TVP Historia Poniedziałek, 22.04.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 22 KWIETNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1838 - Sirius, pierwszy parowiec przepłynął Atlantyk; 1915 - Niemcy pierwszy raz użyli gazu bojowego; 1920 - Piłsudski wydał dekret powołujący Muzeum Wojska; 1982 - kierownictwo podziemnej "Solidarności" objęła Komisja Koordynacyjna; 08:35 U PANA BOGA W OGRÓDKU - ODC. 7/12 Serial komediowy, 39 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Aktorzy: Krzysztof Dzierma, Andrzej Beya-Zaborski, Emilian Kamiński, Jan Wieczorkowski, Agata Kryska, Wojciech Solarz, Irina Łaczina, Mieczysław Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach Trwa polowanie bandytów na Jerzego Bociana, a on po raz kolejny wymyka się z zasadzki. Ukrywa się na posterunku strzeżonym przez osamotnionego terminatora Mariana Cielęckiego. Okazuje się, że pułapkę na świadka koronnego zastawił generał Dowbój, w którym Bocian rozpoznaje jednego z przestępców. Służbista Marian wraz z agentami unieszkodliwia Dowboja i jego pomocnika. Po powrocie do domu Luśka oznajmia rodzicom, że zamierza wyjść za mąż za Mariana. 09:30 KLERYCY W KOMUNISTYCZNEJ ARMII Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Stanisław Królak, Elżbieta Szumiec - Zielińska Scenariusz: Stanislaw Królak, Elżbieta Szumiec - Zielińska W 1959 r. władze komunistyczne złamały zawarte dziewięć lat wcześniej porozumienie między Rządem a Episkopatem Polski o niepowoływaniu seminarzystów do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Zanim rozpoczęło się wcielanie alumnów do wojska, zdecydowano, że państwo będzie nadzorować ich kształcenie w seminariach duchownych. Podkreślano, że nowy narybek duchowieństwa rzymsko - katolickiego jest sfanatyzowany, ślepo wykonuje wytyczne swego kierownictwa i nie daje gwarancji lojalnej współpracy z władzami państwowymi. 12 października 1959 roku Prezes Rady Ministrów Józef Cyrankiewicz poinformował Episkopat Polski, że (...) ze względu na wysoce niewłaściwą atmosferę panującą w seminariach duchownych, jak również wywołującą kategoryczny sprzeciw postawę społeczną młodego duchowieństwa, minister oświaty i Urząd do Spraw Wyznań sprawować będą nadzór nad wyższymi i niższymi diecezjalnymi i zakonnymi seminariami duchownymi. Wobec sprzeciwu biskupów rozpoczęto wcielanie kleryków do wojska. 10:30 LODOWA PLANETA - CZ 1. NA KRAŃCACH ŚWIATA (FROZEN PLANET 1 THE ENDS OF THE EARTH) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2011 Kolejna seria z cyklu przyrodniczych filmów BBC, która na długo pozostają w pamięci widza. Tym razem filmowcy wyruszają w fascynującą podróż do miejsc, w których zawsze panuje temperatura poniżej zera. Zapierające dech w piersiach krajobrazy i wspaniała narracja sir Davida Attenborough to dodatkowe atuty filmu. Sześcioodcinkowa seria pokazuje krainy, które wkrótce zupełnie zmienią swój charakter. Nie ma już odwrotu od tego, by Arktyka i Antarktyda upodobniły się do innych miejsc na ziemi, bo globalne ocieplenie stało się faktem. Filmowcy w swej pracy wykorzystali najnowsze zdobycze technologii. Schodzą pod lód, zbliżają się do polarnych niedźwiedzi, penetrują góry lodowe, podpatrują pingwiny. Obserwują życie, które toczy się tam wbrew wszystkim przeciwnościom. 