TVP Historia Sobota, 11.05.2019 06:15 BYŁ TAKI DZIEŃ - 11 MAJA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1838 - zmarł Jędrzej Śniadecki; 1955 - powstał Układ Warszawski; 1958 - ponowne odsłonięcie odtworzonego pomnika Chopina w Łazienkach; 1971 - samobójstwo popełnił poeta Rafał Wojaczek; 06:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - WIETNAM. UCZTA DLA ZMYSŁÓW (FLAVORS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Dźwięki, obrazy, smaki... Podróż do Wietnamu to uczta dla zmysłów. W kraju, leżącym na skrzyżowaniu kultur, zachowały się ślady wszystkich cywilizacji, które miały na niego wpływ. Z jednej strony panuje tu bezustanny ruch, a z drugiej - zaduma i spokój w licznych pagodach. Wietnam to nie tylko wspaniałe widoki i niezwykli ludzie. To także długa i bogata historia. Ho Chi Minh, dawny Sajgon, skupia w sobie wszystkie paradoksy dzisiejszego Wietnamu: starą historię państwa, kolonialną przeszłość, komunistyczny reżim i nieuchronny marsz w kierunku społeczeństwa konsumpcyjnego. Tu najlepiej widać zmiany zachodzące w kraju. 08:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 37 WAŁCZ Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Wykonawcy: Tomasz Bednarek (prowadzący) Tomasz Bednarek odwiedza Wałcz - miasto położone pomiędzy dwoma malowniczymi jeziorami. Wyjątkowe walory przyrodnicze przyciągają nie tylko turystów, ale i wioślarzy oraz wędkarzy. Sportowców można tu spotkać na każdym kroku, trenują w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich, a najsłynniejszych uhonorowano w Alei Gwiazd Sportu. Wałcz zachwyca pięknym rynkiem, dobrze zachowanymi zabytkami architektonicznymi oraz pozostałościami dawnych fortyfikacji. Warto też odwiedzić pobliskie, maleńkie miasto Tuczno, gdzie zachował się w dobrym stanie zamek jedyny na całej Ziemi Wałeckiej. Wałcz i okolice to raj dla sportowców i wszystkich szukających dobrego miejsca do aktywnego wypoczynku. Miasto przyciąga jak magnes pasjonatów historii i poszukiwaczy przygód, bo naprawdę nie brak tu atrakcji. 08:45 U PANA BOGA W OGRÓDKU - ODC. 12 OST. Serial komediowy, 45 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Aktorzy: Krzysztof Dzierma, Andrzej Beya-Zaborski, Emilian Kamiński, Jan Wieczorkowski, Agata Kryska, Wojciech Solarz, Irina Łaczina, Mieczysław Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach Przed gospodą Zapiecek Stasiek Niemotko rozlepia plakat wyborczy. Zza rogu nadbiega banda wyrostków. Dopadają go i w brutalny sposób atakują. Nagle z pomocą zjawia się Marina Chmiel. W kilka sekund obezwładnia napastników, którzy uciekają w popłochu. Półprzytomny Stasiek wdzięczny i zachwycony Mariną, prosi ją o rękę. Słychać syreny strażackie. Płonie Panderoza, lokal Śliwiaka, w którym zamierzał urządzić festyn przedwyborczy. Bilans walki wyborczej okazuje się fatalny w skutkach. Szef sztabu pobity, a lokal spalony. Załamany Śliwiak postanawia uciec się do bardziej radykalnych posunięć. Banda Gruzina, 10 lat wcześniej wygnana z miasteczka przez komendanta, teraz wraca na zaproszenie Śliwiaka. Od tej pory rozboje, haracze, wymuszenia stają się smutną codziennością mieszkańców Królowego Mostu. 