogłębioną refleksją nad mistyką i majestatem gór w życiu i posłudze bohatera opowieści.