11:35 WIELKIE WIDOWISKA NATURY. - CZ. 3. WIELKA MIGRACJA (NATURE’S GREAT EVENTS. THE GREAT MIGRATION.) Cykl dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2009 Narracja: David Attenborough Zdjęcia: Martyn Colbeck Muzyka: Ben Salisbury Bezsprzecznie jeden z najefektowniejszych spektakli wyreżyserowanych przez Naturę rozgrywa się na rozległych równinach wschodniej Afryki. Raz do roku na stosunkowo niewielkim obszarze sawanny Serengeti gromadzą się trzy miliony zwierząt. To największe na świecie skupisko roślinożernych ssaków. Zatrzymują się tu na kilka miesięcy, by później kontynuować wielką wędrówkę wraz z przemieszczającą się strefą opadów. Dla osiadłych w tym rejonie drapieżników zaczynają się wówczas ciężkie czasy. Zwłaszcza lwy, które są zwierzętami terytorialnymi, stają wobec autentycznego być albo nie być. Każde ich stado włada niewielkim fragmentem równiny i może polować tylko na swoim terenie. Przez kilka miesięcy czują się więc niczym w sawannowym raju, gdzie żywność jest niemal dosłownie na wyciągnięcie łapy. Później zaś nadchodzi piekło: susza, skwar i wielotygodniowe nieraz okresy postu, które przetrzymają tylko najsilniejsi. Najsłabsze osobniki umrą z wyczerpania lub w wyniku chorób. Nadchodzi maj. Deszcze, które nawodniły wschodnie równiny przemieszczają się na północ. Instynkt każe roślinożercom ruszyć ich śladem w poszukiwaniu nowych pastwisk. Nie ma obawy, że zgubią drogę. Każdy gatunek ma swoje własne sposoby na znajdowanie pokarmu. Na przykład antylopy gnu pręgowane kierują się zapachem wilgotnej ziemi i mogą usłyszeć odgłosy burzy z piorunami nawet z odległości pięćdziesięciu kilometrów. No i w przeciwieństwie do lwów są w stanie podążyć wszędzie tam, gdzie prowadzi je konieczność zaspokojenia głodu. W sierpniu zielona jeszcze do niedawna sawanna zaczyna przypominać pustynię. Trawy wysychają, wyższa roślinność zanika lub niszczą ją pożary. Nie licząc lwów i małych gryzoni, równina jest niemal pusta. Każda kałuża wody jest na wagę złota. Stada lwów wolnym z osłabienia krokiem wędrują po swoich terytoriach w poszukiwaniu zwierzyny, którą można by upolować. Jeśli szczęście im dopisze, wysilają cały swój łowiecki kunszt, by ofiara się nie wymknęła. Wiedzą doskonale, że następnej okazji mogą nie dożyć. 12:45 SPITFIRE GUYA MARTINA (GUY MARTIN: SPITFIRE RESTORATION) Film dokumentalny, 71 min, Wielka Brytania, 2015 Wykonawcy: Guy Martin (prowadzący) Guy Martin, brytyjski kierowca rajdowy, mechanik i osobowość telewizyjna, przyłączył się do niezwykłego projektu inżynieryjnego - rekonstrukcji jednego z najbardziej znanych samolotów myśliwskich na świecie. Wziął udział w trwającej dwa lata niezwykle precyzyjnej odbudowie zniszczonego Spitfire 'a, który został wykopany na francuskiej plaży. Dopasowywał części, przymocowywał skrzydła, testował silnik, malował kadłub i nabijał niektóre z tysięcy nitów potrzebnych do montażu elementów samolotu. Przy okazji odkrył niezwykłą historię pilota asa, który latał tym samolotem i rozbił się we Francji w maju 1940 roku. Pojmany trafił do obozu jenieckiego, jednak przeżył wojnę, po zakończeniu której został pierwszym pilotem króla Jerzego VI, a potem królowej Elżbiety II. Widzowie będą mogli zobaczyć, czy Guy podołał zadaniu i czy samolot, po raz pierwszy od blisko 80 lat, ponownie wzbije się w powietrze. 