TVP Historia Niedziela, 12.05.2019 06:15 BYŁ TAKI DZIEŃ - 12 MAJA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1364 - powstał Uniwersytet w Krakowie; 1935 - zmarł marszałek Józef Piłsudski; 1970 - zmarł gen. Władysław Anders; 1983 - w komisariacie na Jezuickiej w Warszawie zatrzymano Grzegorza Przemyka; 07:05 ŻYCIE. CZ 8. MIESZKAŃCY GŁĘBIN (LIFE. CREATURES OF THE DEEP. (8/10)) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2009 Zdjęcia: Doug Fenton Muzyka: George Fenton Oceany to największe środowisko naturalne naszej planety, niezbyt gościnne dla tych, którzy zamieszkują ląd. A jednak przez miliard lat tylko tam istniało życie na Ziemi. Dziś potomkowie tych pierwszych organizmów wciąż świetnie funkcjonują. Żyją pośród ryb, ale pod względem liczebności przewyższają je dziesięciokrotnie. Nie mają kręgosłupa. W trakcie ewolucji powstały ich niezliczone różnorodne formy. To morskie bezkręgowce, mieszkańcy głębin. Skolonizowały każdy zakątek oceanu. Stosują zadziwiająco różnorodne strategie przetrwania. 09:15 RYCERZE I RABUSIE - ODC. 1/7 - W WALCE Z INFAMISEM Serial przygodowy, 44 min, 7 odc. , Polska 1984 Reżyseria: Tadeusz Junak Scenariusz: Józef Hen Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Leszek Orlewicz Występują: Tomasz Stockinger, Gustaw Lutkiewicz, Tadeusz Paradowicz, Janusz Zerbst, Bożena Adamkówna, Ryszard Dembiński, Stanisław Niwiński, Bruno O'Ya, Piotr Skarga, Anna Chitro, Barbara Horawianka, Marek Litewka, Wiesław Michnikowski, Krzysztof Luft, Jerzy Trela, Anna Dymna i inni Akcja tego przygodowo - awanturniczego serialu rozgrywa się na początku XVII wieku. Scenariusz na podstawie własnego opowiadania "Przypadki starościca Wolskiego" napisał Józef Hen. Postacią wiążącą poszczególne odcinki jest młody starosta jurydyczny, Piotr Wolski (w tej roli Tomasz Stockinger), który z urzędu zajmuje się sprawami naruszania prawa przez samowolną magnaterię i szlachtę znaną z warcholstwa. Za każdym razem Wolski zostaje wciągnięty w perypetie różnych ludzi, którzy są właściwymi bohaterami poszczególnych części. Piotr Wolski ze swym przyjacielem Stefanem Barzo powraca w rodzinne strony z paroletniej podróży po Europie. Od początku popada w konflikt z miejscowym zabijaką, Białoskórskim, mającym na sumieniu niejedno ludzkie życie. Aby go pojmać, Wolski musi najpierw wydobyć zabijakę z niewoli magnata Krasickiego. Postanawia dać Białoskórskiemu szansę rehabilitacji, lecz ten z niej nie korzysta. Piotr rozprawia się z infamisem nad brzegiem Sanu. 10:20 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - TRADYCYJNY KURCZAK NA NOWO Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W tym odcinku Karol Okrasa ruszy do niewielkiej miejscowości pod Maciejowicami nad Wisłą. To jego rodzinne miasteczko, gdzie często spędzał wakacje w dzieciństwie. Jedną z potraw, którą dobrze pamięta, był niedzielny rosół z kury. Te wspomnienia to pretekst, aby zająć się specjalnym produktem. To kurczak wolniej hodowany, karmiony polskimi zbożami oraz kukurydzą, o specyficznej barwie i aromacie mięsa. Karol, na prośbę widzów, postanowił wziąć ten rodzaj drobiu na swój kulinarny warsztat i sprawdzić czym różni się od zwykłego kurczaka. Jak to mięso sprawdzi się w jego potrawach przygotowanych wedle złamanych przepisów? Karol przygotuje trzy dania z kurczaka: 1/ Smażony kurczak z ryżem i warzywami; 2/ 3 rosoły na trzech różnych mięsach z kurczaka (przeprowadzi test na swojej ekipie); 3/ Zupa na kurczaku z warzywami w orientalnym stylu. 