10:10 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - HUTNICZA REWOLUCJA W POLSKIEJ KUCHNI Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa rusza do Muzeum Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego w Chlewiskach. Co ma wspólnego zabytkowa huta z gotowaniem? Otóż dopiero w połowie XIX wieku na ziemiach polskich zaczęto masowo przechodzić z gotowania na żywym ogniu, czyli na paleniskach, na tak zwane kuchnie angielskie, czyli kuchnie z płytą stalową i fajerkami, które pamiętamy z dawnych lat. I choć kuchnie, w których palenisko od garnka oddzielała stalowa płyta, wynaleziono w Anglii już w XVII stuleciu, to dopiero rozwój rodzimego hutnictwa, zapoczątkowany przez Stanisława Staszica w pierwszej połowie XIX wieku pozwolił naszym przodkom na radykalna zmianę sposobu gotowania. Dziś stalowa kuchnia z fajerkami to raczej zabytek, ale ponad 150 lat twemu była symbolem nowoczesności i rewolucji kulinarnej. I o tym Karol opowie widzom, przygotowując jak zwykle interesujące potrawy. Karol przygotuje trzy dania. Pierwszą potrawą będzie szarpana łopatka wieprzowa pieczona w soku z kiszonej kapusty. Drugą propozycją będzie pieczony na stalowej płycie placek z cebulą, boczkiem i grzybami. A trzecią będzie królewski kotlet mielony z wędzonymi buraczkami. Jak będą wyglądać takie dania? Zobaczymy w programie. 11:40 DZIEWICZA NOWA ZELANDIA - ODC. 2/6. PARKI NARODOWE ABEL TASMAN I NELSON LAKES (ODC. 2/6) Film dokumentalny, 44 min, USA, 2013 Reżyseria: Alex Clark, Nicky Hommond Scenariusz: Cameron Crawford Nowa Zelandia to niezwykłe miejsce. Przez długi czas izolowana na rozległym Pacyfiku stała się ewolucyjnym "laboratorium". W jego pierwotnych lasach żyją unikalne i często dziwne formy życia; ptaki, które nie chcą latać, gigantyczne owady i żywe skamieliny o niebadanym wieku. Nowa Zelandia to ciągle zmieniające się krajobrazy - od szczytów Mt Aoraki Mt Cook, najwyższego wzniesienia tego obszaru, do tajemniczych "cieni" Fiordlandu i niezwykłych głębin Hauraki Marine Park. Seria odkrywa najdziksze miejsca parków narodowych Nowej Zelandii. 12:35 LODOWA PLANETA - CZ 4. JESIEŃ (FROZEN PLANET 4 AUTUMN) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2011 Tym razem filmowcy BBC zabierają nas w podróż do miejsc, w których zawsze panuje temperatura poniżej zera. Zapierające dech w piersiach krajobrazy i wspaniała narracja sir Davida Attenborough to dodatkowe atuty filmu. W kolejnych odcinkach serii widzimy krainy, które wkrótce zupełnie zmienią swój charakter. Nie ma już odwrotu od tego, by Arktyka i Antarktyda upodobniły się do innych rejonów ziemi, bo globalne ocieplenie stało się faktem. Filmowcy użyli do produkcji najnowszych zdobyczy technologii. Schodzą pod lód, zbliżają się do polarnych niedźwiedzi, penetrują góry lodowe, podpatrują pingwiny. Obserwują życie, które toczy się tam wbrew wszystkim przeciwnościom. 13:35 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA SPRZEDAWCY DYWANÓW W BAKU Reportaż, 24 min, Polska, 2004 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż z Baku - miasta, które leży na pograniczu Europy i Azji. W azerbejdżańskiej stolicy zawsze ścierały się i walczyły o prym dwie kultury i tradycje. Tu obok dziewczyn w jeansach można zobaczyć kobiety w czadorach, a obok nowoczesnych biurowców - średniowieczne minarety. Bohaterem jest 27 letni Elczin - sprzedawca słynnych azerbejdżańskich dywanów i upominków. Sklep, w którym pracuje, mieści się na bakijskiej Starówce, gdzie można poczuć prawdziwą atmosferę świata orientu. Kamera towarzyszy Elczinowi w domu, w pracy, kiedy targuje się z klientami, podczas spotkania z kolegami w czajchanie, czyli typowo wschodniej herbaciarni, w czasie muzułmańskiej modlitwy i wieczorem w nocnym klubie na pokazie orientalnego tańca brzucha. 