14:05 NIEZWYKŁE HISTORIE BIAŁO - CZERWONYCH - RYSZARD PARULSKI Reportaż, 14 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Miklas Zdjęcia: Robert Jażdżyk Wykonawcy: Krzysztof Miklas (prowadzący) Celem cyklu jest przybliżenie sylwetek wybitnych polskich sportowców, którzy byli zarazem wielkimi polskimi patriotami, czasem oddając życie za Ojczyznę. Bohaterem odcinka jest Ryszard Parulski (1938 - 2017). Warszawiak z dziada pradziada, urodzony i wychowany na Starym Mieście, przy Zakroczymskiej. Mając 6 lat, przeżył niezwykłą traumę. Na Jego oczach zginęła w Powstaniu Warszawskim pod walącymi się gruzami matka. Ojciec, wywieziony po kampanii wrześniowej na Syberię, szczęśliwie dostał się do Armii gen. Andersa, przechodząc z nią cały szlak bojowy. Ranny pod Monte Cassino, zakończył wojnę w Bolonii, ale do kraju wrócił po tułaczce i politycznych wątpliwościach w 1947 roku. Do tego czasu małego Ryszarda wychowywała ciotka. Po skończeniu szkoły podstawowej wysłano go do zawodowej szkoły optycznej na Grochowie, gdzie zdobył zawód szlifierza szkła. Jego ambicje były jednak o wiele większe. Pracując w PZO, ukończył wieczorowe liceum ogólnokształcące i za pierwszym razem dostał się na prawo na UW. Jednocześnie trenował szermierkę, marzenie swojego dzieciństwa, w klubie Marymont, któremu pozostał wierny do końca sportowej kariery. Był niezwykle utalentowanym i wszechstronnym szermierzem. Jako jedyny szermierz na świecie zdobył tytuły mistrza świata we wszystkich trzech broniach. Dwukrotny medalista olimpijski. Po skończeniu prawa i aplikacji został wybitnym adwokatem. Jednocześnie cały czas działał w sporcie. Niezwykle wrażliwy na ludzką krzywdę i nieszczęścia. powołał do życia Fundację Gloria Victis, której od początku do końca był prezesem. Fundacja pomogła wielu byłym sportowcom, których dotknęło nieszczęście lub zwyczajna bieda. Powołał do życia Towarzystwo Olimpijczyków Polskich, którego od powstania do samej śmierci był prezesem, będąc jednocześnie wiceprezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W 1992 roku zrodził mu się pomysł zorganizowania letnich igrzysk olimpijskich 2012 roku w Warszawie. Do tej idei przekonał swojego przyjaciela, niegdyś wybitnego szablistę i znakomitego architekta, prof. Wojciecha Zabłockiego. Wspólnie opracowali szczegółowy projekt igrzysk olimpijskich w Warszawie, którego osią miała być Wisła. Niestety, ta idea nie spotkała się z wyraźną aprobatą władz Warszawy i kraju. Zmarł w wieku 78 lat, jest pochowany na Powązkach. 14:30 OGNIEM I MIECZEM Film historyczno - przygodowy, 174 min, Polska, 1999 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Andrzej Krakowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Michał Żebrowski, Izabella Scorupco, Aleksandr Domogarov, Krzysztof Kowalewski, Bohdan Stupka, Andrzej Seweryn, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski, Wojciech Malajkat, Ewa Wiśniewska, Daniel Olbrychski, Marek Kondrat, Gustaw Holoubek, Maciej Kozłowski Kinową wersję dzieła Jerzego Hoffmana obejrzało ponad siedem milionów widzów, nie wspominając już o nagrodach