10:50 AFRYKA - CZ. 1. KALAHARI (AFRICA, EYE TO EYE WITH THE UNKNOWN) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2013 Odcinek otwierający serię, której tematem są afrykańskie środowiska dzikiej przyrody. W południowo - zachodnim zakątku Afryki leżą niemal sąsiadujące ze sobą: piaszczysta kotlina Kalahari i pustynia Namib. Na obszarach wyjątkowo ubogich w wodę, mimo trudnych warunków, rozwija się życie. Tereny te zamieszkuje zaskakująco dużo gatunków zwierząt, które w trakcie ewolucji opanowały trudną sztukę przetrwania. Obserwujemy jak niektóre z nich, niekiedy w przewrotny sposób, radzą sobie w trudnych okolicznościach. Możemy podziwiać dziwogony, którym udaje się przechytrzyć surykatki, strusie pomagające swoim pisklętom znaleźć wodę, czy nosorożce czarne, gromadzące się przy wodopoju. Autorom udało się też sfilmować niezwykłą walkę żyraf oraz podziemne jezioro zamieszkane przez jeden z najrzadszych gatunków ryb na świecie. 12:55 WIELKIE WIDOWISKA NATURY. - CZ. 6. WIELKA UCZTA (NATURE’S GREAT EVENTS. THE GREAT FEAST.) Cykl dokumentalny, Wielka Brytania, 2009 Narracja: David Attenborough Zdjęcia: Martyn Colbeck Muzyka: Ben Salisbury W rozległych obszarach Oceanu Spokojnego u wybrzeży Ameryki Północnej co roku dochodzi do prawdziwej eksplozji życia. A wszystko za sprawą miliardów małych organizmów, które służą za pożywienie rybom. Te z kolei padają ofiarą większych drapieżników. Największe z nich wieloryby humbaki potrafią zjeść tonę śledzi dziennie. Ów kulinarny festiwal, w którym uczestniczy ogromna liczba przedstawicieli morskiej fauny, to następne wielkie widowisko natury zarejestrowane kamerą telewizji BBC. Morza wzdłuż wybrzeży Alaski i Kolumbii Brytyjskiej słusznie uchodzą za największe zbiorowiska żywych organizmów na ziemi. Jednak w styczniu trudno w to uwierzyć. Mała ilość słońca i niska temperatura nie ułatwiają zdobywania pożywienia i wychowywania młodych. Jeszcze wiele miesięcy musi upłynąć, by nastąpił czas wielkiego ucztowania. Przy minus piętnastu stopniach Celsjusza uchatki grzywiaste skupiają się jak najbliżej siebie, by zachować tyle ciepła, ile tylko możliwe. Ławice ryb, którymi się żywią, spędzają zimę ukryte głęboko w wodzie, toteż niełatwo na nie polować. Tymczasem pięć tysięcy kilometrów stąd, u wybrzeży Hawajów, wieloryby humbaki szykują się już do wielkiej wędrówki. Instynkt niezawodnie podpowiada im, że w chwili, gdy dotrą do Alaski i Kolumbii Brytyjskiej, tamtejsze wody będą tak pełne pożywienia, że zwabią zwierzęta z całego Pacyfiku. Zarówno podczas pobytu w ciepłych wodach Hawajów, jak i podczas trzymiesięcznej peregrynacji na północ dorosłe humbaki nic nie jedzą. Ich post trwa w sumie około pół roku. W tym czasie młody humbak dostaje od samicy około czterystu litrów mleka dziennie. Nic dziwnego, że dorosłe wieloryby po przybyciu do celu podróży są niezwykle głodne i wychudzone. Na szczęście u wybrzeży Alaski nadchodzi marzec. Słońce świeci mocniej i dłużej. Ciepło dociera coraz głębiej do warstw bogatych w związki mineralne, aktywizując znajdujące się nich związki fosforu