14:10 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 1 LATARNIE POLSKIEGO WYBRZEŻA Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było życie w zimnej słowiańskiej chacie? Czy to prawda, że w Polsce mamy wodne fortyfikacje obronne uważane za jedne z najciekawszych na świecie? Ile kilogramów uzbrojenia dźwigał na sobie polski husarz? Czy zrekonstruowana średniowieczna latarnia jest widziana z morza równie dobrze, jak współczesna? Na te i inne pytania odpowiada Radosław Kotarski, znany z internetowego programu popularnonaukowego "Polimaty". Zaprosi on widzów w wyjątkową i pełną emocji podróż do miejsc zwykle nieznanych zwiedzającym, zakątków, gdzie każdy będzie mógł poczuć, jak wyglądało życie ludzi w dawnych epokach. Czy starożytny zawód latarnika ma znaczenie w świecie pełnym nowoczesnej technologii ułatwiającej żeglugę? Radosław Kotarski wraz z widzami odkryje najciekawsze rozwiązania, które dawniej poprawiały bezpieczeństwo na morzu. Przeprowadzi również eksperyment, który porówna skuteczność działania średniowiecznej latarni morskiej z istniejącą obecnie. Ponadto sprawdza jak trudne życie mieli latarnicy dawniej, a jak wygląda to dziś. Okazuje się bowiem, że nie samotność może doskwierać im najbardziej, ale niezwykle surowe zasady pracy. 14:40 HISZPANIA. NARODZINY IMPERIUM - ODC. 2/3 (ODC. 2/3) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Mike Smith Kultury i religie, które ukształtowały Hiszpanię, jaką znamy dzisiaj, ujawniają się w trakcie podróży przez jej kluczowe miasta - Madryt, Granadę, Cordobę, Sewillę i Kartagene - w towarzystwie historyka Simona Sebag Montefiore. Jest to historia pełna niespodzianek, odnosząca się do wielkich cywilizacji starożytnego świata, a także przentująca najbardziej niezwykłe postacie. Od Hannibala do kalifatu, cesarzy rzymskich Trajana i Hadriana, żydowskich premierów pod panowaniem muzułmańskim, do wygnania Żydów, inkwizycji i powstania Habsburgów: Karola V, Filipa II i imperium, Burbonów, Napoleona i Franco. Odkrywamy, jak to jest być częścią świata, gdzie wpływ poprzednich miast i ich wiary jest widoczny na każdym kroku. 15:45 SPÓR O HISTORIĘ - KRYZYS PRZYWÓDZTWA 1935 - 1939 Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Kryzys przywództwa 1935 - 1939. Gdy 12 maja 1935 roku zmarł marszałek Józef Piłsudski otwartym pozostało pytanie o przyszłość Polski. Otwarta pozostała też kwestia: kto będzie sprawował faktyczną władzę w państwie. Dwa dni wcześniej, w rozmowie z ministrem spraw zagranicznych Józefem Beckiem, Piłsudski powiedział: "Po mojej śmierci wszystko zrobią, żeby zmienić naszą politykę i by was przede wszystkim usunąć. Nie wolno do tego dopuścić. Trzeba, jak długo to możliwe, utrzymać obecne stosunki z Niemcami. To się wielu nie podoba. Za wszelką cenę musicie utrzymać przymierze z Francją i, co więcej, starajcie się w to wciągnąć Anglię. To wydaje się dziś niemożliwe, ale trzeba wytrwale do tego dążyć. Nie dajcie się wciągnąć w żadne rozgrywki, bo zechcą was wykończyć". Kto aspirował do przejęcia rządów w Polsce po śmierci Marszałka? 