i wyróżnieniach dla twórców filmu. Geneza powstania oraz wieloletnie kłopoty związane z realizacją "Ogniem i mieczem" obrosły legendą. Film Hoffmana przeszedł też do historii jako w pełni udana superprodukcja, która sprostała ogromnym oczekiwaniom zarówno widzów, jak i krytyki. Reżyserowi udało się pozyskać nie tylko rekordowe - jak na polską kinematografię - środki na realizację, lecz także znakomitych aktorów, których kreacje zapadają głęboko w pamięć. Krzysztof Kowalewski, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski z powodzeniem nadali indywidualny rys postaciom Zagłoby, Wołodyjowskiego i Podbipięty, nie wchodząc przy tym w kolizję z duchem powieściowego pierwowzoru. Dla Michała Żebrowskiego rola Skrzetuskiego stała się trampoliną do kariery, której widomym znakiem były tytułowe kreacje w "Panu Tadeuszu" Andrzeja Wajdy i "Wiedźminie" wg prozy Andrzeja Sapkowskiego. Prawdziwym objawieniem był jednak Aleksander Domogarow, rosyjski aktor, odtwarzający postać Bohuna. W opinii wielu to właśnie on stworzył najbardziej przejmującą kreację filmu. Na uwagę zasługuje też niezwykła skrupulatność w odtworzeniu realiów epoki, plastyczne, "epickie" zdjęcia oraz przekonująco zainscenizowane sceny batalistyczne. 18:10 DUMA I UPRZEDZENIE - ODC. 5 (PRIDE AND PREJUDICE, EP. 5) Serial kostiumowy, 49 min, 6 odc. , Wielka Brytania 1995 Scenariusz: Andrew Davies Rezyseria: Simon Langton Aktorzy: Colin Firth, Jennifer Ehle, Alison Steadman, Benjamin Whitrow, Susannah Harker, Crispin Bonham - Carter, Anna Chancellor i inni Elizabeth zgadza się odwiedzić, w towarzystwie wuja i ciotki, rodzinę Darcy'ego w Pemberley, wiedząc, że dumny młodzian będzie przebywał w tym czasie w Londynie. Gdy Darcy niespodziewanie pojawia się w domu, zmieszanie Elizabeth nie ma granic. Ale, ku jej zaskoczeniu, Darcy okazuje się nadzwyczaj uprzejmy i pełen atencji. Z listu otrzymanego od Jane Elizabeth dowiaduje się, że ich najmłodsza siostra Lydia uciekła z uwodzicielem i łowcą posagów Wickhamem. Obie panny są przekonane, że lekkomyślna dziewczyna na zawsze pogrzebała swą reputację i że Wickham nigdy się z nią nie ożeni. Jednak Darcy, w tajemnicy przed Elizabeth, wszelkimi sposobami nakłania Wickhama do poślubienia Lydii. Wbrew złym przeczuciom Elizabeth i Jane Lydia zostaje panią Wickham. 19:10 DUMA I UPRZEDZENIE - ODC. 6 (PRIDE AND PREJUDICE, EP. 6) Serial kostiumowy, 50 min, Wielka Brytania 1995 Reżyseria: Simon Langton Scenariusz na podstawie powieści Jane Austen: Andrew Davies Aktorzy: Colin Firth, Jennifer Ehle, Alison Steadman, Benjamin Whitrow, Susannah Harker, Crispin Bonham - Carter, Anna Chancellor i inni Elizabeth dowiaduje się, że Darcy uratował honor jej rodziny, nakłaniając Wickhama do poślubienia Lydii, najmłodszej z panien Bennet. Postanawia podziękować dumnemu młodzieńcowi, niepomna jego wcześniejszego, wyniosłego zachowania. Darcy zapewnia dziewczynę o swoich uczuciach, a i ona przyznaje, że przystojny szlachcic nie jest jej obojętny. Gdy Darcy ponawia oświadczyny, Elizabeth przyjmuje je z radością. Szczęście uśmiecha się także do jej starszej siostry Jane. Charles Bingley ponownie ją odwiedza i wyznaje jej miłość. Rodzina Bennetów sposobi się do podwójnego wesela. 