i azotu. Dzięki temu w wodzie pojawia się fitoplankton - organizmy samożywne wielkości drobiny kurzu, których ilość rośnie niemal w oczach. Wzrastająca temperatura morza sprawia, że ku przybrzeżnym płyciznom kierują się liczące setki milionów ryb ławice pacyficznych śledzi, dla których nadszedł właśnie czas rozmnażania. To z kolei prawdziwa gratka dla wygłodniałych uchatek. Jednak szybko pojawia się poważna konkurencja, miliony migrujących ptaków, dla których śledzie to również przysmak. Tymczasem rozwój fitoplanktonu szybko postępuje. Całe pasy morza pokrywają się zielonym osadem. W maju fitoplanktonu jest już tak dużo, że nawet laik przestaje się dziwić, skąd wzięło się określenie zakwit morza. Rozwijają się też prymitywne organizmy zwierzęce, tzw. zooplankton, skądinąd żerujący na swym roślinnym odpowiedniku. Rosnąca ilość fitoplanktonu zwabia coraz liczniejsze zastępy śledzi. Te z kolei przyciągają ptaki, delfiny i uchatki. Uchatki zaś przyciągają większe drapieżniki, np. orki. Wielkie ucztowanie zaczyna się w najlepsze. Jego ukoronowaniem staje się przybycie potężnych humbaków. Instynkt ich nie zawiódł. Jedzenia jest w bród. Przez kilkanaście tygodni na pewno zdołają powrócić do zwykłej masy ciała i zapewnić sobie energetyczne zapasy na kolejny półroczny post. 14:40 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 18/18 - POSZUKIWANY GRUPPENFÜHRER WOLF Serial przygodowy, wojenny, 53 min, Polska 1968 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Emil Karewicz, Józef Duriasz, Zygmunt Kęstowicz, Zbigniew Zapasiewicz, Tadeusz Pluciński, Janusz Zakrzeński, Wieńczysław Gliński, Wiktor Grotowicz W ostatnich dniach wojny Kloss dostaje się z wieloma innymi oficerami i żołnierzami niemieckimi do obozu dla jeńców wojennych. Ma tam odnaleźć poszukiwanego przez Rosjan, a także aliantów zbrodniarza wojennego, gruppenfuhrera Wolfa, wydającego wyroki na schwytanych żołnierzy alianckich. Wykonywaniem rozkazów Wolfa zasłania się czterech oficerów gestapo: Wernitz, Ohlers, Fahrenwirst i Lubow. Wolfa chcieliby ująć także Amerykanie, którzy weszli do miasteczka po kapitulacji Niemców. Niestety, Kloss zostaje zdemaskowany przez Brunnera, który trafia do tego samego obozu. W ostatniej chwili J - 23 ucieka. Wraca już w polskim mundurze jako członek oficjalnej delegacji i żąda wydania Wolfa. Jako jedyny rozszyfrował bowiem tajemnicę tej mitycznej postaci, ku zaskoczeniu czterech oficerów, którzy wymyślili nazwisko Wolf od pierwszych liter własnych nazwisk. 17:15 WOJOWNICY CZASU - BIJ SZWEDA, CZYLI TENCZYN 1655 Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Szwedzi najeżdżali Polskę wielokrotnie w trwającej przez stulecia walce o Dominium Maris Baltici - dominację na wodach Bałtyku i przejęcie kontroli nad handlem morskim. Sytuację zaogniał jeszcze spór w łonie szwedzkiej dynastii Wazów, której potomek, Zygmunt III Waza, następca tronu szwedzkiego, był elekcyjnym królem Polski. Pozbawiony przez Szwedów swego dziedzictwa Zygmunt nigdy nie zrzekł się pretensji do szwedzkiego tronu. Zapoczątkowało to trwający przez całe dziesięciolecia konflikt dwóch linii dynastii Wazów - protestancką w Szwecji i katolicką w Polsce. Jeden z najmniej znanych epizodów szwedzkiego potopu miał miejsce w czasie szwedzkiego oblężenia zamku Tenczyn