TVP Kultura Poniedziałek, 06.05.2019 08:20 SIEDEM CZERWONYCH RÓŻ, CZYLI BENEK KWIACIARZ O SOBIE I O INNYCH Nowele filmowe, obyczajowe, 69 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Marek Nowakowski Zdjęcia: Witold Adamek Aktorzy: Zdzisław Maklakiewicz, Piotr Garlicki, Jan Himilsbach, Henryk Hunko, Renata Kossobudzka, Krzysztof Kowalewski, Eliasz Kuziemski, Wacław Kowalski, Wanda Łuczycka, Ferdynand Matysik, Jan Nowicki, Witold Pyrkosz, Ryszard Wachowski Ekranizacja sześciu opowiadań Marka Nowakowskiego, które łączy osoba Zdzisława Maklakiewicza wcielającego się w bohaterów kolejnych historii. Wprawdzie za każdym razem kreuje on inną postać, ale wszystkie w sumie tworzą portret jednego człowieka. Reżyser filmu, Jerzy Sztwiertnia jest autorem m.in. "Grzechu Antoniego Grudy", "Wesołych Świąt", serialu "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy", "111 dni letargu", "Komediantki" i "Oszołomienia". 09:45 REJS Komedia, 66 min, Polska 1970 Reżyseria: Marek Piwowski Scenariusz: Marek Piwowski, Janusz Głowacki Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Stanisław Tym, Joanna Lothe, Wanda Stanisławska-Lothe, Jerzy Dobrowolski, Jan Himilsbach, Zdzisław Maklakiewicz, Andrzej Dobosz, Feridun Erol, Jerzy Karaszkiewicz, Ryszard Pietruski, Wojciech Pokora, Roman Suszko, Wacław Antczak Ten film otacza legenda. Istnieje liczne grono jego wielbicieli, niektórzy znają go niemal na pamięć, scena po scenie. Skąd bierze się siła tej improwizowanej w dużej mierze opowiastki o rejsie wycieczkowym parowcem po Wiśle? Przyczyn jest chyba kilka. Po pierwsze, krytyka wszelkiego zniewolenia, na tyle zawoalowana, że mająca walor satyrycznego uogólnienia. Po drugie, trudne do osiągnięcia w kinie wrażenie spontaniczności rozgrywających się przed kamerą wydarzeń. Wreszcie, udział niepowtarzalnych osobowości polskiego kina: Jana Himilsbacha, Zdzisława Maklakiewicza czy Stanisława Tyma. Zresztą - jak twierdzą wielbiciele - tego filmu nie sposób opisać, trzeba go koniecznie obejrzeć - każdą minę, każdy grymas, sytuację po sytuacji, kadr po kadrze... 11:00 MIASTO Z MORZA - ODC. 3/4 Serial historyczny, obyczajowy, 42 min, Polska, 2009 Autor: Stanisława Fleszarowa-Muskat, na podstawie jej cyklu literackiego "Tak trzymać" powstał scenariusz Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Krzysztof Bień, Anna Brulińska, Maria Gładkowska, Bartosz Glogowski, Andrzej Grąziewicz, Krzysztof Janczar, Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel, Olgierd Łukaszewicz, Piotr Polk, Zbigniew Jankowski, Zdzisław Wardejn Odc. 3 Wskutek ulewnych deszczów osiadają tory kolejowe, którymi dowożono żwir do budowy portu. Zaczyna brakować materiałów. Krzysztof spotyka kolegę, który wraz z rodziną zamierza emigrować do Ameryki. W porcie czeka już statek. Namówiony przez kolegę Krzysztof chce razem z Łucką wyjechać z Polski. Dziewczyna się nie zgadza, ale biegnie za nim do portu. W ostatniej chwili Krzysztof postanawia zostać w Gdyni. Młodzi wyznają sobie miłość. Spędzają noc na strychu u stryja Bernarda. Potem, wbrew woli ojca, idą z Bernardem i Wołodią do kościoła na Oksywiu i dają na zapowiedzi. Ksiądz przepowiada im, że będą pierwszą rodziną nowej Gdyni. W porcie podczas burzy tonie pogłębiarka holowana z Danii. Wołodia umawia się na partyjkę pokera z wojskowym kapelanem i wygrywa tysiąc złotych. Krzysztof bardzo dobrze zdaje maturę. Dyrektor szkoły zachęca go do dalszej nauki. Bernard jest dumny z Krzysztofa, ofiarowuje mu srebrny zegarek z dewizką. Potem idzie z narzeczonymi do Augustyna. Chce, by ten wypił na zgodę kieliszek wódki i zaakceptował przyszłego zięcia. Augustyn wychodzi jednak bez słowa. 