20:10 SOLIDARNOŚĆ WALCZĄCA KONTRA KOMUNIZM Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Włodzimierz Kuligowski Scenariusz: Włodzimierz Kuligowski Zdjęcia: Marcin Krynicki, Ładysław Lipkowski Film opowiada o fenomenie Solidarności Walczącej i organizacji, która powstała w 1982 roku, tuż po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. W swoim programie dążyła do pełnej niepodległości Polski, upadku komunizmu i imperium sowieckiego. Miała swój wywiad i kontrwywiad, z którymi współpracowało kilkudziesięciu funkcjonariuszy komunistycznych służb specjalnych, oraz swoich przedstawicieli w wielu krajach w Europie, USA i Kanadzie. Dokument fabularyzowany "Solidarność Walcząca kontra komunizm" odkrywa wiele nieznanych faktów z historii tej organizacji. M. in. pokazuje akcje specjalne i ujawnia prowokacje komunistycznych służb specjalnych. W filmie wykorzystano wiele archiwalnych materiałów filmowych, do tej pory nigdzie nie pokazywanych. Występują m.in.: dr Kornel Morawiecki, założyciel i przewodniczący SW, oraz płk Piotr Wroński, były oficer elitarnego wydziału XI Departamentu I MSW (cywilnego wywiadu PRL). Także wielu działaczy tej organizacji, którzy są teraz politykami (premier Mateusz Morawiecki), menedżerami, naukowcami. 21:10 EL DORADO (EL DORADO) Western, 121 min, USA 1967 Reżyseria: Howard Hawks Scenariusz na podstawie powieści Harry'ego Browna: Leigh Brackett Występują: John Wayne, Robert Mitchum, James Caan, Charlene Holt, Michele Carey, Arthur Hunnicutt, R.G. Armstrong, Edward Asner i inni Nakręcona w plenerach Arizony ekranizacja powieści Harry'ego Browna z 1960 r. z udziałem takich gwiazd ekranu, jak John Wayne ("Dyliżans", "Rio Bravo", "Fort Apaczów", "Nosiła żółtą wstążkę", "Rzeka Czerwona", "Prawdziwe męstwo" - Oscar za główną rolę), Robert Mitchum ("Krzyżowy ogień", "Rzeka bez powrotu", "Noc myśliwego", "Przylądek strachu") oraz James Caan ("Deszczowi ludzie", Ojciec chrzestny", "Elita zabójców", "Misery"). Podobnie jak inne "kowbojskie" filmy Howarda Hawksa - "Rio Bravo" czy "Rio Lobo" - także i ten ukazuje dramatyczny proces starzenia się zarówno bohaterów Dzikiego Zachodu jak i westernu jako gatunku filmowego. Doświadczony rewolwerowiec Cole Thornton (Wayne) zostaje wynajęty przez bogatego posiadacza ziemskiego Barta Jasona do wykonania pewnego zlecenia. Zgodnie z instrukcją Thornton udaje się do miasteczka El Dorado na granicy z Meksykiem. Na miejscu rezygnuje jednak z wykonania zlecenia. Dowiaduje się bowiem, że miałby siłą usunąć rodzinę MacDonaldów z ich farmy, którą Jason chce przejąć ze względu na znajdujące się tam źródła wody. Dodatkowym argumentem jest fakt, że podejmując walkę z MacDonaldami Thornton musiałby się przeciwstawić swemu dawnemu przyjacielowi, J.P. Harrahowi, który jest obecnie szeryfem w El Dorado. Wracając z posiadłości Jasona, Cole Thornton niechcący rani najmłodszego z czterech synów Kevina MacDonalda, Luke'a, doprowadzając w efekcie do jego śmierci. Ojciec chłopaka przyjmuje jego wyjaśnienia i przeprosiny, ale zrozpaczona siostra Luke'a, Joey, usiłuje w odwecie zabić rewolwerowca. Wystrzelona przez nią kula zatrzymuje się w ciele Thorntona, w pobliżu kręgosłupa. Miejscowy doktor nie podejmuje się wyjęcia jej i