w Rudnie w 1655 roku. 17:50 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 2 - NIEŚMIERTELNIK Serial historyczny, obyczajowy, 52 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Hanna Probulska - Dzisiów, Stanisław Krzemiński, Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna Kraków pod zaborem austro - węgierskim, tuż przed świętami Bożego Narodzenia 1917 r. Ostatni rok Wielkiej Wojny. Kiedy mężczyźni walczą o nowy, wspaniały świat, kobiety pozostawione w domach biorą sprawy w swoje ręce. Firma Ignacego Biernackiego "Panorama" ma pójść pod młotek, mimo nieobecności właściciela. Trzy siostry Biernackie chcą uratować to, co najcenniejsze. Ukrywają też wiadomość o bankructwie ojca, żeby tylko święta były spokojne. Ale Wigilia na Sławkowskiej i tak upływa w ponurej atmosferze. Wojciechowa opłakuje śmierć Jerzyka, a sparaliżowana po ataku apopleksji babka Emilia na wspomnienie swojego syna demonstracyjnie zmienia temat. Wbrew wszystkiemu, siostry wpadają na pomysł założenia gazety. W pierwszy dzień Bożego Narodzenia losy rodziny Biernackich krzyżują się z losami Ludwiga Grasnicka, lotnika austriackiego. Jedno spotkanie między Ludwigiem i Lalą wywraca ich dotychczasowe życie do góry nogami. 18:55 ZAPOMNIANY PRZYJACIEL RZECZ O HERBERCIE HOOVERZE Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1997 Reżyseria: K. Kwiatkowska, M. Gawęcki Scenariusz: K. Kwiatkowska, M. Gawęcki Herbert Clark Hoover był prezydentem Stanów Zjednoczonych w latach 1929 - 32. Miejsce w pamięci pokoleń zapewnił sobie dzięki temu, że w czasie całego życia był orędownikiem pokoju i człowiekiem czynu. Podejmowane przez niego działania miały na celu niesienie pomocy ludziom, którzy cierpieli w wyniku prowadzonych wojen. Kolejną istotną jego zasługą było założenie Hoover instituion on war, revolution and peace, który łączy działaność na płaszczyźnie naukowo - badawczej z gromadzeniem zbiorów archiwalnych i bibliotecznych, dokumentujących dzieje świata w XX wieku. Polska jest krajem, który w szczególny sposób korzystał z pomocy samego Hoovera, a także założonej przez niego instytucji. Zaś gromadzone w archiwach Hoovera zbiory dotyczące współczesnej historii świata zawierają kolekcję dokumentów dotyczących współczesnej historii Polski. Filmowy dokument jest przypomnieniem zakresu i rozmiaru polskiej kolekcji zebranej w archiwach im. Herberta Hoovera. 19:55 HISTORIA NA SPRZEDAŻ - 1/6 (TRADING HISTORY) Film dokumentalny, 48 min, USA, 2016 Reżyseria: Nick Deninng Skarby, wyjątkowo cenne i pożądane przedmioty, mają swoje niezwykłe historie, ale i miejsce w dziejach świata. Są one reliktami przeszłości, które można dotknąć, ale można też kupić. Seria "Historia na sprzedaż" pokazuje to z perspektywy tych cennych przedmiotów, trafiających do domów aukcyjnych i badających je naukowców. To oni potwierdzają autentyczność skarbów, przybliżają biografie ich znalazców, właścicieli i twórców. W każdej opowieści prezentowane są ciekawe materiały archiwalne, interesujące wątki i często zadziwiające fakty. Dzięki pomocy domów aukcyjnych, te niezwykłe przedmioty mogą nawet po dziesiątkach lat ponownie ujrzeć światło dzienne i przybliżyć znane postaci historyczne, np. Abrahama Lincolna, Winstona Churchilla, Adolfa Hitlera, księżną Dianę czy Królową Wiktorię. W wielu przypadkach to ostatnia szansa, żeby zobaczyć te niezwykłe skarby, zanim zostaną zamknięte w prywatnych kolekcjach. 