11:55 MIASTO Z MORZA - ODC. 4/4 Serial historyczny, obyczajowy, 43 min, Polska, 2009 Autor: Stanisława Fleszerowa-Muskat, na podstawie jej cyklu literackiego "Tak trzymać" powstał scenariusz Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Krzysztof Bień, Anna Brulińska, Maria Gładkowska, Bartosz Glogowski, Andrzej Grąziewicz, Krzysztof Janczar, Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel, Olgierd Łukaszewicz, Piotr Polk, Zbigniew Jankowski, Zdzisław Wardejn Odc. 4 Pomimo sprzeciwu ojca dziewczyny, Łucka i Krzysztof biorą cichy ślub. Helena i Wołodia organizują im przyjęcie weselne. Kryzys na giełdzie i spadek kursu franka powoduje, że konsorcjum wycofuje się z budowy portu. Giełdowy krach dotyka też Augustyna, który trzyma oszczędności w banku gdańskim. Załamany sytuacją dostaje udaru mózgu. Budowa portu zostaje wstrzymana, wszyscy tracą pracę. W tym trudnym okresie Krzysztof i Wołodia pomagają Bernardowi łowić ryby, które Łucka sprzedaje na targu. Inżynier Wenda wyjeżdża do Warszawy na rozmowy z ministrem przemysłu i handlu - Eugeniuszem Kwiatkowskim. Udaje mu się go przekonać do swoich racji. Minister godzi się na dalszą budowę portu i rozbudowę floty. Sparaliżowany Konka umiera. Przed śmiercią błogosławi młodą parę. Bohaterowie oglądają w kinie kronikę z informacją, że 10 lutego 1926 roku Gdynia otrzymała prawa miejskie. Rodzi się Julia, córka Łucki i Krzysztofa. Wołodia wstępuje do Marynarki Wojennej. W nowym kościele w Gdyni odbywa się chrzest Julii. Firmy duńskie i belgijskie kontynuują budowę portu. Podczas pożegnalnego spaceru bohaterowie mówią o swoich planach. Krzysztof chce postawić willę nad morzem. Helena wspomina zainteresowanego nią radcę. Wołodia odpływa w roczny rejs. Na zakończenie fotograf robi im wspólne zdjęcie. Już w czasach współczesnych Julia opowiada o dalszych losach bohaterów. 14:25 MŁYN I KRZYŻ (MILL AND THE CROSS, THE) Dramat, 91 min, Polska/Szwecja, 2011 Reżyseria: Lech Majewski Scenariusz: Michael Francis Gibson, Lech Majewski Zdjęcia: Adam Sikora, Lech Majewski Muzyka: Lech Majewski, Józef Skrzek Aktorzy: Rutger Hauer, Michael York, Charlotte Rampling, Joanna Litwin, Dorota Lis Inspiracją stała się książka amerykańskiego pisarza, historyka i krytyka sztuki, Michaela F. Gibsona "Młyn i Krzyż", będąca wnikliwą analizą obrazu "Droga krzyżowa", Pietera Bruegla. W zrealizowanym z ogromną dbałością o szczegóły filmie, reżyser ukazuje losy 12 postaci z namalowanego w 1564 roku słynnego obrazu. Niezwykłe, ekranowe dzieło Lecha Majewskiego powstawało trzy lata, większość zdjęć kręcono w plenerach Jury Krakowsko - Częstochowskiej. Sfilmowany materiał poddano precyzyjnej obróbce komputerowej, z wykorzystaniem najnowszych technologii. Rok 1564. Niderlandzki malarz Pieter Bruegel (w tej roli Rutger Hauer), na zamówienie antwerpskiego bankiera i kolekcjonera dzieł sztuki, Nicolaesa Jonghelincka, rozpoczyna prace nad obrazem, przedstawiającym procesję na Kalwarię. 