odsyła kowboja do innego lekarza. Cole, odczuwając dotkliwy ból i nawracający paraliż ręki, rusza w drogę. Niebawem zawiera znajomość z młodym włóczęgą o przezwisku Mississipi i dowiaduje się, że Jason wynajął nowego rewolwerowca na jego miejsce, młodego i bezwzględnego Nelse'a McLeoda oraz jego bandę. McLeod próbuje skaptować Thorntona do pomocy, przekonując go, że rozprawa z farmerami będzie dziecinną igraszką, a nieszczęśliwie zakochany i pijany z udręki szeryf nie przeszkodzi im w wykonaniu dobrze płatnego zadania. Cole Thornton i Mississipi rzeczywiście wracają do El Dorado. Z pomocą szeryfa Harraha, którego udaje im się nakłonić, by odstawił alkohol, szykują się do ostatecznej rozprawy z Jasonem i wynajętymi przez niego bandytami. 23:20 ODTAJNIONE AKCJE SZPIEGOWSKIE - ODC. 1/8 (DECLASSIFIED: UNTOLD STORIES OF AMERICAN SPIES) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2016 Reżyseria: Aaron Saidman Seria przedstawiająca opowieści o tajnych operacjach amerykańskich prowadzonych w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie. Każdy odcinek przedstawia historię nowo odtajnionej misji i komentarz agentów, którzy ją przeżyli. Wielu agentów występuje przed kamerą po raz pierwszy. Dzięki zaproszeniu do współpracy kongresmana Mike ' a Rogersa, który współpracował ściśle z członkami wszystkich szesnastu agencji wywiadowczych przez dekadę, seria umożliwia nam dostęp do sekretnego świata szpiegów. 00:15 ANIOŁY ŻEGOTY Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafał Geremek Dokument o kobietach organizujących przechowywanie dzieci i dorosłych pochodzenia żydowskiego. Wprawdzie mężczyźni dominowali wśród liderów Rady Pomocy Żydom "Żegota", jednak pomocą praktycznie zajmowały się kobiety - młode działaczki lewicowe, a także zakonnice oraz zwykli ludzie dobrej woli. Przez lata "twarzą" pomocy Żydom była Irena Sendler, rzadziej pokazywane były kobiety, którymi dowodziła. Najmniej mówiono o zakonnicach, które uratowały z narażeniem życia 3/4 uciekinierów. Perspektywa kobieca uczestnictwa w ruchu oporu dowodzi, że owe dzielne Polki ryzykowały bardziej niż chłopcy z Armii Krajowej, bo ryzykowały nieustannie, a nie tylko podczas pojedynczych akcji, ponadto ryzykowały często swoje życie i swoich rodzin. W filmie uratowani Polacy żydowskiego pochodzenia i Żydzi opowiadają o tych, którzy ratowali. W filmie wystąpili: Michał Głowiński, znany literaturoznawca, Elżbieta Ficowska, była przewodnicząca Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu, Krystyna Willenberg, wdowa po Samuelu Willenbergu, uciekinierze z Treblinki i powstańcu warszawskim, Anna Pliszka, córka uciekinierów z getta, Katarzyna Meloch, współzałożycielka Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu, prof. Grzegorz Berendt, historyk, siostra Teresa Antonietta Frącek oraz siostra Krystyna Jasińska, zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi oraz ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Film bogato ilustrowany materiałami archiwalnymi oraz animacjami graficznymi, które wprowadzają widza w emocje opowiadających. 