16:30 PLEMIENNA SZTUKA PRZETRWANIA - ODC. 1/8 LEGENDA O KANIBALACH (EP. 1) Film dokumentalny, 43 min, USA, 2015 Reżyseria: Anthony Barwell Wykonawcy: Marek Ciunel Hazen Audel, instruktor survivalu i przewodnik po najtrudniejszych terenach, podróżuje do ośmiu najbardziej ekstremalnych miejsc na świecie, podejmując w pojedynkę kolejne wyzwania, które sprawdzą granice jego wytrzymałości, jego wiedzę i umiejętności. Żeby przetrwać, będzie musiał polegać na starożytnej wiedzy ludów plemiennych, które żyły w tych środowiskach przez tysiące lat. Hazen w poszukiwaniu dawnej wioski łowieckiej odwiedza, zamieszkiwane przez krokodyle, lasy deszczowe Papui Nowej Gwinei, aby bezpiecznie przeprowadzić 200 reniferów do miejsc, w których rodzą swoje młode. Trafia na koło podbiegunowe, wspina się na szczyt czynnego wulkanu, żeby złożyć ofiarę w imieniu swojego plemienia. Od gorących pustyń, przez zamarznięte rzeki, wysokogórskie tereny z ubogim w tlen powietrzem, czy śmiercionośne wodospady, widzowie podążają z Hazenem, obserwując jego walkę z otaczającym go środowiskiem. Mężczyzna cały czas próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie: jak można tutaj przetrwać? 17:20 MARZYCIELE - ŚWIĘTA UŚMIECHNIĘTA Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2019 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący), Paweł Nowakowski Urszula Ledóchowska (1865 - 1939) była córką rotmistrza huzarów austriackich i wnuczką generała powstańca listopadowego. Jako siostra zakonna, urszulanka, prowadziła internat przy polskim gimnazjum w Petersburgu. Po wybuchu I wojny światowej wydalona z Rosji, wyjechała do Szwecji i Danii, gdzie opiekowała się sierotami po polskich emigrantach. Współpracowała także z założonym przez Henryka Sienkiewicza Komitetem Pomocy Ofiarom Wojny, starając się uwrażliwić Skandynawów na sprawę niepodległości Polski. W 1920 r. wróciła do niepodległej Polski i osiedliła się w Pniewach pod Poznaniem, gdzie z petersburskimi urszulankami założyła Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego (urszulanki szare). Tam kontynuowała pracę wychowawczą z dziećmi i młodzieżą, uruchomiła przedszkole, technikum, świetlicę i dom pielgrzyma. Była osobą pełną pogody ducha. Uśmiech - pisała - rozprasza chmury nagromadzone w duszy. W okresie II Rzeczypospolitej została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości i Złotym Krzyżem Zasługi. Zdjęcia do odcinka nagrano we dworze Ledóchowskich w Lipnicy Dolnej (k. Bochni), w Krakowie na Starowiślnej (urszulanki) oraz w Pniewach. 17:50 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 1 - GRZECHY MŁODOŚCI Serial historyczno-obyczajowy, 51 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Hanna Probulska - Dzisiów, Stanisław Krzemiński, Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna W ostatnich dniach lipca 1914 roku na usta całego Krakowa ciśnie się jedno słowo wojna. Ignacy Biernacki (Adam Cywka), właściciel wydawnictwa Panorama i fotograf w jednej osobie, cieszy się z zamówienia na druk urzędowych afiszy z magistratu. Jest przekonany, że nieźle się na tym dorobi. Pozorny spokój jego rodziny przerywa zniknięcie psa. Na naszych oczach Biernacki wpada w sidła mężczyzny, któremu ćwierć wieku