20:55 PRAWDZIWE MĘSTWO (TRUE GRIT) Western, 122 min, USA 1969 Reżyseria: Henry Hathaway Scenariusz: Marguerite Roberts Aktorzy: John Wayne, Glen Campbell, Kim Darby, Jeremy Slate, Robert Duvall, Dennis Hopper, Alfred Ryder, Strother Martin, Jeff Corey i inni Scenariusz powstał na podstawie powieści Charlesa Portisa. Odtwórcą głównej roli jest John Wayne, wielki gwiazdor westernu, symbol amerykańskiego kowboja. Zmarły w 1979 r. aktor debiutował w 1927 roku. Uwagę widzów i recenzentów zwrócił znakomitą kreacją w "Drodze olbrzymów" (1930), ale międzynarodową sławę przyniósł mu głośny western "Dyliżans" (1930) Johna Forda. Za największe osiągnięcia aktora krytycy uważają ponadto role w filmach "Fort Apache", "Rzeka Czerwona", "Rio Bravo", "El Dorado", "Złoto Alaski", "The Alamo" czy wreszcie "Prawdziwe męstwo", za który został uhonorowany Oscarem. Rzecz dzieje się w 1880 roku. Frank Ross wybiera się do fortu Smith, by kupić kucyki do hodowli. Żegna się z córką Mattie i żoną, nie zdając sobie sprawy, że widzi je po raz ostatni. W podróży towarzyszy mu łajdak i nicpoń Tom Chaney. Na miejscu Tom zabija Franka i kradnie mu dwie złote monety oraz konia. Czternastoletnia córka zamordowanego poprzysięga zemstę. Postanawia za wszelką cenę odnaleźć go i postawić przed sądem. Rezolutna nastolatka wynajmuje jednookiego rewolwerowca Roostera Cogburna, który za sto dolarów ma schwytać zabójcę. Dziewczyna ubija z nim interes, choć wszyscy przestrzegają ją przed znanym pijaczyną i awanturnikiem. Zyskuje także drugiego sojusznika, młodego rewolwerowca La Boeufa, który - by przypodobać się pewnej majętnej pannie - chce doprowadzić do powieszenia Chaneya. Ponadto młodzieniec liczy na wysoką nagrodę. Rooster Cogburn i La Boeuf ruszają do Meksyku w pogoń za zbiegiem. Mattie postanawia im towarzyszyć. Rewolwerowcy organizują zasadzkę na bandę Neda, do której przyłączył się Tom. Zaskoczonym bandytom udaje się jednak wymknąć i wziąć Mattie jako zakładniczkę. 23:10 TRZECH KUMPLI Film dokumentalny, 93 min, Polska, 2008 Reżyseria: Ewa Stankiewicz, Anna Ferens Scenariusz: Ewa Stankiewicz, Anna Ferens Zdjęcia: Piotr Niemyjski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Wojciech Wachuda, Andrzej Poniedziałek, Mariusz Duda, Janusz Zając, Jarosław Widocki, Krzysztof Drozdowski Dokument przedstawiający losy Bronisława Wildsteina, Lesława Maleszki i Stanisława Pyjasa. Film składa się z fabularyzowanej rekonstrukcji wydarzeń z okresu śmierci Stanisława Pyjasa oraz z wywiadów z ludźmi, którzy byli z nim zaprzyjaźnieni, znali go, ale również z oficerami Służby Bezpieczeństwa, zajmującymi się inwigilacją środowiska opozycji. Dokument demaskuje Lesława Maleszkę jako donosiciela, chętnie współpracującego z bezpieką, także już po tragicznej śmierci Pyjasa. Film wywołał żywe dyskusje; doprowadził też do zakończenia współpracy Gazety Wyborczej z Lesławem Maleszką. 