16:10 KAPITAN Z "ORIONA" Film obyczajowy, 90 min, Polska, 1977 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Zbigniew Pietrzkiewicz Występują: Wiesław Zanowicz (kapitan), Wojciech Kostecki (pierwszy oficer "Szturman"), Stanisław Michalski (Nowaczyk, chief na "Orionie"), Jerzy Rogalski (praktykant), Lech Grzmociński (bosman), Stanisław Iżyłowski, Florian Staniewski, Józef Osławski (rybak), Marek Nowakowski (radiooperator), Józef Fryźlewicz (dyrektor przedsiębiorstwa), Zbigniew Gawroński, Tadeusz Gwiazdowski (krawiec), Juliusz Lisowski (szyper), Adam Trela, załoga statku S/T "Tyśmienica" Prymus szkoły morskiej o niedużym stażu zostaje mianowany kapitanem statku rybackiego. Doświadczona załoga "Oriona" ostentacyjnie demonstruje swoją niechęć do nowego przełożonego. Konflikt potęguje "pech" kapitana - statek nie łowi ryb nawet na najlepszych łowiskach. Dopiero wykrycie przez dowódcę przyczyny, polegającej na awarii jednego z urządzeń, rehabilituje go w oczach załogi. 18:00 LEGENDY POLSKIEGO TEATRU - ZYGMUNT HUBNER - GRA Z RZECZYWISTOŚCIĄ Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2018 Reżyseria: Edyta Wróblewska Scenariusz: Edyta Wróblewska Zygmunt Hübner, człowiek, który wymyka się wszelkim definicjom. Z jednej strony niezwykle spójny w swoich przekonaniach i poglądach, z drugiej człowiek o wielu twarzach, człowiek orkiestra, pełniący wiele funkcji, odgrywający na co dzień wiele trudnych ról - dyrektor teatrów, reżyser, aktor, pedagog, publicysta, artysta. Człowiek, który całe swoje życie spędził w realiach PRL - u, jednocześnie zachowując wolność myślenia i dzieląc się tą wolnością z ludźmi, którzy go otaczali. Ktoś, kto, mimo zakłamanej rzeczywistości dookoła, zachował bezwzględną przyzwoitość. W jaki sposób sprawić, żeby film o nim nie był pomnikiem pełnym nadętego patosu, ale opowiadał o człowieku z krwi i kości, który był w ciągłym poszukiwaniu, toczył bezustanną dyskusję z samym sobą, stawiał ważne pytania publiczności przychodzącej na jego przedstawienia, proponował mądrą rozmowę czytelnikom swoich felietonów, polemizował z ówczesną władzą, inspirował aktorów, którzy u niego grali? Jak bez popadania w nadmierny zachwyt opowiedzieć o jegonieprzeciętnej osobowości, służącej za artystyczny i moralny autorytet ludziom, którzy go znali? W końcu, jak sprawić, żeby film był interesujący nie tylko dla wąskiego grona pasjonatów teatru, ale dla szerokiego spektrum widzów współczesnych, tych ze starszego i z młodszego pokolenia? Można to osiągnąć, jeśli w bardzo bogatej twórczości Hübnera poszuka się wątków, które są uniwersalne, pytań, które nadal pozostają aktualne, pomimo ogromnej zmiany, jaka nastąpiła w Polsce na przestrzeni 25 lat od czasu jego śmierci, oraz odpowiedzi, które ani nie były wtedy, ani nadal nie wydają się jednoznaczne. Gdy te wątki zilustruje się fragmentami najwybitniejszych przedstawień reżyserowanych przez Hübnera, urywkami z filmów, w których grał, cytatami z jego felietonów oraz archiwalnymi fragmentami pokazującymi szarą i absurdalną codzienność PRLu, to wówczas będzie szansa, że głos Hübnera zabrzmi dziś wiarygodnie i współcześnie. 19:30 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ZOFIA KULIK Magazyn, 5 min, Polska, 2017 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Daniel Muzyczuk O pracy "Mandala" Zofii Kulik opowiada Adam Sobota, historyk sztuki związany z Muzeum Narodowym w Warszawie. 19:40 VIDEOFAN - PORTRETY: ŁUKASZ SUROWIEC Felieton, 12 min, Polska, 2017 Rozmowa z Łukaszem Surowcem o jego najważniejszych pracach wideo. Artysta opowiada o swojej społecznie zaangażowanej sztuce, m.in. o głośnej pracy Skup łez. Artysta otworzył w Lublinie sklep działający na zasadzie lombardu; mieszkańcy miasta mogli przyjść się "wypłakać", a "materialne" łzy były przeliczone na pieniądze. 