wcześniej uwiódł żonę. Interesy, jakie chciał zrobić dzięki wybuchowi wojny, okażą się mrzonką. Z krakowskich Oleandrów wyruszają pierwsze oddziały legionistów, a wśród nich Jerzyk Raczek (Damian Kret), syn piekarza i gosposi Biernackich (Maria Maj). W młodym chłopaku durzy się Lala (Julia Rosnowska), najmłodsza córka Ignacego. Jej siostrze Maryni (Paulina Gałązka) wpada w oko w czasie zbiórki pieniędzy na wojsko polskie przystojny Szymon Hasefer (Adrian Zaremba). Najstarsza z sióstr, Alina (Katarzyna Zawadzka) kulejąca i nadrabiająca kompleksy inteligencją z sentymentem przygląda się starszemu dżentelmenowi, któremu daje lekcje języka polskiego. Nie domyśla się prawdziwego powodu przyjazdu schorowanego Austriaka do Krakowa. Przy dźwiękach toastów za przyszłość wznoszonych na przyjęciu urodzinowym stary świat zmierza ku katastrofie. Nie przeczuwają jej ani żona Ignacego, zaglądająca do kieliszka Anna (Bernadetta Machała - Krzemińska), ani jego siostra, właścicielka apteki i stara panna Janina (Iza Kuna). Tajemnica rodziny Biernackich po latach odbija się dramatycznym echem, choć Emilia (Anna Polony), matka Ignacego zrobiłaby wszystko, by temu zapobiec. Zrobiłaby jeszcze więcej, by namówić Ignacego do uwiecznienia na fotografii prawdziwych mężczyzn - żołnierzy zgrupowanych na Oleandrach pod wodzą Piłsudskiego. Jej życzenia nigdy się jednak nie spełnią. 18:55 PUŁKOWNIK KUKLIŃSKI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 1997 Reżyseria: Andrzej Trzos-Rastawiecki Scenariusz: Andrzej Trzos-Rastawiecki Zdjęcia: Jacek Mierosławski Bohaterem filmu jest płk Ludowego Wojska Polskiego Jerzy Ryszard Kukliński, jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci w historii współczesnej Polski. Dla jednych był bohaterem narodowym, który uchronił Polskę przed inwazją wojsk radzieckich, dla innych zwykłym szpiegiem i zdrajcą. Dokument przedstawia przebieg jego kariery zawodowej: od wstąpienia do wojska w 1947 roku, w wieku 17 lat, poprzez objęcie wysokiego stanowiska w Sztabie Generalnym w 1964 r. i ukończenie kursu w 1974 r. w Akademii Wojskowej w Moskwie, gdzie szkolono oficerów najwyższej rangi, po awans na szefa oddziału strategicznego planowania obronnego. Po ujawnieniu Zachodowi planów wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, w listopadzie 1981 r. Kukliński został ewakuowany przez Amerykanów do Berlina. Stamtąd wraz z rodziną poleciał do Stanów Zjednoczonych. Jego obydwaj synowie zginęli w tajemniczych okolicznościach. Starszy został przejechany przez samochód, młodszy Igor, wraz ze swym przyjacielem przepadł bez śladu podczas wyprawy na jachcie u wybrzeży Florydy. Choć śledztwa nie przyniosły żadnych rezultatów, wielu podejrzewa, że były to zabójstwa na zlecenie. W maju 1984 r. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego skazał zaocznie Ryszarda Kuklińskiego na karę śmierci za współpracę z obcym wywiadem i przekazywanie tajnych informacji. W 1989 roku, na mocy ustawy amnestyjnej, karę śmierci zamieniono na 25 lat więzienia. 