01:00 URATOWANE Z POTOPU Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2014 Reżyseria: Marcin Jamkowski, Konstanty Kulik Scenariusz: Marcin Jamkowski, Konstanty Kulik Dlaczego miecz koronacyjny polskiego króla leży na strychu zamku w Szwecji, a pierwodruki polskiego astronoma Mikołaja Kopernika stoją na półkach w bibliotece Uppsali? Jak do tego doszło, że w Sztokholmie są królewskie zbroje z Polski, a w kościołach na szwedzkiej prowincji biją polskie dzwony? W XVII wieku Szwecja stała się krajem bogatym i potężnym, do tego stopnia, że historycy określają ten okres mianem Złotego Wieku. Przyczyniły się do tego sukcesy na polach walki w niemal całej Europie. W wojnie północnej (1563 - 1570) z Dania i Norwegią, wojnie trzydziestoletniej (1618 - 1648), która wyniszczyła Niemcy i Holandię. Wojnę z Polską określa się mianem potopu (1655 - 1660), który zrujnował kraj nad Wisłą. Żołnierze Karola X Gustawa Wazy grabili wszystko, co wpadło im w ręce, a zwłaszcza dzieła sztuki. Elementy architektoniczne z warszawskich rezydencji, w tym nawet płytki podłogowe, były ładowane na barki, które płynęły przez cały Bałtyk, aby w Szwecji ozdobić kościoły i szlacheckie pałace. Niektóre barki były przeładowane i zatonęły w pobliżu Warszawy. Pamięć o zatopionych skarbach stała się miejską legendą. Film "Uratowane z Potopu" opowiada historię rzeźb leżących na dnie Wisły przez 350 lat. W czasie trzyletniej naukowej ekspedycji zorganizowanej przez Uniwersytet Warszawski na podstawie źródeł historycznych ustalono położenie jednej z zatopionych barek. Grupa naukowców, której członkami byli reżyserzy filmu Marcin Jamkowski i Konstanty Kulik, wydobyła prawie 100 cennych elementów architektonicznych. Odnalezione skarby są jedynymi zachowanymi pamiątkami architektury XVII - wiecznej Warszawy. Staną się częścią wystawy Muzeum Warszawy. "Uratowane z Potopu" to dokument kreatywny o podróży w przeszłość pełnej przygód, która mierzy się z mitem zatopionych skarbów. Dzięki zastosowaniu animacji 2D oraz inscenizacjom, ujęciom współczesnym oraz wywiadom z bohaterami zanurzamy się w historię odnalezionych skarbów. A one mają nam dużo do powiedzenia. Film prowokuje do rozpoczęcia otwartej dyskusji na temat własności dzieł sztuki we wspólnej historii Europejczyków. Autorzy nie mają roszczeń, a koncentrują się na poszukiwaniu rozwiązania, które pozwoli na wspólne korzystanie z dóbr ponad granicami i historycznymi konfliktami. Rozwiązania stanowiącego część kulturalnego dziedzictwa zjednoczonej Europy. 02:25 KRÓLIK PO BERLIŃSKU Film dokumentalny, 52 min, Polska 2009 Scenariusz i reżyseria: Bartek Konopka Zdjęcia: Piotr Rosołowski Opowieść o królikach żyjących w sąsiedztwie muru berlińskiego, mimowolnych świadkach burzliwej, powojennej historii miasta i dzielącego go muru. Prowadzona zza kadru, pełna absurdalnego humoru narracja o codziennym bytowaniu królików przeradza się niepostrzeżenie w opowieść o ludziach, mieszkańcach nie tylko Berlina Wschodniego, ale i całej NRD, poddanych wbrew woli, społecznemu i politycznemu eksperymentowi, odciętych dosłownie i w przenośni murem od reszty świata. Dziwnym trafem, historia tamtejszych królików stanowi wierne odbicie historii ludzi. Przed wojną Plac Poczdamski był tętniącym życiem fragmentem Berlina. Po wojnie zamienił się w dziką łąkę, na której wkrótce zaczęły powstawać ogródki działkowe. W poszukiwaniu pożywienia ściągały tam dzikie króliki z całego miasta. Ale pewnego dnia na łące pojawili się żołnierze, którzy poprowadzili przez środek zasieki z drutu kolczastego, by niebawem