20:20 PANORAMA KINA POLSKIEGO - CARTE BLANCHE Film obyczajowy, 101 min, Polska, 2015 Reżyseria: Jacek Lusiński Scenariusz: Jacek Lusiński Zdjęcia: Witold Płóciennik Muzyka: Paweł Lucewicz Aktorzy: Andrzej Chyra, Urszula Grabowska, Arkadiusz Jakubik, Eliza Rycembel, Tomasz Ziętek, Dorota Kolak, Andrzej Blumenfeld, Maria Chwalibóg, Ewa Bakalarska Nagroda im. Elżbiety Czyżewskiej dla najlepszego aktora Andrzeja Chyry, Szanghaj Grand Prix, Nagroda Publiczności na festiwalu w Moskwie oraz liczne nominacje na konkursach zagranicznych. To historia nauczyciela szkoły średniej, ukrywającego stopniową utratę wzroku. Pierwowzorem głównego bohatera filmu jest Maciej Białek, nauczyciel VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Zofii Nałkowskiej w Lublinie. Tę wspaniałą postać znakomicie odtwarza Andrzej Chyra. W filmie nauczycielem historii, który dowiaduje się, że wskutek wady genetycznej grozi mu całkowita utrata wzroku, jest Kacper. Za wszelką cenę chce ukryć ten fakt przed otoczeniem, by pozostać na etacie i doprowadzić swoją klasę do matury. Nie powiadamia władz szkolnych i nadal uczy swoich podopiecznych, których pragnie jak najlepiej przygotować do egzaminu dojrzałości. Kacper jest uwielbiany przez uczniów, kochają go i szanują, a on dokonuje nadludzkiego wysiłku, by ich nie zawieść. Swoją tajemnicę Kacper powierza jedynie najlepszemu przyjacielowi, Wiktorowi. Zmagając się z nową sytuacją i nowymi wyzwaniami, nawiązuje bliską znajomość z koleżanką z pracy, Ewą. Próbuje też pomóc jednej ze swoich uczennic, zbuntowanej Klarze, która również skrywa pewien sekret. 22:15 ARTYŚCI - ODC. 1 Serial obyczajowy, 47 min, Polska, 2015 Reżyseria: Monika Strzępka Scenariusz: Paweł Demirski Zdjęcia: Bartosz Nalazek Muzyka: Jan Duszyński Aktorzy: Dorota Segda, Maria Maj, Agnieszka Glińska, Marek Frąckowiak, Ewa Skibińska, Adam Cywka, Krzysztof Dracz, Paulina Puślednik, Klara Bielawka, Marcin Czarnik, Agnieszka Przepiórska, Edward Linde - Lubaszenko, Tadeusz Huk, Ewa Dałkowska, Tomasz Karolak "Artyści" to znakomita satyra na tytułowych bohaterów i w ogóle na świat teatru. Serial charakteryzuje się dobrze skonstruowanym scenariuszem, błyskotliwymi dialogami i całą galerią nietuzinkowych postaci zarówno tych pierwszo - , jak i drugoplanowych. Miejscem akcji jest warszawski Teatr Popularny, mieszczący się w Pałacu Kultury i Nauki. Zasłużony i wieloletni dyrektor tej placówki popełnia samobójstwo. Ciało nieszczęśnika podczas spektaklu znajdują aktorzy. Wkrótce władze miasta mianują nowego dyrektora, którym jest młody reżyser z prowincji Marcin Konieczny (Marcin Czarnik). Konieczny od razu zabiera się do pracy, odkrywając wiele nieprawidłowości w teatrze, jak choćby rozbuchana biurokracja, nadęte gwiazdy de facto rządzące placówką, czy w końcu wszędobylscy krytycy, którzy czują się tu jak u siebie. Niezrażony początkowymi trudnościami dyrektor, snuje ambitne plany repertuarowe, zamierza do końca sezonu wystawić cztery premiery. Zapewnia także zespół, że nie będzie nikogo zwalniać. Mimo to aktorzy traktują nowego szefa z wyraźną rezerwą, są nieufni i powściągliwi wobec jego poczynań. Konieczny nie daje jednak za wygraną, walczy o utrzymanie dobrej opinii placówki. Tymczasem okazuje się, że wskutek nieuczciwych rozgrywek urzędników miejskich, teatrowi grozi zamknięcie. 