2 września 1997 r. prokuratura umorzyła postępowanie karne przeciwko płk. Ryszardowi Kuklińskiemu. W filmie znalazły się fragmenty archiwalnych kronik filmowych i stare zdjęcia. Dokument został po części opracowany na podstawie wywiadu Benjamina Weisera z pułkownikiem Kuklińskim dla "Washington Post". O bohaterze filmu mówią m.in. Jan Nowak - Jeziorański, płk. dypl. Sławomir Radaj, prof. Zbigniew Brzeziński, gen. William Odom, były dyrektor Agencji Bezpieczeństwa Narodowego USA do spraw strategii i polityki nuklearnej, David Forden, oficer prowadzący płk. Kuklińskiego, były szef Wydziału CIA ds. ZSRR i Europy Wschodniej oraz Richard T. Davis, były ambasador USA w Polsce i Robert Gates, były dyrektor CIA. 20:00 CAŁA PRAWDA O JERZYM WASZYNGTONIE (HISTORY'S SECRETS: GEORGE WASHINGTON) Film dokumentalny, 49 min, USA, 2008 Reżyseria: Tucker Bowen Scenariusz: Tucker Bowen W całej historii Stanów Zjednoczonych legenda George’a Washingtona nie ma sobie równych: ojciec założyciel, dowódca armii kontynentalnej i pierwszy prezydent Ameryki. Jego twarz jest równie znajoma jak banknot jednodolarowy. Wiele osób myśli, że zna tego wielkiego człowieka. Ale po analizie dowodów historycznych okazuje się, że często to, co uważają za fakty, jest w rzeczywistości fikcją. Dlatego archeolodzy, naukowcy i historycy próbują odszukać nowe wskazówki dotyczące George'a Washingtona. Nowoczesne narzędzia i techniki badawcze pomogą ujawnić prawdziwe oblicze tego amerykańskiego męża stanu. 21:05 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 18/18 - POSZUKIWANY GRUPPENFÜHRER WOLF Serial przygodowy, 53 min, Polska 1968 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Emil Karewicz, Józef Duriasz, Zygmunt Kęstowicz, Zbigniew Zapasiewicz, Tadeusz Pluciński, Janusz Zakrzeński, Wieńczysław Gliński, Wiktor Grotowicz W ostatnich dniach wojny Kloss dostaje się z wieloma innymi oficerami żołnierzami niemieckimi do obozu dla jeńców wojennych. Ma tam odnaleźć poszukiwanego przez Rosjan, a także aliantów zbrodniarza wojennego, gruppenfuhrera Wolfa, wydającego wyroki na schwytanych żołnierzy alianckich. Wykonywaniem rozkazów Wolfa zasłania się czterech oficerów gestapo: Wernitz, Ohlers, Fahrenwirst i Lubow. Wolfa chcieliby ująć także Amerykanie, którzy weszli do miasteczka po kapitulacji Niemców. Niestety, Kloss zostaje zdemaskowany przez Brunnera, który trafia do tego samego obozu. W ostatniej chwili J - 23 ucieka. Wraca już w polskim mundurze jako członek oficjalnej delegacji i żąda wydania Wolfa. Jako jedyny rozszyfrował bowiem tajemnicę tej mitycznej postaci, ku zaskoczeniu czterech oficerów, którzy wymyślili nazwisko Wolf od pierwszych liter własnych nazwisk. 22:10 ZAPOMNIANY PRZYJACIEL RZECZ O HERBERCIE HOOVERZE Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1997 Reżyseria: K. Kwiatkowska, M. Gawęcki Scenariusz: K. Kwiatkowska, M. Gawęcki Herbert Clark Hoover był prezydentem Stanów Zjednoczonych w latach 1929 - 32. Miejsce w pamięci pokoleń zapewnił sobie dzięki temu, że w czasie całego życia był orędownikiem pokoju i człowiekiem czynu. Podejmowane przez niego działania miały na celu niesienie pomocy ludziom, którzy cierpieli w wyniku prowadzonych wojen. Kolejną istotną jego zasługą było założenie Hoover instituion on war, revolution and peace, który łączy działaność na płaszczyźnie naukowo - badawczej z gromadzeniem zbiorów archiwalnych i bibliotecznych, dokumentujących dzieje świata w XX wieku. Polska jest krajem, który w szczególny sposób korzystał z pomocy samego Hoovera, a także założonej przez niego instytucji. Zaś gromadzone w archiwach Hoovera zbiory dotyczące współczesnej historii świata zawierają kolekcję dokumentów dotyczących współczesnej historii Polski. Filmowy dokument jest przypomnieniem zakresu i rozmiaru polskiej kolekcji zebranej w archiwach im. Herberta Hoovera. 