zastąpić je wysokim, ceglanym murem zwieńczonym opaskami z drutu. Ludzie stawali po obu stronach muru na różnych skrzynkach i stołkach, zaglądali na drugą stronę, machali do siebie, wysyłali sygnały świetlne, wypatrywali się przez lornetki, ustawiali transparenty, coś wykrzykiwali. Króliki nie rozumiały z tego nic, mogły się tylko przyglądać. Krzyki płoszyły je, choć z czasem zwierzęta zaczęły się do nich przyzwyczajać. Jednak ludzie zachowywali się coraz dziwniej. Niektórzy próbowali przeskoczyć mur, potem szybko przebiec szeroki pas ziemi i przedrzeć się przez zaporę z drutu kolczastego. Czasami im się to udawało, więc niebawem zamiast drutów pojawił się drugi mur. Pomiędzy murami ciągnął się pas ziemi niczyjej. Teraz już ucieczka była dużo trudniejsza, zwłaszcza że wzdłuż muru krążyli uzbrojeni żołnierze z psami i wyłapywali desperatów. Niekiedy do nich strzelali, mimo że każdy strzał wymagał udokumentowania w raporcie. Do królików, które też znalazły się między murami, nie strzelano, widać nie zasługiwały na raporty, ale stały się więźniami. Nawet jeśli biegły długo wzdłuż muru, nie mogły opuścić swojego terytorium, a jedynie wrócić w to samo miejsce. Królicze więzienie zaczęło jednak zwierzakom odpowiadać: nikt tam na nie nie polował, nic nie zakłócało ich spokoju, a sporadyczne strzelanie do uciekinierów dawało się jakoś znieść. Króliki mogły nawet dojść do wniosku, że wzniesiono mur i wystawiono straże po to, żeby je chronić. Ludzie z całego świata przyjeżdżali, żeby zobaczyć ten jedyny w swoim rodzaju króliczy rezerwat, fotografowali zwierzaki, uwieczniali ich wizerunki na murze. Króliki rozmnażały się więc na potęgę, żeby nie zawieść widowni. Z czasem jednak brak zewnętrznych zagrożeń zaczął obracać się przeciwko nim: straciły zainteresowanie otoczeniem, popadły w bierność i apatię. Kiedy na czele kraju stanął Erich Honecker, miłośnik zwierząt, postanowił udowodnić, że rezerwat jest idealnym miejscem do życia. Brał pożyczki z Zachodu na wysiew trawy, nad pasem ziemi rozbłysły latarnie, żeby nikt nie plątał się tam po ciemku, a szczeliny w murze starannie zamurowano, aby króliki nie zaraziły się przywleczonymi z zewnątrz chorobami. Coraz więcej psów pilnowało też króliczego bezpieczeństwa. Mimo to wciąż były króliki, które próbowały wydostać się na wolność, budując podkopy pod murem. Aż nagle w murze pojawiły się dziury i możliwe stało się opuszczanie rezerwatu. Króliki wreszcie mogły zobaczyć prawdziwy świat, przekonać się, że trawa na zewnątrz jest bujniejsza, spróbować nawet chrupiącej sałaty. Sam rezerwat postanowiono zlikwidować, strażnicy zniknęli. Dziś króliki żyją na zwykłych podwórkach i w parkach, muszą rywalizować o jedzenie z innymi zwierzętami. Po spokojnym życiu między murami trudno im było odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Najłatwiej przystosowały się młode osobniki. Stare czasami jeszcze tęsknią za rezerwatem. "Królik po berlińsku" znalazł się wśród ośmiu filmów dokumentalnych kandydujących do Oscara 2009 w kategorii najlepszy dokument długometrażowy. Z tej listy trzy uzyskają oficjalną nominację do tej najbardziej prestiżowej nagrody. Za swój film Bartek Konopka dostał już m. in. Złotego Lajkonika na 49. Krakowskim Festiwalu Filmowym i nagrodę na festiwalu Hotdoc w Toronto.