01:15 ZABAWA W CHOWANEGO Film obyczajowy, 52 min, Polska 1984 Reżyseria: Janusz Zaorski Scenariusz Jan Himilsbach Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Jerzy Satanowski Aktorzy: Jerzy Bińczycki, Władysław Kowalski, Krystyna Tkacz, Andrzej Szalawski, Adam Ferency, Jan Himilsbach, Krzysztof Kowalewski, Andrzej Zaorski Nieskomplikowana obyczajowa opowieść utrzymana w satyrycznym tonie. Jej reżyserem jest Janusz Zaorski, twórca m. in. "Matki Królów", "Barytona", "Piłkarskiego pokera", "Szczęśliwego Nowego Jorku", "Hakera", "Cudownie ocalonego". Rozpoczynając karierę filmową na początku lat 70. , szybko ujawnił swój talent i swobodę poruszania się w różnych tematach i gatunkach, od groteski przez moralitet, kameralny dramat psychologiczny po klasyczne kino akcji. W swoich filmach sprawdził się jako wnikliwy obserwator polskiej rzeczywistości, ukazywał w krzywym zwierciadle rodaków, szydząc z ich wad i przywar, ale też poruszał trudny problem czasów stalinowskich. Atutem filmu jest zabawny scenariusz Jana Himilsbacha, kultowej postaci polskiego kina. Z zawodu był on kamieniarzem, ale w duchu - poetą. "Zabawa w chowanego" to obraz Polski początku lat 80. , kiedy na dobre trwała budowa osiedli mieszkaniowych z tzw. wielkiej płyty, istniały jeszcze peweksy i każdy przybysz zza oceanu, odwiedzający naszą ojczyznę, to był naprawdę ktoś, a dolarowy banknot, choćby tylko z wizerunkiem Waszyngtona, stanowił przepustkę do wszystkiego. W tej właśnie polskiej rzeczywistości pojawia się bohater "Zabawy...", nasz rodak, który wrócił do kraju w konkretnym celu. Przekonuje się jednak, że tym razem nie wystarczy mieć "zielone". Z drugiej jednak strony Polak zawsze znajdzie jakiś sposób na wyjście z trudnej sytuacji. Samolotem polskich linii lotniczych ląduje na warszawskim "Okęciu" Stanley Mazur, który wiele lat temu wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Od razu widać, że to ważny gość z Ameryki. W kapeluszu, z wielkim cygarem w ustach i z walizką pełną dolarów zajeżdża pod hotel "Victoria", gdzie wynajmuje apartament. Następnie portier zamawia dla niego taksówkę, którą klient każe się szybko wieźć na Ursynów, machając kierowcy dolarowym banknotem. W jednym z bloków na rozgrzebanej jeszcze budowie osiedla mieszka przyjaciel Mazura z lat szkolnych, Adam Ślusarczyk. Kiedy Stasiek dociera pod drzwi kolegi, okazuje się, że nie mogą się serdecznie przywitać, choć ten jest w domu. Adasia zamknęła bowiem na klucz zazdrosna żona, żeby nie latał za babami. W końcu jednak przez otwór po wyjętym wizjerze udaje im się zobaczyć, a nawet uścisnąć palec, wypić przez rurkę whisky i jeszcze wymienić parówkę i ogórek na cygaro. Rozmawiając przez drzwi, przyjaciele wspominają stare, dobre czasy. Opowiadają o swoim życiu, sukcesach i niepowodzeniach. Stanley zwierza się koledze, że wrócił na starość do kraju, bo tu chce umrzeć i być pochowany w rodzinnej ziemi. Prosi, by kolega pomógł mu w kupieniu grobu. Adaś wydostaje się ze swego mieszkania przez balkon sąsiada, który uzupełnia niedostatki polskiego rynku monopolowego, pędząc bimber. Adaś i Stanley okazją podjeżdżają na Powązki. Docierają do kierownika cmentarza. Ten jednak nie ma dobrych wiadomości dla Mazura: aby kupić grób, musi najpierw umrzeć i okazać świadectwo zgonu. Sprawa wydaje się beznadziejna. Widok dolarów w końcu jednak rozjaśnia kierownikowi umysł.