23:15 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - KARDYNAŁ RICHELIEU. NIEBO MOŻE POCZEKAĆ (CARDINAL RICHELIEU) Film dokumentalny, 102 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel W niezwykłej scenerii pałaców i kaplic, we Francji i poza nią, widzowie mogą poznać życie Armanda Jeana du Plessis, czyli księcia kardynała de Richelieu. Tego samego, którego jako wroga d ’Artagnana i trzech muszkieterów, opisał Aleksander Dumas w swojej powieści. Niesłusznie go oczerniając. Richelieu nie miał w sobie nic z krwiożerczego i bezdusznego ministra, którego znamy z kart książki. Był jednym z największych polityków tamtych czasów i twórcą nowoczesnego państwa, jednym z największych francuskich mężów stanu, twórcą Akademii Francuskiej, organizatorem służby publicznej, którą uważał za powołanie, a nie korzyść osobistą. Znany także ze swojego zamiłowania do nauki, architektury i sztuki. Kardynał Richelieu był człowiekiem pełnym pasji i ambicji. Jego życie to ciąg intryg, machinacji finansowych i zabiegów politycznych, dzięki którym król Ludwik XIII mógł rządzić przez wiele lat. 01:10 PRAWDZIWE MĘSTWO (TRUE GRIT) Western, 122 min, USA 1969 Reżyseria: Henry Hathaway Scenariusz: Marguerite Roberts Aktorzy: John Wayne, Glen Campbell, Kim Darby, Jeremy Slate, Robert Duvall, Dennis Hopper, Alfred Ryder, Strother Martin, Jeff Corey i inni Scenariusz powstał na podstawie powieści Charlesa Portisa. Odtwórcą głównej roli jest John Wayne, wielki gwiazdor westernu, symbol amerykańskiego kowboja. Zmarły w 1979 r. aktor debiutował w 1927 roku. Uwagę widzów i recenzentów zwrócił znakomitą kreacją w "Drodze olbrzymów" (1930), ale międzynarodową sławę przyniósł mu głośny western "Dyliżans" (1930) Johna Forda. Za największe osiągnięcia aktora krytycy uważają ponadto role w filmach "Fort Apache", "Rzeka Czerwona", "Rio Bravo", "El Dorado", "Złoto Alaski", "The Alamo" czy wreszcie "Prawdziwe męstwo", za który został uhonorowany Oscarem. Rzecz dzieje się w 1880 roku. Frank Ross wybiera się do fortu Smith, by kupić kucyki do hodowli. Żegna się z córką Mattie i żoną, nie zdając sobie sprawy, że widzi je po raz ostatni. W podróży towarzyszy mu łajdak i nicpoń Tom Chaney. Na miejscu Tom zabija Franka i kradnie mu dwie złote monety oraz konia. Czternastoletnia córka zamordowanego poprzysięga zemstę. Postanawia za wszelką cenę odnaleźć go i postawić przed sądem. Rezolutna nastolatka wynajmuje jednookiego rewolwerowca Roostera Cogburna, który za sto dolarów ma schwytać zabójcę. Dziewczyna ubija z nim interes, choć wszyscy przestrzegają ją przed znanym pijaczyną i awanturnikiem. Zyskuje także drugiego sojusznika, młodego rewolwerowca La Boeufa, który - by przypodobać się pewnej majętnej pannie - chce doprowadzić do powieszenia Chaneya. Ponadto młodzieniec liczy na wysoką nagrodę. Rooster Cogburn i La Boeuf ruszają do Meksyku w pogoń za zbiegiem. Mattie postanawia im towarzyszyć. Rewolwerowcy organizują zasadzkę na bandę Neda, do której przyłączył się Tom. Zaskoczonym bandytom udaje się jednak wymknąć i wziąć Mattie jako zakładniczkę.