23:10 ANTYFONIE - ANTYFONIE - BARTEK ZASKÓRSKI / RADOSŁAW SIRKO Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Andrzej Załęski Scenariusz: Jacek Staniszewski, Andrzej Załęski Bohaterem kolejnego odcinka jest młody artysta, działający jednocześnie na polu wizualno - konceptualnym i muzycznym. Bartosz Zaskórski - muzyk, ilustrator, twórca licznych wystaw (m.in. w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie oraz w CSW Kronika w Bytomiu), a ostatnio również wykładowca w Akademii Sztuk Pięknych w Szczecinie. Zaskórski wplata do swoich kompozycji elementy pozamuzyczne, tekstowe, które często mają związek ze specyficznie rozumianą lokalnością: jego projekt Wsie odnosi się do osobistego przeżywania konfrontacji z przyrodą i mikroświatem rodzimego Żytna, zaś powstający we współpracy z warszawskim Teatrem Powszechnym projekt dotyczący historii warszawskiej Pragi dowodzi szczególnego wsłuchania się twórcy w różnorodne konteksty ludzkiej aktywności i ich śladów. Zaskórski, który tworzy surrealistyczne grafiki towarzyszące swoim wydawnictwom, oprowadzi nas po światach, z jakimi się identyfikuje, opowie o swoich wczesnych inspiracjach i fascynacjach oraz zaimprowizuje kilka około muzycznych akcji ze swoim udziałem. Drugim artystą, którego zdecydowaliśmy się w tym odcinku zestawić z Bartoszem Zaskórskim, jest Radosław Sirko. Radosław Sirko jest artystą dźwięku, wydawcą, filarem projektu Duy Gebord, lecz także teoretykiem i socjologiem mediów, kuratorem, i bacznym obserwatorem zjawisk mających miejsce na obrzeżach sceny eksperymentalnej. W ostatnim okresie zrealizował on dokument o kilku muzykach związanych ze sceną radykalnego harsh noise. 02:25 KINO NOCNE - KRÓL ŚWIŃ (DWAE - JI - UI WANG) Film animowany, 92 min, Korea Połudn., 2011 Reżyseria: Yean Sang-Ho Scenariusz: Yean Sang-Ho Muzyka: Eom Been Wykonawcy: Oh Jung-Se, Yang Ik-June, Kim Hye - Na, Hee - Von Park, Kkobbi Kim, Yeong - Bin Jo Kameralny dramat psychologiczny Yeona Sang - ho stylem animacji przypomina raczej mroczne, apokaliptyczne anime Japończyków z Group TAC niż pełne koloru opowieści ze Studia Ghibli. Nic dziwnego, skoro tematem filmu jest utrata niewinności, symboliczna inicjacja do życia w świecie pełnym niesprawiedliwości i przemocy pod każdą postacią. Bohaterowie "Króla świń", przyjaciele ze szkolnej ławy: biznesmen Kyung - min i niespełniony pisarz Jong - suk, spotykają się po 15 latach. Nad kieliszkiem wódki ryżowej wspominają dawne czasy, które położyły się cieniem na ich dorosłym życiu. Ośmieszani i gnębieni przez szajkę uczniów z bogatych rodzin, bezradni wobec szkolnej fali, znaleźli wtedy obrońcę w osobie fascynującego dziwaka Chula. W opuszczonym domu na przedmieściach Chul wyłożył im swoje życiowe credo, żeby zwyciężać zło, trzeba je w sobie zaszczepić, trzeba stać się złym do szpiku kości. Chul zostaje "królem świń, nieustraszonym przywódcą mentalnej rebelii, który zechce złożyć samego siebie na ofiarnym ołtarzu. Nowi przyjaciele będą jego pomocnikami. (www.piecsmakow.pl) 04:05 TAŚMY KULTURY - EKSPLOZJA RADOŚCI Artystyczne/estradowe (widowisko), 11 min, Polska, 2018 Czym jest radość - każdy czuje. A eksplozja? Gwałtowne wydzielenie dużych ilości energii, któremu towarzyszy zwykle nagły wzrost temperatury i ciśnienia oraz emisja promieniowania. I wszystko jasne. 04:20 SCENA ALTERNATYWNA - SMOLIK/KEV FOX Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Andrzej Smolik, Kev Fox, Marek Horodniczy (prowadzący) Goście tego odcinka to Smolik / Kev Fox. Polski producent, kompozytor i multiinstrumentalista Smolik oraz brytyjski wokalista, gitarzysta i kompozytor Kev Fox.